Làm sao chính quyền của Joe Biden vừa có thể thắt chặt mối quan hệ Mỹ-Việt, vừa thúc đẩy nhân quyền ?

Nhà nghiên cứu Trần Thị Bích gần đây có một bài bình luận với nhan đề "Không đánh đổi : Biden vừa có thể nâng cấp mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, vừa thúc đẩy nhân quyền". Trong đó, bà nhận định rằng chính quyền Biden cần phải xây dựng niềm tin với đối tác chính quyền Hà Nội bằng cách tôn trọng thể chế chính trị của Việt Nam và phân biệt nó với sự khác biệt của chủ nghĩa ‘xét lại’ của Trung Quốc. Giang Nguyễn có cuộc trao đổi với bà Trần Thị Bích để tìm hiểu thêm. 

Ngoại trưởng Mike Pompeo và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hà Nội hôm 30/10/2020. Ảnh minh họa. Reuters

Giang Nguyễn : Thưa chị Bích, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden ngay từ đầu nhiệm kỳ đã nhấn mạnh chính quyền của ông sẽ đặt vấn đề dân chủ và nhân quyền làm trọng tâm của chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Đối với Việt Nam, chính phủ Hoa Kỳ có khả năng thúc đẩy nhân quyền đồng thời thắt chặt quan hệ kinh tế và an ninh giữa hai nước, nhưng theo chị, để đạt được cả hai mục tiêu, Hoa Kỳ cần phân biệt giữa chế độ cộng sản của Việt Nam và của Trung Quốc. Vậy theo chị, đâu là sự khác biệt ?

Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joseph Biden nói chuyện tại Học viện Ngoại giao Ukraine, 22 tháng 4, 2014AFP photo

Trần Thị Bích : Theo tôi nghĩ, vấn đề quan trọng là khi chính quyền của ông Donald Trump đã chỉ ra rằng Trung Quốc là một nước theo 'chủ nghĩa xét lại’ (revisionist). Khái niệm của một nước theo chủ nghĩa xét lại tập trung vào hành vi của nước đó trong quan hệ giữa quốc tế với nhau.

Chúng ta có thể thấy rằng trong những năm vừa qua thì Trung Quốc đã trở nên rất hung hăng hơn trong tranh chấp Biển Đông, như Đường lưỡi bò là một, hoặc thay đổi biến các đá trở thành đảo nhân tạo hoặc là bắt nạt những nước khác trong khu vực, thì đó là những hành vi của một nước theo chủ nghĩa xét lại.

Ông Trump và những quan chức khác trong chính quyền của ông liên tục gắn liền 'chủ nghĩa xét lại' với 'chủ nghĩa cộng sản'. Chẳng hạn như ông Mike Pompeo từng phát biểu rằng ‘Cộng sản luôn luôn nói dối." Khi mà ông ấy 'gộp đũa' như vậy, ông ấy không nghĩ rằng Việt Nam, một nước mà Mỹ đang rất là muốn củng cố quan hệ, cũng là một nước cộng sản. Khi có những lời nhận xét như vậy thì theo tôi nó không hề giúp cho việc xây dựng niềm tin giữa hai nước.

Giang Nguyễn : Tức là khi mà gom Việt Nam vào chung với lại cùng một chủ nghĩa xét lại như Trung Quốc thì Mỹ đã không xích gần được với Việt Nam trong các vấn đề khác, có phải ý của chị như vậy không ạ ?

Trần Thị Bích : Cũng một phần. Ý chính của tôi là khi chính quyền Mỹ muốn chỉ trích Trung Quốc về những hành vi ở Biển Đông hoặc những hành vi ép buộc các nước khác, thì họ không nên dùng từ ‘chủ nghĩa cộng sản’ mà nên sử dụng các từ ‘nước theo chủ nghĩa xét lại’.

Giang Nguyễn : Trong bài bình luận của chị, chị nói là qua những gì chúng ta thấy trong thời kỳ của Tổng thống Barack Obama hay là trong thời kỳ của Tổng thống Donald Trump thì những sự phân biệt như vậy đã ảnh hưởng ít nhiều đến vấn đề nhân quyền ?

Trần Thị Bích : Theo tôi hiểu thì dưới thời Tổng thống Obama họ không gắn liền từ ‘chủ nghĩa xét lại’ với các nước cộng sản, nhưng họ vẫn nói đến vấn đề nhân quyền. Họ không chỉ tay vào mặt như dưới thời Tổng thống Trump.

Giang Nguyễn : Như chị biết thì những nhà đấu tranh trong những năm qua đặc biệt bị đàn áp khắc nghiệt. Liệu chính quyền Hoa Kỳ có quyết liệt hơn về những đòi hỏi nhân quyền và liệu chính quyền Biden thực sự có khả năng thúc đẩy Việt Nam cải thiện tình hình nhân quyền ?

Ông Antony Blinken, người vừa được bổ nhiệm làm Ngoại trưởng Mỹ trong chính quyền mới của Tổng thống đắc cử Joe Biden / AFP

Trần Thị Bích : Tổng thống Biden từ hồi mà ông ấy còn làm Phó Tổng thống dưới Tổng thống Obama thì hai người đã làm việc với nhau rất chặt chẽ về việc thúc đẩy nhân quyền. Trong vài tháng vừa qua Tổng thống Biden rất thống nhất trong các thông điệp của ông trong việc nâng cao nhân quyền trên toàn cầu.

Tôi nghĩ rằng khi cơ hội đến để Tổng thống Biden và những quan chức trong chính quyền của ông có cơ hội tiếp xúc với các lãnh đạo Việt Nam thì họ sẽ nhắc đến nhân quyền và chắc chắn sẽ thúc đẩy Việt Nam trong việc nâng cao nhân quyền ở Việt Nam. 

Mỹ có rất nhiều cách để giúp Việt Nam củng cố được nhân quyền. 

Cách thứ nhất là trực tiếp nói về nhân quyền qua đối thoại song phương. Trong bài viết, tôi có đề cập đến đối thoại đa phương. Như trong trường hợp của Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Mỹ và Việt Nam đã ký kết một thỏa thuận riêng để đưa ra một lộ trình rõ ràng để Việt Nam có thể củng cố nhân quyền. Mặc dù việc chính quyền của ông Trump rút ra khỏi TPP khiến cho thỏa thuận song phương đó bị vô hiệu lực, nhưng trong quá trình đối thoại thì Việt Nam đã có những tiến bộ trong vấn đề nhân quyền. Một ví dụ, đó là Việt Nam đã tham gia vào Công ước (của Liên Hiệp Quốc) chống tra tấn. Hoặc là chính quyền Việt Nam cũng đã đồng ý thả một số tù nhân chính trị và hứa rằng Việt Nam sẽ tiếp tục thay đổi luật trong nước để mà thống nhất với luật pháp quốc tế. Đó là cách trực tiếp.

Ngoài ra thì có những cách gián tiếp mà Mỹ có thể thực hiện để giúp Việt Nam củng cố vấn đề nhân quyền. Ví dụ như là tăng cường quản lý của nhà nước, giảm thiểu tham nhũng ở trong nước. Khi tham nhũng giảm thì dân sẽ cảm thấy hài lòng với chính quyền hơn, điều đó sẽ dẫn đến ít các cuộc biểu tình hơn và khi mà ít biểu tình hơn thì sẽ ít có cơ hội cho chính quyền đàn áp các cuộc biểu tình đó. Như vậy sẽ là một cách gián tiếp để củng cố nhân quyền.

Ngoài ra còn một cách nữa đó là Mỹ có thể giúp Việt Nam củng cố hệ thống pháp luật để họ có thể xét xử đối tượng ở trong nước một cách công bằng hơn. 

Giang Nguyễn : Mới đây thì Tổng thống Biden đã gặp với Tổng thống Vladimir Putin của Nga. Cuộc gặp gỡ đó có cho chúng ta thấy điều gì về cách thúc đẩy vấn đề nhân quyền không ạ ?

Trần Thị Bích : Đó là một ví dụ rất tốt. Vì nhiều người nói rằng việc Tổng thống Biden gặp Tổng thống Putin có phải là một dấu hiệu cho thấy Mỹ không quan trọng vấn đề nhân quyền nữa hay không ? Nhưng thực ra theo tôi nghĩ, Tổng thống Biden gặp Tổng thống Putin không phải vì hai nước đồng quan điểm với nhau mà chính vì hai nước khác nhau. Cho nên họ mới cần gặp mặt để mà thẳng thắn đối thoại.

Theo tôi đó là một phong cách của Tổng thống Biden. Ông sẽ rất thẳng thắn để đối thoại những vấn đề rất nhạy cảm với những nước mà theo ông là quan trọng.

Nhà nghiên cứu Trần Thị Bích. Ảnh : CSIS

Giang Nguyễn : Liệu chúng ta thấy mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ được nâng cấp lên thành một quan hệ chiến lược trong nhiệm kỳ của ông Biden ?

Trần Thị Bích : Những quan chức của bên Mỹ và những quan chức của bên Việt Nam đều nói rằng nội hàm của mối quan hệ đối tác toàn diện của Việt Nam và Mỹ hiện tại đã đạt đến mức chiến lược rồi. Thế nhưng tôi cũng tự hỏi rất nhiều lần vậy tại sao chính thức vẫn chỉ là quan hệ đối tác toàn diện ? Tôi cũng như rất nhiều người theo dõi Việt Nam cũng đang rất mong chờ hai nước đồng ý chính thức nâng cấp mối quan hệ này lên mức đối tác chiến lược. Bởi vì theo tôi việc chính thức nâng cấp đó sẽ giúp cho hai nước có một cái khung vững chắc hơn đề tiếp tục nâng cao quan hệ hai bên. 

Nhưng hiện tại thì không rõ khi nào hai bên sẽ chính thức nâng cấp quan hệ bởi vì trong suốt hai năm qua mọi người đã mong chờ giây phút đó mà nó vẫn chưa xảy ra. Có thể là do những điều kiện khác chưa đạt cho nên họ không thể thống nhất được.

Giang Nguyễn : Cảm ơn chị Trần Thị Bích rất nhiều. 

Giang Nguyễn thực hiện

Nguồn : RFA, 17/06/2021

Nhân quyền là giá trị hiện hữu không phải là khái niệm trừu tượng

Nhân quyền mà Việt Nam còn gọi là quyền con người là một giá trị hiện hữu, được thế giới công nhận và tôn trọng, nó ngược lại hoàn toàn với cái nhìn của nhà nước cộng sản Việt Nam theo đó họ cho nhân quyền là một giá trị trừu tượng, còn tùy thuộc vào văn hóa, lịch sử của riêng mình, cho nên Hà Nội luôn luôn bác bỏ các lời tố cáo vi phạm nhân quyền của mình.

Hà Nội luôn luôn bác bỏ các lời tố cáo vi phạm nhân quyền của mình.

Theo định nghĩa của thế giới, nhân quyền là quyền mặc nhiên của con người trong một tập thể, cộng đồng, xã hội và quốc gia. Nhưng nhân quyền chỉ cụ thể nếu đó là một quốc gia dân chủ, chính phủ do người dân bầu ra, tôn trọng và bảo vệ người dân của mình. Ngoài phẩm giá, người dân còn được pháp luật bảo vệ tự do tư duy, ngôn luận. Các quyền không thể tước bỏ bao gồm quyền được sống, quyền tự do và thể hiện, quyền tự do tín ngưỡng và nhận thức, quyền tự do lập hội, quyền mưu cầu hạnh phúc và quyền được bảo vệ bình đẳng trước pháp luật. Tuy nhiên, đó chỉ là những giá trị của con người trong các quốc gia văn minh, còn riêng tại Việt Nam thì nhà cầm quyền đã dấu biến đi và tùy tiện hay vào đó định nghĩa theo ý riêng của mình điển hình như bà Tôn Nữ Thị Ninh đã từng phát ngôn : "Trong nhà có con hư thì chúng tôi phải đánh đòn dạy dỗ"... đã cho thấy tư duy của những kẻ lãnh đạo đất nước hoàn toàn không có khái niệm nhân quyền và tôn trọng cái quyền của công dân, bởi vì họ hoang tưởng hay ít hơn là đang tưởng họ là triều đình và người dân chỉ là kẻ bị cai trị.

Nhà nước cộng sản Việt Nam từ khi khai sinh cho đến hôm nay chỉ là một nhà nước treo đầu dê bán thịt chó, năm xưa đi theo con đường cộng sản nhưng lại treo bảng Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, còn hôm nay vẫn mò mẫm tìm lối thoát để đến chủ nghĩa xã hội thì treo bảng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, làm gì có dân chủ mà treo bảng dân chủ ? làm gì biết khi nào đến xã hội chủ nghĩa khi nguyễn phú trọng đã nói đi hết thế kỷ này còn chưa tới mà lại treo bảng thì không lừa bịp phải gọi bằng gì ?

Đáng nói hơn mô hình nhà nước cộng sản Việt Nam hôm nay chính là bản sao của một triều đại phong kiến xa xưa của Việt Nam nhiều thế kỷ trước trong đó rất dễ nhận ra bản chất theo câu ca dao : "Con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa lại quét lá đa", thật vậy, bộ máy cầm quyền của Việt Nam duy trì cha truyền con nối, từ hệ thống đảng cho đến chính quyền đều là người nhà, thân hữu, tay chân, còn kẻ ngoài bộ máy thì không được phép bước vào, chính điều đó đã làm cho Việt Nam kiệt quệ nằm cuối bảng sắp hạng của thế giới khi trong bộ máy cầm quyền chỉ toàn những kẻ không có thực tài, chỉ toàn một bọn cơ hội chen vai thích cánh trong mâm cổ xôi thịt mang tên nhân dân Việt Nam.

Trở lại những giá trị nhân quyền như quyền được sống, quyền tự do, tự do ngôn luận... ; thì tôn giáo làm sao có được khi bộ máy cai trị đất nước không chấp nhận ? Và làm sao bình đẳng trước pháp luật khi trong nước hiện đang dùng hai loại luật cai trị, một giành cho đảng và một giành cho dân ?

Nhà cầm quyền Việt Nam không hề có khái niệm nhân quyền trong cai trị, theo cái nhìn của họ công dân chỉ là một công cụ nuôi sống chế độ, không hề có việc tôn trọng công dân mà trái lại người dân trong nước CHxã hội chủ nghĩaVN đang bị áp dụng cái nhìn một chân ngoài xã hội và một chân trong tù từ kẻ cầm quyền, bởi vì bất cứ lúc nào nếu muốn thì đảng sẽ cho bất kỳ ai vào tù theo những điều luật do họ nghĩ ra mà không cần phải tuân theo căn bản nhân quyền của thế giới.

- Làm sao có quyền tự do khi Việt Nam vẫn kiểm soát công dân bằng cuốn sổ hộ khẩu, một loại giấy tờ quản lý con người lạc hậu sao chép từ TQ, chính cái hộ khẩu này đã kềm chặt mọi người trong nước và chỉ cần bị gạch tên là công dân sẽ mất ngay quyền công dân và trở thành bất hợp pháp ngay chính tại quê hương mình.

- Làm sao có tự do ngôn luận khi truyền thông của Việt Nam toàn bộ đều là của đảng ? Làm sao viết đúng sự thật khi ban tuyên giáo trung ương chỉ thị, kiểm soát, kiểm duyệt nội dung từng ngày ?

- Làm sao có thứ tôn giáo đích thực phi chính trị khi đảng cộng sản lập ra Ban Tôn giáo Trung ương, cái ban này chính là cái ban xuyên tạc tôn giáo, đem chính trị vào tôn giáo, cài cắm người của mình vào các tôn giáo đang hoạt động trong nước, và cũng chính cái ban này cho phép hoặc không cho phép các cơ sở tôn giáo hoạt động, như vậy thì làm sao mà có thứ tôn giáo nào thuần khiết như tôn chỉ khai sáng lúc ban đầu tại Việt Nam ?

- Pháp luật Việt Nam chỉ là loại luật phong kiến xa xưa, trong đó hoàn toàn không công bằng khi cứu xét những yếu tổ giảm nhẹ như : "Gia Đình có công, bản thân tham gia cách mạng v.v…", vô hình chung nó làm cho pháp luật mất đi tính nghiêm minh, đó là con chưa nói đến hai loại luật đang tồn tại song song dù cho đảng không thừa nhận mà điển hình vụ án Phạm Nhật Vũ (em trai tên đại gia dỏm chuyên bưng bô điếu đóm cho đám lãnh đạo Phạm Nhật Vượng) gây thiệt hại hơn 3.000 tỷ đồng chỉ hưởng mức án 3 năm tù trong khi hạng thứ dân bình thường chỉ ăn cắp có ổ bánh mì hay con gà, con vịt phải chịu mức án gấp đôi. Như vậy thì nhân quyền làm gì có tồn tại tại Việt Nam ? ! Nếu có thì nên gọi là nhân quyền của bọn đảng viên đảng cộng sản.

Một nhà nước dân chủ với nền giáo dục hoàn thiện sẽ tạo ra những con người dân chủ, và nhà cầm quyền bắt buộc phải thừa nhận và tôn trọng quyền con người của người dân, họ sẽ bình đẳng trong mọi lĩnh vực, vị trí, vì quan hệ quan cùng con người như nhau, anh lính quèn bắt tay tổng thống cũng bình thường như với mọi người, chỉ bắt bằng một tay, mắt nhìn thẳng vào nhau, không có cái kiểu cách bắt bằng hai tay, xun xoe, nịnh bợ, kết thân như đám lãnh đạo Ba Đình và người dân trong nước Việt Nam hôm nay, đó chính là hiện tượng biến tướng của một hành vi xuống cấp nhân cách trong một đất nước thiếu vắng nhân quyền.

Một nhà nước không tôn trọng người dân của mình, không bảo vệ công dân mình, và đối xử với họ như là công dân hạng hai, thế nhưng người dân vẫn lặng câm chịu đựng thì liệu rằng đó có phải là một bi kịch của một dân tộc mang tên Việt Nam vì cá tính đớn hèn nhu nhược của mình ?

Nguyên Anh

Nguồn : quyenduocbiet, 18/02/2021

ACAT kêu gọi trả tự do cho tù nhân lương tâm Việt Nam nhân dịp Tết Tân Sửu

Jade Dussart, RFA, 12/02/2021

Tổ chức Công giáo Hành động Chống Tra tấn (Action Chrétien Anti Torture - ACAT) là một tổ chức phi chính phủ, trụ sở chính ở Paris và đặt các văn phòng ở Châu Âu. Tổ chức ACAT vào ngày 12/2, nhằm ngày mùng Một Tết Tân Sửu đệ trình một thư thỉnh nguyện lên Tổng thống Pháp Emmanuel Macron để kêu gọi trả tự do cho các tù nhân lương tâm tại Việt Nam.

Cô Jade Dussart, thành viên của ACAT (bìa trái) trong ngày đệ trình thỉnh nguyện thư lên Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Hình chụp ngày 12/2/2021. Courtesy of ACAT

Đài RFA thực hiện cuộc phỏng vấn ngắn với cô Jade Dussart, đại diện của tổ chức ACAT ngay trước Điện Élysée về sự kiện này.

Trước hết, cô Jade Dussart cho biết :

Jade Dussart : Chúng tôi khởi xướng một thỉnh nguyện thư gửi đến Tổng thống Emmanuel Macron để yêu cầu ông nêu vấn đề các nhà hoạt động nhân quyền và những người bị cầm tù vì hoạt động nhân quyền ở Việt Nam, đồng thời kêu gọi trả tự do cho các tù nhân lương tâm.

ACAT đã thu thập được hơn 10.600 chữ ký và chúng tôi đến Điện Élysée-Dinh Tổng thống Cộng hòa Pháp để đệ trình vào ngày hôm nay.

Hôm nay là một ngày đặc biệt, ngày 12/2 vì là ngày mùng Một Tết Cổ truyền của Việt Nam. Và chúng tôi muốn dùng sự tượng trưng này như là cơ hội để hy vọng một năm tự do cho những người đấu tranh vì nhân quyền mà bị cầm tù.

Năm nay cũng là dịp kỷ niệm tròn một năm Nghị viện Châu Âu bỏ phiếu thông qua Hiệp định Tự do Thương mại Việt Nam-Châu Âu, mà hiệp định này ràng buộc những yếu tố về nhân quyền. Tuy nhiên, thật không may khi có quá nhiều người bị bắt giữ trong năm 2020 và trong tháng 1/2021 với những bản án rất nặng nề, là ví dụ điển hình.

Do đó, những quy định trong Hiệp định Tự do Thương mại Việt Nam-Châu Âu không đủ. Cho nên, ACAT yêu cầu Chính phủ Pháp và Chính quyền Tổng thống Emmanuel Macron có hành động và chủ động hơn trong việc bảo đảm nhân quyền tại Việt Nam.

RFA : Xin được hỏi đây là đầu tiên ACAT đệ trình thỉnh nguyện thư như thế này lên Tổng thống Pháp hay việc này đã từng được thực hiện trước đây ? Và Chính quyền Pháp phản hồi như thế nào, thưa cô ?

Jade Dussart : Đây là lần đầu tiên ACAT đệ trình thỉnh nguyện thư lên Chính quyền Tổng thống Pháp. Chúng tôi hiện rất nỗ lực tiếp xúc với thành viên nội các của Tổng thống Pháp để nêu vấn đề về sự nhận thức liên quan nhân quyền đối với Chính quyền Việt Nam. Nhưng chúng tôi nhìn nhận vẫn chưa đủ. Vì thế, đó là lý do vì sao ACAT phải đệ trình thỉnh nguyện thư để trình bày rằng rất nhiều người Pháp đang lo lắng về tình hình nhân quyền Việt Nam cũng như yêu cầu Tổng thống Pháp phải hành động.

Chúng tôi hy vọng với hơn 10.600 chữ ký trong thỉnh nguyện thư về giới đấu tranh nhân quyền tại Việt Nam xứng đáng nhận được sự quan tâm từ Chính quyền Pháp.

RFA : Bên cạnh việc đệ trình thỉnh nguyện thư lên Chính quyền Tổng thống pháp, ACAT còn những hoạt động nào khác để hỗ trợ cho các tù nhân lương tâm tại Việt Nam hay không ?

Jade Dussart : Chúng tôi rất cố gắng hỗ trợ họ bằng những cách thức khác nhau. Chúng tôi phổ biến những thông báo khẩn về tình trạng của họ cần được sự chú ý của thế giới. Chúng tôi cũng kêu gọi sự hỗ trợ khác nhau của người Việt để giúp trả tự do cho một số tù nhân lương tâm hay giúp cho họ được tiếp cận với ý tế.

ACAT đồng thời cố gắng thực hiện căn cứ theo lời hứa của Hội đồng Châu Âu với Quốc hội Châu Âu cũng như tạo sự chú ý trong cộng đồng dân chúng tại Pháp. Bởi vì tình hình nhân quyền tại Việt Nam không được phổ biến rộng rãi, cho nên chúng tôi cần thiết phải cung cấp thông tin về tình hình vi phạm nhân quyền diễn ra gần như hàng ngày tại Việt Nam. Đây là mục tiêu lâu dài của ACAT, nhằm để kêu gọi người dân Pháp cùng lên tiếng bênh vực cho nhân quyền tại Việt Nam.

RFA : Chân thành cảm ơn Jade Dussart dành thời gian cho cuộc trao đổi này. với RFA.

Nguồn : RFA, 12/02/2021

*********************

HRW xếp Việt Nam vào số các chính phủ lợi dụng Covid-19 vi phạm nhân quyền

VOA, 12/02/2021

Việt Nam nằm trong số ít nhất 83 chính phủ trên thế giới đã dùng đại dịch Covid-19 để biện minh cho hành động vi phạm quyền tự do ngôn luận và hội họp ôn hòa của người dân, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) nói trong một phúc trình vừa được công bố ngày 11/2.

Việt Nam bị liệt vào số các quốc gia bị cho là vi phạm quyền tự do ngôn luận trong thời gian đại dịch, làm ảnh hưởng đến hàng trăm, hàng ngàn người.

Trong số những hình thức vi phạm nhân quyền phổ biến như tấn công, giam giữ, truy tố, trấn áp các cuộc biểu tình ôn hòa, đóng cửa các cơ quan truyền thông, ban hành những điều luật mơ hồ để hình sự hóa những phát ngôn mà các chính quyền cho là đe dọa đến sức khỏe cộng đồng, HRW cho rằng sự can thiệp bất hợp pháp vào quyền tự do ngôn luận là một trong những hình thức phổ biến nhất. Việt Nam, Trung Quốc, Cuba, Ai Cập, Ấn Độ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Venezuela là những quốc gia bị cho là đã có những vi phạm về quyền tự do ngôn luận ảnh hưởng đến hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người.

"Các chính phủ nên chống lại Covid-19 bằng cách khuyến khích mọi người đeo khẩu trang, chứ không phải bịt miệng họ", Giám đốc phụ trách về khủng hoảng và xung đột của HRW, Gerry Simpson, nói trong phúc trình mới.

"Đánh đập, giam giữ, truy tố và kiểm duyệt những người chỉ trích ôn hòa vi phạm nhiều quyền cơ bản, bao gồm quyền tự do ngôn luận, trong khi không có tác dụng gì trong việc ngăn chặn đại dịch", ông Gerry Simpson nói thêm.

Báo cáo của HRW cho biết kể từ tháng 1 năm 2020, chính phủ ở ít nhất 24 quốc gia đã ban hành các điều luật và quy định mơ hồ nhằm hình sự hóa việc phát tán thông tin bị cho là sai lệch hoặc những bản tin khác về Covid-19 mà chính quyền cho rằng đe dọa đến công chúng.

Vẫn theo phúc trình của tổ chức nhân quyền quốc tế, có ít nhất 7 quốc gia đã ngăn chặn các báo cáo tin tức riêng lẻ hoặc yêu cầu người dùng mạng xã hội xóa phải chỉnh sửa nội dung liên quan đến Covid-19, trong số các quốc gia này có Việt Nam.

"Các nhà chức trách Việt Nam đã triệu tập 650 người dùng Facebook từ tháng 1 đến tháng 3 để thẩm vấn họ về việc công bố thông tin sai lệch liên quan đến đại dịch, buộc tất cả họ phải xóa bài đăng của mình và phạt hơn 160 người trong số họ", phúc trình của HRW nêu.

Tổ chức Theo dõi Nhân quền nói luật Việt Nam không chỉ nhắm vào thông tin không chính xác, mà còn cả những thông tin bị cho là bôi nhọ, xúc phạm uy tín, danh dự của người khác.

Những nạn nhân của tình trạng vi phạm nhân quyền trong thời gian diễn ra đại dịch bao gồm các nhà báo, blogger, những người đăng bài trực tuyến, các nhân vật đối lập, các nhà hoạt động, người biểu tình, học giả, nhân viên y tế, sinh viên, luật sư và các nghệ sĩ, vẫn theo HRW.

Nguồn : VOA, 12/02/2021

Nghị Viện Châu Âu kêu gọi Việt Nam thả 3 nhà hoạt động nhân quyền

Thanh Phương, RFI, 22/01/2021

Hôm 21/01/2021, Nghị Viện Châu Âu đã thông qua các nghị quyết về tình hình nhân quyền tại Hồng Kông, Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam. Riêng về Việt Nam, nghị quyết của Nghị Viện Châu Âu kêu gọi Hà Nội trả tự do "ngay lập tức và vô điều kiện" cho 3 nhà báo và cũng là những nhà đấu tranh cho nhân quyền Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn. 

Các ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn (phía sau) trong phiên tòa tại Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, ngày 05/01/2021,  STR Vietnam News Agency/AFP

Trong phiên xử ngày 05/01 tại Sài Gòn, ông Phạm Chí Dũng đã bị kết án 15 năm tù, còn hai ông Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn lãnh án mỗi người 11 năm tù, với tội danh "tuyên truyền chống Nhà nước".

Nghị quyết của Nghị Viện Châu Âu còn kêu gọi trả tự do cho toàn bộ những người khác bị bắt giam và bị tuyên án tại Việt Nam chỉ vì đã hành xử các quyền tự do ngôn luận, đồng thời hủy bỏ mọi các buộc đối với những người này.

Các nghị sĩ Châu Âu lên án việc gia tăng đàn áp những nhà bất đồng chính kiến và gia tăng vi phạm nhân quyền ở Việt Nam. Nghị Viện Châu Âu kêu gọi các bên có liên quan hãy sử dụng các hiệp định hiện có giữa Liên Hiệp Châu Âu với Việt Nam để cải thiện tình hình nhân quyền tại Việt Nam. Các nghị sĩ Châu Âu nhắc lại rằng nhân quyền vẫn là "một trong những nền tảng chủ yếu" trong mối quan hệ song phương Liên Hiệp Châu Âu -Việt Nam và là "một yếu tố chủ chốt" của Hiệp định Thương mại Tự do Liên Hiệp Châu Âu -Việt Nam.

Nghị quyết nói trên đã được thông qua với 592 phiếu thuận, 32 phiếu chống. Có 58 nghị sĩ Châu Âu không tham gia bỏ phiếu.

HRW : Việt Nam gia tăng đàn áp trước Đại hội Đảng

Hôm nay, 22/01/2021, tổ chức nhân quyền của Mỹ Human Rights Watch (HRW) ra thông cáo lên án chính quyền Việt Nam gia đàn áp các nhà bất đồng chính kiến trước kỳ Đại hội đảng Cộng Sản sẽ khai mạc ngày 25/01/2021.

Trong thông cáo, ông John Sifton, Giám đốc Vận động châu Á của HRW, nói : "Đảng Cộng Sản Việt Nam đang chuẩn bị cho các màn trình diễn trong Đại hội, đồng thời bắt bớ những người đã đăng tải ý kiến và quan điểm của mình trên Facebook, như hàng triệu người trên thế giới vẫn làm hàng ngày".

HRW nêu dẫn chứng mới nhất là ngày 20/01 vừa qua, chính quyền đã đưa ra xét xử bà Đinh Thị Thu Thủy về các bài viết và bài đăng trên Facebook phê phán đảng và chính phủ. Bà đã bị bắt từ tháng 04/2020 và bị cáo buộc tội "tuyên truyền chống nhà nước" chiếu theo điều 117 của bộ Luật Hình sự Việt Nam. Một tòa án ở tỉnh Hậu Giang đã kết án Đinh Thị Thu Thủy 7 năm tù giam. 

Thông cáo của HRW cũng nhắc lại vụ xử ba nhà báo Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn hôm 05/01 và vụ bắt giữ nhà báo và nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng Phạm Đoan Trang vào tháng 10 năm ngoái.

Trong thông cáo, HRW còn khẳng định Đại hội Đảng lần thứ 13 sẽ quyết định các vị trí lãnh đạo mới của quốc gia với hơn 96 triệu dân, nhưng Đại hội này "không dân chủ, cũng không công khai minh bạch". Công dân Việt Nam bị cấm thảo luận về các ứng viên của bốn vị trí cao nhất là tổng bí thư Đảng, thủ tướng, chủ tịch nước, và chủ tịch Quốc Hội, cả bốn vị trí đều được xếp hạng "tuyệt mật" theo một quyết định do thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ban hành trong tháng 12/2020.

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 22/01/2021

********************

Nhiều Dân biểu Quốc hội Châu Âu yêu cầu có biện pháp mạnh với Việt Nam vì vấn đề nhân quyền

Ỷ Lan, RFA, 22/01/2021

Sau một khoáng đại sôi nổi nhưng hào hứng tại Quốc hội Châu Âu ở thủ đô Brussels, Vương quốc Bỉ, Nghị quyết về nhân quyền cho Việt Nam đã được thông qua vào lúc 4 giờ 30 chiều ngày 21 tháng 1 vừa qua. Hầu hết các Dân biểu đại diện các quốc gia Tây Âu, Bắc Âu, Đông Âu đều lên tiếng phát biểu. Sự nô nức tham gia phát biểu cho thấy họ theo dõi và am hiểu tình trạng nhân quyền tồi tệ tại Việt Nam, đặc biệt giới Đông Âu nắm vững ý thức hệ Cộng sản qua sự phân tích và phê phán của họ. Vì đại dịch COVID-19 nên một số Dân biểu không thể trực tiếp có mặt nhưng vẫn tham dự qua video viễn liên.

Dân biểu Maria Arena thuộc Liên minh Xã hội & Dân chủ, Chủ tịch Phân ban Nhân quyền Quốc hội Châu Âu Photo : RFA

So với các khoáng đại thảo luận vấn đề Việt Nam trước đây, khoáng đại này rất quyết liệt, vì cảm thức bị xúc phạm trước sự bội ước của Hà Nội khi hứa hẹn hão trên bình diện nhân quyền và các tự do cơ bản để kết thúc Hiệp định EVFTA. Đến khi ký xong thì Hà Nội đã phủi tay đàn áp nhân quyền. Nhiều Dân biểu đặt thẳng yêu sách Liên Âu đình chỉ Hiệp định Thương mại Tự do Liên Âu-Việt Nam (EVFTA) hoặc dựng lại hàng rào quan thuế đối với Việt Nam mà hiệp định đã huỷ.

Nghị Quyết Quốc hội Hội Châu Âu bao gồm 15 nhận định và 23 yêu sách gói trọn mọi vi phạm nhân quyền đang xảy ra. Nghị quyết nhận định Việt Nam là "quốc gia giam giữ các tù nhân chính trị đông nhất tại Đông Nam Á", và"lên án các cuộc đàn áp gia tăng giới bất đồng chính kiến cùng những vi phạm nhân quyền tại Việt Nam, kể cả việc kết án, đe dọa chính trị, theo dõi, sách nhiễu, tấn công, xét xử bất minh và tống khứ các nhà hoạt động chính trị, nhà báo, bloggers, nhà bất đồng chính kiến và hoạt động nhân quyền ra nước ngoài vì họ hành xử tự do ngôn luận, rõ ràng là Việt Nam vi phạm các nghĩa vụ quốc tế".

Nghị quyết quan tâm đặc biệt đến việc bắt giữ tùy tiện và kết án ba nhà báo Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thuỵ và Lê Hữu Minh Tuấn, sáng lập và thành viên Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, yêu sách trả tự do tức khắc và vô điều kiện cho họ cũng như cho các tù nhân chính trị, nhà hoạt động nhân quyền, môi sinh, công đoàn, vì họ hành xử quyền tự do ngôn luận, và bãi truất các án dành cho họ".

Kết luận, Nghị quyết Quốc hội Châu Âu kêu gọi "Các thành viên quốc gia Liên Âu, đặc biệt trước thềm Đại lội lần thứ 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam, lên tiếng mạnh mẽ về hiện trạng nhân quyền tồi tệ tại Việt Nam ; khuyến thỉnh Liên Âu và các quốc gia thành viên gia tăng nỗ lực quốc tế để thăng tiến sáng kiến chung với các đối tác cùng chí hướng, và đặc biệt với Tân Chính quyền Hoa Kỳ, để kết liên hành động cho sự thực hiện cụ thể việc tôn trọng nhân quyền tại Việt Nam".

Sau đây là một số phát biểu của các Dân biểu tại khoáng đại 21 tháng giêng trước khi Nghị quyết được thông qua do phóng viên Ỷ Lan ghi nhận.

Nữ Dân biểu Saskia Bricmont (Đảng Xanh, người Bỉ) phát biểu :

Hai năm trước, Quốc hội này thông qua Nghị quyết về vận mệnh của những tù nhân chính trị tại Việt Nam. Rồi gần một năm trước, Quốc hội Châu Âu Chuẩn y Hiệp định Thương mại Tự do Liên Âu – Việt Nam (EVFTA). Đứng trước những nghi ngờ như tôi, những người hậu thuẫn hiệp định khẳng định rằng EVFTA sẽ trợ giúp cải thiện nhân quyền cho toàn dân Việt Nam.

Thế rồi từ đó, các cuộc đàn áp nối tiếp gia tăng. Chính sách thương mại và nhân quyền là hai yếu tố viễn ly chăng ? Nó không viễn ly cho trường hợp Phạm Chí Dũng, Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam. Ông ta bị bắt vài ngày sau khi gửi đến chúng ta cái nhìn phê phán tiến trình phê chuẩn EVFTA. Bị kết án 15 năm tù giam vì cái nhìn phê phán ấy – cùng với Nguyễn Tường Thuỵ và Lê Hữu Minh Tuấn. Dũng và hai người đồng nghiệp là trọng tâm yêu sách trả tự do vô điều kiện cho họ của chúng ta hôm nay. Phái đoàn Ủy ban Đối ngoại Liên Âu tại Hà Nội tiếp tục quan ngại cho hàng trăm bản án xử các nhà hoạt động ôn hoà, đồng thời nhận thức sự co hẹp không gian tự do ngôn luận, quyền biểu tình, quyền lập hội tại Việt Nam. Vì thế, Nghị quyết của chúng ta yêu sách trả tự do cho ba nhà báo và các nhà hoạt động nhân quyền, cải thiện điều kiện giam giữ tù nhân, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 hiện nay, ban lệnh đình hoãn án tử hình, cũng như nhắc nhở nghĩa vụ Việt Nam đối với nhân dân họ, đối với Liên Âu và Cộng đồng thế giới.

Dân biểu thuộc Đảng Xanh Saskia Bricmont

Dân biểu Adam Bielen (Đảng Bảo thủ và Cải cách Châu Âu, người Ba Lan) phát biểu :

Liên Âu vừa mở vòng tay đến Việt Nam qua EVFTA làm rộng mở chân trời cho các nhà kinh doanh Việt Nam và Châu Âu. Nhưng chúng ta không thể nhắm mắt trước những vi phạm nhân quyền xẩy ra cho các đối tác kinh tế của chúng ta. Hôm nay chúng ta kêu gọi Nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do tức khắc cho ba nhà báo bị kết án cũng tất cả các nhà báo, bloggers, nhà hoạt động nhân quyền bị giam tù vì hành xử quyền tự do biểu đạt của họ.

Năm ngoái, trong khi chúng ta kết thúc EVFTA, tổ chức Phóng viên Không Biên giới sắp Việt Nam vào hàng thứ 175 trong Danh sách các quốc gia tôn trọng Tự do Báo chí, đứng sau cả Syria. Lý do vì sao chúng ta thúc đẩy Việt Nam chấm dứt kiểm duyệt tuỳ tiện truyền thông, báo chí độc lập, và bãi bỏ các giới hạn trên các nguồn truyền thông trực tuyến.

Nữ Dân biểu Marianne Vind (Đảng Xã hội, người Đan Mạch) phát biểu :

Chúng ta luôn luôn mong muốn hợp tác với Việt Nam nhằm giúp đỡ giới công nhân thoát khỏi nghèo đói và được hưởng mọi tự do. Cùng chung hợp tác làm cho chúng ta mạnh lên. Thế nhưng tình trạng nhân quyền Việt Nam ngày càng xấu. Phạm Chí Dũng bị bắt vì có quan điểm chống phê chuẩn sớm EVFTA, là điều không thể nào chấp nhận. Bị bắt như thế chẳng những vi phạm các quyền cơ bản của ông ta, mà còn nỗ lực đe dọa các nhà báo phê phán chính quyền. Bộ Luật Hình sự đã đuợc sửa đổi, nhưng sửa đổi sai hướng. Việt Nam phải hiểu rằng quan hệ giữa chúng ta đặt trên cơ sở cùng chung thỏa thuận, cùng chung tham gia bảo vệ các quyền cơ bản và tự do. Qua Nghị quyết hôm nay, chúng ta gửi đi một thông điệp kiên quyết.

Dân biểu Marianne Vind (Đảng Xã hội, người Đan Mạch) phát biểu tại Quốc hội Châu Âu hôm 21/1/2021

Dân biểu Petras Austrevicius (Tân Đảng, người Lithuania) phát biểu :

Việt Nam đang nhanh chóng đổi mới kinh tế, nhưng cũng đồng thời vi phạm mọi lĩnh vực nhân quyền. Chúng ta đang nhìn thấy sự tăng cường đàn áp trên căn bản quyền dân sự và chính trị tại xứ sở này. Tự do báo chí bị truyền thông Nhà nước nghiến nát. Kiểm duyệt gia tăng, với Luật An ninh Mạng cho phép kiểm soát toàn bộ các nguồn truyền thông xã hội. Mọi phê phán chính quyền là hộ khẩu nhập tù. Phạm Chí Dũng báo động chúng ta những hứa hẹn hão huyền của Nhà cầm quyền Việt Nam cốt chiếm đoạt EVFTA của Liên Âu. Lẽ ra chúng ta phải nghe lời ông ấy. Nay Liên Âu phải sử dụng mọi công cụ để hậu thuẫn cho ba nhà báo này cùng với hàng trăm tù nhân khác chỉ vì họ hành xử theo lương tâm.

Tăng trưởng kinh tế Việt Nam tùy thuộc vào EVFTA. Nếu Nhà cầm quyền Việt Nam chỉ hiểu được thứ ngôn ngữ kinh tế vì lợi quyền, thì chúng ta hãy dựng lại hàng rào quan thuế đối với Việt Nam.

Dân biểu Sean Kelly (Đảng Bình dân Châu Âu, người Ái Nhĩ Lan) phát biểu :

Việt Nam là nước mỹ miều, nhân dân kỳ diệu. Nói chung là thế, nhưng chúng ta không thể im lặng khi tình trạng nhân quyền tồi tệ. Nhà cầm quyền Việt Nam phải biết tôn trọng từng mẩu pháp lý, trên bình diện quốc gia cũng như quốc tế, liên quan tới bảo vệ và thăng tiến nhân quyền. Ba nhà báo bị tống giam chỉ vì họ ăn nói tự do. Tôi kêu gọi Liên Âu áp lực Việt Nam trả tự do tức khắc và không đều kiện cho họ.

Dân biểu Antonio-Isturiz White (Đảng Bình dân Châu Âu, người Tây Ban Nha) phát biểu :

Tình trạng nhân quyền Việt Nam sa sút là điều hiển nhiên. Điều ai cũng biết. Đảng Cộng sản cầm quyền từ nhiều năm nhưng có bao giờ được tự do bầu cử đâu, và họ cứ bắt bớ cho bằng thích bất cứ ai phê phán vi phạm nhân quyền. Tôi hy vọng tất cả các chính đảng ở Liên Âu cùng nhau làm áp lực cho sự thay đổi tại Việt Nam và chính quyền của họ chịu liên hệ doanh thương đúng cách với Liên Âu.

Nữ Dân biểu Maria Arena (Liên minh Xã hội & Dân chủ, Chủ tịch Phân ban Nhân quyền Quốc hội Châu Âu) phát biểu :

Lời phát biểu của tôi không hướng tới Chế độ Cộng sản độc tài Việt Nam. Bởi vì tôi không tin họ muốn tôn trọng nhân quyền. Tôi muốn hướng lời phát biểu của tôi đến nền Dân chủ Châu Âu.

Ngày 12 tháng 2 năm 2020, Quốc hội này phê chuẩn Hiệp định EVFTA Liên Âu Việt Nam. Dù rằng chúng ta có tất cả những báo cáo từ những năm 2018, 2019, 2020 của các tổ chức nhân quyền như Ân Xá Quốc tế, Human Rights Watch, v.v… tố cáo các tội ác và những vi phạm các quyền cơ bản của người dân Việt. Báo cáo viên Uỷ ban Thượng mại quốc tế Liên Âu (INTA), Ông Bourgeois nắm giữ các hồ sơ này, ông cũng đã từng đến Việt Nam hồi ông còn làm Bộ trưởng trong Chính phủ Vương quốc Bỉ. Ông phải biết các sự trạng này chứ. Thế mà ông chẳng hề lên tiếng đề cập vấn đề Nhân quyền. Cũng chính ông Báo cáo viên này còn ca hót (hót chứ không phải hát, lời người dịch, xin người đọc quan tâm cho) rằng, nếu chúng ta nhận thấy những vi phạm nhân quyền trầm trọng và quy mô, chúng ta sẽ phải bỏ đi mọi ưu đãi thương mại cho Việt Nam. Vậy sao ? Nay tôi hướng tới ông Bourgeois và hướng tới Uỷ ban Liên Âu. Những vi phạm trầm trọng, vẫn còn hiện hữu đó, chúng đã hiện hữu và còn sẽ tiếp tục hiện hữu.

Cho nên, tôi yêu sách Liên Âu đình chỉ Hiệp định Thương mại Tự do với Việt Nam.

Nữ Dân biểu Karin Karlsbro (Tân Đảng, người Thuỵ Điển) phát biểu :

EVFTA với Việt Nam là hiệp định đầy tham vọng của Liên Âu chưa từng ký với một quốc gia phát triển. Ngày chúng ta phê chuẩn hiệp định, chúng ta không chỉ trông chờ chuyện đôi bên cùng có lợi, mà còn mong mỏi cho cơ hội thăng tiến dân chủ và nhân quyền hiện ra. Nhưng tình trạng nhân quyền ngày nay tại Việt Nam không thể nào chấp nhận. Chúng ta yêu sách trả tự do tức khắc cho ba nhà báo và các tù nhân chính trị. Lúc này là lúc ra tay áp lực Việt Nam và sử dụng Hiệp định EVFTA như một diễn đàn hậu thuẫn xã hội dân sự. Khi chúng ta phê chuẩn EVFTA, chúng ta cũng từng kêu gọi Uỷ ban Châu Âu và Uỷ ban Đối ngoại Liên Âu nhanh chóng thực hiện tác động nhân quyền đã quy định trong hiệp định.

Dân biểu Paryk Jaki (Đảng Bình dân Châu Âu, người Ba Lan) phát biểu : 

Đây là cứu cánh của chủ nghĩa Cộng sản, luôn luôn như vậy. Việt Nam là ví dụ tiêu biểu nhất, vì chủ nghĩa Cộng sản là một ý thức hệ vi phạm tất cả luận lý và lẽ phải. Đã là Cộng sản thì phải bóp nghẹt tự do ngôn luận, vì tri thức cộng sản không thể chấp nhận tranh luận. Chúng ta đã thấy ba nhà báo bị kết án 15 năm tù, là điều không thể nào chấp nhận. Liên Âu phải mạnh mẽ bước tới chống kháng lối hành xử của Việt Nam. Chúng ta cũng phải quan tâm tới các công ty kỹ năng cao như Google hay Facebook đang hậu cho nỗ lực dẹp bỏ tự do ngôn luận của nhà cầm quyền Việt Nam.

Nữ Dân biểu Isabel Wiseler-Lima (Đảng Bình dân Châu Âu, người Luxembourg) phát biểu :

Cách đây một năm Liên Âu phê chuẩn Hiệp định EVFTA. Tuy nhiên, nhiều quan ngại tha thiết trên phương diện nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam có cam kết tôn trọng nhân quyền và luật lao động quốc tế hay không.

Do đó, chúng tôi đã bổ sung vào hiệp định việc thiết lập các cơ chế giám sát và khiếu nại độc lập để công dân có thể tiếp cận hiệu quả với nơi cầu trợ. Các cơ chế này vẫn chưa được thực hiện. Chúng tôi kêu gọi Ủy ban Châu Âu và Nhà cầm quyền Việt Nam thiết lập ngay các cơ chế này. Đặc biệt chúng tôi cảm thấy xúc phạm việc Phạm Chí Dũng bị giam tù, vì đã liên hệ với các Dân biểu Quốc hội Châu Âu trong bối cảnh tự do trao đổi và đầu tư. Quốc hội Châu Âu kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do tức khắc cho ông Dũng, cũng như các nhà báo, nhà hoạt động nhân quyền khác đang bị cấm cố một cách bất công.

Dân biểu Pascal Durand (Tân Đảng, người Pháp) phát biểu với câu kết thúc đầy mỉa mai :

Giống như người đồng viện xuất chúng của tôi, Maria Arena, tôi chẳng muốn ngỏ lời với độc tài toàn trị Việt Nam. Tôi muốn nói với Uỷ ban Châu Âu, người canh gác các Hiệp định. Thế thì các hiệp định nói gì ? Điều 21 Hiệp ước Liên Âu viết rất rõ ràng : "Hành động của Liên Âu trên trường quốc tế đặt trên những nguyên tắc trước khi thành lập, nhắm vào mục tiêu thăng tiến dân chủ, nhà nước pháp quyền, nhân quyền phổ quát và bất khả phân cùng các tự do cơ bản trong toàn thế giới.

Vì vậy, thưa Bà Chủ tịch Uỷ ban Châu Âu, xin hãy làm sao cho các nguyên tắc này được áp dụng và tôn trọng. Nếu không làm được, thì hãy vì lương thiện trí thức, mà thêm vào Hiệp ước một khoản, minh định rằng, các nguyên tắc trên sẽ huỷ bỏ, khi chúng làm đe dọa các thị trường, lợi tức, quyền lợi của Châu Âu.

Ỷ Lan

Nguồn : RFA, 22/01/2021

*************************

Thế giới cần áp dụng các chế tài với Việt Nam vì những đàn áp nhân quyền thời gian qua

Lập Quyền Dân, RFA, 18/01/2021

Các báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc (LHQ) hôm 14/1/2021 ra thông cáo báo chí lên án chính quyền Việt Nam bỏ tù các nhà báo thuộc Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAV) chỉ vài tuần trước Đại hội 13 Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN). Thông cáo báo chí gọi hành động này của chính quyền Việt Nam là một cảnh báo ớn lạnh gửi đến các nhà bảo vệ nhân quyền và những người hoạt động trong lĩnh vực truyền thông.

Các nhà báo bị bắt gần đây từ phải sang: Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Lê Hữu Minh Tuấn, Lê Anh Hùng, Phạm Đoan Trang, Hồ Sỹ Quyết.

Những bản án "chào mừng" Đại hội

Ngày 14/1/2021, Giám đốc Tổ chức Người bảo vệ Nhân quyền (DTD) [Defend the Defenders] Vũ Quốc Ngữ nói với BBC về những tổn thất nặng nề mà phong trào đấu tranh dân chủ và nhân quyền phải gánh chịu, khi các nhà hoạt động tiêu biểu như Phạm Đoan Trang, Phạm Chí Dũng đều bị bắt. Các tổ chức nhân quyền quốc tế nhận định rằng, 2020 là năm tình trạng nhân quyền của Việt Nam "tồi tệ hơn với các bản án nặng nề hơn", khi chính phủ Việt Nam bắt bớ và xét xử những nhà hoạt động dân chủ "cuối cùng".

Nhận định của ông Vũ Quốc Ngữ được đưa ra trong bối cảnh Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) vừa công bố báo cáo thường niên 2020 dài hơn 700 trang về tình hình nhân quyền 100 nước trên thế giới. Việt Nam được dành trọn 5 trang. Trong đó, HRW mô tả Việt Nam "tiếp tục vi phạm một cách có hệ thống các quyền dân sự và chính trị cơ bản trong 2020… Việc thắt chặt các hạn chế đối với quyền tự do ngôn luận dường như có liên quan đến Đại hội Đại biểu Toàn quốc ĐCSVN, dự kiến diễn ra cuối tháng 1/2021".

Càng gần đến ngày Đại hội (25/1 tới) chính quyền Việt Nam càng bắt giữ liên tục nhiều nhà báo, blogger, các nhà đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền. Văn phòng Cao Ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) mới đây vừa bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc chính phủ Việt Nam gia tăng làn sóng đàn áp dựa trên "các điều luật được định nghĩa một cách mơ hồ".

Trong một cuộc họp báo tại Genève hôm 8/1/2021, phát ngôn viên Ravina Shamdasani của OHCHR nhận định : "Hiện đang có xu hướng đàn áp ngày càng gia tăng nhắm vào quyền tự do ngôn luận tại Việt Nam". Phát ngôn viên OHCHR "nhấn mạnh đến việc nhiều nhà tranh đấu bị tạm giam bất hợp pháp trong thời gian dài trước khi xét xử". OHCHR cũng thường xuyên có các báo cáo "bày tỏ lo ngại về cách đối xử với họ trong trại giam", cũng như "đòi quyền được xét xử công bằng đối với họ mỗi khi bị xâm phạm". Phát ngôn viên của LHQ đặc biệt lưu ý đến tình trạng nhiều người đã phải nhận các bản án tù nhiều năm, sau khi bị kết tội chống lại an ninh quốc gia.

OHCHR nêu đích danh trường hợp của ba ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn. Ba nhà báo này vừa bị một tòa án tại Thành phố Hồ Chí Minh kết án ngày 5/1, vì tội "làm ra, tàng trữ, phát tán thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống lại Nhà nước" theo điều 117 Bộ luật Hình sự. Ông Phạm Chí Dũng bị kết án 15 năm tù và 3 năm quản chế. Các ông Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn, mỗi người bị kết án 11 năm tù và ba năm quản chế.

Phát ngôn viên Shamdasani kêu gọi chính quyền Việt Nam sửa đổi các điều khoản liên quan của Bộ luật Hình sự để phù hợp với các nghĩa vụ của mình theo Công ước quốc tế mà Hà Nội đã ký kết. Theo phát ngôn viên LHQ, việc Việt Nam bắt giữ người tùy tiện, dựa trên các điều luật được định nghĩa mơ hồ như trên, là vi phạm điều 19 về Tự do Ngôn luận của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR).

Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) cũng lên án bản án 37 năm tù dành cho ba lãnh đạo nói trên từ IJAV. Trả lời Đài RFI, ông Daniel Bastard, phụ trách châu Á-Thái Bình Dương của RSF nhận định : "Các bản án được tuyên đối với các nhà báo của IJAV thực sự gây sốc. Cần biết rằng các thành viên này của hội từng là cựu quân nhân. Nhà nước Việt Nam buộc họ phải trả giá cho những phát biểu tự do và những chỉ trích ban lãnh đạo đảng vốn hoàn toàn xơ cứng".

Không chỉ các tổ chức quốc tế, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu (EU) cũng đã lên tiếng về các bản án "khắc nghiệt" và kêu gọi trả tự do cho ba thành viên của IJAVN vừa bị chính quyền đưa ra xét xử. Trong thông cáo gửi cho VOA tối ngày 5/1, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ viết : "Chúng tôi rất thất vọng khi hay tin về những bản án khắc nghiệt do một tòa án ở Việt Nam xét xử đối với ba thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, trong đó có ông Phạm Chí Dũng, người sáng lập kiêm Chủ tịch của Hội". Cũng theo Bộ Ngoại giao Mỹ, những bản án khắc nghiệt này là biểu hiện mới nhất của xu hướng bắt giữ và kết án đáng lo ngại nhằm vào các công dân Việt Nam thực hiện các quyền được ghi trong Hiến pháp Việt Nam.

Đạo luật Magnitsky vẫn chưa tạo được áp lực

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam khẳng định tiếp : "Tự do báo chí là nền tảng của sự minh bạch và quản trị có trách nhiệm. Các tác giả, blogger và nhà báo thường làm công việc của họ với rủi ro lớn, và chúng tôi kêu gọi các chính phủ và công dân trên toàn thế giới – bao gồm cả Chính phủ Việt Nam – phải bảo vệ họ". Còn EU thì mong muốn Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho ba nhà báo vừa bị xử hôm 5/1, cũng như tất cả các nhà báo, blogger và các nhà bảo vệ nhân quyền bị bỏ tù, vì đã bày tỏ quan điểm một cách ôn hòa. EU cho biết họ sẽ tiếp tục theo dõi và làm việc với các cơ quan chức năng và tất cả các bên liên quan để cải thiện tình trạng nhân quyền ở Việt Nam.

Theo Tổ chức Bảo vệ Ký giả (CPJ), tính đến hiện nay đang có 15 nhà báo bị giam giữ tại Việt Nam. Nhiều nhà hoạt động vì các quyền tự do khác, như quyền tự do tín ngưỡng, đã bị bắt, tuyên phạt với các bản án khắt khe, phải chịu chế độ quấy rối có hệ thống, kể cả bị ép cung, tra tấn. Thống kê của các tổ chức theo dõi nhân quyền đều cho thấy tình trạng đàn áp khốc liệt trong năm qua. Tổ chức Ân xá Quốc tế trong báo công bố ngày 1/12, ghi nhận Việt Nam đang giam giữ ít nhất 170 tù nhân lương tâm (TNLT), con số kỷ lục kể từ khi Ân xá Quốc tế bắt đầu theo dõi tình trạng TNLT tại Việt Nam.

Theo DTD, con số TNLT hiện bị giam giữ thật ra còn cao hơn thế. Thống kê của tổ chức này cho rằng, ít nhất có 260 TNLT đang trong lao tù Việt Nam. Ông Vũ Quốc Ngữ trong một cuộc phỏng vấn với Nhật báo Người Việt vào ngày 27/12 cho biết, năm 2020, Đảng CSVN bắt giữ 31 nhà hoạt động, chưa kể 29 dân oan đấu tranh cho đất của họ ở xã Đồng Tâm.

Trước làn sóng "khủng bố trắng" nói trên, có 8 dân biểu Hoa Kỳ đã gửi thư đến Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng Ngân khố Steven Mnuchin, từ văn phòng của Dân biểu Alan Lowenthal, vào ngày 18/12/2020. Đây là một bức thư đặc biệt. Trong đó, các dân biểu nêu rõ biện pháp trừng phạt đối với những quan chức Việt Nam bị cho là vi phạm quyền con người. Biện pháp đó là áp dụng Luật Magnitsly đối với 8 thành viên bị nêu tên của Công an tỉnh Hà Tĩnh.

Những người bị tố cáo đánh đập, tra tấn tù chính trị trẻ Nguyễn Văn Hóa gồm : Đại tá Nguyễn Anh Tuấn, Đại úy Nguyễn Văn Sáng, Trung úy Lê Anh Đức, Đại úy Trần Anh Đức, Đại tá Nguyễn Huy Chương, Thiếu tá Trương Quang Quốc, Thiếu úy Bùi Xuân Đạt, và Đại úy Nguyễn Đình Đức.

Lập Quyền Dân

Nguồn : RFA, 18/01/2021

Đạo luật Magnitsky : một áp lực mới lên chính phủ Việt Nam ?

Giang Nguyễn, RFA, 10/01/2021

Nhiều chính trị gia trên thế giới đã nhiều lần kêu gọi chính quyền Việt Nam phải tôn trọng nhân quyền và dừng mọi bắt bớ và đàn áp đối với những người bất đồng chính kiến.

Tù nhân lương tâm nhà báo Nguyễn Văn Hóa – Photo : RFA

Lá thư của 8 dân biểu Hoa Kỳ gửi đến Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng Ngân khố Steven Mnuchin, từ văn phòng của Dân biểu Alan Lowenthal, vào ngày 18 tháng 12 năm ngoái đánh dấu lần đầu tiên các Dân biểu nêu rõ biện pháp trừng phạt đối với những quan chức Việt Nam bị cho là vi phạm quyền con người. Biện pháp đó là áp dụng Luật Magnitsly đối với 8 thành viên bị nêu tên của Công an tỉnh Hà Tĩnh.

Những người bị tố cáo đánh đập, tra tấn tù chính trị trẻ Nguyễn Văn Hóa gồm : Đại tá Nguyễn Anh Tuấn, Đại uý Nguyễn Văn Sáng, Trung uý Lê Anh Đức, Đại uý Trần Anh Đức, Đại tá Nguyễn Huy Chương, Thiếu tá Trương Quang Quốc, Thiếu uý Bùi Xuân Đạt, và Đại uý Nguyễn Đình Đức.

Mục đích của việc tra tấn nhằm buộc anh Nguyễn Văn Hóa nhận tội sau khi bị bắt. Thanh niên trẻ này bị bắt chỉ vì quay phim, truyền đi hình ảnh những cuộc biểu tình chống Formosa, công ty đã thải hóa chất độc hại trực tiếp ra biển miền Trung Việt Nam hồi tháng 4 năm 2016.

Các Dân biểu Hoa Kỳ ký tên vào lá thư gửi hai bộ trưởng Pompeo và Mnuchin bày tỏ mong muốn các biện pháp trừng phạt có mục tiêu sẽ có tác động. Vào thời điểm mà chính phủ Việt Nam đang tìm cách mở rộng khả năng tiếp cận thị trường Mỹ và sản phẩm của Mỹ, phải kiên quyết bảo vệ mạnh mẽ quyền con người và pháp quyền.

Liệu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ có đáp ứng yêu cầu của các vị Dân biểu không ? một phát ngôn nhân của Bộ Ngoại giao Mỹ trả lời Đài Á Châu Tư Do qua điện thư rằng :

"Chúng tôi không cho biết trước về khả năng có thể trừng phạt".

Về phía chính quyền Hà Nội, Đài Á Châu cũng đã gọi Bộ Công an để hỏi về vụ việc nhưng người trả lời điện thoại cúp máy, sau đó không trả lời đường dây nữa.

Ông Sơn Trần, một nhà hoạt động nhân quyền và dân chủ từ London, Anh Quốc, chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do về trường hợp anh Nguyễn Văn Hóa như sau :

"Trường hợp Nguyễn Văn Hóa mình biết được những sự tra tấn đó do chính miệng anh Nguyễn Văn Hóa tố cáo và những bức thư mà gia đình của anh khi vào thăm đem ra ngoài tố cáo. Ví dụ như là họ treo ngược anh ấy lên trần nhà để họ đánh đập. Mình nắm những cái sự kiện thật như vậy. Trường hợp này có rất nhiều sự tra tấn mà đã được chính giới Hoa Kỳ nhận những tài liệu từ nhóm công tác Magnitsky cho nên họ biết và họ chọn Nguyễn Văn Hóa vì đã có những sự kiện cụ thể".

Đạo luật Magnitsky toàn cầu (Global Magnitsky Act) quy định chế tài với các cá nhân, quan chức mà Hoa Kỳ cho là vi phạm nhân quyền trên toàn thế giới. Gần đây nhất, vào ngày 11 tháng 12 năm ngoái, Hoa Kỳ đã liệt kê Wan Kuok-koi, đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc và là trùm băng nhóm 14K vào danh sách trừng phạt.

Đạo luật Magnitsky chưa từng được áp dụng đối với quan chức chính quyền Việt Nam, nhưng ông Sơn lập luận rằng, tính răn đe của nó sẽ buộc các viên chức vi phạm nhân quyền phải cân nhắc hành động của họ kỹ hơn.

"Luật Magnitsky có hai hình phạt đối với những người tra tấn tù nhân, dù là tù nhân lương tâm hay hình sự. Điều thứ nhất là họ sẽ đóng băng cả các tài sản, nếu có, của những người đó ở Hoa Kỳ và ở các nước dân chủ. Họ cấm những người đó không được nhập cảnh vào Hoa kỳ dù cho là đi công tác nhà nước và họ không cho con cháu hay là thân nhân những người đó được phép tới Hoa Kỳ, dù là để du học hay bất cứ vấn đề gì khác. Thứ hai là những tài sản của những người đó mà thủ đắc bất hợp pháp cũng bị đóng băng.

Cái răn đe này theo tôi nghĩ nó rất có hiệu quả là bởi vì phần lớn những cán bộ giàu sang ở Việt Nam đều muốn đưa con qua Hoa Kỳ du học, muốn con mình mua tài sản, mua nhà cửa ở Hoa Kỳ để họ hạ cánh an toàn xã hội sau khi nghỉ hưu".

Cựu Tù Nhân Lương Tâm, nhà báo Nguyễn Vũ Bình thì nhận định khác về luật Magnitsky :

"Với cơ chế, hệ thống của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam, tức là một cơ chế toàn trị, thì trách nhiệm về những hành động như tra tấn, bắt giam, cầm tù những người đấu tranh, là của cơ chế tập thể cho nên việc nói là nó có ảnh hưởng lớn đến việc ngăn chặn hoặc dừng các việc đó lại thì rất là khó. Có thể hạn chế thì có thể có, nhưng để mà có hiệu quả tốt thì không có nhiều".

Cô Nguyễn Xoan, con dâu của tù nhân lương tâm Lê Đình Lượng, qua ứng dụng chat, nêu ra những hạn chế của đạo luật :

"Hiện nay hầu hết những quan chức VN đều có con cháu và thân nhân du học và định cư ở nước ngoài rất nhiều nên em nghĩ luật Magnitsky là 1 điểm yếu của họ.

Ai cũng biết ở Việt Nam, những cán bộ tra tấn tinh thần lẫn thể xác của tù nhân lương tâm và thân nhân của tù nhân lương tâm cùng những người bất đồng chính kiến đã không phải là điều lạ. Nhưng có một hạn chế khi áp dụng để trừng phạt các cán bộ vi phạm ở VN là : tất cả những nơi các cán bộ công an làm việc đều bị cấm quay phim chụp hình nên để ghi âm, hoặc quay video để làm bằng chứng vô cùng khó khăn và nếu bị phá hiện sẽ rất nguy hiểm".

òn bà Nguyễn Thị Chương, vợ của tù nhân lương tâm nhà thơ Nguyễn Đức Thạch, người vừa bị Tòa án Nhân dân tỉnh Nghệ An tuyên án 12 năm tù giam và 3 năm quản chế thì cho rằng mọi áp lực lên chính quyền cộng sản Việt Nam là tốt :

"Một cái đảng độc quyền, đối với tù nhân, người đấu tranh ở ngoài cũng vậy, thì mọi áp lực từ mọi phía từ kinh tế đến tinh thần đều bị áp lực hết. Chị người nông thôn, không hiểu được nhiều lắm đâu, nhưng nếu mà các nước mà can thiệp được thì tốt chứ sao".

Được biết đã có xấp xỉ 40 quốc gia ban hành những luật tương tự, nên được cộng đồng người Việt Nam ở hải ngoại nỗ lực vận động tại các quốc gia như Canada, Anh, Pháp, v.v.

Một trong những tổ chức cũng có nỗ lực tương tự là tổ chức Cứu người Vượt biển (BPSOS). Tổ chức này hàng năm nộp hồ sơ vi phạm nhân quyền tại Việt Nam đến các chính quyền đang thực thi luật Magnitsky.

Trong một bản tin đề ngày 2 tháng 12, BPSOS nhận định :

"Chưa cần biết là các chính phủ ở các quốc gia có luật Magnitsky sẽ xử lý hồ sơ đề nghị chế tài ra sao, các hồ sơ này tự chúng đã có công dụng tố cáo tội ác với các chính quyền và với các tổ chức quốc tế về nhân quyền đang khai dụng luật Magnitsky".

Ông Sơn Trần cho rằng luật Magnitsky là cơ hội cho người đấu tranh và cả những người dân thấp cổ bé họng tham gia, thu thập thông tin, dữ liệu cụ thể để chuyển đến các tổ chức như nhóm của ông Sơn Trần. Ông tin rằng, trong tương lai sẽ phát triển thêm những tổ chức xã hội dân sự trong nước hợp tác với bên ngoài để tiếp tục đưa ra những báo cáo về những quan chức vi phạm nhân quyền hoặc thủ đắc tài sản phi pháp.

Giang Nguyễn

Nguồn : RFA, 10/01/2021

***********************

Nhân quyền : Liên Hiệp Quốc lo ngại Việt Nam bắt người tùy tiện

Trọng Thành, RFI, 10/01/2021

Phủ Cao Ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc lại bày tỏ lo ngại về việc chính quyền Việt Nam gia tăng việc bắt giữ nhiều nhà báo, blogger, nhà bảo vệ nhân quyền dựa trên "các điều luật được định nghĩa mơ hồ".

Michelle Bachelet, lãnh đạo Cao Ủy Nhân Quyền Liên hiệp Quốc. Ảnh minh họa chụp ngày 09/12/2020. Fabrice Coffrini AFP

Trong một cuộc họp báo tại Genève, phát ngôn viên Ravina Shamdasani của Phủ Cao Ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, hôm 08/10/2021, nhận định hiện đang có một xu hướng "đàn áp ngày càng tăng" nhắm vào quyền tự do ngôn luận tại Việt Nam. Phát ngôn viên Phủ Cao Ủy Nhân quyền nhấn mạnh đến việc nhiều nhà tranh đấu "thường bị tạm giam bất hợp pháp trong thời gian dài trước khi xét xử, thường xuyên có các báo cáo bày tỏ lo ngại về cách đối xử với họ trong trại giam, cũng như việc quyền được xét xử công bằng bị xâm phạm".

Phát ngôn viên Phủ Cao Ủy Nhân quyền đặc biệt lưu ý đến tình trạng nhiều người đã phải "nhận các bản án tù nhiều năm, sau khi bị kết tội chống lại an ninh quốc gia".

Phủ Cao Ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc nêu đích danh trường hợp của ba ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn, tức chủ tịch, phó chủ tịch và ủy viên Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam. Ba nhà báo nói trên vừa bị một tòa án tại Sài Gòn Thành phố Hồ Chí Minh kết án ngày 5 tháng Giêng, vì tội "làm ra, tàng trữ, phát tán thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống lại Nhà nước" theo điều 117 Bộ luật Hình sự. Ông Phạm Chí Dũng bị kết án 15 năm tù và 3 năm quản chế. Các ông Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn, mỗi người bị kết án 11 năm tù và ba năm quản chế.

Phát ngôn viên Phủ Cao Ủy Nhân quyền kêu gọi chính quyền Việt Nam sửa đổi các điều khoản liên quan của Bộ luật Hình sự để phù hợp với các nghĩa vụ của mình theo công ước quốc tế mà Hà Nội đã ký kết. Theo phát ngôn viên Liên Hiệp Quốc, việc Việt Nam bắt giữ người tùy tiện, dựa trên "các điều luật được định nghĩa mơ hồ" như trên, là vi phạm điều 19 về tự do ngôn luận của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR).

Trọng Thành

Nguồn : RFI, 10/01/2021

Quyền con người ở Việt Nam trong đại dịch Covid-19

Thới Bình, VNTB, 17/12/2020

Việt Nam đã không ‘thả’ bất kỳ ‘tù nhân lương tâm’ nào với lý do y tế là đề phòng dịch Covid lây lan cộng đồng.

Vấn đề trên không được đặt ra tại Hội thảo về thúc đẩy, bảo vệ quyền con người trong bối cảnh dịch Covid-19 do Bộ Ngoại giao phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức hôm 15-12 nhân kỷ niệm ngày Nhân quyền 10-12.

Tại hội thảo, ông Phạm Quang Hiệu, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, nói rằng Chính phủ Việt Nam đã nhanh chóng đưa ra các chính sách, biện pháp hiệu quả, minh bạch, với ưu tiên hàng đầu là kiểm soát dịch bệnh nhằm bảo vệ sức khỏe của người dân, thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế về quyền con người, bao gồm cả các khuyến nghị theo Cơ chế Rà soát định kỳ phổ quát (UPR) mà Việt Nam chấp thuận.

Cơ chế UPR được ra đời từ năm 2008 và là một trong những thành công nổi bật của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc do được xây dựng trên nguyên tắc minh bạch, công bằng, không phân biệt, thúc đẩy đối thoại và hợp tác giữa các quốc gia. Phía Việt Nam luôn tuyên bố rằng, "Với chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy các quyền con người, Việt Nam đặc biệt coi trọng cơ chế UPR và luôn thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các nghĩa vụ và cam kết theo cơ chế UPR, trong đó có việc triển khai các khuyến nghị UPR đã chấp thuận".

Trong chu kỳ trước, Việt Nam đã chấp thuận 80,2% số khuyến nghị nhận được, ban hành Kế hoạch tổng thể để thực hiện, và hoàn thành 96,2% trong số đó. Việt Nam sẽ bước sang giai đoạn thực hiện và rà soát báo cáo cho chu kỳ tiếp theo, dự kiến bắt đầu năm 2023.

Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về tình hình nhân quyền năm 2019 của Việt Nam, công bố tháng 3/2020, cho biết như sau (trích) :

"Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một nhà nước độc tài do một đảng duy nhất – Đảng Cộng sản Việt Nam – cầm quyền, dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Cuộc bầu cử Quốc hội gần đây nhất được tổ chức vào năm 2016 đã diễn ra không tự do và không công bằng, mặc dù có sự cạnh tranh hạn chế giữa các ứng viên đã được Đảng Cộng sản Việt Nam xem xét kỹ lưỡng.

Bộ Công an chịu trách nhiệm về an ninh trong nước và quản lý đội ngũ công an, một cơ quan điều tra an ninh quốc gia đặc biệt và các đơn vị an ninh khác trong nước. Quân đội nhân dân Việt Nam hỗ trợ các nhà chức trách dân sự cung cấp hoạt động cứu trợ vào những thời điểm xảy ra thiên tai. Chính quyền dân sự duy trì sự kiểm soát hiệu quả đối với các lực lượng an ninh.

Những vấn đề lớn về quyền con người ở Việt Nam bao gồm : việc tước đoạt sinh mạng trái luật hoặc tùy tiện của chính quyền ; bị ép buộc đưa đi mất tích ; tra tấn bởi nhân viên chính phủ ; bắt và giam giữ người tùy tiện của chính quyền ; tù nhân chính trị ; những vấn đề lớn về tính độc lập của tư pháp ; sự can thiệp tùy tiện hoặc trái luật vào đời sống riêng tư ; những hình thức tồi tệ nhất của hạn chế tự do biểu đạt, tự do báo chí, tự do Internet, bao gồm bắt và truy tố tùy tiện những người chỉ trích chính quyền, kiểm duyệt, đóng các trang mạng, ra các luật về hành vi phỉ báng mang tính chất hình sự ; can thiệp đáng kể vào quyền tự do hội họp hòa bình và tự do lập hội ; hạn chế đáng kể tự do đi lại, trong đó có việc cấm xuất cảnh đối với các nhà hoạt động ; hạn chế sự tham gia chính trị ; các hành vi tham nhũng lớn ; cấm các tổ chức công đoàn độc lập ; buôn bán người ; sử dụng lao động trẻ em cưỡng bức.

Đôi khi chính quyền đã có hành động khắc phục, bao gồm việc truy tố đối với các quan chức vi phạm pháp luật ; nhưng công an và các quan chức nhà nước thường vi phạm mà không bị trừng phạt" (xem đầy đủ tại *).

Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ có viết rằng, "Các đại diện ngoại giao của nước ngoài đã thực hiện các chuyến thăm tù nhân chính trị ở cả các trại tạm giam và trại giam. Các chuyến thăm này bị giám sát và không cho họ cơ hội đánh giá độc lập đối với các tù nhân hay đối với điều kiện trại giam".

Năm nay là năm thứ hai Việt Nam triển khai thực hiện các khuyến nghị UPR chu kỳ III mà Việt Nam chấp thuận. Theo dự kiến, Việt Nam sẽ xây dựng Báo cáo giữa kỳ tự nguyện về việc thực hiện các khuyến nghị UPR chu kỳ III vào cuối năm 2021 và Báo cáo UPR chu kỳ IV vào đầu năm 2024.

Tại Hội thảo về thúc đẩy, bảo vệ quyền con người trong bối cảnh dịch Covid-19, Trưởng Đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam và đồng Chủ trì nhóm công tác của Liên hợp quốc về Quản trị và Công lý – bà Caitlin Wiesen đã khuyến nghị trong thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục coi quyền con người và nhân phẩm là trọng tâm của mọi hành động ; tiếp tục tập trung thực thi các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), các quy trình về công ước quốc tế về nhân quyền như là UPR, ICCPR, CRPD, CAT… (**)

Thới Bình

Nguồn : VNTB, 17/12/2020

Chú thích :

(*)https://vn.usembassy.gov/wp-content/uploads/sites/40/2019-HRR-Vietnam.pdf

(**) UPR : The Universal Periodic Review, Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát.

ICCPR : The International Covenant on Civil and Political Rights, Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị.

CRPD : Convention on the Rights of Persons with Disabilities, Công ước Quốc tế về các Quyền của Người Khuyết tật.

CAT : United Nations Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, Công ước chống tra tấn và Trừng phạt hoặc Đối xử tàn nhẫn, vô nhân đạo làm mất phẩm giá khác.

********************

Báo cáo đặc biệt của CPJ : 274 nhà báo bị giam giữ toàn cầu

Elana Beiser, VNTB, 16/12/2020

Số lượng nhà báo bị bỏ tù trên toàn cầu vì công việc của họ đạt mức cao mới vào năm 2020 khi các chính phủ đàn áp việc đưa tin về Covid-19 hoặc cố gắng ngăn chặn việc đưa tin về bất ổn chính trị. Các nhà độc tài một lần nữa lại che đậy những luận điệu chống báo chí từ Hoa Kỳ.

Báo cáo đặc biệt của CPJ do Elana Beiser thực hiện

Phát hành ngày 15 tháng 12 năm 2020

New York

Một số lượng kỷ lục các nhà báo đã bị bỏ tù trên toàn cầu vì công việc của họ vào năm 2020 khi các quốc gia độc tài bắt giữ nhiều nhà báo liên quan đến Covid-19 hoặc bất ổn chính trị. Trong bối cảnh đại dịch, các chính phủ đã trì hoãn việc xét xử, hạn chế du khách, và coi thường gia tăng nguy cơ về sức khỏe trong tù ; ít nhất hai nhà báo đã chết vì mắc bệnh trong khi bị giam giữ.

Trong cuộc khảo sát toàn cầu hàng năm vào ngày 1 tháng 12 năm 2020, Ủy ban Bảo vệ Nhà báo đã phát hiện ít nhất 274 nhà báo phải ngồi tù liên quan đến công việc của họ, vượt mức cao nhất là 272 người vào năm 2016. Trung Quốc đã bắt giữ một số nhà báo vì đưa tin về đại dịch và là nhà tù tồi tệ nhất thế giới trong hai năm liền. Tiếp theo là Thổ Nhĩ Kỳ, nước tiếp tục xử tội các nhà báo và bắt giữ những nhà báo mới ; Ai Cập, đã tiến rất xa trong việc giam giữ các nhà báo mà không kết án họ vì bất kỳ tội gì ; và Saudi Arabia . Các quốc gia nơi số lượng nhà báo bị bỏ tù tăng đáng kể là Belarus, nơi xảy ra các cuộc biểu tình lớn liên quan đến cuộc bầu cử lại tổng thống đang gây tranh cãi và Ethiopia, nơi có bất ổn chính trị biến thành xung đột vũ trang.

Điều này đánh dấu năm thứ năm liên tiếp các chính phủ đàn áp đã bỏ tù ít nhất 250 nhà báo. Thiếu sự lãnh đạo toàn cầu về các giá trị dân chủ – đặc biệt là từ Hoa Kỳ, quốc gia với Tổng thống Donald Trump đã miệt thị báo chí không ngừng và có quan hệ thân hữu với các nhà độc tài như Tổng thống Ai Cập Abdelfattah el-Sisi – đã gây ra cuộc khủng hoảng. Khi các nhà độc tài tận dụng luận điệu "tin giả" của Trump để biện minh cho hành động của họ – đặc biệt là ở Ai Cập – thì số lượng nhà báo bị bỏ tù vì tội "tin giả" tăng đều đặn. Năm nay, 34 nhà báo đã bị bỏ tù vì "đưa tin sai sự thật", so với 31 nhà báo năm ngoái.

Tại Hoa Kỳ, không có nhà báo nào bị bỏ tù vào thời điểm điều tra nhà tù của CPJ, nhưng 110 nhà báo chưa từng có đã bị bắt hoặc bị buộc tội vào năm 2020 và khoảng 300 nhà báo bị tấn công, phần lớn do cơ quan thực thi pháp luật, tổ chức Theo dõi Tự do Báo chí Hoa Kỳ cho biết.

Ít nhất 12 nhà báovẫn phải đối mặt với cáo buộc hình sự, một số trong số đó có án tù.

Các nhà quan sát nói với CPJ rằng bầu không khí chính trị phân cực, lực lượng thực thi pháp luật quân sự hóa và sự quan tâm đến giới truyền thông kết hợp trong một làn sóng biểu tình nhằm xóa bỏ các quy tắc từng cho nhà báo được cảnh sát bảo vệ.

CPJ cócông bố các khuyến nghị cho chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Joe Biden nhằm khôi phụcsự Lãnh đạo tự do báo chí Hoa Kỳ trên toàn cầu, bao gồm việc đảm bảo trách nhiệm giải trình cho các vụ tấn công nhà báo trong nước cũng như hướng dẫn các nhà ngoại giao ở nước ngoài tham dự các phiên tòa xét xử các nhà báo và lên tiếng ủng hộ các phương tiện truyền thông độc lập.

CPJnhận thấy sự thiếu tin tưởng vào phương tiện truyền thông ở Mỹ đặc biệt nguy hiểm trong thời kỳ đại dịch toàn cầu

Tại Trung Quốc, nhiều người trong số 47 tù nhân đang thụ án dài hạn, hoặc bị giam ở khu vực Tân Cương mà không tiết lộ bất kỳ tội danh nào. Nhưng khi virus corona tàn phá thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc vào đầu năm nay, chính quyền đã bắt giữ một số nhà báo vì đưa tin làm ảnh hưởng tin tức chính thức về phản ứng của Bắc Kinh.

Ba người vẫn bị giam giữ vào ngày 1 tháng 12 bao gồm nhà báo video độc lập Zhang Zhan, người đã bắt đầu đăng báo cáo về Vũ Hán trên Twitter và YouTube vào đầu tháng Hai và đã bị bắt vào ngày 14 tháng 5.

Video của cô ấy bao gồm các cuộc phỏng vấn với Chủ doanh nghiệp và công nhân địa phương về tác động của Covid-19 và phản ứng của chính phủ đối với đại dịch.

Trong cuộc điều tra toàn cầu của CPJ, Zhang Zhan là một trong số hàng chục người phụ thuộc rất nhiều vào mạng xã hội – nền tảng mà các nhà báo đặc biệt quan tâm khi tất cả các phương tiện khác đều bị nhà nước kiểm duyệt hoặc kiểm soát gắt gao. Khán giả toàn cầu vẫn có thể xem được các video của cô ấy vì chúng được lưu giữ bởi các công ty bên ngoài Trung Quốc. Nhưng CPJ nhận thấy rằng nội dung tương tự được sản xuất bởi những người khác sau đó bị bỏ tù đã bị gỡ xuống vì những lý do không rõ ràng, cản trở việc nghiên cứu và nhấn mạnh những lo ngại lâu dài về tính minh bạch của những đại công ty công nghệ toàn cầu như Google, Twitter và Facebook.

Cũng tại Trung Quốc, các cuộc tấn công ngoại giao dường như khiến truyền thông nước ngoài gia tăng nguy cơ, trong một năm có hơn một chục nhà báo làm việc cho các ấn phẩm của Mỹ ở đại lục bị trục xuất.

Công dân Úc Cheng Lei, người dẫn chương trình tin tức kinh doanh cho đài truyền hình nhà nước Mạng Truyền hình Toàn cầu Trung Quốc, đã bị bắt vào tháng 8 vì cáo buộc gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Úc, khiến cô trở thành nhà báo Úc thứ hai bị giam giữ sau blogger Yang Hengjun , người đã bị giam giữ với cáo buộc gián điệp kể từ tháng 1 năm 2019

Trong khi đó, các nhà chức trách Ai Cập tăng cường bắt giữ, buộc tội và gia hạn vô thời hạn các hình thức giam giữ trước khi xét xử, nâng số nhà báo vào tù lên 27 người, bằng kỷ lục năm 2016. Riêng trong tháng 11, các công tố viên đã đưa ra cáo buộc khủng bố mới đối với nhiếp ảnh gia Sayed Abd Ellah và blogger Mohamed "Oxygen" Ibrahim để tránh lệnh tòa yêu cầu họ được thả. Kể từ tháng 4 năm 2019, chính quyền Ai Cập đã sử dụng các chiến thuật tương tự để gia hạn việc giam giữ ít nhất tám nhà báo khác, CPJ ghi nhận.

Năm nay, cuộc đàn áp ở Ai Cập vẫn tiếp diễn và bất chấp đại dịch ; và trong một trường hợp, hành động của nhà chức trách đã gây tử vong. Ít nhất ba nhà báo đã bị bắt vì đưa tin về Covid-19, chẳng hạn như chỉ trích việc truyền thông nhà nước thiếu đưa tin về các bác sĩ và y tá mắc bệnh. Bộ Nội vụ cấm gia đình và luật sư thăm tù từ đầu tháng Ba đến giữa tháng Tám, với lý do dịch bệnh.

Tuy nhiên, các nhân viên an ninh nhà nước Ai Cập đã bắt giữ Sayed Shehta vào ngày 30 tháng 8 tại nhà của anh ta ở Giza, nơi anh đang tự cách ly sau khi được chẩn đoán mắc bệnh Covid-19 ; Sayed Shehta bất tỉnh tại đồn cảnh sát, và sau đó được đưa đến bệnh viện và bị còng tay vào giường trong phòng chăm sóc đặc biệt. Nhưng Mohamed Monirchịu một số phận tồi tệ hơn.

Nhà báo kỳ cựu này đã bị bắt vào ngày 15 tháng 6 với tội danh tham gia một nhóm khủng bố, tung tin giả và lạm dụng phương tiện truyền thông xã hội, sau khi chỉ trích cách xử lý của chính phủ đối với đại dịch Covid-19, trong cuộc phỏng vấn ngày 26 tháng 5 và bài báo ngày 14 tháng 6 trên Al-Jazeera.

Monir bị ốm khi ở trong nhà tù Tora ở Cairo, được thả vào ngày 2 tháng 7 và qua đời vào ngày 13 tháng 7 tại bệnh viện Giza do biến chứng của Covid-19.

Trên toàn thế giới, ít nhất một nhà báo khác đã chết sau khi nhiễm virus trong khi bị giam giữ. Nhà báo Honduras David Romero – giám đốc của Radio Globo và Globo TV, người đang thụ án 10 năm vì tội phỉ báng một cựu công tố viên – mất ngày 18 tháng 7 sau khi nhiễm Covid-19 trong khi bị giam giữ tại một cơ sở ở Támara, gần thủ đô Tegucigalpa.

Nguy cơ phơi nhiễm vi rút trong tù đã khiến CPJ cùng với 190 nhóm khác để kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới thả tất cả các nhà báo bị bỏ tù vì công việc của họ trong chiến dịch tự do báo chí #FreeThePress

Người nhận Giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế Azimjon Askarov cũng chết trong tù vào năm 2020, sau nhiều năm Ủy ban Nhân quyền Liên hợp quốc, CPJ và các nhóm khác vận động chính quyền Kyrgyzstan trả tự do cho ông.

Askarov bị kết án chung thân vớicáo buộc bịa đặt, để trả đũa cho việc ông phơi bày những hành vi lạm dụng của cảnh sát

Vợ của nhà báo, Khadicha Askarova, nói với CPJ rằng Askarov đã không thể đi lại và bị sốt trong nhiều tuần trước khi chết, và cô ấy nghi ngờ anh ta đã nhiễm Covid-19 nhưng nhà tù chính quyền đã cho không kiểm tra.

Những nơi khác ở Châu Âu và Trung Á, các nhà báo đã vướng vào trong sự bất ổn ở Belarus ; Tổng thống Aleksandr Lukashenko tuyên bố giành chiến thắng cho nhiệm kỳ thứ sáu trong một cuộc bầu cử được nhiều người coi là gian lận, châm ngòi cho các cuộc biểu tình quần chúng .

Cơ quan chức năng bắt hàng chục nhà báo, kết án nhiều người bị phạt tiền hoặc giam giữ hành chính và giam giữ từ một đến hai tuần, nhưng một số phải đối mặt với tội danh nghiêm trọng hơn.

Tính đến ngày 1 tháng 12, ít nhất 10 nhà báo đã bị bỏ tù ở Belarus ; họ là được liệt kê trong cuộc điều tra của CPJ lần đầu tiên kể từ năm 2014.

|Bất ổn chính trị, trong trường hợp này dẫn đến xung đột vũ trang, cũng khiến các nhà chức trách vây bắt các nhà báo ở Ethiopia ; ít nhất bảy người đã bị bỏ tù so với một năm trước đó.

Hầu hết họ đều bị buộc tội chống phá nhà nước, tuy nhiên chính quyền đã nhiều lần gia hạn tạm giam để điều tra mà không đưa ra được bằng chứng.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, nơi mọi nhà báo bị bỏ tù đều phải đối mặt với các cáo buộc chống nhà nước, con số trong tù đã giảm kể từ khi tăng đột biến vào năm 2016, năm chứng kiến một nỗ lực đảo chính thất bại vào tháng Bảy. Khi các toà soạn đóng cửa, các doanh nhân ủng hộ chính phủ tiếp quản và sự thù địch tư pháp đã xóa sổ các phương tiện truyền thông chính thống một cách hiệu quả, Thổ Nhĩ Kỳ đã cho phép nhiều nhà báo chờ xét xử bên ngoài nhà tù hơn. CPJ đã phát hiện 37 nhà báo bị bỏ tù trong năm nay, chưa bằng một nửa so với năm 2016, nhưng chính quyền vẫn tiếp tục bắt giữ các nhà báo – và luật sư của họ. Vì Covid-19, các thủ tục tố tụng tư pháp đã bị đình chỉ trong ba tháng vào năm 2020, kéo dài thời gian giam giữ cho những người bị giam và gây lo lắng cho những người chờ xét xử ở ngoài.

Trong những tuần trước cuộc điều tra của CPJ, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giữ ít nhất ba nhà báo làm việc cho cơ quan thông tấn Mezopotamya ủng hộ người Kurd vì đưa tin chỉ trích của họ, bao gồm cả Cemil Uğur, người bị cáo buộc trong một câu chuyện rằng quân nhân giam giữ và tra tấn hai dân làng và ném họ từ máy bay trực thăng xuống ; một người sau đó đã chết. (Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết dân thường bị thương khi chống đối bắt giữ).

Tại Iran, 15 nhà báo đã bị bắt giam vào ngày 1/12.

Ngày /12, cơ quan chức năng xét xử một người trong số họ, Roohollah Zam, với 17 tội danh bao gồm gián điệp, tung tin giả ra nước ngoài và xúc phạm các giá trị Hồi giáo và nhà lãnh đạo tối cao.

Trang web và kênh Telegram của Zam Tin tức Amad đã báo cáo chỉ trích về các quan chức Iran và chia sẻ thời gian và địa điểm của các cuộc biểu tình trong năm 2017.

Ông Zam bị giam giữ vào năm 2019 ở Baghdad, Iraq, được đưa về Iran và bị kết án tử hình.

Các phát hiện khác từ cuộc điều tra hàng năm của CPJ bao gồm :

- Hai phần ba số nhà báo vào tù bị buộc tội chống nhà nước như khủng bố hoặc thành viên của các nhóm bị cấm.

- Không có khoản cáo buộc nào được tiết lộ trong 19% trường hợp ; hơn một nửa trong số 53 nhà báo đó đang ở Eritrea hoặc Saudi Arabia.

- Gần như tất cả các nhà báo bị bỏ tù trên toàn thế giới đều là người dân địa phương sống ở đất nước của họ. CPJ đã tìm thấy ít nhất bảy người có quốc tịch nước ngoài hoặc song tịch, bị giam ở Trung Quốc, Eritrea, Jordan và Ả Rập Xê-út.

- Ba mươi sáu nhà báo, hay 13%, là nữ. Một số người viết về nữ quyền ở Iran hoặc Saudi Arabia ; một số bị bắt vì viết về các cuộc biểu tình ở Belarus.

Mỗi năm, điều tra của CPJ dẫn đến kết quả có điều chỉnh nhỏ đối với dữ liệu đã xuất bản , khi CPJ được biết về các vụ bắt giữ, trả tự do hoặc tử vong trong tù đã xảy ra trong những năm trước.

Năm nay, CPJ đã biết về những cái chết vào tháng 8 năm 2019 của Samuel Wazizi ở Cameroon và của Jihad Jamal vào năm 2016 ở Syria ; tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu nhà tù năm 2020, CPJ đã phát hiện thấy ba tù nhân đã bị bỏ tù vào năm 2018 hoặc 2019 mà tổ chức này không hề hay biết.

Theo đó, số lượng nhà báo có tên trong cuộc tổng điều tra nhà tù năm 2019 hiện là 251 người, so với 250 nhà báo được công bố ban đầu, trong khi những năm trước có những điều chỉnh nhỏ. Cái chết của Jamal đã dẫn đến việc giảm tổng số năm 2016 từ 273 – mức cao kỷ lục trước đó – xuống còn 272.

Phương pháp luận

Điều tra dân số về nhà tù chỉ dành cho các nhà báo bị chính phủ giam giữ và không bao gồm những người đã biến mất hoặc bị giam giữ bởi các tổ chức phi nhà nước. Những trường hợp này được phân loại là "mất tích" hoặc "bị bắt cóc".

CPJ định nghĩa nhà báo là những người đưa tin hoặc bình luận về các vấn đề công cộng trên bất kỳ phương tiện truyền thông nào, bao gồm báo in, ảnh, đài phát thanh, truyền hình và trực tuyến. Trong cuộc điều tra nhà tù hàng năm, CPJ chỉ xem xét những nhà báo đã xác nhận đã bị bỏ tù vì liên quan đến công việc của họ.

CPJ tin rằng các nhà báo không nên bị bỏ tù khi làm công việc của họ. Trong năm qua, sự vận động của CPJ đã giúp trả tự do sớm cho ít nhất 75 nhà báo bị cầm tù trên toàn thế giới.

Danh sách của CPJ là ảnh chụp nhanh những người bị giam giữ vào lúc 12g01 sáng ngày 1 tháng 12 năm 2020.

Danh sách này không bao gồm nhiều nhà báo bị bỏ tù và được thả trong suốt năm ; những trường hợp đó có thể được tìm thấy tạihttp://cpj.org

Các nhà báo vẫn nằm trong danh sách của CPJ cho đến khi xác định một cách chắc chắn hợp lý rằng họ đã được thả hay đã chết trong khi bị giam giữ.

Elana Beiser là giám đốc biên tập của Ủy ban Bảo vệ Nhà bá, cưu biên tập cho Dow Jones Newswires và The Wall Street Journal ở New York, London, Brussels, Singapore, và Hong Kong.

Elana Beiser

Nguồn :  VNTB, 16/12/2020

**********************

RSF : Việt Nam trong Top 5 quốc gia bỏ tù nhà báo nhiều nhất

VOA, 15/12/2020

Việt Nam nằm trong số 5 quốc gia, trong đó có Trung Quốc, được coi là những 'nhà tù' lớn nhất đối với các nhà báo, theo một báo cáo mới nhất của tổ chức Phóng viên không Biên giới (RSF) vừa công bố.

Thống kê thường niên mới nhất của tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) cho thấy Việt Nam đứng thứ 4 trong số các nước bỏ tù nhà báo nhiều nhất trên thế giới.

Thống kê thường niên của RSF đưa ra hôm 14/12 cho thấy hơn một nửa số nhà báo bị cầm tù – tương đương 61% – đang bị giam giữ tại 5 quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tổ chức bảo vệ quyền tự do thông tin có trụ sở ở Paris, Pháp, cho rằng 5 quốc gia này, trong đó còn gồm Trung Quốc, Ai Cập, Ả Rập Saudi và Syria là "những nhà tù lớn nhất đối với các nhà báo" trong năm thứ 2 liên tiếp.

Trung Quốc đứng đầu với số lượng 117 nhà báo bị bỏ tù trong khi Việt Nam đứng thứ 4, sau Ả Rập Saudi và Ai Cập, với 28 nhà báo – gồm cả chuyên nghiệp và tự do, theo thống kê của RSF.

"Tại Việt Nam, nơi có 7 nhà báo chuyên nghiệp và 21 bloggers đang bị giam cầm, các giới chức đã tiến hành một làn sóng bắt giữ mới vào tháng 5 và tháng 6, nhiều khả năng là vì lý do Đại hội Đảng Cộng sản sắp diễn ra vào tháng 1/2021," báo cáo của RSF cho biết.

Hồi tháng 6, tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế Human Rights Watch nhận định rằng chính phủ Việt Namđang tăng cường trấn áp các nhà hoạt động nhân quyền và những người bất đồng chính kiến trước kỳ họp của Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 13 dự kiến diễn ra vào tháng 1/2021.

Chính quyền Việt Nam chưa lên tiếng về thống kê này của RSF.

"Việt Nam luôn là một trong 5 nước có tự do báo chí kém nhất, hầu như không có tự do báo chí," nhà báo Võ Văn Tạo nhận định với VOA từ Khánh Hoà. "Báo chí ở Việt Nam chỉ là một công cụ tuyên truyền của Đảng Cộng sản Việt Nam…chính vì vậy báo chí mà đăng đúng sự thật nhưng trái ý đảng thì bị các cơ quan chức năng của nhà nước Việt Nam xử lý theo kiểu một là phạt tiền hai là treo đình bản và thứ 3 là khởi tố, bỏ tù các nhà báo."

Việt Nam xếp hạng 175/180 nước trên thế giới vềChỉ số Tự do Báo chí của RSF năm 2020.

Trong số những người bị bắt giữ trong năm nay ở Việt Nam có một số thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam. Phó chủ tịch hội, nhà báo Nguyễn Tường Thuỵ, bị bắt vào tháng 5 vừa qua và chủ tịch của hội, nhà báo Phạm Chí Dũng, người còn là một cộng tác viên chuyên viết blog cho VOA, bị bắt trước đó không lâu vào cuối năm 2019.

Cũng vào tháng 5 vừa qua, công an Việt Nam tiến hành bắt giữ nhà văn và blogger Phạm Thành, còn được biết là chủ trang blog Bà Đầm Xoè và tác giả cuốn sách chỉ trích Đảng Cộng sản Việt Nam và Tổng bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng.

"Việc bắt giữ (nhà báo) Phạm Đoan Trang, người được trao giải thưởng Tự do Báo chí RSF 2019 hạng mục Ảnh hưởng, vào tháng 10 vừa qua đã khẳng định việc (chính quyền Việt Nam) đang áp dụng một chính sách khắc nghiệt hơn nhiều," RSF nhận định trong báo cáo.

Theo RSF, bà Trang – người bị công an Việt Nam bắt giữ hôm 7/10 – nằm trong số 42 nhà báo nữ hiện đang bị bỏ tù trên toàn thế giới, tăng 35% từ 31 người cách đây 1 năm. Người đồng thời là nhà hoạt động xã hội dân sự bị cáo buộc "tuyên truyền chống phá nhà nước" với hai tội danh theo cả điều 88 của Bộ Luật hình sự 1999 và điều 117 của Bộ Luật hình sự 2015, và đối diện mức án lên đến 20 năm tù.

RSF nhận định rằng bà Trang là một trong những nhà báo nổi bật nhất trong năm bị bắt giữ. Không lâu trước khi bị bắt, bà Trang – người đồng sáng lập Luật Khoa tạp chí – cho xuất bản bản Báo cáo Đồng Tâm về điều tra của bà đối với vụ đụng độ giữa công an và người dân làng Đồng Tâm trong vụ tranh chấp đất đai kéo dài nhiều năm qua.

Theo nhà báo Tạo, người từng tham gia quân đội Việt Nam trong chiến tranh, xu hướng những năm gần đây cho thấy "những cây viết độc lập có tư duy phản biện bị khủng bố nặng nề – bắt bớ, đánh đập, hành hung rồi bị bỏ tù ngày càng nhiều."

"Mà mỗi lần kết án thì án thật nặng," nhà báo Tạo cho biết và đưa ra ví dụ về việc nhà văn Trần Đức Thạch, từng là chiến sỹ trinh sát trong quân đội Nhân dân Việt Nam và là tác giả hồi ký "Hố chôn người ám ảnh", bị kết án 12 năm tù hôm 15/12 với cáo buộc "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân." Theo nhà báo Tạo, ông Thạch chỉ là "một trong rất nhiều các blogger, nhà báo, Facebooker, nói lên sự thật và những suy nghĩ của mình, không đồng tình với một số hành động của nhà nước Việt Nam mà bị kết án nặng nề."

Theo RSF, số lượng nhà báo bị bỏ tù trên thế giới vẫn ở mức "cao trong lịch sử" với tổng số 387 nhà báo bị bắt giữ vì liên quan đến việc cung cấp tin tức và thông tin" so với con số 389 vào năm 2019. Nhìn chung, tổ chức này cho biết, số lượng nhà báo – chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp – bị giam giữ đã tăng 17% trong 5 năm qua, từ con số 328 ghi nhận được vào năm 2015.

"Gần 400 nhà báo sẽ trải qua những lễ hội cuối năm trong tù, xa người thân của họ và trong những điều kiện thường khiến tính mạng của họ gặp nguy hiểm," Tổng thư ký RSF Christopher Deloire nói.

Nguồn : VOA, 15/12/2020

Giới xã hội dân sự ở Việt Nam liệu có thể ‘cậy nhờ’ được gì khi người của đảng dân chủ Hoa Kỳ là Tổng thống Mỹ ?

Dưới thời Tổng thống Donald Trump, vấn đề nhân quyền ở Việt Nam đã không được mấy quan tâm nên chính quyền cộng sản thẳng tay đàn áp giới bất đồng chính kiến không hề nương tay - Ảnh minh họa Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vẫy cờ Việt Mỹ trong chuyến viếng thăm Hà Nội ngày 27/02/2019 

Trong suốt thời gian tranh cử tổng thống, ông Joe Biden đưa ra chính sách hỗ trợ con đường trở thành công dân cho những người nhập cư không có giấy tờ.

Ông nói rằng sẽ kêu gọi Quốc hội ngay lập tức cấp quyền công dân cho một số người nhập cư không có giấy tờ tùy thân được đưa đến Mỹ khi còn nhỏ. Quan điểm của ông Biden là những người nhập cư không có giấy tờ và không có tiền án "không nên là trọng tâm của việc trục xuất".

Tổng thống Donald Trump thì ngược lại, trong chiến dịch tranh cử năm 2016 của mình, ông đã đề xuất xây dựng một bức tường dọc theo biên giới Mỹ-Mexico và biến nó thành nguyên lý trong chính sách nhập cư của ông. Sau khi nhậm chức, ông ban hành một lệnh hành pháp đình chỉ việc nhập cảnh của những người từ một số quốc gia (đa số theo đạo Hồi) trong 90 ngày.

Chính sách "không khoan nhượng" của chính quyền ông Donald Trump vào năm 2018, truy tố hình sự những người trưởng thành vượt biên trái phép đã dẫn đến hàng nghìn gia đình ly tán ở biên giới do cha mẹ bị giam giữ. Ông Donald Trump cũng chính thức chấm dứt các biện pháp bảo vệ từ thời cựu Tổng thống Barack Obama đối với những người nhập cư không có giấy tờ được đưa vào đất nước khi còn nhỏ, một quyết định hiện đang được đưa lên Tòa án Tối cao.

Một lập luận trọng tâm trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ứng viên Joe Biden, là ông có nhiều kinh nghiệm về chính sách đối ngoại từ 8 năm phục vụ tại Nhà Trắng, và từ việc đi khắp thế giới với tư cách là Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.

Hồi tháng 6, ông Joe Biden cam kết sẽ tìm cách khôi phục các chuẩn mực quốc tế và "đặt nước Mỹ trở lại vị trí đầu bảng". Liệu chuẩn mực này có liên quan gì tới vấn đề nước Mỹ sẽ đặt nặng các yêu cầu về nhân quyền, về tự do tôn giáo, tự do biểu đạt chính kiến,… đối với quốc gia đang bảo thủ chính trị đơn nguyên là Việt Nam ?

Sở dĩ đặt dấu chấm hỏi ở thắc mắc trên trong lãnh vực dân chủ, vì tuy ứng cử viên đảng Dân chủ lúc tranh cử đã nói sẽ "kiên quyết" và "cứng rắn" trong cách tiếp cận với Trung Quốc nếu đắc cử trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Song trong buổi vận động tranh cử ở Delaware (23/9), ông Biden đã tuyên bố không coi mối quan hệ Mỹ - Trung là một "trò chơi có tổng bằng không". "Có rất nhiều nguy cơ trong mối quan hệ này", ông Biden phát biểu. Chính vì điều này nên không ít chuyên gia đưa ra dự đoán, mối quan hệ Mỹ - Trung sẽ ấm lên nếu ông Biden đắc cử.

Theo quan sát của một số nhóm hoạt động xã hội dân sự ở Việt Nam, thì khi còn là một thượng nghị sĩ và một Phó Tổng thống, ông Joe Biden từng cho rằng Mỹ có thể thuyết phục Trung Quốc hành động như một bên liên quan có trách nhiệm.

Tuy nhiên trong nỗ lực chạy đua vào Nhà Trắng, ứng viên đảng Dân chủ Biden lại khẳng định sẽ đối phó với Bắc Kinh - khác hẳn ở thời ông là Phó Tổng thống, giới chức Washington đều nhất trí rằng, việc trao đổi và giao thương nhiều hơn với Bắc Kinh sẽ giúp giảm căng thẳng và đưa Trung Quốc vào trật tự thế giới tự do do Mỹ định hình.

Một tài liệu lưu trữ tại Foreign Relations of the United States, 1969-1976, Volume X, Vietnam, January 1973-July 1975, cho thấy dường như ông Joe Biden và đảng Dân chủ xem Hoa Kỳ là một nước của di dân, nên đón nhận, đối sử nhân đạo và công bằng hơn với người tị nạn và tôn trọng những di dân hợp pháp.

Khoảng 83% số người theo đảng Dân chủ nghĩ rằng di dân làm cho dất nước mạnh hơn, không phải là mối đe dọa an ninh quốc gia hay trở nên gánh nặng cho xã hội về việc làm, nhà ở và dịch vụ y tế. Những công đoàn lao động Hoa Kỳ ngay nay cũng không còn xem di dân là một mối đe dọa về việc làm và lương bổng mà là vấn đề quyền dân sự.

Và như vậy, rất có thể sắp tới đây dưới triều đại Joe Biden, khi bàn về nhân quyền, xem ra khả năng nhiều tù nhân chính trị Việt Nam sẽ phải chịu cảnh cưỡng bức rời khỏi Việt Nam, nếu như họ muốn được quyền tự do ngôn luận, tự do chính trị (!?).

Căn cứ cho nhận định trên ? Nhiều người Việt Nam hẳn còn nhớ, hơn 5 năm trước, ông Joe Biden, khi đó là Phó Tổng thống Mỹ, đã chủ trì buổi tiệc chiêu đãi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhân chuyến thăm Mỹ lịch sử lần đầu tiên của người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam.

Phát biểu tại buổi tiệc, ông Biden nhắc lại hành trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ. "Chúng ta cùng nhau đối mặt với quá khứ và đặt nền tảng cho mối quan hệ đối tác thành công", Phó Tổng thống Mỹ nhấn mạnh.

Mặc dù thừa nhận Việt Nam và Mỹ có những khác biệt về hệ thống chính trị, theo ông Biden, khi tôn trọng quan điểm của nhau, 2 nước có thể đưa tới mối quan hệ như ngày nay và phát triển hơn nữa trong tương lai. Và,

"Trời còn để có hôm nay

Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời"

với ngụ ý quan hệ Việt - Mỹ sẽ phát triển ngày càng tốt đẹp, là hai câu Kiều ông Biden lẩy khi tiếp đón Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Lynn Huỳnh

Nguồn : VNTB, 10/11/2020

Liên Hiệp Quốc : Việt Nam thuộc diện ‘đáng lo ngại’ về đe dọa và trả thù giới hoạt động

VOA, 01/10/2020

Hôm 30/9, bà Ilze Brands Kehris, Trợ lý Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc về Nhân quyền, trình bày báo cáo về đe dọa và trả thù năm nay tại kỳ họp thứ 45 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, nói rằng Việt Nam nằm trong số các nước "có tình trạng vi phạm đáng lo ngại và kéo dài trong nhiều năm".

Bà Ilze Brands Kehris, Trợ lý Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc về Nhân quyền, trình bày báo cáo về đe dọa và trả thù năm nay tại kỳ họp thứ 45 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ngày 30/9/2020. Photo Web UN TV.

Tại phiên họp được Liên Hiệp Quốc phát trực tiếp từ Geneva, Thụy Sĩ, bà Kehris phát biểu :

"Nhiều báo cáo viên của Liên Hiệp Quốc đã đưa ra các cáo buộc về các cá nhân trong môi trường đàn áp kéo dài trong nhiều năm, được đưa vào báo cáo năm nay, ví dụ như ở Bahrain, Burundi, Trung Quốc, Cuba, Ai Cập, Ấn Độ, Iran, Myanmar, Saudi Arabia, Uzbekistan và Việt Nam, và những nước khác".

Bà đưa ra khuyến nghị : "Trước nhiều tình huống đáng lo ngại này, chúng ta phải làm việc cùng nhau để bảo tồn và mở rộng các không gian tương tác và sự can thiệp của Liên Hiệp Quốc".

Theo thông cáo báo chí của Văn phòng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc hôm 30/9, Việt Nam nằm trong số 45 quốc gia có trường hợp bị đe dọa và trả thù trong báo cáo chính và các phụ lục năm nay.

Tính về số trường hợp bị đe dọa và trả thù trong báo cáo năm nay, Việt Nam có 16 trường hợp, chỉ đứng sau Trung Quốc, theo tổ chức BPSOS.

Trong số 16 trường hợp ở Việt Nam, 12 trường hợp là "thành viên của các cộng đồng tôn giáo độc lập và những người bảo vệ nhân quyền" đã tham gia hoặc cố gắng tham gia hội nghị quốc tế thường niên năm 2019 tại Bangkok về Tự do Tôn giáo hay Đức tin ở Đông Nam Á, bao gồm hội thoại và huấn luyện bởi Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR), cũng theo BPSOS.

Trước phiên thảo luận của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc trong kỳ họp 45 diễn ra từ ngày 14/9 đến 6/10, hội đồng này đã công bố bản báo cáo năm 2020 về các hồ sơ bị chính quyền hăm doạ và trả thù tại Việt Nam, theo đó có ít nhất 16 trường hợp liên quan đến việc chính quyền giam cầm, thu giữ giấy tờ tùy thân, thẩm vấn hoặc theo dõi từ năm 2019.

Cũng hôm 30/9, sau phát biểu của bà Kehris, đại diện phái đoàn Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc ở Gevena, Thụy Sĩ, nói rằng chính quyền Việt Nam đã cung cấp thông tin về các trường hợp mà quan chức Liên Hiệp Quốc đề cập nhưng "lấy làm tiếc" vì báo cáo "không phản ảnh đầy đủ" thông tin do Việt Nam đưa ra.

Ông Lê Đình Bá, Tham tán Công sứ, Phó Trưởng Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc phát biểu ngày 30/09/2020. Photo UN Web TV.

Ông Lê Đình Bá, Tham tán Công sứ, Phó Trưởng Phái đoàn thường trực của Việt Nam, nói :

"Việt Nam đã cung cấp thông tin thực chất về tất cả các trường hợp được đưa ra trong báo cáo của Tổng Thư ký. Rất tiếc, thông tin do chính phủ của chúng tôi cung cấp đã không được phản ánh chính xác trong báo cáo. Do đó, chúng tôi trân trọng yêu cầu các báo cáo trong tương lai của Tổng Thư ký nên sử dụng các chứng cứ và thông tin do chính phủ của chúng tôi cung cấp một cách nghiêm túc và khách quan".

Ngoài ra, ông Lê Đình Bá nói rằng Việt Nam "cực lực lên án và phản đối mọi hành vi trả thù và đe dọa đối với những người hợp tác với Liên Hiệp Quốc và các cơ chế của Liên Hiệp Quốc trong lĩnh vực nhân quyền".

********************

Thêm tù nhân trong tù được nhận giải thưởng nhân quyền

Giang Nguyễn, RFA, 30/09/2020

Giải thưởng mang tên tù chính trị Nguyễn Chí Thiện sau 5 năm không trao giải cho ai, năm nay sẽ vinh danh nhà thơ Trần Đức Thạch. Ông Thạch là một cựu chiến binh thuộc Sư đoàn 341, Quân đoàn 4, quân đội Bắc Việt, hiện bị tạm giam tại trại tạm giam Nghi Kim, tỉnh Nghệ An. Ông bị bắt bắt với cáo buộc "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền" vào ngày 23/5 vừa qua. Trước đây, vào năm 2008, ông đã một lần bị tù với án 3 năm theo cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước".

Cựu chiến binh Trần Đức Thạch - Courtesy of Facebook

Trong một thông báo gửi đi ngày 28/9, Hội Pháp Việt Tương Trợ, đơn vị lập nên Giải thưởng Nguyễn Chí Thiện, nói về về nhà thơ Trần Đức Thạch như sau : "Ông thuộc thế hệ những cánh chim đầu đàn trong phong trào dân chủ Quốc nội từ những năm 2000 đến nay, nên đã phải chịu rất nhiều áp lực và thủ đoạn bắt bớ, đánh đập và sách nhiễu từ nhà cầm quyền. Cũng chính vì một nhà thơ chỉ cất tiếng nói lương tri trước chế độ nhiễu nhương, mà lại bị đối xử tồi tệ, nên càng thúc bách ông dấn thân trở thành nhân chứng sống động của một chế độ thối nát cần thanh lọc".

Ông Bùi Xuân Quang, Hội trưởng Hội Pháp Việt Tương Trợ từ Paris cho biết về sứ mệnh mà các thành viên Hội Pháp Việt đề ra khi lập giải thưởng Nguyễn Chí Thiện vào năm 2012 :

"Giá trị của "Hoa Địa Ngục" như thế nào thì mọi người đã biết. Thi sĩ Nguyễn Chí Thiện từ tuổi trẻ đã đứng dậy đấu tranh trong những năm khó khăn nhất. Anh Nguyễn Chí Thiện từ 18-20 tuổi đã không sợ đứng lên... thành thử bị tù mấy lần, cộng lại cũng 27 năm, rồi sau này qua bên Pháp. Tôi thấy Nguyễn Chí Thiện là một người đấu tranh gương mẫu.

Lúc Nguyễn Chí Thiện mất năm 2012, chún g tôi nghĩ phải làm gì hơn. Chúng tôi nghĩ là nếu mà làm giải thưởng thì sẽ đưa tên, cái gương mẫu của Nguyễn Chí Thiện về Việt Nam thì hay hơn. Nhưng mà cũng khó. Được giải phải là một người trong ngành văn thơ, phải có can đảm".

Ông nói, giải thưởng được trao cho nhà thơ Trần Đức Thạch cũng vì hai lý do đó : lòng can đảm nói lên sự thật, và những sản phẩm văn thơ giá trị của ông.

Thông báo của Hội Pháp Việt nói thêm : "Bài thơ "Đớn đau" của Thạch mô tả "nỗi đau Gạc Ma" và phán xét ‘Đất nước nếu còn cộng sản sẽ bị dâng cho giặc Tàu chỉ sớm muộn mà thôi’".

Ông Vũ Quốc Ngữ, giám đốc tổ chức Người Bảo vệ Nhân quyền (Defend the Defenders) nhận định nhà thơ Trần Đức Thạch cũng như một "ngục sĩ" giống như Nguyễn Chí Thiện :

"Ông Trần Đức Thạch là cựu chiến binh của quân đội Bắc Việt đã từng tham chiến ở Miền Nam trước 1975. Ông có những cái bài thơ nói lên cuộc chiến thảm khốc như thế nào và sự dã man của quân đội Bắc Việt trong việc tàn sát đồng bào Miền Nam. Ông là người tham chiến, có bài viết sám hối về việc này".

Nhà thơ Trần Đức Thạch và vợ, bà Nguyễn Thị Chương. Nguyễn Thị Chương

Chị Nguyễn Thị Chương, vợ của nhà thơ Trần Đức Thạch, từ Nghệ An nói với Đài Á Châu Tự Do rằng từ tháng 7 chị không được gặp chồng trong trại giam. Chị nói tình hình sức khỏe của ông Thạch đáng quan ngại, tuy nhiên về tinh thần thì ông và chị rất vững :

"Bữa đó gặp, anh bị nhiều bệnh lắm, anh ốm lắm, nhưng tinh thần đối phó thì anh đã chuẩn bị rồi. Mình không phải lo. Bữa mình đi thăm thì anh bảo, anh gửi lời hỏi thăm anh em trong và ngoài nước ai đã quan tâm, không phải lo gì cho anh hết".

Chị nói, chị rất bất ngờ khi được hay về giải thưởng :

"Vợ chồng chúng tôi bị khủng bố lâu rồi, được giải này rất mừng. Mấy ngày nay, bọn an ninh bảo anh Thạch cần gặp tôi, mà luật sư không được gặp".

Chị nói thêm, có lẽ thông tin về giải thưởng đã có tác động gì đó, khiến bên phía trại giam nhắn tin ông Trần Đức Thạch cần gặp chị.

"Họ nói thế nhưng họ không cho gặp đâu. Một là họ biết từ Facebook về cái giải nhân quyền này, họ uy hiếp tôi bảo tôi đừng nhận thế này thế kia, nói chung họ đểu cáng, họ lợi dụng, bảo tôi từ chối luật sư".

Lâu nay thân nhân của những tù nhân được trao giải về đấu tranh cho dân chủ- nhân quyền cũng cho biết họ bị cơ quan an ninh làm khó, thậm chí bị cấm đoán không cho đi nhận giải. Dẫu thế theo ông Vũ Quốc Ngữ của tổ chức Người Bảo vệ Nhân quyền nói, những giải thưởng trao cho tù nhân lương tâm có những tác động cụ thể tạo điều kiện tốt hơn cho người trong tù, cho dù họ không biết họ sẽ được trao giải thưởng này.

"Bất cứ một giải thưởng rất quý giá với người trong tù. Tôi được biết là nhiều tù nhân lương tâm khi họ được ghi nhận từ quốc tế, hoặc quốc nội, thì họ được đối xử khác biệt hơn, nhân đạo hơn, vì chúng ta biết là trong lao tù cộng sản, người bất đồng chính kiến là mục tiêu thường xuyên của đàn áp".

Trong thời gian qua, có những tổ chức thường xuyên trao giải hằng năm cho các tù nhân lương tâm hay tổ chức đấu tranh trong nước có thể nhắc đến như Giải thưởng nhân quyền do Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam trao vào dịp ngày Quốc tế Nhân Quyền. Việc công bố tên tuổi của người nhận giải thưởng cũng tạo thêm quan tâm đến tình trạng của những người đấu tranh trong tù.

Giải thưởng Lê Đình Lượng, một giải thưởng với tên một người tù nhân lương tâm cũng đang bị tù giam, do đảng Việt Tân thành lập năm 2018, được giải thích có mục tiêu là "nhằm đề cao sự hy sinh và việc làm của những cá nhân hay tổ chức đang miệt mài tranh đấu cho nhân quyền của dân tộc Việt Nam".

Giáo sư Phạm Minh Hoàng, thành phần Ban Giám Khảo của Giải thưởng Lê Đình Lượng nhận định rằng các giải thưởng này tuy không lớn như các giải thưởng quốc tế như giải Hellman-Hammet hoặc giải Nobel, nhưng nó là nền tảng giúp tạo tiếng vang cho phong trào đòi nhân quyền, dân chủ tại Việt Nam nói chung :

"Điều đó khích lệ cho những người đang đấu tranh để họ biết được rằng còn có người đang đấu tranh và những người này được dư luận trong và ngoài nước đều công nhận. Dĩ nhiên họ không đi đấu tranh để mong được giải thưởng, nhưng ít ra cũng được những tổ chức, hội đoàn, cá nhân trong và ngoài nước tôn vinh, thì đây là một phần thưởng về tinh thần rất xứng đáng".

Chị Nguyễn Thị Chương nói ngày 1/10 chị sẽ làm đơn xin gặp chồng chị và cho biết anh đã nhận giải thưởng.

Giải thưởng Nguyễn Chí Thiện chính thức được làm lễ trao tặng vào ngày 6 tháng 12, bốn ngày trước Ngày Quốc tế Nhân quyền, tại nhà của Đại Văn Hào Victor Hugo tại Place des Vosges, Paris.

Giang Nguyễn

Nguồn : RFA, 01/10/2020

Lạnh xương sống với tình trạng nhân quyền tại Việt Nam

Saskia Bricmont, 26/09/2020

"Lạnh xương sống với tình trạng nhân quyền tại Việt Nam" là tiêu đề bài viết mới nhất của nữ nghị sĩ Châu Âu Saskia Bricmont, thuộc đảng Xanh, đăng trên trang web chính thức của mình vào ngày 25/9/2020. Sau đây là bản dịch bài viết :

Bài viết của nữ nghị sĩ Châu Âu Saskia Bricmont, thuộc đảng Xanh

Có lẽ các bạn còn nhớ hồ sơ dầy cộp về Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên Hiệp Châu Âu (EVFTA), mà tôi được giao nghiên cứu tại Ủy ban Thương mại Quốc tế (thuộc Nghị viện Châu Âu).

Những phê bình chỉ trích của tôi đối với hiệp định này là chủ yếu căn cứ vào tình trạng nhân quyền : từ thiếu sót của Ủy ban Châu Âu trong việc không thực hiện đánh giá tác động nhân quyền, tức là những ảnh hưởng tiềm năng đến quyền nghiệp đoàn, quyền tự do báo chí, sự tôn trọng tín ngưỡng và tôn giáo v.v.(trong khi đó Liên Hiệp Châu Âu đã thông qua một Nghị quyết cứng rắn về tù nhân chính trị và tù nhân lương tâm ở Việt Nam) ; cho đến vụ bắt giữ Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, Phạm Chí Dũng, ngay trong giai đoạn cuối cùng của quá trình đàm phán hiệp định. Những "thất bại" của EU đã chồng chất.

Đảng Xanh và những nghị sĩ Châu Âu thuộc các đảng khác đã từ chối không bật đèn xanh thông qua EVFTA, nhưng chúng tôi đã không đủ đông để ngăn chặn hiệp định này. Lúc đó, những nghị sĩ thuộc các đảng khác cũng như Ủy ban Châu Âu (EC) đã thề thốt, hứa hẹn với chúng tôi rằng khi hiệp định EVFTA đi vào thực thi thì sẽ " tự động thúc đẩy cải thiện các điều kiện sinh sống của người dân Việt Nam".

Tiếc là kể từ khi đó, tình trạng nhân quyền tại Việt Nam ngày càng tồi tệ hơn và làm chúng ta lạnh xương sống. Chính phủ Việt Nam đã có những cam kết mà được ký kết trước Liên Hiệp Quốc hoặc EU, nhưng khi vi phạm thì không có ai nói gì cả !

Đó là lý do tại sao tôi đã tập hợp khoảng hơn 60 nghị sĩ Châu Âu để gióng lên hồi chuông cảnh báo và kêu gọi các cơ quan cao nhất của EU phải có hành động dứt khoát để bảo vệ người dân Việt Nam, đặc biệt những người có chính kiến độc lập, họ bày tỏ công khai những điều mà nhiều người khác không dám nói, và họ thể hiện sự phản kháng đối với chế độ độc tài.

Rất cần phải hành động khẩn cấp và tuyên bố các biện pháp trừng phạt, nhất là khi Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam đang tới gần và chúng tôi lo sợ từ giờ cho tới đó nhà cầm quyền lại càng hà khắc, càng cứng rắn.

Saskia Bricmont

Nguyên tác : Droits humains au Vietnam : la situation fait froid dans le dos, 25/09/2020

Nguyễn Hoàng Hải (Biên dịch)

*******************

64 dân biểu Châu Âu gửi kiến nghị thư yêu cầu EU gây sức ép lên Việt Nam về nhân quyền

RFA, 25/09/2020

Ngày 25/9, 64 dân biểu Quốc hội Châu Âu đã ký một bức thỉnh nguyện thư chung gửi lên Valdis Dombrovskis, Cao ủy Thương mại EU ; và ông Josep Borrell Fontelles, Đại diện cấp cao của Liên Hiệp Châu Âu (EU) phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại và là Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC), đề nghị EU có những biện pháp gây sức ép lên Việt Nam về vấn đề nhân quyền.

Người dân Dương Nội biểu tình bên ngoài phiên tòa xử bà Cấn Thị Thêu ở Hà Nội hôm 20/9/2016 – Reuters - Ảnh minh họa

Theo bức thư, mặc dù Hiệp định Thương mại tự do (EVFTA) và Bảo hộ đầu tư (IPA) giữa EU và Việt Nam đã được quốc hội hai bên thông qua và đi vào hiệu lực từ ngày 1/8 năm nay, nhưng tình hình vi phạm nhân quyền ở Việt Nam vẫn gia tăng trong năm 2020, ngay trước khi diễn ra Đại hội Đảng 13 vào tháng 1 năm 2021.

Các dân biểu Châu Âu đề cập đến hai trường hợp nổi bật nhất là việc chính quyền Việt Nam cho bắt giữ nhà báo Phạm Chí Dũng vì những khuyến nghị của ông lên EU lên quan đến nhân quyền Việt Nam, và vụ xử 29 người dân Đồng Tâm mới đây liên quan đến tranh chấp đất đai giữa người dân và chính quyền.

Bức thư có đoạn viết : "Việc bắt giữ các blogger, và nhà báo, những người chỉ trích chính phủ thậm chí đã gia tăng trong năm 2020… Ông chỉ là một trong nhiều người cất tiếng nói chỉ trích thường xuyên bị sách nhiễu, bắt bớ, truy tố theo các điều luật mập mờ như điều 109, 117 và 331 của Bộ Luật hình sự vốn đã bị Quốc hội Châu Âu và các quốc gia thuộc EU lên án trong phiên kiểm điểm định kỳ với Việt Nam tại Hội đồng Nhân quyền UN".

Nói về tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nộ, các dân biểu EU viết trong thư : "Việc lấy đất thường xuyên là nguyên nhân gốc rẽ của bạo lực. Nó đã dẫn đến những sự kiện đau lòng ở Đồng Tâm vào tháng 1 vừa qua. Cảnh sát đã dùng bạo lực quá mức đối với xã này nơi những người dân phàn nàn việc thu hồi đất đai sai trái…".

Hôm 14/9 vừa qua, tòa án Nhân dân Hà Nội đã kết án tử hình 2 người dân Đồng Tâm và tù chung thân 1 người dân Đồng Tâm khác về tội giết người. 26 người còn lại bị kết án từ 16 tháng tù treo đến 15 năm tù về các tội giết người và chống người thi hành công vụ. Tất cả họ đều bị bắt giữ sau vụ công an tấn công vào Đồng Tâm hôm 9/1/2020.

Các dân biểu Châu Âu nhận định những người dân Đồng Tâm đã phải chịu "bạo lực, tra tấn hoặc bị đối xử tàn tệ, và các phiên tòa diễn ra nhanh chóng không đáp ứng các tiêu chuẩn cơ bản về công bằng và độc lập".

Các dân biểu Châu Âu đề nghị EU cần gia tăng đối thoại với Việt Nam về vấn đề nhân quyền, thiết lập cơ chế giám sát độc lập về nhân quyền đối với Việt Nam, và lập các Nhóm Tư vấn Nội địa, cảnh báo giới chức Việt Nam không nên can thiệp vào hoạt động của các nhóm này.

Ngoài ra, các dân biểu cũng kiến nghị một báo cáo gửi Quốc hội EU về vấn đề nhân quyền Việt Nam và nhắc nhở Việt Nam về điều khoản nhân quyền trong EVFTA và IPA mà theo đó EU có thể ngưng thực hiện các hiệp định nếu giới chức Việt Nam tiếp tục không có những cải thiện trong tình hình nhân quyền.

Hiện EU là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, kim ngạch thương mại hai chiều năm 2019 đạt hơn 56 tỷ đô la, trong đó kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU đạt hơn 41 tỷ đô la.

Nguồn : RFA, 25/09/2020

Tù chính trị tại Trại giam Xuân Lộc lại phải tuyệt thực đấu tranh đòi quyền của họ !

RFA, 23/09/2020

Vào ngày 23/9, chị Nguyễn Thị Châu, vợ Kỹ sư Nguyễn Ngọc Ánh, tù nhân lương tâm hiện đang bị giam tại trại Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai đã đăng tải trên tài khoản Facebook cá nhân thông tin chồng chị và một số tù nhân lương tâm khác hiện đang tuyệt thực từ ngày 5/9 đến nay. Mục đích để đòi quyền lợi cho tù nhân tại trại giam nơi đây.

Kỹ sư Nguyễn Ngọc Ánh tại tòa và thông tin tuyệt thực tại trại giam Xuân Lộc. AFP/FB An Duong Nguyen Phu - RFA edited

Thông tin chị Châu đăng tải được dẫn nguồn từ một người vừa mãn án tù và ra khỏi trại giam Xuân Lộc cho chị biết qua ứng dụng Facebook Messenger.

Theo hình ảnh đoạn hội thoại được chị Nguyễn Thị Châu chia sẻ trên Facebook, người đàn ông vừa ra tù cho hay ông cùng với tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Đức Độ và Huỳnh Đức Thanh Bình đã cùng nhau tuyệt thực. Đến ngày 5/9 thì cả ba người vừa nêu cùng với một người tù khác là Phạm Long Đại bị giam riêng.

Hiện chỉ còn Kỹ sư Nguyễn Ngọc Ánh và ông Nguyễn Văn Đức Độ đang tuyệt thực.

Chúng tôi có liên lạc với chị Nguyễn Thị Châu và được chị xác nhận sự việc tuyệt thực tại trại giam Xuân Lộc như sau :

"Thông tin hai người nhắn tin với nhau chị có đưa lên Facebook. Sau hôm nay có người bạn bên trại mới ra, tối hôm qua nhắn cho chị là Ánh đang tuyệt thực để đòi quyền lợi trong trại cho Ánh và cho anh em trog đó, tới hôm nay là được 18 ngày. Chị có hỏi Ánh sức khỏe thế nào thì (người bạn) có nói là nhốt Ánh riêng, còn ba người tuyệt thực chung thì đang ở phòng riêng, còn anh Ánh nhốt riêng, từ hồi anh Ánh lên đó là gần 1 năm chưa bao giờ được ra ngoài ánh sáng. Ánh 24/24 bị nhốt trong nhà vì nói gì Ánh cũng nói đưa quyền, đưa luật ra để đòi hỏi nên nó ghét lắm, nó không cho ra phơi nắng, không cho ra hoạt động ngoài trời như những người khác nên càng ngày chị càng lo lắng rồi giờ thêm vụ này nữa".

Kỹ sư nuôi tôm Nguyễn Ngọc Ánh, một người hoạt động vì môi trường, bị Tòa án Nhân dân tỉnh Bến Tre hôm 6/6/2019 tuyên án 6 năm tù và 5 năm quản chế về tội ‘làm, tàng trữ, phát tán, tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam’.

Thanh niên Huỳnh Đức Thanh Bình vào ngày 24/6/2019 bị Tòa án Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tuyên 10 năm tù giam với cáo buộc ‘hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân’.

Ông Nguyễn Văn Đức Độ trong phiên phúc thẩm ngày 13/9/2019 bị tuyên án 11 năm tù và 3 năm quản chế trong vụ án xử các thành viên nhóm Liên minh Dân tộc Tự quyết với cáo buộc ‘hoạt động nhằm lật đổ chính quyền’.

Trao đổi với RFA tối 23/9, bà Nguyễn Thị Huệ, mẹ tù nhân lương tâm Huỳnh Đức Thanh Bình cho hay bà không biết thông tin cụ thể gì về các tù nhân tại trại Xuân Lộc tuyệt thực :

"Cô chỉ biết N. là người ở chung với Bình ra và N. báo thông tin đó với vợ Kỹ sư Ánh nên vợ Kỹ sư Ánh đưa thông tin đó lên. Từ đầu tháng cô có nhận được thông tin từ gia đình của Nguyễn Văn Đức Độ có báo tin để phản đối sự hà khắc của trại giam đối với Bình với Nguyên thì hai bạn có tuyệt thực trong khoảng một tuần lễ nhưng con cô mệt quá nên thôi. Sau đó đến Nguyễn Văn Đức Độ và giờ đến Kỹ sư Ánh chăng ?"

Trại giam Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. Nguồn : Báo Đồng Nai

Luật sư Đặng Đình Mạnh, người đại diện pháp lý cho Kỹ sư Nguyễn Ngọc Ánh cho hay ông cũng chỉ mới biết thông tin thân chủ của mình tuyệt thực thông qua bài viết được vợ thân chủ mình đăng tải trên Facebook. Ông nói :

"Anh không hiểu nguyên do tại sao dẫn đến việc họ tuyệt thực. Anh định trong vài ngày tới sẽ có sự tiếp xúc với giới chức có thẩm quyền để xem, tìm hiểu chuyện đó thế nào. Thông thường những việc như vậy thì ban giám thị trại giam họ rất dè xẻn chuyện chia sẻ thông tin hoặc giải thích lý do. Gần đây nhất là trường hợp Trịnh Bá Tư đang bị điều tra tại tỉnh Hòa Bình cũng có nói về vấn đề tuyệt thực, anh cũng đã có văn bản yêu cầu chính thức để họ xác minh, tra lời vấn đề thế nào. Họ nói họ không muốn chia sẻ vấn đề đó, vấn đề đó thuộc thẩm quyền cơ quan công an điều tra. Nên luật sư cố gắng làm hết trong phạm vi quyền hạn cho phép nhưng đạt kết quả để hiểu biết thực sự về vấn đề thì hiện nay chưa thể làm được điều đó".

Qua cuộc điện đàm với gia đình vào đầu tháng 9 vừa qua, kỹ sư Nguyễn Ngọc Ánh cho hay tình trạng của anh trong trại giam :

"Quyền và lợi ích, thân thể, sức khỏe của anh bị xâm phạm nghiêm trọng theo Bộ luật Thi hành án hình sự ở đây. Em yêu cầu Luật sư Đặng Đình Mạnh lên tìm gặp anh để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của anh".

Tuy nhiên, sau khi anh Ánh nói đến đây thì cuộc gọi giữa chị Châu và anh Ánh đã bị cắt ngang.

Theo lời chị Nguyễn Thị Châu, sau khi bị ngắt tín hiệu điện thoai, chị đã làm đơn lên Viện Kiểm sát tỉnh Đồng Nai nhưng đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời, phía trại giam Xuân Lộc cũng không trả lời chị.

Vợ kỹ sư Nguyễn Ngọc Ánh cũng cho biết thêm chị vốn sẵn đã lo lắng cho sức khỏe của chồng mình sau cuộc gọi vào đầu tháng 9, giờ thêm thông tin tuyệt thực này, chị lại càng bất an :

"Chiều giờ chị đang tính có nên lên trại lúc này không vì lên trại lúc này thì sợ nó lấy lý do dịch không cho mình gặp mặt hay lấy lý do khác. Nhưng chị vẫn phải quyết định lên để coi tình hình thế nào. Ở nhà mình cũng không biết được tình hình trên đó, thà là mình đi gặp được hay không thì mình còn đòi hỏi quyền lợi cho chồng chứ ở nhà là chết".

Có cùng tâm trạng lo lắng cho con trai đang thụ án tại giam Xuân Lộc, bà Nguyễn Thị Huệ bày tỏ :

"Thật ra cô đang rất lo lắng. Cô đợi đến tháng 10 này nếu có thông báo được đi thăm là cô sẽ lên liền để tìm hiểu xem chuyện gì xảy ra".

Trại giam Xuân Lộc là nơi giam giữ một số tù nhân chính trị khu vực phía Nam. Tình trạng tù nhân tuyệt thực để đấu tranh đòi quyền lợi tại trại giam Xuân Lộc vẫn diễn ra thường xuyên lâu nay.

Điển hình như vào tháng 10/2019, tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Đức Độ tuyệt thực phản đối trại giam Xuân Lộc bán thức ăn giá "trên trời".

Vẫn trong tháng 10, tù nhân lương tâm Huỳnh Trương Ca, thành viên của nhóm Hiến pháp hiện đang thụ án ở trại Xuân Lộc cũng đã tuyệt thực để phản đối việc ông không được quản giáo chấp thuận cho ra ngoài trại giam để chữa trị vì bị nổi hạch ở cổ gây đau đớn. Sau đó ông Ca được công an đưa đi cấp cứu sau khi tuyệt thực đến ngày thứ 5 bị ngất xỉu.

Một tù nhân lương tâm khác trong trại giam này là ông Nguyễn Hoàng Nam, theo Phật giáo Hòa Hảo đấu tranh cho tự do tôn giáo cũng tuyệt thực trong tháng 10/2019 vì bị chuyển từ trại giam K1 nơi có các tù nhân chính trị sang giam cùng với các tù nhân án ma túy.

Nguồn : RFA, 23/09/2020

************************

Vận động cho tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển trước Đối thoại Nhân Quyền Mỹ-Việt

Giang Nguyễn, RFA, 22/09/2020

Tổ chức Cứu người Vượt Biển (BPSOS) cho biết đang vận động cho viêc tham gia ký tên vào một lá thư chung gửi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo. Nội dung thư kêu gọi Hoa Kỳ đặt vấn đề với Việt Nam về trường hợp của tù nhân lương tâm, nhà hoạt động cho quyền tự do tín ngưỡng, ông Nguyễn Bắc Truyển. Ngày 6 tháng 10, Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ một lần nữa trao đổi về dân chủ, nhân quyền qua Đối thoại Nhân Quyền thường niên giữa hai quốc gia này.

Tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển được dẫn giải ra tòa ở TP Hồ Chí Minh hôm 10/5/2007-Reuters

Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng, chủ tịch và CEO của BPSOS, chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do rằng lá thư chung sẽ được gửi đi vào thứ 2 ngày 28 tháng 9, để kịp thời cho các đại diện phía Hoa Kỳ đưa hồ sơ của ông Nguyễn Bắc Truyển lên bàn thảo luận.

Ông nói, "Trường hợp của ông Nguyễn Bắc Truyển ở trong danh sách ngắn của Hoa Kỳ để đấu tranh đòi hỏi sự tự do cho những người trong danh sách đó. Gần đây nhất, Mục sư A Đảo của Hội Thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên đã được trả tự do vào ngày 18/9. Cho thấy sự lên tiếng của quốc tế có ảnh hưởng. Mục sư A Đảo cũng là 1 trong 8 người trong danh sách chúng tôi đưa ra để đề nghị Hoa Kỳ ưu tiên tranh đấu đòi trả tự do cho họ. Thực sư chúng tôi có danh sách có đến 250 tù nhân lương tâm và hơn nữa. Nhưng chúng tôi lọc ra tập trung vào 8-10 người, và Mục sư A Đảo là một, bây giờ đã được tự do, và người kế tiếp là ông Nguyễn Bắc Truyển".

Bốn thành viên Hội Anh Em Dân Chủ bị bắt : Ký giả Trương Minh Đức, Mục sư Nguyễn Trung Tôn, ông Phạm Văn Trội, ông Nguyễn Bắc Truyển (từ trái qua). RFA

Ông Nguyễn Bắc Truyển là một tín đồ Phật giáo Hòa Hảo, và là Chủ tịch Hội Ái hữu Cựu Tù nhân Chính trị. Ông Truyển cùng ông Phạm Văn Trội, và ông Trương Minh Đức, những thành viên Hội Anh Em Dân Chủ, bị chính quyền Việt Nam bắt vào ngày 30/7/2017 và tuyên án 11 năm tù về tội "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".

Tiến sĩ Thắng nói thêm, ít ai biết, ông Nguyễn Bắc Truyển là người đầu tiên phối hợp bàn tròn đa tôn giáo của Việt Nam được thành lập vào tháng 3 năm 2016. Ông Truyển tiếp tục duy trì vai trò cho tới ngày bị bắt, vì vậy BPSOS đã nhắm vào các thành viên bàn tròn cũng như lãnh đạo tôn giáo tại Hoa Kỳ và khắp nơi, cùng lên tiếng qua lá thư gửi Ngoại trưởng Mike Pompeo.

Ông Thắng cho biết, "Ngoài ra ông Truyển còn là người sáng lập ra Liên minh Chống Tra tấn Việt Nam bởi vì trong lĩnh vực về luật, ông Truyền là luật gia nghiên cứu về chống tra tấn ở Việt Nam cũng như của Công ước LHQ về chống tra tấn. Ông Truyển đã làm nhiều báo cáo về chống tra tấn, chẳng hạn như của những người H'mong, người Tây Nguyên, mà bị tra tấn đến chết, thì ông Truyển cũng là người lập hồ sơ chuyển lên Liên Hiệp Quốc rất nhiều lần. Do đó, khi bị bắt bớ và cả hai vợ chồng bị bách hại, Liên Hiệp Quốc xem như một cách trả thù vì đã báo cáo với họ".

Tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển hiện bị giam tại nhà tù An Điềm, tỉnh Quảng Nam. Luật sư Nguyễn Văn Đài, từ Đức Quốc cho biết, ông Truyển bị tuyên án nặng nề, 11 năm tù, vì những hoạt động đào tạo cho tín đồ về quyền tự do tôn giáo, cũng như những nỗ lực cho các gia đình tù nhân lương tâm :

"Đến năm 2017 khi an ninh bắt ông Truyển, thì họ cũng có hỏi tôi về vai trò của ông Truyển trong Hội Anh Em Dân Chủ. Tôi nói ông Truyển chỉ tham gia ngắn thôi.

Mức án nặng không phải là vì ông Nguyễn Bắc Truyển là sáng lập viên của Hội Anh Em Dân Chủ, mà do những việc làm của ông đối với Giáo hội Phật giáo Hòa hảo, bởi vì khi đó ông cư trú ở tỉnh Đồng Tháp và ông giúp cho Phật giáo Hòa hảo rất nhiều. Vì những công việc nâng đỡ, không để cho giáo hội đó bị sụp đổ bởi sự đàn áp bắt bớ từ nhà cầm quyền Việt Nam. Thứ hai, khi ông tham gia vào Hội Ái hữu tù nhân lương tâm, thì ông cũng hoạt động rất tích cực, tìm kiếm những nguồn lực tài trợ giúp đỡ cho các gia đình tù nhân lương tâm, cũng nhưng con cái của họ trong vấn đề học bổng. Tôi biết lúc đó thì hầu hết rất nhiều gia đình tù nhân lương tâm đang có con học phổ thông hay đại học, thì đều được Hội Cựu tù nhân lương tâm cấp học bổng. Đó là những lý do mà an ninh họ biết, nhưng không đưa vào trong hồ sơ. Họ chỉ có căn cứ một điều duy nhất là ông là sáng lập viên của Hội Anh Em Dân Chủ, và ông chịu mức án 11 năm tù".

Luật sự Đài cho biết, ông Truyển hiện được sự bảo trợ của đại diện Quốc hội Đức. Từ năm 2019 ông Truyển cũng được Ủy viên Ủy hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc Tế (USCIRF), bà Anurima Bhargava bảo trợ thông qua Dự án Tù nhân Lương tâm Tôn giáo. Ngày 13/8 vừa qua, 65 nghị sĩ thuộc gần 30 quốc gia trên toàn cầu đã ký lá thư chung gửi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho ông Truyển.

Luật sư Đài nhận định, thời điểm trước cuộc Đối thoại Nhân quyền, dự kiến sẽ diễn ra trực tuyến vào ngày 6 tháng 10, là thời điểm thuận lợi để nhắc nhở các viên chức ngoại giao về trường hợp của ông Nguyễn Bắc Truyển.

Ông nói, "Nếu như Việt Nam có thiện chí với phía Hoa Kỳ, thì họ sẽ trả tự do cho anh Truyển hoặc một vài người, bao giờ cũng xảy ra trước các cuộc đối thoại. Vì kinh nghiệm của bản thân tôi, trong những năm tháng tôi ngồi tù lần đầu tiên từ năm 2007-2011, phía Bộ Công an họ hỏi, ‘Anh có muốn trả tự do không ? Chỉ có hai điều kiện, một là chúng tôi thả tự do cho anh đi nước ngoài, hai là anh sẽ nhận tội thì chúng tôi trả tự do cho anh ngay lập tức’. Thì tôi không hiểu tại sao họ lại chọn thời điểm đó để vào trong nhà tù mặc cả với tôi điều đó. Sau đó tôi mới biết là cố cuộc đối thoại với Việt Nam và Hoa Kỳ, hoặc EU. Thông thường là họ muốn thả tự do trước sự kiện đó".

Mục sư A Đảo, vị lãnh đạo Tin lành người Thượng được thả tự do vào ngày 18/9 vừa qua, một năm trước khi mãn án tù 5 năm vì cáo buộc "Tổ chức người khác trốn, đi nước ngoài".

Ủy hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF) hôm 18/9 ra thông cáo báo chí ca ngợi việc Việt Nam trả tự do cho Mục sư A Đảo, đồng thời kêu gọi Việt Nam trả tự do cho ông Nguyễn Bắc Truyển.

Ts Thắng nói, nếu như chính phủ Việt Nam cho rằng họ thả Mục sư A Đảo như vậy là đủ, thì các tổ chức, những nhà đấu tranh cho nhân quyền phải nỗ lực hơn nữa.

"Chúng tôi không nghĩ rằng Việt Nam hiện đang nghĩ đến chuyện thả, trả tự do cho ông Nguyễn Bắc truyển trước cuộc đối thoại, vì họ tin rằng chỉ cần thả Mục sư A Đảo là được rồi, để mà chứng tỏ cho Hoa kỳ là họ có thiện chí. Họ nghĩ rằng ngưng ở đó là đủ rồi. Chính vì lý do đó mà chúng tôi vận động Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ không chấp nhận sự nhượng bộ tí ti đó. Mà phải quyết tiếp tục những trường hợp khác, và ưu tiên hàng đầu là trường hợp ông Nguyễn Bắc Truyển".

Cũng theo Tiến sĩ Thắng, cuộc Đối thoại Nhân quyền Hoa Kỳ-Việt Nam vòng này sẽ không như các lần trước, và tổ chức của ông vận động Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ để không cho phép Việt Nam có những lời hứa hẹn hoặc bịa ra những lý do cho sự đàn áp của chính quyền.

"Chúng tôi đề nghị với Hoa Kỳ phải có những hồ sơ rất cụ thể, dù nó nhỏ, dù nó ít, nhưng phải giải quyết đến tận nơi tận gốc một cách cụ thể. Thì tôi tin rằng năm nay sẽ có một không khí khác hơn từ phía Hoa Kỳ khi ngồi xuống đối thoại với Việt Nam".

Giang Nguyễn

Nguồn : RFA, 22/09/2020

**********************

Kiến nghị gửi đến Liên Hiệp Châu Âu

Nguyễn Cường, 22/09/2020

Kính gửi : Ông Josep Borrell Fontelles

Cao ủy phụ trách đối ngoại của Liên Hiệp Châu Âu

Kiến nghị khẩn cấp về tình trạng vi phạm nhân quyền nghiêm trọng ở Việt Nam

Bối cảnh

Ngày 14 tháng 4 năm 1980, chính phủ Việt Nam ra quyết định số 113/TTg về việc cấp đất xây dựng sân bay quân sự Miếu Môn (trên địa bàn xã Đồng Tâm), với diện tích 208ha, trong đó có 47,36 ha đất nông nghiệp của xã Đồng Tâm. Dự án xây sân bay bị dừng lại, tuy nhiên khu đất từ đó do quân đội quản lý. Theo Quyết định số 551/QĐ-TM ngày 27 tháng 3 năm 2015, Bộ Quốc phòng giao 50,03 ha cho Viettel, một công ty thương mại do Bộ Quốc phòng làm chủ và quản lý, trong đó bao gồm 46 ha thuộc xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức). Phần đất này, theo người dân Đồng Tâm, bao gồm cả đất họ đang canh tác và không thuộc Bộ Quốc Phòng. Trong nhiều năm sau đó người dân Đồng Tâm đã nỗ lực đấu tranh với chính quyền để dành lại quyền sở hữu. Ông Lê Đình Kình, một cụ già 80 tuổi, được xem là lãnh đạo của người Đồng Tâm.

Viettel, thuộc quân đội, được biết đến như nhà mạng điện thoại di động lớn nhất Việt Nam, chiếm 42% thị phần trong nước.

Sự kiện

3 giờ sáng ngày 9/1/2020 hàng ngàn công an chính qui đã bao vây và tấn công vào làng Đồng Tâm. Ho xông vào nhà ông Lê Đình Kình bắn chết ông và bắt đi 29 người dân Đồng Tâm đã tham gia chống lại cuộc càn quét này. 3 viên cảnh sát bị chết trong trận càn và chính quyền đã đổ lỗi là bị dân làng giết dù không có bằng chứng thuyết phục.

Phiên tòa ngày 7/9/2020 mở ra ở Hà Nội xử 29 người xã Đồng Tâm.

Phiên tòa đã vi phạm nghiêm trọng ngay cả các thủ tục tố tụng của Việt Nam. Các luật sư không được tiếp xúc với thân chủ của mình. Không có thân nhân nào của bị cáo được có mặt trong phiên xử. Tại tòa có ít nhất 19/29 người khai là đã bị tra tấn trong quá trình điều tra. Đặc biệt bị cáo Lê Đình Công, người cuối cùng chịu án tử, đã khai bị 1 sĩ quan công an là Phạm Việt Anh đánh đập bức cung nhiều ngày liền.

Mặc dù vậy phiên tòa kết thúc sau 4 ngày với 2 án tử hình cho 2 con ông Kình là Lê Đình Công, Lê Đình Chức và 1 án chung thân cho cháu ông, Lê Đình Doanh. 26 người còn lại lĩnh án từ 15 tháng đến 16 năm tù. Các ý kiến của luật sư như cần thiết thực nghiệm hiện trường để làm sáng tỏ cái chết của 3 viên công an, hay trưng bằng chứng về lệnh công vụ tấn công vào làng Đồng Tâm vào đêm 9/1/2020 đều bị bỏ qua.

Đề nghị

Chúng tôi, những cá nhân và tổ chức dân sự ký tên dưới đây đề nghị Cao ủy phụ trách đối ngoại của Liên Hiệp Châu Âu thông qua Hội nghị các bộ trưởng ngoại giao xem xét :

1/ Đưa vào danh sách không được cấp visa nhập cảnh vào các nước thành viên EU :

Ông Trương Việt Toàn, sinh năm 1961, thẩm phán phiên tòa ngày 7/9/2020 nói trên,

Ông Phạm Việt Anh, sinh năm 1991, người đã tra tấn dã man các bị cáo Đồng Tâm.

2/ Đưa tập đoàn viễn thông quân đội Viettel của Việt Nam vào danh sách các công ty bị cấm kinh doanh tại các nước thành viên EU.

Praha ngày 27/09/2020

Liên lạc :

Nguyễn Cường

Občanské sdružení Van Lang

Email : Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser.

************************

Đối tượng bị cho lợi dụng tôn giáo, tín ngưỡng thuộc danh sách bí mật nhà nước độ tuyệt mật !

RFA, 22/09/2020

Phát biểu tại Hội nghị triển khai quyết định số 960 của Thủ tướng về danh mục bí mật nhà nước diễn ra vào ngày 22/9, Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ Vũ Đăng Minh khi nói về những điểm mới của Quyết định 960 đã cho rằng trong công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo cho thấy có nhiều đối tượng lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo nhằm kích động người dân chống phá chính quyền, làm bất ổn tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước…

Giáo xứ Song Ngọc vào ngày 22/08/19 dâng Thánh Lễ và thắp nến cầu nguyện cho các nạn nhân đã và đang bị bách hại vì niềm tin tôn giáo, đặc biệt ở Việt Nam. Courtesy : Facebook Nguyễn Đình Thục

Do đó, Quyết định 960 đã bổ sung quy định "văn bản về các đối tượng lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo nhằm lật đổ chính quyền, xâm phạm đến chủ quyền quốc gia" là bí mật nhà nước độ tuyệt mật.

Trao đổi với RFA tối 23/9, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Luật gia Việt Nam giải thích rõ hơn :

"Quyết định 960 này quy định một danh mục để cho các cơ quan, tổ chức, cũng như cá nhân biết được để sử dụng những tài liệu theo đúng quy định của pháp luật. Đây là những tài liệu những đối tượng lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để xâm phạm chủ quyền quốc gia sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật. Thứ hai là trong thực hiện đường lối chiến lược, chính sách, đối sách, những quy trình xử lý đối với những vấn đề phức tạp tín ngưỡng tôn giáo nhà nước chưa công khai mà anh công khai cái này thì Việt Nam sẽ xử lý về tội làm lộ bí mật nhà nước theo quy định của Bộ luật Hình sự. Đây là những tài liệu tuyệt mật".

Nói rõ hơn, Luật sư Hậu cho biết chính phủ Hà Nội ban hành Quyết định 960 ngày 7/7/2020 về những danh mục nhà nước trong đó các thông tin là bí mật nhà nước được phân ra thành bí mật nhà nước ở độ tuyệt mật, tối mật, và mật. Quyết định này được bổ sung cho Luật bảo vệ bí mật nhà nước. Ông nói :

"Vừa rồi Quốc hội có ban hành Luật bảo vệ bí mật nhà nước tại kỳ họp VI thông qua ngày 15/11/2018 gồm 5 chương và 28 điều. Luật này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2020. Trong đó có một số quy định lập, thẩm định và ban hành danh mục bí mật nhà nước, thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước, cũng như gia hạn danh sách bí mật nhà nước có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2019. Thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước là khoảng thời gian tính từ độ mật của nhà nước đến hết thời hạn sau đây ví dụ như tuyệt mật là 30 năm, tối mật là 20 năm, và mật là 10 năm. Thời gian bảo vệ bí mật về hoạt động có thể ngắn hơn nếu xác định cụ thể tài liệu đó".

Trong khi đó, với kinh nghiệm hoạt động cho tự do tôn giáo trong nhiều năm, Hòa thượng Thích Không Tánh, Phó Viện Trưởng kiêm Tổng vụ trưởng Tổng vụ Từ thiện Xã hội của Tăng Đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất lại đưa ra nguyên nhân mà ông cho rằng chính phủ Hà Nội bổ sung quy định mới cho Quyết định 960 là :

"Theo tôi Quyết định 960 này để răn đe giới đấu tranh tôn giáo. Họ chuẩn bị sẽ có cuộc bố ráp, bắt bớ, đàn áp hay tù đày những nhà vận động hay đấu tranh cho tự do tôn giáo. Bởi vì chế độ độc tài toàn trị căn bản, đối với chủ nghĩa Marx-Lenin thì họ biện chứng duy vật vô thần, họ coi tôn giáo là thuốc phiên nên thường những nước xã hội chủ nghĩa, những nước cộng sản chủ nghĩa không tôn trọng vấn đề tự do tôn giáo tín ngưỡng. Vì vậy những nước này vi phạm về đàn áp tôn giáo tín ngưỡng".

Hòa Thượng Thích Không Tánh bên đống đổ nát của Chùa Liên Trì Courtesy photo

Vẫn theo Hòa thượng Thích Không Tánh, chính vì những vấn đề như ông vừa nêu mà các chức sắc tôn giáo vì lương tâm và lương tri phải nói lên, vận động đấu tranh để đòi hỏi cho nhà nước, chế độ thật sự tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng theo các công ước quốc tế mà chính Nhà nước Việt Nam đã ký kết.

Tuy nhiên, Hòa thượng Thích Không Tánh cho rằng những vận động, đấu tranh, kêu gọi để cho đất nước được tiến bộ phát triển thì lại bị chính phủ Hà Nội coi đó là sự chống phá, âm mưu lật đổ. Ông nói :

"Cho nên người ta cứ nói thế lực thù địch, tham vọng quyền lực chính trị để kết vô nhưng thực ra theo tôi thì những người tu hành tôn giáo họ bị áp bức, không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, bắt người ta phải nô lệ, biến những người tu hành thành công cụ tuyên truyền những chính sách của chế độ nhà nước. Nếu tu sĩ đó không theo làm công cụ, bình phong cho chế độ thì họ kết vô tội âm mưu lật đổ, chống phá đảng, nhà nước, thế lực thù địch".

Xác nhận thực tế nêu trên, ông Võ Văn Bửu, cựu tù nhân Phật giáo Hòa hảo cho hay :

"Nói tóm lại Nhà nước Việt Nam rất gian xảo, họ bắt tù những tín đồ tôn giáo không bao giờ họ ghép vô vấn đề liên quan tôn giáo mà họ bịa ra những tội không chấp nhận được, chẳng hạn như gây rối trật tự công cộng hay chống người thi hành công vụ. Hai bản án tôi 9 năm trong 2 lần tù thì họ bắt tôi tội chống người thi hành công vụ và gây rối trật tự công cộng chứ không bao giờ họ ghép vào vấn đề liên quan đến tôn giáo. Thật sự mà nói thì (tôi đã) tổ chức phản đối việc nhà cầm quyền cộng sản họ đàn áp tôn giáo nhưng mà họ muốn né những tội liên quan vấn đề tôn giáo để cho các nước yêu chuộng tự do trên quốc tế không chế tài hay áp đặt họ vi phạm về vấn đề tự do tôn giáo".

Cựu tù nhân tôn giáo Võ Văn Bửu cũng cho rằng chính phủ Hà Nội ngày càng ra nhiều điều luật nhưng chủ yếu có lợi cho phía nhà cầm quyền và ngày càng xâm phạm nghiêm trọng tự do tôn giáo.

Vào ngày 9 tháng 6 vừa qua, Ủy hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế - USCIRF đã công bố phúc trình thường niên 2020 về tù nhân tôn giáo nói riêng và tình hình tự do tôn giáo nói chung tại Việt Nam trong năm 2019.

Trong phúc trình nêu rõ chính phủ Hà Nội cầm tù hàng chục cá nhân chỉ vì niềm tin tôn giáo hay quan điểm cổ súy cho tự do tôn giáo.

Bên cạnh đó, USCIRF tiếp tục kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ chỉ định Việt Nam vào danh sách các nước cần quan tâm đặc biệt - CPC, theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế.

Thứ trưởng Công an Lê Quý Vương trong phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 14/9 vừa qua cho hay Chính phủ đã tập trung chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trên lĩnh vực thông tin, truyền thông, nhất là những vấn đề liên quan đến không gian mạng khi tình trạng lộ, lọt bí mật nhà nước trên không gian mạng được cho ngày càng nghiêm trọng.

***********************

Việc lộ bí mật nhà nước đang diễn ra phổ biến và nghiêm trọng

RFA, 22/09/2020

Bộ trưởng Bộ nội vụ Lê Vĩnh Tân cho rằng công tác bảo vệ bí mật nhà nước gặp nhiều khó khăn nên tình trạng vi phạm về bí mật nhà nước diễn ra phổ biến, nghiêm trọng hơn, tạo ra nguy cơ xấu, ảnh hưởng đến an ninh, chính trị.

Bộ trưởng Nội vụ lưu ý các văn bản về các đối tượng lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, nhằm lật đổ chính quyền là bí mật nhà nước độ tuyệt mật (hình minh hoạ) Courtesy of state media -RFA edited

Đó là một trong những điểm đáng lưu ý mà Bộ trưởng Tân đề cập tại Hội nghị triển khai quyết định số 960 của Thủ tướng về danh mục bí mật nhà nước diễn ra vào ngày 22/9 và được truyền thông Nhà nước loan tin.

Bộ trưởng Tân cũng cho rằng cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, cách thức thu thập bí mật nhà nước đa dạng do đó mọi người đều phải có trách nhiệm bảo vệ bí mật nhà nước.

Bên cạnh đó ông cũng lưu ý rằng trước bối cảnh diễn biến phức tạp của an ninh thế giới và khu vực, bí mật nhà nước Việt Nam là một trong những nội dung mà các thế lực thù địch, tội phạm trong và ngoài nước thường xuyên thu nhập nhằm đả kích, chống phá đảng và Nhà nước Việt Nam.

Do đó, Quyết định 960 nhằm bổ sung quy định "văn bản về các đối tượng lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo nhằm lật đổ chính quyền, xâm phạm đến chủ quyền quốc gia" là bí mật nhà nước độ tuyệt mật.

Liên quan đến việc cố ý làm lộ bí mật nhà nước, cũng trong ngày 22/9, tờ Dân Việt đưa tin, Công an tỉnh Thái Bình đã khởi tố bị can, tạm giam ông Vũ Văn Sơn, trú tại TP Hải Phòng để điều tra hành vi có dấu hiệu phạm tội "Cố ý làm lộ bí mật nhà nước", qui định tại khoản 1 điều 337 Bộ luật hình sự.

Sự việc gần đây nhất là vụ bắt ông Nguyễn Đức Chung, nguyên Chủ tịch Hà Nội, khiến dư luận khá quan tâm. Ông Chung cùng các thuộc cấp bị khởi tố, tạm giam về tội cố ý làm lộ bí mật nhà nước, tội chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy vật hoặc tài liệu bí mật nhà nước. Trong số đó, có một bị can từng làm ở phòng thư ký - biên tập, tổ giúp việc UBND Thành phố Hà Nội ; một bị can là tài xế, đồng thời là chuyên viên phòng này. Bị can còn lại thì từng là cán bộ của C03, Bộ Công an.