Một chuyên gia kinh tế hàng đầu của Việt Nam, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nhận định với VOA rằng nền kinh tế Việt Nam đang hứng chịu những tác động tiêu cực trên nhiều mặt của dịch Covid-19, nhưng đây cũng là thời điểm thuận tiện để đẩy mạnh cải cách và tái cơ cấu nền kinh tế nhằm "ít phụ thuộc hơn vào một thị trường duy nhất".

Công nhân làm việc tại một nhà máy dệt may ở Nam Định.

Trước đó, ngày 12/2, Bộ Kế hoạch và đầu tư công bố báo cáo đánh giá ảnh hưởng của dịch Covid-19 đối với kinh tế-xã hội Việt Nam. Trong báo cáo mới mới nhất, Bộ này đã giảm mức dự báo GDP xuống chỉ còn 5,96% nếu dịch bệnh kéo dài đến quý II, so với mục tiêu đặt ra trước đó cho cả năm là 6.8%.

"Dịch Covid-19 ở Trung Quốc tác động nhiều mặt tới kinh tế Việt Nam", Tiến sĩ Lê Đăng Doanh nhận định với VOA.

"Một là ngành hàng không, đường sắt đều đã đình chỉ. Hai, khách du lịch từ Trung Quốc chiếm khoảng 37%, ở Quảng Ninh có thể chiếm tới 60%, thì bây giờ giảm sút rất nhiều, hầu như không còn. Ba, doanh nghiệp Việt Nam cần phụ tùng của Trung Quốc".

Ngoài ra, theo Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, thực trạng hàng ngàn công nhân Trung Quốc về quê ăn Tết vẫn chưa được phép trở lại Việt Nam làm việc cũng gây tác động không nhỏ lên các nhà máy và công trình tại Việt Nam, bên cạnh tình trạng ùn ứ nông sản trong những ngày qua vì các quy định hạn chế đi lại để phòng chống dịch.

1/3 phụ thuộc về nhập khẩu

Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc năm 2019 đạt 75.452 tỷ USD, chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, trong khi nhập khẩu chỉ đạt 41.414 tỷ USD.

Với nền kinh tế bị phụ thuộc gần 1/3 nhập khẩu từ Trung Quốc như vậy, tình trạng gián đoạn về nguồn nguyên vật liệu từ các nhà máy ở quốc gia láng giềng vì dịch Covid-19 đang đề ra những thách thức lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho biết thêm : "Doanh nghiệp dệt may đặt hàng từ sợi, vải, cho đến cúc từ các nhà máy của Trung Quốc. Đến hết tháng 2 này thì cạn dự trữ, nên nếu không giải tỏa được thì sẽ gặp khó khăn".

Sự phụ thuộc của kinh tế Việt Nam vào Trung Quốc, ngoài cơ chế chính sách, theo Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, còn do yếu tố mà ông gọi là "phụ thuộc tự nhiên".

Ông phân tích :

"Trung Quốc ở ngay sát Việt Nam, với 1.400 km đường bộ và vịnh Bắc Bộ nên rất gần gũi. Hai, link kiện, hàng hóa của Trung Quốc có giá rẻ và họ đáp ứng rất nhanh những yêu cầu của Việt Nam. Ví dụ với hàng dệt may, nếu Việt Nam nhận được các hợp đồng đòi hỏi phải thay đổi kiểu vải, mẫu mã cúc... thì với các công ty ở Italy hay các nước khác thì rất khó khăn, nhưng với các doanh nghiệp Trung Quốc thì họ thích nghi rất nhanh"...

Vì vậy, việc các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian qua nhập nhiều hàng hóa, nguyên phụ liệu từ quốc gia láng giềng là điều khó tránh khỏi.

Cơ hội "thoát Trung" ?

"Thoát Trung" là đề tài đã được nhiều kinh tế gia của Việt Nam bàn thảo, vận động cũng như đưa ra các kiến nghị cho chính phủ, đặc biệt sau khi tình trạng phụ thuộc kinh tế quá nhiều vào một thị trường là Trung Quốc bắt đầu cho thấy những tác động tiêu cực lên kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Trước tình trạng "đóng băng" của nhiều ngành nghề, dịch vụ, sản xuất tại Việt Nam do ảnh hưởng của dịch Covid-19 từ Trung Quốc, một số ý kiến cho rằng đây cũng là một cơ hội tốt để Việt Nam "thoát Trung", giảm dần sự phụ thuộc về kinh tế vào quốc gia láng giềng.

Theo Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, để làm được việc này, đòi hỏi Việt Nam phải có một nỗ lực lớn và cả chấp nhận những thiệt thòi ban đầu.

"Người Trung Quốc rất giỏi kinh doanh và họ có thể tranh thủ được các khách hàng Việt Nam bằng nhiều thủ thuật. Vì vậy nên trong thời gian sắp tới, khi Việt Nam muốn đa dạng hóa, đa phương hóa thì có lẽ cũng phải điều chỉnh một số mặt hàng và một số khách hàng, và có lẽ giá một số sản phẩm cũng không tránh khỏi phải tăng lên".

"Việt Nam có câu trong họa có phúc, trong nguy có cơ. Nhân tình hình này, kinh tế Việt Nam sẽ phải tái cơ cấu, phải đổi mới sản xuất, tìm kiếm thị trường mới, linh kiện, kênh hợp tác mới".

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh hy vọng giới hữu trách có thể biến "nguy" thành "cơ" để đẩy mạnh việc cải cách và tái cơ cấu nền kinh tế Việt Nam, dựa vào những cơ hội đang mở ra từ việc hợp tác với Châu Âu, Mỹ và các quốc gia Châu Á khác.

Khánh An

Nguồn : VOA, 22/02/2020

Virus Covid-19 : Việt Nam nên mở cửa khẩu với Trung Quốc và cho học sinh đi học trở lại ? (BBC, 23/02/2020)

Việt Nam đang đứng trước nhiều bài toán lớn và hóc búa trong lúc đương đầu và xử lý dịch viêm phổi do virus Covid-19 hay virus corona chủng mới gây ra, trong đó có việc nên chấp nhận việc nối lại tự do đi lại với người Trung Quốc qua các cửa khẩu, biên giới Việt - Trung và có nên cho học sinh, sinh viên trở lại trường hoc hay không.

Việt Nam đang đối phó hàng ngày, hàng giờ với dịch bệnh do Virus corona chủng mới hay Covid-19 gây ra

Về bài toán thứ nhất liên quan quan hệ Việt - Trung, hôm 20/2, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, tại một diễn đàn khu vực về hợp tác ứng phó dịch bệnh tại Vientiane, Lào, đã hối thúc các nước ở Asean, trong đó có Việt Nam, dỡ bỏ các hạn chế nhập cảnh đối với người Trung Quốc qua các cửa khẩu hay biên giới với Trung Quốc, quốc gia là nơi đã bùng phát Covid-19, Tiến sỹ, Bác sĩ Trần Tuấn, chuyên gia phản biện độc lập về chính sách xã hội và y tế, sức khỏe, bình luận với Bàn tròn Thứ Năm cùng ngày :

Đứng về phía đề nghị của Trung Quốc, chúng ta thấy xuất phát trên cơ sở để Trung Quốc cố gắng bình thường hóa nỗi lo về tình hình dịch ở Trung Quốc đối với các nước xung quanh, bởi vì nếu như tiếp tục các biện pháp có tính chất ngăn ngừa sự giao thương, thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế của Trung Quốc và có thể gây nên những hệ lụy rất là nặng nề thêm khác. Cho nên vấn đề Trung Quốc đề nghị, tôi nghĩ rằng cũng có lý do phù hợp.

"Thế còn về phía Việt Nam chấp nhận hay không, tôi nghĩ trong trường hợp này đúng là một bài toán đòi hỏi phải có sự cân nhắc rất là mềm dẻo giữa vấn đề gọi là tính dịch tễ học và khả năng chống dịch của Việt Nam với tình hình thực tế.

"Chúng ta hiện nay còn thiếu thông tin, chưa rõ được số lượng người dân Trung Quốc sang đây là như thế nào. Thứ hai là hệ thống hoạt động hữu hiệu của bộ phận tại các cửa dịch, chúng ta (Việt Nam) làm tốt đến đâu.

"Điểm thứ ba nữa, chúng ta cũng đều biết rằng là dịch bệnh ở Trung Quốc hiện nay chưa kiểm soát xong và tính lây của dịch bệnh này là lây cả trong giai đoạn mà chưa có biểu hiện lâm sàng, tức là trong thời gian ủ bệnh.

"Cho nên việc Việt Nam tổ chức thế nào để giám sát tại các cửa khẩu, đồng thời tiến trình sau đó giám sát được các đối tượng vào ở các vị trí, nếu như cho vào.

"Nếu như không có triệu chứng lâm sàng mà cho vào, thì sau đó tiến trình giám sát mang tính báo cáo với bên y tế về vấn đề tự giám sát các triệu chứng lâm sàng để phát hiện tiếp những trường hợp có nguy có đã nhiễm mà vào Việt Nam, thì tôi cho rằng việc này hoàn toàn trong nội bộ Chính phủ Việt Nam phải cân nhắc.

"Nếu như hệ thống của anh thực sự tốt và kiểm soát được chặt chẽ tất cả các đối tượng vào, thì lúc đó có thể đặt bài toán ra trong vấn đề gọi là xét mối quan hệ với bên Trung Quốc, một nước láng giềng mà tôi cho rằng vẫn còn ảnh hưởng đến rất nhiều vấn đề khác.

Tác nghiệp kiểm soát dịch tại một chốt kiểm dịch ở tỉnh Vĩnh Phúc, miền Bắc Việt Nam

"Còn nếu như hệ thống phòng chống dịch của chúng ta (Việt Nam) mà không đảm bảo được các yếu tố đó, thì tôi cho rằng lại trở thành các mối nguy. Tại sao ? Bởi vì lúc đó nỗi lo của người dân lại từ trong chính Việt Nam, tức là nỗi lo của xã hội và lại có thể dẫn đến một tình trạng bất lợi khác.

"Đặc biệt chúng ta biết rằng dịch bệnh không chỉ có Covid-19, mà trong điều kiện của đất nước hiện nay, mà lại ở gần Trung Quốc, còn có rất nhiều nguy cơ dịch bệnh khác mà có thể xảy ra. Thế mà để cho nỗi lo trong xã hội cứ dấy lên như thế ảnh hưởng những vấn đề khác, thì chúng ta lại càng khó kiểm soát", từ nơi đang thăm viếng tại Texas, Hoa Kỳ, ông Trần Tuấn nói với BBC.

'Sức ép rất lớn'

Từ Sài Gòn, Luật sư Đinh Hồng Hạnh, một thành viên nhóm quan sát độc lập về quyền con người và chính sách, xã hội, nói với Bàn tròn của BBC :

"Việc chúng ta hay nghe là 'cấm người Trung Quốc qua' thực ra là không chính xác, chúng ta không cấm mà chúng ta quản lí dịch bệnh. Ngoài ra, việc cấm các chuyến bay là một biện pháp thương mại khác.

"Tôi nghĩ giữa việc Trung Quốc tuyên bố đã giảm phần trăm số lượng rất là nhiều lượng người mắc bệnh mới, đồng thời số lượng người khỏi bệnh cũng đã tăng lên, các quy trình khắc phục mà Việt Nam đưa ra khá là khả quan, thì đây là một đề nghị tạm gọi là một đề nghị có lí của Trung Quốc.

"Còn việc Việt Nam có chấp nhận hay không thì tôi nghĩ là phù hợp với chính sách linh hoạt của Việt Nam. Như đã nói thì Việt Nam vẫn áp dụng việc cách ly những người về từ Trung Quốc từ những vùng có dịch, hoặc là Việt Nam cấm cấp giấy phép lao động cho những lao động đến từ Trung Quốc, thì tôi nghĩ Việt Nam vẫn có một sự dè chừng nhất định đối với đề nghị này.

"Ngoài ra, việc thông thương giữa cửa khẩu của hai nước cũng đang dần tốt lên, ví dụ một tuần trước chúng ta (Việt Nam) vẫn còn giải cứu Thanh Long với giá từ 5-10 ngàn đồng (một kg), thì trong vòng ngày hôm qua (19/2) trở lại đây thì giá Thanh Long đã tăng trở lại ở một vài cửa khẩu mà Trung Quốc đã thông thương.

"Thì tôi nghĩ nó sẽ nhỏ giọt ở đâu đó những biện pháp mở cửa trở lại ở Việt Nam, tuy nhiên Chính phủ vẫn khá là e dè đối với đề nghị này".

Hôm thứ Bảy, 22/02, từ Đại học Quốc gia Hà Nội, Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, nhà nghiên cứu Trung Quốc học và quan sát bang giao Việt - Trung nếu bình luận với BBC :

"Trong bối cảnh 80 quốc gia đang đóng cửa với công dân Trung Quốc, Nga và Triều Tiên đều phải đóng cửa biên giới, Trung Quốc đang lâm vào thế bị cô lập , thập diện mai phục, khó khăn nhiều bề, không lạ khi ngoại trưởng Vương Nghị gây sức ép, đề nghị Bộ trưởng Phạm Bình Minh khôi phục hoặc nới rộng tự do đi lại với công dân Trung Quốc, mở đột phá khẩu cho công dân trong nước để giải toả bớt áp lực trong nước và quốc tế.

Các nữ chiêu đãi viên hàng không tại một sân bay trong mùa dịch

"Tuy nhiên, nguy cơ xét nghiệm âm tính giả, nguy cơ virus có trong nước tiểu hay các chất thải, ô nhiễm qua đường nước thải hay các con đường mà y tế hiện vẫn chưa khám phá hết.

"Việc các bác sĩ Trung Quốc cũng bị lây nhiễm và tỷ lệ tử vong không nhỏ đặt ra những vấn đề toàn cầu nghiêm trọng hơn rất nhiều so với dịch SARS hay thậm chí cả dịch Ebola, mọi động thái thận trọng trong chính sách đều không thừa, sẽ nhận được sự quan tâm rất lớn từ cả cộng đồng trong nước lẫn quốc tế, các quốc gia liên quan phụ thuộc vào nhau rất nhiều.

"Trung Quốc cũng không thể trách cứ Việt Nam nếu Việt Nam có lựa chọn giống 80 nước còn lại, an toàn của người dân và của nền kinh tế là trên hết sau đó mới tính đến chuyện "đột phá khẩu" hay nghĩa vụ quốc tế.

Mở rộng vấn đề thêm, nhà nghiên cứu này nói : "Đi kèm theo đề nghị này là đề xuất xả nước thuỷ điện để cứu sông Mê Công đang khô hạn nặng ở hạ nguồn, thể hiện hình ảnh " nước lớn có trách nhiệm".

"Tuy nhiên việc xả nước thuỷ điện này theo đánh giá của chuyên gia không hề có tác dụng trong việc cứu đồng bằng sông Cửu Long đang bị khô hạn, trong khi nguy cơ của việc nới lỏng tự do đi lại cho công dân Trung Quốc không bối cảnh hiện nay mang lại mối nguy hại quá lớn.

"Sức ép của Trung Quốc đối với chính phủ Việt Nam sẽ là rất lớn, tuy nhiên theo tôi chỉ nên nới lỏng về giao thương hàng hoá và vẫn cần áp dụng nghiêm ngặt biện pháp cách ly và hạn chế đối với công dân Trung Quốc vì cơ sở hạ tầng về y tế của Việt Nam vẫn còn rất hạn chế so với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, thời gian vừa rồi khống chế tốt được dịch chủ yếu do chính sách của chính phủ và nỗ lực của toàn dân, hàng triệu gia đình đã phải cho con nghỉ học ở nhà".

Chọn một trong hai ?

Người dân xếp hàng chờ đến lượt mua khẩu trang

Về bài toán thứ hai là liệu Việt Nam có nên cho học sinh, sinh viên trở lại trường học hay không, cũng hôm thứ Bảy, Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, người cũng có nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo ở Việt Nam, đưa ra bình luận với BBC từ góc nhìn bên trong ngành giáo dục :

"Theo tôi tháng 3/2020, các trường Đại học và trường phổ thông chỉ có thể mở lại khi vẫn áp dụng các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt và cách ly 14 ngày đến 24 ngày với công dân Trung Quốc và công dân Hàn Quốc, Nhật Bản và các quốc gia khác đến từ các tâm dịch.

"Nếu nhà nước có muốn có các động thái nới lỏng để phục hồi sản xuất, kích cầu các ngành hàng không, du lịch hay có các động thái " hữu nghị" với Trung Quốc thì nên cho các cháu học sinh cấp I (Tiểu học), cấp II (Phổ thông Cơ sở) nghỉ nốt tháng Ba theo đề xuất ở Thành phố Hồ Chí Minh để giữ an toàn sức khoẻ tính mạng cho các cháu và đảm bảo sự an tâm cho các gia đình.

"Các cháu học sinh lớp 9, học sinh cấp III (Trung học Phổ thông) và đại học có thể cân nhắc nhập học trong tháng Ba để kịp chương trình".

Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng đề cập đến việc có nên chỉ lựa chọn giữa một trong hai vấn đề hay bài toán trên để xử lý vào thời điểm hiện nay ở Việt Nam, bà nói :

"Tôi nghĩ các chính sách ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng và chính sách mở cửa trường học trở lại liên quan mật thiết đến nhau.

"Kinh nghiệm tại Hàn Quốc, Nhật Bản cho thấy chỉ cần một, hai cháu lây nhiễm là sẽ có nguy cơ rất lớn cho việc dịch bệnh bùng phát trở lại, không nên mạo hiểm trong lúc này, chỉ có thể chọn một trong hai, mở cửa trường học hoặc nới lỏng tự do đi lại cho công dân Trung Quốc.

"Theo tôi, không nên cho tất cả trứng vào cùng một giỏ.

"Nhiều cuộc thăm dò ý kiến dư luận vẫn cho thấy khoảng 65% phụ huynh vẫn do dự chưa muốn cho con đến trường vào đầu tháng Ba.

"Để thể hiện tình hữu nghị của Việt Nam, có thể tiếp tục cung cấp khẩu trang, thuốc men, vật tư y tế , kinh nghiệm và phác đồ chữa bệnh, nhưng sức khoẻ tính mạng của các cháu bé và lòng tin, sự ủng hộ đồng lòng của người dân cần đặt cao hơn lợi ích kinh tế và tình hữu nghị quốc tế", Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng nói với BBC trên góc nhìn từ quan điểm riêng.

*****************

Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung lo phải tiếp nhận 'người từ vùng dịch Hàn Quốc' (BBC, 22/02/2020)

Chính quyền Thành phố Hà Nội có "phiên họp đột xuất" vào chiều hôm Chủ nhật 23/2 trước diễn biến phức tạp dịch Covid-19 toàn cầu, đặc biệt là tại Hàn Quốc.

Ông Chung cũng nói về nhu cầu "nâng mức cảnh báo đi lại"

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung được truyền thông dẫn lời nói "Hiện chưa có thông tin nào từ Ban Chỉ đạo quốc gia coi Hàn Quốc là vùng dịch, nhưng diễn biến rất phức tạp, vì 15 - 20 ngày qua, người Hàn Quốc vẫn qua lại Việt Nam bình thường và lượng người Hàn Quốc ở Hà Nội là rất lớn.

"Người Việt Nam lao động, học tập ở Hàn Quốc cũng rất nhiều. Nếu Hàn Quốc diễn biến phức tạp như Vũ Hán …phải đưa người về thì Hà Nội phải tiếp nhận hàng chục ngàn người chứ không ít, nên phải chuẩn bị", ông Chung nói thêm.

Ông Chung cũng nói về nhu cầu "nâng mức cảnh báo đi lại" như Hoa Kỳ đang khuyến cáo công dân nước mình.

Hàn Quốc nâng cảnh báo virus corona lên mức cao nhất trong bối cảnh 5 người tử vong và hơn 600 ca xác nhận nhiễm Covid-19. Hầu hết các ca này liên quan tới một bệnh viện và một nhóm giáo phái gần thành phố phía đông nam Daegu.

Tổng thống Hàn Quốc nói đất nước ông đang đối mặt "bước ngoặt nghiêm trọng" và những ngày tới là vô cùng quan trọng.

Bệnh viện Daenam điều trị cho người mất trí và người cao tuổi tại Cheongdo Hàn Quốc thông báo có 110 ca nhiễm bao gồm 9 nhân viên y tế tại đây.

Tin cho hay Israel từ chối khoảng 200 người không phải là người Israel đến từ Hàn Quốc rời khỏi máy bay, và buộc họ phải trở về Seoul ; 12 người Israel trên chuyến bay thì đã bị cách ly.

Trong khi đó chính quyền Ý đã đưa ra "các biện pháp mạnh mẽ" để giải quyết sự lây lan của một đợt dịch virus corona lớn nhất vừa bùng phát ở Châu Âu.

Thủ tướng Giuseppe Conte đã công bố kế hoạch khẩn cấp vào cuối ngày thứ Bảy khi số trường hợp bị lây nhiễm tăng lên 79 người.

Các biện pháp đã được đưa ra sau khi hai công dân Ý được xác nhận đã tử vong vì virus corona.

Hàng chục thị trấn ở khu vực phía bắc là Bologna và Veneto đang được kiểm dịch một cách hiệu quả theo kế hoạch.

Khoảng 50.000 người từ các thị trấn ở hai khu vực phía bắc đã được chính quyền yêu cầu cách ly tại gia.

Ông Conte cho biết việc ra hoặc vào khu vực bùng phát dịch này giờ sẽ bị cấm trừ khi có được sự cho phép đặc biệt.

Tất cả các hoạt động thể thao và trường học đã bị đình chỉ trong các khu vực này, bao gồm một số trận bóng đá Serie A sẽ diễn ra vào Chủ nhật.

Cảnh sát, và nếu cần thiết các lực lượng vũ trang, sẽ có thẩm quyền để đảm bảo các quy định được thực thi.

Thủ tướng nước Ý Giuseppe Conte (giữa) nói rằng người dân sẽ không được phép ra vào khu vực dịch bệnh

Chính quyền Ý lo ngại virus này đã lan ra bên ngoài các trường hợp bị cô lập ở vùng Bologna và Veneto, khiến nó trở nên khó kiểm soát.

Giulio Gallera, giám đốc y tế của Bologna cho biết : "Sự lây nhiễm của loại virus này rất mạnh và hiểm độc".

Virus coronavirus mới có tên gọi chính thức là Covid-19 bắt nguồn từ tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc từ năm ngoái, nhưng đã lan sang 26 quốc gia, với hơn 1.400 trường hợp và 11 trường hợp tử vong bên ngoài Trung Quốc đã được xác nhận.

Cơ quan y tế Trung Quốc cho biết tỷ lệ tử vong và các trường hợp mới nhiễm virus corona đã giảm vào thứ Bảy. Hiện có khoảng 76.392 trường hợp bị nhiễm bệnh và trong đó có 2.348 trường hợp tử vong tại Trung Quốc.

Tỷ lệ bị lây nhiễm và tử vong của virus corona, Covid-19 so với các đợt dịch trước đây như Sars, Mers

Tuy nhiên bên ngoài Trung Quốc, các ca lây bệnh không có liên kết rõ ràng với quốc gia này vẫn tiếp tục gia tăng, gây lo ngại từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Người đứng đầu WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, cho biết mối quan tâm lớn nhất hiện nay là các quốc gia có hệ thống y tế yếu hơn, đặc biệt là ở Châu Phi.

Tàu du lịch Diamond Princess ngoài khơi Nhật Bản cũng có ​​hơn 600 trường hợp.

Ba mươi hai hành khách tàu du lịch Anh và Châu Âu trên tàu này đang đi cách ly ở tây bắc nước Anh sau khi trở về từ Nhật Bản.

Iran thì cho biết đã có người thứ năm chết vì virus corona và ra lệnh đóng cửa các trường học, trường đại học và trung tâm văn hóa ở 14 tỉnh.

Vào tháng 1, WHO đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu về sự bùng phát của Covid-19.

Sốt, mệt mỏi và ho khan là những triệu chứng phổ biến nhất của một người bị lây nhiễm virus corona.

Tỷ lệ người chết vì căn bệnh này dường như thấp, hầu hết chỉ phát triển các triệu chứng nhẹ và sau đó hồi phục hoàn toàn.

***********************

Dịch Covid-19 : Nam Hàn nâng mức báo động, Hà Nội lo đón hàng chục ngàn người từ vùng dịch (RFA, 23/02/2020)

Hà Nội có thể phải đón đến hàng chục ngàn người từ Nam Hàn, nước đang có diễn biến dịch Covid-19 phức tạp trong những ngày qua và vừa phải nâng mức báo động lên mức cao nhất sau ca tử vong thứ 5 hôm 23/2.

Hình minh hoạ. Hình chụp hôm 19/2/2020 ở Daegu, Nam Hàn : các nhân viên y tế đang phun thuốc khử trùng ở một chi nhánh của nhóm đạo Shincheonji nơi có nhiều người bị nhiễm Covid-19  AFP

Tại cuộc họp khẩn cấp vào ngày Chủ nhật, 23/2, Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung được truyền thông trong nước trích lời cho biết:

“Hiện chưa có thông tin nào từ Ban Chỉ đạo quốc gia coi Hàn Quốc là vùng dịch, nhưng diễn biến rất phức tạp, vì 15 - 20 ngày qua, người Hàn Quốc vẫn qua lại Việt Nam bình thường và lượng người Hàn Quốc ở Hà Nội là rất lớn. Người Việt Nam lao động, học tập ở Hàn Quốc cũng rất nhiều. Nếu Hàn Quốc diễn biến phức tạp như Vũ Hán (Trung Quốc - phóng viên), phải đưa người về thì Hà Nội phải tiếp nhận hàng chục ngàn người chứ không ít, nên phải chuẩn bị”.

Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh trích thông tin từ Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cho biết hiện ở thành phố Daegu và Gyeongbuk (hai thành phố tâm dịch ở Nam Hàn) có hơn 4.000 lao động Việt Nam. HIện vẫn chưa có lao động Việt Nam nào ở Nam Hàn bị xác nhận nhiễm Covid-19.

Giới chức sở Y tế Hà Nội cho biết hiện có khoảng 26.000 người Việt tại hai tỉnh có dịch của Nam Hàn.

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội yêu cầu trước mắt cần nâng mức độ cảnh báo đi lại, bởi Mỹ cũng đã nâng mức cảnh báo đi lại với Nhật, Hàn Quốc.

Ông Hoàng Đức Hạnh, Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội đề nghị cách ly nơi cư trú 14 ngày đối với người đến từ vùng có dịch ở Hàn Quốc, đồng thời khuyến cáo người dân không đi du lịch sang các nước có dịch.

******************

Virus corona : Việt Nam bớt hạn chế trao đổi mậu dịch qua biên giới Trung Quốc (RFI, 21/02/2020)

Hãng tin Reuters hôm 21/02/2020 trích dẫn Bộ Công thương cho biết Việt Nam đã giảm nhẹ các hạn chế về trao đổi mậu dịch qua biên giới Việt – Trung, mặc dù dịch viêm phổi vẫn đang hoành hành tại Trung Quốc.

Nhân viên y tế mặc bảo hộ làm việc tại cửa khẩu biên giới Hữu Nghị Lạng Sơn, Việt Nam, ngày 20/02/2020 Reuters/Kham

Trong bản thông cáo, Bộ Công thương cho biết là chính quyền tỉnh Lạng Sơn hôm qua đã mở lại các hoạt động xuất nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu Tân Thanh của tỉnh này. Nhưng theo Bộ Công thương, tình hình dịch bệnh Covid-19 có thể kéo dài, phải thực hiện chặt chẽ các biện pháp phòng chống dịch bệnh, cho nên "tiến độ xuất khẩu nông sản vẫn chậm hơn rất nhiều" so với thời gian trước khi có dịch.

Ngoài ra, theo các nhân chứng của hãng tin Reuters, gần cửa khẩu Hữu Nghị, hàng trăm xe tải của Việt Nam cũng đang chuẩn bị chở hàng sang Trung Quốc, sau khi bị chặn lại từ ngày 05/02. Toàn bộ các nhân viên hải quan đều đeo khẩu trang khi làm việc và các tài xế xe tải cũng đeo khẩu trang trước khi vượt qua biên giới.

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và là một trong những thị trường xuất khẩu chính của nông sản Việt Nam. Vào đầu tháng này, để ngăn chận sự lây lan của dịch Covid-19 từ Trung Quốc, Việt Nam đã đóng cửa một phần biên giới, đồng thời đã ngưng cấp visa nhập cảnh cho khách Trung Quốc.

Cũng theo Reuters, một điều tra của Phòng thương mại Hoa Kỳ vào tuần trước cho thấy là các công ty Mỹ hoạt động ở Trung Quốc đang gặp nhiều vấn đề về nguồn cung cấp nguyên vật liệu do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Tại Việt Nam hiện nay, trên tổng số 16 người được xác định bị nhiễm virus corona chủng mới, 15 người đã khỏi bệnh và được xuất viện, người cuối cùng là một Việt kiều Mỹ, được xuất viện chiều nay sau 21 ngày điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới ở Sài Gòn. Như vậy tính đến hôm nay, 21/02, chỉ còn một người bị nhiễm Covid-19 nằm viện, đó là bệnh nhân đang được điều trị ở Phòng khám đa khoa khu vực Quang Hà, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc.

Tuy nhiên, theo Thông tấn xã Việt Nam hôm nay, do vẫn lo ngại về nguy cơ dịch Covid-19 lây lan, chính quyền thành phố Đà Nẵng đã quyết định không tổ chức Lễ hội Pháo hoa quốc tế 2020, theo dự kiến sẽ diễn ra vào mùa hè. Trước đó, hôm 18/02/2020, chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đã quyết định dời ngày tổ chức Festival Huế 2020, theo dự kiến sẽ diễn ra vào đầu tháng 4.

Trong khi đó, Việt Nam vẫn duy trì cuộc đua xe Công thức 1 (F1) tại Hà Nội. Tuy vậy, đài truyền hình RTL của Đức hôm qua thông báo sẽ không cử người đến Việt Nam để tường thuật về sự kiện thể thao này.

Thanh Phương

*****************

Bộ Công thương : Samsung sẽ chịu ảnh hưởng do dịch covid-19 (RFA, 21/02/2020)

Bộ Công thương hôm 21/2 cho hãng tin Reuters biết khu vực chế tạo của Việt Nam với ví dụ điển hình là hãng Samsung sẽ gặp nhiều khó khăn vì thiếu nguyên liệu nhập từ Trung Quốc do ảnh hưởng của dịch bệnh covid-19.

Xe container chở vật liệu từ Trung Quốc tại biên giới cửa khẩu Hữu Nghị giáp với Trung Quốc ở tỉnh Lạng Sơn, Việt Nam ngày 20/2/2020 - Reuters

"Các nhà chế tạo xe hơi, thiết bị điện tử và điện thoại đang gặp khó khăn trong việc mua nguyên vật liệu vì gián đoạn do virus (covid-19).

Việt Nam phụ thuộc về nguyên vật liệu và thiết bị từ Trung Quốc, và điều này làm cho Việt Nam dễ bị ảnh hưởng khi dịch bệnh bùng phát", thư điện tử của Bộ Công thương gửi Reuters có đoạn viết.

Theo Bộ Công thương, Samsung, nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất vào Việt Nam cũng phải chịu ảnh hưởng, cụ thể là dây chuyền sản xuất hai loại điện thoại mới của hãng này vì phần lớn phụ kiện nhập từ Trung Quốc.

Tuy nhiên, hôm 20/2 trang tin Nikkei của Nhật bản trích lời giới chức Công ty điện tử Samsung Electronics cho biết hoạt động tại các nhà máy của Samsung tại Việt Nam vẫn diễn ra ở công suất tối đa.

Ông Nguyễn Trí Thông, Giám đốc Truyền thông Công ty Điện tử Samsung Việt Nam, cho biết : "Hoạt động của Samsung tại Việt Nam hiện vẫn hoàn toàn bình thường. Cứ 2 chiếc điện thoại Samsung bán ra trên thế giới thì có 1 chiếc được sản xuất tại Việt Nam. Chúng tôi đang hoạt động hết công suất".

Samsung đã công bố ra mắt điện thoại Galaxy S20 tại Hoa Kỳ vào ngày 12/2. Điện thoại dự kiến sẽ bán ra thị trường ngày 6/3, điều này cho thấy Samsung có đủ năng lực để sản xuất model cao cấp tại các nhà máy Việt Nam cho cả thị trường trong nước và quốc tế.

Theo Reuters, Việt Nam hôm thứ Năm (20/2) đã giảm bớt một số hạn chế liên quan đến y tế đối với thương mại xuyên biên giới để thúc đẩy hoạt động kinh tế, nhưng một số biện pháp nghiêm ngặt vẫn được áp dụng.

Bộ Công thương cho biết Samsung đang xem xét sử dụng vận tải đường biển hoặc đường hàng không để nhập khẩu các linh kiện cần thiết nhưng điều này sẽ làm tăng chi phí và hầu như không đáp ứng được lịch trình sản xuất và nhu cầu.

Nếu dịch bệnh không được kiềm chế trong khoảng 1 tháng tới, chúng tôi sẽ dự trữ hàng. Sản lượng TV và điện thoại trong nước sẽ giảm mạnh", Bộ cho biết, trích dẫn từ một báo cáo của Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam.

*****************

Dịch covid-19 : Bộ Y tế lo ngại người trở về từ Trung Quốc trốn cách ly (RFA, 21/02/2020)

Bộ Y tế Việt Nam hôm 20/2 cho biết một số người Việt Nam trở về từ vùng dịch covid-19 đã trốn cách ly theo quy định là 14 ngày. Bộ Y tế yêu cầu công an ở các tỉnh thành lập danh sách những người trở về trong 14 ngày qua để báo giới chức y tế nhằm kịp thời cách ly những người này.

Hình minh họa. Nhân viên y tế kiểm tra thân nhiệt một tài xế ở cửa khẩu Hữu Nghị trên biên giới với Trung Quốc hôm 20/2/2020 - Reuters

Dịch covid-19 xuất phát từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc vào khoảng tháng 12 năm ngoái hiện đã lan ra 29 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 76.000 ca nhiễm bệnh và hơn 2.200 ca tử vong, phần đông là tại Trung Quốc.

Việt Nam cho đến lúc này mới ghi nhận 16 ca dương tính với virus mới và đã cho xuất viện 15 ca.

Thành phố Hồ Chí Minh hôm 21/2 đã cho xuất viện bệnh nhân người Mỹ gốc Việt và thông báo thành phố không còn người nhiễm covid-19.

Thung tâm Kiểm soát Bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh cho báo chí biết đã có hai hành khách thuộc du thuyền Westerdam đến sân bay Tân Sơn Nhất vào chiều ngày 20/2. Đây là du thuyền đậu ở Campuchia và đã phát hiện có trường hợp nhiễm covid-19. Giới chức y tế thành phố cho biết hai người này đã được kiểm tra y tế và không có dấu hiệu bệnh. Tất cả các hành khách còn lại trên chuyến bay cũng bình thường và đều được khuyến cáo về bệnh dịch.

Trong khi đó, tại Nam Hàn, số người nhiễm covid-19 đã tăng gấp 3 lần trong vòng 3 ngày qua với tổng số ca nhiễm được hãng tin Yonhap của Nam Hàn ghi nhận là 156 trường hợp. Thành phố Deagu của Nam Hàn là nơi có nhiều ca nhiễm nhất với 41 trường hợp. Chính phủ nước này đã tuyên bố thành phố Daegu và Cheongdo là "khu vực quan tâm đặc biệt" sau một loạt trường hợp dương tính với virus mới những ngày qua.

Nguyên nhân khiến Nam Hàn có số ca nhiễm covid-19 tăng vọt được cho là do ca nhiễm số 31 ở nước này đã tham gia nhiều hoạt động cộng đồng và sử dụng phương tiện giao thông công cộng trong thời gian ủ bệnh.

*******************

Nữ sinh ở Huế tử vong sau 1 tuần ho sốt, chính quyền nói không do covid-19 (RFA, 22/02/2020)

Nữ sinh lớp 12 ở Thừa Thiên - Huế, Việt Nam vừa tử vong sau 1 tuần có các biểu hiện của viêm đường hô hấp như khó thở, ho, sốt tuy nhiên các báo trong nước lại dẫn thông tin từ cơ quan chức năng cho biết người này tử vong do bệnh lý về não, mặc dù chưa có kết quả xét nghiệm bệnh phẩm.

Hình minh hoạ. Bác sĩ mặc đồ bảo vệ ở tại khu cách lý cho bệnh nhân covid 19 ở bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh hôm 31/1/2020 - Reuters

Tối 21-2-2020, các báo trong nước dẫn thông tin từ ông Hoàng Văn Đức, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thừa Thiên - Huế xác nhận, ở địa phương vừa có một ca tử vong có các triệu chứng tương tự covid-19 vào buổi sáng nhưng khám nghiệm pháp y thì do bệnh não chứ không do bệnh dịch đang hoành hoành ở trên thế giới.

"Tuy nhiên để gia đình và mọi người an tâm, chúng tôi vẫn lấy mẫu xét nghiệm để gửi đi kiểm tra covid-19. Tôi cũng mong mọi người đừng xa lánh với người thân của gia đình người đã khuất" - báo Tuổi trẻ online dẫn lời ông Đức nói.

Mẫu bệnh phẩm được gửi đi Viện Pasteur Nha Trang và Bệnh viện Trung ương Huế để xét nghiệm, đồng thời cơ quan y tế cũng tiến hành phun thuốc khử trùng ngôi nhà và kiểm tra sức khỏe người thân của nạn nhân.

Theo ông Hoàng Văn Đức, qua kiểm tra yếu tố dịch tễ, nữ sinh này và người thân, hàng xóm đều không có ai từng tiếp xúc với người hoặc đi đến vùng có dịch.

Chính quyền Huế cho biết, đến tối 21/2 vẫn chưa có ca bệnh nào hoặc ca nghi nhiễm nào do virus corona chủng mới gây ra.

Mặc dù vậy, du thuyền Diamond Princess đang có 634 người nhiễm nCoV (tên gọi cũ của covid-19) từng cập cảng Chân Mây, Thừa Thiên Huế để du khách tham quan vào hôm 27-1-2020 trước khi đến Nhật ngày 3/2 và phát hiện ca dương tính đầu tiên.

Ngày 7/2, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đi thị sát về công tác phòng chống dịch covid-19 ở tại Huế khi thông tin về tàu Diamond Princess có người nhiễm nCoV được loan đi trên các tờ báo nước ngoài.

******************

Virus corona - Covid-19 : Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị cho nghỉ học đến hết tháng Ba (RFI, 20/02/2020)

Sáng hôm nay 20/02/2020, chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong ký văn bản kiến nghị Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo và Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và xã hội kéo dài thời gian nghỉ học của học sinh, sinh viên, học viên các cơ sở giáo dục và giáo dục nghề nghiệp đến hết tháng 03/2020.

Làm vệ sinh lớp học để chuẩn bị đón học sinh tại một trường ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 15/02/2020 Reuters/Kham

Hiện nay, học sinh thành phố Hồ Chí Minh đang được nghỉ học đến hết ngày 29/02. Theo báo chí trong nước, chủ tịch thành phố cũng kiến nghị chính phủ điều chỉnh thời gian năm học 2019-2020, theo đó học kỳ 2 sẽ được tiếp tục từ tháng 04 đến tháng 07 và kỳ thi tốt nghiệp phổ thông quốc gia sẽ được dời đến cuối tháng 07.

Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp khó lường, với nhiều nguy cơ tiềm ẩn và chưa có dấu hiệu ổn định trong thời gian ngắn sắp tới, vì vậy, điều quan trọng là bảo đảm an toàn và sức khỏe cho người học, giúp học sinh và gia đình yên tâm.

Vào ngày 14/2, bộ Giáo dục và Đào Tạo Việt Nam đã đề nghị các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, xem xét cho học sinh, sinh viên nghỉ học đến hết tháng 2.

Thùy Dương

******************

Dịch covid 19 : Miền Trung tiếp tục đón khách từ các tàu du lịch nước ngoài (RFA, 20/02/2020)

Đà Nẵng và Huế tiếp tục đón các tàu du lịch nước ngoài với hàng trăm khách vào thăm giữa mùa dịch covid 19, sau khi tỉnh Quảng Ninh trước đó đã từ chối hai tàu du lịch nước ngoài khác vì sợ bệnh dịch lây lan.

Quá trình làm thủ tục cùng thuyền viên và hành khách có nhu cầu lên bờ, tham quan tỉnh Thừa Thiên-Huế - Courtesy of Vietnamnet - RFA edited

Truyền thông trong nước cho biết, vào ngày 19/2, Cảng Chân Mây (Thừa Thiên Huế) đã đón hai du thuyền hạng sang cỡ nhỏ Crystal Symphony và Silver Spirit để tham quan cố đô Huế. Tổng số thủy thủ và du khách trên hai tàu này là khoảng hơn 1.000 người.

Theo ông Nguyễn Văn Phúc, Phó giám đốc Sở Du lịch Thừa Thiên Huế, hấu hết các hành khách trên hai tàu này đến tứ Bắc Mỹ, Châu Âu và Úc, hoàn toàn không có du khách Trung Quốc.

Sau khi hai du thuyền Crystal Symphony và Silver Spirit cùng quốc tịch Bahamas cập cảng Chân Mây, bộ Y tế đã tiến hành kiểm dịch y tế cho toàn bộ hành khách và thủy thủ đoàn có nhu cầu lên bờ và không có trường hợp nào có dấu hiệu nghi nhiễm covid-19.

Theo lịch trình, du thuyền Crystal Symphony sẽ cập cảng Hiệp Phước, Thành phố Hồ Chí Minh trong 3 ngày, và ngày 24/2 sẽ rời đến nước khác.

Hôm 19/2, tàu Silver Spirirt cũng đã đến cảng Tiên Sa, Đà Nẵng, theo ông Nguyễn Xuân Bình, phó giám đốc Sở Du lịch Thành phố Đà Nẵng. Sở Du lịch Thành phố Đà Nẵng cho biết dù ngành du lịch tại đây chịu ảnh hưởng nặng do dịch covid-19, nhưng Đà Nẵng vẫn là điểm đến an toàn, được du khách châu Âu tin tưởng lựa chọn.

Hai du thuyền này có sức chở hơn 1.000 hành khách, nhưng trong đợt này, tàu Silver Spirit chỉ có 208 hành khách và 405 thủy thủ. Trong khi đó, tàu Crystal Symphony có sức chở 848 hành khách và 545 thủy thủ, nhưng đợt này cũng chỉ chở 147 khách và 536 thủy thủ.

********************

Việt Nam phong tỏa phòng Covid-19 : Thiếu chuẩn bị tâm lý, lợi bất cập hại (RFI, 19/02/2020)

Đầu tháng 2/2020, dịch Covid-19 từ Vũ Hán, Trung Quốc, gây lo ngại lớn tại Việt Nam. Xã Sơn Lôi, tỉnh Vĩnh Phúc, với nhiều người nhiễm virus trở về từ Vũ Hán, truyền sang người khác, trở thành một "ổ dịch". Ngày 13/02, chính quyền phong tỏa Sơn Lôi để chống dịch. Nhiều người cảnh báo, nếu làm sai cách, việc phong tỏa toàn bộ một khu vực dân cư lớn sẽ lợi bất cập hại.

Công an đeo khẩu trang kiểm soát lối vào xã Sơn Lôi, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, ngày 13/02/2020 Nhac NGUYEN / AFP

Cho đến nay, thông tin về diễn biến của cuộc phòng chống dịch bệnh tại xã Sơn Lôi, hơn 10.000 dân, gần như hoàn toàn do các kênh truyền thông của Nhà nước loan tải. Nếu như chính quyền thường xuyên đưa ra các thông điệp cho thấy tình hình chống dịch tại Sơn Lôi diễn biến tích cực, một số thông tin tại chỗ cho thấy không hẳn đã như vậy (nhiều người dân Sơn Lôi không dám lên tiếng trên công luận để thông tin về dịch bệnh, do lo ngại bị chính quyền trừng phạt. Tại Việt Nam, dư luận chú ý đến việc hai người dùng Facebook bị chính quyền phạt tiền khi đăng tải thông tin về Covid-19, với cáo buộc xuyên tạc sự thực).

Bên cạnh các thiếu thốn về phương tiện vệ sinh phòng hộ, điểm đáng chú ý là nỗi lo khá phổ biến trong dân chúng, vì thiếu thông tin, đặc biệt về tình trạng các thân nhân, đang sống cách ly xa gia đình, tình trạng một số người "tâm lý yếu" hoảng sợ khi bị cưỡng chế cách ly. Việc thiếu sự chuẩn bị tâm lý và kỹ năng phòng dịch cho người dân, trước một đợt phong tỏa kéo dài, đặt người dân vào thế thụ động, lo lắng, hoang mang, khiến đợt phong tỏa phòng dịch có thể dễ dàng mất đi hiệu quả mong muốn, nhất là trong bối cảnh nỗi ám ảnh do virus đè nặng, không khí kỳ thị dân cư vùng bị dịch khá phổ biến ở nhiều nơi.

Trong việc phòng chống dịch Covid-19, đang trong diễn biến khó lường, chính quyền Việt Nam dường như đã không chú ý đúng mức đến mức độ nguy hiểm của "virus vô hình của nỗi sợ", đang trở thành mối đe dọa không thể coi nhẹ.

Nguồn gốc "ổ dịch"

Trở lại với ổ dịch tại xã Sơn Lôi, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Đây là nơi có nữ công nhân Nguyễn Thị D., từ Vũ Hán (Wuhan), trở về Sơn Lôi, ngày 17/01, tức khoảng một tuần trước khi thành phố bị phong tỏa. Ngày 25/01, chị Nguyễn Thị D. đã tới Viện Vệ Sinh Dịch Tễ Trung Ương lấy mẫu. Ngày 30/01, kết quả xét nghiệm cho thấy chị bị nhiễm Covid-19. Nữ công nhân Nguyễn Thị D. là một trong ba người Việt Nam đầu tiên nhiễm virus corona mới, và là người để virus truyền trực tiếp sang 5 người khác. Một bé gái 3 tháng tuổi bị nhiễm virus từ một trong 5 người nói trên.

Chị D. là một trong 8 công nhân được cử sang Vũ Hán tập huấn. Trong số họ tổng cộng 5 người bị nhiễm virus. Tất cả đều trú quán tại tỉnh Vĩnh Phúc. Vĩnh Phúc trở thành địa phương có đông người nhiễm virus corona nhất trên cả nước (chiếm 11 trên 16 ca). Ngày 12/02, chính quyền tỉnh Vĩnh Phúc quyết định phong tỏa xã Sơn Lôi. Cuộc phong tỏa bắt đầu ngay ngày hôm sau, 13/02. Thời gian dự kiến kéo dài 20 ngày.

Diễn biến "chống dịch" theo truyền thông Nhà nước

Theo thông tin từ phía chính quyền, Vĩnh Phúc đã áp dụng các biện pháp khẩn cấp về phòng chống dịch theo quy định của Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm, tiến hành khoanh vùng, cách ly khu vực có dịch tại xã Sơn Lôi, nơi có nhiều ca mắc nhất trên địa bàn huyện Bình Xuyên, cũng như tỉnh Vĩnh Phúc. Xã Sơn Lôi thành lập 12 chốt tại các trục đường chính, còn tại các tuyến đường nhỏ, trong các cánh đồng đều có lực lượng tuần tra an ninh 24/24. Đồng thời, "phun khử trùng, tiêu độc, huy động tối đa lực lượng kiểm soát tình hình sức khỏe của người dân".

Bộ Y Tế đã cử 2 đội công tác đặc biệt trực 24/24 ở Bình Xuyên, hỗ trợ tại chỗ công tác giám sát dịch, cũng như điều trị cho bệnh nhân. Mỗi người dân có bảng theo dõi sức khỏe sát sao. Mỗi ngày cán bộ đến 2 lần, đến theo dõi xem có ốm, sốt ho, gai người... cặp nhiệt độ sáng chiều.

Trong cuộc họp báo chiều 14/2, chủ tịch UBND huyện Bình Xuyên cho biết chính quyền đã dự đoán đợt phong tỏa chắc chắn sẽ có những tác động không nhỏ đến đời sống người dân, đồng thời khẳng định "đảm bảo đủ nước rửa tay, khẩu trang, không có việc lên mạng kêu gọi hỗ trợ". Tỉnh Vĩnh Phúc cũng cho biết tập trung các nguồn lực để hỗ trợ người dân trong vùng cách ly, về nhu yếu phẩm.

Thiếu phương tiện, thiếu thông tin về thân nhân

Xã Sơn Lôi có khoảng 1.400 người theo Công giáo. linh mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Đức Đại, phụ trách giáo xứ Hữu Bằng, từ ít ngày gần đây, được chính quyền cho phép đưa một số trang bị vệ sinh, phòng hộ vào cho những người Công giáo trong vùng dịch. Linh mục Nguyễn Đức Đại cho biết một số nét chính về đời sống giáo dân tại Sơn Lôi. Ngoài vấn đề trang bị vệ sinh, phòng dịch, ông đặc biệt lo ngại về tâm trạng của bà con giáo dân. Trả lời RFI hôm 17/02, Linh mục Nguyễn Đức Đại cho biết :

"Những người Công giáo chưa ai xét nghiệm bị dương tính. Ăn thì người ta vẫn có cái ăn, đời sống thì không ngại lắm. (Điểm đáng lo là) họ không thấy sự nguy hiểm của nó, nhiều lúc họ coi rất bình thường. Mình cũng đề nghị chính quyền cấp cho họ khẩu trang, cũng như thiết bị y tế, như nước rửa, sát trùng. Nhưng đến ngày hôm nay, nhưng cũng chỉ mới phát lẻ tẻ, không đáng kể… Một số người đi làm ở các nơi khác bị đuổi việc, bắt tập trung về thôn của mình. Một số người tâm lý hơi yêu yếu, tâm lý có hơi hoảng loạn.

Những người ở trong đó cũng theo dõi thôi, nhưng có biết những người đang cách ly ở đâu đâu, tình trạng như thế nào đâu. Cứ theo dõi xem có ai không, sợ nhỡ người nhà mình. Chỉ có đọc kinh cầu nguyện thôi".

Vị cha xứ cũng cho biết tình hình đang từng bước được cải thiện, trước hết với việc một linh mục, cha Hoàng Trọng Hữu, được phép vào trong vùng dịch, để hỗ trợ người dân tại chỗ. Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh dịch phát triển nặng thêm trong thời kỳ đầu, linh mục Nguyễn Đức Đại nhận xét là những người có nguy cơ bị nhiễm virus đã không được chuẩn bị tâm lý để thực hiện tốt việc tự cách ly, nhằm bảo vệ cộng đồng.

"Nếu ngay từ lúc đầu, nếu mình làm tốt, thì nó không bùng ra như thế, nhưng làm không chặt lắm. Chúng tôi được biết là những người đó (có nguy cơ nhiễm virus) về, nhưng họ vẫn sinh hoạt bình thường. Họ vẫn ăn uống, hát karaoke, rồi đi lại bình thường. Sau khi đã xác định họ dương tính với virus, thì còn mấy người khác trong gia đình, bảo cách ly, chỉ cách ly tại nhà thôi, nhưng họ không chịu. Họ vẫn đi làm, coi sóc con cháu… Mình đã không có biện pháp làm cho tốt hơn, cũng không hỗ trợ họ nên chính vì thế bị ảnh hưởng thêm".

Cần "giám sát độc lập"

Về tình hình phòng chống dịch tại Sơn Lôi, với biện pháp phong tỏa toàn bộ xã, trả lời RFI, Bác sĩ Trần Tuấn, tiến sĩ y tế cộng đồng, cho biết nhận xét chung của ông :

"Tôi có theo dõi ở Sơn Lôi, thấy rằng dường như quyết tâm của chính quyền là cao, nhưng sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền với bên y tế, để bảo đảm triển khai để người thực hiện đúng các nguyên tắc của bên y tế cộng đồng đưa ra, thì tôi cho rằng việc thực thi này, có lẽ là lần đầu tiên họ làm, cho nên chưa có kinh nghiệm. Phần giáo dục cho dân, cung cấp kiến thức cụ thể cho dân, các bước cụ thể cho mỗi cá nhân hiểu và thực thi trách nhiệm cá nhân, thì trong những ngày đầu chưa đảm bảo. Điểm thứ hai nữa là cần phải có bộ phận giám sát đánh giá độc lập, tham gia vào để bảo đảm thực thi, bảo đảm tính thực tế của kế hoạch này. Việc giám sát này chúng tôi nghĩ rằng cần phải có một bộ phận thực sự khoa học, độc lập với bộ phận đang triển khai, của địa phương. Nếu có thể được, thì đấy phải là các tổ chức chuyên đánh giá về y tế cộng đồng, thì đến cuối đợt chúng ta có thể có những số liệu, thông tin để đúc rút kinh nghiệm, để đánh giá hiệu quả thực sự của nó. Để rồi áp dụng ngay cho giai đoạn tiếp theo".

(Theo quy định của chính phủ Việt Nam, Tiểu ban giám sát thuộc Ban chỉ đạo chống dịchcó hai nhiệm vụ, theo dõi diễn biến dịch và tổ chức thực hiện phòng chống dịch. Chức năng "giám sát" ở đây hoàn toàn không liên quan đến hoạt động "giám sát", theo đề nghị của Bác sĩ Trần Tuấn).

Vai trò người dân bị coi thường : Bài học Vũ Hán

Bác sĩ Trần Tuấn đặc biệt lưu ý đến Bài học Vũ Hán, với việc chính quyền Trung Quốc đã không xem người dân như các chủ thể chủ động, tích cực, là "tuyến đầu" trong việc phòng chống dịch. Bài học thất bại của Vũ Hán, nếu không được rút ra đầy đủ có thể lặp lại tại những nơi khác, cụ thể như Việt Nam.

"Phải nói đây là một virus có tính lây nhiễm cao, nhưng độc lực vào loại trung bình, trong các virus gây viêm nhiễm đường hô hấp. Nếu như tính lây nhiễm cao, độc lập trung bình thôi, thì các biện pháp, các kinh nghiệm trong phòng chống dịch chúng ta đã có. Từ các virus có vắc xin hoặc chưa, thì về nguyên tắc, chúng ta có đủ kinh nghiệm khoa học và kinh nghiệm để kiểm soát tốt vụ dịch này, không để lây lan mạnh được. Nhưng tại Vũ Hán, vì sao tình trạng lại xảy ra nặng nề như vậy, đặc biệt là số người chết, người mắc lại tăng rất nhanh sau khi biện pháp cô lập, cách ly thành phố đã được thực hiện.

Chúng tôi thấy, khi chính quyền Trung Quốc tổ chức phòng chống dịch này, thì dường như họ lại xem dường như người dân như là một đối tượng chỉ có tuân thủ và thi hành những gì mà bên hệ thống Nhà nước đưa ra, chứ không xem người dân là một chủ thể tích cực, có tính chủ động. Chúng tôi xem là bản thân các chủ thể là phòng tuyến đầu, họ có thể tự bảo vệ mình bằng các kiến thức để khỏi bị lây nhiễm, hoặc khỏi gây lây nhiễm cho người khác, nếu đã nhiễm bệnh. Và điều thứ ba cần chú ý, là trong trường hợp dịch bệnh không có thuốc đặc trị, không có vắc xin, thì chính khả năng tự miễn dịch của mỗi cá nhân, nếu được nâng cao, nếu được bảo vệ thì là một yếu tố tích cực nhất. Họ mới là điểm chính trong cuộc chiến đánh bại con virus, khi virus đã xâm nhập cơ thể. Hỗ trợ của y tế chỉ trong trường hợp cấp thiết, ví dụ như các trường hợp nặng. Còn không tất cả các biện pháp ăn uống, sinh hoạt (tập luyện thể chất), đặc biệt về tâm lý là người dân hoàn toàn có thể làm được. Nếu hiểu được như vậy, thì chúng ta sẽ tránh được đường lối can thiệp mang tính bất ngờ, đột ngột, xáo trộn cuộc sống của người dân, trong khi chưa chuẩn bị được tinh thần, và kiến thức của người dân, đối phó với dịch".

Để "virus của nỗi sợ" lan tràn : WHO ở đâu ?

Để chống dịch virus Covid-19, có thể dựng các hàng rào hữu hình để phong tỏa cả một xã, một thành phố, nhưng biện pháp quyết liệt này rất có thể sẽ lợi bất cấp hại, nếu tình hình phòng chống bệnh dịch không dựa trên các nghiên cứu cụ thể, và nỗi sợ vô hình tác hại nặng nề đến tâm lý người dân, rất có thể còn nguy hại hơn cả chính con virus (nhà hoạt động xã hội Nguyễn Lân Thắng trong một chia sẻ với chúng tôi cho biết hai gánh nặng tâm lý khác là tâm trạng không tin tưởng vào hành xử của chính quyền trong một bộ phận người dân, cùng với nạn tin giả tràn lan).

Trong bài trả lời phỏng vấn RFI, Bác sĩ Trần Tuấn nhấn mạnh đến việc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã không thực hiện đúng vai trò của một định chế y tế quốc tế, có khả năng tiến hành nghiên cứu dịch tễ tại các khu vực có nguy cơ cao (cũng như tại Trung Quốc), WHO có xu hướng "đồng nhất" dịch bệnh Covid-19, trên phần còn lại của thế giới, với tình hình dịch bệnh đã trở thành đại dịch tại Trung Quốc, bùng phát do cách quản lý không minh bạch của chính quyền nước này.

"Truyền thông quốc tế gắn nối một cách quá mức diễn biến dịch bệnh ở Trung Quốc với nguy cơ xảy ra ở các nước. Phát biểu gần đây của lãnh đạo WHO, cho rằng khó mà tiên lượng được dịch, đã đánh đồng việc khó tiên lượng được ở Trung Quốc, với dịch bệnh ở các nước. Thực tế diễn biến dịch, hình thái phân bố, số mắc, số chết… cho đến nay, khác biệt rất rõ giữa diễn biến tại Trung Quốc, tại Vũ Hán, với bên ngoài. Việc đồng nhất diễn biến tại Trung Quốc với thế giới làm tăng thêm nỗi lo. Lẽ ra WHO, về thông tin dịch tễ học, trong vai trò của mình, với các văn phòng khu vực, và tại các nước mà dịch lan đến, hoàn toàn có thể tiến hành hoặc hỗ trợ các nghiên cứu dịch tễ học. Tạo ra các bằng chứng khách quan hơn, để đánh giá cho đúng hơn tính lây lan, độc lực của virus, giúp cho việc cân bằng (về đánh giá), để giảm nỗi lo sợ. Chúng tôi thấy rằng WHO gần như không thấy nói đến các kế hoạch nghiên cứu đã được triển khai đến đâu, các văn phòng khu vực đã tiếp xúc với các bệnh nhân đến đâu, hỗ trợ chính phủ các nước như thế nào. WHO vẫn có xu hướng đồng nhất diễn biến dịch tại Trung Quốc với phần còn lại của thế giới. Điều này khiến diễn biến dịch bệnh tại Trung Quốc trở thành nỗi ám ảnh của thế giới".

Xu hướng đồng nhất này thể hiện rõ ràng qua việc rất nhiều người tin rằng gần 2.000 người chết do virus hiện nay (theo con số chính thức) là rải ra trên toàn thế giới nói chung, chứ không phải là tuyệt đại số trên lãnh thổ Trung Quốc, và chủ yếu tại vùng tâm dịch Vũ Hán – Hồ Bắc. Sự đồng nhất này là một nguyên nhân khiến nỗi ám ảnh, sợ hãi virus (cùng với những thông tin chính thức và không chính thức về thảm họa y tế tại Vũ Hán) rất có thể vượt quá xa mức độ nguy hiểm thực sự, xét về mặt sinh lý học, của chính bản thân virus.

Hệ quả của việc không kiểm soát, hạn chế hay giải tỏa được nỗi sợ hãi bao trùm này là tình trạng kỳ thị trong xã hội, tâm lý lo âu quá mức gia tăng. Trong trường hợp dịch bệnh có thêm các diễn biến bất thường, thêm nhiều khu vực bị phong tỏa, thì không khí hoang mang này ắt hẳn sẽ càng gây khó khăn thêm cho việc phòng chống dịch bệnh.

Trọng Thành

******************

Virus corona - Covid-19 : Cơ hội để Việt Nam giảm phụ thuộc thị trường Trung Quốc ? (RFI, 19/02/2020)

Phải chăng "trong cái rủi có cái may", dịch Covid-19 có lẽ là cơ hội để Việt Nam không bị phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Trao đổi mậu dịch song phương lên đến 107,6 tỉ đô la.

Ảnh minh họa : Công nhân phân loại và đóng gói trái vải để xuất khẩu tại một cơ sở ở phía bắc thành phố Hải Dương, miền Bắc Việt Nam. i Duong province. HOANG DINH NAM / AFP

Theo Tổng Cục Thống Kê, Việt Nam nhập khẩu nhiều nhất từ Trung Quốc, đạt mức 75,3 tỉ đô la trong năm 2019, tăng 14% so với năm 2018. Những mặt hàng chủ yếu nhập từ Trung Quốc là tư liệu sản xuất, trong đó có nguyên, nhiên, vật liệu. Về xuất khẩu, Trung Quốc là thị trường lớn thứ ba của Việt Nam (sau Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu), đạt 32,5 tỉ đô la tính đến tháng 10/2019, trong đó có nông sản, thủy hải sản…

Tuy nhiên, dường như thị trường Trung Quốc trở nên "khó tính" hơn đối với nông sản Việt Nam. Điều này được thể hiện qua đề nghị "khơi thông nông sản xuất khẩu từ Việt Nam" của phó thủ tướng Vương Đình Huệ với lãnh đạo tỉnh ủy Vân Nam (Trung Quốc) hôm 23/10/2019.

Thực vậy, Trung Quốc không còn là nhà nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, mà hiện tại là Philippines. Nguyên nhân chính là do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung khiến hàng Trung Quốc bị tồn đọng nhiều, phải tiêu thụ trong nước nên nhu cầu nhập khẩu giảm mạnh.

Ngoài ra, do Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ để hỗ trợ xuất khẩu nên chính phủ phải chi nhiều hơn cho nhập khẩu. Hậu quả là gạo của Việt Nam bị ép giá. Cuối cùng, thị trường Trung Quốc cũng có những thay đổi : người tiêu dùng có đời sống cao hơn, tập trung vào chất lượng hơn là số lượng sản phẩm tiêu thụ.

Dịch virus corona (Covid-19) tại Trung Quốc gây tác động trực tiếp đến trao đổi thương mại với Việt Nam. Theo thống kê sơ bộ của Tổng Cục Hải Quan, tổng trị giá xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc trong tháng 01/2020 chỉ đạt 8,29 tỉ đô la, giảm 25,8% so với tháng 12/2019 và giảm 11,8% so với cùng kỳ năm 2019. Ngoài lý do thời gian nghỉ Tết Nguyên đán của hai nước kéo dài và rơi vào tháng Giêng, dịch bệnh Covid-19 cũng khiến hoạt động kinh tế và sản xuất của Trung Quốc gần như bị tê liệt.

Trang bignewsnetwork ngày 17/02 nhận định "giữa hai nước (Việt Nam và Trung Quốc) tồn tại một môi trường và điều kiện sản xuất và việc giảm khả năng hoặc nhu cầu từ một nước sẽ tác động đến nước kia". Một trong những tác động đầu tiên, từng được chính phủ Việt Nam nhắc đến, là thiếu vật liệu để sản xuất khẩu trang ngay đầu mùa dịch Covid-19 khi nhu cầu tăng cao bất thường. Tiếp theo, là trái cây và nông phẩm tiếp tục ùn ứ ở cửa khẩu phụ Tân Thanh và Cốc Nam - tỉnh Lạng Sơn và lối mở Km3+4 trong những ngày gần đây, theo trang Petro Times (ngày 19/02).

Dù thủ tướng chính phủ ban hành quyết định 224/CĐ-TTg ngày 12/2/2020 cho phép tiếp tục hoạt động xuất nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa qua hai cửa khẩu phụ này, nhưng thời gian hoàn tất thủ tục thuế, cũng như việc cách ly được cả hai bên áp dụng khiến thời gian giao hàng bị kéo dài và ảnh hưởng đến chất lượng một số sản phẩm tươi như trái cây.

Cũng vì dịch bệnh, thông thương đường sắt và hàng không với Trung Quốc bị giảm khiến Việt Nam không thể nhận được đúng thời hạn nguyên vật liệu, sản phẩm từ Trung Quốc, ảnh hưởng đến thời hạn giao hàng cho bên thứ ba.

Trang The Star (ngày 17/02) của Miến Điện cho rằng dịch Covid-19 là cơ hội để Việt Nam tìm ra những nguồn cung cấp vật liệu mới cũng như đầu ra cho nông phẩm. Một số doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có lĩnh vực dệt may, đang nghiên cứu nhập khẩu vật liệu từ Hàn Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và Brazil để tránh phụ thuộc vào khối lượng nhập khẩu rất lớn từ Trung Quốc.

Trong chuyến công du Ấn Độ vào tuần trước, thứ trưởng Bộ Công thương Việt Nam Cao Quốc Hùng đã đề nghị New Delhi tăng khối lượng nhập khẩu trái cây Việt Nam (nhãn, vải, mãng cầu, thanh long), cũng như cá nuôi và vải cho ngành dệt may. Từ 5 năm gần gây, trao đổi thương mại giữa hai nước đã tăng thêm gần 48%, đạt 13,7 tỉ đô la trong năm 2019, nhưng Việt Nam vẫn chỉ là đối tác thương mại thứ 4 trong khối ASEAN của Ấn Độ.

Cuối cùng, Liên Hiệp Châu Âu, với hiệp định thương mại EVFTA được Nghị Viện Châu Âu thông qua ngày 12/02, là cơ hội để Việt Nam tăng khối lượng trao đổi mậu dịch, tránh phụ thuộc vào Trung Quốc.

Thu Hằng

******************

Virus corona - Covid-19 : Việt Nam dời Festival Huế vì lo ngại dịch bệnh (RFI, 19/02/2020)

Theo báo chí trong nước, chính quyền tỉnh Thừa Thiên-Huế hôm 18/02/2020 đã quyết định dời ngày tổ chức Festival Huế 2020 do lo ngại về tình hình dịch viêm phổi do virus corona mới, Covid-19, gây ra.

Khinh khí cầu bay trên cố đô Huế (Việt Nam) nhân một Festival Khinh Khí Cầu ngày 28/04/2019. Ảnh minh họa Manan VATSYAYANA / AFP

Theo dự kiến Festival Huế 2020 sẽ diễn ra vào đầu tháng 4, với sự tham gia của hơn 20 đoàn nghệ thuật nước ngoài, trong đó có Pháp, bên cạnh các đoàn nghệ thuật của Việt Nam. Thế nhưng, do thủ tướng Việt Nam cũng yêu cầu "hạn chế việc tổ chức lễ hội tập trung đông người", cho nên Tỉnh ủy Thừa Thiên-Huế quyết định hoặc là sẽ dời lại sự kiện văn hóa này đến cuối tháng 8, hoặc sẽ tổ chức vào năm 2021.

Trong khi đó, theo hãng tin AFP, hôm Ban tổ chức Giải đua xe Công thức 1 (F1) cho biết giải đua tại Việt Nam vẫn sẽ diễn ra như dự kiến, tức là sẽ chính thức khởi tranh vào tháng 4/2020 tại Hà Nội, chứ không bị hoãn giống như Giải Chinese Grand Prix ở Trung Quốc.

Ông Trần Trung Hiếu, phó giám đốc Sở Du lịch Hà Nội, hôm qua cũng khẳng định là Giải đua F1 sẽ vẫn diễn ra đúng kế hoạch cho dù đang có dịch Covid-19. Theo ông Hiếu, tuy là một sự kiện thể thao, nhưng giải đua quốc tế này "có tác dụng rất lớn trong việc quảng bá cho du lịch Hà Nội".

Về bộ môn bóng đá, hôm Liên đoàn Bóng đá Việt Nam thông báo một trận đấu hữu nghị giữa hai đội tuyển Việt Nam và Irak, trên nguyên tắc diễn ra ngày 26/03 ở Bình Dương, tức là một tuần trước giải đua F1, sẽ bị hủy, theo đề nghị của Liên đoàn Bóng đá Irak, do lo ngại về dịch Covid-19.

Mối lo ngại này một phần do việc Việt Nam hiện là quốc gia duy nhất ngoài Trung Quốc phải cách ly cả một xã, đó là xã Sơn Lôi, với hơn 10 ngàn dân ở tỉnh Vĩnh Phúc, để ngăn chận sự lây lan của dịch bệnh.

Đời sống của người dân trong xã này, nhất là của giáo dân Công giáo, hiện nay ra sao, trả lời RFI Việt ngữ, cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Đức Đại, người coi sóc hai họ đạo Công giáo thuộc Giáo Xứ Hữu Bằng, Giáo Phận Bắc Ninh, cho biết :

"Người Công giáo thì chưa ai bị xét nghiệm dương tính. Về đời sống thì có vấn đề thiếu trầm trọng các thiết bị y tế như nước rửa, nước sát trùng, khẩu trang… Một số người đi làm ở các nơi khác, rồi bị đuổi việc, rồi sau đó bị bắt tập trung vào thôn của mình để phong tỏa. Một số người tâm lý hơi yếu thì hơi hoảng loạn. Những người trong đó thì chỉ biết theo dõi thôi, chứ không biết những người bị cách ly đang ở đâu, tình trạng thế nào, cứ theo dõi xem có ai (bị lây nhiễm) không, sợ rằng có (người nhiễm trong) nhà mình. Chỉ biết đọc kinh cầu nguyện thôi".

Thanh Phương

Samsung dùng máy bay vận chuyển linh kiện sang Việt Nam lắp ráp Galaxy (VOA, 19/02/2020)

Samsung đã bắt đầu vận chuyển các linh kiện điện tử để lắp ráp các điện thoại Galaxy mới nhất của công ty này từ Trung Quốc sang các nhà máy Samsung ở Việt Nam giữa lúc tập đoàn Samsung đang chật vật đối phó với những sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng do dịch virus corona gây ra, theo báo Financial Times.

Nhân viên trên đường tới hãng Samsung ở tỉnh Thái Nguyen làm việc. ảnh chụp ngày 13/10/2016. Reuters/Kham -

Chính phủ Việt Nam đang hạn chế khối lượng hàng hóa vận chuyển hàng ngày từ Trung Quốc sang Việt Nam qua các tuyến đường bộ, nhưng chúng tôi đang linh động đối phó với vấn đề bằng cách tăng các nguồn cung phụ tùng từ Trung Quốc bằng đường hàng không và đường thủy", một người hiểu chuyện cho biết.

Samsung đã ra mắt điện thoại thông minh mới nhất có thể gập lại được và chiếc Galaxy S20 5G hồi tuần trước tại San Francisco.

Một người phát ngôn của Samsung nói : "Chúng tôi đang dồn mọi nỗ lực nhằm giảm thiểu tác động đối với các hoạt động của công ty".. Người này nói thêm rằng khâu sản xuất chưa bị chậm lại, nhưng Samsung không bình luận gì thêm.

Samsung, nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn nhất thế giới, sản xuất gần 2/3 số lượng điện thoại của công ty, bao gồm mới nhất, tại các hãng sản xuất ở tỉnh Bắc Ninh và Thái Nguyên.

Nhưng cuộc khủng hoảng virus corona đã gây muôn vàn khó khăn cho các nhà sản xuất chế tạo của Việt Nam, cả do người nước ngoài hoặc người Việt làm chủ, vì Việt Nam vẫn lệ thuộc nặng nề vào các mặt hàng của Trung Quốc, từ hàng điện tử tới vải sợi và giầy dép. vì nhiều chuỗi cung ứng lệ thuộc nặng nề vào Trung Quốc.

Khi các nhà máy ở Việt Nam hoạt động trở lại sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, biên giới với Trung Quốc đóng cửa hoặc hạn chế các hoạt động buôn bán từ cả hai bên.

Việt Nam và Trung Quốc đều đã thực hiện các bước để giảm bớt lưu lượng hàng hóa nhưng Hà Nội cách ly các tài xế xe tải trở từ đó về từ Trung Quốc, khiến một số tài xế không sẵn sàng lái xe tới đó vì sợ mất tiền lương.

LG Electronics, một nhà sản xuất công nghệ khác của Hàn Quốc thường sản xuất điện thoại thông minh từ cấp thấp đến trung cấp tại Việt Nam, đang đối mặt với gián đoạn nguồn cung tương tự. Người phát ngôn của hãng này khẳng định LG chưa phải đối mặt với tình trạng thiếu nguyên liệu ở Việt Nam, nhưng đang xem xét các giải pháp khác nhau, trong trường hợp khủng hoảng kéo dài làm gián đoạn nguồn cung.

Theo The Register, Samsung là một tập đoàn công ty đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Năm 2017, công ty Samsung con tại Việt Nam thu về gần 58 tỷ đô la, doanh thu lớn nhất đối với bất kỳ công ty Việt Nam nào, trong khi PetroVietnam đứng hạng nhì. Tìm đến Việt Nam vì chi phí lao động thấp hơn, Samsung tuyển dụng hơn 60.000 người làm việc cho công ty, chủ yếu xung quanh các tỉnh Bắc Ninh và Thái Nguyên.

****************

Sơn Lôi kêu gọi gần 200 người rời địa bàn trở về, dân mong sớm được ‘giải phóng’ (VOA, 19/02/2020)

Một người dân tại xã Sơn Lôi, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, nơi đang bị cách ly hoàn toàn vì dịch Covid-19, nói với VOA rằng người dân trong xã ai cũng mong sớm đến "ngày giải phóng", giữa lúc các giới chức địa phương đang tìm cách kiểm soát và kêu gọi gần 200 người dân đã rời khỏi địa bàn trước đó sớm trở về địa phương để phòng tránh dịch lây lan.

Một chốt kiểm soát dịch Covid-19 tại xã Sơn Lôi, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc.

Năm ngày sau khi chính thức bị phong tỏa khỏi thế giới bên ngoài, một phụ nữ xin giấu tên ở xã Sơn Lôi nói với VOA rằng tình hình trong xã hiện "rất ảm đạm" khi mọi sinh hoạt đều bị hạn chế vì lệnh cách ly.

"Sinh hoạt của bọn em thực ra là làm nông, với cả mọi người cũng đi làm xây dựng, làm sơn, làm cả công ty nữa… nói chung được nghỉ thì chỉ ở nhà thôi. Ai đi sang đồng thì phải xin phép này nọ, nói chung không được thoải mái".

Sơn Lôi, với dân số gần 11.000 dân, được xem là "tâm của tâm dịch" Covid-19 tại Việt Nam hiện nay, với số ca nhiễm virus corona nhiều nhất, chiếm 6 người trong số 11 người ở "tâm dịch" Vĩnh Phúc, trong tổng số 16 người nhiễm dịch trên cả nước.

Dịch bắt đầu tại Sơn Lôi sau khi một nữ công nhân đi huấn luyện tại Vũ Hán, tâm dịch Covid-19 ở Trung Quốc, trở về địa phương và lây nhiễm bệnh cho người thân trong gia đình, từ đó phát tán ra bên ngoài.

Để phòng chống dịch bệnh chết người lan rộng, giới hữu trách địa phương đã khoanh vùng, cách ly hoàn toàn xã Sơn Lôi trong vòng 20 ngày kể từ 13/2.

Theo đó, có 8 chốt kiểm soát được lập ra trong xã để ngăn chặn 10.641 người dân di chuyển ra khỏi khu vực.

"Ở nhà cũng chẳng làm ăn được gì. Những nhà kinh doanh nói chung là ảm đạm lắm. Ai cũng mong hết dịch, hết cách ly để mọi người có thể đi làm trở lại. Đám cưới, đám cheo đều hoãn hết", người phụ nữ ở Sơn Lôi nói với VOA.

Theo lời người phụ nữ này, nếu tính số người trong làng đi xuất khẩu lao động ở Trung Quốc và các nước Châu Á thì "có đầy", và những người này cũng như số công nhân đang bị cách ly tại địa phương là một trong những nguồn thu nhập chính của dân làng.

"Đa phần bọn em bán rau cỏ là bán cho những công nhân khu công nghiệp đi làm về", người phụ nữ này cho biết, rồi nói thêm rằng "Còn 14 ngày nữa, theo lịch là còn 14 ngày nữa. Nói chung kế hoạch là như thế chứ còn bọn em cũng chả biết thế nào. Cứ theo nhà nước thôi. Nhà nước bảo thế nào thì cứ theo thế thôi".

"Trước khi khoanh vùng, mọi người tụ tập bán hàng với nhau rồi chuyện trò. Nhưng bây giờ ví dụ nhà em có rau hái từ bên đồng không có cách ly về, em đem ra bán thì cứ có người mua xong là về, không đứng tụ tập với nhau nữa vì bây giờ ai cũng sợ !"

Trong thời gian bị cách ly, mỗi người dân tại xã Sơn Lôi bị cách ly tại nhà sẽ được nhà nước trợ cấp 40.000 đồng/ngày. Những người bị cách ly tại trung tâm y tế sẽ nhận được 60.000 đồng/ngày.

Trong thời gian gần 1 tuần phong tỏa, vẫn có một vài trường hợp người dân trong xã tìm cách ra bên ngoài. Gần đây nhất là trường hợp hai vợ chồng giáo viên tranh thủ thời gian được nghỉ việc đi thăm họ hàng ở các tỉnh thành khác, hoặc trường hợp một thanh niên đi thăm bạn gái ở Lai Châu, khiến hàng chục người tiếp xúc với thanh niên này bị cách ly.

Nói thêm về ý thức phòng chống dịch bệnh của người dân địa phương, người phụ nữ ở Sơn Lôi thừa nhận với VOA rằng ngay cả mẹ bà cũng "chả mấy khi đeo khẩu trang" dù đang ở giữa tâm dịch, khiến bản thân bà và những người khác phải tìm cách vận động, thậm chí "ép buộc" để phòng tránh lây nhiễm dịch.

"Các bà ở đây có đeo khẩu trang mấy đâu. Thế nhưng bây giờ đeo ầm ầm. Phải đeo thôi. Không đeo, đi đường thanh niên bọn em đưa cho khẩu trang bắt đeo luôn. Bọn em cứ trêu bảo : ‘Ối, trước giờ đi mãi ngoài đồng nắng cháy da chả thèm đeo, bảo vướng, bây giờ đeo ầm ầm là’. Đeo rồi lại thành quen. Cho nên nói chung là thôi, chấp nhận để còn được giải phóng đi chứ không thì chết !"

Hiện giới hữu trách tại Sơn Lôi cũng đang kêu gọi gần 200 người đã rời khỏi địa bàn trước khi xã này bị cách ly quay trở về địa phương.

Tin cho hay số người này nằm trong số 315 nhân khẩu vắng mặt trong địa bàn trong thời điểm hiện tại.

Kể từ khi bắt đầu thực hiện lệnh cách ly, Sơn Lôi cho đến nay đã phải tăng cường thêm 6 chốt kiểm soát, nâng tổng số chốt chặn lên thành 14 chốt để bảo đảm kiểm soát chặt chẽ người ra vào xã, theo Tuổi Trẻ.

*******************

Việt Nam ‘tôn trọng quyết định’ của Hàn Quốc về virus Corona (VOA, 17/02/2020)

Sau khi Hàn Quốc khuyến cáo người dân không tới Việt Nam vì chủng virus Corona mới (Covid-19), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói với VOA tiếng Việt rằng chính quyền Hà Nội "tôn trọng" bước đi của Seoul.

Một chốt kiểm soát dịch bệnh ở xã Sơ n Lô i, tỉnh Vĩnh Phúc.

"Chúng tôi tôn trọng quyết định của các nước trong nỗ lực phòng, chống dịch bệnh do virus Covid-19 gây ra", bà Hằng nói hôm 14/2.

Ba ngày trước đó, Bộ Y tế và Phúc lợi Hàn Quốc khuyến cáo người dân hạn chế tới Việt Nam nhằm ngăn chặn điều Bộ này nói là sự lây nhiễm virus gây chết người ở quốc gia nằm trên bán đảo Triều Tiên thông qua một nước thứ ba bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc.

Ngoài Việt Nam, Bộ này cũng khuyên công dân không nên tới Nhật, Singapore, Malaysia, Thái Lan và Đài Loan vì những nơi này đã có sự lây nhiễm Covid-19 trong cộng đồng.

Trong tuyên bố gửi cho VOA Việt Ngữ qua email, phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng nói thêm rằng chính phủ Việt Nam "nhận thức rõ" rằng Covid-19 là "vấn đề nghiêm trọng, liên quan trực tiếp tới sức khỏe của nhân dân" nên đã "quyết liệt phòng chống dịch, không để dịch lây lan rộng trong cộng đồng ở Việt Nam".

Từ ngày 13/2, Việt Nam quyết định cách ly, hạn chế người ra vào xã Sơn Lôi với hơn 10 nghìn người dân ở tỉnh Vĩnh Phúc để hạn chế sự lây lan của Covid-19 sau khi phát hiện nhiều vụ nhiễm virus xuất phát từ thành phố Vũ Hán của Trung Quốc ở xã này.

"Cho đến nay tình hình dịch bệnh cơ bản được kiểm soát tốt, số lượng ca lây nhiễm ít, quá trình điều trị diễn biến khả quan, đã có một số bệnh nhân được xuất viện, môi trường an toàn được bảo đảm, không gây ảnh hưởng tiêu cực tới các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội và du lịch. Những nỗ lực và kết quả đạt được của Việt Nam đã được Tổ chức Y tế Thế giới và cộng đồng quốc tế đánh giá cao", bà Hằng nói với VOA tiếng Việt về tình hình chung ở Việt Nam.

Phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng cho biết tiếp rằng "Việt Nam sẽ tiếp tục theo dõi sát sao tình hình dịch bệnh, quyết tâm kiểm soát, không để dịch bệnh lan rộng, bảo đảm môi trường, điều kiện an ninh, an toàn nhất cho khách nước ngoài đến Việt Nam du lịch, làm ăn và tham dự các sự kiện quốc tế".

Trong khi Việt Nam "tôn trọng quyết định" của Hàn Quốc, theo trang tin Taiwan News, Bộ Ngoại giao Đài Loan hôm 12/2 đã triệu tập đại diện ngoại giao Hàn Quốc để yêu cầu sửa chữa thông tin về việc bùng phát virus Corona trong cộng đồng trên hòn đảo này. Mới nhất, một tài xế lái taxi ở Đài Loan đã tử vong vì Covid-19, đánh dấu lần đầu tiên nơi này ghi nhận người chết vì virus mà nay đã làm 5 ca tử vong ở ngoài lãnh thổ Trung Quốc, theo Reuters hôm 16/2.

Theo cập nhật của Bộ Y tế Việt Nam, tới ngày 17/2, Việt Nam đã ghi nhận 16 ca nhiễm Covid-19, trong đó có 6 người trở về từ Vũ Hán, Trung Quốc. Bộ này cho biết, tới nay, 7 trường hợp đã được "điều trị khỏi".

Ai có nguy cơ cao trước virus corona ? (VOA, 19/02/2020)

Các giới chức y tế Trung Quốc công bố những chi tiết đầu tiên của hơn 44.000 ca lây nhiễm Covid-19, trong một cuộc nghiên cứu lớn nhất kể từ khi dịch bệnh bùng phát.

Bệnh nhân lây nhiễm virus corona nằm trong một bệnh viện tạm tại Trung tâm Thể thao Vũ Hán, thành phố Vũ Hán (ảnh được Tân Hoa Xã công bố ngày 17/2/2020)

Dữ liệu của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Trung Quốc (CCDC) phát hiện hơn 80% các trường hợp là nhẹ, những người có vấn đề về sức khỏe và người lớn tuổi có nhiều nguy cơ nhất.

Cuộc nghiên cứu cũng cho thấy các nhân viên y tế có nguy cơ cao trước virus chết người này.

Giám đốc một bệnh viện ở Vũ Hán đã từ trần vì virus này hôm 18/2.

Ông Liu Zhiming, 51 tuổi, giám đốc bệnh viện Wuchang ở Vũ Hán, một trong những bệnh viện hàng đầu tại trung tâm virus lây lan. Ông là một trong những giới chức y tế cao nhất từ trần cho tới nay.

Hồ Bắc, thủ phủ là Vũ Hán, là tỉnh chịu ảnh hưởng tệ hại nhất của Trung Quốc.

Phúc trình của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Trung Quốc cho thấy tỉ lệ tử vong của tỉnh là 2,9% so với 0,4% trên toàn quốc.

Cuộc nghiên cứu nâng con số tử vong vì Covid-19 lên 2,3%.

Con số chính thức mới nhất của Trung Quốc được công bố ngày 17/2 cho thấy con số tử vong là 1.868 người và 72.436 ca lây nhiễm.

Các giới chức báo cáo có 98 ca tử vong mới và 1.886 ca lây nhiễm mới trong ngày trước, với 93 người chết và 1.807 ca lây nhiễm tại tỉnh Hồ Bắc, trung tâm bùng phát của dịch bệnh.

Theo nhà cầm quyền Trung Quốc, có hơn 12.000 người lành bệnh.

Cuộc nghiên cứu cho thấy điều gì ?

Tài liệu của CCDC, công bố ngày 17/2 và được đăng trên Tạp chí Dịch tễ học của Trung Quốc, nghiên cứu hơn 44.000 ca được xác nhận lây nhiễm Covid-19 tại Trung Quốc tính đến ngày 11/2.

Trong khi kết quả phần lớn xác nhận những mô tả trước đây về virus và các mô thức lây nhiễm, cuộc nghiên cứu cũng bao gồm chi tiết đột phá về 44.672 ca được xác nhận tại Trung Quốc.

Cuộc nghiên cứu phát hiện là 80,9% ca lây nhiễm được xếp hạng nhẹ, 13,8% nặng và chỉ có 4,7% là nguy kịch. Con số những người chết trong số những người bị lây nhiễm, gọi là tỉ lệ tử vong, vẫn thấp nhưng tăng cao trong số những người trên 80 tuổi.

Xét về mặt giới tính, phái nam dễ chết hơn (2,8%) so với phái nữ (1,7%).

Cuộc nghiên cứu cũng cho thấy loại bệnh nào đang mắc phải làm cho người bệnh gặp nguy cơ lây nhiễm virus corona. Bệnh tim đứng đầu, tiếp theo là tiểu đường, bệnh kinh niên về đường hô hấp và huyết áp cao.

Đối với nhân viên y tế, phúc trình nói, có tổng cộng 3.019 người bị lây nhiễm, với 1.716 ca được xác nhận. Tính đến ngày 11/2, ngày cuối cùng của dữ liệu nghiên cứu, có 5 người trong đội ngũ y tế của Trung Quốc chết vì virus corona.

Ngày 13/2, Trung Quốc mở rộng định nghiã về cách thức chẩn đoán, bao gồm "những ca chẩn đoán lâm sàng" mà trước đây đếm tách biệt với "những ca được xác nhận".

Phúc trình nói gì về tương lai ?

Nhìn về phía trước, phúc trình phát hiện là "đường cong biểu hiện những triệu chứng" lên đến cao điểm chung quanh ngày 23-26 tháng 1, trước khi giảm vào ngày 11/2.

Cuộc nghiên cứu cũng cho thấy là khuynh hướng đi xuống của đường cong dịch bệnh có thể có nghĩa là "cô lập toàn thành phố, loan những tin tức cần thiết (như quảng bá việc rửa tay, mang khẩu trang, tìm cách chữa trị) lặp đi lặp lại nhiều lần qua nhiều kênh, và động viên những toán đáp ứng nhanh chóng trong nhiều lãnh vực giúp ngăn chặn dịch bệnh.

Tuy nhiên các tác giả cũng cảnh báo là với nhiều người từ những cuộc nghỉ dưỡng dài ngày trở về, Trung Quốc "cần chuẩn bị cho dịch bệnh có thể tái phát triển mạnh".

(Nguồn http://weekly.chinacdc-cn/en/article/id/e53946e2-c6c4-41e9-9a9b-fea8db1a8f51)

******************

Bác sĩ Trung Quốc dùng huyết tương để chữa trị bệnh nhân virus corona (VOA, 19/02/2020)

Các bác sĩ tại Thượng Hải truyền huyết tương của các bệnh nhân khỏi bệnh do virus corona gây ra để chữa trị cho những người còn đang lây bệnh, đã báo cáo một số kết quả sơ khỏi đáng khích lệ, một giáo sư Trung Quốc cho biết ngày 17/2.

Nhân viên y tế tại một bệnh viện Đông y ở Fuzhou, tình Giang Tây gói các thang thuốc chữa trị vào lúc dịch bệnh bùng phát tại Trung Quốc (ảnh chụp ngày 17/2/2020)

Dịch bệnh do virus corona gây ra xuất phát từ một khu chợ hải sản tại thành phố Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, và cho tới nay đã làm 1.770 người thiệt mạng và hơn 70.000 người khác bị lây nhiễm tại Hoa lục.

Thượng Hải, trung tâm tài chánh của Trung Quốc, đã có 332 ca lây nhiễm, tính đến ngày 17/2, trong đó có một người thiệt mạng. Ông Lu Hongzhou, giáo sư và đồng giám đốc Trung tâm Điều dưỡng Công cộng Thượng Hải, cho biết có 184 ca vẫn còn được điều trị tại bệnh viện, trong đó có 166 ca nhẹ, và 18 ca trong tình trạng nguy kịch.

Ông nói bệnh viện thiết lập một nơi đặt biệt để áp dụng phương pháp chữa trị bằng huyết tương và dành cho những người muốn hiến tặng huyết tương. Máu được kiểm tra để xem người đó có bị những bệnh khác như viêm gan B hay C hay không, ông nói thêm.

"Chúng tôi chắc chắn rằng phương pháp này rất có hiệu quả đối với bệnh nhân của chúng tôi", ông nói.

Hiện chưa có phương cách chữa trị được cấp phép hay vắcxin chống lại virus corona mới, và tiến trình phát triển và thử nghiệm thuốc có thể mất nhiều tháng và ngay cả nhiều năm.

Cũng như cách dùng huyết tương, lấy những kháng thể trong máu của những người đã chống lại được sự lây nhiễm của virus, bác sĩ cũng thử dùng các loại thuốc chống virus đã được cấp phép để chống lại những trường hợp nhiễm trùng khác để xem các loại thuốc này có thể giúp ích gì được không.

Các nhà khoa học Trung Quốc đang thử nghiệm hai loại thuốc chống virus và phải mất vài tuần nữa mới có kết quả. Trong khi đó người đứng đầu bệnh viện Vũ Hán nói việc truyền huyết tương của những bệnh nhân đã khỏi bệnh cho thấy những kết quả sơ khởi rất khích lệ.

Một giới chức y tế cao cấp Trung Quốc hôm 14/6 nói có 1.716 nhân viên y tế đã bị lây nhiễm virus corona và 6 người trong số đó đã chết. Hơn 87% những nhân viên y tế bị lây nhiễm làm việc tại Hồ Bắc. Tới ngày 18/2, truyền hình nhà nước Trung Quốc cho biết ông Liu Zhiming, Giám đốc Bệnh viện Vũ Hán, qua đời, trở thành nhân viên y tế thứ 7 tử vong vì Covid-19.

Theo Reuters

*****************

Giám đốc bệnh viện Vũ Hán qua đời vì dịch, tác động kinh tế lan rộng (VOA, 18/02/2020)

Giám đốc một bệnh viện hàng đầu ở Vũ Hán, trung tâm ổ dịch nơi bùng phát virus corona, đã qua đời vì căn bệnh này hôm thứ Ba 18/2 giữa lúc tập đoàn Apple cảnh báo doanh số của công ty sẽ bị tác động vì dịch bệnh, truyền đi những tín hiệu tiêu cực tới các thị trường chứng khoán toàn cầu.

Tư liệu : Các nhân viên y tế trang bị chống dịch để chặn sự lây lan của virus giết người bùng phát tại Vũ Hán, Ảnh chụp tại Bệnh viện Chữ Thập Đỏ ở Vũ Hán, ngày 25/1/2020 (Photo by Hector RETAMAL / AFP)

Truyền hình nhà nước Trung Quốc cho biết ông Liu Zhiming, Giám đốc Bệnh viện Vũ Hán, qua đời vào lúc 10 :30 sáng 18/2, nhân viên y tế thứ 7 và cao cấp nhất trở thành nạn nhân của dịch Covid-19. Bệnh viện này chỉ điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus.

Số ca mắc virus corona chủng mới ở Hoa lục lần đầu tiên giảm xuống dưới mức 2.000 tính từ tháng 1, nhưng con đường hãy còn dài trước khi kiềm chế được virus này.

Tổng số các ca tử vong ở Trung Quốc đã tăng lên tới 1.868 ca, Ủy ban Y tế Quốc gia cho biết. Có 1.886 ca nhiễm mới được xác nhận, nâng tổng số các ca lây nhiễm lên 72.436 ca.

Quyết định phong tỏa các thành phố và hạn chế đi lại đã hãm bớt sự lây lan của virus bên ngoài ổ dịch, tuy nhiên dịch bệnh này vẫn là một cái giá đắt cho nền kinh tế và các giao dịch thương mại toàn cầu.

Hơn hai chục hội chợ thương mại và hội nghị công nghiệp đã bị hoãn lại vì những hạn chế đi lại và những lo ngại về sự lây lan của virus có nguy cơ phá vỡ các giao dịch trị giá hàng tỷ đô la.

Apple trở thành công ty mới nhất cảnh báo về tác động của dịch bệnh, nói rằng công ty sẽ không đáp ứng được những dự báo về doanh số trong quý 3 do sản xuất iPhone chậm lại và do nhu cầu giảm trên thị trường Trung Quốc.

Cổ phiếu sụt giá ở Châu Á và Phố Wall cũng có dấu hiệu sẽ thụt lùi từ các mức cao kỷ lục hôm thứ ba sau khi tin này loan truyền.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nói nền kinh tế đang trong tình trạng khẩn cấp và cần có kế hoạch kích thích vì dịch bệnh đã tác động tới nhu cầu đối với hàng hóa Hàn Quốc.

Singapore đã công bố gói cứu nguy tài chính trị giá 4,5 tỷ đô la để giúp kiềm chế vụ bột phát và chống lại tác động kinh tế của dịch bệnh này.

Tại Hong Kong, trưởng đặc khu Carrie Lam cho biết chính quyền sẽ tăng tài trợ để giải quyết dịch bệnh từ 25 tỷ lên tới 28 tỷ đô la Hong Kong (3,60 tỷ USD), giữa lúc vùng lãnh thổ này đang tìm cách giảm thiểu các tác động đối với nền kinh tế vốn đã bị các cuộc biểu tình ảnh hưởng nghiêm trọng.

Singapore Airlines cho biết sẽ tạm thời cắt giảm các chuyến bay trong ba tháng đến tháng 5, do nhu cầu giảm vì dịch bệnh.

Nhật Bản đã công bố kế hoạch sử dụng thuốc HIV để chống lại virus Covid-19 giữa lúc ngày càng có nhiều ca lây nhiễm, đe dọa nền kinh tế lớn thứ ba của thế giới cũng như sức khỏe của cộng đồng. Với 520 ca lây nhiễm, Nhật Bản là nước có nhiều ca lây nhiễm nhất bên ngoài Trung Quốc.

Du thuyền Diamond Princess neo ở bến tàu Daikoku, bên cạnh quốc kỳ Nhật Bản

Giữa lúc nền kinh tế Nhật Bản đang co cụm làm tăng nguy cơ xảy ra suy thoái kinh tế, sự lây lan của virus corona đã khiến Tokyo phải giới hạn các cuộc tụ tập đông người, một số công ty cho nhân viên làm việc từ nhà.

Kể từ ngày 30 tháng 1, số ca nhiễm mới hàng ngày trên lãnh thổ Trung Quốc vẫn ở trên mức 2.000 ca, trong khi số người chết hàng ngày không dưới 100 ca kể từ ngày 11 tháng 2.

Bên ngoài Trung Quốc, có 827 trường hợp lây nhiễm tại 26 quốc gia và khu vực, và có tất cả 5 ca tử vong, theo số liệu của Reuters dựa trên các tuyên bố chính thức.

Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus nói rằng các dữ liệu của Trung Quốc dường như cho thấy các ca lây nhiễm mới đã giảm sút, nhưng "bất kỳ xu hướng nào cũng phải được diễn giải một cách hết sức thận trọng".

Virus corona - Covid-19 làm lộ rõ những trục trặc của xã hội Trung Quốc

Dịch virus corona giam lỏng hơn 700 triệu người Trung Quốc trong nỗi sợ không biết bao giờ chấm dứt. Thêm tài liệu về chính sách đàn áp của Bắc Kinh ở Tân Cương. Địa Trung Hải, thùng thuốc súng sát nách Châu Âu là một số chủ đề quốc tế trên báo Pháp ngày 19/02/2020.

Cư dân Trung Quốc đeo khẩu trang xếp hàng trước một cửa hiệu ở Vũ Hán (Hồ Bắc - Trung Quốc) ngày 23/01/2020. Ảnh chụp màn hình video. China News Service/via Reuters TV/File Photo

Virus corona : Thảm kịch xã hội tại Trung Quốc

Người dân sống như thế nào trong nỗi ám ảnh và sợ hãi triền miên ?

Le Monde chú ý số phận của khoảng 280 triệu dân công (nông dân bỏ làng lên thành phố kiếm sống) vô tình trở thành nạn nhân của chính sách "chống dịch trước đã". Đó là khổ nạn chung của di dân lao động trên khắp lãnh thổ rộng lớn này, không cách nào trở lại nhà máy sau ba tuần nghỉ Tết kéo dài bắt buộc, vì hoặc không được phép rời địa phương, hoặc không được quyền trở lại thành phố nơi làm việc, hoặc bị chủ nhà từ chối cho thuê tiếp. Trong lúc hàng trăm triệu nhân công sống trong hoang mang hồi hộp : không những không được trả lương mà chủ của họ cũng bị đe dọa khánh tận. Trong khi đó, lực lượng nhân viên y tế bị huy động làm việc không ngừng từ hơn một tháng nay. Tình trạng này kéo dài thì sẽ đặt ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho chính quyền Trung Quốc.

Nhật báo công giáo La Croix dành hai trang gửi đến độc giả toàn cảnh xã hội Hoa lục : sinh hoạt ngưng đọng chỉ còn im lặng, nỗi buồn và giao động tinh thần, nhà thờ vắng tín đồ, trường học đóng cửa. Một phụ nữ ở Hàng Châu cho biết nhiều người thân quen, thuộc hàng đại gia triệu phú, sống phập phồng lo sợ sản nghiệp tiêu tan. Điều bất cập trong xã hội Trung Quốc là giới y tế, lên tuyến đầu chống dịch thì thiếu phương tiện bảo hộ chống lây nhiễm.

Tuy không châm biếm hình ảnh tuyên truyền của truyền thông nhà nước Trung Quốc "đưa chủ tịch Tập Cận Bình lên tuyến đầu chống dịch", La Croix bình luận : Chưa bao giờ trong lịch sử đương đại xảy ra biện pháp áp đặt cách ly thô bạo như ở Trung Quốc. Từ Vũ Hán, Bắc Kinh, Hàng Châu, Quế Lâm cho đến Tây An, chứng nhân có người từ chối trả lời, có người can đảm lên tiếng qua điện thoại hay SMS. Tất cả đều có chung nỗi ám ảnh : Khi nào thì qua hết cơn ác mộng ?

Các câu hỏi không giải đáp

Thái độ lưng chừng, nước đôi của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cơ quan trực thuộc Liên Hiệp Quốc đặt ra nhiều nghi vấn.

Nếu virus corona không nguy hiểm thì tại sao phái đoàn điều tra không dám đến Vũ Hán ? Còn nếu dịch đã đe dọa thế giới thì khi nào WHO mới tuyên bố đại dịch ? Và chủ tịch Trung Quốc, vì sao truyền thônn nhà nước "đưa lên tuyến đầu" trong những ngày gần đây ? Phải chăng vì dịch đang được "khống chế" như bác sĩ tổng giám đốc WHO, người Ethiopia và giới chức Y tế Trung Quốc tuyên bố, nên chủ tịch xung phong chờ hưởng thành quả ? Hoặc trái lại, chủ tịch Trung Quốc bị một số người nào đó ép buộc nhận mình là chỉ huy tối cao chống dịch để sau đó lãnh trách nhiệm nếu thất bại ?

Le Monde không có câu trả lời, nhưng theo nhà phân tích Jean-Pierre Cabestan tại Hồng Kông, qua hành động xung trận này, Tập Cận Bình nhìn nhận là phải cải thiện cách điều hành đất nước, tức là nhìn nhận chế độ có vấn đề. Do vậy, ông ta cần nhanh chóng làm chủ tình hình qua các biện pháp khống chế mạng xã hội và phong tỏa lãnh thổ.

Le Monde cũng không quên xứ chùa Tháp sau khi cho hàng ngàn du khách tàu Westerdam cặp bến : Nỗi lo "ác mộng dịch tễ" tại Cam Bốt. Hệ quả của một quyết định hào phóng có dụng ý chính trị của thủ tướng Hun Sen, từ đầu vụ khủng hoảng virus corona, luôn ngả theo lập luận của Bắc Kinh "có chi đâu mà lo".

Cách ly vì không biết làm gì khác

Khủng hoảng Covid-19 hay virus corona thật ra cũng là cơ hội để rút tỉa bài học, bởi vì đó là lúc những bất cập, những trục trặc của một xã hội hiện ra một cách rõ ràng không thể che giấu.

Với nhận định này, trang ý kiến của Les Echos rút ra ba nhận xét về xã hội Trung Quốc :

Thứ nhất, dù với tất cả các biện pháp kiểm soát xã hội mà chế độ thi hành từ hệ thống video nhận diện, theo dõi kiểm duyệt thông tin trên mạng như tác phẩm "1984" của George Orwell mô tả chế độ toàn trị Stalin và Đức Quốc Xã, chính quyền Trung Quốc cũng không có khả năng truy ra nguồn cội của dịch bệnh để ngăn chặn lây lan.

Khi Nhà nước Trung Quốc ở thế kỷ 21 sử dụng chế độ cách ly như chiếu chỉ của vua Pháp ban hành cách nay 700 năm để chống bệnh cùi, thì còn gì để nói ?

Thứ ba, trước tâm lý giao động, lo sợ của công luận, một số nhà bình luận mượn hình các đường biểu diễn thống kê để chứng minh Covid-19 không nguy hiểm hơn bệnh cúm.

Vấn đề là trong cơn hấp tấp, những tín đồ của con số đã quên một điều cơ bản là trong trường hợp xuất hiện dịch lạ, lấy số nạn nhân qua đời chia cho số người bị nhiễm, để tìm tỷ lệ tử vong hầu suy đoán dịch đang tăng hay giảm, là sai. Đó là trường hợp của Trung Quốc, ngày nào cũng cho thống kê 2,1% tử vong.

Tài liệu mới về Tân Cương

Thêm tài liệu mật của Trung Quốc bị phát tán, tố giác chính sách giam cầm người Duy Ngô Nhĩ trong các nhà tù khổng lồ ở Tân Cương : Từ năm 2014, ban lãnh đạo đảng cộng sản đưa 200.000 cán bộ về nông thôn để "thu thập thông tin và dạy người Hồi giáo cách yêu nước".

Ba tháng sau khi đợt tài liệu mật thứ nhất được phát tán, đợt tài liệu thứ hai cũng được trao cho nhà báo điều tra người Đức Adrian Zenz và 12 cơ quan truyền thông quốc tế trong đó có các đài truyền hình Mỹ, Anh, báo New York Times và Le Monde…

Tài liệu liên quan đến quận Karakash, sát sa mạc Taklamakan, Tân Cương, trong đó có danh sách hàng trăm người bị nhốt vào trại cải tạo vì những lý do chẳng có gì là bất chính như có ba đứa con, có liên lạc với nước ngoài, biểu lộ niềm tin tôn giáo. Cụ thể, chỉ cần có một người bà con ở nước ngoài hay xin cấp hộ chiếu mà sau đó không đi du lịch… là có thể ở tù.

Một thành phần khác, gồm những người từ 20 đến 40 tuổi tức sinh vào những thập niên 1980, 1990, 2000, thì bị xem là thành phần có "tư tưởng khó đoán". Chỉ trong một huyện mà có đến "3.000 người đi cải tạo" trong đó có "331 học viên" có thân nhân ở nước ngoài.

Những người được thả cũng không yên thân sau đó. Họ luôn sống trong mối đe dọa bị bắt trở lại.

Danh sách đen Karakash, theo nhà báo Đức Adrian Zenz, cho thấy rõ chiến dịch "giam cầm và tẩy não đặt trên nguyên tắc nghi can là người có tội hoặc đồng lõa với tội ác", một hình thức khủng bố tinh thần buộc toàn gia phải luôn tuân thủ chế độ.

Donald Trump, đồng minh của phe bảo thủ Iran ?

Phe bảo thủ Iran củng cố thế thống trị. Phe ôn hòa được dự báo thua lớn trong kỳ bầu Quốc hội 21/02. Nhờ công ai hay lỗi tại ai ?

Đây là chủ đề bài phóng sự đặc biệt của Le Monde từ Tehran. Trong mục đích củng cố phe bảo thủ, chế độ Hồi giáo dàn dựng tuyên truyền đánh bóng tướng Qasem Soleimani, bị Mỹ oanh kích giết chết hồi đầu tháng Giêng.

Cuộc bầu cử Quốc hội ngày 21/02 tới đây, dưới sự kiểm soát của chế độ, sẽ là chiến thắng lớn của phe cực kỳ bảo thủ. Tổng thống Hassan Rohani, trong buổi lễ ngày 11/02 có dấu hiệu lép vế. Theo nhận định của một cựu chỉ huy Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, Donald Trump đã tặng cho phe bảo thủ một món quà vô giá khi hạ sát tướng Qasem Soleimani.

FSB bị cáo buộc ám sát đối lập Tchetchenia tị nạn tại Đức

Về thời sự Châu Âu, vụ án mật vụ Nga ám sát một nhà đối lập Tchetchenia ở Đức ngày 23/08/2019 là đề tài của báo Pháp. Thủ phạm, Vadim Krasikov, tên trong hộ chiếu là Vadim Sokolov, 54 tuổi, bị bắt tại chỗ và bị truy tố tội sát nhân hôm 11/02 vừa qua.

Qua nhân vật này, cảnh sát liên bang Nga FSB, hậu thân của KGB bị tố cáo đích danh. Theo Le Monde, cũng như các đồng nghiệp Đức, hiếm khi FSB can thiệp ngoài nước Nga. Hầu hết các vụ ám sát, đầu độc thi hành được hay bị tình báo Tây phương phá vỡ, đều do an ninh quân đội Nga thi hành.

Địa Trung hải căng thẳng

Một chủ đề làm tốn giấy mực nhiều nhất là tình hình căng thẳng tại Địa Trung Hải. Với bản đồ chi tiết, Libération và La Croix phân tích vì sao Thổ Nhĩ Kỳ và các nước bờ đông quyết liệt giành nhau quyền khai thác tài nguyên trong bối cảnh giữa Ankara và Athens đều ở trong tình trạng chiến tranh chưa kết thúc. Cả hai đều là thành viên của NATO. Hy Lạp còn là thành viên của Liên Hiệp Châu Âu.

Hải sản, khí đốt và nay có thêm tham vọng tại Lybia khiến Thổ Nhĩ Kỳ không ngần ngại đưa quân sang Syria và Libya. Liệu Địa Trung Hải sẽ nổi sóng ?

Từ năm 2019, Ankara đưa chiến hạm đến gần đảo Chypre để dọa tập đoàn dầu khí của Ý đang thăm dò. Trong một động tác trấn an thành viên Liên Hiệp Châu Âu, bộ trưởng quân lực Pháp Florence Parly, ngày hôm qua đến Nicosie để trao đổi về tình hình an ninh với đồng nhiệm đảo Cyprus.

Phim mới

Như mỗi thứ Tư hàng tuần, các rạp chiếu phim Pháp trình chiếu phim mới. Trang phim ảnh của báo chí Pháp hôm nay chú ý bộ phim "Trường hợp Richard Jewell" của Clint Easwood. Câu chuyện có thật, một nhân viên FBI, phá vỡ một vụ khủng bố cứu hàng trăm sinh mạng lúc Thế Vận Atlanta 1996. Nhưng sau đó bị cáo buộc dàn dựng chiến công để được lợi danh.

Phim thứ hai, "Wet Season", mang màu sắc "vòng tay học trò" của đạo diễn Singapore, Anthony Chen.

Phim thứ ba, ấn bản mới dựa theo danh tác The Call Of The Wild, "Tiếng gọi nơi hoang dã" của Jack London với hai tài tử gạo cội Harisson Ford và Omar Sy cùng con chó Buck đi tìm vàng.

Tú Anh

Virus corona đang hoàng hành tại Trung Quốc hơn hai tháng qua vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Số người chết đã lên đến hơn 2.000 người với gần 75.000 ca nhiễm. Việc phong tỏa Vũ Hán và các thành phố khác tại Trung Quốc gây nên nhiều cảnh hỗn loạn chưa từng thấy.

Người dân Trung Quốc hoang mang và phẫn nộ trước nhiều cái chết thương tâm như cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng. Ông là một trong tám bác sĩ cảnh báo sớm về virus COVID-19 ngay từ cuối tháng 12/2019. Vài ngày sau đó ông bị công an mời lên đồn và bắt phải ký vào bản nhận tội “tuyên truyền sai sự thật, gây hoang mang cho người dân”. Cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng đã khiến quần chúng tức giận, trong đó có nhiều người là trí thức và nghệ sĩ nổi tiếng Trung Quốc.

Bác sĩ Lý Văn Lượng, người cảnh báo sớm về dịch cúm corona đã qua đời vì lây nhiễm do virut COVID-19

Không chỉ bác sĩ Lý Văn Lượng qua đời vì nhiễm bệnh mà ngay cả bác sĩ, giám đốc bệnh viện Vũ Hán cũng vừa qua đời do virus COVID-19. Đạo diễn Thường Khải ở Vũ Hán cũng đã tử vong cùng cả gia đình gồm bố mẹ và chị gái khi tự cách ly tại nhà. Theo báo chí thì có hơn 3.000 nhân viên y tế tại Vũ Hán đã bị lây nhiễm virus corona trong khi điều trị cho các bệnh nhân. Gần 800 triệu người Trung Quốc nằm trong khu vực giới hạn đi lại trong đó có Bắc Kinh và Thượng Hải. Hiện đã có hơn 80 quốc gia trên thế giới cấm hoặc hạn chế người Trung Quốc nhập cảnh.

Do dịch cúm Vũ Hán vẫn tiếp diễn nên chưa có con số thống kê về thiệt hại của Trung Quốc do virus corona gây ra tuy nhiên ngay từ bây giờ chúng ta cũng có thể hình dung được sự tổn thất to lớn cho nền kinh tế của Trung Quốc, đại công xưởng của thế giới. Nhiều nhà máy phải đóng cửa trong đó có các nhà máy ô tô. Foxconn, nhà máy sản xuất của Apple, cũng tạm dừng sản xuất. Không chỉ tại Trung Quốc mà nhiều công ty ở bên ngoài cũng bị ảnh hưởng do thiếu nguồn nguyên vật liệu được sản xuất tại Trung Quốc.

Nhân đây, tôi muốn đề cập một chút đến phong trào toàn cầu hóa, đó là việc các công ty lớn tại các nước phát triển di dời các nhà máy hãng xưởng sang các nước đang phát triển nhằm giảm chi phí sản xuất. Đây là trào lưu không thể đảo ngược vì nó hoàn toàn hợp lý. Trung Quốc được chọn làm công xưởng của thế giới vì có một tài nguyên khổng lồ, đó là dân số với hơn 1,4 tỉ người. Nếu Trung Quốc là một nước dân chủ thì không có gì để nói, họ sẽ phát triển và thăng tiến trong bền vững. Tuy nhiên Trung Quốc là một nước độc tài, càng hùng mạnh thì họ càng trở thành mối lo ngại cho hòa bình thế giới khi lãnh đạo Trung Quốc ngày càng công khai bày tỏ tham vọng bá chủ thế giới, ví dụ việc gia tăng chi tiêu ngày càng lớn cho quân sự.

Một Trung Quốc lớn mạnh nhưng vẫn từ chối các giá trị về dân chủ và nhân quyền đã trở thành mối đe dọa chung cho tất cả các nước dân chủ chứ không riêng gì Mỹ. Kìm hãm, bao vây và cô lập Trung Quốc là hành động tự vệ bắt buộc của các nước dân chủ. Nước Nga của Putin cũng bị cấm vận và cô lập sau khi dùng vũ lực sát nhập bán đảo Krime của Ukraine vào lãnh thổ Nga. TPP (Hiệp ước Đối tác xuyên Thái Bình Dương) ra đời là nhằm mục đích bao vây và cô lập Trung Quốc. Đáng tiếc là hiệp ước đó đã bị Donald Trump xé bỏ. Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung do Trump phát động chỉ gây ồn ào và mang tính mị dân chứ không có hiệu quả là bao.

Trong năm 2018 (một năm sau cuộc chiến thương mại), thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc lập kỷ lục với 419,2 tỷ USD, cao nhất trong 10 năm, kể từ năm 2008.

Như chúng ta đều biết thâm thủng thương mại của Mỹ với Trung Quốc vào khoảng 300-350 tỉ USD mỗi năm và Trump cho rằng đây là sự “bất công” đối với Mỹ vì thế ông ta đã châm ngòi cho cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung nhằm cân bằng thâm thủng thương mại giữa hai nước. Sự thật không giản dị như vậy. Trong năm 2018 (một năm sau cuộc chiến thương mại), thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc lập kỷ lục với 419,2 tỷ USD, cao nhất trong 10 năm, kể từ năm 2008. Xuất khẩu hàng hóa Mỹ sang Trung Quốc giảm 9,6 tỷ USD, trong khi nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ tăng 34 tỷ USD. Sau 18 tháng, cuối cùng Trump cũng phải ký “hòa ước” đình chiến chiến tranh thương mại với Trung Quốc.

Tại sao như vậy? Trước chiến tranh thương mại, mỗi năm Trung Quốc mua của Mỹ khoảng 200 tỉ USD các loại hàng hóa thì 100% các loại hàng hóa đó là của Mỹ. Trong khi đó hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ, thì có đến hơn 50% là hàng hóa của các công ty Mỹ sản xuất tại Trung Quốc. Apple là một ví dụ. Một chiếc điện thoại iPhone sản xuất ở Trung Quốc với giá khoảng 240 USD, trong đó Trung Quốc chỉ nhận được 8,46 USD, số còn lại chia đều cho các công ty Mỹ, Nhật, Hàn, Đài Loan. Mỗi cái điện thoại, Apple đút túi gần 300 USD. 50% hàng hóa còn lại là những mặt hàng gia dụng và tiêu dùng thiết yếu mà người Mỹ bắt buộc phải mua. Kết quả là dù Trump có đánh thuế bao nhiêu trên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu thì thâm thủng mậu dịch cũng không vì thế mà giảm đi. Hơn nữa tiền thuế đó là dân Mỹ trả chứ Trung Quốc không có trả. Dân Mỹ là con nhà giàu nên nhu cầu chi tiêu lớn, họ bỏ tiền ra để nhận được những thứ mình cần, điều đó hoàn toàn hợp lý, thuận mua vừa bán.

Quá trình toàn cầu hóa là không thể thay đổi. Không có công ty nào tại Mỹ có thể làm ra được một cái áo sơ mi hay một đôi giày với giá 10 USD, đơn giản vì tiền lương của người Mỹ quá cao. Không chỉ Mỹ và các nước phát triển mới làm như vậy mà ngay cả các nước như Hàn Quốc, thậm chí là Thái Lan cũng đã không làm gia công may mặc từ nhiều năm qua. Các công việc đó sẽ chuyển sang Trung Quốc hoặc các nước đang phát triển như Việt Nam, Bangladesh, Pakistan, Myanmar… Trung Quốc không “ăn cắp” công ăn việc làm của người Mỹ. Mỹ và các nước phát triển sản xuất các mặt hàng có giá trị cao và tinh vi còn các mặt hàng rẻ tiền và cần nhiều sức lao động sẽ chuyển sang cho các nước kém phát triển.

Cái giá mà Trung Quốc phải trả cho việc làm ra hàng hóa giá rẻ để xuất đi khắp thế giới là vô cùng lớn. Dễ thấy nhất là sự hủy hoại môi trường. Trung Quốc đã cố gắng tăng trưởng kinh tế một cách hoang dại bất chấp hậu quả. Chủ nghĩa thực tiễn của Mỹ và các nước dân chủ cũng đã lợi dụng và tiếp tay cho sự phát triển hoang dại đó. Giờ đây thế giới đã nhận ra là không thể tiếp tục như vậy. Dịch cúm Vũ Hán có thể là cơ hội để các nước dân chủ cô lập Trung Quốc một cách mạnh mẽ hơn. Việc các nhà máy rút khỏi Trung Quốc đã, đang và sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Hơn nữa việc phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc cũng nguy hiểm cho chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu mỗi khi có sự cố tại quốc gia này.

Việt Nam sẽ ra sao trong hoàn cảnh mới này?

Có thể nói là Việt Nam đang đứng trước một cơ hội “có một không hai” để phát triển và vươn lên. Nhiều nhà máy sẽ chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam và các nước khác trong khu vực. Một đồng thuận gần như là 100% của các nước dân chủ là kéo Việt Nam ra khỏi quĩ đạo Trung Quốc, giúp Việt Nam mạnh lên để làm đối trọng với Trung Quốc. Việc Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) vừa được nghị viện Châu Âu thông qua (hôm 12/2/2020) bất chấp phản đối của nhiều tổ chức xã hội dân sự và nhân quyền quốc tế là một minh chứng.

Đảng cộng sản Việt Nam cũng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc “bỏ Tàu theo Mỹ” dù thâm tâm không hề muốn. Kinh tế của Việt Nam phụ thuộc quá lớn vào ngoại thương, chủ yếu là Mỹ và các nước dân chủ. Như vậy quá trình “xoay trục” là không thể đảo ngược. Trung Quốc sẽ sớm rơi vào khủng hoảng và chúng ta sẽ thấy rõ điều đó trong năm 2020. Dịch cúm Vũ Hán cũng đã bộc lộ nhiều lúng lúng và bất cập của một chính quyền thiếu vắng tự do và dân chủ. Trong một hệ thống chính trị độc đoán, thiếu minh bạch với sự kiểm duyệt gắt gao càng làm cho tình hình hỗn loạn, lòng dân hoang mang. Nếu chính phủ Trung Quốc không bưng bít ngay từ đầu, khi dịch cúm mới xảy ra thì có thể hậu quả đã không nghiêm trọng như bây giờ.

Chúng ta có thể thấy là cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung không gây thiệt hại nhiều cho Trung Quốc mà chính con virus corona bé nhỏ mới thực sự làm cho đế quốc khổng lồ của tập Cận Bình chao đảo. Đây là một cơ hội trời cho để Mỹ và các nước dân chủ cô lập Trung Quốc. Không phải tự nhiên mà Trung Quốc tố cáo Mỹ là “gieo rắc sự hoang mang và sợ hãi” cho dư luận thế giới bằng việc rút các cơ quan ngoại giao Mỹ tại Vũ Hán về nước và sau đó đem máy bay đến Trung Quốc để di tản toàn bộ công dân của Mỹ tại đây. Các nước khác lập tức theo chân Mỹ, trong đó có cả Việt Nam.

Đứng trước cơ hội này, Việt Nam muốn hay không cũng phải thay đổi. Nếu Việt Nam vẫn tiếp tục là một bản sao của Trung Quốc thì không có lý do gì để các tập đoàn đa quốc gia chuyển các nhà máy sang Việt Nam. Họ có rất nhiều sự lựa chọn khác trong khu vực. Như vậy, dù muốn hay không thì chính quyền Việt Nam cũng phải cải cách và thay đổi. Các áp lực từ các tổ chức xã hội dân sự và nhân quyền quốc tế sẽ gia tăng ngày càng mạnh lên đảng cộng sản Việt Nam. Cơ hội dân chủ hóa đất nước ngày càng đến gần. Những người thật sự quan tâm đến tương lai và vận mệnh đất nước cần tìm đến và kết hợp lại với nhau thành một lực lượng dân chủ hùng mạnh để trở thành một giải pháp cho đất nước.

Việt Hoàng (20/02/2020)

Virus corona - Covid-19 : Mối lo mới từ Nhật Bản

Dịch Covid -19 vẫn chiếm trang nhất nhiều tờ báo Pháp ra hôm nay. Mặc dù dường như đã bắt đầu có dấu hiệu dịu xuống ở Trung Quốc nhưng bệnh dịch vẫn tiếp tục tiến triển khó lường. Ngoài Trung Quốc, đã bắt đầu xuất hiện những ổ dịch mới đáng lo ngại.

Hành khách trên tàu Diamond Princess neo tại Yokohama, Nhật Bản vẫy chào báo chí, ngày 12/02/2020. Reuters/Kim Kyung-hoon

Nhật Bản đang trở thành điểm nóng mới, cụ thể là thành phố công nghiệp Yokohama với 3,7 triệu dân nằm cách thủ đô Tokyo 30 km. Tại đó, con tàu du lịch Diamond Princess chứa 3.700 người đang bị cách ly trên bến cảng từ hôm 5/12 sau khi phát hiện có hành khách nhiễm virus.

Nhật báo La Croix chạy tựa : "Đến lượt Nhật Bản báo động virus corona". Sát ngày hết hạn cách ly con tàu (19/02), Bộ Y tế Nhật xác nhận trên con tàu du lịch này có hơn 500 ca nhiễm Covid-19, và số người dương tính với virus corona tăng thêm hàng chục mỗi ngày qua. Đó mới chỉ là số ca phát hiện nhiễm trên tổng số 1.723 người được xét nghiệm. Cộng thêm 65 trường hợp xác nhận đã bị nhiễm virus corona và một ca tử vong ở trong nước, Nhật Bản đang là ổ dịch Covid-19 lớn thứ hai sau Trung Quốc.

Theo La Croix, "người Nhật vẫn quen đối phó với những thảm họa thiên tai, giờ đang chuẩn bị đối mặt với sự lây lan của virus corona dài hơn, nghiêm trọng hơn như là họ dự tính lúc đầu".

Tờ báo cho biết : "Tại thành phố Yokohama, cuộc sống vẫn tiếp tục bình thường nhưng một nửa dân thành phố giờ đây ra đường đeo khẩu trang. Người ta đã thấy xuất hiện những hàng người xếp hàng trước các cửa hiệu dược phẩm dài thêm mỗi ngày. Trước các khách sạn, có những chai nước tẩy trùng để khách hàng rửa tay trước khi vào. Nỗi lo sợ bắt đầu tràn vào các nhà dưỡng lão, một trong những nơi nhạy cảm của bệnh dịch".

Chính phủ Nhật đã báo động về tình trạng dịch virus corona đồng thời kêu gọi ý thức và trách nhiệm công dân của mỗi người. Hệ quả là một loạt các sự kiện thể thao, lễ hội bị hủy bỏ. Nhưng với Nhật Bản mối đe dọa lớn nhất ở phía xa hơn một chút, đó là đe dọa đối với Thế vận hội mùa hè Tokyo, sẽ khai cuộc vào giữa tháng 7 tới.

Chính phủ Nhật lo giữ hình ảnh đất nước, chậm xử lý khủng hoảng ?

Liên quan đến sự việc này, báo Le Monde có bài "Nhật Bản bị chỉ trích về quản lý dịch Covid-19". Các quyết định của cơ quan y tế Nhật trong vụ xử lý dịch trên con tàu Diamond Princess bị dư luận trong nước chỉ trích là đưa ra chậm trễ và thiếu thận trọng. Ví dụ Nhật đã đưa 206 kiều dân trở về từ Vũ Hán, nhưng chỉ yêu cầu họ tự cách ly trong nhà 2 tuần, trong khi mà ở những nước khác, những người từ vùng dịch trở về đều bị tập trung bắt buộc cách ly.

Theo Le Monde, "ngay từ đầu, chính quyền Abe có vẻ như chăm lo cho hình ảnh của nước Nhật nhiều hơn. Hôm 6/2, chính phủ Nhật kêu gọi truyền thông Nhật và Tổ chức Y tế Thế giới không tính gộp những trường hợp nhiễm trên tàu Diamond Princess vào số ca nhiễm ở trong nước. Chính phủ sợ người Nhật cũng bị xếp vào danh sách bị hạn chế nhập cảnh". Trong khi đó, theo tờ báo, ngày 5/2, đảo quốc nhỏ giữa Thái Bình Dương Micronesia đã ra lệnh cấm nhập cảnh những người đến từ Nhật.

Trung Quốc : Tiếp tục cuộc chiến với Covid-19, mở rộng phong tỏa

Tại Trung Quốc, sức tàn sát của virus corona dường như có dịu xuống vài ngày nay, nhưng chưa dấu hiệu nào cho thấy dịch đang bị đẩy lùi. Cuộc chiến của Trung Quốc với tử thần Covid-19 vẫn còn đầy căng thẳng.

Chính quyền thắt chặt các quy định cách ly phòng dịch, Le Monde cho biết. Từ hôm qua các biện pháp kiểm tra, cách ly đã mở rộng ra hàng loạt các địa phương. Thủ đô Bắc Kinh được đặt dưới sự giám sát tối đa. Bất kể ai vào thành phố giờ đây đều bị cách ly 14 ngày. Tại Thượng Hải, người dân ra vào thành phố phải có giấy phép. Có những khu phố người ta chỉ cho phép cư dân sở tại ra vào. Một số thành phố sống trong không khí như có chiến tranh. Người dân bị lệnh giới nghiêm cấm ra khỏi nhà kể cả để mua bán nhu yếu phẩm.

Le Monde cho biết, tình hình kiểm soát đi lại trong thành phố tại Thượng Hải trở nên hỗn loạn. Mỗi khu phố, mỗi khu dân cư làm theo cách của mình tùy theo tâm lý lo sợ ở từng nơi. Có những khu dân cư, chỉ cho phép những người sống trong đó được vào. Ở những khu khác, mỗi gia đình chỉ được ra ngoài 3 lần trong 1 tuần. Nhưng cũng có chỗ thì khách vẫn được ra vào tự do.

Còn tại Hồ Bắc, toàn tình như đặt trong tình trạng chiến tranh : Rất đông quân nhân được cử đến giúp các nhóm y tế địa phương để cưỡng chế cách ly những người có triệu chứng sốt nhỏ nhất.

Ngay từ thứ Sáu tuần trước, thành phố Thập Yến trong tỉnh Hồ Bắc chính thức đặt trong tình trạng chiến tranh. Không một ai được quyền ra khỏi nhà trong 2 tuần. Các huyện bên cạnh thành phố sẽ lo cung cấp thực phẩm cho các gia đình, nhưng chi phí dịch vụ do người dân trả. Nhiều thành phố trong tỉnh Vân Nam, tây nam đất nước, cũng được áp dụng các biện pháp phong tỏa ngặt nghèo.

Như vậy có khoảng 760 triệu người, tức một nửa dân số Trung Quốc bị cô lập. Gần đây, chủ tịch Tập Cận Bình đã khẳng định lại là cuộc chiến đấu chống dịch "không được làm tê liệt đất nước". Nhưng đến giờ thì Trung Quốc không còn cách làm nào khác.

Khốn khổ khi là người Hồ Bắc

Không chỉ bị cách ly, hạn chế đi lại ngay tại địa phương mà ở khắp nơi trong đất nước Trung Quốc cuộc sống của hàng triệu người khác đang khốn đốn, chỉ vì họ là dân Hồ Bắc.

Phóng viên báo Le Figaro có bài phóng sự điều tra dài với tiêu đề "Những con bệnh "dịch hạch" của Hồ Bắc, những kẻ khốn khổ mới của Trung Quốc". Bài phóng sự cho thấy ngay từ đầu dịch Covid-19 bùng phát, 5 triệu người đã bỏ chạy khỏi thành phố Vũ Hán. Bị chính quyền truy tìm, đồng bào ruồng bỏ, những người Vũ Hán đó đang là những nạn nhân liên đới của virus corona. Ngay cả những người đã rời khỏi quê hương bản quán của mình từ lâu cũng vẫn không thoát được cuộc săn đuổi, hay thái độ khinh thị ở khắp nơi trên tổ quốc của chính mình.

Syria : Thảm cảnh ở cuối cuộc chiến

Chuyển sang thời sự quốc tế khác đang bị vụ dịch virus corona che lấp. Có một thảm cảnh nhân đạo mà cả triệu người khác đang phải hứng chịu những ngày tháng qua tại Syria.

Libération đưa độc giả đến vùng tây bắc Syria, tại đây đang diễn ra những trận chiến của quân chính phủ Damascus dưới sự yểm trợ của quân đội Nga, để giành lại phần đất cuối cùng nằm trong tay quân nổi dậy và các lực lượng thánh chiến khác nhau. Cuộc chiến đã gây ra một thảm cảnh nhân đạo khi gần một triệu người dân vô tội đang phải bỏ chạy khỏi vùng chiến sự từ tháng 12 vừa rồi.

Libération kể lại : "Hàng chục nghìn người, phần đông là phụ nữ và trẻ em, những ngày qua đang tiếp tục bỏ chạy khỏi thành phố và các làng mạc lên hướng bắc để tránh bom đạn của Nga và đà tiến của quân đội Syria. Họ ra đi, không nơi trú, giữa trời đêm nhiệt độ -5°C".

Một người làm công tác nhân đạo tại chỗ cho biết : "Những gì đang diễn ra tại đây thật kinh khủng, không gì có thể so sánh kể từ đầu cuộc chiến đến giờ. Chúng tôi hoàn toàn bị quá tải không biết làm gì. Chúng tôi chỉ có thể lo được cho 100 nghìn người chứ 800 nghìn thì không thể. Người ta ngủ trong xe, trong các lều dựng tạm. Họ đốt tất cả những gì có thể để sưởi. Nhiều trẻ em đã chết vì lạnh".

Le Figaro cũng đồng thanh gọi đây là một thảm kịch thực sự và đó là "trận đột phá đẫm máu của chế độ Syria ở tây Aleppo". Tờ báo nhắc lại là cuộc chiến tranh Syria kéo dài từ 9 năm qua đã làm hơn 380 ngàn người chết và 11 triệu người Syria bỏ nhà chạy nạn.

Bóng đá Champions League : PSG có bước qua lời nguyền ?

Một thời sự thể thao được người Pháp đang háo hức đón chờ, đó là giải cúp Châu Âu Champions League tối nay trở lại với trận đấu lượt đi vòng 1/8 giữa câu lạc bộ Pháp Paris Saint-Germain và Dormund của làng bóng Đức. Le Figaro chạy tựa "PSG muốn phá vỡ định mệnh".

Đó là định mệnh mà nhà vô địch bóng đá Pháp làm mưa làm gió ở các sân cỏ trong nước bao mùa bóng qua, thế nhưng mỗi khi bước ra đấu trường Châu lục thì chưa một lần thành công, và đã ba lần liên tiếp đội bóng thành Paris bị dừng bước ở ngay vòng 1/8. Người hâm mộ bóng đá Pháp đều phấp phỏng hy vọng đội bóng giàu có và hội tụ tài năng lớn nhất của làng bóng Pháp của họ lần này sẽ thoát được bóng ma quá khứ, chơi bóng tự tin hơn, đừng để thất bại trở thành như định mệnh hay lời nguyền không bước qua được.

Anh Vũ

Tập Cận Bình nhận đã sớm trực tiếp chỉ đạo chống dịch Covid-19 (RFI, 16/02/2020)

Lãnh đạo tối cao Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp tục cuộc chiến truyền thông lấy lại thế chủ động, trong bối cảnh khủng hoảng do dịch Covid-19 dường như chưa thấy lối ra. Báo chí chính thức Trung Quốc hôm 15/02/2020, công bố bài phát biểu của ông Tập trong một cuộc họp Bộ Chính Trị ngày 03/02, trong đó Tập Cận Bình nhấn mạnh, ngay từ ngày 07/01 đã trực tiếp chỉ đạo phòng chống virus corona mới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình xuất hiện trước công chúng tại Bắc Kinh chỉ đạo chống dịch virus corona ngày 10/02/2020. Tân Hoa Xã/ Reuters

Đây là lần đầu tiên chính quyền Bắc Kinh thừa nhận ban lãnh đạo tối cao đã biết và trực tiếp chỉ đạo phòng chống dịch ngay từ sớm, đúng một tuần sau khi Trung Quốc thông báo với Tổ chức Y tế Thế giới về một virus lạ gây viêm phổi tại Vũ Hán, và hai tuần trước khi Bắc Kinh chính thức thừa nhận dịch. Thông tin nói trên được truyền thông quốc tế đặc biệt chú ý.

Trả lời báo Mỹ New York Times, tiến sĩ Bùi Minh Hân (Minxin Pei), một chuyên gia về chế độ cộng sản Trung Quốc, Claremont McKenna College, Califonia, nhận xét : tinh thần chính toát lên qua bài phát biểu của ông Tập Cận Bình dường như là động thái thanh minh, ông ta đang tìm cách thay đổi cách tường thuật về diễn biến của cuộc khủng hoảng dịch Covid-19, cho đến thời điểm đó, đã tỏ ra "rất bất lợi cho lãnh đạo tối cao".

Thông tín viên Liu Zhifan từ Bắc Kinh cho biết cụ thể :

Chính trên tờ bán nguyệt san Cầu Thị, của đảng cộng sản Trung Quốc, đã xuất hiện thông tin về việc một cuộc họp của Thường Vụ Bộ Chính Trị diễn ra vào ngày 07/01, khi Bắc Kinh cho rằng dịch bệnh đang nằm trong tầm kiểm soát. Bộ Chính Trị là cơ quan quyền lực tối cao trong hệ thống chính trị Trung Quốc, mà ông Tập Cận Bình là người đứng đầu.

Thông tin lạ lùng này cho thấy chủ tịch Trung Quốc rõ ràng là người lãnh đạo cuộc chiến chống virus corona mới ngay từ những ngày đầu tiên. Nhưng điều đó cũng cho thấy là lãnh đạo tối cao Trung Quốc nắm rõ tình hình diễn biến dịch bệnh, trước rất nhiều so với tuyên bố chính thức mà ông Tập đưa ra về dịch bệnh, hai tuần sau đó.

Diễn biến này có thể đặt ra vấn đề trách nhiệm của chủ tịch Trung Quốc trong việc xử lý khủng hoảng. Cho đến nay, dân chúng vốn vẫn đổ dồn chỉ trích vào lãnh đạo thành phố Vũ Hán, do thái độ thụ động trước dịch bệnh, trong lúc hai lãnh đạo tỉnh Hồ Bắc bị cách chức, để thay thế vào đó là một người thân tín của ông Tập Cận Bình.

Tuy nhiên, với diễn biến mới nói trên, các chỉ trích có thể sẽ hướng nhiều hơn về phía chính quyền trung ương, đã trở thành đối tượng bị lên án, kể từ sau cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng. Cái chết của người đầu tiên cảnh báo dịch bệnh đã gây nên một làn sóng phẫn nộ chưa từng thấy trong xã hội Trung Quốc, dưới chế độ Tập Cận Bình".

Dịch bệnh virus Covid-19, tại Trung Quốc, tiếp tục khiến thêm 142 người chết trong vòng 24 giờ qua, nâng tổng số người thiệt mạng lên gần 1.700, theo con số chính thức. Hơn 68.000 người nhiễm virus.

Bắc Kinh : Ai vào thành phố đều phải qua giai đoạn cách ly 14 ngày

Trong lúc chính quyền liên tục khẳng định tình hình dịch bệnh có xu hướng cải thiện. Hôm nay, thủ đô Bắc Kinh – với 22 triệu dân – đã đưa ra biện pháp triệt để, với quyết định tất cả ai vào thành phố, đều bị buộc phải cách ly 14 ngày, trước khi trở lại với cuộc sống bình thường. Ai từ chối tuân thủ giai đoạn cách ly này sẽ bị trừng phạt. Hiện mới chỉ có 8 triệu dân Bắc Kinh nghỉ Tết trở về. Quy định siết chặt này sẽ còn khiến các hoạt động sản xuất khởi động trở lại muộn hơn nữa.

Trọng Thành

****************

Virus corona phơi bày những lỗ hổng của ngành y tế Trung Quốc (RFI, 15/02/2020)

Y tá, bác sĩ làm việc trong những điều kiện khắc nghiệt, thiếu thốn dụng cụ y khoa, hệ thống y tế bất cập… dịch bệnh virus corona mới (Covid-19) làm lộ rõ những lỗ hổng của ngành y tế tại cường quốc thứ nhì thế giới.

Nhân viên y tế ở bệnh viện Kim Ngân Đàm (Jinyintan), thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, ngày 13/02/2020. China Daily via Reuters

Bác sĩ Lý Văn Lượng, một trong số tám bác sĩ gióng chuông báo động về sự nguy hiểm của chủng virus corona mới, nhưng lại bị chính quyền trấn áp, đã qua đời ngày 06/02/2020 (chứ không phải là ngày 7/2 như thông báo của chính phủ Trung Quốc) do bị nhiễm virus corona mới khi chăm sóc các bệnh nhân.

Cái chết của ông cho thấy rõ những điều kiện làm việc ngặt nghèo của các bác sĩ tại Vũ Hán, tâm dịch bệnh. Theo tường thuật của South China Morning Post, "ít nhất có khoảng 500 bác sĩ và y tá đã bị nhiễm bệnh". Và theo như cách tính mới được Trung Quốc công bố hôm 13/02/2020, trong số hơn 1.300 người chết, là có 6 bác sĩ.

Là tâm dịch bệnh, Vũ Hán là khu vực gánh hậu quả thiệt hại nặng nề nhất : Số người chết chiếm đến hơn 2/3 trong tổng số và số ca nhiễm là hơn 43%. Trên tuyến đầu chống dịch bệnh, các y bác sĩ ở đây lại phải đối mặt với tình trạng khan hiếm thiết bị y tế và dụng cụ bảo hộ nghiêm trọng, trong khi ngành sản xuất các dụng cụ và thiết bị y khoa chỉ mới hoạt động được có 2/3 công suất.

Làm thế nào có thể ngăn chặn dịch bệnh một cách hiệu quả khi mà chính bản thân các bác sĩ cũng không được phòng hộ tốt ? Để tiết kiệm, khẩu trang khử trùng lại, mặc đồ bảo hộ công nhân thay vì là y tế, nếu có chỉ được thay bộ đồ bảo hộ một lần sau mỗi 4, 6, thậm chí là 8 tiếng… theo như xác nhận của một bác sĩ xin giấu tên với AFP.

Trong thời gian trực, các y bác sĩ cũng không có thời gian để ăn cơm, uống nước, kể cả đi toa-lét. Một số người phải mặc tã dành cho người lớn trong suốt những giờ trực bệnh dài dằng dặc. Ngay cả khi bị ốm, nếu phát hiện bị sốt, họ sẽ bị cách ly. Nhưng nếu sau 7 ngày, sốt không còn nữa, bệnh viện hối thúc họ quay trở lại làm việc ngay, theo như tâm sự của một nữ bác sĩ khác, cũng xin giấu tên vì sợ bị trừng phạt.

Dưới sự kiểm soát của đảng cộng sản

Hãng tin Pháp AFP trích dẫn các con số ấn tượng do trợ lý thị trưởng Vũ Hán, ông Hu Yabo, đưa ra để minh họa cho những khó khăn của các y bác sĩ tại Vũ Hán. Trong tổng số 59.900 bộ đồ bảo hộ cần thiết mỗi ngày, giới y tế ở đây chỉ nhận được có 18.500 bộ. Tương tự, đối với loại khẩu trang N95 để phòng virus : nhu cầu mỗi ngày là 119.000 chiếc, nhưng họ chỉ có được 62.200 chiếc.

Mặc dù chính quyền Trung Quốc đã huy động các chuyên gia trên toàn quốc để đối phó với dịch bệnh tại Vũ Hán, nhưng các bệnh viện tại đây vẫn bị quá tải. Mỗi một bác sĩ phải tiếp đến 400 bệnh nhân trong vòng 8 tiếng và phải thường xuyên đối mặt "với những bệnh nhân bị nhiễm bệnh rất nặng, hay tình trạng sức khỏe đã bị suy biến và đi đến tử vong rất nhanh".

Trên mạng xã hội, một số người thổ lộ về điều kiện làm việc tại Vũ Hán, nhưng cũng có nhiều người lại sợ bày tỏ, vì đảng cộng sản Trung Quốc giám sát và kiểm duyệt mọi thông tin có khả năng làm dấy lên sự bất mãn của người dân.

Những lỗ hổng này của ngành y tế tại tỉnh Hồ Bắc đã được một nhà báo độc lập, Chen Qiushi tố cáo ngay từ ngày 30/01/2020. Thế nhưng, sự biến mất của nhà báo trẻ tuổi này từ hôm 06/02 đến nay đang khiến cho ủy ban chuyên trách về Nhân Quyền Trung Quốc của Quốc hội Mỹ phải lo lắng.

Những bất cập trong hệ thống y tế Trung Quốc

Dịch bệnh virus corona mới xảy còn làm lộ rõ những bất cập trong hệ thống y tế Trung Quốc bất chấp những cải tổ sau trận dịch SARS năm 2002-2003.

Chữa trị bệnh tại Trung Quốc là cả một con đường "gian nan khổ ải". Ngạn ngữ Trung Quốc đã có câu "Bác sĩ càng hiếm và giỏi, giá phải trả càng cao". Hình ảnh dòng người đông đảo trước cổng bệnh viện chỉ để chờ xét nghiệm xem có nhiễm virus hay không phản ảnh rõ tình trạng quá tải tại các bệnh viện, các cơ sở y tế của Trung Quốc.

Nhà báo Dominique Baillard, trong chuyên mục Kinh Tế Hôm Nay của RFI, trước hết đưa ra các con số ấn tượng cho thấy rõ sự khác biệt về điều kiện chăm sóc và chữa trị bệnh nhân giữa Trung Quốc và các nước phương Tây.Một bác sĩ Trung Quốc phải khám trung bình mỗi ngày khoảng 100 người bệnh.

"Thậm chí là gấp đôi ở một số bệnh viện. Tại Trung Quốc, trung bình có một bác sĩ cho từ 5.000 - 6.000 bệnh nhân, tỷ lệ này tại các nước giầu nằm trong khoảng 1/1.500 - 2.000. Những bệnh viện chuyên khoa chỉ cung cấp 4 giường/1.000 cư dân. Con số này ở Hàn Quốc cao gấp ba. Tại Mỹ, khi mỗi một người dân chỉ trả có 10% chi phí khám chữa bệnh, thì người dân Trung Quốc phải trả hơn 30%.

Tại đất nước tư bản xã hội chủ nghĩa này, chăm sóc sức khỏe thuộc lãnh vực tư nhân. Khi ông Đặng Tiểu Bình mở cửa nền kinh tế đất nước, ông để cho thị trường tự quản lý rủi ro này, nhưng không làm tổn hại mấy đến các năng lực y tế khác. Với việc mức sống của người dân được nâng cao, sức khỏe của người dân Trung Quốc cũng được cải thiện và sự thay đổi đó nhìn chung đã được chấp nhận. 95% người dân Trung Quốc đều mua bảo hiểm bệnh tật".

Vẫn theo nhà báo Dominique Baillard, ẩn sau những con số ấn tượng đó là một thực tế rất phũ phàng :

"Tùy theo vùng địa lý, quy chế xã hội, thẻ định cư, việc tiếp cận hệ thống y tế là rất bất bình đẳng. Các vùng nông thôn và những người nghèo nhất là những đối tượng kém may mắn nhất, khác xa cả về hình thức lẫn tài chính trong việc chăm sóc sức khỏe. Rồi do khan hiếm bác sĩ, thị trường lấy hẹn khám chợ đen nở rộ và hối lộ là thông lệ thường nhật mới được khám chữa bệnh.

Gần một nửa hộ gia đình bị rơi vào tình trạng nghèo khổ (44% theo số liệu chính thức) đã khuynh gia bại sản vì phải đi vay mượn để chữa bệnh. Sức khỏe đã trở thành đối tượng bị hy sinh cho công cuộc phát triển duy ý chí của đế chế Trung Hoa. Cường quốc thứ hai thế giới này chỉ dành có 5% GDP cho lĩnh vực y tế, trong khi tại Liên Hiệp Châu Âu mức trung bình là 10%".

Minh Anh

********************

Covid-19 : Nguy cơ lây nhiễm rất cao đối với nhân viên y tế tại Trung Quốc (RFI, 15/02/2020)

Theo các số liệu thống kê mới nhất được công bố hôm nay, 15/02/2020, tại Trung Quốc, số bệnh nhân chết vì virus corona Covid-19 đã vượt qua ngưỡng 1.500, cụ thể là 1.523 ca tử vong. Số ca lây nhiễm được ghi nhận cho tới nay đã hơn 66.000, trong đó có ít nhất 1.716 bác sĩ, y tá có tiếp xúc với bệnh nhân, theo số liệu của Ủy ban Y tế Quốc gia (Bộ Y tế) Trung Quốc.

Nhân viên y tế ở bệnh viện Kim Ngân Đàm (Jinyintan), thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, ngày 13/02/2020. Reuters

Cho đến nay đã có 6 nhân viên y tế tử vong do Covid-19, cho thấy nguy cơ lây nhiễm rất cao đối với những người đang làm việc trong các bệnh viện quá tải.

Từ Bắc Kinh, thông tín viên Stéphane Lagarde tường trình :

"Không thể nào tiếp tục che giấu thực tế đáng buồn này, trong các bệnh viện ở Vũ Hán ngày càng có nhiều bác sĩ và y tá bị lây nhiễm từ bệnh nhân. Thứ trưởng Ủy ban Y tế Quốc gia thừa nhận : "Công việc của các nhân viên y tế rất là nặng nề, điều kiện làm việc rất khó khăn và nguy cơ bị lây nhiễm rất cao".

Đã có hơn 1.700 bác sĩ, y tá bị lây nhiễm virus Covid-19, đại đa số là ở Vũ Hán. Sáu người trong số họ đã chết, trong đó có bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng qua đời vào tuần trước. Ông là một trong những người đầu tiên đã báo động về dịch bệnh.

Sau cái chết của vị bác sĩ này, nhiều nhân viên y tế đã không ngần ngại lên tiếng. Chẳng hạn một y tá của Bệnh viện Trung ương Vũ Hán cho biết trên mạng xã hội Weibo : "Bệnh nhân ở tầng nơi mà tôi đang được chữa trị bao gồm chủ yếu là các đồng nghiệp của tôi. Phần lớn là các phòng có 2 hoặc 3 người nằm chung, với tên họ được ghi rõ trên giấy trắng mực đen trên các cửa".

Thiết bị bảo hộ bị thiếu rất nhiều, hệ thống y tế thì bị quá tải do tầm mức của dịch bệnh. Thêm vào đó là khối lượng công việc quá nặng khiến các ê kíp trên tuyến đầu đang kiệt sức và suy sụp tinh thần.

Ủy ban Y tế Quốc gia vừa thông báo sẽ đền bù cho gia đình của các nhân viên y tế tử vong, đồng thời tăng số tiền thưởng cho những người mà nay cả nước Trung Quốc tuyên dương như những anh hùng".

Thanh Phương

Khẩu với chả trang !

Nguyễn Nam, VNTB, 14/02/2020

Tính đến trung tuần tháng 2/2020, khẩu trang y tế tiếp tục khan hiếm. Báo chí đưa tin ở bệnh viện phụ sản Từ Dũ (Thành phố Hồ Chí Minh) đang bắt đầu sử dụng xen kẽ khẩu trang vải với khẩu trang y tế.

Câu hỏi đặt ra : Hơn 2,5 triệu khẩu trang y tế sản xuất mỗi ngày ở Thành phố Hồ Chí Minh được bán đi đâu ?

Báo cáo của Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh về khẩu trang y tế cho biết năng lực sản xuất của 20 doanh nghiệp sản xuất khẩu trang trên địa bàn là 2.532.000 cái/ngày. Trong đó, cung cấp cho bệnh viện 241.500 cái/ngày, nhà thuốc 364.000 cái/ngày. Lượng cung cấp cho các tỉnh, thành, hệ thống siêu thị, đại lý bán hàng… 1.926.500 cái/ngày.

Tuy nhiên hiện tại thì người dân không thể mua được khẩu trang y tế. Ngay cả hiệu thuốc trong các bệnh viện cũng không bán lẻ khẩu trang y tế cho thân nhân đang chăm nuôi bệnh. Lý do khách quan chung là không có đủ nguồn cung cho ngay cả nhân viên y tế, nói gì đến việc bán lẻ khẩu trang y tế cho người nuôi bệnh.

Báo Tuổi Trẻ ngày 13/2 đưa tin, "Ăn vội bữa cơm trưa, các bác sĩ và nhân viên y tế Bệnh viện Từ Dũ, Thành phố Hồ Chí Minh tất bật người cắt, người may khẩu trang trong bối cảnh thị trường đang khan hiếm khẩu trang do người dân lo sợ dịch bệnh do virus corona chủng mới".

Bài báo viết, "Với những vật dụng đơn giản và dễ tìm như giấy ăn, vải thun dệt, dây thun, một chiếc máy may mini và khoảng 1 phút, các nhân viên y tế ở đây đã cho ra đời 1 chiếc khẩu trang dùng cho cá nhân. Những chiếc khẩu trang tự may này vẫn có thể dùng được trong bệnh viện, ở những nơi ít người, không yêu cầu cao về vô khuẩn để hạn chế giọt bắn" (1).

Bài báo cho thấy một thực tế là ở ngay tại thành phố luôn tự hào được cho là đóng góp nguồn ngân sách lớn nhất cho quốc gia, và ngay tại bệnh viện sản lớn nhất miền Nam, khẩu trang y tế tối thiểu cho nhân viên y tế cũng đang thiếu thốn thì chuyện phòng, chống dịch sẽ ngày càng rất khó khăn. Điều này cho thấy vừa qua chỉ riêng cửa khẩu hàng không Tân Sơn Nhất đã xuất ra nước ngoài (chủ yếu sang Trung Quốc) theo công bố là 36 tấn khẩu trang y tế (tương đương khoảng 16 triệu khẩu trang), là một quyết định nặng về yêu cầu chính trị của nhà chức trách, kể cả khi viện dẫn lý do nhân đạo.

Theo nhà chức trách công bố, đến ngày 13/2, Thành phố Hồ Chí Minh có 2.227 người nhập cảnh đang cách ly tại nhà ; 27 người nhập cảnh được cách ly tập trung. Riêng người tiếp xúc gần với ca bệnh Covid-19 (nCoV) đang có 18 trường hợp được cách ly tập trung, 11 trường hợp cách ly tại nhà. Số ca bị nhiễm Covid-19 là 3.

Trước thực trạng khan hiếm khẩu trang y tế ngay cả trong các bệnh viện, thì việc đảm bảo khẩu trang y tế cho 2.227 người nhập cảnh đang cách ly tại nhà, và những người thân đang cùng chung nhà này là khó thể bảo đảm về mặt an toàn phòng dịch lây lan. Trong bối cảnh đó, với thời gian ủ bệnh là 14 ngày, nếu vài hôm nữa học sinh trên toàn quốc sẽ đi học trở lại, thì không ai dám chắc việc bảo đảm về nguồn dịch sẽ không lây lan.

Yêu cầu về khẩu trang y tế đang rất cần thiết khi nguồn dịch bệnh cho thấy không phải dễ kiểm soát.

"Hải quan Lào Cai cũng đã làm thủ tục cho hàng trăm xe hàng nông sản Trung Quốc nhập khẩu qua cửa khẩu, tuy nhiên do thiếu công nhân bốc xếp nên việc thông quan vẫn còn chậm" – bản tin trên VTV ngày 12/2 cho biết như vậy (2). Thông quan càng chậm trong khi mậu biên đang mở ngay trong mùa dịch, có nghĩa nguồn lây nhiễm sẽ khó kiểm soát hơn, đặc biệt là khẩu trang y tế để giúp giảm thiểu nguồn lây dịch bệnh lại đang phải sử dụng hết sức dè sẻn vì thiếu thốn.

Một lưu ý khác, báo cáo nhanh của Bộ Lao động – thương binh và xã hội ngày 13/2 cho biết đến thời điểm này có 5.112 lao động người Trung Quốc đang được cách ly, theo dõi ở 41 tỉnh, thành phố của Việt Nam. Báo cáo nêu chi tiết trong số 5.112 lao động này, có 248 người đã vào Việt Nam 14 ngày ; trên 1.000 người vào Việt Nam trong khoảng thời gian từ 10-14 ngày và gần 3.800 người vào Việt Nam dưới 10 ngày. Ở những điểm cách ly này nếu khẩu trang y tế không đáp ứng đầy đủ, thì hệ lụy sắp tới đây quả là chất chồng thêm âu lo.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 14/02/2020

(1) https://tuoitre.vn/bac-si-nhan-vien-benh-vien-tu-du-may-khau-trang-chong-dich/20200213134145921.htm

(2) https://vtv.vn/kinh-te/thuc-day-thong-quan-hang-hoa-voi-trung-quoc/20200212185242328.htm

*****************

Cách ly điều trị có nghĩa là gì ?

Nguyễn Thị Huyền, VNTB, 13/02/2020

‘Cách ly điều trị’ có nghĩa là bệnh nhân đó được điều trị trong môi trường cách ly với môi trường chung của các phòng bệnh trong bệnh viện. Như vậy, nếu chỉ là ‘nghi mắc bệnh’ thì chắc chắn không ai áp dụng biện pháp ‘cách ly điều trị’.

Vắn tắt như trên là nhằm để thắc mắc về thông tin đăng trên Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế. Trong bài "Tỉnh biên giới Lào Cai phòng chống nCoV ra sao ?", đăng ngày 09/02/2020 (1), có đoạn : "Được biết, tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Lào Cai hiện có 27 trường hợp đang được cách ly điều trị".

Con số 27 trường hợp đang được cách ly điều trị đó cần được hiểu đúng là như thế nào ?

Vấn đề khác liên quan đến chuyện một ông phó giám đốc sở giáo dục ở thành phố Hồ Chí Minh, đã ‘đánh tiếng’ với báo chí việc mở lại trường học từ ngày 17/02.

Tin tức đăng trên tờ Tiền Phong hôm 11/02 tường thuật buổi ra mắt Trung tâm Điều hành Giáo dục thông minh Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là trung tâm điều hành giáo dục thông minh đầu tiên của cả nước. Trong bản tin có những chi tiết đáng lưu ý (2) :

Thứ nhất, ông Nguyễn Thiện Nhân thông báo Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang 322 người là cán bộ, giáo viên, học sinh… trở về từ vùng dịch Vũ Hán, Trung Quốc. "Dân số Thành phố Hồ Chí Minh chiếm 10% cả nước nhưng người trong ngành giáo dục từ vùng dịch trở về chỉ chiếm 3%", ông Nhân cho hay.

Thứ hai, báo Tiền Phong ghi nhận bên lề buổi ra mắt, trao đổi với báo chí ông Nguyễn Văn Hiếu, phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết, "với tình hình hiện nay của Thành phố Hồ Chí Minh, đầu tuần tới, học sinh đi học lại là phù hợp. Bởi, các trường đã chuẩn bị kỹ, bản thân học sinh cũng đã tiếp cận nhiều thông tin về phòng chống dịch".

Chưa ghi nhận ý kiến của ông Lê Hồng Sơn, giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh về chuyện đề xuất ‘đi học lại’ đó.

Băn khoăn đặt ra, trong tổng số "322 người là cán bộ, giáo viên, học sinh… trở về từ vùng dịch Vũ Hán, Trung Quốc", có bao nhiêu là cán bộ, bao nhiêu là giáo viên, và những học sinh trường nào ở Thành phố Hồ Chí Minh đã từ vùng dịch Vũ Hán trở về ? 322 người đó đã qua đủ thời gian tối thiểu 14 ngày cách ly hay chưa ? Liệu họ có tiếp xúc với cộng đồng trước khi cách ly ?

Tôi cho rằng một lần nữa chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh vẫn ngần ngại vào khả năng phòng, chống dịch virus đến từ Trung Quốc. Cả hai lần ra quyết định cho học sinh nghỉ học đều được ký văn bản bởi giám đốc Lê Hồng Sơn, và phó giám đốc Nguyễn Văn Hiếu đóng vai trò thế thân thăm dò dư luận, qua các tuyên bố kiểu như ‘cần chung sống với dịch’, ‘học sinh đi học lại là phù hợp’.

Ông Nguyễn Văn Hiếu đã dùng từ ‘dự kiến’, tức là nếu không có gì thay đổi thì ngành giáo dục thành phố lại đưa 2 triệu học sinh Thành phố Hồ Chí Minh vào nơi nguy hiểm. Nói nguy hiểm vì trường học dù có khử trùng cỡ nào cũng không an toàn.

Học sinh ý thức giữ gìn kém, môi trường sinh hoạt tập trung, lăn lộn vui chơi, ăn uống cùng nhau suốt ngày. Nào ai kiểm được từng đứa trẻ thời gian vừa rồi có xê dịch ở những nơi có người Trung Quốc hay người từng nhiễm dịch lui tới hay không ? Ngay cả bậc phụ huynh và cả giáo viên cũng không biết thời gian qua có từng tiếp xúc với "322 người là cán bộ, giáo viên, học sinh… trở về từ vùng dịch Vũ Hán, Trung Quốc" hay không ?

Tôi nhớ lúc dịch virus Vũ Hán mới tràn sang Việt Nam, có ông quan chức ngành y từng trả lời báo giới về việc có nên cho trẻ đi học lại. Ông khẳng định : "Chúng ta có những dấu hiệu rất lạc quan, đó là tỷ lệ trẻ em mắc bệnh rất thấp. Bệnh nhân nhiễm bệnh ở độ tuổi nhỏ gần như không có, mà chỉ tập trung ở những người lớn đã có bệnh nặng, bệnh nền sẵn".

Ông quan chức lạc quan tếu quá. Em bé ba tháng tuổi ở Vĩnh Phúc bị nhiễm bệnh hôm rồi là "thế hệ thứ ba" lây virus Corona đấy. Tức, bà của em bị nhiễm qua người khác, rồi em nhiễm qua bà. Nếu so với tổng 15 ca nhiễm tại Việt Nam tính tới lúc này thì tỷ lệ ấy không hề thấp.

Cho tới lúc này thì tôi hoàn toàn chia sẻ với cách đặt vấn đề trên trang Việt Nam Thời Báo là khi EVFTA ký kết, thì nhân quyền không phải chuyện xa xôi của chính trị đa nguyên, mà nhân quyền đơn giản là quyền phải được biết của người dân trong bảo vệ tính mạng của chính cá nhân mình.

Trung Quốc vừa qua bùng phát dịch giết chết đã trên cả ngàn người cũng vì quyền được biết, quyền được nói của người dân đã bị giới hạn theo ý chí của đảng cộng sản.

Việt Nam cần phải trông gương đó mà sửa mình.

Nguyễn Thị Huyền

Nguồn : VNTB, 13/02/2020

(1) https://www.moh.gov.vn/web/guest/hoat-dong-cua-lanh-dao-bo/-/asset_publisher/TW6LTp1ZtwaN/content/tinh-bien-gioi-lao-cai-phong-chong-ncov-ra-sao- ?

(2) https://www.tienphong.vn/giao-duc/nganh-giao-duc-tphcm-co-hon-300-nguoi-tro-ve-tu-vung-dich-corona-1518457.tpo

*******************

Quyền được biết

Trần Dzạ Dzũng, VNTB, 13/02/2020

‘Nhân quyền’ lâu nay thường được hiểu nghiêng về yếu tố chính trị. Với tôi, nhân quyền hiện tại rất đơn giản, đó là quyền cần được biết sự thật về ngành y tế Việt Nam trước dịch virus Corona (tên gọi mới là Covid-19) đến từ Trung Quốc.

"Nếu xảy ra dịch Corona tại Việt Nam, thì… sẽ chết như rạ !" Bác sĩ chuyên khoa I, Nguyễn Thị Mỹ Hương, Khoa Thận nhân tạo, bệnh viện Mỹ Phước Becamex, cảnh báo như vậy trong một chia sẻ ngày 12/2.

Theo bác sĩ Mỹ Hương, có 4 lý do đưa đến nhận xét ở trên : Trước tiên, lúc bình thường ở bệnh viện công đã quá tải. Khi có dịch xảy ra, nhân viên y tế sẽ khó thể nào kham nỗi nên nhiều khả năng việc bệnh nhân bị bỏ mặc. Thứ hai, chỉ có một số bệnh viện tuyến trung ương có đủ phương tiện hồi sức khi có bệnh nhân nhiễm Coronavirus nặng bị suy hô hấp, như ECMO (Oxy hóa máu bằng màng ngoài cơ thể, tức máy hỗ trợ phổi nhân tạo). Vậy thì làm sao cứu nổi tất cả bệnh nhân bệnh nặng khi dịch xảy ra ?

Thứ ba, bệnh viện dã chiến hay các khu cách ly tạm thời khi có dịch xảy ra vẫn còn nhiều điều lo ngại. Vì khi xây bệnh viện dã chiến hay khu cách lý cho 1.000 người, xây thì nhanh, những tìm đâu ra bác sĩ, điều dưỡng phục vụ ? Còn trang thiết bị y tế, phòng xét nghiệm ? Còn nhân viên vệ sinh ? Còn chuyện phục vụ ăn uống, chăm sóc cho bệnh nhân vì bị cách lý, không có thân nhân ?

Thứ tư, và có lẽ đây cũng chưa phải là lo ngại cuối, hiện tại các bệnh viện đều thiếu trầm trọng bộ đồ bảo vệ khi chăm sóc bệnh nhân bị lây nhiễm. Khi dịch xảy ra, lấy đâu ra đồ bảo hộ cho nhân viên y tế ?

"Nhà nước Việt Nam một mặc kêu gọi nhân dân phòng chống dịch, một mặt mở cửa tự do cho người Trung Quốc là đối tượng nguy cơ cao vào Việt Nam. Tôi nghĩ rằng nguy cơ Việt Nam trở thành vùng dịch như Vũ Hán là có khả năng xảy ra. Xin đừng chủ quan !". Bác sĩ Nguyễn Thị Mỹ Hương khuyến cáo.

Liên quan đến ‘quyền được biết’, trong một chia sẻ từ Sài Gòn, nhà báo Thu Hiền nói rằng bà cần ngành y tế của thành phố Hồ Chí Minh nói rõ là có bao nhiêu người đến từ Trung Quốc đang trong diện cách ly, và cách ly ở đâu ? Hiện tại tin tức về vấn đề này qua báo chí còn rất chung chung của việc trấn an.

Theo nhà báo Thu Hiền, trên báo Thanh Niên điện tử phát hành đầu giờ chiều ngày 12/2 có bài viết cho hay, "1.024 người đang được theo dõi là những người đến từ những quốc gia và vùng lãnh thổ có dịch bệnh Covid-19 chứ không phải từ vùng dịch Vũ Hán hay Trung Quốc đại lục".

Bài báo có chi tiết, "Trao đổi với Thanh Niên sáng 12.2, ông Đỗ Đình Thiện, Phó chủ tịch UBND quận Bình Tân, giải thích 1.024 người này không phải từ vùng dịch Vũ Hán hay các thành phố ở Trung Quốc đại lục. Đây là những người nước ngoài, đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ có người nhiễm bệnh Covid-19 do virus Corona gây ra" (1).

Chi tiết "Đây là những người nước ngoài, đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ có người nhiễm bệnh Covid-19 do virus Corona gây ra" theo trích dẫn trên báo Thanh Niên, liệu có phải là 1.024 người này đến từ 26 quốc gia và vùng lãnh thổ (không tính Trung Quốc đại lục) ? Nếu vậy thì có phải người Việt từ nước ngoài về Việt Nam để ăn Tết và chưa về lại Mỹ chẳng hạn, tất cả đều trong tình trạng ‘được theo dõi’ y tế ?

Nghi vấn ở trên có thể tìm thấy phần nào câu trả lời trên trang web của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh (2).

Theo đó, tính đến 8g30 ngày 12/2 tại Thành phố Hồ Chí Minh, "Số người nhập cảnh được theo dõi : 2.588 trong đó số đang cách ly tại nhà là 2.521 người. Số đang cách ly tập trung là 30 người. 37 ca đã kết thúc theo dõi" ; "Giám sát việc cách ly người từ Trung Quốc nhập cảnh tại Thành phố tại công ty Pouyen (Bình Tân). Tại khu cách ly của Công ty Pouyuen có 86 người cách ly (trong đó có 79 người Trung Quốc, 06 người Đài Loan, 01 người Việt Nam). Tính từ thời điểm cách ly đến nay (thời gian đã cách ly được 13 ngày), chưa có người nào ghi nhận triệu chứng bất thường".

Báo cáo của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh không chi tiết về con số 2.521 người đang cách ly tại nhà – ngoại trừ về 86 người ở Công ty Pouyuen, là người quốc tịch nào, đến từ đâu ? Nếu xảy ra dịch bệnh trong số người đang cách ly này, thì người dân phải ứng phó ra sao, vì trên thực tế người dân không hề nhận được cảnh báo liên quan về khả năng phòng ngừa trong tiếp xúc với các nơi được gọi là ‘cách ly tại nhà’.

Trần Dzạ Dzũng

Nguồn : VNTB, 13/02/2020

(1) https://thanhnien.vn/thoi-su/thuc-hu-chuyen-quan-binh-tan-cach-ly-1024-nguoi-den-tu-vung-dich-covid-19-1181866.html

(2) http://www.medinet.hochiminhcity.gov.vn/phong-chong-dich-benh/tinh-hinh-dich-benh-ncov-tai-thanh-pho-ho-chi-minh-cap-nhat-08g-ngay-12022020-c2-24357.aspx

Bộ Giáo dục đã ‘khi dễ’ Bộ Chính trị

Trần Dzạ Dzũng, VNTB, 15/02/2020

Nếu không ‘khi dễ’ thì tại sao Bộ Giáo dục dám nói rằng "Chỉ cho học sinh đi học trở lại khi có biện pháp phòng chống virus corona". Nên nhớ, trước đó từ cuối tháng 1/2019, Thường trực Ban bí thư, ông Trần Quốc Vượng đã ban hành chỉ thị qua Công văn số 79-CV/TW, về việc "Người đứng đầu cấp ủy trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống dịch".

Bộ trưởng Giáo dục đề nghị cho học sinh nghỉ hết tháng 2 để phòng dịch Covid-19

 ‘Người đứng đầu cấp ủy’

Toàn văn ở phần yêu cầu nói trên của Thường trực Ban bí thư như sau : "2. Người đứng đầu cấp ủy trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống dịch. Chỉ đạo các cấp, các ngành xây dựng kế hoạch ; chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất cho việc dự phòng, cách ly, điều trị ; chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, thuốc men y tế, trang bị phòng hộ cho nhân dân ; bảo đảm đủ kinh phí, nhân lực cho công tác phòng, chống dịch theo phương châm tại chỗ : Dự phòng, cách ly, điều trị tại chỗ ; cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc men, dụng cụ phòng hộ theo yêu cầu tại chỗ ; kinh phí tại chỗ ; nhân lực tại chỗ".

Người đứng đầu cấp ủy ở các sở giáo dục địa phương thường là giám đốc những sở này. Hiện tại ở Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn đang khuyết Bí thư trong cơ cấu Đảng ủy bộ do Bí thư Lê Hải An ‘đột tử’ vào giữa tháng 10/2019. Ông Nguyễn Quốc Hải, phó Bí thư Thường trực Đảng ủy đang giữ trách nhiệm là người đứng đầu cấp ủy.

Nói một cách khác, Bộ trưởng Nhạ không chịu trách nhiệm về trực tiếp chỉ đạo trong vấn đề dịch bệnh này ở ngành giáo dục, nên thiên hạ có ‘réo chửi’, xin gọi đúng tên người được đảng quy định.

Từ yêu cầu mang tính nhiệm vụ được đảng giao phó qua Công văn 79-CV/TW, ngày 29/1/2020, cho thấy về nguyên tắc tất cả "người đứng đầu cấp ủy" phải quán triệt thực thi, không thể nào có chuyện co giãn kiểu nước đôi như "Chỉ cho học sinh đi học trở lại khi có biện pháp phòng chống virus corona". Bằng không, hóa ra là suốt nửa tháng qua, những người đứng đầu cấp ủy trong ngành giáo dục đã không trực tiếp chỉ đạo về công tác phòng, chống dịch nên giờ đây về trách nhiệm, họ đã cố tìm những địa chỉ khác nhau để lẫn tránh trách nhiệm mà đảng đã phân công.

Nhìn rộng hơn, ‘người đứng đầu cấp ủy’ ở đây còn là các Bí thư Thành ủy, Bí thư Tỉnh ủy. Tuy nhiên hai tuần lễ vừa qua trong vấn đề liên quan đến chuyện học trò sẽ trở lại học đường ra sao, khi dịch bệnh đến từ Trung Quốc vẫn còn quá nhiều thông tin khó xác tín về độ tin cậy, thì chưa thấy bất kỳ Bí thư Thành ủy, Bí thư Tỉnh ủy nào bày tỏ chính kiến. Cũng khó trách các vị là ‘người đứng đầu cấp ủy’, vì ngay cả người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam cũng chọn sự im lặng.

Nghe theo lệnh của ai ?

Trong một diễn biến khác, người viết nghĩ rằng chính phủ cần mạnh dạn trong các quyết sách thay vì phải phụ thuộc vào các vị trí chức danh thuần ý nghĩa đảng, kiểu như ‘người đứng đầu cấp ủy’.

Sáng ngày 14/2 tại Hà Nội đã diễn ra cuộc họp Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch bệnh Covid-19. Báo chí đã trích dẫn phát biểu của phó thủ tướng Vũ Đức Đam : "Ngày 11/2, tôi đã yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương có hướng dẫn thật chi tiết, dễ hiểu để các cấp, nhà trường, giáo viên, học sinh, phụ huynh thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn sức khỏe cho học sinh khi đi học trở lại. Tinh thần là phải an toàn, an tâm mới đi học trở lại.

Trước hết, nhất thiết chính quyền, nhà trường phải thực hiện đầy đủ các giải pháp để đảm bảo trường học, lớp học thật sự an toàn. Nhưng như vậy cũng chưa đủ mà phải hướng dẫn, tuyên truyền để phụ huynh, học sinh an tâm. Chưa làm được cho phụ huynh và học sinh an tâm thì chưa nên cho đi học trở lại ngay.

Đã đi học trở lại thì trường, lớp phải thực sự an toàn. An toàn cả dưới giác độ chuyên môn lẫn trong suy nghĩ của học sinh, của phụ huynh học sinh. An toàn và an tâm. Không nên cho đi học trở lại mà học sinh vẫn lo sợ bị lây nhiễm ở trường, vẫn phải đeo khẩu trang trong lớp học.

Những việc liên quan tới đông đảo người dân thì ngoài yếu tố chuyên môn phải đặc biệt lưu ý tới sự đồng thuận của nhân dân. Vì thế, cần cân nhắc thật kỹ lưỡng. Dù thế nào thì cũng phải tiếp tục thực hiện thật tốt công tác chống dịch, công tác đảm bảo an toàn trong trường học và đặc biệt là phải tăng cường hướng dẫn, tuyên truyền để nhân dân hiểu đúng, đồng thuận và tích cực tham gia thực hiện các biện pháp chống dịch nói chung và việc trở lại trường của học sinh nói riêng".

Người viết nhất trí với quan điểm chỉ đạo của phó thủ tướng Vũ Đức Đam, song lại không đồng tình với cách xử trí của ông Đam. Ông đã không đưa ra quyết định mang tính cảnh cáo nào khi phía Bộ Giáo dục và Đào tạo đã không thực hiện đúng theo chỉ đạo này mà vẫn để cho các tỉnh, thành và nhiều đại học ‘khai trường’ trở lại.

Ông Vũ Đức Đam trong tư cách phó thủ tướng phụ trách toàn diện Bộ Y tế, ông phải chịu mọi trách nhiệm về sức khỏe học đường trước quyết định ở một số địa phương đã thông báo sẽ ‘khai trường’ trở lại từ 17/2.

Và trong cụ thể trường hợp liên quan đến ‘khai trường’ như kể trên, các vị ở Ban bí thư cần chứng tỏ thực lực quản trị ngay trong chính nội bộ đảng của mình, qua việc cần ‘trị’ những ‘người đứng đầu cấp ủy’ đã tắc trách nhiệm vụ mà đảng phân công.

Trần Dzạ Dzũng

Nguồn  : VNTB, 15/02/2020

*******************

Phụ huynh  : ‘Nơi đi học lại, nơi không, tôi hoang mang quá  !’

Khánh An, VOA, 15/02/2020

Quyết định cho học sinh đi học lại vào ngày 17/2 hay không hiện đã được đẩy xuống địa phương, sau khi Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phùng Xuân Nhạ cho biết Bộ này quyết định "lùi thời điểm kết thúc năm học", nhưng không cho biết rõ chi tiết thời gian lùi là tới khi nào và kế hoạch cụ thể ra sao.

Nhiều phụ huynh nói sẽ tự cho con nghỉ học ở nhà nếu trường học quyết định cho học sinh đi học trở lại vào ngày 17/2/2020.

Phát biểu đầu tiên của người đứng đầu Bộ Giáo dục được đưa ra trong buổi họp tại tỉnh Đồng Tháp vào ngày 14/2, sau khi công luận bùng nổ tranh luận về việc có nên đưa con em trở lại trường học vào tuần tới hay không, giữa lúc diễn biến dịch bệnh gây chết người do chủng virus corona mới (Covid-19) gây ra tại Trung Quốc và trên thế giới chưa được khống chế.

Tự cho con nghỉ học

Việt Nam tính đến ngày 14/2 đã có 16 trường hợp được xác nhận nhiễm virus corona, trong đó có một bé gái 3 tháng tuổi bị lây nhiễm từ bà ngoại, người trước đó đã bị lây nhiễm bệnh từ con gái trở về từ Trung Quốc.

"Tôi sẽ tiếp tục cho con nghỉ học, không đến trường", nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng, một phụ huynh ở Hà Nội cho VOA biết quyết định của ông trước khi thành phố này ra thông báo cho phép học sinh nghỉ học thêm một tuần, tức là đến hết ngày 23/2.

"Nếu để trẻ em đến trường sớm thì khả năng bùng lên một đợt dịch bệnh lớn sẽ rất nguy hiểm. Hệ thống y tế của Việt Nam lúc bình thường đã là quá tải rồi. Nếu dịch bệnh bùng lên thì sẽ không thể chống chọi nổi", ông Thắng nói thêm và đề nghị Bộ Giáo dục xem xét cho học sinh cả nước tiếp tục nghỉ học trong thời gian diễn ra dịch bệnh.

Cùng lựa chọn tự cho phép con nghỉ học ở nhà, bà Trịnh Kim Tiến, một phụ huynh ở Bà Rịa-Vũng Tàu, tỉnh đã quyết định cho học sinh đi học trở lại vào ngày 17/2, nói với VOA  :

"Mình đặt sức khỏe con mình lên hàng đầu nên mình quyết định sẽ cho con nghỉ học cho đến khi nhìn thấy dịch bệnh không còn ở mức độ đe dọa quá lớn như hiện nay".

Một khảo sát nhỏ do VOA Tiếng Việt đưa ra vào tối 14/2 để lấy ý kiến của độc giả về vấn đề này, chỉ trong vòng 1 giờ, đã có hơn 6.100/7.200 người chọn "Đề nghị cho con nghỉ học tiếp", chưa đầy 1.000 người chọn "Ủng hộ cho con đi học lại".

"Một trẻ nhỏ nhiễm bệnh sẽ lây lan cả nhà nhiễm bệnh  ! Lúc đó thiệt hại lớn cỡ nào cho gia đình và cho xã hội  ! Chừng nào chưa hết dịch sẽ không bao giờ cho con đi học  !", độc giả Minh Thiện đưa ý kiến với VOA.

Hầu hết các độc giả khác đều bày tỏ quan điểm rằng họ sẵn sàng chấp nhận cho con ngay cả học chậm lại một năm còn hơn là mạo hiểm sức khỏe và tính mạng của con em và gia đình.

Không nên ‘đẩy quả bóng trách nhiệm’

Ngày 13/2, Bộ Giáo dục và đào tạo Việt Nam gửi ra công văn yêu cầu các địa phương không có dịch có thể cho học sinh đi học trở lại sau khi đã khử trùng trường học.

Tại buổi họp ngày 14/2, Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ cũng yêu cầu các địa phương "cân nhắc rất kỹ phương án cho học sinh đi học trở lại" trước tình hình dịch Covid-19 được cho là "tiếp tục có diễn biến phức tạp".

Việc đẩy xuống cho từng địa phương tự quyết định chuyện đi học lại của học sinh càng khiến nhiều phụ huynh thêm hoang mang, lo lắng.

Bà Tiến nói với VOA  : "Mỗi tỉnh thành ra quyết định riêng, gây ra tâm lý bất ổn cho các phụ huynh. Nơi không được nghỉ nhìn vào nơi được cho nghỉ và sinh ra tâm lý lo lắng, thấp thỏm", bà Trịnh Kim Tiến – một phụ huynh ở tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu chia sẻ với VOA.

Theo bà, quyết định cho nghỉ hay đi học trở lại trong mùa dịch bệnh này nên là của Bộ Giáo dục chứ không nên để cho Sở Giáo dục địa phương tự quyết định.

"Bộ Giáo dục phải có trách nhiệm lãnh đạo, đưa ra những quyết định quan trọng, không thể đẩy quả bóng về cho địa phương quyết định được, bởi vì tình hình dịch này được thông báo là dịch khẩn cấp trong cả nước, nên việc quyết định nghỉ hay đi học phải là ở cấp bộ", bà Tiến nói thêm.

Cần giải pháp đồng bộ

Tính đến tối 14/2, theo báo cáo của Ban Chỉ đạo phòng chống dịch virus corona của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã có 44 tỉnh thành quyết định cho học sinh đi học trở lại vào ngày 17/2, trong khi một số ít tỉnh thành đã quyết cho học sinh nghỉ thêm, trong đó có Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên…

Theo thăm dò và quan sát của VOA, quyết định được cho là "lẻ tẻ" của một số ít địa phương cho phép học sinh tiếp tục nghỉ học đang nhận được sự ủng hộ của rất nhiều phụ huynh.

"Theo cá nhân tôi, đó là một quyết định đúng", nhà báo Trương Châu Hữu Danh nói với VOA. "Bởi vì cách đây vài tuần, khi corona đang ở Vũ Hán thì mình đã cho học sinh nghỉ học. Vậy cớ làm sao bây giờ corona đã xuất hiện tại Việt Nam thì lại bắt học sinh đi học  ?", nhà báo từ Thành phố Hồ Chí Minh đặt câu hỏi.

Theo ông Danh, "việc cho nghỉ học hay không là phải thống nhất trên cả nước, bởi vì các kỳ thi tiếp theo như kỳ thi trung học phổ thông hoặc các kỳ thi khác ở Việt Nam đều thi chung, trong cùng một ngày. Vậy khi các em học sinh ở Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố có tới 10 triệu dân, mà đồng loạt nghỉ học trong khi các tỉnh thành khác vẫn đi học bình thường, thì sắp tới những kỳ thi quốc gia chung cũng sẽ phải chờ nhau mà thi thôi. Thành ra việc quyết định cho học sinh nghỉ học hay không phải là trên toàn quốc, phải thống nhất".

Hiện trên mạng xã hội có khá nhiều ý kiến đóng góp giải pháp cho Bộ Giáo dục trong thời gian diễn ra dịch Covid-19. Một trong những ý kiến nhận được nhiều sự ủng hộ là cho phép học sinh nghỉ học vào thời điểm này, như một hình thức nghỉ hè sớm, và thay vào đó sẽ đi học bù lại vào mùa hè.

Trong khi đó, nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng lại cho rằng Bộ Giáo dục nên linh hoạt trong tình huống này bằng cách sử dụng các phương tiện hiện có như truyền hình, internet… để giáo dục từ xa, đồng thời cho phép học sinh sinh hoạt theo từng cụm dân cư nhỏ để có thể vẫn kiểm soát được dịch bệnh mà không gây xáo trộn lớn cho chương trình học chung của các em.

Việt Nam được xem là một trong những nước có nguy cơ bùng phát dịch cao vì là quốc gia láng giềng với Trung Quốc, trung tâm xuất phát dịch Covid-19, với rất nhiều liên lạc giao thương qua lại giữa hai nước.

Mặc dù nhiều biện pháp hạn chế đi lại đã được đưa ra, trong đó có việc đóng một số cửa khẩu, nhưng nhiều tỉnh thành của Việt Nam hiện nay vẫn đang phải đối phó với nguy cơ bùng phát dịch từ hàng nghìn công nhân Trung Quốc quay trở lại làm việc sau Tết.

Một báo cáo mới của Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội cho biết tính đến ngày 11/2, Việt Nam đang phải "theo dõi chặt chẽ" hơn 5.000 lao động Trung Quốc trong số khoảng 7.600 công nhân từ quốc gia láng giềng trở lại Việt Nam làm việc.

Khánh An

Nguồn  : VOA, 15/02/2020

**********************

Học trò có thể đến trường học ở mùa dịch, nếu…

Mai Lan, VNTB, 14/02/2020

Đang có đồn đoán về một ‘chỉ đạo ngầm’ nào đó về chuyện cần nhanh chóng khôi phục lại các hoạt động trong đời sống xã hội ở Việt Nam như trước ngày 1/2/2020  ; tức trước lúc Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký Quyết định số 173/QĐ-TTg về công bố dịch virus Corona tại Việt Nam. Dự kiến học trò bắt đầu trở lại trường học từ 17/2 là khởi đầu đó (?).

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đưa ra khuyến cáo "học sinh có thể trở lại trường học bình thường".

Nhắc lại, thông tin về một ‘chỉ đạo ngầm’ chỉ là dạng tin tức hành lang, khó thể kiểm chứng.

Vài ngày gần đây trong chuyện phòng chống dịch lây lan đến từ Trung Quốc, trên báo chí bắt đầu ít nhắc đến thứ trưởng Nguyễn Thanh Long, mà chủ yếu là đưa tin về các phát ngôn trấn an của thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên. Ông Tuyên hiện là phó trưởng Ban thường trực Ban chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra.

Ông Tuyên là người thay mặt Bộ Y tế đã có văn bản gửi Bộ Giáo dục và đào tạo để hướng dẫn thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh ở trường học. Theo đó, tại các tỉnh chưa xuất hiện dịch corona, sau khi triển khai công tác tiêu trùng, khử độc và hướng dẫn tốt cho các giáo viên, học sinh thực hiện tốt việc phòng bệnh, vệ sinh môi trường theo khuyến cáo của Bộ Y tế, thì học sinh có thể trở lại trường học bình thường.

Ông Đỗ Xuân Tuyên chính là người có phát ngôn mà báo chí vừa đăng hôm 13/2  : "Trong thời gian tới, nếu không có bệnh nhân mới và việc kiểm soát thực hiện tốt, Việt Nam sẽ công bố hết dịch".

Lý lịch của ông Đỗ Xuân Tuyên cho biết ông sinh năm 1966, tốt nghiệp Học viện Quân y và từng đảm nhiệm nhiều chức vụ trong ngành y tế tại địa phương  : phó Giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Hưng Yên  ; Giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Hưng Yên. Sau đó, ông giữ chức phó Chủ tịch UBND thành phố Hưng Yên rồi Chủ tịch UBND thành phố Hưng Yên  ; Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Hưng Yên.

Lý lịch của ông Nguyễn Thanh Long đầy đặn hơn về nghiệp vụ y tế. Ông Long sinh năm 1966, tốt nghiệp thạc sĩ y khoa chuyên ngành truyền nhiễm, Đại học Y Hà Nội năm 1995. Ông bảo vệ tiến sĩ y khoa vào năm 2003 và phó giáo sư y học năm 2009  ; giáo sư y học năm 2013. Từ năm 1995 đến 2003, ông là chuyên viên Vụ Y tế dự phòng, Bộ Y tế. Từ tháng 12/2003 đến tháng 5/2005 là Trưởng phòng Kiểm soát và phòng chống HIV/AIDS, Cục Y tế dự phòng và phòng chống HIV/AIDS. Từ tháng 6/2005 đến tháng 3/2008 ông Long là Phó cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS. Sau đó ông nắm giữ chức Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS đến tháng 11/2018. Từ tháng 12/2011 đến tháng 10/2018, ông là ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế.

Sau hơn một năm giữ cương vị phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Nguyễn Thanh Long được Thủ tướng điều động về lại Bộ Y tế ngay khi xảy ra dịch virus Corona bắt đầu lây lan sang Việt Nam. Ông Long được cho là người đã đưa ra tham vấn với thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc việc cần công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi-rút Corona gây ra.

Trở lại với chuyện thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đưa ra khuyến cáo "học sinh có thể trở lại trường học bình thường".

Theo khuyến cáo của bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng (Thành phố Hồ Chí Minh), thì học sinh có thể trở lại trường học ở thời điểm hiện tại, với những điều kiện cụ thể như sau  :

"Đầu tiên là việc quản lý sức khỏe học sinh  : nên có người tiến hành đo thân nhiệt các em trước khi vào trường, nếu học bán trú thì buổi trưa đo lần nữa, em nào sốt hay nhận thấy có ho, sổ mũi thì cách ly tại phòng y tế và yêu cầu phụ huynh đón về, nghỉ học để tự cách ly ở nhà.

Phụ huynh cũng nên tự giác, nếu thấy con mình bệnh thì cho em nghỉ, cung cấp cho nhà trường giấy bác sĩ để trường biết em bệnh gì. Các trẻ vừa về từ vùng dịch, ví dụ đi du lịch Trung Quốc, cần được cách ly tại nhà đủ 14 ngày. Việc trẻ có bệnh phải ở nhà để không lây cho bạn bè là cần thiết trong mọi hoàn cảnh, không phải chỉ mùa dịch mới cần làm. Giáo viên có bệnh cũng phải nghỉ, tự cách ly.

Biện pháp tiếp theo là giữ trường học thông thoáng, sạch sẽ. Sau khi tan học, trường lớp cần được vệ sinh cẩn thận, lau chùi các bề mặt. Ngoài ra, cũng như khuyến cáo chung là môi trường có nóng, ẩm, thông thoáng làm giảm nguy cơ lây lan của virus corona mới, vì vậy nếu được thay vì đóng kín cửa và dùng máy lạnh, hãy mở cửa các lớp học cho thoáng, tốt nhất là có thêm quạt. Nếu kẹt quá vẫn dùng máy lạnh thì tốt nhất khoảng 28-29 độ. Không nên để trẻ ngồi quá sát nhau, nên cách từ 1 m trở lên.

Bên cạnh đó không thể quên chuyện rửa tay. Không cần thiết đi ‘săn’ nước rửa tay khô, mà nhà trường nên trang bị thêm vòi nước và xà bông, thứ tốt hơn trong việc rửa tay phòng bệnh. Đa số trẻ đã được dạy cho cách rửa tay đúng trong các mùa bệnh khác như các đợt tay chân miệng, tuy nhiên cần tập huấn lại cho trẻ nhớ, giáo viên nhắc trẻ thường xuyên.

Điều cuối cùng là giáo viên và phụ huynh nên nhắc nhở trẻ tránh những hành động như ôm, vật lộn trong giờ ra chơi. Để an toàn hơn, giờ ra chơi trẻ không nên ở lại trong lớp mà phải ra ngoài sân trường thoáng mát, có nắng gió. Nhà trường nên đặt thêm nhiều thùng rác để những trẻ mà cha mẹ lo quá, yêu cầu mang khẩu trang có thể vứt đúng chỗ".

Một bài báo trên tờ Sài Gòn Giải Phóng (cơ quan ngôn luận của Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh), cho biết  : "Qua ghi nhận thực tế, nhà vệ sinh trường học cũng là công trình có kết quả khảo sát thực tế – theo cách nói vui của nhiều hiệu trưởng – là "ảo" nhất so với các hạng mục khác như phòng học, thư viện, nhà thi đấu, phòng chức năng.

Bởi mỗi đợt thanh tra, kiểm tra vệ sinh của các đơn vị y tế đều được thông báo trước cụ thể ngày, giờ, trường có thể chủ động lên kế hoạch nâng cấp "cấp tốc" trong vài giờ. Cho nên, cũng nhà vệ sinh đó nhưng buổi sáng đoàn đến kiểm tra sạch sẽ, tươm tất thì cuối giờ học buổi chiều sẽ mang dung mạo khác do quá tải tần suất sử dụng của học sinh. Vì vậy, kết quả đánh giá sẽ không toàn diện" (1).

Câu hỏi đặt ra  : nếu trong trường hợp có lời kêu gọi phụ huynh hãy đồng lòng ‘bãi khóa’ để bảo vệ sức khỏe con em ở mùa dịch virus đến từ Trung Quốc vẫn đang đe dọa, thì đó có phải đối mặt với những hệ lụy của bộ luật hình sự  ?

Mai Lan

Nguồn  : VNTB, 14/02/2020

(1) https://www.sggp.org.vn/nang-chat-luong-nha-ve-sinh-truong-hoc-565841.html

*********************

Hãy chấm dứt những phát biểu hàng hai

Nguyễn Nam, VNTB, 15/02/2020   

Lâu nay trên nhiều diễn đàn mạng xã hội, người ta vẫn nói rằng Việt Nam có chính sách ‘đu dây’ trong đối ngoại. Tư duy ‘đu dây’/ ‘hàng hai’ này cần chấm dứt trong quản trị quốc gia lúc dịch bệnh đe dọa như hiện nay.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã không đưa ra quyết định cuối cùng là có để học trò đi học trở lại ngay trong mùa dịch virus corona hay không ?

"Việc lùi thời điểm kết thúc năm học sẽ gây một số khó khăn cho ngành và các địa phương, tuy nhiên qua phân tích vẫn có thể khắc phục được bằng các giải pháp quản lý phù hợp của từng nhà trường, tại từng địa phương. Việc phòng, chống dịch bệnh dù được chuẩn bị tốt đến mấy cũng không thể chủ quan. Vì vậy, các địa phương phải đặc biệt chú ý đến khâu an toàn, an toàn mới đi học, đi học phải an toàn. Tính mạng, sức khỏe của học sinh, giáo viên là trên hết".

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã trả lời như trên vào ngày 14/2 với báo chí, trong chuyến công tác của ông đi kiểm tra việc triển khai Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông và công tác phòng, chống, ứng phó với dịch bệnh Covid-19 trong trường học.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, người từng vỗ ngực tự xưng là ‘Tư lệnh ngành’ đã không đưa ra quyết định cuối cùng là có để học trò đi học trở lại ngay trong mùa dịch virus corona hay không ?

Nôm na, khi ra chốn sa trường, vị tư lệnh này sẽ thói quen ‘chỉ tay năm ngón’, kiểu : Ừ, tùy, thích thì cứ bắn, hay ngại thì chui xuống hầm núp. Quốc gia là trọng, tính mạng là vốn quý. Bởi, ‘dân vi quí, xã tắc thứ chi, quân vi khinh’. Mạnh Tử bên Tàu đã nói vậy mà…

Sáng 14/2, phó thủ tướng Vũ Đức Đam – người đang giữ vị trí tương đương quyền Bộ trưởng Y tế, cũng đi ‘hàng hai’ khi ông chỉ đưa ra khuyến cáo mang tính chia xẻ cá nhân hơn là một quyết sách của người đứng đầu : "Nếu chưa làm được cho phụ huynh an tâm thì chưa nên cho đi học".

Luật Trẻ em quy định trẻ em về "Quyền sống" : "Trẻ em có quyền được bảo vệ tính mạng, được bảo đảm tốt nhất các điều kiện sống và phát triển" – Điều 12. Bất kỳ một quyết định nào lúc này về việc đưa trẻ trở lại học đường mà không thể tin chắc sẽ bảo vệ được "quyền sống" của trẻ, thì quyết định đó là vi phạm pháp luật. Không thể chấp nhận một ‘hàng hai’ nào ở đây như lối ởm ờ phát biểu của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, và cả của phó thủ tướng Vũ Đức Đam.

Xem ra nhiều quan chức ở Việt Nam hiện nay ‘ăn đứt’ Tôn Thọ Tường hồi nào đã phải phân vân khi :

"Ai về nhắn với Chu Công Cẩn,

Thà mất lòng anh đặng bụng chồng".

Với bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ và cả ngài phó thủ tướng, những phát biểu như hiện tại sẽ ‘lưỡng toàn’ cả người đứng đầu chính phủ lẫn vị Tổng – Chủ.

Những mỹ từ như hô khẩu hiệu mà Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói với báo chí : "Các địa phương phải đặc biệt chú ý đến khâu an toàn, an toàn mới đi học, đi học phải an toàn. Tính mạng, sức khỏe của học sinh, giáo viên là trên hết", cho thấy ngay trong bộ máy công quyền, cần mạnh dạn tuyển chọn những bộ trưởng biết quyết đoán, không lẩn tránh trách nhiệm, không dựa dẫm vào ‘cấp ủy’ nào đó ở Ban bí thư, Bộ Chính trị.

Nguyễn Nam

Nguồn  : VNTB, 15/02/2020

********************

Cần kiểm điểm các địa phương đã để trẻ em không được đến trường

Nguyễn Thị Huyền, VNTB, 15/02/2020

Tại sao phải kiểm điểm ư ? Đơn giản thôi, vì một khi những người đứng đầu cấp ủy ở địa phương đã đồng ý cho việc mở cửa lại trường học, thì họ tất hiểu mình đang làm đúng theo chỉ đạo của đảng.

Bộ Giáo dục và Đào tạo có thông báo gửi các địa phương nói rằng nếu đã đảm bảo được các biện pháp phòng, chống dịch thì có thể cho học sinh đi học trở lại.

Nói có sách. Trong một chỉ đạo ở văn bản được ban hành ngày 29/1 mà những đảng viên được phổ biến ở cấp chi bộ, là Thường trực Ban bí thư yêu cầu những người đứng đầu cấp ủy phải ở vị trí đầu sóng ngọn gió trong việc chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh virus corona mà tên gọi mới là Covid-19.

Yêu cầu như trên có nghĩa sinh mệnh chính trị của họ đang đặt trong canh bạc này, ở bối cảnh toàn đảng đang bước vào mùa đại hội cấp cơ sở để đầu năm 2021 là đại hội toàn quốc.

Do đó phải cân nhắc lắm rồi nên những người đứng đầu cấp ủy ở các địa phương, mới dũng cảm đưa đến quyết định cho học sinh quay trở lại học đường để tiếp tục học sau kỳ nghỉ quá dài dịp Tết nguyên đán. Gọi là ‘dũng cảm’ vì cho đến lúc này diễn biến của dịch bệnh vẫn phức tạp. Ngay cả ở thành phố Hồ Chí Minh mặc dù chỉ có 3 ca bệnh về virus corona phải chữa trị ở bệnh viện, song vẫn đang tiếp tục xây dựng bệnh viện dã chiến để đón nhận các ca ‘nghi nhiễm’ dự kiến sẽ lên con số đơn vị hàng ngàn – hiện tại bệnh viện dã chiến ở Củ Chi mới đón có ‘8 ca nghi nhiễm’.

Ở đây cũng là chuyện mách có chứng, bởi hôm 13/2 phía Bộ Giáo dục và Đào tạo có thông báo gửi các địa phương nói rằng nếu đã đảm bảo được các biện pháp phòng, chống dịch thì có thể cho học sinh đi học trở lại. Thậm chí ở cấp bộ còn đưa ra ý kiến là học sinh và giáo viên khi đến trường, lớp đều không cần sử dụng đến khẩu trang.

Thế nhưng trong toàn bộ câu chuyện về đi học lại ở mùa dịch đang cho thấy một lỗ hổng rất lớn mà Ban bí thư cần phải giải quyết, đó là thiếu sự đồng bộ giữa các người đứng đầu cấp ủy ở các bộ, ngành liên quan.

Ví dụ như người đứng đầu cấp ủy Bộ Y tế là phó thủ tướng Vũ Đức Đam, trong một khuyến cáo mà ông đưa ra hôm sáng 14/2, cho thấy dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn ra chiều hướng phức tạp, và theo ý kiến cá nhân của ông là các trường, lớp nên tiếp tục dừng hoạt động.

Trong trường hợp có những ý kiến khác nhau của "Người đứng đầu cấp ủy", thì về nguyên tắc, ý kiến quyết định cuối cùng sẽ là Tổng bí thư. Tuy nhiên suốt nửa tháng đi qua kể từ lúc thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tuyên bố dịch virus corona ở Việt Nam, không ai nghe thấy một ý kiến chỉ đạo nào ở tầm người đứng đầu đảng.

Đồ rằng ngay ông Nguyễn Phú Trọng cũng đang dè chừng nghe ngóng hiện tình từ người đứng đầu đảng cộng sản Trung Quốc, về sự thật của chuyện dịch bệnh bắt nguồn từ phòng thí nghiệm nào đó ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc.

Nguyễn Thị Huyền

Nguồn  : VNTB, 15/02/2020

**********************

Khảo sát lâm sàng nào để đưa ra kết luận về trường học ở mùa dịch ?

Triệu Tử Long, VNTB, 13/02/2020

Dựa vào đâu mà đưa ra các con số là : đóng cửa lớp học nếu có hai trẻ mắc bệnh trong vòng 7 ngày ; đóng cửa trường học khi có hai lớp học bị mắc bệnh  (!?)

Cho đến nay phía Bộ Y tế chưa đưa ra nhận xét nào về định lượng/định tính về ‘2 trẻ mắc bệnh trong vòng 7 ngày’, và ‘hơn 2 lớp học có trẻ mắc bệnh’ thì mới đóng cửa trường học tạm thời.

Cuối giờ chiều ngày 12/2 trên báo Thanh Niên có bài "Dịch bệnh Covid-19 ở mức độ nào thì đóng cửa tạm thời trường học, lớp học ?" (1).

Bài viết thực hiện qua việc chuyển tải nội dung từ công văn ngày 12/2, ông Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, có công văn gửi Sở Giáo dục đào tạo, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội về việc tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh do chủng mới của virus Corona (nCoV) gây ra, dịch Covid-19.

Theo Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, sẽ thực hiện đóng cửa tạm thời lớp học khi lớp học có trên 2 trẻ mắc bệnh trong vòng 7 ngày và kết quả khảo sát dịch tễ cho thấy có khả năng lây lan giữa các trẻ mắc bệnh theo đề xuất của cơ quan y tế.

Chỉ thực hiện đóng cửa trường học tạm thời khi có hơn 2 lớp học có trẻ mắc bệnh và kết quả khảo sát dịch tễ cho thấy có khả năng lây lan giữa các lớp học trên cơ sở đề xuất của cơ quan y tế, được sự thống nhất của lãnh đạo ngành và chấp thuận của UBND Thành phố Hồ Chí Minh.

Không rõ bản tin trên tờ Thanh Niên có nhầm lẫn gì không, vì cho đến nay phía Bộ Y tế chưa đưa ra nhận xét nào về định lượng/định tính về ‘2 trẻ mắc bệnh trong vòng 7 ngày’, và ‘hơn 2 lớp học có trẻ mắc bệnh’ thì mới đóng cửa trường học tạm thời.

Đến nay, cơ quan y tế Việt Nam vẫn xác nhận thời gian ủ bệnh là 14 ngày đối với những người nghi nhiễm nCoV ; nguồn lây là qua dịch tiết đường hô hấp với khoảng cách tiếp xúc an toàn về lý thuyết là từ 2 mét. Nếu căn cứ vào những quy định hiện hành này cho thấy định lượng/ định tính như Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra song không viện dẫn được các khảo sát dịch tễ sẽ gây hoang mang trong dư luận ở mùa dịch virus đến từ Trung Quốc.

Triệu Tử Long

Nguồn  : VNTB, 13/02/2020

(1) https://thanhnien.vn/thoi-su/dich-benh-covid-19-o-muc-do-nao-thi-dong-cua-tam-thoi-truong-hoc-lop-hoc-1181981.html