Thông Luận

Lực lượng Ukraine tấn công cảng dầu ở Crimea

AP và Reuters, VOA, 07/10/2024

Lực lượng Ukraine hôm 7/10 đã thực hiện một cuộc tấn công vào một cảng dầu ở Bán đảo Crimea do Nga chiếm đóng.

Bức ảnh, chụp từ video do Cục Báo chí Bộ Quốc phòng Nga công bố hôm 6/10/2024, cho thấy một hệ thống pháo phản lực phóng loạt tự hành 122 mm "Grad" của Quân đội Nga bắn rocket về phía vị trí của Ukraine tại một địa điểm không được tiết lộ.

Quân đội Ukraine cho biết địa điểm mà họ tấn công ở Feodosia được sử dụng để cung cấp cho các lực lượng Nga.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm 7/10 rằng họ đã bắn hạ 12 máy bay không người lái của Ukraine trên bầu trời Crimea, cũng như một số máy bay khác trên các khu vực Belgorod, Kursk, Bryansk và Voronezh của Nga.

Ukraine thường xuyên tấn công các địa điểm quân sự của Nga ở Crimea kể từ khi lực lượng Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào đầu năm 2022. Các cuộc tấn công đã cản trở Hạm đội Biển Đen của Nga.

Các quan chức tại thủ đô Kyiv của Ukraine đã báo cáo về một cuộc tấn công trên không của Nga vào thành phố hôm 7/10. Thị trưởng Vitali Klitschko cho biết trên Telegram rằng các mảnh vỡ tên lửa đã rơi xuống một số quận của Kyiv, nhưng không có báo cáo về thương vong.

Thống đốc vùng Cherkasy của Ukraine cho biết hệ thống phòng không đã bắn hạ ba máy bay không người lái của Nga, trong khi thống đốc Mykolaiv cho biết một máy bay không người lái khác đã bị bắn hạ ở khu vực đó.

Các viên chức ở Sumy nói rằng quân đội Ukraine đã phá hủy 8 máy bay không người lái của Nga.

(Một số thông tin trong bản tin này do AFP và Reuters cung cấp)

Nguồn : VOA, 07/10/2024

*****************************

Hà Lan đầu tư hơn 400 triệu euro sản xuất drone hiện đại cho Ukraine

Chi Phương, RFI, 07/10/2024

Trong chuyến thăm bất ngờ đến Kiev, hôm 06/10/2024, bộ trưởng quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans cho biết nước này sẽ đầu tư khoảng 400 triệu euro để sản xuất drone tiên tiến cho Ukraine. Lãnh đạo quốc phòng Hà Lan cũng thông báo là các chiến đấu cơ F-16 đã hoạt động bảo vệ không phận của Kiev, và trong những tháng tới, Ukraine sẽ nhận được thêm loại vũ khí tấn công này.

Một xưởng chế tạo drone Raybird trong vùng Kiev, Ukraine, ngày 25/09/2024. AP - Efrem Lukatsky

Trả lời báo giới, bộ trưởng quốc phòng Hà Lan cho biết kế hoạch đầu tư vào drone hỗ trợ Ukraine bao gồm việc "kết hợp kiến thức của cả hai nước để cải thiện công nghệ được sử dụng trên chiến trường", tập trung vào nhiều loại drone, như drone trinh sát, phòng thủ và tấn công. Khoảng 1 nửa số tiền đầu tư sẽ được chi ở Hà Lan, nửa còn lại sẽ dành cho Ukraine và một số nước khác.

Theo Reuters, nếu phát triển drone công nghệ cao thành công, thì bộ quốc phòng Hà Lan cũng có thể cấp thêm tài chính để mở rộng sản xuất.

F-16 đã hoạt động trong không phận Ukraine

Kể từ đầu cuộc chiến xâm lược của Nga vào Ukraine, theo Reuters, Hà Lan đã thông báo gói hỗ trợ 10 tỷ euro về quân sự cho Kiev. Hà Lan cũng đã hỗ trợ hệ thống phòng không của Ukraine qua việc cung cấp 16 chiến đấu cơ F-16 và thúc đẩy các đồng minh và đối tác quốc tế làm tương tự.

Đồng thời, Hà Lan cam kết cấp thêm cho Ukraine 24 chiếc F-16. Bộ trưởng quốc phòng Hà Lan khẳng định lô chiến đấu cơ đầu tiên đã hoạt động trong không phận Ukraine. Các lô tiếp theo "sẽ được chuyển giao trong những tháng tới, và có thể là đầu năm sau".

Hà Lan cũng sẽ chuyển giao đạn dược và nhiên liệu cho F-16, đồng thời tìm cách mở rộng chương trình đào tạo phi công cho Ukraine, thông qua các đối tác và nhà sản xuất Lockheed Martin.

Về chiến sự tại Ukraine, sáng nay, Kiev thông báo đã tấn công một kho dầu khí tại Feodosia, bán đảo Crimée mà Nga kiểm soát từ năm 2014. Theo chính quyền Crimée, một vụ hỏa hoạn đã xảy ra tại kho chứa dầu này, đồng thời ban bố tình trạng khẩn cấp tại thành phố cảng Feodosia.

Bộ quốc phòng Nga thì khẳng định trong đêm qua, đã bắn hạ 12 trong tổng số 21 drone Ukraine tại bán đảo này.

Còn tại Kiev, Nga được cho là đã sử dụng tên lửa siêu thanh Kinzhal tấn công vào 3 khu phố của thủ đô sáng nay. Các mảnh vỡ đã rơi xuống, gây hư hại một tòa dân cư, một trường học và một số khu vực khác, nhưng không gây thiệt hại về nhân mạng.

Chi Phương

***************************

Tổng thống Zelensky sẽ trình bày "kế hoạch giành chiến thắng" tại thượng đỉnh 50 nước ủng hộ Ukraine

Minh Phương, RFI, 06/10/2024

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, hôm qua, 05/10/2024, thông báo sẽ tham gia vào hội nghị thượng đỉnh quốc tế tại Ramstein, Đức, vào tuần tới, để thảo luận về việc hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Cuộc họp của Nhóm Liên lạc quốc phòng Ramstein dự kiến lần đầu tiên sẽ có sự tham dự của lãnh đạo tất cả 50 quốc gia ủng hộ Ukraine, bao gồm cả tổng thống Mỹ Joe Biden.

Tổng thống Ukraine Zelensky và tân tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Kiev, 03/10/2024. Reuters - Valentyn Ogirenko

Tuyên bố trên mạng xã hội, ông Zelensky cho biết : "Chúng tôi đang chuẩn bị cho cuộc họp Ramstein lần thứ 25 vào ngày 12/10". Tại đây, tổng thống Ukraine sẽ trình bày "kế hoạch giành chiến thắng" với "các biện pháp rõ ràng và cụ thể để hướng tới một kết thúc công bằng cho cuộc chiến", đã kéo dài hơn 2 năm.

Kiev mở điều tra về "vụ hành quyết tù nhân lớn nhất"

Cũng trong ngày hôm qua, Kiev đã thông báo mở một cuộc điều tra về vụ hành quyết được cho là do quân đội Nga thực hiện với các tù nhân chiến tranh Ukraine vào mùa hè năm nay tại thành phố Vovchansk. Từ khi xung đột nổ ra, quân đội Nga đã không ít lần bị tố cáo tra tấn và hành quyết các binh sĩ Ukraine.

Từ Kiev, thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze cho biết cụ thể :

"Thật không thể chịu đựng nổi trước những hình ảnh này, khi 16 binh sĩ Ukraine ở khu vực Pokrovsk, thuộc vùng Donetsk, đã giao nộp vũ khí và nằm xuống, nhưng tất cả vẫn nhanh chóng bị các binh sĩ Nga hành quyết. Theo lãnh đạo cơ quan công tố Ukraine Andriy Kostin, đây có thể là vụ hành quyết hàng loạt lớn nhất mà quân Nga thực hiện đối với binh sĩ Ukraine ngay trên chiến trường.

Những hành động này phản ánh quan điểm quân sự và chính trị của Moskva nhằm tra tấn và giết hại, bất chấp các Công ước Geneve, vốn liên tục bị vi phạm trên lãnh thổ Ukraine.

Một video khác cũng đã lan truyền trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội cuối tuần này, cho thấy một binh sĩ Ukraine chỉ mặc đồ lót và đứng trên cánh đồng.

Anh ta cũng bị các đao phủ hành quyết.

Kiểu hành quyết này đã gia tăng trong năm nay, gây phẫn nộ và chấn động tại Ukraine. Theo Kiev, ít nhất 93 binh sĩ đã bị hành quyết trong những điều kiện tương tự, và hơn 50 cuộc điều tra đã được tiến hành để xác định bối cảnh của các vụ giết chóc, nhận diện nạn nhân cũng như các thủ phạm, nhằm đưa những kẻ này ra trước công lý".

Về tình hình chiến sự, Ukraine cho biết Nga đã thực hiện hàng loạt cuộc oanh kích nhắm vào Kiev và các thành phố khác của Ukraine trong đêm qua rạng sáng nay, khiến nửa phía đông Ukraine trong tình trạng báo động suốt hơn 5 giờ. Ngoài ra, theo chính quyền tỉnh Kherson, cuộc oanh kích hôm qua của quân đội Nga đã khiến 1 thường dân thiệt mạng và 15 người khác bị thương.

Minh Phương

Tổng thống Nga Putin ký sắc lệnh về nghĩa vụ quân sự, huy động hơn 130 ngàn binh sĩ

Phan Minh, RFI, 01/10/2024

Tổng thống Nga Vladimir Putin, hôm qua 30/09/2024, đã ký sắc lệnh về nghĩa vụ quân sự. Khoảng 133.000 người sẽ phải nhập ngũ trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12/2024 và phục vụ trong quân đội trong vòng 12 tháng.

Những tân binh Nga chờ lên tàu tại một nhà ga ở vùng Volgograd của Nga, ngày 29 tháng 9 năm 2022. AP

Báo Pháp Le Monde, trích dẫn Bộ Tổng Tham mưu quân đội Nga, cho biết lính nghĩa vụ không phải tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt tại những khu vực quân đội Nga chiếm đóng tại Ukraine.

Trong đợt nhập ngũ mùa xuân vừa qua, 150.000 tân binh đã được gọi nhập ngũ, cùng với 130.000 người được động viên trước đó trong đợt nhập ngũ mùa thu năm ngoái.

Kể từ ngày 01/01/2024, ngoài 30 tuổi mới được miễn nghĩa vụ quân sự.

Vẫn về chiến tranh Ukraine, chính quyền Nga, hôm qua, đã công bố dự luật ngân sách năm 2025, cho thấy chi tiêu quân sự của Moskva sẽ tăng 30% trong năm tới, khẳng định quyết tâm của điện Kremlin ở chiến trường Ukraine, bất chấp những chi phí về nhân lực và kinh tế.

Chi tiêu quốc phòng của Nga sẽ đạt gần 13.500 tỷ rúp (130 tỷ euro) vào năm 2025. Dự luật sẽ phải được Quốc hội Nga phê chuẩn vào mùa thu trước khi được tổng thống Putin ký ban hành.

Kể từ năm 2022, điện Kremlin đã định hướng nền kinh tế để phục vụ chiến tranh, phát triển tổ hợp công nghiệp-quân sự với tốc độ cao, tuyển dụng hàng trăm nghìn nhân viên.

Điện Kremlin dự trù tiến hành cuộc xung đột kéo dài với Ukraine và dường như không lo ngại trước nguy cơ nền kinh tế Nga ngày càng phụ thuộc vào chiến tranh, trong bối cảnh tỷ lệ lạm phát trong nước đạt khoảng 9%, làm giảm sức mua của người Nga.

Phan Minh

******************************

Tổng thống Nga Putin khẳng định sẽ "hoàn thành mọi mục tiêu đề ra"

Phan Minh, RFI, 30/09/2024

Tổng thống Nga Vladimir Putin, hôm nay 30/09/2024, tuyên bố Moskva sẽ hoàn thành tất cả các mục tiêu đã đề ra ở chiến trường Ukraine.

Lửa bùng lên tại một tòa nhà bị trúng bom của Nga, đêm 29/09/2024, tại vùng Zaporijjia của Ukraine. AP

Trong video do AFP trích dẫn, được công bố nhân kỷ niệm 2 năm ngày mà Nga gọi là "Ngày thống nhất", sau khi Kremlin sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine, tổng thống Putin khẳng định : "Sự thật đứng về phía chúng ta và chúng ta sẽ đạt được tất cả các mục tiêu đã đề ra".

Chủ nhân điện Kremlin tái khẳng định việc ông gửi quân sang Ukraine nhằm mục đích bảo vệ những người nói tiếng Nga chống lại một "chế độ độc tài tân Quốc Xã" có ý đồ "chia cắt những người này với Nga, quê hương lịch sử của họ".

Về tình hình chiến sự, quân đội Nga sáng nay đã phóng hàng loạt drone nhắm vào thủ đô Kiev của Ukraine. Về phần mình, trước đó một hôm, Ukraine thông báo đã phóng hơn 100 drone vào sâu trong lãnh thổ Nga và dường như đã phá hủy thành công bốn kho đạn dược của đối phương.

Từ Kiev, thông tín viên Cerise Sudry-Le Dû cho biết cụ thể :

Thông tin được xác nhận lúc 4 giờ chiều, sau khi đã có tin đồn lan truyền trên mạng xã hội. Quân đội Ukraine cho biết đã tấn công một kho đạn của Nga trong đêm, nằm ở vùng Volgograd, cách tiền tuyến khoảng 700 km.

Mặc dù Nga không cung cấp bất kỳ thông tin nào về vụ tấn công, nhưng bộ trưởng quốc phòng nước này cho biết trên Telegram rằng quân đội Nga đã bắn hạ 125 drone được phóng đi từ Ukraine, trong đó có 67 chiếc trên khu vực Volgograd. Thống đốc tỉnh này tuyên bố cuộc tấn công của Ukraine không gây ra thiệt hại về nhân mạng hay vật chất.

Tuy nhiên, một số hãng truyền thông Nga đưa tin về các vụ nổ ở nơi cất giữ "tên lửa và các loại pháo của bộ quốc phòng". Họ cũng nói về một cuộc oanh kích lớn bằng drone, được xác nhận bởi một số người dân khi nói về những vụ nổ xảy ra vào ban đêm.

Với cuộc tấn công này, quân đội Ukraine tìm cách duy trì chiến lược được bắt đầu cách đây 10 ngày : Cố gắng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Bốn kho đạn dược của nước này dường như đã bị phá hủy.

Phan Minh

***************************

Nga tuyên bố chặn Ukraine xâm nhập khu vực Kursk

Reuters, VOA, 29/09/2024

Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm 29/9 rằng lực lượng của họ đã đẩy lùi sáu nỗ lực mới của Ukraine nhằm xâm nhập khu vực Kursk ở phía tây và cũng đã kiểm soát được khu định cư Makiivka ở khu vực Luhansk, phía đông Ukraine.

Hình ảnh một vụ tấn công của Ukraine ở khu vực Kursk.

Bộ này cho biết trong một bài đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng lực lượng của họ, với sự hỗ trợ của máy bay và đạn pháo, đã đẩy lùi các nỗ lực xâm nhập khu vực gần làng Novy Put, cách Sudzha khoảng 79 km về phía tây, một điểm giao cắt chiến lược để xuất khẩu khí đốt tự nhiên của Nga sang Châu Âu qua Ukraine.

Vào ngày 6 tháng 8, Ukraine đã phát động cuộc tấn công của lực lượng nước ngoài lớn nhất vào Nga kể từ Thế chiến II, vượt qua biên giới vào khu vực Kursk, với sự hỗ trợ của hàng loạt máy bay không người lái và vũ khí hạng nặng, bao gồm cả vũ khí do phương Tây sản xuất.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết đầu tháng này rằng lực lượng của ông đã kiểm soát 100 khu định cư ở khu vực Kursk trên diện tích hơn 1.300 km vuông.

Các nguồn tin của Nga đã phản bác con số này và Nga cho biết họ đã giành lại một số ngôi làng trong một cuộc phản công.

Bộ Quốc phòng cho biết, 50 quân nhân Ukraine đã thiệt mạng và bị thương trong nỗ lực xâm nhập mới nhất vào Kursk, nhưng không nêu chính xác số người tử vong.

Bộ này cho biết một xe tăng và bốn xe bọc thép chiến đấu, cũng như một chiếc ô tô đã bị phá hủy.

Reuters không thể xác nhận ngay các báo cáo trên chiến trường. Ukraine chưa đưa ra bình luận.

Bộ Quốc phòng Nga cũng cho biết hôm 29/9 rằng lực lượng phòng không của họ đã bắn hạ 125 máy bay không người lái của Ukraine trong đêm, trong khi một căn hộ dân cư đã bị tấn công ở thành phố Voronezh nằm ở phía tây, theo lời của thống đốc địa phương.

Reuters

Nguồn : VOA, 29/09/2024

"Có bằng chứng hiển nhiên" về việc vũ khí Trung Quốc được bí mật cấp cho Nga

Trọng Thành, RFI, 29/09/2024

Truyền thông Anh Quốc dường như đang gia tăng áp lực lên Bắc Kinh liên quan đến các cáo buộc doanh nghiệp Trung Quốc bí mật trợ giúp Nga về vũ khí trong cuộc xâm lược Ukraine. Theo báo Anh The Times, ngày 27/09/2024, nhiều giới chức cao cấp phương Tây đã có trong tay các bằng chứng đáng tin cậy về việc này.

Drone G3 có tầm hoạt động 2.000 km và có thể chuyên chở đến 50 kg.

Cụ thể là IEMZ Kupol, một chi nhánh của công ty sản xuất vũ khí Nga Almaz-Antey, do Nhà nước sở hữu, đã phát triển một loại drone quân sự mới, có tên gọi Garpiya-3 (G3) tại Trung Quốc với sự hỗ trợ của các chuyên gia nước này. Drone G3 có tầm hoạt động 2.000 km và có thể chuyên chở đến 50 kg.

The Times có trong tay một báo cáo của chi nhánh IEMZ của công ty Nhà nước Nga gửi đến bộ Quốc Phòng về dự án sản xuất drone G3 trên quy mô lớn tại Trung Quốc, và các sản phẩm sẽ được sử dụng trong "chiến dịch quân sự đặc biệt", tên gọi chính thức mà Matxcơva dùng để chỉ cuộc xâm lăng Ukraine.

Phát ngôn viên sứ quán Trung Quốc tại Anh bảo đảm "không biết chi tiết về các cáo buộc này", nhưng riêng về drone, nhà ngoại giao này cam đoan Trung Quốc "luôn duy trì chế độ kiểm tra chặt chẽ đối với việc xuất khẩu drone, luôn kiểm tra chặt các drone quân sự hay các hàng hóa lưỡng dụng".

Theo The Times, các giới chức NATO đã "bày tỏ quan ngại sâu sắc" sau khi nhận được hai báo cáo về chủ đề này, trong đó có báo cáo về chi nhánh của công ty sản xuất vũ khí của Nhà nước Nga, và cho biết các đồng minh NATO hiện đang tìm hiểu kỹ hơn. Theo Fabian Hinz, thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, trung tâm tư vấn về quốc phòng có trụ sở tại Luân Đôn, nếu chính quyền Trung Quốc biết thì điều này cho thấy Bắc Kinh "đã nâng mức độ ủng hộ đối với nỗ lực chiến tranh của Nga".

Trọng Thành

**************************

Trung Quốc, Brazil và một số nước khác kêu gọi "không đe dọa hạt nhân"

Phan Minh, RFI, 28/09/2024

Trung Quốc, Brazil và nhiều quốc gia phương Nam khác kêu gọi "không đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân". Đây là nội dung tuyên bố chung của một cuộc họp cấp bộ trưởng về Ukraine, do Trung Quốc và Brazil chủ trì, diễn ra bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 27/09/2024.

Ảnh minh họa một tên lửa Iskander của Nga trong cuộc tập trận huấn luyện quân đội sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật tại một địa điểm không được tiết lộ ở Nga, ngày 21/05/2024. AP

Theo AFP, Algeria, Bolivia, Brazil, Trung Quốc, Colombia, Ai Cập, Indonesia, Kazakhstan, Kenya, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ và Zambia "kêu gọi kiềm chế sử dụng và đe dọa (sử dụng) vũ khí hủy diệt hàng loạt, đặc biệt là vũ khí hạt nhân, hóa học và sinh học". 12 quốc gia "quan ngại sâu sắc" về nguy cơ xung đột "leo thang" ở Ukraine.

Các nước nói trên cũng nhấn mạnh "cơ sở hạ tầng dân sự, bao gồm các cơ sở điện hạt nhân cùng với những cơ sở năng lượng khác, không nên trở thành mục tiêu của các hoạt động quân sự". Phát biểu tại Liên Hiệp Quốc hôm 25/09, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã cáo buộc Nga muốn tấn công các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine để gây ra "thảm họa".

Tuyên bố của 12 nước được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả, trong trường hợp điện Kremlin phải đối mặt với "cuộc tấn công quy mô lớn trên không" hay bất kỳ cuộc tấn công nào được hậu thuẫn bởi một cường quốc hạt nhân.

Theo trang mạng thông tin độc lập về các hoạt động của Liên Hiệp Quốc Security Council Report, cuộc họp cấp bộ trưởng bên lề Liên Hợp Quốc hôm qua, có mục tiêu chính là thảo luận về sáng kiến Sáu điểm của Brazil và Trung Quốc nhằm chấm dứt chiến tranh Nga - Ukraine. Ukraine và nhiều đồng minh của Kiev chỉ trích sáng kiến của Trung Quốc và Brazil. Tổng thống Ukraine coi đây là hành động "phá hoại" và bày tỏ thất vọng về việc Kiev không được tham gia vào tiến trình này.

Ngoại trưởng Trung Quốc gặp đồng nhiệm Ukraine

Trước đó, hôm 26/09, ngoại trưởng Ukraine, Andriy Sybiga và chánh văn phòng của tổng thống Volodymyr Zelensky, Andriy Yermak, đã có cuộc trao đổi với ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị, "về những quan điểm đối với các nguyên tắc nhằm thiết lập một nền hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài cho Ukraine trên cơ sở Hiến Chương Liên Hiệp Quốc".

Trong cùng ngày, ngoại trưởng Vương Nghị cũng đã gặp người đồng cấp Nga Sergei Lavrov, và ông Vương khẳng định ngoại giao là giải pháp duy nhất cho cuộc xung đột ở Ukraine.

Phan Minh

Tạp chí đặc biệt

Nhờ tên lửa phương Tây hay do drone tự chế ?

Tổng thống Ukraine đến Mỹ tham dự Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc và để thuyết phục đồng minh Hoa Kỳ về một "kế hoạch giành chiến thắng". Chuyến đi diễn ra sau hàng loạt cuộc tấn công của Ukraine nhắm vào nhiều kho vũ khí lớn nằm sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó có vụ hủy diệt hoàn toàn kho vũ khí lớn bậc bậc nhất của Nga Toropets.

Cột lửa hình nấm bốc lên sau vụ nổ tại kho vũ khí Topopets, tỉnh Tver. Ảnh từ một video trên mạng xã hội, ngày 18/09/2024. Social Media via Reuters – Social Media

Trung Quốc cử một chỉ huy cấp quân khu đi Mỹ lần đầu tiên kể từ hai năm nay. Đại hội đồng khai mạc vào lúc xung đột giữa Israel và lực lượng Hezbollah Lebanon có nguy cơ bùng phát thành chiến tranh toàn diện, Hội đồng Bảo an càng lúc càng thể hiện rõ sự bất lực. Việc cải tổ Hội đồng Bảo an ngày càng trở thành điều nhãn tiền.

Tại Pháp, tân chính phủ liên hiệp cánh hữu với phe tổng thống, ra mắt hai tháng rưỡi sau cuộc bầu cử Quốc hội, ngay lập tức gây thất vọng lớn trong xã hội. Một nửa cử tri của phe tổng thống Macron không ủng hộ tân chính phủ. Trên đây là các chủ đề chính của Tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.

Bốn điểm chính của "Kế hoạch giành chiến thắng"

"Kế hoạch giành chiến thắng" của tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky, đưa ra từ một tháng nay sau cuộc phản công chiếm hơn 1.000 km² tỉnh biên giới Kursk của Nga hồi đầu tháng 8/2024, vừa được thông báo chính thức với giới lãnh đạo Mỹ. Theo báo Anh Times, ngày 22/09, "kế hoạch của tổng thống Zelensky có 4 điểm chính. Thứ nhất là yêu cầu đảm bảo an ninh của phương Tây cho Ukraine tương tự như với thành viên NATO trong Hiệp ước phòng thủ chung, thứ hai là tiếp tục cuộc chiến tại khu vực tỉnh Kursk của Nga để có lá bài mặc cả về lãnh thổ, thứ ba là yêu cầu thêm các vũ khí tối tân, và thứ tư là tăng cường viện trợ tài chính quốc tế cho nền kinh tế đang bị tàn phá của Ukraine".

Báo chí Mỹ cho hay, vấn đề cho phép sử dụng các tên lửa của Mỹ (như ATACMS) hay tên lửa của Pháp-Anh Storm Shadow/Scalps có thiết bị của Mỹ, tấn công sâu vào lãnh thổ của Nga có thể là một nội dung căn bản trong "Kế hoạch" nói trên. Về mặt chính thức, cho phép dùng vũ khí tầm xa của phương Tây tấn công vào đất Nga vẫn được điện Kremlin coi là một "lằn ranh đỏ" : việc Mỹ và phương Tây cho phép đồng nghĩa với việc phương Tây trở thành một bên tham chiến. Ngay sau khi Putin nhắc lại cảnh báo, tổng thống Mỹ và thủ tướng Anh, ngày 13/09, đã tạm hoãn quyết định.

Mỹ tạm hoãn cho phép, kho vũ khí lớn bậc nhất của Nga nổ tung

Điểm đáng chú ý là sau thông báo tạm hoãn, ngay trước thềm chuyến công du Mỹ của tổng thống Zelensky, quân đội Ukraine đã liên tục tấn công nhiều kho vũ khí lớn nằm sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó có kho vũ khí Toropets, tỉnh miền tây Tver, cách biên giới Ukraine khoảng 500 km (hai kho khác gồm một kho cùng tỉnh Tver, cách Toropets khoảng 16km về phía nam, và một kho ở Tikhoretsk thuộc tỉnh miền nam Krasnodar). Kho có thể chứa nhiều tên lửa tầm xa, bom lượn, bom điều khiển từ xa.

Hình ảnh sau vụ nổ kho vũ khí ở Toropets (tỉnh Tver) với hố sâu, cây đổ, toa xe bị phá hủy. Ảnh chụp ngày 22/09/2024. (Ảnh vệ tinh ©2024 Maxar Technologies via AP) AP

Ngày 18/09, thông tin của NASA cho thấy toàn bộ kho vũ khí Toropets, rộng 5km², chu vi từ 12km đến 14km, đã nổ tung. Một trận động đất nhỏ được ghi nhận với 2,7 độ richter. Theo cơ quan tình báo Estonia, khoảng 30.000 tấn đạn dược phát nổ, tương đương với 750.000 trái đạn, đủ dùng cho cuộc chiến xâm lăng Ukraine trong nhiều tháng (thẩm định của Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ - ISW). Kho Toropets, được trực tiếp sử dụng cho cuộc chiến tranh chống Ukraine, là một trong những kho vũ khí lớn nhất của Nga, theo bộ quốc phòng Anh.

Kho có thể kháng cự "bom hạt nhân" bị tiêu hủy chỉ do drone ?

Nguồn tin từ Kiev cho biết khoảng 100 drone Ukraine đã tham gia cuộc tấn công. Phía Nga giảm nhẹ tầm mức cuộc oanh kích, đồng thời cho biết đã bắn hạ nhiều drone Ukraine. Tuy nhiên, theo một số nhà quan sát, hiện tại khó có thể giải thích được vì sao một kho vũ khí kiên cố - mà Nga quảng bá là có thể chống được một cuộc tấn công bằng "vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ" (theo cựu thứ trưởng quốc phòng Nga Dmitry Bulgakov, trang Euronews ngày 18/09/2024 trích dẫn) - lại có thể bị phá hủy hoàn toàn chỉ bởi một số drone, mà mỗi chiếc chỉ có thể mang theo vài chục kilogram thuốc nổ.

Không loại trừ khả năng Ukraine đã dùng vũ khí tầm xa của phương Tây, cụ thể là tên lửa Storm Shadow Anh viện trợ. Vẫn theo báo Times, có thể Anh và Mỹ đã ngầm cho phép Ukraine trong chuyến công du của hai ngoại trưởng Mỹ Anh đến Kiev giữa tháng 9/2024. Đài Mỹ CNN nhắc lại diễn biến cách nay gần một năm, các tên lửa do Mỹ và Anh cung cấp đã được dùng để tấn công mục tiêu của Nga tại các vùng chiếm đóng ở Ukraine trước khi được chính thức thông báo. Vào thời điểm đó đối với Matxcơva, đấy cũng từng là một lằn ranh đỏ.

Tỉnh Tver (miền tây nước Nga), cách biên giới phía bắc của Ukraine gần 500 km © Wikipedia

Dù là do vũ khí tự chế hay do phương Tây cung cấp, với cuộc tấn công chiếm một phần tỉnh Kursk của Nga và các cuộc tấn công quy mô lớn nhắm vào các căn cứ sâu trong lãnh thổ Nga, quân đội Ukraine đã vượt qua "nhiều lằn ranh đỏ". Phá bung "các lằn ranh đỏ" hù dọa của Putin cùng lúc với các nỗ lực ngoại giao để chứng minh với quốc tế tính phi pháp và phi đạo lý của cuộc chiến xâm lược phải chăng chính là một phần căn bản trong "kế hoạch giành chiến thắng" của tổng thống Zelensky ?

Chỉ huy quân sự Trung Quốc phụ trách Biển Đông đi Mỹ

Bộ quốc phòng Trung Quốc hôm thứ Hai, 23/09, xác nhận tướng Ngô Á Nam (Wu Yanan), đứng đầu Chiến khu Nam Bộ của Quân đội Trung Quốc đã có cuộc họp với chỉ huy khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ, đô đốc Samuel Paparo, tại hội nghị Các chỉ huy Quân đội vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương tại Hawaii, Mỹ, vào tuần trước. Bộ quốc phòng Trung Quốc ra một thông cáo cho biết trong cuộc họp tuần trước, "cả hai bên đã có cuộc trao đổi quan điểm thẳng thắn và sâu sắc về các vấn đề cùng quan tâm, tập trung vào việc thực hiện đồng thuận mà nguyên thủ quốc gia hai bên đã đạt được". Bắc Kinh đã dừng các kênh liên lạc quân sự quan trọng, bao gồm cả ở cấp chỉ huy tác chiến, sau chuyến thăm Đài Loan của chủ tịch Hạ Viện Mỹ Nancy Pelosi vào tháng 8/2022.

Về phần mình, đô đốc Paparo, chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương cho biết đã "nhấn mạnh tầm quan trọng của các kênh liên lạc liên tục giữa Quân đội Mỹ và Quân đội Trung Quốc để giảm nguy cơ hiểu lầm hoặc tính toán sai lầm". Theo Bộ quốc phòng Mỹ, trong cuộc đối thoại với chỉ huy Chiến khu Nam bộ Trung Quốc, phía Mỹ đã nêu lên những lo ngại về "hỗ trợ của Trung Quốc đối với cơ sở công nghiệp quốc phòng của Nga và tác động của sự hỗ trợ đó đối với an ninh Châu Âu và xuyên Đại Tây Dương", cũng như "hành vi quấy rối hung hăng liên tục của Trung Quốc đối với các tàu Philippines hoạt động hợp pháp ở Biển Đông".

Tướng Ngô Á Nam dẫn đầu phái đoàn Trung Quốc đến Hawaii tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 26 các chỉ huy quân đội vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương diễn ra từ ngày 19 đến 21/09. Tham gia Hội nghị lần này có hơn 28 nước và tổ chức (trong đó có NATO). Việt Nam cũng tham dự diễn đàn này. Theo báo chí nhà nước Trung Quốc, trong dịp này, ngoài Mỹ, đại diện quân đội Trung Quốc đã có các cuộc hội đàm song phương với Thái Lan, Singapore, Philippines, Anh và Pháp.

Hội đồng Bảo an lộ rõ bất lực : Cải tổ ngày càng là việc cấp bách

Ngày 23/09/2024 tại New York, bên lề hội nghị thường niên của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, lãnh đạo ngoại giao Châu Âu Joseph Borell một lần nữa nhắc lại là cần thực thi nghị quyết đã được Hội đồng Bảo an thông qua hồi 2006 nhằm giải quyết xung đột giữa Israel và lực lượng Hezbollah, nhằm tái lập hòa bình ở Lebanon.

Theo nghị quyết 1701, lực lượng Hezbollah phải rút khỏi khu vực biên giới, lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc và quân đội Lebanon sẽ được bố trí tại vùng đệm dọc theo biên giới. Phía Israel có nghĩa vụ tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Lebanon. Tất cả những nội dung này gần 20 năm sau vẫn chưa được áp dụng, trong lúc xung đột giữa Israel và Hezbollah đang ngày càng dữ dội.

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc họp về tình hình giao tranh ở Lebanon giữa Israel và Hezbollah, New York, Mỹ, ngày 25/09/2024. Reuters - David Dee Delgado

Đây là một trong các dấu hiệu cho thấy việc cải cách Hội đồng Bảo an là điều không thể tránh khỏi. Đây là một nội dung trọng tâm được thảo luận tại Đại hội đồng lần này. Tường trình của thông tín viên Carrie Nooten gửi về từ New York ngày 24/04 :

"Các quy định trừng phạt bị phá hoại, nhiều xung đột mang tính khu vực đã nổ ra, như chiến tranh ở Ukraine hay Gaza, viện trợ nhân đạo tại Syria hay Gaza vẫn liên tục bị ngăn chặn… Những hồ sơ nói trên là triệu chứng cho thấy sự tê liệt của Hội đồng Bảo an trong những năm gần đây năm. Những điều này làm xói mòn uy tín của Hội đồng Bảo an, và thúc đẩy các quốc gia thành viên lên tiếng nhiều hơn nữa trong việc đòi hỏi cải cách định chế này.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres nói : "Khi tôi bắt đầu làm tổng thư ký, việc nói về cải cách Hội đồng Bảo an là điều cấm kỵ, định chế là hoàn toàn không thể chạm tới. Tình hình đã thay đổi hoàn toàn : giờ đây mọi người đều nhận ra rằng cải cách là cần thiết, và tất cả các thành viên của Hội đồng, bao gồm cả 5 thành viên thường trực, đều nhận thấy cần thiết phải có đại diện Châu Phi ở cấp thành viên thường trực, cũng như cần gia tăng số lượng các thành viên không phải là thành viên thường trực".

Việc cải cách Hội đồng Bảo an là một kêu gọi trong "Hiệp ước Tương lai", và tổng thống Joe Biden ​​​​sẽ phải ủng hộ điều này một lần nữa trong bài phát biểu sáng nay. Tuy nhiên, nếu cho rằng việc mở cửa Hội đồng cho các thành viên mới là việc khả thi, người đứng đầu Liên Hiệp Quốc tỏ ra bi quan về khả năng bãi bỏ quyền phủ quyết, mà 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an hiện đang kiên quyết bảo vệ".

Tân chính phủ Pháp : Một nửa cử tri phe tổng thống bất bình

Phải hai tháng sau cuộc bầu cử, tổng thống Pháp mới chọn được tân thủ tướng, và phải hơn hai tuần sau khi có thủ tướng, ngày 21/09 vừa qua, nước Pháp mới biết được thành phần chính phủ mới. Thời gian được coi là kỷ lục đối với việc lập chính phủ của nền đệ ngũ cộng hòa Pháp. Tuy nhiên, thành phần chính phủ sau khi được công bố đã ngay lập tức gây hoài nghi trong xã hội Pháp.

Theo một khảo sát do viện thăm dò dư luận Anh YouGov,  thực hiện theo đặt hàng của báo HuffPost, 70% dân Pháp cho rằng thành phần của tân chính phủ Barnier "không phản ánh được nguyện vọng của cử tri" qua cuộc bầu cử Quốc hội vòng hai đầu tháng 7/2024, được đánh dấu với chiến thắng sít sao của Mặt trận Bình dân Mới, liên minh bốn đảng phái cánh tả và cực tả về đầu với 193 ghế. Ứng cử viên thủ tướng của liên đảng cánh tả đã không được tổng thống lựa chọn. Ngược lại, người được chọn là một chính trị gia cánh hữu, đảng LR, đứng thứ 5 trong số các đảng phái tại Hạ Viện về số dân biểu.

Thành phần chính phủ mới bao gồm chủ yếu là các bộ trưởng xuất thân từ phe của tổng thống và cánh hữu, và chỉ có một bộ trưởng xuất thân từ cánh tả. Thành phần tân chính phủ không chỉ gây bất bình trong cử tri cánh tả, mà có đến 51% cử tri vốn ủng hộ phe tổng thống cũng coi là không phù hợp với kết quả bầu cử. Mục tiêu làm tình hình trở nên "sáng tỏ hơn" của tổng thống Pháp, được đưa ra để biện minh cho quyết định bất ngờ giải tán Quốc hội để bầu cử trước thời hạn, dường như bất thành.

Trọng Thành

Bài học nào cho chính sách quốc phòng của Mỹ ?

Thanh Hà, RFI, 27/09/2024

Chiến tranh Ukraine là "phòng thí nghiệm" để Mỹ "chuẩn bị kỹ hơn cho một cuộc đối đầu gián tiếp mai sau với Moskva và nhất là với Bắc Kinh". Giúp đỡ Ukraine là cơ hội để Washington rà soát lại và cập nhật học thuyết quốc phòng, điều chỉnh khả năng tác chiến, thẩm định lại sức mạnh quân sự, kiểm tra khả năng của ngành công nghiệp sản xuất vũ khí. 

Trụ sở Bộ Quốc phòng Mỹ- Lầu Năm Góc- Washington. Reuters – Joshua Roberts

Tấn công Ukraine, Nga vừa thách thức, vừa tạo cơ hội tạo cơ hội cho Hoa Kỳ tăng cường khả năng "kềm tỏa những tham vọng bá chủ (…) của đối thủ chiến lược duy nhất xứng tầm là Trung Quốc".

Trên đây là ý chính trong bài phân tích được đăng trên tạp chí chuyên về công nghiệp và quốc phòng, DEFENSE & Industries số ra tháng 6/2024 "Những bài học chính từ xung đột ở Ukraine đối với chính sách quốc phòng của Mỹ". Tác giả là nhà nghiên cứu Didier Gros, cộng tác viên với Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược –FRS. Ông chuyên nghiên cứu về chính sách quốc phòng của Mỹ, về quan hệ giữa hai bờ Đại Tây Dương và nhất là về chính sách đối phó với những mối đe dọa mới.

Trung Quốc, nỗi ám ảnh của Hoa Kỳ

Mở đầu bài viết, tác giả khẳng định xung đột Ukraine được đặt trong "tầm nhìn về địa chính trị rộng lớn hơn, mà ở đó sự đối đầu về mặt chiến lược với Trung Quốc là ưu tiên tuyệt đối". Do vậy viện trợ cho Ukraine theo đuổi hai mục tiêu : vừa đáp ứng những nhu cầu cấp bách của chính quyền Kiev vừa chuẩn bị khả năng sau này Mỹ phải "gián tiếp đương đầu với Moskva nhất là với Bắc Kinh".

Dấu hiệu nào cho thấy, giúp Ukraine đương đầu với Nga nhưng thực ra Trung Quốc mới là nỗi ám ảnh của Hoa Kỳ ?

Nhà nghiên cứu Didier Gros cho rằng, "theo quan điểm của Lầu Năm Góc, kết luật đầu tiên rút ra từ việc Moskva xâm chiếm Ukraine không chỉ tập trung vào chiến lược của Mỹ đối với nước Nga (…) bởi xét cho cùng từ trước đến nay Washington luôn xem Nga là một ‘vấn đề’" Cuộc chiến này càng củng cố thêm quan điểm của Mỹ : Washington cần đẩy mạnh nỗ lực kềm tỏa những tham vọng bá chủ, ở cấp vùng, thậm chí là cấp toàn cầu, của một đối thủ chiến lược duy nhất xứng tầm, là Trung Quốc.

Điều này, trong mắt các chuyên gia về quân sự và chiến lược của Mỹ càng trở nên cấp bách khi mà "Nga và Trung Quốc đang xích lại gần nhau".

Tác giả bài nghiên cứu nhắc lại rằng, chiến tranh Ukraine vừa khai mào, "cộng đồng chiến lược ở Mỹ đã vội vàng mở ra hồ sơ Đài Loan". So sánh giữa việc Ukraine bị Nga xâm lấn với khả năng Trung Quốc đánh chiếm Đài Loan, Washington coi hồ sơ Đài Loan là "thách thức ở quy mô lớn với những hệ quả nghiêm trọng hơn nhiều đối với trật tự thế giới trong tương lai".

Giúp Ukraine Mỹ được lợi gì ?

Bài học thứ nhất là chính sách răn đe "không hiệu quả". Nga xâm lăng Ukraine là điều bất ngờ, thách thức trật tự quốc tế được dưới trướng Hoa Kỳ. Dù vậy báo cáo về chính sách phòng thủ quốc gia được công bố tháng 10/2022, Lầu Năm Góc nhấn mạnh "CIA biết trước trước kịch bản này". Hành động của Moskva củng cố thêm "tầm nhìn của tổng thống Biden về một cuộc đối đầu không tránh khỏi giữa các chế độ chuyên chế và các nền dân chủ"

Bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin tuyên bố "mục tiêu thực thụ của Hoa Kỳ là nhằm làm suy yếu nước Nga không chỉ nhân cuộc xung đột Ukraine mà còn hơn thế nữa". Có điều như nhà nghiên cứu Pháp ghi nhận Hoa Kỳ luôn đặt quyền lợi của chính mình lên trên hết, nên Nhà Trắng đã thiên về giải pháp : Giúp đỡ Ukraine ở quy mô lớn nhưng đồng thời tránh gây thêm căng thẳng với một cường quốc hạt nhân hàng đầu.

Châu Âu là một chú lùn về quân sự

Bài học thứ nhì là cuộc chiến ở Ukraine đặt ra vấn đề về an ninh của Châu Âu. Cuộc chiến này cho phép khẳng định lại vai trò đầu tầu của Mỹ ; tạo thêm sức mạnh cho NATO, một liên minh quân sự đặt dưới sự chỉ huy của Hoa Kỳ và đã để lộ rõ chính sách phòng thủ của Châu Âu chỉ "đóng vai trò thứ yếu".

Bài học thứ ba là trước một cuộc xung đột vũ trang xảy ra ngay tại Châu Âu và sát cạnh cửa ngõ của Liên Âu, "Hoa Kỳ và cả hai bên đang tham chiến (Nga và Ukraine) cùng nhân thấy rằng Liên Hiệp Châu Âu chỉ là những nhà quan sát đứng ngoài cuộc. Châu Âu là một cường quốc quân sự còn chưa trưởng thành, và chỉ chiếm một vị trí không đáng kể cho dù đã có một vài tiến bộ".   

Mỹ cập nhật học thuyết và tiềm năng quân sự

Nhưng cũng nhờ Nga xâm lược Ukraine mà Hoa Kỳ đã có cơ hội để rà soát lại chiến lược và khả năng quân sự của chính mình. Chuyên gia Pháp nghiên cứu về quan hệ giữa hai bờ Đại Tây Dương và chính sách quốc phòng của Mỹ, Didier Gros giải thích : Mỹ nhận thấy một số những "giới hạn" về ảnh hưởng của mình đối với phần còn lại của thế giới, nên đã buộc phải tìm thế cân bằng giữa "những tham vọng và nghĩa vụ" của mình. Cụ thể là "vào lúc mà Kiev và Châu Âu lệ thuộc vào những quyết định quân sự của Mỹ thì Washington phân biệt rõ ràng hai vấn đề là an ninh của Châu Âu và số phận Ukraine. Không hẳn vì muốn bỏ rơi Ukraine, nhưng Hoa Kỳ có tầm nhìn xa hơn".

Việc bỏ rơi hay không Ukraine tùy thuộc vào bốn yếu tố : vào toàn cảnh chính trị của nội bộ Hoa Kỳ, vào môi trường quốc tế, vào các diễn tiến tình hình quân sự ở Ukraine nhưng quan trọng hơn cả là giúp Kiev, có nằm trong danh sách các quyền lợi chiến lược của Mỹ hay không ?

Về điểm cuối cùng này, câu trả lời hiển nhiên là có.

Nhờ viện trợ quân sự cho Ukraine mà Hoa Kỳ "tự nhận thấy những thiếu sót của mình trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng", trong việc huy động quân cho các cuộc chiến tương lai. Hơn thế nữa bản chất "các cuộc chiến trong tương lai" cũng đang có nhiều thay đổi. Theo tác giả bài nghiên cứu đăng trên tạp chí DEFENSE & Industries, từ kinh nghiệm giúp đỡ Ukraine, Mỹ nhận thấy là cần tăng cường khả năng phối hợp với các lực lượng quân sự đồng minh, cần đẩy mạnh các chương trình đào tạo và tập huấn chung, cần phát triển khái niệm Multi Domain Operations mở rộng khả năng can thiệp trên nhiều lĩnh vực và trong những môi trường rất khác nhau ; và trong cuộc chiến tương lai thì "công nghệ cao sẽ đóng một vai trò then chốt", nhất là trong trường hợp phải đối đầu với Trung Quốc. Chiến tranh Ukraine cũng là "một phòng thí nghiệm" đối với các nhà chiến lược không riêng gì của Mỹ mà toàn thế giới, trong lĩnh vực "cyber" và lại càng thúc đẩy Lầu Năm Góc hợp tác chặt chẽ hơn các công ty dân sự.

Didier Gros, cộng tác viên của Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược Pháp, cho rằng, ở thời điểm hiện tại Washington tiếp tục học hỏi và rút kinh nghiệm từ "mô hình Ukraine" để chuẩn bị chính cho tương lại, đặc biệt là trong lĩnh vực "phát triển và phối hợp hành động với các đối tác trong vùng Ấn Độ Thái Bình Dương".  

Thanh Hà

***********************

Học thuyết hạt nhân mới của Putin : Thùng rỗng kêu to

Thanh Phương, RFI, 27/09/2024

Ngày 25/09/2024, tổng thống Vladimir Putin cảnh báo là nước Nga có thể sử dụng tới vũ khí hạt nhân để đáp trả mọi cuộc tấn công từ một quốc gia không có vũ khí nguyên tử nhưng được sự yểm trợ của một cường quốc nguyên tử. Tuy không nêu cụ thể tên của nước nào, nhưng ai cũng hiểu là chủ nhân điện Kremlin muốn nói đến Ukraine và các đồng minh. 

Tổng thống Putin thông báo ý định xem xét lại học thuyết hạt nhân của Nga. Ảnh ngày 25/09/2024. © Aleksei Nikolsky / AP

Hôm qua, điện Kremlin mới nói thẳng : Thay đổi trong học thuyết về sử dụng vũ khí hạt nhân như thông báo của tổng thống Putin phải được xem là "một tín hiệu" gởi đến các nước phương Tây.

Nhưng nếu như có thể xem đây là học thuyết mới của Nga về vũ khí hạt nhân thì trên thực tế không có gì thay đổi lớn về chiến lược của Moskva, theo nhận định chung của các chuyên gia được hãng tin AFP trích dẫn.

Học thuyết của Nga năm 2020 nêu rõ 4 trường hợp mà Nga có thể sử dụng vũ khí nguyên tử : thứ nhất, Nga hoặc một nước đồng minh bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo ; thứ hai, một đối thủ của Nga sử dụng vũ khí hạt nhân ; thứ ba, một cơ sở đặt vũ khí hạt nhân của Nga bị tấn công và thứ tư, một cuộc tấn công đe dọa đến sự tồn tại của quốc gia.

Theo AFP, việc áp dụng học thuyết đó vẫn gây tranh cãi. Một số chuyên gia và giới chức quân sự, nhất là tại Washington, cho rằng Moskva đã từ bỏ nguyên tắc không sử dụng vũ khí trước tiên, mà nay dùng đến lá bài "leo thang để làm xuống thang", tức là sử dụng vũ khí nguyên tử với tỷ lệ hạn chế để buộc khối NATO phải lùi bước.

Hôm 25/09, tổng thống Putin đã đề nghị "xem cuộc tấn công vào nước Nga bởi một quốc gia phi hạt nhân, nhưng với sự tham gia hoặc yểm trợ của một cường quốc hạt nhân là một cuộc tấn công chung chống lại Nga". 

Trả lời hãng tin AFP, chuyên gia Hans Kristensen, thuộc Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS), cho rằng quan điểm nói trên "rõ ràng là nhằm ngăn cản Mỹ và Anh cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine". Ông nói : "Vấn đề với Putin là liệu ông ấy có sẵn sàng đi đi đến cùng hay không ". 

Tổng thống Nga cũng cảnh báo sẽ cân nhắc sử dụng bom nguyên tử trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công trên không quy mô lớn (bằng máy bay, tên lửa hoặc drone) và một cuộc tấn công vào Belarus, một đồng minh trung thành của Nga. 

Héloïse Fayet, chuyên gia hạt nhân tại Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), nhận định ông Putin chỉ " làm rõ và mở rộng" học thuyết, nhưng không thật sự "hạ thấp ngưỡng" sử dụng vũ khí hạt nhân. 

Kể từ tháng 2/2022, tức là kể từ khi phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, đã không biết bao nhiêu lần tổng thống Putin đe dọa sử dụng vũ khí nguyên tử. Nhận thấy Kiev sẽ không thất thủ nhanh như mong đợi, chủ nhân điện Kremlin đã từng ra lệnh "đặt lực lượng răn đe của quân đội Nga trong tình trạng báo động chiến đấu đặc biệt". Nhưng các chuyên gia nhấn mạnh rằng trên thực tế, một phần kho vũ khí của Nga - giống như của phương Tây - vẫn luôn sẵn sàng được sử dụng. Vào mùa hè năm 2023, Nga cũng tuyên bố triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus. Quân đội nước này đã tiến hành các cuộc diễn tập gần Ukraine vào tháng 5 năm ngoái để gọi là đáp lại "những lời đe dọa từ một số quan chức phương Tây". 

Đối với chuyên gia Phillips O'Brien, thuộc Đại học Saint Andrews của Scotland, bất cứ ai tin vào những thông báo nói trên của Moskva đều "đang bị thao túng". Ông khẳng định: "Không một nhà lãnh đạo nào sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân vì học thuyết nói như vậy. Họ sẽ làm điều đó nếu họ muốn. Không có gì thay đổi".

Theo chuyên gia Héloïse Fayet, " không có đáng lo ngại. Đây là một phần của cuộc đối thoại mang tính răn đe mà Nga duy trì với phương Tây và chắc chắn rằng vị trí của vũ khí hạt nhân trong tương quan lượng này sẽ tăng lên". 

Trước mắt, những lời đe dọa từ Nga đã không ngăn cản các đồng minh của Kiev dần dần vượt qua mọi lằn ranh đỏ qua việc cung cấp tên lửa tầm xa, xe tăng, máy bay chiến đấu, v.v… cho Ukraine.

Thanh Phương

Sau hai năm rưỡi chiến tranh, hòa bình vẫn ngoài tầm với của Ukraine

Le Figaro ngày 17/09/2024 cho biết "Các đồng minh của Kiev hy vọng có được lối thoát thông qua đàm phán". Sau gần 30 tháng chiến tranh, vấn đề thương lượng một lần nữa lại được âm thầm đặt ra. Từ phía phương Tây, nhưng cũng ở Kiev, vì tổng thống Volodymyr Zelensky nay cho rằng chiến thắng vẫn có thể đạt được bằng ngoại giao.

Quân nhân Ukraine, Dmytro tuần tra khu vực xung quanh một tòa nhà bị phá hủy vì Nga oanh tạc ở Myrnohrad, Ukraine ngày 17/09/2024. AP - Yevgeny Maloletka

Phương Tây lặng lẽ chuẩn bị cho hòa đàm

Trên chiến trường, quân Nga vẫn đe dọa Pokrovsk. Gió có thể xoay chiều nhờ cuộc tiến công bất ngờ vào Kursk giúp Ukraine kiểm soát được 1.300 km2 lãnh thổ của Nga, nhưng không biết kéo dài được bao lâu. Về chính trị, Hoa Kỳ vẫn chưa cho phép Kiev sử dụng hỏa tiễn tầm xa đánh vào các mục tiêu quân sự ở sâu trong đất Nga, sợ rằng chế độ Moskva sụp đổ sẽ dẫn đến nước Nga tan rã, không thể kiểm soát được vấn đề nguyên tử.

Đức loan báo giảm viện trợ, Pháp mất đà từ khi giải tán Quốc hội, bầu cử tổng thống Mỹ vần vũ những áng mây đen. Trong trường hợp tệ hại nhất, Donald Trump có thể cắt viện trợ của Ukraine ; J.D Vance, người đứng chung liên danh đòi biến Ukraine thành vùng đệm với tư cách trung lập, có nghĩa là vẫn trong miệng sói Nga. Còn Kamala Harris có thể đi theo đường hướng của Barack Obama : xoay trục sang Châu Á, giảm quan tâm đến Châu Âu. Một viên chức Pháp tóm tắt : "Dù tổng thống Mỹ là ai, viện trợ cũng sẽ giảm và người Ukraine khó theo đuổi chiến tranh". "Các nước phương Nam" thì tỏ ra thực dụng, trong khi Trung Quốc, Iran, Bắc Triều Tiên hỗ trợ cho Nga.

Thế nên mới có khuynh hướng tái thúc đẩy "kế hoạch hòa bình". Volodymyr Zelensky là người đầu tiên mở ra cánh cửa thương lượng vào đầu mùa hè, đề nghị tổ chức một hội nghị hòa bình với, lần này có sự tham gia của Nga. Cuối tháng Chín, ông sẽ trao đổi với Joe Biden và Kamala Harris về "kế hoạch vì chiến thắng". Pháp cổ vũ cho một "giải pháp lâu dài và thương thảo, với Ukraine trong thế mạnh". Theo thông tin của Le Figaro, sau bầu cử tổng thống Mỹ hội nghị lần tới có thể diễn ra vào tháng 11 ở Abu Dhabi.

Lời đáp từ Washington và Moskva

Một viên chức Pháp đặt câu hỏi, vấn đề nào quan trọng hơn : Một chiến thắng quân sự giúp Ukraine thu hồi những lãnh thổ bị chiếm, hay chiến thắng về chính trị, có nghĩa là một quốc gia tự do dân chủ hội nhập với Liên Hiệp Châu Âu và NATO, dù phải từ bỏ tạm thời một số vùng đất ? Nhân vật này nêu ra mô hình nước Đức vào cuối Đệ nhị Thế chiến. Bốn mươi năm sau, bức tường Berlin sụp đổ và Đông Đức thống nhất với Tây Đức thành một quốc gia dân chủ tự do. Một giải pháp giúp cả hai bên đều có thể tuyên bố chiến thắng. Tuy nhiên dẫn đến một câu hỏi khác cũng không kém phần quan trọng : Làm thế nào bảo đảm an ninh cho Ukraine vào ngày mà vũ khí đã im tiếng ?

Lời đáp vừa ở Nhà Trắng vừa tại Kremlin. Ở Washington, vì Joe Biden cho đến nay vẫn phản đối việc Ukraine gia nhập NATO. Liệu việc rút khỏi cuộc đua có thể giải thoát ông khỏi áp lực chính trị, ưu ái hơn với Kiev ? Và ở Moskva, vì mọi người biết rằng "con gấu tấn công khi xung đột đóng băng". Một khi Vladimir Putin còn cầm quyền, thì không có gì bảo đảm chiến tranh không tái diễn. Và hiện nay tổng thống Nga vẫn đặt điều kiện cho hòa bình là Ukraine phải đầu hàng !

Putin chỉ muốn tạm nghỉ để đánh tiếp chứ không phải hòa bình

Trả lời Le Figaro, thủ tướng Litva, bà Ingrida Simonyte nhấn mạnh : "Vladimir Putin có lẽ cần tạm ngưng chiến một thời gian, nhưng không phải là hòa bình". Quyết tâm của người Ukraine vẫn không suy suyển, tuy nhiên không giống như các nước dân chủ, tại Nga, Putin có thể gây áp lực tối đa lên người dân. Ông ta tha hồ đầu tư bao nhiêu tùy ý vào quân sự, bất chấp thiệt hại cho dân Nga.

Nhưng bà cho rằng trước những vấn đề kinh tế hiện nay, Putin không thể kéo dài bao lâu cũng được. Những lằn ranh đỏ, kể cả vũ khí nguyên tử là cách đánh lừa của ông ta, nhằm thao túng dư luận phương Tây. Nữ thủ tướng Litva khuyến cáo không nên run sợ khi Kremlin đe dọa vì như vậy Putin sẽ còn dấn tới. Nếu không chận được nhà độc tài này, toàn thế giới sẽ rút ra bài học : Vào thế kỷ 21, một nhà lãnh đạo đủ bệnh hoạn để có thể thay đổi biên giới Châu Âu bằng vũ lực.

Trump lại bị mưu sát : Diễn biến mới trong chiến dịch bầu cử Mỹ

Về vụ mưu sát ông Donald Trump, Les Echos nhận xét không có việc hưu chiến trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ. Tối hôm qua, ứng cử viên Cộng hòa nói rằng nghi can hành động từ hệ quả những bài diễn văn "cánh tả cộng sản" của Biden và Harris.

Hôm Chủ nhật, khi Donald Trump chơi gôn ở West Palm Beach tại Florida, một nhân viên mật vụ phát hiện một người đàn ông vũ trang và đã nổ súng khiến người này bỏ chạy mà chưa bắn phát nào, sau khi đã rình rập gần 12 tiếng đồng hồ xung quanh câu lạc bộ golf của Trump. Một khẩu súng có kính ngắm loại SKS, hai túi ba lô và thiết bị ghi hình được tìm thấy gần đó. Nghi can Ryan Wesley Routh, một người Mỹ 58 tuổi ủng hộ Ukraine, bị khởi tố vì tội sở hữu vũ khí bất hợp pháp và có một khẩu súng đã xóa số đăng ký, có khung hình phạt lần lượt là 15 và 5 năm tù giam. Ngay từ khi Nga xâm lăng Ukraine, Routh đã ủng hộ viện trợ quân sự cho Kiev và vài tuần sau đã có mặt ở Ukraine. Nghi can khoe rằng đã tuyển mộ nhiều người sang chiến đấu cho Kiev, nhưng chỉ là hoang tưởng.

Chỉ còn bảy tuần nữa đến bầu cử tổng thống, chiến dịch lần này kịch tính chưa từng thấy trong lịch sử Hoa Kỳ : Vụ ám sát Donald Trump bất thành, Joe Biden bất ngờ từ bỏ tranh cử và Kamala Harris thay thế. Le Figaro lưu ý, thường khi sau khi bị mưu sát, nạn nhân sẽ giành được nhiều cảm tình của công chúng, nhưng lần này thì chưa hẳn, khi nước Mỹ đang chia rẽ sâu sắc.

Chiến lược kỳ lạ của Donald Trump : Đóng cửa với cử tri ôn hòa

Le Monde cho rằng chiến lược của Donald Trump rất kỳ lạ : đóng cửa trước những người ôn hòa, trong khi Kamala Harris tỏ ra trung dung để thu hút những cử tri còn đang do dự. Bản thân một cuộc tranh luận truyền hình không giúp thắng cử, nhưng vụ so găng vừa rồi giữa Donald Trump và Kamala Harris hôm 10/09 đã bộc lộ điểm yếu về chiến lược của Donald Trump.

Ông không khai thác thế mạnh của mình kinh tế. Dù lạm phát đã giảm còn 2,5%, Trump có thể tập trung tấn công vào khủng hoảng địa ốc, giá cả các mặt hàng thiết yếu, nhấn mạnh đến vật giá tăng cao trong bốn năm. Tuy không thể đổ lỗi hoàn toàn cho chính quyền Biden, nhưng góp phần giúp nhớ lại thời kỳ giá sinh hoạt dễ chịu khi Donald Trump làm tổng thống. Mê chơi golf, ông đã quên mất nỗi lo thường nhật của người dân. Thay vào đó, nhà tỉ phú lại nói về việc di dân Haiti ở Ohio ăn thịt chó mèo.

Nhưng tệ hại nhất là ông đã bỏ rơi những người trung lập cho đảng Dân chủ. Donald Trump không hướng về những cử tri đang không biết bầu cho ai vì nghi hoặc trước Kamala Harris, hay những người bảo thủ ôn hòa. Ngược lại, ông càng cực đoan hơn, đặc biệt về nhập cư, không vẽ ra được một tương lai cho Hoa Kỳ với những ý tưởng cụ thể. Tóm lại, Donald Trump tiến hành chiến dịch cứ như là cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa vẫn tiếp diễn, xuất hiện cả với một số nhân vật nổi tiếng cực hữu như Laura Loomer, đang bị chính những người ủng hộ trung thành nhất của ông đả kích.

Cuộc đua sát ván có thể được quyết định với vài chục ngàn lá phiếu

Donald Trump là nạn nhân của chính ông. Trump chỉ tin vào trực giác - sự nhạy cảm này đã giúp ông đứng bật dậy hô "Fight ! Fight !" sau vụ mưu sát ở Pennsylvania hôm 13/07, tạo ra cả một làn sóng ủng hộ ông. Tin rằng được ân sủng, Trump kêu gọi đoàn kết. Nhưng chữ "đoàn kết" đối với cựu tổng thống còn kèm theo những chữ không nói ra là "đứng sau tôi". Nikki Haley, đối thủ cuối cùng của ông trong bầu cử sơ bộ đã đến ủng hộ Trump nhưng được tiếp một cách lạnh nhạt. Lẽ ra Trump nên nồng nhiệt đón chào, hướng đến cử tri của bà vốn chiếm 15% đến 20% tại nhiều bang.

Về phía Kamala Harris từ khi bước vào cuộc đua đã không ngừng kêu gọi những cử tri đang lưng chừng. Đã đành sự ủng hộ của các nhân vật bảo thủ ồn ào nhất như Liz Cheney và cha là cựu phó tổng thống Dick Cheney không kéo được nhiều người, nhưng giúp các cử tri ôn hòa coi việc bầu cho Kamala Harris có thể là một hành động yêu nước, chống lại Donald Trump. Cựu tổng thống không quan tâm đến nhũng phát biểu của các diễn giả Cộng hòa trong đại hội đảng Dân chủ ở Chicago. Đây là một chọn lựa nhiều rủi ro, nếu cuộc bầu cử được quyết định bởi vài chục ngàn lá phiếu trong những bang chủ chốt.

Theo Les Echos, trong số những yếu tố như giàu nghèo, học vấn, màu da, tuổi tác, thành phố hay nông thôn, giới tính mới mang tính quyết định trong cuộc bầu cử lần này. Theo một nghiên cứu khả tín, tại 7 bang bản lề có đến 55% cử tri nữ cho biết sẽ bỏ phiếu cho Kamala Harris, chỉ 40% bầu cho Donald Trump. Dù tỉ lệ khác biệt không quá cao, nhưng trong cuộc đấu sát nút như hiện nay, như vậy đã đủ.

Ủy viên Thierry Breton từ chức : Pháp yếu thế trước Bruxelles ?

Về thời sự nước Pháp, cánh tả Pháp tiếp tục bất hòa, cảnh sát và tư pháp điều tra những đường dây đưa người vượt biên - khi từ đầu năm đến nay đã có 46 di dân chết đuối khi toan vượt biển Manche. Bên cạnh đó, sự kiện Ủy viên Châu Âu (Commissaire européen) Thierry Breton từ chức được tất cả nhật báo đề cập đến. Libération nhận định "Phía sau vụ từ chức của Thierry Breton là ảnh hưởng Pháp bị mất ở Bruxelles". Theo tờ báo, sự ra đi của Ủy viên Châu Âu người Pháp hôm qua cho thấy Emmanuel Macron đã đầu hàng bà Ursula von der Leyen.

Chính quyền Pháp liên tục có những tình huống kịch tính, cả tốt đẹp (như Thế vận hội) lẫn xấu (như những náo động trên chính trường). Sau giai đoạn đầy hồi hộp từ việc giải tán Quốc hội, chọn lựa thủ tướng rồi đến thành phần nội các, nay đến lượt Ủy viên Châu Âu ra đi sau khi tố cáo trên mạng xã hội, một ngày trước phiên họp toàn thể của Nghị viện Châu Âu. Người ta biết rằng quan hệ giữa ông Thierry Breton và bà Ursula von der Leyen vốn căng thẳng. Bà Leyen không chấp nhận quan điểm tự do của ông Breton : ông từng chống lại việc bà tái tranh cử, nêu vấn đề đạo đức, và tự ý cảnh cáo Elon Musk.

Nhưng vấn đề không chỉ là sự xung khắc giữa hai nhân vật đều tự cao. Elysée nhanh chóng tiến cử cựu ngoại trưởng đã từ chức, Stéphane Séjourné, để phụ trách "vấn đề chủ quyền trong kỹ nghệ, công nghệ và tính cạnh tranh của Châu Âu". Ông Macron như vậy đã hy sinh ông Breton để vẫn giữ được một chức vụ ở Ủy ban Châu Âu, nhưng không bao gồm quốc phòng, một hồ sơ chủ chốt vào lúc thế giới đang tái vũ trang. Điều đó có nghĩa là Pháp đã đánh mất ảnh hưởng. Đối với Le Figaro, Emmanuel Macron sau khi giải thể Quốc hội vào tháng 6 lại tiếp tục gây thiệt hại khi nhượng bộ bà Ursula von der Leyen.

Thierry Breton có thể làm phật lòng một số người, nhưng ông đã thúc đẩy được nhiều vấn đề chiến lược, từ kỹ thuật số, viễn thông đến quốc phòng, nguyên tử, không gian. Tờ báo không có gì phiền trách Stéphane Séjourné, nhưng việc ông "nhảy dù" xuống Bruxelles mang lại cảm giác một tổng thống mà ảnh hưởng giảm dần đang tìm chỗ đứng cho những người thân cận. Sau khi chấp nhận cho bà Leyen tiếp tục làm chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, Emmanuel Macron lại giúp bà thanh toán đối thủ, chẳng khác nào khuyến khích bà cứng rắn hơn. Thế là nước Pháp vẫn đòi hỏi "tự chủ chiến lược" nay bị Bruxelles đối xử như một nước nhỏ, và Đức có thể qua mặt để điều khiển Châu Âu.

Thụy My

Tăng quân số Nga : Tổng thống Vladimir Putin tính lấy người từ đâu ?

Thu Hằng, RFI, 18/09/2024

Quân đội Nga sẽ có 1,5 triệu lính, tăng thêm 180.000 người và trở thành lực lượng đông đảo thứ hai thế giới, chỉ đứng sau Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (2 triệu). Sắc lệnh được tổng thống Vladimir Putin ký ngày 16/09/2024, công bố trên trang web của chính phủ, có hiệu lực từ ngày 01/12.

Lính nghĩa vụ quân sự Nga tại một trung tâm tuyển quân ở Bataysk, vùng Rostov, Nga, ngày 16/05/2024. Reuters - Sergey Pivovarov

Đây là lần huy động thứ ba kể từ khi Nga tấn công Ukraine tháng 02/2022 trong khi "chiến dịch quân sự" vẫn là chủ đề nhạy cảm, vì điện Kremlin luôn tạo cảm giác cuộc chiến không tác động đến đời sống người dân Nga.

Chính phủ được lệnh bổ sung các nguồn ngân sách cần thiết cho lực lượng vũ trang có tổng cộng gần 2,4 triệu người, trong đó có 1,5 triệu binh lính. Trả lời họp báo ngày 17/09, người phát ngôn điện Kremlin Dmitri Peskov giải thích "là do môi trường cực kỳ thù nghịch ở biên giới phía tây (với Ukraine) của chúng ta và sự bất ổn ở biên giới phía đông của chúng ta. Việc này đòi hỏi phải thực hiện các biện pháp thích hợp".

Đợt tăng quân lần thứ hai trước đó được tổng thống Putin ký vào tháng 12/2023, quy định quân số khoảng 2,2 triệu người trong đó có 1,32 triệu binh sĩ. Trong số này, gần 700.000 người, tương đương với hơn một nửa, tham chiến ở Ukraine nếu căn cứ theo phát biểu của tổng thống Putin vào tháng 06.

Có thể có hai lý do giải thích cho quyết định tăng quân số lần thứ ba. Thứ nhất, có ý kiến cho rằng chính sự thiếu hụt binh lính có lẽ là nguyên nhân dẫn đến thành công của Ukraine tấn công vào khu vực Kursk và kiểm soát được hơn 1.000 km² từ ngày 06/08. Thứ hai, Matxcơva không muốn điều quân từ chiến trường miền đông Ukraine sang bảo vệ Kursk do quân đội Nga đang chiếm ưu thế tại khu vực này và quyết tâm chiếm thành phố Pokrovsk, được cho là trung tâm trung chuyển và hậu cần quan trọng cho quân Ukraine.

Theo tình báo Mỹ, được trang Le Figaro trính dẫn ngày 17/09, khoảng 315.000 quân nhân Nga đã thiệt mạng hoặc bị thương kể từ khi gây chiến ở Ukraine. Ngoài tổn thất này, quân đội Nga còn bị phân tán lực lượng ở một số quốc gia thuộc Liên Xô cũ : Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Tadjikistan, cũng như ở Moldova, Gruzia và Ukraine. Lực lượng quân sự Nga cũng hỗ trợ cho chính quyền Bachar al-Assad ở Syria và đồn trú ở một số căn cứ ở châu Phi như Sudan, Mozambic và Ai Cập.

Nền kinh tế tử thần

Do đó, Nga không còn cách nào khác là phải tuyển thêm quân. Cách hấp dẫn nhất là hứa những khoản tiền thưởng và thù lao hậu hĩnh cho người tình nguyện. Theo trang Radio France ngày 17/09, số tiền hiện giờ mà một lính tình nguyện kiếm được trong một năm tương đương với tổng số lương trong vòng 10 năm nếu làm việc "bình thường". Những tấm áp phích khổng lồ cổ vũ gia nhập quân đội được dán trên các bức tường của Matxcơva in con số lớn : 5.200.000 rúp (52.000 euro). Số tiền "không tưởng" đối với nhiều người chính là tổng số tiền mà tình nguyện viên nhận được trong năm đầu tiên. Bất chấp nguy cơ bỏ mạng trên chiến trường, nhiều người vẫn "nhắm mắt đưa chân" trước khoản đãi ngộ đó.

Thêm vào đó, họ sẽ không phải đóng thuế, nhận được mức lương cao gấp 8 lần so với mức lương trung bình ở Nga, hoặc hơn vậy như tại một số vùng nghèo nhất, ví dụ ở Buryatia, gần biên giới Mông Cổ. Nhà đối lập Alexandra Garmazhapova, chủ tịch tổ chức Buryatia Tự do, giải thích với đài France Radio : "Hiện nay, làn sóng quân nhân đến từ Buryatia vẫn rất lớn, bởi vì họ bị khoản tiền thưởng 1 triệu rúp lôi cuốn. Kiếm được khoản như vậy gần như là điều không tưởng ở Buryatia".

Trong trường hợp lính tình nguyện qua đời, Nhà nước sẽ trả cho gia đình số tiền lên tới 12 triệu rúp, tương đương 120.000 euro. Đó là một "nền kinh tế tử thần", theo nhận định của nhà kinh tế học người Nga Vladislav Inozemtsev sống lưu vong ở Hoa Kỳ : "Nếu chúng ta tính toán tổng thu nhập của một người đàn ông chiến đấu ngoài mặt trận trong một năm và giả sử người đó 35 tuổi, gia đình còn nhận được nhiều tiền hơn cả số tiền người đàn ông đó có thể kiếm được cho đến khi nghỉ hưu. Vì vậy ra chiến trường và bị thiệt mạng một năm sau đó còn có lợi hơn là làm việc trong nhiều thập niên".

Từ tháng 07/2023 đến tháng 06/2024, Nhà nước Nga đã trả cho những người tham chiến ở Ukraine, thương binh và gia đình liệt sĩ tổng số tiền tương đương với 30 tỉ euro. Số tiền này tương đương với 1,5% GDP của Nga, theo một nghiên cứu của dự án Re:Russia, được trang Euronews trích dẫn ngày 15/08. Dù sẽ phải chi khoản ngân sách khổng lồ cho chế độ "đãi ngộ" này nhưng theo đa số các kinh tế gia, Nga vẫn có thể tiếp tục trả những khoản tiền này trong ít nhất vài năm, và như vậy vẫn tiếp tục tài trợ được cho cuộc chiến ở Ukraine.

Quân đội và kinh tế chiến tranh cùng thiếu nhân lực

Dù có chế độ đãi ngộ hậu hĩnh như vậy, quân đội vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực và phải cạnh tranh với nền kinh tế chiến tranh đang phát triển mạnh và cũng cần lao động. Nhà nghiên cứu Ivan Kłyszcz, tại Trung tâm Quốc phòng và An ninh Quốc tế ở Tallinn (Estonia), giải thích với trang Euronews : "Mức lương cạnh tranh và điều kiện làm việc tốt hơn quân đội cũng đóng một vai trò quan trọng".

Giáo sư Mart Kuldkepp, Đại học College London, tóm tắt về thế lưỡng nan của các nhà lãnh đạo Nga : "Bộ quốc phòng ngày càng phải cạnh tranh với các chủ lao động khác, kể cả trong các lĩnh vực có tầm quan trọng chiến lược. Điều này không chỉ tạo ra sự cạnh tranh về tiền lương mà còn tạo ra thế tiến thoái lưỡng nan về những lợi ích của Nhà nước cần được ưu tiên". Còn theo Edward Hunter Christie, cựu quan chức NATO và thành viên cấp cao tại FIIA, "cho dù rút bớt nhân công để đi nghĩa vụ quân sự hoặc thu hút họ bằng chế độ lương hậu hĩnh, thì trong cả hai trường hợp, họ đều có nguy cơ thiếu nhân lực trong nền kinh tế dân sự".

Ngay khi tổng thống Vladimir Putin phát động chiến tranh ở Ukraine, hàng loạt lao động trẻ, có tay nghề cao đã ồ ạt trốn ra nước ngoài. Nhà nghiên cứu cấp cao Maria Snegovaya tại chương trình Châu Âu, Nga và Á-Âu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), thống kê : "Tổng số người di cư kể từ năm 2022 được ước tính từ khoảng 500.000 đến 1 triệu người, trong đó có rất nhiều người trẻ hơn, được giáo dục tốt hơn và làm việc trong các ngành công nghiệp then chốt như lĩnh vực công nghệ thông tin. Nếu tính thêm những người đi nghĩa vụ quân sự, tình nguyện viên và tổn thất liên quan đến chiến tranh từ 2020 đến 2023 thì nguồn dự trữ lực lượng lao động của Nga đã mất khoảng 1,9 đến 2,8 triệu người".

Ngoài làn sóng chảy máu nhân lực và chất xám, Nga còn phải đối mặt với tình trạng dân số già. Theo những dữ liệu mới nhất của cơ quan thống kê Rosstat cho năm 2024, số người hoàn toàn không còn làm việc ở Nga là 41 triệu người, chiếm khoảng 30% tổng dân số nếu tính cả số người đã ra nước ngoài và thương vong do chiến tranh. Do đó, không có gì đáng ngạc nhiên khi gần một nửa số công ty công nghiệp của Nga báo cáo tình trạng thiếu nhân lực vào năm 2023.

Nga cũng không thể trông cậy nhiều vào nguồn lao động nhập cư. Một số nước, đặc biệt là ở Nam Á, đã khuyến cáo công dân đề phòng với những thông báo tuyển dụng sang Nga làm việc do có nguy cơ bị lừa đưa ra chiến trường Ukraine. Ngoài ra, phải kể đến chiến dịch mạnh tay trấn áp của cảnh sát sau các vụ tấn công khủng bố do các nhóm Hồi giáo cực đoan gây ra ở Nga. Ví dụ, theo số liệu của Bộ lao động Tadjikistan, được trang Euronews trích dẫn, trong 6 tháng đầu năm 2024, số người lao động nhập cư từ Tadjikistan đến Nga đã giảm 16%.

Khi ký sắc lệnh bổ sung thêm 180.000 quân nhân nghĩa vụ, tổng thống Putin tạm thời ưu tiên đạt được mục tiêu trên chiến trường Ukraine.

Thu Hằng

************************

Drone Ukraine tấn công một kho vũ khí lớn tại tỉnh Tver, giáp thủ đô Nga

Trọng Thành, RFI, 18/09/2024

Theo giới blogger quân sự và truyền thông Nga, đêm qua rạng sáng hôm nay, 18/09/2024, một kho vũ khí lớn tại tỉnh Tver, tây bắc thủ đô Moskva bị drone Ukraine tấn công.

Thống đốc tỉnh Tver, Igor Rudenya (giữa) đi thị sát tình hình ở Toropets, tỉnh Tver, Nga, sau vụ tấn công bằng drone do Ukraine tiến hành ngày 18/09/2024. AP

Reuters cho hay, các trạm đo động đất ghi nhận những rung chuyển tương đương với một trận động đất nhỏ tại khu vực. Nhiều hình ảnh và video chưa được kiểm chứng, lan truyền trên các mạng xã hội, cho thấy một đám lửa khổng lồ bốc lên cao trong đêm, cùng lúc với nhiều tiếng nổ. Thống đốc tỉnh Tver, Igor Rudenya, thông báo trên Telegram, lực lượng cứu hỏa đang chữa cháy, nhưng không cho biết nguyên nhân. Bộ quốc phòng Nga hiện chưa đưa ra bình luận nào.

Theo thông báo của chính quyền ở Zapadnodvinski, nằm sát thị xã Toropets, cách Moskva khoảng 400 km, các trường học chuyển sang chế độ giảng dạy từ xa. Theo một thông tin của hãng thông tấn Nga RIA hồi 2018, vào thời điểm đó, Nga đã bắt đầu thiết lập một kho quân sự gần thị xã Toropets, để chứa tên lửa, đạn dược, thuốc nổ.

Hải quân Ukraine hôm qua cũng cho biết đã phá hủy nhiều kho đạn của Nga gần thành phố đông nam Mariupol, hiện Nga do kiểm soát, nhưng không thông báo rõ cuộc tấn công diễn ra vào lúc nào.

Theo Bộ năng lượng Ukraine sáng hôm nay, trong ngày qua, hàng loạt cơ sở hạ tầng năng lượng tại 8 tỉnh của Ukraine bị Nga tấn công, bao gồm Dnipropetrovsk, Donetsk, Zaporizhia, Mykolaïv, Poltava, Sumy, Kharkiv và Kherson. Riêng tại tỉnh miền trung Poltava, hoạt động hàng không bị đình chỉ do có báo động phòng không.

Kế hoạch chấm dứt chiến tranh : Kiev lần đầu tiên cho Mỹ biết một số nội dung cụ thể

Reuters dẫn lời người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ, Matthew Miller, hôm qua, theo đó ngoại trưởng Antony Blinken trong chuyến đi tới Kiev tuần trước, đã được thông báo một số nội dung trong kế hoạch của Ukraine nhằm thúc đẩy Nga chấm dứt chiến tranh, được tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố hồi tháng trước. Tổng thống Ukraine dự kiến ​​trình bày kế hoạch này với nguyên thủ Mỹ Joe Biden nhân kỳ họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tuần tới.

Theo nhận định của nhà báo Sylvie Kauffmann, Le Monde, trong dịp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, tổng thống Ukraine hy vọng sẽ thuyết phục được tổng thống Mỹ Joe Biden, trước khi kết thúc nhiệm kỳ, "mời Ukraine gia nhập NATO" để có Kiev có thêm thế mạnh trong các đàm phán với Nga.

Trọng Thành

***************************

Tổng thống Nga ký sắc lệnh tăng quân số cho quân đội

Minh Anh, RFI, 17/09/2024

Tổng thống Nga Vladimir Putin, hôm 16/09/2024, ký sắc lệnh yêu cầu tăng thêm binh sĩ quân đội. Đây là lần thứ ba, tính từ đầu cuộc chiến tranh tại Ukraine, nguyên thủ Nga ra lệnh tăng mạnh quân số.

Một thanh niên ký vào một tài liệu tại trung tâm tuyển dụng di động trong một cuộc triển lãm vũ khí và trang thiết bị của Ukraine mà quân đội Nga tịch thu được ở phía nam đất nước. Reuters - Sergey Pivovarov

Kể từ ngày 01/12/2024, tổng quân số quân đội Nga phải đạt mức 2.389.000 người, tức tăng thêm 180 ngàn người. Như vậy, với ba sắc lệnh được ký tại các thời điểm tháng 08/2022, 12/2023 và 09/2024, quân số Nga tổng cộng tăng thêm 500 ngàn người.

Thông tín viên đài RFI, Anissa El Jabri tại Moskva cho biết thêm :

Bộ quốc phòng sẽ tìm số quân này ở đâu ? Chính quyền Nga đã hứa không gọi nhập ngũ lính nghĩa vụ hoặc ra lệnh huy động thêm. Họ không muốn mạo hiểm chính thức thúc bách người dân.

Do vậy, quân đội cam kết tiếp tục tuyển những người tình nguyện theo hợp đồng. Mùa hè này, tiền thưởng và tiền lương đã tăng vọt. Nhưng không sao, trong sắc lệnh, ông Vladimir Putin, xin trích, "yêu cầu chính phủ Nga cấp cho bộ quốc phòng các khoản kinh phí cần thiết để thực hiện".

Điều quan trọng, luôn được lặp đi lặp lại, chiến tranh tại Ukraine là một cuộc chiến của mọi thời đại. Bộ quốc phòng không nói gì khác hơn khi tuyên bố rằng, quyết định này là "do các mối đe dọa ngày càng lớn cho Nga có liên quan đến "chiến dịch đặc biệt"", và một lần nữa xin trích, cụm từ được chính quyền và truyền thông Nga không ngừng nhắc đi nhắc lại là "sự mở rộng liên tục của NATO".

Hồi tháng 6 vừa qua, khi được hỏi về việc không có báo cáo về tổn thất chính thức của quân đội Nga, tổng thống Vladimir Putin chỉ đơn giản khẳng định rằng xin trích, chúng "thấp hơn nhiều lần" so với tổn thất của Ukraine.

Nga tấn công cơ sở năng lượng Ukraine

Chính quyền vùng Sumy, đông bắc Ukraine hôm nay, 17/09/2024, cho biết quân Nga đã tấn công các cơ sở năng lượng khiến một số nơi trong vùng bị cắt điện và phải dùng đến hệ thống điện dự phòng.

Trong khi đó tại vùng Kursk miền nam nước Nga, chính quyền ra lệnh sơ tán người dân tại những làng cách 15 km biên giới Ukraine vì lý do "an toàn". 

Minh Anh

**************************

Putin ra lệnh tăng quân chính quy, đứng thứ hai thế giới sau Trung Quốc

BBC, 17/09/2024

Tổng thống Vladimir Putin mới đây đã ra lệnh tăng số lượng binh sĩ Nga thêm 180.000 lên thành 1,5 triệu, trở thành lực lượng quân đội lớn thứ hai sau Trung Quốc.

Chiến tranh Ukraine đã khiến quân Nga hao tổn sinh lực nặng nề, buộc ông Putin phải tăng quân số

Trong một sắc lệnh được công bố trên website của Điện Kremlin, ông Putin ra lệnh tăng tổng quân số lực lượng vũ trang lên 2,38 triệu người, trong đó 1,5 triệu là quân sẵn sàng chiến đấu.

Theo số liệu từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), động thái này sẽ khiến Nga vượt Mỹ và Ấn Độ về mặt số lượng quân sẵn sàng chiến đấu và chỉ đứng thứ hai sau Trung Quốc về quy mô. IISS nói rằng Bắc Kinh chỉ có hơn hai triệu quân sẵn sàng chiến đấu.

Động thái này, là lần thứ ba ông Putin mở rộng quy mô quân đội kể từ khi ông đưa quân vào Ukraine tháng 2/2022, diễn ra khi quân đội Nga đang nỗ lực tiến công ở miền đông Ukraine, trên một khu chiến tuyến kéo dài chừng 1.000km, và đang cố gắng đẩy lùi quân Ukraine ở vùng Kursk của Nga .

Dù Nga có dân số gấp ba lần Ukraine và đã chiêu mộ thành công tình nguyện viên theo các hợp đồng béo bở để chiến đấu ở Ukraine, nước này - tương tự quân đội Ukraine - đã hứng chịu những tổn thất nặng nề về sinh lực trên chiến trường và không có dấu hiệu nào cho thấy chiến tranh sẽ sớm kết thúc.

Cả hai phía đều nói rằng mức độ thiệt hại của họ là một bí mật quân sự.

Andrei Kartapolov, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Hạ viện Nga, nói rằng việc tăng số quân sẵn sàng chiến đấu là một phần trong kế hoạch cải tổ lực lượng vũ trang và tăng dần quy mô quân đội để phù hợp với tình hình quốc tế hiện nay và hành vi của "một số cựu đối tác nước ngoài của chúng ta".

"Ví dụ, chúng tôi hiện nay cần hình thành những đơn vị quân đội và cơ cấu mới để đảm bảo an ninh ở khu vực tây bắc của Nga kể từ khi Phần Lan, nước có chung biên giới với chúng tôi, gia nhập NATO", ông Kartapolov nói với Parlamentskaya Gazeta, tờ báo nội bộ của Quốc hội Nga.

"Và để thực hiện quá trình này, chúng tôi cần tăng số lượng quân".

Lần tăng quy mô quân đội thứ ba kể từ 2022

Trước lần tăng quân mới nhất này thì kể từ năm 2022, Tổng thống Putin đã hai lần chính thức ra lệnh tăng số quân thường trực - với số lượng tăng thêm lần lượt là 137.000 và 170.000.

Thêm vào đó, Nga đã tổng động viên hơn 300.000 lính vào tháng 9 và 10/2022, một bước đi khiến hàng chục ngàn nam giới trong độ tuổi nhập ngũ phải chạy trốn khỏi đất nước.

Tuy nhiên, Điện Kremlin nói rằng không có kế hoạch tổng động viên nào vào lúc này, và rằng chính phủ sẽ tiếp tục dựa vào những tình nguyện viên đăng ký chiến đấu ở Ukraine.

Dara Massicot, một chuyên gia về quân sự Nga tại tổ chức nghiên cứu Carnegie Endowment Vì Hòa bình Quốc tế, đã đặt câu hỏi liệu Moscow có sẵn sàng chi trả cho việc tăng quân số chính quy hay không.

"Có nhiều cách để bố trí 1,5 triệu quân sẵn sàng chiến đấu nhưng Điện Kremlin sẽ không thích cách này nếu họ thực sự phải vật lộn với những yêu cầu đó", bà Massicot viết trên mạng xã hội X.

"Họ có thể thực sự có khả năng tăng ngân sách quốc phòng để mua sắm và để chi trả cho yêu cầu này (tăng quân số) hay không ?"

Chuyên gia Massicot, người công bố báo cáo về nỗ lực tái thiết quân đội của Nga, nói rằng Moscow có thể đưa ra một quyết định tăng số quân chính quy hoặc sửa đổi luật nhằm cho phép nữ giới làm việc trong quân đội, để có thể đạt mục tiêu tăng tổng số quân - một quyết định khó khăn và không được lòng dân.

"Hãy tìm kiếm các dấu hiệu cho thấy đây là một sáng kiến thực sự nhằm tuyển mộ và mở rộng lực lượng, chứ không phải là cách để đe dọa người khác. Phương thức tình nguyện hiện nay có hiệu quả nhưng đã có những căng thẳng. Việc mở rộng này đồng nghĩa với chi tiêu nhiều hơn và căng thẳng hơn", bà nói.

Nguồn : BBC, 17/09/2024

Cuộc chiếm đóng kỳ lạ : Dân Nga ở Kursk thân thiện với lính Ukraine

Đặc phái viên Les Echos ngày 16/09/2024 nhận xét về "Cuộc chiếm đóng kỳ lạ của quân đội Ukraine tại vùng Kursk của Nga" : Cư dân Nga và lính tráng Ukraine khá thân thiện với nhau. Theo Le Figaro, thì dù Nga cố phản công nhưng khó thể tái chiếm Kursk trong những tháng tới.

Một đoàn xe tải của quân Nga bị hư hại vì Ukraine pháo kích trên xa lộ quận Sudzhansky thuộc tỉnh Kursk của Nga, ngày 09/08/2024. AP - Anatoliy Zhdanov

Dân Nga vùng chiếm đóng có thiện cảm với "quân xâm lược" Ukraine

Được bộ tham mưu bí mật chuẩn bị, quân đội Ukraine hôm 06/08 đã gây bất ngờ cho các quan sát viên quốc tế cũng như quân Nga đóng ở biên giới, chỉ trong vòng một tuần đã chiếm được 1.000 km² và khoảng 30 khu dân cư ở tỉnh Kursk của Nga - một sự sỉ nhục nặng nề cho Vladimir Putin.

Những tuần lễ gần đây tiến độ đã chậm lại, Ukraine nay phải bảo đảm việc quản lý lãnh thổ và dân chúng Nga dưới sự kiểm soát của mình. Đại tá Vadym Mysnyk, phát ngôn viên lực lượng Ukraine trong khu vực và là một trong những người đi cùng các nhà báo trong ngày, khẳng định trách nhiệm lo cho dân Nga và cung cấp những gì cần thiết. "Chính phủ của họ đã bỏ rơi và nay thì oanh tạc vào họ". Ukraine muốn chứng tỏ với thế giới là ngược với Nga, Kiev tôn trọng công ước Genève trong việc đối xử với thường dân trong thời chiến.

Chiếc xe chở phóng viên Les Echos và hai đồng nghiệp Ukraine phải thay đổi hành trình vì Nga dùng bom lượn. Chặng dừng đầu tiên là làng Kazachya Loknia, cách biên giới khoảng mười mấy cây số. Trái ngược với những thành phố, làng mạc Ukraine trong tầm bắn của pháo Nga, Kazashya Loknia vẫn nguyên vẹn, và khoảng một trăm người dân còn ở lại đây có quan hệ hết sức thân thiện với các quân nhân Ukraine. Nhiều người vẫy tay chào thân ái khi những chiếc thiết giáp Ukraine chạy ngang qua.

Chính quyền Nga bỏ rơi, quân đội Ukraine trợ giúp

Chiếc xe ngừng lại tại một đường phố trung tâm, những căn nhà xung quanh được viết lên chữ "Lyudi" bằng phấn, có nghĩa là có người sống bên trong. Những người lính Ukraine mang thực phẩm và thuốc men đến cho bà Irina, 70 tuổi. Dùng khăn mu-soa chậm nước mắt, bà nói : "Chúng tôi không có điện thắp sáng lẫn khí đốt, điện thoại, chẳng biết chuyện gì xảy ra ở Nga. Tôi xin tổng thống giúp đỡ nhưng ông ấy chẳng muốn". Bà đã nhiều lần kêu gọi trợ giúp trên mạng xã hội nhưng không có hồi đáp.

Chỉ trong vài phút, một nhóm dân làng tò mò đã bao quanh chiếc xe quan sát các nhà báo từ nước ngoài và những người mặc quân phục, chào hỏi thân thiện. Được hỏi về quan hệ với quân đội Ukraine, bà Irina bày tỏ lòng biết ơn về trợ giúp nhân đạo cho cư dân. Tuy dân chúng tỏ ra đầy thiện cảm, nhưng khi một phóng viên của kênh TSN (Ukraine) hỏi đám đông, ai chịu trách nhiệm về cuộc chiến tranh này, không ai dám trả lời. Nhà báo này cho rằng người dân cũng liên đới trách nhiệm vì đã bầu cho Vladimir Putin. Với một nụ cười cay đắng, đại tá Vadym Mysnyk tránh xa khỏi nhóm, không tham gia đối thoại.

Ông giải thích : "Vẫn luôn là những lời biện minh, chúng tôi không biết, không quan tâm đến chính trị, chúng tôi chỉ là dân nghèo. Họ từ chối nhận phần trách nhiệm trong cuộc chiến đã kéo dài từ mười năm qua. Đối với họ, chiến tranh chỉ bắt đầu khi người Ukraine tiến vào Kursk". Một trong các sĩ quan đưa máy tính ra, đề nghị dân làng xem một bản tin truyền hình tiếng Nga, cho thấy những vụ hỏa tiễn đánh vào các tòa nhà dân cư ở Lviv và Poltava của Ukraine mới đây. Cư dân Nga bất lực nhìn "những gì quân đội họ đã làm ở Ukraine", những căn nhà sụp đổ, thành phố tan hoang, các gia đình Ukraine khóc thương người thân thiệt mạng.

Một sĩ quan sau đó nói với phóng viên Les Echos, có thể chẳng được gì, nhưng cũng phải cho họ nhìn thấy. "Và có thể các trẻ em sẽ nhớ lại rằng những người lính Ukraine đã cho thức ăn và tử tế với các em". Công tác "tuyên truyền giáo dục" này có thể không kéo dài được, khi hôm thứ Năm Moskva đã loan báo phản công quy mô vào Kursk.

Moskva không đẩy lùi được quân đội Kiev khỏi Kursk

Tuy nhiên theo thông tín viên của Le Figaro tại Moskva, thì dù Nga cố gắng tái chiếm Kursk, nhưng đây không phải là chuyện dễ dàng. Quân đội Ukraine có thể còn lưu lại nhiều tháng nữa trên vùng đất gần biên giới này. Dường như thứ Sáu tuần trước quân đội Kiev lại tấn công vào khu vực tây nam Kursk để đánh bật các đơn vị Nga tham gia phản công.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, thì trong hai ngày quân Nga đã tái chiếm 10 khu dân cư ở phía tây Kursk, trong số khoảng 100 thành phố, làng mạc Ukraine đang chiếm đóng. Như vậy có nghĩa là đã tiến sâu 20 đến 23 kilomet, đến tận làng Gordeevka gần biên giới. Tuy nhiên các quan sát viên cho rằng Nga chỉ tiến được 10 đến 15 kilomet với thiệt hại rất nặng nề.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) dựa theo dữ liệu định vị khẳng định không có bằng chứng nào cho thấy quân Nga đột phá được như đã thông báo, ngoại trừ ở Krasnooktyabrsky và Snagost cờ Nga đã được treo lên. Theo trang tin Meduza, lực lượng Nga tập trung đông đảo ở bờ phía nam dòng sông Seïm chảy qua vùng Kursk, gồm tiểu đoàn thủy quân lục chiến 155 và ít nhất một trung đoàn của sư đoàn nhảy dù 106. Tư lệnh Ukraine, tướng Oleksandr Syrsky nói với New York Times là Nga huy động 60.000 quân cho mặt trận Kursk.

Vài ngàn quân Nga bị sập bẫy ?

Ukraine đã phá hủy các cầu và oanh kích thường xuyên những cầu phao mà quân Nga định dùng để vượt sông. Ngày 11/09, dường như Nga đã vào được làng Korenevo và chiếm Snagost, định giành Lyubimovka, trục tiếp tế quan trọng nhưng không thành công. Ý định tái chiếm Sudzha, thành phố mang tính biểu tượng khó thể thực hiện. Ngược lại, các hình ảnh của ISW ngày 11 và 12/09 và từ Osint (mã nguồn mở) cho thấy quân Ukraine vượt biên giới gần làng Novy Put ở tây nam tỉnh Kursk, cách Snagost 17 cây số, tuy với quy mô nhỏ.

Rõ ràng Ukraine muốn quật ngã nỗ lực phản công của quân Nga. Theo bản tiếng Nga của tờ báo Đức Bild, khoảng 2.000 đến 3.000 quân Nga bị bao vây tại khu vực giữa sông Seim và biên giới, không thể thoát ra vì các cầu đã bị đánh sập và cầu phao liên tục bị pháo phá hủy.

ISW cho rằng Nga vẫn chưa có chiến dịch phản công quy mô. Theo các chuyên gia phương Tây, cần phải có số quân rất đông đảo mới đẩy nổi lực lượng Ukraine ra khỏi vùng Kursk. Tạp chí Forbes dẫn nguồn tin riêng nói rằng Vladimir Putin ra lệnh phải tái chiếm Kursk từ nay đến ngày 01/10, còn chuyên gia George Barros của ISW tin rằng Nga mong đẩy lùi Ukraine trước mùa đông.

Vũ khí tầm xa : Mỹ dè dặt, Pháp mập mờ

Le Monde nhận định "Phía sau sự đoàn kết với Ukraine, chính quyền Biden vẫn dè dặt", chưa muốn cho phép Kiev tấn công Nga với các hỏa tiễn tầm xa của đồng minh. Được đào tạo trong thời chiến tranh lạnh, Joe Biden luôn lo ngại một sự leo thang với Nga. Trong khi Ukraine đã tiến sang tận đất Nga mà Kremlin vẫn cố gắng tỏ ra "bình thường", mặt khác bắt đầu nhận được hỏa tiễn đạn đạo Fateh-360 từ Iran.

Hai ứng cử viên Kamala Harris và Donald Trump khi tranh luận chỉ nói chung chung về giải pháp hòa bình cho Ukraine. Hai ngày sau, J. D. Vance, người đứng chung liên danh với Trump cho biết kế hoạch cụ thể : Ukraine phải từ bỏ những lãnh thổ bị Nga chiếm đóng, và không gia nhập NATO ! Về phía Pháp vẫn tỏ ra mù mờ trong vấn đề này.

Theo tiến sĩ Vincent Tourret, Quỹ Nghiên cứu Chiến lược, Kiev cần làm các vụ oanh kích phức tạp hơn bằng cách phối hợp nhiều loại vũ khí : hỏa tiễn đạn đạo, hỏa tiễn hành trình và drone. Hỏa tiễn Storm Shadow của Anh và Scalp của Pháp được bắn đi từ chiến đấu cơ Su-24, rất rủi ro khi đến gần biên giới Nga. Ngược lại hỏa tiễn ATACMS của Mỹ có thể phóng bằng các giàn rốc-kết cơ động, khó ngăn chặn hơn. Nếu Hoa Kỳ bật đèn xanh, sẽ bước sang một ngưỡng mới.

Tổng thống Biden muốn chặn hàng Trung Quốc trước khi rời Nhà Trắng

Trên lãnh vực kinh tế, Les Echos quan tâm đến việc "Hoa Kỳ châm ngòi một cuộc chiến tranh thương mại mới với Trung Quốc". Kể từ ngày 27/09, thuế hải quan đánh vào xe điện, bình điện, pin mặt trời của Trung Quốc xuất sang sẽ tăng từ 25% đến 100%.

Chính phủ Mỹ loan báo hủy bỏ việc miễn thuế cho một số những kiện hàng nhập khẩu có giá trị dưới 800 đô la, với 70% là hàng dệt may Trung Quốc. Trong vòng 10 năm, trị giá số kiện hàng loại này đã tăng từ 140 triệu đô la/năm lên trên 1 tỉ đô la/năm, trong đó hai hãng thương mại điện tử Shein và Temu chiếm khoảng 1/3. Hai nhãn hiệu này bán giá rất rẻ vì được miễn thuế đến 30%.

Thứ Tư tuần trước, 126 dân biểu Dân Chủ đã kêu gọi tổng thống Joe Biden hành động, khi gần đây 18 nhà máy dệt may Mỹ phải đóng cửa, Trung Quốc né được lệnh cấm nhập hàng liên quan đến lao động Duy Ngô Nhĩ cưỡng bức, và người Mỹ tiếp tục chết vì ma túy fentany được giấu trong những kiện hàng loại này. Nhưng tổng thống Biden không dừng lại ở đây, mà còn muốn đưa hẳn thành luật trước cuối năm, tức là trước khi chuyển giao quyền hành cho người kế nhiệm.

"Lễ hội thứ năm" : Người Pháp luyến tiếc chia tay Thế vận hội Paris 2024

Cánh tả Pháp bất đồng về trường hợp thủ lãnh cực tả Jean-Luc Mélenchon. Tân thủ tướng Michel Barnier tìm kiếm sự hỗ trợ của các đảng về dự định tăng thuế. Tập đoàn Sanofi bị tố cáo thải hóa chất độc hại. Đó là những vấn đề thời sự Pháp trên trang nhất báo chí hôm nay. Đặc biệt Le Figaro, Libération và Les Echos cùng nói đến cuộc chia tay đầy lưu luyến với hai kỳ Thế vận hội hết sức thành công.

Cuộc vui nào cũng đến lúc phải chấm dứt. Bắt đầu dưới những trận mưa như trút nước, ngày hội thể thao của hành tinh đã kết thúc với cuộc diễn hành hôm thứ Bảy vừa qua dưới bầu trời xanh trong, một lễ hội nhằm làm sống lại những phút giây tuyệt vời đã qua. Số 70.000 khán giả may mắn rút thăm được dự khán trên đại lộ Champs-Élysées của Paris vẫn luôn nồng nhiệt. Le Figaro dùng chữ "JO-stalgie", ghép hai từ JO (Jeux Olympics tức Thế vận hội) và "nostalgie" (hoài nhớ), họ muốn tận hưởng cho đến phút cuối.

Cuộc diễn hành trên "đại lộ đẹp nhất thế giới" được coi là "lễ hội thứ năm của Thế vận hội", sau bốn lễ khai mạc và bế mạc của Olympics, Paralympics Paris 2024. Nhân vật che mặt mang ngọn lửa thế vận, kỵ sĩ trong trang phục màu bạc... tái xuất hiện cùng với những bài hát đã được cất lên trong lễ hội như Que je t’aime của Johnny Hallyday, Midnight City, La Ritournelle... Sau phần trình diễn của các linh vật Phryges, 1.200 tình nguyện viên được công chúng vỗ tay khen ngợi, đến ê-kíp Paris 2024.

Niềm vui của đám đông bùng nổ khi các nhà vô địch xuất hiện. Khoảng 300 vận động viên Pháp mặc toàn trang phục màu trắng, tên của Léon Marchand, Antoine Dupont được nhiều người hô to, các lực sĩ và khán giả cùng cất cao bài quốc ca Marseillaise. Đoạn đường diễn hành 280 mét được cho là quá ngắn. Tổng thống Emmanuel Macron gắn huy chương cho 118 vận động viên. Buổi tối, dàn nhạc chơi những bài nổi tiếng trong hai kỳ thế vận. Vạc lửa nổi tiếng tắt dần trên bầu trời Paris - lần cuối cùng.

Thụy My

Phương Tây trông mong một "lối thoát hòa bình" cho Ukraine

Minh Anh, RFI, 17/09/2024

Chiến tranh Ukraine kéo dài đã hơn 30 tháng. Nếu như tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không ngừng vận động phương Tây cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa do họ cấp để tấn công các mục tiêu quân sự nằm sâu trên lãnh thổ Nga, thì vấn đề đàm phán chấm dứt chiến tranh cũng được phương Tây và Kiev âm thầm đề cập đến.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc họp báo tại Thượng đỉnh Hòa Bình cho Ukraine, tại Obbürgen, Thụy Sĩ, ngày 16/06/2024. AP - Laurent Cipriani

Tổng thống Ukraine là người đầu tiên hé mở khả năng một cuộc đàm phán. Hồi đầu mùa hè 2024, ông đề nghị tổ chức một thượng đỉnh vì hòa bình lần hai, có thể có sự tham dự của Nga. Theo nhận định của Le Figaro (17/09/2024), chính tình hình thực tế chiến trường bất lợi cho Kiev có lẽ là nguyên nhân đầu tiên khiến phương Tây thay đổi lập trường.

Thất bại chiến lược của Kiev

Tại Donbass, mục tiêu quân sự hàng đầu của điện Kremlin, quân Nga tiến chậm mà chắc, gậm nhấm từng tấc đất của Ukraine và hiện chỉ cách thành phố Pokrovsk vài km, cửa ngõ để vào Pavlograd, nơi tọa lạc của một trong những tổ hợp công nghiệp – quân sự Ukraine. Tình hình căng thẳng đến mức, phương Tây phải công khai thừa nhận rằng "Donbass và Crimea nằm ngoài tầm với quân sự Ukraine".

Rồi ở vùng Kursk, đông nam nước Nga, gió cũng đang đổi chiều. Từ nhiều ngày qua, Nga huy động từ 36-50 ngàn quân bao vây những vùng bị Ukraine chiếm đóng. Điều đáng chú ý là Nga không dùng đến một binh sĩ nào từ Donbass như kỳ vọng của Kiev. Một thất bại chiến lược, theo như đánh giá từ nhiều nhà quan sát. Còn đại tá Peer de Jong, trên Le Figaro, nói đến việc Ukraine rơi vào chính chiếc bẫy do họ giăng ra.

Thất bại không chỉ về quân sự mà cả về chính trị. Tổng thống Volodymyr Zelensky không thuyết phục được các nước đồng minh cho phép sử dụng vũ khí tầm xa do họ cung cấp để tấn công các mục tiêu quân sự nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Nhà Trắng quan ngại một sự leo thang quân sự dẫn đến chiến tranh hạt nhân. Nhưng sự sụp đổ của một nước Nga - quốc gia có nhiều kho vũ khí hạt nhân nằm khắp lãnh thổ - cũng khiến Mỹ, Pháp và Đức lo lắng.

Đánh giá sai lầm của phương Tây

Tuy nhiên, cũng theo đại tá Peer de Jong, việc đề xuất đàm phán hòa bình cũng cho thấy các bên đã cảm thấy mệt mỏi vào lúc nhiều nước đồng minh như Pháp, Đức đang gặp khủng hoảng chính trị nội bộ, còn Mỹ đang bước vào một giai đoạn bầu cử tổng thống nhiều bất định. Một quan chức Pháp cảnh báo, bất kể ai sẽ là chủ nhân Nhà Trắng, Donald Trump hay là Kamala Harris, viện trợ quân sự của Mỹ dành cho Kiev sẽ bị giảm, và "Ukraine sẽ không trụ được lâu" trong cuộc chiến.

Hơn nữa, sai lầm của phương Tây là đã đánh giá thấp ý đồ, mục tiêu địa chính trị của ông Putin, cũng như là đã xem nhẹ sức mạnh các mối quan hệ hợp tác giữa Nga với các nước đồng minh phương Nam, đặc biệt là Trung Quốc, Iran và Bắc Triều Tiên. Ba nước này đã chi viện đạn dược, tên lửa, drone, các linh kiện lưỡng dụng… cho phép Nga duy trì cường độ các cuộc tấn công và giành thắng lợi trên chiến trường.

Chính trong bối cảnh này mà ý đồ khởi động "đàm phán hòa bình" nảy sinh. Theo dự kiến, nguyên thủ Ukraine sẽ có cuộc gặp với tổng thống Mỹ Joe Biden và phó tổng thống Kamala Harris, bên lề cuộc họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc vào cuối tháng Chín này, nhằm đề nghị một "kế hoạch cho chiến thắng". Thượng đỉnh hòa bình lần hai rất có thể sẽ được tổ chức vào tháng 11 sau kỳ bầu cử tổng thống Mỹ tại Abu Dhabi.

Vấn đề đặt ra là điều gì có thể được xem như là "một thắng lợi cho Ukraine" : Một thắng lợi lãnh thổ đòi hỏi phải kéo dài cuộc chiến để đoạt lại những vùng đất bị Nga chiếm đóng ? Hay đó chỉ cần một thắng lợi chính trị, nghĩa là một đất nước tự do, dân chủ ngả theo phương Tây, thành viên của Liên Hiệp Châu Âu và NATO, nhưng với cái giá phải trả là từ bỏ "tạm thời" chủ quyền lãnh thổ những vùng đất bị Nga chiếm ?

Rồi làm thế nào bảo đảm an ninh cho Ukraine một khi im tiếng súng ? Lời giải nằm ở Washington và Moskva. Tuy nhiên, một nhà ngoại giao lưu ý, "chừng nào ông Putin vẫn tại quyền, người ta không thể bảo đảm rằng chiến tranh sẽ không tái diễn". Trong hiện tại, điều tổng thống Nga muốn là một sự đầu hàng từ phía Kiev !

Minh Anh

****************************

"Drone rồng phun lửa" : Vũ khí mới của Ukraine chống quân Nga

Thùy Dương, RFI, 16/09/2024

Báo chí Pháp nửa đầu tháng 9 cho biết trên nhiều mạng xã hội đã liên tiếp xuất hiện các hình ảnh về loại vũ khí mới Ukraine đưa ra chiến trường, "drone rồng phun lửa", được trang bị vũ khí gây cháy với sức nóng lên tới 2.200 độ C, không thể dập tắt, có thể tiếp tục cháy ngay cả trong nước. Không chỉ phá hủy các thiết bị kim loại, gây thương tích, "drone rồng" còn là một loại vũ khí đánh vào tâm lý của đối phương.

Một lính cứu hỏa Nga nói chuyện qua bộ đàm, phía sau là một kho chứa xăng dầu bốc cháy do bị drone Ukraine tấn công. Sevastopol, Crimea, ngày 29/04/2023. AP

Qua một video đăng tải trên mạng X, Bộ Quốc phòng Ukraine hôm 04/09/2024 xác nhận đang triển khai "drone rồng" khạc lửa thiêu cháy các thiết bị quân sự mà các lực lượng Nga giấu dưới các lùm cây. Những chiếc drone với sức tàn phá khủng khiếp "là đôi cánh báo thù của chúng tôi, với hỏa lực trực tiếp dội xuống từ trên trời", binh lính Ukraine thuộc đơn vị drone của lữ đoàn cơ giới số 60 đang triển khai drone rồng tuyên bố trên mạng xã hội Facebook, được La Croix ngày 12/09 trích dẫn.

Còn theo Le Monde ngày 06/09, việc Ukraine sử dụng loại vũ khí này đã được phía Nga xác nhận, chẳng hạn trong video công bố ngày 05/09, một người lính Nga kể lại hậu quả của một cuộc tấn công bằng drone trang bị vũ khí nhiệt nhôm. Từ một vị trí ẩn náu trong một khu rừng thông, người lính giải thích rằng đơn vị của anh thuộc trung đoàn xe tăng 59 "đã mất hết trang bị, vũ khí, đạn dược, phương tiện cơ giới, máy phát điện, đồ dùng cá nhân, tài liệu, mọi thứ đều đã bị đốt cháy". Người đàn ông có khuôn mặt bị làm mờ để che giấu danh tính, yêu cầu được "viện trợ nhân đạo". Xung quanh người lính này, đất cát phần nào đã bị cháy thành than, xung quanh lửa vẫn bốc cao.

Theo nhóm tình báo nguồn mở Owl Osint, trung đoàn xe tăng số 59 của Lực lượng vũ trang Liên bang Nga (FAFR) được triển khai ở phía đông bắc thành phố Kreminna, vùng Luhansk, ngay phía trước lữ đoàn cơ giới số 60 của Lực lượng Vũ trang Ukraine (FAU).

Ngày 04/09, kênh Telegram "Voenny Osvedomitel" của Nga (Người cung cấp thông tin quân sự), có 620.000 người đăng ký, đã cho biết : "Việc lực lượng vũ trang Ukraine sử dụng drone trang bị vũ khí nhiệt nhôm để đốt thảm thực vật diễn ra ồ ạt. Việc sản xuất là ở quy mô công nghiệp (…). Thật đáng tiếc là Lực lượng vũ trang Liên bang Nga vẫn cứ chờ đợi, chúng tôi sẽ phải sản xuất không chỉ loại drone tương tự của riêng mình mà còn phải tìm ra các biện pháp đối phó".

Sức mạnh của drone rồng đến từ thermite - hợp chất hóa học gây cháy - hỗn hợp oxit sắt và bột nhôm. Phản ứng nhiệt nhôm - phản ứng hóa học giữa oxit sắt và bột nhôm tạo ra nhiệt độ cao tới 2.200°C, cao gấp đôi so với mức nhiệt 1000 độ C của bom Napalm mà quân đội Mỹ từng sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam trong những năm 1960. Mức nhiệt độ cao đến 2.200 độ C làm tan chảy bất kỳ loại kim loại nào và xuyên thủng xe bọc thép hoặc bong-ke. Không gì có thể dập tắt được ngọn lửa do phản ứng hóa học tạo ra, thậm chí lửa vẫn tiếp tục cháy trong nước, theo trang mạng Popular Mechanics, được France 24 trích dẫn hôm 09/09. Chính những đặc tính đó khiến từ hơn 1 thế kỷ nay thermite được giới quân sự tìm kiếm rất nhiều để áp dụng vào vũ khí gây cháy.

Vũ khí nhiệt nhôm đầu tiên được sử dụng ?

Ngược dòng lịch sử, tình cờ được nhà hóa học người Đức Hans Goldschmidt phát hiện ra năm 1893, chất đốt này ban đầu được dùng để cắt kim loại, rồi sau đó được giới quân sự dùng để chế tạo vũ khí gây cháy. Khí cầu Zeppelin của Đức đã dội bom nhiệt nhôm xuống Vương quốc Anh vào năm 1915, trong khi cả hai phe trong Đệ nhị Thế chiến đều sử dụng bom nhiệt nhôm một cách ồ ạt. Ví dụ, quân Đồng minh đã thả hơn 30 triệu quả bom nhiệt nhôm xuống Đức.

Bom nhiệt nhôm sau đó được sử dụng ở Việt Nam vào những năm 1960 và gần đây hơn là ở Syria, theo báo cáo của Human Rights Watch hồi năm 2023.

Nhưng chính Ukraine đã đổi mới bằng cách "trang bị" bom nhiệt nhôm cho drone. Vicky Karyoti, chuyên gia về các vấn đề an ninh quốc tế và sự xuất hiện của các công nghệ mới trong các cuộc xung đột, thuộc Viện Quan hệ Quốc tế Thụy Điển, giải thích : "Họ gắn chúng vào các drone bán trên thị trường". Chuyên gia của Viện Quan hệ Quốc tế Thụy Điển cho rằng việc biến drone thành "rồng phun lửa" "dễ thực hiện hơn và rẻ hơn so với việc Ukraine phải phát triển hoặc mua bom nhiệt nhôm". Việc oanh kích bằng drone trang bị bom nhiệt nhôm cũng kín đáo hơn, do drone không gây nhiều tiếng ồn và và bay thấp hơn so với máy bay nên khó bị radar phát hiện hơn.

Gây thương tích rất khủng khiếp và đau đớn

La Croix ngày 12/09 trích dẫn báo cáo hồi năm 2020 của tổ chức nhân quyền Human Rights Watch (HRW), theo đó các vết thương gây do vũ khí gây cháy, trong đó đương nhiên có vũ khí nhiệt nhôm, gây ra cho con người là vô cùng đau đớn và khó chữa trị. Những vết bỏng có thể sâu đến tận xương, gây tổn thương đường hô hấp, gây nhiễm trùng, các chấn thương và chứng suy nội tạng. Chính vì thế, việc sử dụng vũ khí nhiệt nhôm bị cấm, trừ phi không thể sử dụng vũ khí ít gây hại hơn để triệt tiêu khả năng gây hại của kẻ thù.

Tổn hại về tâm lý 

France 24 ngày 09/09 cho biết Ukraine dùng drone rồng lửa như một loại "vũ khí tâm lý" đánh vào đối phương. Frank Ledwidge, chuyên gia về các vấn đề quân sự Liên Xô tại Đại học Portsmouth của Anh, nhấn mạnh là binh sĩ đối phương sẽ bị chấn động trước "nguy cơ bị thiêu sống" một cách khủng khiếp.

Đối với chuyên gia này, việc Ukraine đăng tải và cho lan truyền các video "drone rồng phun lửa" cũng là một chiêu tuyên truyền của Kiev : "Đó là cách để quân đội Ukraine nói với kẻ thù : ‘Hãy nhìn mà xem, chúng tôi cũng có thể tàn bạo giống như các anh đấy nhé’". Trên thực tế, quân Nga từng bị cáo buộc sử dụng vũ khí gây cháy, đặc biệt là trong chiến dịch tấn công vào Bakhmut của Ukraine.

Đây cũng là cách Kiev để xoa dịu dư luận Ukraine. Vicky Karyoti, chuyên gia về các vấn đề an ninh quốc tế và các công nghệ mới trong các cuộc xung đột, thuộc Viện Quan hệ Quốc tế Thụy Điển, nhấn mạnh : "Tinh thần của quân đội và người dân Ukraine không ở trạng thái tốt nhất và đây là cách chứng minh rằng quân đội có khả năng gây thiệt hại cho lực lượng Nga". Đối với chuyên gia Karyoti, các "drone rồng" cũng minh họa sự phát triển trong cách Ukraine sử dụng drone. Ban đầu chủ yếu được sử dụng cho các nhiệm vụ trinh sát, sau đó drone được các lực lượng Ukraine trang bị chất nổ để tấn công vào các mục tiêu của Nga. Và đến giờ, drone lại được trang bị chất gây cháy, biến thành "rồng phun lửa".

Nicholas Drummond, nhà phân tích về công nghiệp quốc phòng, chuyên về chiến tranh trên bộ, và cũng là cựu sĩ quan quân đội Anh, được La Croix trích dẫn, cũng tin rằng mục tiêu của việc triển khai drone nhiệt nhôm ở tiền tuyến Ukraine là nhằm gây bất ổn tâm lý, đe dọa lực lượng Nga ở Ukraine.

Loại vũ khí bị luật pháp quốc tế quản lý chặt chẽ ?

Theo báo Pháp Libération ngày 10/09, các loại vũ khí gây cháy, vốn đã gây ra những thiệt hại lớn trong Đệ nhị Thế chiến, nhất là ở Tokyo, Nhật Bản ngày 10/03/1945, đã được luật pháp quốc tế quản lý chặt chẽ kể từ những năm 1980. Còn theo France 24, chính những hậu quả đau thương mà bom Napalm mà Mỹ thả xuống Việt Nam cũng đã thúc đẩy cộng đồng quốc tế thông qua Nghị định thư về cấm và hạn chế sử dụng vũ khí gây cháy tại Genève, Thụy Sỹ, ngày 10/10/1980.

Ukraine và Nga là hai trong số các nước phê chuẩn. Vũ khí gây cháy bị cấm sử dụng nhắm vào dân thường và tài sản dân sự cũng như các khu dân cư. Việc dùng máy bay phóng vũ khí gây cháy tấn công vào một mục tiêu quân sự nằm bên trong khu dân cư cũng bị cấm. Tương tự, việc dùng vũ khí gây cháy để tấn công các khu rừng và thảm thực vật cũng không được phép, trừ khi những khu vực tự nhiên này tự cấu thành mục tiêu quân sự, hoặc bị sử dụng làm nơi che chắn, hoặc ngụy trang cho các chiến binh hoặc các mục tiêu quân sự khác.

Tuy nhiên, theo Vicky Karyoti, Ukraine dường như không vi phạm quy định quốc tế bởi vì họ chỉ oanh kích vào các nơi bị xem như "vị trí quân sự của kẻ thù", tức là chủ yếu gồm các cấu trúc quân sự và xe cơ giới, chẳng hạn xe tăng.

Tuy nhiên, Frank Ledwidge chuyên gia về các vấn đề quân sự Liên Xô tại Đại học Portsmouth của Anh, khẳng định việc Ukraine tuyên bố sử dụng loại vũ khí gây tranh cãi này lại "có nguy cơ thúc đẩy kẻ thù làm điều tương tự", thậm chí thúc đẩy Nga phản ứng mạnh hơn. Hiện nay, các nhà bình luận quân sự Nga đã kêu gọi Nga tự sản xuất drone rồng phun lửa. Càng nhiều drone rồng thì nguy cơ các trung tâm đô thị hứng hỏa lực càng cao.

Thùy Dương

*****************************

Ukraine dùng UAV "rồng phun lửa" tàn phá nhiều khu vực của Nga

Linh Quy, VoV.vn, 09/09/2024

Quân đội Ukraine đã triển khai máy bay không người lái "rồng phun lửa" để tấn công các vị trí của quân đội Nga trên chiến trường.

Hình ảnh UAV "rồng phun lửa" của Ukraine phá hủy một khu rừng của Nga (Ảnh : CNN)

Một loạt video được đăng tải trên mạng xã hội, bao gồm cả trên Telegram từ Bộ Quốc phòng Ukraine công bố mới đây cho thấy các máy bay không người lái bay thấp thả những quả cầu lửa (thực chất là kim loại nóng chảy) xuống các vị trí do Nga chiếm giữ trong các khu rừng.

Đây là các UAV "rồng phun lửa" phiên bản hiện đại của loại đạn dược từng mang lại tác động khủng khiếp trong cả hai cuộc chiến tranh thế giới, được đánh giá là một cải tiến chiến trường đáng sợ mới nhất.

Sức tàn phá khủng khiếp từ UAV "rồng phun lửa" Ukraine tại các vị trí chiến đấu của quân Nga (Ảnh : CNN)

Thực chất đây là hỗn hợp bột nhôm và oxit sắt nóng, được gọi là "thermite", cháy ở nhiệt độ lên tới 2.200^oC. Cảnh tượng thả thermite xuống giống như lửa phun từ miệng rồng. Đó là lý do vì sao máy bay không người lái này được đặt tên là "rồng phun lửa".

Thermite có thể dễ dàng đốt cháy hầu như mọi thứ, kể cả kim loại. Nó được một nhà hóa học người Đức phát hiện vào những năm 1890 và ban đầu được sử dụng để hàn đường ray xe lửa. Nhưng sức mạnh quân sự đáng ghờm của loại vũ khí này đã sớm được ghi nhận khi người Đức thả nó từ khinh khí cầu xuống Anh như những quả bom trong Thế chiến thứ I.

Thermite có thể dễ dàng đốt cháy hầu như mọi thứ, kể cả kim loại (Ảnh : CNN)

Cả Đức và đồng minh đều sử dụng bom trên không thermite trong Thế chiến thứ II và họ cũng sử dụng nó để vô hiệu hóa các khẩu pháo, đưa thermite vào khóa nòng và làm tan chảy vũ khí từ bên trong.

Văn phòng Giải trừ quân bị của Liên hợp quốc cho biết loại vũ khí gây cháy này có thể gây ra sự tàn phá lớn và thiệt hại về môi trường. "Những đám cháy do 'rồng phun lửa' gây ra rất khó dự đoán và ngăn chặn. Do đó, vũ khí gây cháy thường được mô tả là 'vũ khí khu vực' do tác động của chúng trên một khu vực rộng lớn", trang web của văn phòng này cho biết.

Hiện phía Nga chưa đưa ra bình luận về loại vũ khí này của Ukraine.

(theo CNN)

Linh Quy

Lãnh đạo Anh, Mỹ hoãn quyết định cho phép Ukraine dùng tên lửa phương Tây để tấn công Nga

Thanh Phương, 14/09/2024

Sau cuộc hội đàm hôm 13/09/2024, tại Nhà Trắng, thủ tướng Anh Keir Starmer và tổng thống Mỹ Joe Biden đã tạm hoãn quyết định cho phép Ukraine sử dụng các tên lửa do phương Tây cung cấp để tấn công vào sâu trong lãnh thổ Nga.

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng, Washington, Mỹ, ngày 12/09/2024. AP - Manuel Balce Ceneta

Theo lời thủ tướng Anh, vấn đề này sẽ được đem ra thảo luận với các nước đồng minh khác bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc trong tháng này. 

Từ Miami, thông tín viên David Thomson tường trình :

"Vấn đề này đã là trọng tâm chuyến thăm của ông tại Nhà Trắng, nhưng thủ tướng Anh Keir Starmer đã không thuyết phục được tổng thống Joe Biden bật đèn xanh ngay cho Ukraine sử dụng các tên lửa tầm xa để tấn công vào sâu trong lãnh thổ Nga.

Tuy vậy, sau cuộc hội đàm, thủ tướng Starmer cho thấy là ông chờ đợi Mỹ sẽ ra quyết định trong những tuần hay những tháng tới. Hiện giờ Washington vẫn tỏ ra thận trọng. Tổng thống Joe Biden muốn tránh mọi nguy cơ leo thang với điện Kremlin sau lời cảnh cáo của tổng thống Vladimir Putin hôm thứ Năm (12/09) rằng cho phép Ukraine sử dụng tên lửa phương Tây để tấn công Nga "đồng nghĩa với việc các nước thành viên NATO tham chiến chống Nga".

Hoa Kỳ rất quan ngại trước lời đe dọa đó, theo lời phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby nói trước cuộc gặp giữa thủ tướng Keir Starmer và tổng thống Joe Biden. Tổng thống Putin tuyên bố trong quá khứ ông đã từng chứng tỏ khả năng "tấn công" và "leo thang". Ông John Kirby cho biết tổng thống Joe Biden hiện vẫn không thay đổi lập trường về việc sử dụng tên lửa phương Tây để oanh kích vào lãnh thổ Nga". 

Nhà Trắng chỉ trích đe dọa nguy cơ chiến tranh Nga-NATO của tổng thống Putin

Phát ngôn viên của Nhà Trắng Karine Jean-Pierre hôm qua đã chỉ trích những lời lẽ "vô cùng nguy hiểm" của tổng thống Putin về nguy cơ chiến tranh giữa khối NATO với Nga nếu phương Tây cho phép Ukraine dùng tên lửa tầm xa để tấn công Nga.

Về phần tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, hôm qua ông thông báo trong tháng này sẽ đến gặp tổng thống Mỹ Biden để trình bày "một kế hoạch giành chiến thắng" cho Ukraine. Ông Zelensky còn chê trách phương Tây "sợ" nêu lên khả năng giúp Ukraine bắn hạ các tên lửa và drone của Nga như đang giúp Israel.

Về tình hình chiến sự, tổng thống Ukraine khẳng định cuộc tấn công của lực lượng Kiev vào vùng biên giới Kursk của Nga đã đạt được kết quả mong muốn, đó là làm chậm lại đà tiến của quân Nga ở miền đông Ukraine, tuy ông thừa nhận tình hình tại vùng Donetsk còn "rất khó khăn".

Thanh Phương

****************************

Nga phản công quân Ukraine, giành lại hơn chục địa điểm trong vùng Kursk

Anh Vũ, RFI, 13/09/2024

Ngày 12/09/2024, quân đội Nga cho biết đã lấy lại 10 địa điểm trong vùng Kursk, nơi đã bị Ukraine chiếm hơn 1000 km2 sau cuộc tấn công từ đầu tháng 8. Cuộc phản công của Nga diễn ra vào thời điểm ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken công du Ba Lan để bàn cách hỗ trợ Ukraine. Trong khi đó chiến sự tiếp tục diễn ra ác liệt tại miền đông Ukraine.

Dân chúng tại vùng Kursk, sát biên giới giữa Nga và Ukraine. Ảnh ngày 11/08/2024. AP

Quân đội Ukraine hiện chiếm khoảng 100 địa phương trong vùng Kursk. Tại Moskva, bộ Quốc Phòng Nga cho biết trong 2 ngày phản công, quân đội đã giành lại 10 địa phương. Đây được cho là thành công quân sự đầu tiên của quân đội Nga trong vùng Kursk. Về phía Kiev, tổng thống Volodymyr Zelensky xác nhận Nga đang phản công.

Mở mặt trận vào sâu trong lãnh thổ Nga, Kiev có mục đích giảm áp lực tấn công của Nga tại miền đông Ukraine. Nhưng đến giờ, ý đồ này không thành công. Quân Nga vẫn tiếp tục tấn công, tiến chiếm nhiều khu vực trong vùng Donbass và đang áp sát thêm thành  phố chiến lược Pokrovsk.

Từ Kiev, thông tín viên RFI, Alexander Query cho biết thêm chi tiết :

Sau hơn một tháng Ukraine tấn công vào Kursk, quân đội Nga đang cố lấy lại lãnh thổ bị mất trong vùng. Theo tổng thống Volodymyr Zelensky, Ukraine đã dự tính có cuộc phản công này. Ông tuyên bố trong một cuộc họp báo hôm qua rằng : "Cuộc phản công này đã được dự trù trong kế hoạch của chúng tôi".

Theo bộ Quốc Phòng Nga, họ có thể đã lấy lại một chục địa điểm trong vùng, khi tiến vào Slagnost, một địa phương ở phía tây của các vị trí mà quân đội Ukraine đang chiếm giữ. Những thông tin này không thể được kiểm chứng một cách độc lập trên thực địa vào lúc này.

Slagnost nằm cách thành phố Sudzha 30 km và là một trong những thành phố quan trọng nhất mà Ukraine chiếm được trong chiến dịch tấn công khiến tất cả các đồng minh của họ bất ngờ.

Theo chính quyền Kiev, cuộc tấn công vào Kursk nhằm mục đích tạo một vùng đệm bảo vệ thường dân ở Sumy, thành phố phía bắc Ukraine hàng ngày bị các máy bay Nga xuất phát từ sân bay Kursk oanh tạc.

Một mục đích khác là để giải tỏa mặt trận Pokrovsk, thành phố đang bị quân Nga tiếp tục cố gắng chiếm cho đến giờ vẫn chưa được.

Anh Vũ