Kỷ niệm ngày Quốc tế ủng hộ các nạn nhân bị tra tấn (26/6), Hội Cựu Tù Nhân Lương Tâm đã tổ chức hội thảo với chủ đề "Vấn nạn bạo hành của nhà cầm quyền đối với giới bất đồng chính kiến ở Việt Nam". Hội thảo được tổ chức cùng ngày tại Hà Nội và Sài Gòn.

Tham dự hội nghị có đại diện của các hội Cựu Tù nhân Lương tâm,Nhà báo Độc lập Việt Nam, Phong trào Chấn hưng Nước Việt, Phong trào No-U, Hội Phụ nữ nhân quyền, Hội Bầu bí tương thân, Mạng lưới bloger, tổ chức Người bảo vệ nhân quyền…

Tại Hà Nội, tham gia hội thảo ngoài các thành viên Cựu Tù nhân Lương tâm, có đại diện của các tổ chức xã hội dân sự : Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, Phong trào Chấn hưng Nước Việt, Phong trào No-U, Hội Phụ nữ nhân quyền, Hội Bầu bí tương thân, Mạng lưới bloger, tổ chức Người bảo vệ nhân quyền… Ông Yann Righetti, tùy viên nghiên cứu, Đại Sứ quán Thụy Sĩ có mặt tham dự. 

Hội thảo tập trung vào các nội dung :

- Tình trạng bạo hành nói chung và bạo hành người bất đồng chính kiến ở Việt Nam.

- Nguyên nhân của tình trạng bạo lực trong xã hội và vấn nạn bạo hành đối với giới bất đồng chính kiến.

- Làm thế nào để hạn chế, ngăn chặn vấn nạn bạo hành đối với người bất đồng chính kiến.

Ông Nguyễn Vũ Bình trình bày nội dung buổi hội thảo

Tuy Việt Nam là nước đã ký kết Công ước Chống tra tấn ngày 07/11/2013 và phê chuẩn Công ước ngày 05/02/2015 nhưng điều trớ trêu là bạo hành ở Việt Nam lại là vấn đề nhức nhối trở thành vấn nạn. Điều này nói lên một xã hội thiếu vắng tình yêu thương, thiếu vắng luật pháp và khả năng thực thi luật pháp. Bạo hành xảy ra ở khắp nơi, với đủ mọi thành phần xã hội, đặc biệt ngay ở cả học đường. Nhưng tệ hại hơn cả và là gốc rễ cho bạo hành phát sinh lại chính là bạo hành của công an với người dân. 

Theo báo cáo của Bộ Công an chỉ trong 3 năm, từ tháng 10/2011 đến tháng 9/2014 đã xảy ra 226 trường hợp chết tại nhà tạm giữ, trại tạm giam trên toàn quốc (con số có thể còn thấp so với thực tế). Những thông tin người dân chết trong các đồn công an, người bất đồng chính kiến bị đánh trên khắp cả nước xảy ra ngày càng nhiều.

Với người bất đồng chính kiến ở Việt Nam, ngoài việc có thể bị bắt giam bất cứ khi nào, còn phải đối diện với tình trạng bạo lực, bạo hành của nhà cầm quyền. Ngày 19/6/2017 vừa qua, tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế (HRW) công bố bản phúc trình về việc nhiều nhà hoạt động nhân quyền và các blogger ở Việt Nam thường xuyên bị hành hung, đe dọa. Trong khi đó, thủ phạm của các vụ bạo lực nhằm vào những người bất đồng chính kiến không hề bị truy cứu trách nhiệm. Tổ chức phi chính phủ theo dõi nhân quyền đã yêu cầu "chính quyền Việt Nam cần ra lệnh chấm dứt tất cả mọi hành vi tấn công và truy cứu trách nhiệm những người liên quan".

Dưới tiều đề "Không chốn dung thân cho các nhà hoạt động nhân quyền : Các nhà vận động dân chủ và blogger ở Việt Nam bị hành hung", bản phúc trình của HRW nêu ra 36 trường hợp những người hoạt động nhân quyền và blogger bị những kẻ mặc thường phục tấn công, đánh đập, nhiều người bị thương tích nặng, trong khoảng thời gian từ tháng 1/2015 đến tháng 4/2017.

Những tham luận phát biểu trong buổi hội thảo chỉ ra nguyên nhân của tình trạng bạo lực trong xã hội và vấn nạn bạo hành đối với giới bất đồng chính kiến. Hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này được nêu ra : yếu tố lịch sử - tâm lý - văn hóa của con người Việt Nam và môi trường xã hội của chế độ cộng sản là nơi nuôi dưỡng và khuyến khích bạo lực. 

Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã tỏ ra hung bạo đối với giới đấu tranh và bất đồng chính kiến nhằm tạo ra sự sợ hãi để giữ quyền thống trị. Việc đàn áp những người bất đồng chính kiến nhằm ngăn chặn những hoạt động của người đấu tranh, dằn mặt hoặc trả thù. Tuy nhiên những biện pháp này thường không mấy hiệu quả, bằng chứng là đội ngũ những người đấu tranh ngày càng đông lên, đặc biệt là trong giới trẻ.

Làm thế nào để hạn chế, ngăn chặn vấn nạn bạo hành đối với người bất đồng chính kiến ? Các ý kiến thảo luận nhấn mạnh đến việc cần phải tố cáo kịp thời tới các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế, tới dư luận thế giới và trong nước. Những người hoạt động cần có những biện pháp tự bảo vệ mình, trang bị thêm kiến thức pháp luật, lường trước những tình huống xảy ra để chủ động đối phó… 

Không một ý kiến nào đề cập việc phải tố cáo, khiếu nại đến các cơ quan nhà nước. Có thể giải thích điều này vì những tố cáo, khiếu nại về các vụ bạo hành đối với người đấu tranh chưa bao giờ được giải quyết vì nhà cầm quyền chính là thủ phạm mà tố cáo tới thủ phạm là điều không thể. Tuy nhiên, trong các vụ việc lớn và có thể, hãy nên kiên quyết tố cáo với nhà cầm quyền, tận dụng pháp luật, quyền công dân để tự bảo vệ mình, ít ra cũng có bằng chứng để vạch mặt họ vi phạm Luật Khiếu nại, tố cáo.

Buổi Hội thảo có rất nhiều ý tâm huyết và đầy bức xúc, phẫn nộ của các đại biểu : Nguyễn Chí Tuyến, Trần Thị Thảo, Vũ Quốc Ngữ, Lê Dũng, cựu tù nhân lương tâm Vũ Hùng v.v… Vũ Quốc Ngữ hướng dẫn cách cụ thể tỉ mỉ cách tố cáo đến các tổ chức nhân quyền quốc tế. Cựu tù nhân lương tâm Lê Thị Công Nhân nhấn mạnh vấn nạn bạo hành đối với phụ nữ. Ngoài đánh đập gây đau đớn, di hại về thân thể , chúng còn sỉ nhục, xúc phạm đến nhân phẩm phụ nữ, gây ảnh hưởng tinh thần lâu dài.

Điều cần nói thêm là buổi hội thảo diễn ra thành công và đảm bảo an toàn. Không có ai bị ngăn chặn, theo dõi và không thấy bóng an ninh lảng vảng quanh địa điểm Hội thảo. Điều này chứng tỏ thông tin về Hội thảo đảm bảo được bí mật tuyệt đối để không bị đánh phá. Đây cũng là một kinh nghiệm cho việc tổ chức các sự kiện sau này.

Nguyễn Tường Thụy (VNTB)

Nguồn : RFA, 27/06/2017 (nguyentuongthuy's blog)

HRW : Việt Nam nên bỏ điều luật buộc luật sư tố thân chủ (VOA, 23/06/2017)

Tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch chỉ trích điều luật mới được Quốc hội Việt Nam thông qua, buộc luật sư chịu trách nhiệm hình sự nếu không tố cáo một số hành vi phạm tội của thân chủ. HRW kêu gọi Việt Nam hãy lập tức hủy bỏ điều khoản này.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân : tác nhân điều luật buộc luật sư tố thân chủ - Ảnh minh họa

Trong thông cáo ra ngày 21/6, đúng Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, tổ chức HRW, có trụ sở ở New York, nói luật hình sự sửa đổi của Việt Nam khi buộc luật sư tố cáo thân chủ, sẽ đe dọa quyền được bào chữa và trừng phạt tự do ngôn luận.

"Buộc luật sư vi phạm tính bảo mật giữa người bào chữa và thân chủ có nghĩa là các luật sư phải trở thành chỉ điểm cho nhà nước, và thân chủ sẽ không có lý do gì để tin tưởng luật sư của chính mình", ông Brad Adams, Giám đốc Ban Á Châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói trong thông cáo của HRW.

"Việt Nam coi mọi ý kiến phê phán hoặc phản đối chính phủ hay Đảng Cộng sản là vấn đề "an ninh quốc gia" – điều này sẽ tước bỏ mọi cơ hội bào chữa pháp lý thực sự trong các vụ việc như thế", theo ông Adams.

Kết quả biểu quyết về Luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung (chụp màn hình Tuổi Trẻ, 20/6/2017)

Bộ luật Hình sự sửa đổi được Quốc hội Việt Nam thông qua hôm 20/6 có quy định "luật sư tố giác thân chủ" đã gây tranh cãi trên nhiều diễn đàn ở Việt Nam. Giới luật sư trong nước đặc biệt phản đối quy định này, theo luật sư Ngô Ngọc Trai trong cuộc phỏng vấn với VOA-Việt Ngữ ngay sau khi Quốc hội bỏ phiếu tán thành luật sửa đổi.

Ông nói điều luật này "bất lợi cho giới luật sư khi hành nghề" vì "nó tạo ra những rủi ro rất nghiêm trọng đối với giới luật sư trong quá trình tham gia bào chữa các vụ án".

Truyền thông trong nước trích lời Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội Lê Thị Nga lý giải rằng việc chính phủ "không miễn trừ hoàn toàn trách nhiệm của người bào chữa, xuất phát từ mục đích bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ trật tự, an toàn xã hội và vì lợi ích chung của cộng đồng".

Ông Brad Adams nói : "Việt Nam coi mọi ý kiến phê phán hoặc phản đối chính phủ hay Đảng Cộng sản là vấn đề ‘an ninh quốc gia’ – điều này sẽ tước bỏ mọi cơ hội bào chữa pháp lý thực sự trong các vụ việc như thế".

Tổ chức bênh vực nhân quyền quốc tế này đặc biệt quan ngại về Điều 19 của bộ luật sửa đổi nhắm vào những người bị truy tố về các tội danh an ninh quốc gia "được định nghĩa mơ hồ như ‘hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân’, ‘phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc’, ‘tuyên truyền chống phá nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam’, và ‘phá rối an ninh’".

Thông cáo của HRW có đoạn viết : "thay vì hủy bỏ những điều luật mơ hồ thường bị lạm dụng để trừng phạt những hoạt động thực thi các quyền tự do như tự do hội họp, lập hội và tự do ngôn luận, thì giờ đây chính quyền lại bổ sung thêm các hình phạt nặng nề hơn đối với các blogger và các nhà hoạt động nhân quyền".

Nhiều luật sư đã bày tỏ quan ngại về quy định mới này. Một tuần trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua Bộ luật sửa đổi, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh đã gửi tới Quốc hội một công văn, đề nghị hủy bỏ điều khoản trên và gọi đây là "một bước thụt lùi so với Bộ luật Hình sự 1999". Luật sư Ngô Ngọc Trai cũng đồng ý với quan điểm này. Ông với VOA rằng luật này là "một bước thụt lùi của tư pháp Việt Nam".

Tổ chức nhân quyền quốc tế HRW cảnh báo rằng "các nhà đầu tư và đối tác thương mại nước ngoài của Việt Nam cần hết sức lưu ý về điều luật bắt buộc luật sư trình báo thông tin riêng tư của thân chủ với chính quyền, nếu muốn tránh gặp phiền phức".

Bộ luật hình sự sửa đổi sẽ có hiệu lực vào ngày đầu năm 2018.

********************

HRW kêu gọi Việt Nam hủy bỏ điều luật mới đe dọa quyền được bào chữa (RFI, 22/06/2017)

Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch, trụ sở tại New York, ngày hôm nay, 22/06/2017, ra thông cáo kêu gọi chính quyền Việt Nam hủy bỏ một khoản trong Điều 19 Bộ Luật hình sự sửa đổi, vừa được thông qua. Theo Human Rights Watch điều khoản này buộc các luật sư phải chịu trách nhiệm hình sự, nếu không tố cáo các tội xâm phạm an ninh quốc gia.

Một số nhà hoạt động và blogger Việt Nam bị bỏ tù vì bị coi là đối lập chính trị (Ảnh : www.hrw.org)

Ngày 20/06 vừa qua, Quốc Hội Việt Nam đã thông qua Bộ Luật hình sự sửa đổi và văn bản này có hiệu lực từ mồng Một tháng Giêng năm 2018.

Điều 19 khoản 3 của bộ luật định nghĩa : Người không tố giác là người bào chữa không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với một số tội, ngoại trừ trường hợp "không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do chính người mà mình bào chữa đang chuẩn bị, đang thực hiện hoặc đã thực hiện mà người bào chữa biết rõ khi thực hiện nhiệm vụ bào chữa".

Human Rights Watch nhấn mạnh, "điều đặc biệt quan ngại là Điều 19 nhằm vào những người bị truy tố về các tội danh an ninh quốc gia được định nghĩa mơ hồ" như "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân", "phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc", "tuyên truyền chống Nhà nước", "phá rối an ninh"…Các điều luật này đã thường xuyên được vận dụng để kết án nhiều người chỉ vì họ thực hiện các quyền cơ bản của công dân, giờ đây lại có thể bị lợi dụng trong nhiều tình huống. Do vậy, Việt Nam cần hủy bỏ những điều luật mơ hồ này, thay vì mở rộng phạm vi áp dụng.

Thông cáo của Human Rights Watch cho biết là nhiều luật sư Việt Nam bày tỏ lo ngại về quy định mới vừa được thông qua.

Ngày 12/06, đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh đã gửi công văn số 103 lên Quốc Hội Việt Nam đề nghị không giữ lại khoản 3 Điều 19 văn bản này với các lý do : đây là "một bước thụt lùi trong pháp luật hình sự so với Bộ Luật hình sự năm 1999", "tạo xung đột với các quy định pháp luật liên quan", "vi phạm đạo đức nghề nghiệp luật sư ; đặt luật sư vào vị trí là trợ thủ của cơ quan điều tra và công tố".

Ông Brad Adam, phụ trách khu vực Châu Á của Human Rights Watch tuyên bố : "Nếu Việt Nam thực tâm muốn thúc đẩy chế độ pháp quyền, họ cần tạo điều kiện cho các luật sự làm công việc chuyên môn của mình, chứ không phải đưa ra các điều luật mới khiến cho luật sư không thể làm việc được".

RFI tiếng Việt

*******************

Dân biểu Đức không được vào thăm blogger Nguyễn Hữu Vinh (RFA, 22/06/2017)

Hai dân biểu Liên bang Đức, Martin Patzelt và Philip Lengsfeld, không được phép thăm tù nhân lương tâm Anh Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh hiện phải thụ án tù với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích của nhà nước, tổ chức, công dân…’ theo điều 258 Bộ Luật Hình sự Việt Nam.

Dân biểu Đức, Martin Patzelt, cầm một chiếc áo có hình blogger Basam Nguyễn Hữu Vinh tại nhà thờ Thái Hà, Hà Nội ngày 22 tháng 3 năm 2016. AFP photo

Tin được chính dân biểu Martin Patzelt đưa ra và trang mạng Dân Luận loan đi ngày 21 tháng 6.

Theo trình bày của dân biểu Martin Patzelt thì ông và dân biểu Philip Lengsfeld đến Việt Nam vào tháng 6 này với tư cách thành viên của Ủy ban Nhân quyền và Cứu trợ Nhân đạo của Quốc hội Liên Bang Đức.

Trọng tâm của chuyến đi là tiếp tục tìm hiểu và thu thập thông tin về tình trạng nhân quyền tại Việt Nam ; cũng như thăm blogger Anh Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh trong nhà tù.

Tuy nhiên mục đích đến thăm người đang bị cầm tù Anh Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh không đạt được ; mặc dù hai ông đến tại nhà tù nói với Ban quản lý về sự cần thiết đối xử bình đẳng giữa tù thường phạm và tù chính trị.

Hai vị dân biểu Đức còn cho biết hoạt động tiếp xúc với thân nhân của những tù nhân lương tâm tại Việt Nam chỉ thực hiện được một phần. Và hai ông nêu rõ thân nhân của tù chính trị tại Việt Nam phải chịu áp lực nặng nề từ cơ quan chức năng cũng như những thành phần ‘quần chúng tự pháp’.

Hai dân biểu Martin Patzelt và Philip Lengfeld còn tiếp xúc với đại diện các cộng đồng tôn giáo và các nhóm xã hội dân sự độc lập tại Việt Nam như Tu viện Mến Thánh giá Thủ Thiêm- nơi đang đứng trước nguy cơ bị cưỡng chế để lấy đất ; các hội thánh không theo chi phái do nhà nước lập nên…

Trong chuyến đi hai dân biểu Đức còn đến thăm các tỉnh chịu tác động bởi thảm họa môi trường.

Một báo cáo mới đây của Human Rights Watch, "No Country for Human Rights Activists : Assaults on Bloggers and Democracy Campaigners in Vietnam" (Không có quốc gia nào cho các nhà hoạt động nhân quyền : Hành hung các blogger và nhà hoạt động dân chủ ở Việt Nam), đã ghi lại sự gia tăng bạo lực đối với các nhà hoạt động, chủ yếu gây ra bởi những tên côn đồ, vài trong số đó là công an hoặc quân đội, và hầu hết đều tấn công những nạn nhân ở nơi công cộng.

Một vài hình ảnh về các nhà hoạt động dân chủ và blogger ở Việt Nam bị hành hung - Ảnh minh họa

Nguyễn Trung Tôn, một mục sư và blogger, và cũng là một người bạn, đã bị một nhóm đàn ông bắt sau khi ra khỏi xe buýt trong tháng 2/2017 :

"Họ lấy đồ đạc của chúng tôi, cởi bỏ quần áo, phủ đầu chúng tôi bằng áo khoác và đánh chúng tôi liên tục bằng những ống sắt. Họ không nói cho chúng tôi biết vì sao đánh. Xe di chuyển và họ tiếp tục đánh chúng tôi. Có một tài xế và ít nhất sáu người đàn ông khác".

Và điều này cũng đã xảy ra với nhà hoạt động vì môi trường Nguyễn Thị Thái Lai khi cô ấy vừa ra khỏi nhà hàng cùng với một người bạn :

"Bốn người đàn ông trẻ, như bốn con trâu nước, đã chặn xe của chúng tôi. Họ nắm lấy cổ tôi và ném tôi xuống đất. Họ đánh tôi cho đến khi tôi ngất đi. Họ đá tôi vào mặt – hãy nhìn vào mặt tôi bị thâm tím. Họ đá vào mặt. Họ lại đá tôi vào mặt và đánh tôi cho đến khi tôi ngất đi".

Mặc dù "các cuộc tấn công bạo lực thô bạo chống lại các nhà hoạt động nhân quyền và các blogger ở Việt Nam không phải là một hiện tượng mới", theo báo cáo của Tổ chức Nhân quyền HRW, nhưng có vẻ như có một xu hướng mới so với việc giam giữ và tiến hành bạo lực công khai. Bản báo cáo nêu rõ :

"Năm 2014, trong một giai đoạn đàm phán đặc biệt về Quan hệ Đối tác xuyên Thái Bình Dương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, số người bị kết án vì chính trị ở Việt Nam đã giảm xuống còn 31. Tuy nhiên, theo Hội các cựu tù nhân lương tâm, số lượng các cuộc tấn công bạo lực đã tăng lên ít nhất 31 vụ, với mục tiêu nhắm vào 135 bloggers nhân quyền và các nhà hoạt động.

Vào năm 2015, số người bị kết án vẫn tiếp tục giảm, chỉ có 7 nhà hoạt động bị kết án trong suốt năm. Mặt khác, theo nghiên cứu của Human Rights Watch, gần 50 blogger và nhà hoạt động báo cáo rằng họ bị tấn công trong 20 sự cố riêng biệt. Năm 2016, ít nhất 21 người hoạt động nhân quyền đã bị kết án trong khi ít nhất 20 vụ tấn công bạo lực đã được diễn ra để đối phó với hơn 50 người".

"Chủ nghĩa Marx cần một nhà độc tài", theo lời của nhà văn Vladimir Nabokov, một nhà văn người Mỹ gốc Nga, và "một nhà độc tài thì cần an ninh mật vụ". Tuy nhiên, an ninh mật vụ ở Việt Nam hầu như không bí mật. Vào năm 2013, Giáo sư Carl Thayer, ước tính có khoảng 6,7 triệu người Việt làm việc cho nhiều cơ quan an ninh của đất nước, nghĩa là trong 6 người thì có một an ninh.

Vào năm 2015, ngay khi tôi gặp Phạm Chí Dũng, một nhà hoạt động đã thành lập Hiệp hội Báo chí Độc lập Việt Nam, và làm việc cho Văn phòng An ninh thành phố Hồ Chí Minh 16 năm trước khi bị vỡ mộng, thì ông Dũng biết rằng đang có hai nhân viên an ninh đã đi theo sau ông từ nhà riêng đến quán cà phê của chúng tôi. Và ông biết họ cũng sẽ theo ông về nhà. (Ông Dũng đã bị bắt lại một vài tháng sau khi chúng tôi gặp nhau).

Việc sử dụng những kẻ côn đồ đã được trả tiền (theo một giả định) để tấn công các nhà hoạt động thì khác so với việc sử dụng các nhân viên an ninh để theo dõi hay bắt giữ các nhà bất đồng chính kiến. Khi một nhà hoạt động bị đe dọa bởi công an hoặc quân đội, thì ít nhất, người ấy nhận ra được kẻ tấn công mình là ai. Bộ đồng phục nói lên tất cả. Người ta biết kẻ tấn công mình là ai và ông chủ của tên đó. Kết quả là, nhà hoạt động bị tấn công hiểu được thông điệp đến từ kẻ chủ mưu : Chúng tao muốn làm tê liệt tất cả các hoạt động. Theo lẽ dễ hiểu thì công trạng đó phải đến từ một chính phủ đã gửi công an hoặc quân đội của mình để đi làm những công việc bẩn thỉu ; rõ ràng ít ra chính phủ đó dám trung thực về động cơ của chính họ.

Việc sử dụng những kẻ tấn công là an ninh giả dạng thì lại khác. Nó không trung thực. Nó hèn nhát. Việc cởi bỏ trang phục của công an hoặc quân đội (nếu đúng như vậy) trước khi tấn công, hành hung là một nỗ lực để tạo khoảng cách giữa những tên chủ mưu và bạo lực. Không chỉ vậy, đó là một sự cố gắng để nói lên rằng : chế độ không phải là chống lại các nhà hoạt động, nhưng chính những đồng bào mới là những người chống lại họ.

Việc sử dụng những tên côn đồ không đơn giản chỉ là một nỗ lực để "gieo rắc sự sợ hãi và không tin tưởng giữa các nhà hoạt động xã hội", nhưng chính là gieo nỗi sợ và điều không chắc chắn giữa những người có thể trở thành những nhà hoạt động tương lai.

Đối với an ninh, bắt giữ một nhà hoạt động là để bịt miệng người chỉ trích đó. Đối với công an hoặc quân đội, để đánh bại một nhà hoạt động là chứng minh rằng chế độ sẽ không im lặng trước những lời phê bình. Nhưng đối với một tên côn đồ mặc thường phục tấn công một nhà hoạt động là để làm nhục nhà hoạt động đó một cách công khai.

Thật vậy, một nhà hoạt động bị kết án tù sẽ bị giam giữ. Nhưng một nhà hoạt động mà bị đánh đập thì buộc phải phô bày những vết sẹo của mình cho tất cả mọi người và đây có lẽ là một biện pháp ngăn chặn hiệu quả hơn. Một nhà hoạt động bị giam giữ, thường tạo cảm hứng cho nhiều hoạt động dân chủ hơn ; và việc thả họ ra cũng trở thành một động lực cho biểu tình phản đối.

Các chiến thuật đang thay đổi của chế độ rõ ràng đã phản ánh những thay đổi trong phong trào ủng hộ dân chủ và nhân quyền. Các phương tiện truyền thông xã hội đã trở nên gần như không thể kiểm duyệt theo ý muốn của chế độ. Các nhà hoạt động xã hội cũng trở nên hăng hái, sẵn sàng phản đối và biểu tình công khai. Và với mối quan hệ mật thiết hơn với Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu (đã đồng ý với một hiệp định thương mại tự do quan trọng có thể sẽ có hiệu lực vào năm tới), thì sự rủi ro của việc gây khó chịu cho các đối tác thì quá quan trọng về mặt kinh tế. Vì thế, những tên an ninh giả dạng côn đồ sẽ tạo ra một vài khoảng cách giữa chế độ và bạo lực.

Nhiều hơn nữa, phong trào Dân chủ mạnh mẽ hơn nhiều so với trước đây. Như tôi đã viết trước đây, sự phát triển trong hoạt động vì môi trường đã kết hợp nhiều thành phần khác nhau : những người dân trung lưu ở thị thành và những nông dân nghèo ở làng quê ; những người dân chủ và những người theo chủ nghĩa dân tộc, đã đoàn kết dưới chung ngọn cờ mà tất cả họ đều có quyền lợi. Điều này chưa từng có trong lịch sử Việt Nam thời hiện đại, và chế độ cộng sản biết rõ điều đó.

David Hutt

Mai V Pham chuyển dịch

Nguồn: What’s Behind Vietnam’s Rising Violence ?, The Diplomat, 22/6/2017

http://thediplomat.com/2017/06/whats-behind-vietnams-rising-violence/

*******************************

Không chốn dung thân cho các nhà hoạt động vì nhân quyền (HRW, 18/06/2017)

Sáng ngày mồng 6 tháng Chạp năm 2015, để kỷ niệm Ngày Nhân quyền Quốc tế, luật sư kiêm nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng Nguyễn Văn Đài có một cuộc nói chuyện về quyền con người được ghi nhận trong Hiến pháp Việt Nam tại giáo xứ Vạn Lộc, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

Các nhà hoạt động phản đối nạn hành hung ở Hà Nội, tháng Năm năm 2015. Các tấm biểu ngữ có nội dung "Cực lực phản đối hành động bạo lực đê hèn" và "Đưa kẻ thủ ác ra ánh sáng". © 2015 ẩn danh

Buổi chiều hôm đó, ông về lại Hà Nội, cùng đi còn có các nhà hoạt động Lý Quang Sơn, Vũ Văn Minh (còn gọi là Vũ Đức Minh) và Lê Mạnh Thắng. Trên đường đi, xe taxi chở họ bị một nhóm khoảng hơn chục người mặc thường phục và đeo khẩu trang che mặt chặn lại.

Nguyễn Văn Đài kể những người này lôi họ ra khỏi xe taxi và đánh bằng gậy vào đùi và vai, rồi đẩy ông vào lại xe. Trong xe, họ tiếp tục đánh đập ông : "Họ dùng tay tát liên tục vào mặt, rồi đánh vào mang tai, vào mồm… Khi chở tôi đến bãi tắm Cửa Lò, họ tiếp tục lột hết cả áo rét và giày. Họ đẩy tôi xuống bãi biển rồi bỏ đi".

Ba nhà hoạt động cùng đi cũng bị đánh tàn bạo. Theo Lý Quang Sơn :

"Vũ Văn Minh bị bọn côn đồ cố lôi ra, họ cầm gậy liên tiếp quất… vào chân bạn Minh… Chúng lôi anh bạn Thắng (ở cửa bên trái) ra ngoài, vừa lôi vừa cầm gậy vụt vào ngực Thắng, bạn Minh liền giữ lấy Thắng, còn tôi thì đưa tay ra bắt lấy gậy của nó. Tôi giằng co cái gậy… thì bị một thằng khác vụt vào tay, tôi phải buông gậy, tôi dùng chân đạp vào mặt và đầu của chúng thì bị chúng dùng ống đồng đánh vào mắt cá chân và bắp chân, bạn Minh cũng không giữ nổi Thắng nữa.

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nhận xét trong một bản phúc trình ra ngày hôm nay rằng có những hung thủ đánh đập, dọa dẫm và đe nẹt các blogger và nhà hoạt động nhân quyền Việt Nam mà không bị truy cứu trách nhiệm.

Lý Quang Sơn nói rằng những người này dùng một chiếc ô tô khác chở Lê Mạnh Thắng đến một địa điểm lạ, lột lấy điện thoại và ví rồi bỏ mặc anh bên lề đường. Trên đường đi, Thắng bị bọn họ đấm liên tiếp vào mặt và người. Theo Nguyễn Văn Đài và Lý Quang Sơn, người lái xe taxi cũng bị bọn họ đánh đập.

Vụ việc ngày mồng 6 tháng Chạp không phải là lần đầu tiên Nguyễn Văn Đài bị hành hung theo kiểu này. Hồi tháng Năm năm 2014, khi đang uống cà phê cùng một vài nhà hoạt động nhân quyền trong một quán cà phê ở Hà Nội, một nhóm người xuất hiện, ném ly vào người và đánh đập ông. Tháng Giêng và tháng Ba năm 2015, nhiều nhóm người tấn công vào tư gia và cố phá cửa chính nhà ông.

***

Các vụ tấn công vào Nguyễn Văn Đài và bạn bè ông thể hiện một xu hướng đáng lo ngại ở Việt Nam : có các nhóm hành hung các nhà hoạt động, dường như dưới sự chỉ đạo hoặc cho phép của những người có thẩm quyền. Từ trước đến giờ, hầu hết các đánh giá chính thức về tình hình nhân quyền ở Việt Nam chủ yếu dựa trên con số thống kê về các biện pháp đàn áp theo hệ thống pháp luật (các số liệu về bắt giữ, xét xử, kết tội và kết án của các tòa án do Đảng Cộng sản kiểm soát, hoặc những nhân viên thi hành pháp luật chính thức) còn tần suất và hậu quả của loại tấn công được ghi nhận trong phúc trình này, thực chất là một hình thức đàn áp ngoài hệ thống pháp luật, lại nhận được quá ít sự chú ý.

Bản phúc trình này là một nỗ lực bổ sung vào phần còn thiếu, bằng cách tường trình 36 vụ việc xảy ra trong thời gian gần đây, khi các nhà hoạt động nhân quyền bị "côn đồ" đánh đập ở Việt Nam. Tất cả vụ việc được ghi nhận ở đây đều dựa trên các nguồn có sẵn trên mạng, bao gồm lời kể trực tiếp của nhân chứng về các vụ hành hung được đăng trên blog hay mạng xã hội bằng tiếng Việt, thường có kèm theo hình ảnh làm bằng chứng, cũng như các tin bài của báo chí nước ngoài, có đối chiếu với các nguồn độc lập về cùng vụ việc nếu điều kiện cho phép.

Tất cả các vụ hành hung được ghi nhận ở đây đều diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng Giêng năm 2015 đến tháng Tư năm 2017. Một số vụ hành hung diễn ra ngay trước mắt công an mặc sắc phục mà họ không can thiệp. Nhiều vụ đánh đập xảy ra cùng thời điểm, và dường như để hỗ trợ chính quyền áp dụng các biện pháp đàn áp nhằm vào các nhà hoạt động bị để ý. Trong hầu hết các vụ việc, các nhà hoạt động bị "côn đồ" để mắt tới cũng phải chịu các biện pháp đàn áp chính thức của chính quyền, kể cả bị bắt giữ.

Dù mối liên hệ chính xác giữa những kẻ côn đồ và chính quyền thường không thể minh xác được, nhưng trong một nhà nước công an trị sát sao như Việt Nam, gần như không có gì phải nghi ngờ về việc những kẻ này có quan hệ với, và hành động theo sự chỉ đạo của mật vụ nhà nước.

Việc hành hung nhằm vào các blogger và các nhà hoạt động nhân quyền ở Việt Nam không phải là một hiện tượng mới có gần đây. Một ví dụ là từ tháng Chạp năm 2005, khi về lại Việt Nam sau chuyến đi Mỹ chữa bệnh, nhà bất đồng chính kiến quá cố Hoàng Minh Chính và gia đình ông bị một đám chừng năm chục người bao vây. Đám người này chửi rủa Hoàng Minh Chính đã dám công khai phê phán việc vi phạm nhân quyền ở Việt Nam trong thời gian ở nước ngoài. Họ dùng gậy gỗ đập phá cửa chính và cửa sổ nhà ông, ném mắm tôm, cà chua và trứng thối vào nhà, và đấm đá, đánh đập người trong gia đình ông. Gia đình có gọi công an, và công an có đến nhưng chỉ đứng ngoài chứng kiến vụ tấn công mà không làm gì để ngăn chặn.

Các blogger và nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng là nạn nhân từng bị hành hung từ trước thời gian nghiên cứu trong phúc trình này gồm có các cựu tù nhân chính trị nổi tiếng như Huỳnh Ngọc Tuấn, Lê Quốc Quân, Trương Minh Đức, Nguyễn Bắc Truyển, Phạm Bá Hải, Lê Thị Công Nhân, Bùi Thị Minh Hằng, Phạm Thanh Nghiên, Đỗ Thị Minh Hạnh… hay các nhà hoạt động Nguyễn Hoàng Vi, Lê Quốc Quyết, Dương Thị Tân, Ngô Duy Quyền, Phạm Lê Vương Các, Huỳnh Thục Vy và nhiều người khác.

Thông tin về những thể loại tấn công này không thể đầy đủ do bị hạn chế về tiếp cận tin tức và kiểm duyệt báo chí ở Việt Nam. Nghiên cứu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho thấy rằng trong năm 2013, Việt Nam xét xử ít nhất 65 blogger và nhà hoạt động nhân quyền và kết án họ với mức án cộng lại lên đến hàng trăm năm tù. Cũng trong năm đó, theo một báo cáo của Hội Cựu Tù nhân Lương tâm, có ít nhất 18 vụ hành hung nhằm vào 71 nhà vận động nhân quyền.

Năm 2014, trong giai đoạn thương lượng căng thẳng về Hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, số người bị kết án về các tội chính trị ở Việt Nam giảm xuống còn 31. Tuy nhiên, theo Hội Cựu Tù nhân Lương tâm, số vụ hành hung tăng lên ít nhất là 31 vụ nhằm vào 135 blogger và nhà hoạt động nhân quyền.

Năm 2015, con số vụ kết án được biết tiếp tục giảm, xuống chỉ còn có 7 nhà hoạt động bị kết án trong suốt cả năm. Mặt khác, theo nghiên cứu riêng của chúng tôi, có khoảng 50 blogger và nhà hoạt động cho biết họ bị hành hung trong 20 vụ việc khác nhau. Trong năm 2016, có ít nhất 21 nhà vận động nhân quyền bị kết án và ít nhất 20 vụ hành hung xảy ra với hơn 50 nạn nhân.

Các vụ hành hung thân thể nhằm vào những người vận động nhân quyền thường xảy ra trong bốn tình huống. Thứ nhất là tấn công một cá nhân đơn lẻ, ở nhà riêng hay ngoài đường. Các ví dụ có thể kể là vụ tấn công Nguyễn Văn Thế vào tháng Năm năm 2016, Nguyễn Văn Thạnh vào tháng Sáu năm 2016, Lã Việt Dũng vào tháng Bảy năm 2016, và Nguyễn Trung Tôn vào tháng Hai năm 2017.

Trường hợp thứ hai là khi một nhóm các nhà vận động nhân quyền bị tấn công, thường vào lúc họ đang cùng hành động để ủng hộ các nhà hoạt động khác, như đi thăm một cựu tù nhân chính trị mới ra tù, hay đi dự đám cưới của một nhà vận động nhân quyền. Các ví dụ của thể loại tấn công này gồm có các vụ hành hung những người đến thăm cựu tù nhân chính trị Trần Minh Nhật vào tháng Tám năm 2015 và Trần Anh Kim hồi tháng Giêng năm 2015.

Trường hợp thứ ba là hành hung các nhà hoạt động đang tham gia các sự kiện công cộng như tuần hành vì môi trường, hay biểu tình bên ngoài đồn công an đòi thả các nhà hoạt động bạn bè.

Tình huống thứ tư là ở trong đồn công an, như trường hợp Trần Thị Hồng và Trương Minh Tam được biết đã bị đánh đập trong khi đang bị câu lưu, thẩm vấn vào tháng Tư năm 2016.

Trong rất nhiều vụ, được biết những kẻ thủ ác thường đeo khẩu trang. Có một số vụ, như đã nêu ở trên, các nhà hoạt động cho biết rằng công an mặc sắc phục có mặt tại đó nhưng không làm gì để ngăn chặn việc hành hung. Trong hầu hết các vụ, không có ai bị truy cứu trách nhiệm vì hành vi hành hung. Rất nhiều nhà hoạt động đã trình báo công an về các vụ hành hung, nhưng việc điều tra hầu như chưa bao giờ được tiến hành. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền được biết chỉ có một vụ duy nhất những kẻ thủ ác và cán bộ công an được cho là phải chịu trách nhiệm về vụ hành hung bị điều tra.

Bất chấp những rủi ro lớn về an toàn và tự do cá nhân, cộng đồng blogger và các nhà hoạt động nhân quyền tiếp tục lớn mạnh ở Việt Nam. Được sự trợ giúp của internet, nhất là các mạng xã hội như Facebook và Youtube, những nhà vận động nhân quyền càng ngày càng kết nối và hỗ trợ nhau chặt chẽ hơn trong cuộc đấu tranh vì các quyền tự do chính trị và các quyền cơ bản của con người.

Nhiều nhóm nhân quyền đã được thành lập trong vòng năm năm gần đây, như Câu lạc bộ Bóng đá No-U, Hội Bầu bí Tương thân, Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam, Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, Hội Cựu Tù nhân Lương tâm Việt Nam, Hội Anh em Dân chủ và Hội Hỗ trợ Nạn nhân Bạo hành.

Bên cạnh việc tiến hành những hoạt động vận động nhân quyền truyền thống như biểu tình ôn hòa, xuất bản các tài liệu phê bình chính quyền và ký thỉnh nguyện thư, các blogger và các nhà hoạt động còn đến thăm gia đình các tù nhân chính trị hay các nhà hoạt động đang gặp khó khăn, và đóng góp những khoản hỗ trợ tài chính tuy nhỏ nhưng rất có ý nghĩa. Họ đợi ở sân bay để đón chào những nhà hoạt động bạn bè vừa đi nước ngoài vận động trở về, và thường bị công an câu lưu. Họ lên tận đồn công an để đòi thả bạn bè bị câu lưu vì tham gia biểu tình ôn hòa. Bàn tay đàn áp tàn bạo, kể cả việc hành hung thân thể như được ghi nhận trong bản phúc trình này, đương nhiên đã làm một số người ở Việt Nam ngại tham gia hoạt động, nhưng nhiều người khác vẫn dũng cảm tiếp tục lên tiếng kêu gọi xây dựng một xã hội dân chủ và tôn trọng nhân quyền.

Lễ hồi hương hài cốt lính Mỹ lần thứ 141 (RFA, 19/06/2017)

Buổi lễ lần thứ 141 hồi hương hài cốt lính Mỹ hy sinh trong cuộc chiến Việt Nam được tổ chức tại Sân bay Quốc tế Đà Nẵng vào ngày 19 tháng 6 năm 2017.

Một buổi lễ hồi hương hài cốt lính Mỹ ở sân bay Nội Bài. AFP photo

Thông cáo của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội vào ngày 19 tháng 6 cho biết buổi lễ được phối hợp tổ chức bởi Cơ quan Tìm kiếm Tù binh và Người Mất tích thuộc Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ (DPAA) và Văn phòng Tìm kiến Người mất tích Việt Nam (VNOSMP).

Các bộ hài cốt đưa về Hoa Kỳ lần này được tìm thấy trong lần khai quật hiện trường thứ 127 tại các tỉnh miền Trung, Việt Nam trong khoảng thời gian từ ngày 6 tháng 5 đến 18 tháng 6 vừa qua.

Các nhà khoa học pháp y Mỹ và Việt đã tiến hành công tác kiểm tra các bộ hài cốt và khuyến nghị tiếp tục được kiểm tra tại phòng giám định của DPAA tại Hawaii.

Thống kê cho thấy từ năm 1985 đến nay, công tác phối hợp tìm kiếm xác binh sĩ Mỹ chết trong cuộc chiến Việt Nam đã tìm được 717 bộ hài cốt. Hiện vẫn còn 1256 trường hợp người Mỹ được cho là mất tích trong cuộc chiến Việt Nam vẫn chưa được tìm ra.

**************

Mẹ của blogger Mẹ Nấm không được dự phiên xử con gái (RFA, 19/06/2017)

Luật sư cuối cùng nhận được giấy chứng nhận bào chữa cho blogger Mẹ Nấm- Nguyễn Ngọc Như Quỳnh là Võ An Đôn.

Tổng Lãnh Sự Mỹ, bà Mary Tarnowka và ông Trưởng Phòng Tham Tán Chính Trị Charles Sellers ghé thăm bà Nguyễn Tuyết Lan, mẹ của blogger Mẹ Nấm hôm 21/11/2016. Photo courtesy of viendongdaily.com

Bản thân luật sư Võ An Đôn cho biết vào ngày 19 tháng 6 ông vừa nhận được giấy tương tự như đồng nghiệp Nguyễn Khả Thành của Đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên theo yêu cầu của thân chủ gửi ra từ nơi bị giam giữ.

Ngoài hai luật sư mới nhận được giấy chứng nhận bào chữa như vừa nêu, hai luật sư Nguyễn Hà Luân và Lê Văn Luân ở Hà Nội sẽ tham gia bào chữa cho blogger Mẹ Nấm- Nguyễn Ngọc Như Quỳnh tại phiên xử được Tòa án Nhân dân tỉnh Khánh Hòa lên lịch vào ngày 29 tháng 6 tới đây.

Cũng trong ngày 19 tháng 6, thân mẫu của blogger Mẹ Nấm- Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đến tại Tòa án Nhân dân tỉnh Khánh Hòa hỏi về giấy mời tham dự phiên tòa con gái bà trong tuần tới.

Tuy nhiên theo trình bày trên trang facebook của bà Nguyễn thị Tuyết Lan, thì thư ký Tòa án là bà Trịnh Thị Biên trả lời rằng ‘phiên tòa đặc thù’ cho nên thân mẫu của blogger Mẹ Nấm- Nguyễn Ngọc Như Quỳnh không được tham dự.

Trước trả lời của bà Trịnh Thị Biên, bà Nguyễn thị Tuyết Lan làm đơn yêu cầu Tòa án tỉnh Khánh Hòa gửi giấy để bà có thể tham dự phiên xử người con gái.

Thông tin từ các luật sư cho biết, blogger Mẹ Nấm - Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bị kết án theo các điểm a,b,c Khoản 1, Điều 88 Bộ Luật Hình sự Việt Nam với khung hình phạt từ 3 đến 10 năm tù.

Nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bị bắt vào ngày 10 tháng 10 năm ngoái. Cô là mẹ của hai cháu nhỏ nhưng tích cực tham gia lên tiếng chống lại những bất công trong xã hội, đòi hỏi quyền con người, bảo vệ môi trường cũng như mạnh mẽ phản đối Trung Quốc gây hấn, chiếm lãnh hải của Việt Nam…

Blogger Mẹ Nấm- Nguyễn Ngọc Như Quỳnh là 1 trong 13 nhà nữ hoạt động trên thế giới được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vinh danh nhân hồi tháng 3 năm nay.

Bang giao Việt-Mỹ ‘đậm’ hay ‘nhạt’, ‘nóng’ hay ‘nguội’ tùy thuộc vào thành tích nhân quyền của Việt Nam. Quan niệm này dường như không còn hợp thời khi tỷ phú Donald Trump trở thành chủ nhân của Tòa Bạch Ốc từ đầu năm nay.

Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách khu vực Châu Á thuộc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch

Với chính sách ngoại giao ‘Nước Mỹ trên hết’, Tổng thống Trump đã khiến những kỳ vọng về áp lực từ Mỹ giúp cải thiện nhân quyền Việt Nam bị mất điểm tựa.

Tuy nhiên, vẫn còn những giải pháp khác, theo ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách khu vực Châu Á thuộc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch, trong cuộc trao đổi với Trà Mi VOA Việt ngữ nhân chuyến vận động ở Quốc hội Mỹ ngày 15/6.

Robertson : Tình hình nhân quyền Việt Nam đang sa sút, càng ngày càng tuột dốc. Gần đây, họ thay đổi chiến thuật. Vào năm 2012-2013, họ dùng các điều luật về an ninh quốc gia bắt bớ rất nhiều người, đưa hàng chục người ra tòa để tuyên những bản án dài hạn. Rồi họ nhận ra làm như vậy bị cộng đồng quốc tế ‘điểm danh’ số tù nhân lương tâm. Cho nên, họ đổi cách, càng ngày họ càng gia tăng dùng côn đồ tấn công những nhà hoạt động. Những kẻ tấn công không rõ danh tính, đồng lõa, hợp tác với công an trấn áp những người bất đồng chính kiến. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền vào ngày 19/6 sẽ công bố bản phúc trình về thực trạng này tại Việt Nam.

VOA : Ông nhận xét thế nào về nội dung bản phúc trình nhân quyền thường niên của Bộ Ngoại giao Mỹ về tình hình Việt Nam vừa công bố hồi tháng 3 ?

Robertson : Họ có phúc trình của họ, chúng tôi có báo cáo của chúng tôi. Quan điểm của chúng tôi là các quyền cốt lõi của con người vẫn bị đe dọa tại Việt Nam bao gồm quyền tự do ngôn luận, tự do hội họp, tự do báo chí, tự do lập hội. Người ta bị đánh vì đi biểu tình, bị bắt vì đòi quyền lợi đất đai hay vì kêu gọi môi trường sạch, chống lại Formosa. Làn sóng đàn áp vẫn tiếp diễn. Nhà cầm quyền nhắm vào các nhóm người mà họ xem là có thể khuấy động công luận. Họ cho côn đồ sách nhiễu, và mạnh hơn nữa, là bắt bớ nếu họ xem đối tượng là những người có vai trò lãnh đạo hay khởi xướng.

VOA : Giữa nhiều vấn đề gây quan ngại, vấn đề nào đáng ngại nhất khi nói về nhân quyền Việt Nam ?

Robertson : Đáng quan ngại nhất là các vấn đề đang tiếp diễn liên quan đến các quyền dân sự và chính trị căn bản của công dân. Chúng tôi kỳ vọng Việt Nam, nước đã ký Công ước Liên hiệp quốc về Các quyền Dân sự và Chính trị, sẽ cho phép công dân thực thi quyền của họ. Trên thực tế hoàn toàn không thấy điều đó, chỉ thấy đàn áp gia tăng trong rất nhiều hình thức khác nhau, từ nạn công an bạo hành, người Thượng Tây Nguyên bị ngược đãi, cho đến quyền của người lao động bị chà đạp. Chủ yếu là nhà cầm quyền Việt Nam cố tìm cách kiểm soát xã hội dân sự để không ai có thể thách thức quyền hành của họ. Họ xem các hoạt động cổ súy nhân quyền là một phần của một chiến dịch chính trị hơn là bản chất thuần túy của nó, nghĩa là người ta chỉ lên tiếng bày tỏ quan điểm, bảo vệ cuộc sống và cộng đồng.

VOA : Tổng thống Donald Trump chưa lên tiếng gì về chuyện nhân quyền. Ông nhận xét thế nào về tình hình nhân quyền Việt Nam kể từ khi ông Trump lên nhậm chức so với các thời trước ?

Robertson : Chúng tôi kinh ngạc khi Thủ tướng Việt Nam được mời tới Tòa Bạch Ốc mà vấn đề nhân quyền chẳng được nhắc tới. Chính phủ Trump quay lưng với truyền thống mà cả hai đảng ở Mỹ đều tuân thủ lâu nay rằng cổ súy nhân quyền là một phần trong chính sách ngoại giao Hoa Kỳ, rằng nhân quyền là một giá trị cốt lõi của Mỹ. Dường như chính quyền Trump không chia sẻ điều này. Đối với họ, mọi sự giao dịch chỉ là thương mại và an ninh. Dưới thời Obama, dù có chuyện dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận võ khí cho Việt Nam mà chúng tôi cho là còn quá sớm, nhưng nhân quyền có được quan tâm. Chúng tôi không thấy điều đó dưới chính quyền Trump. Khác biệt rõ ràng như đêm và ngày.

VOA : Và điều đó khiến nhiều người nghi ngờ về một bức tranh nhân quyền tươi sáng tại Việt Nam trong thời gian tới. Ý kiến ông thế nào ?

Robertson : Tôi nghĩ các nước khác như Châu Âu, Canada, Úc, cũng phải đứng lên để điền khuyết vai trò mà Mỹ trước đây từng làm. Các nền dân chủ như Nhật, Hàn, những nước cung cấp hỗ trợ cho Việt Nam, cũng cần phải giúp Việt Nam hiểu rõ là quản trị tốt phải có sự tham gia của người dân, có sự tôn trọng nhân quyền, không chỉ biết lắng nghe chỉ trích mà còn phải hiểu rằng chỉ trích đóng vai trò quan trọng trong xã hội, không được đàn áp.

VOA : Ông dự đoán tình hình nhân quyền của Việt Nam sẽ ra sao trong 4 năm tới, dưới nhiệm kỳ của Tổng thống Trump ?

Robertson : Cho tới nay, không có chuyện chính quyền Trump không giao tiếp với một nhà độc tài. Tháng sau, ông Trump sẽ tiếp nhà độc tài quân sự Thái, Thủ tướng Prayuth tại đây. Cho nên trước mắt cần phải tìm cách chuyển tải thông điệp nhân quyền tới chính quyền Trump sao cho họ muốn có hành động. Điều này cũng cần sự tham gia của cộng đồng người Việt tại đây, đòi hỏi các đại biểu Quốc hội nêu quan điểm với Tòa Bạch Ốc. Bất kể là nghị sĩ bên đảng nào, họ cần lên tiếng với chính quyền Trump rằng cần phải để ý tới nhân quyền Việt Nam, không thể ngó lơ, phải đưa lên bàn thảo luận.

VOA : Tổ chức Theo dõi Nhân quyền có kế hoạch vận động cụ thể thế nào cho nhân quyền Việt Nam trong năm nay, đặc biệt trước chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Trump nhân thượng đỉnh APEC ?

Robertson : Chúng tôi đang tìm cách để Quốc hội Mỹ hành động về vấn đề nhân quyền Việt Nam, để có được sự thúc đẩy nào đó đối với Tòa Bạch Ốc. Nhưng đừng quên, APEC không chỉ có Mỹ, còn nhiều nước khác tham dự nữa. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền chúng tôi sẽ nói chuyện với nhiều nước. Trong vài năm tới, chúng ta sẽ thấy thế giới tiến triển bất chấp nước Mỹ chứ không phải bởi vì nước Mỹ. Nhân quyền không xuất phát hay kết thúc tại Washington. Có rất nhiều nước trên toàn cầu tin rằng nhân quyền là cốt lõi trong chính sách ngoại giao. Cho nên, nếu chính quyền Trump không sẵn sàng làm điều đó, chúng tôi sẽ tìm những chính quyền khác sẵn lòng.

VOA : Xin chân thành cảm ơn ông vì cuộc phỏng vấn hôm nay.

Trà Mi thực hiện

Nguồn : VOA, 17/06/2017

Chân Như : Xin chào ông, trước hết xin ông có thể chia sẻ với khán giả thông tin mới nhất về tình hình nhân quyền ở Việt Nam ?

Phóng viên Chân Như phỏng vấn ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách Châu Á thuộc HRW. RFA photo

Phil Robertson : Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch chuẩn bị đưa ra thông báo về tình hình nhân quyền ở Việt Nam vào thứ Hai tuần tới và sẽ kiểm chứng tình trạng sử dụng côn đồ hành hung các nhà hoạt động và sự liên kết giữa các nhóm côn đồ này với Chính phủ.

Đây sẽ là một cuộc kiểm chứng toàn diện, không chỉ sử dụng các bản báo cáo và còn cả các đoạn ghi hình và sẽ thay đổi cách mọi người hiểu về tình hình nhân quyền ở Việt Nam bởi vì tất cả những gì chúng ta nhìn thấy trong suốt những năm 2011, 2012, 2013 là việc chính phủ mở rộng việc khởi tố các nhà hoạt động theo Bộ luật Hình sự. Và đột nhiên, cộng đồng quốc tế đồng loạt quan tâm đến các tù nhân chính trị ở Việt Nam và họ đặt ra câu hỏi là điều gì đang diễn ra ở đất nước này vậy ?

Tôi nghĩ rằng Chính phủ Việt Nam đã nhận ra là thế giới đang đánh giá họ qua số lượng nhà hoạt động bị đưa ra tòa. Cho nên bây giờ họ đã thay đổi chiến lược. Chỉ những người đứng đầu mới bị đưa ra tòa, còn những người tầm trung, hay những người xuất hiện trong các cuộc biểu tình bây giờ sẽ bị côn đồ hành hung, đánh đập, thậm chí là ngay trước mắt chính quyền. Và khi những nhà hoạt động báo là họ bị đánh đập, không ai là người đứng lên chịu trách nhiệm cả.

Chân Như : Ông nói rằng bản báo cáo sẽ được công bố vào thứ 2 tuần tới, liệu báo cáo này có đề cập đến cụ thể nhà hoạt động hay nhà bất đồng chính kiến nào không ?

Phil Robertson : Như tôi đã nói, báo cáo sẽ đề cập đến những vụ việc mới nhất. Khán giả chắc cũng đã ước tính được số lượng những người bị côn đồ tấn công. Vì vậy chắc chắn họ sẽ không thất vọng về nội dung bản báo cáo này.

Chân Như : Theo quan điểm của ông vì sao chính phủ Việt Nam tiếp tục sử dụng các biện pháp mạnh chẳng hạn như sử dụng côn đồ để tấn công các nhà hoạt động ?

Phil Robertson : Tôi nghĩ đây là một cách nhằm dập tắt tiếng nói của các nhà hoạt động và thể hiện khả năng kiểm soát của chính quyền. Trong một số vụ như Formosa chẳng hạn, họ nhận thấy rằng người dân biểu tình không chỉ vì chuyện bồi thường chưa thỏa đáng, mà họ còn đòi hỏi chính quyền phải chịu trách nhiệm và phải đưa ra lời giải thích về thảm họa này.

Họ nhận ra rằng họ không thể kiểm soát được tình hình vì vậy họ làm nản lòng những người chủ chốt và họ muốn các nhà hoạt động là họ phải trả giá cho hành động của họ bằng cách sử dụng côn đồ đe dọa, khiến các nhà hoạt động lo sợ rằng bất cứ khi nào họ cũng có thể bị tấn công chẳng hạn như khi họ đang lái xe đến nơi nào đó. Nỗi sợ này chính là mục tiêu của Chính phủ khi sử dụng côn đồ.

Ông Phil Robertson. RFA photo

Chân Như : Vậy thì luật pháp Việt Nam có được tuân thủ hay không hay chỉ là lời nói cửa miệng ?

Phil Robertson : Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, luật pháp là bất cứ luật nào họ nói ra. Những luật này không nhất thiết sẽ được thực thi, cũng không quan trọng đối tượng là ai, tình trạng ra sao và hành động của họ là thế nào. Thực chất là luật Đảng còn mạnh hơn cả luật pháp.

Chân Như : Những kêu gọi của các tổ chức nhân quyền như Human Rights Watch có tác động lên Chính phủ Hà Nội không ?

Phil Robertson : Tôi nghĩ chúng tôi đã tạo ra nhiều ảnh hưởng. Chính phủ Việt Nam rất nhạy cảm về hình ảnh của họ trong mắt quốc tế. Họ đã thực hiện nhiều biện pháp để thuyết phục những tổ chức họ quan tâm như Liên Hiệp Quốc rằng họ đang nỗ lực giải quyết vấn đề nhân quyền. Tôi nghĩ đó là một đòn bẩy quan trọng thúc giục họ thay đổi các chính sách. Chúng tôi cũng chứng kiến nhiều bước tiến khác như việc giảm số lượng án tử hình, công nhận quyền cho cộng đồng người đồng tính.

Đây là sự nhượng bộ với cộng đồng quốc tế trong các lĩnh vực mà Chính phủ Việt Nam nhận ra rằng việc họ nhượng bộ về nhân quyền không hề ảnh hưởng lớn đến quyền kiểm soát xã hội của họ. Hiện tại Chính phủ Việt Nam chỉ quan tâm đến việc kiểm soát quyền lực. Họ đang nỗ lực dập tắt tất cả những phong trào quần chúng, họ phá vỡ sự liên kết giữa các nhà hoạt động trong mọi chiến dịch như lao động hay môi trường, hay những người chống Tàu cũng bị xếp vào hàng chống đối chính quyền.

Chân Như : Ông nghĩ điều gì có thể giúp đóng góp thêm vào các hoạt động thúc giục Chính phủ Hà Nội thay đổi các chính sách thù nghịch thành những tiếng nói ôn hòa về vấn đề dân chủ, nhân quyền và tự do cho người Việt Nam ?

Phil Robertson : Tôi nghĩ thứ chúng ta thiếu hiện giờ là những tiếng nói của cộng đồng quốc tế về vấn đề nhân quyền. Chúng tôi rất thất vọng khi Tổng thống Donald Trump mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sang Hoa Kỳ mà không đề cập gì đến vấn đề nhân quyền. Điều đó có nghĩa là Nhà Trắng đón chào những kẻ độc tài. Và thật đáng xấu hổ khi Tổng thống Trump đã xóa bỏ thông lệ nhân quyền là một phần của chính sách Hoa Kỳ.

Tuy nhiên các quốc gia khác cần đứng lên lấp khoảng trống mà ông Trump tạo ra, chứ đừng bỏ bên vấn đề nhân quyền giống ông ấy. Liên minh châu Âu, Úc, Canada, New Zealand và các nước như Nhật Bản, Nam Hàn, nơi mà dân chủ, nhân quyền được tôn trọng, cần đưa nhân quyền vào chính sách của họ và lên tiếng công khai yêu cầu Việt Nam thay đổi.

Chân Như : Xin cám ơn những chia sẻ của ông.

Chân Như, phóng viên RFA

Nguồn : RFA, 16/06/2017

Tổng thống cộng hòa Donald Trump đã quay lưng với quyền con người ở Việt Nam khi ông ta nhặt được nhiều đồng xu trong chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc từ ngày 29 đến 31/05/2017.

Quang cảnh cuộc hội đàm cấp cao Việt Nam - Hoa Kỳ. Ảnh: VGP

Bằng chứng như tin Chính phủ Việt Nam phổ biến : "Chúng tôi đã ký hợp đồng gần 15 tỷ USD, chủ yếu từ nhập khẩu các thiết bị dịch vụ từ Hoa Kỳ", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thông báo với gần 300 doanh nghiệp Hoa Kỳ.

Các báo Việt Nam đồng loạt đưa tin : "Tối 30/5, giờ Washington (sáng 31/5, giờ Hà Nội), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có cuộc tọa đàm với các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ và tiệc chào mừng do Phòng Thương mại Hoa Kỳ (USCC) và Hội đồng Doanh nghiệp Hoa Kỳ-ASEAN (USABC) đồng chủ trì với sự tham dự của Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer, Chủ tịch Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN Alexander C. Feldman, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ Thomas J.Donohue và gần 300 doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ.

Thủ tướng cho biết, tổng vốn đầu tư của Hoa Kỳ vào Việt Nam là 10,2 tỷ USD, nhiều doanh nghiệp Hoa Kỳ hoạt động hiệu quả, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và việc làm cho Việt Nam, phần lớn các doanh nghiệp đều muốn đóng góp vào thúc đẩy quan hệ song phương. Xuất khẩu của Hoa Kỳ vào Việt Nam tăng 77% trong những năm gần đây".

Tiền lớn hơn nhân quyền

Đó là kết qủa chuyến sang Mỹ của phái đoàn Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Ông Phúc đã biết chọn người và tiêu tiền đúng chỗ nên theo Bản Tuyên bố chung và tường thuật của các Phóng viên báo chí nhà nước đi theo đoàn Việt Nam thì trong suốt cuộc hành trình 3 ngày ở Mỹ của ông Nguyễn Xuân Phúc (29-31/05/2017), không nơi đâu, kể cả tại Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại Giao, những vi phạm quyền con người ở Việt Nam đã được chính quyển Trump quan tâm.

Hành động xoay chiều của chính quyền Trump coi quan hệ kinh tế quan trọng và cần thiết hơn các quyền cơ bản của con người, kể cả nhân quyền và các quyền tự do tư tưởng và tôn giáo của đồng bào trong nước là một bài học rất đắt giá cho cuộc tranh đấu của người Việt Nam.

Bời vì, chỉ một cuộc gặp ngắn ngủi ngày 31/05/2017 tại Bạch Ốc thôi, mà ông Donald Trump đã xóa đi tất cả những thành tích bảo vệ quyền con người Việt Nam trong 24 năm cầm quyền (từ 1993 đến 2016) của ba đời Tổng thống Hiệp Chủng Quốc (42) Bill Clinton (Dân chủ), (43) George W. Bush (Cộng hòa) và (44) Barack Obama (Dân chủ).

Kinh tế hơn nhân quyền

Bằng chứng là ông Donald Trump, một nhà kinh doanh thành công trước khi đắc cử Tổng thống tháng 11/2016, đã không nói hay viết một chữ về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam trong cuộc nói chuyện với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, mặc dù Việt Nam đã bị
các Tổ chức Nhân quyền, Tôn giáo Liên Hiệp Quốc và Thế giới lên án từ nhiều năm qua.

Ngay Bộ Ngoại giao Mỹ, dưới thời các vị Tổng thống tiền nhiệm, năm nào cũng ra Báo cáo tình trạng nhân quyền trên thế giới và chưa hề bao giờ Việt Nam được coi là quốc gia có thành tích tốt về các quyền con người.

Chính quyền Donald Trump, tuy mới cầm quyền ít tháng đã nhanh chóng coi nhẹ chuyện nhân quyền. Vì vậy, không ngạc nhiên khi thấy Tuyên bố chung đã nói nhiều đến hợp tác kinh tế và mối lợi nhuận của hai nước.

Những điểm hai bên thỏa hiệp sau đây được phổ biến tại Hà Nội sáng ngày 1/6/2017, theo đó :

- Hai nhà lãnh đạo cam kết tích cực tăng cường quan hệ kinh tế cùng có lợi và ngày càng phát triển, góp phần thúc đẩy thịnh vượng cho cả hai nước. Hai nhà lãnh đạo khẳng định tiếp tục ủng hộ hợp tác phát triển giữa hai nước. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam thực hiện nhất quán chính sách đổi mới kinh tế và hội nhập quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty nước ngoài, bao gồm các công ty Hoa Kỳ kinh doanh, đầu tư tại Việt Nam ; thực thi và bảo vệ sở hữu trí tuệ ; hoàn thiện luật lao động phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam. 

- Hai bên khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy thương mại song phương và tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên, đặc biệt thông qua việc triển khai có hiệu quả Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư để xử lý các vấn đề trong quan hệ Việt Nam– Hoa Kỳ trên tinh thần xây dựng. 

- Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh việc xử lý một số vấn đề thương mại ưu tiên, bao gồm dịch vụ chuyển vùng điện thoại và thuốc thú y, và cam kết sẽ tiếp tục phối hợp trên tinh thần xây dựng nhằm giải quyết các vấn đề ưu tiên khác của mỗi bên, như sở hữu trí tuệ, dịch vụ tài chính và quảng cáo, sản phẩm an ninh thông tin, nội tạng trắng, bột bã ngô, cá da trơn, tôm, xoài và các vấn đề khác. 

- Phía Hoa Kỳ ghi nhận quan tâm của Việt Nam đạt được quy chế kinh tế thị trường và hai bên nhất trí tiếp tục tham vấn một cách hợp tác và toàn diện thông qua việc đẩy mạnh nhóm làm việc song phương. Hai bên hoan nghênh việc công bố các thỏa thuận thương mại mới với tổng trị giá hơn 8 tỉ USD.

- Hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường quan hệ quốc phòng song phương trên cơ sở Bản ghi nhớ về thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương năm 2011 và Tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng năm 2015.

Hai nhà lãnh đạo trao đổi về quyết định vừa qua của Chính phủ Hoa Kỳ chuyển giao tàu tuần tra lớp Hamilton cho Việt Nam nhằm tăng cường năng lực thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam, và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tỏ quan tâm tới việc tiếp nhận thêm trang thiết bị quốc phòng từ Hoa Kỳ, bao gồm các tàu tuần tra cho lực lượng cảnh sát biển. 

Quyền con người ở đâu ?

Trong lĩnh vực quyền con người, mặc dù ai cũng biết đang tiếp tục bị nhà nước xâm hại nghiệm trọng ở Việt Nam, nhưng Tuyên bố chung chỉ nói cho có nói nguyên văn như sau :

- "Tổng thống Trump và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh kết quả của các cuộc đối thoại thẳng thắn, xây dựng về quyền con người, đặc biệt là vòng 21 Đối thoại nhân quyền Việt Nam – Hoa Kỳ diễn ra vào tháng 5 năm 2017, nhằm thu hẹp khác biệt và tiếp tục xây dựng lòng tin. Lãnh đạo hai nước nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ, thúc đẩy quyền con người và sự liên hệ giữa quyền con người với an ninh và phát triển bền vững của mỗi quốc gia. 

- "Hai nước khuyến khích tăng cường hợp tác để bảo đảm tất cả mọi người, bao gồm cả những thành viên của các nhóm dễ bị tổn thương, không phân biệt giới tính, chủng tộc, tôn giáo và khuynh hướng giới tính, cũng như người khuyết tật, được hưởng đầy đủ các quyền con người. Hoa Kỳ hoan nghênh nỗ lực của Việt Nam trong việc cải thiện hệ thống pháp luật nhằm bảo vệ và thúc đẩy quyền cho mọi người dân".

Nên nhớ, đảng và nhà nước cộng sản Việt Nam không ngừng lên án và cáo buộc những người đấu tranh cho tự do, dân chủ và quyền tự do tư tưởng, báo chí, thông tin ở Việt Nam luôn luôn bị đàn áp và bắt bỏ tù vì lý do bịa đặt được gọi là xâm phạm "an ninh quốc gia".

Do đó, khi Tổng thống Donald Trump đồng ý ghi câu này vào Tuyên bố chung là ông đã mắc bẫy Nguyễn Xuân Phúc.

Nhân quyền Việt Nam dưới ba đời Tổng thống Mỹ

Ngược lại, nước Mỹ, kể từ thời tổng thống Bill Clinton đến hai đời tổng thống Gorge W. Bush và Barack Obama, không khi nào tình hình nhân quyền tồi tệ ở Việt Nam đã bị các ông làm ngơ.

Bằng chứng năm 2006, khi thăm Việt Nam, hai nước đã ra Tuyên bố chung, trong đó có đoạn viết : "Tổng thống George Bush thông báo về Chiến lược An ninh quốc gia của Hoa Kỳ, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng đầy đủ các quyền con người và các quyền tự do cơ bản đối với hoà bình thế giới cũng như đối với sự phát triển ổn định của mỗi quốc gia. Chủ tịch Nguyễn Minh Triết thông báo cho Tổng thống George Bush về các luật và quy định mới được ban hành về tự do tôn giáo cần được thực thi tích cực tại tất cả các địa phương của Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo cũng ghi nhận tầm quan trọng của việc tiếp tục đạt tiến bộ trong đối thoại song phương về quyền con người và tái khẳng định rằng đối thoại cần được tiến hành một cách toàn diện, xây dựng và có kết quả".

Sau đó năm 2007, trong chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Thông cáo của Tòa Bạch ốc viết về tuyên bố của Tổng thống Bush về nhân quyền như sau :

"Tôi cũng nói rất rõ là để có được mối quan hệ vững chắc hơn, tôi nghĩ rất quan trọng là những người bạn của chúng ta cũng cần có những cam kết về nhân quyền, các quyền tự do và dân chủ. Tôi cũng đã giải thích tôi mãnh liệt tin rằng xã hội chỉ có thể phồn vinh khi con người hoàn toàn được phép bầy tỏ quan điềm của mình và quyền được tự do thờ phượng".

("I also made it very clear that in order for relations to grow deeper that it's important for our friends to have a strong commitment to human rights and freedom and democracy. I explained my strong belief that societies are enriched when people are allowed to express themselves freely or worship freely").

Đến năm 2013, khi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Mỹ và gặp Tổng thống Obama tại Bạch Ốc, bản Tuyên bố chung cũng viết :

"Hai bên cũng đã trao đổi về một số vấn đề còn khác biệt, trong đó có vấn đề quyền con người ; nhất trí tiếp tục thông qua đối thoại xây dựng và tôn trọng lẫn nhau để tăng cường hiểu biết, giảm thiểu khác biệt, không để vấn đề này ảnh hưởng tới quan hệ đang phát triển tốt đẹp giữa hai nước".

Và sau cùng, trong chuyến thăm Mỹ lần đầu tiên của Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tháng 7/2015, hai bên đã ra Tuyên bố về Tầm nhìn chung, trong đó khẳng định :

"Hai nước hứa hẹn tiếp tục ủng hộ việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người và ủng hộ việc duy trì đối thoại tích cực, thẳng thắn và xây dựng về quyền con người nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thu hẹp khác biệt.

Hai nước khuyến khích sự hợp tác hơn nữa nhằm bảo đảm rằng mọi người, bao gồm cả những thành viên của các nhóm dễ bị tổn thương, không phân biệt giới, chủng tộc, tôn giáo hoặc khuynh hướng giới tính, và bao gồm cả người tàn tật, được hưởng đầy đủ các quyền con người".

Biển Đông

Bên cạnh những vấn đề của hai nước, Mỹ và Việt Nam cũng lên tiếng về tình hình Biển Đông như sau :

- Tổng thống Trump và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Biển Đông là tuyến đường hàng hải có tầm quan trọng chiến lược đối với cộng đồng quốc tế. Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tự do hàng hải, hàng không và các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác ; bày tỏ lo ngại về tác động bất ổn mà những hạn chế bất hợp pháp đối với tự do trên biển gây ra đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực Châu Á –Thái Bình Dương. 

- Hai bên cũng khẳng định hoàn toàn ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh chấp, không đe dọa vũ lực hoặc sử dụng vũ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ pháp lý quốc tế trong quá trình giải quyết tranh chấp. Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh các bên cần kiềm chế, không có các hành động có thể gây gia tăng căng thẳng, như việc quân sự hóa các cấu trúc có tranh chấp. Tổng thống Trump nhấn mạnh Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cho tàu và máy bay di chuyển và hoạt động tại bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép.

Tuyên bố của hai nước về Biển Đông không có gì mới hơn lập trường cố hữu của Mỹ thời Tổng thống Barack Obama. Nhưng Ông Obama đã mất hơn 7 năm để hoàn tất Hiệp dịnh Hợp tác kinh tế chiến lược Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership, TPP) với 11 nước khác, kể cả Việt Nam với chủ trương khống chế ảnh hưởng bành trướng quân sự và kinh tế của Trung quốc.

Nhưng khi lên cầm quyền, ông Trump đã rút Mỹ khỏi TPP nên Trung Quốc đã rảnh tay hơn để phát động chiến lược Một Vành Đại - Một con đường để bành trướng thế lực kinh tế và chính trị (hay còn gọi là Con đường tơ lụa trên đất liền và trên biển).

Bây giờ, chính quyền Donald Trump lại coi chuyện nhân quyền không lớn bằng đồng xu thì nhân dân các nước bị độc tài và độc quyền đán áp biết trông cậy vào ai ?

Phạm Trần

(01/06/2017)

Chỉ trong vòng 2 tuần lễ, một nhà hoạt động xã hội và lên tiếng vụ Formosa xả thải gây ô nhiễm 4 tỉnh miền Trung bị bắt giam, hai người nhận lệnh truy nã toàn quốc cũng vì phản đối Formosa.

Hoàng Đức Bình (trái) đã bị bắt và Bạch Hồng Quyền đang bị truy nã do lên tiếng về vụ Formosa.  RFA photo

Báo động

Ông Phil Robertson, Phó giám đốc tổ chức theo dõi nhân quyền khu vực Á Châu cho biết ông quan tâm và theo dõi sát sao diễn biến của những ngày vừa qua. Đưa ra nhận định về việc bắt giữ cũng như truy nã đối với những người lên tiếng bảo vệ môi trường, chống đối Formosa, ông Phil Robertson nói rằng có hai vấn đề Tổ chức theo dõi nhân quyền đề cập đến :

"Trước tiên, chúng tôi cho rằng công ty Formosa mới chính là đối tượng cần phải bị truy tố, đối diện với những bản án bởi vì đó chính là nguyên nhân gây ra thảm hoạ môi trường và huỷ hoại đời sống của người dân. Chính phủ Việt Nam cần phải thực thi việc đó chứ không phải điều tra, hay bắt giữ những người lên tiếng".

Từ tháng 4 năm 2016, Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa, Vũng Áng, Hà Tĩnh, xả thải gây ra thảm hoạ ô nhiễm môi trường biển, làm cho cá chết hàng loạt ở bốn tỉnh ven biển miền Trung. Báo cáo của chính phủ năm ngoái cho biết đời sống của hơn 200 ngàn người dân bị ảnh hưởng bởi thảm hoạ này.

Rất nhiều các nhà hoạt động xã hội đưa tin hoặc lên tiếng mạnh mẽ phản đối hoạt động của Formosa ở Việt Nam và bị chính quyền kết vào tội "gây rối trật tự công cộng" theo Điều 245 Bộ luật Hình sự Việt Nam ; "Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân" theo điều 258 của Bộ luật Hình sự.

Ngày 15 tháng 5, Hoàng Bình, nhà hoạt động xã hội, cũng là thành viên của Lao động Việt, bị chính quyền công an tỉnh Nghệ An bắt giữ vì hành vi chống người thi hành công vụ, lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, qui định tại điều 257, và 258 bộ luật hình sự Việt Nam.

Báo Công An Nghệ An nói rằng Hoàng Bình đã lợi dụng sự cố Formosa, cùng các linh mục cực đoan thuộc giáo phận Vinh tổ chức biểu tình gây mất trật tự xã hội tại Hà Tĩnh và Nghệ An.

Trong tuần lễ trước đó, một nhà hoạt động xã hội khác là Bạch Hồng Quyền cũng bị công an Hà Tĩnh truy nã, vì bị cho là đã kích động khoảng 2000 người dân phản đối Formosa và hành xử bạo lực của công an, dẫn đến việc chiếm trụ sở Ủy ban nhân dân huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh vài giờ đồng hồ, vào ngày 3 tháng tư năm 2017.

Cũng trong ngày 15 tháng 5, báo mạng Nghệ An công bố lệnh truy nã toàn quốc một nhà hoạt động xã hội tại Nghệ An là ông Thái Văn Dung vì không chấp hành lệnh 4 năm quản chế.

Nhận xét về những diễn tiến mới nhất này, ông Phil Robertson cho rằng động thái đàn áp những người phản đối Formosa, kêu gọi Formosa chịu trách nhiệm việc gây ra ô nhiễm môi trường tại Việt Nam đang ở mức đáng báo động.

" Sự việc đã nói lên một điều rằng chính phủ Việt Nam đang cố gắng tìm mọi cách ngăn cản quyền lên tiếng và quyền tự do của người dân. Cũng chính điều đó cổ suý cho việc làm thiếu trách nhiệm của một công ty đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, khi gây ra thảm hoạ ô nhiễm môi trường biển.

Với tôi, dường như nhà đầu tư nước ngoài không hề quan tâm đến vấn nạn ô nhiễm môi trường đang ở ngưỡng báo động. Thế nhưng ngược lại, khi người dân biểu tình đòi quyền lợi hoặc đòi bồi thường thoả đáng thì lại bị buộc tội và bị bắt giam".

Những hình ảnh và video do người dân địa phương và những nhà hoạt động khác đưa lên mạng xã hội những ngày qua cho thấy rất nhiều lực lượng an ninh, cơ động được chính quyền Việt Nam sử dụng để ngăn chặn, đàn áp người tham gia các cuộc biểu tình.

Chính quyền địa phương và truyền thông nhà nước khẳng định những người bị bắt như Hoàng Bình, Bạch Hồng Quyền đã kích động biểu tình. Cụ thể là thông cáo của tỉnh Nghệ An đưa ra hôm 16 tháng 5 nói rằng Hoàng Bình là đối tượng đã kích động người dân biểu tình, chiếm trụ sở Uỷ ban nhân dân huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh vào tháng 4 vừa qua.

Ngược lại, một người dân có mặt trong cuộc biểu tình hôm đó cho biết, lý do khiến hàng ngàn người dân tụ tập trước trụ sở Ủy ban Nhân dân huyện Lộc Hà sáng 3/4 :

"Vào đêm ( 2 tháng tư) công an trà trộn vào những bạn trẻ uống cà phê để áp đảo dân : một công an huyện và một công an xã đánh dân bị thương tích và nổ súng.

Thứ hai đòi hỏi về việc bôi nhọ linh mục đoàn và giám mục Giáo phận Vinh.

Thứ ba đòi hỏi về việc đền bù cho người dân đã kê khai, số hàng đã lập văn bản, kê khai nhưng đến nay không giải quyết".

Báo cáo mới của HRW

Ông Phil Robertson, Phó giám đốc tổ chức Theo dõi Nhân quyền khu vực Á Châu. AFP photo

Một sự việc đáng chú ý được truyền thông mạng đưa lên rất nhiều, đó là trong thời gian gần đây, xảy ra những trường hợp lực lượng an ninh mặc thường phục, giả danh côn đồ tấn công các nhà hoạt động hoặc người bất đồng chính kiến ngoài đường phố hoặc trong những cuộc biểu tình. Những nạn nhân bị tấn công cho biết các sự việc đó đều không được pháp luật Việt Nam giải quyết thoả đáng.

Ông Phil Robertson cho biết, một bản báo cáo của Tổ chức theo dõi nhân quyền về vấn đề này sẽ được đưa ra trong khoảng hai tuần nữa.

"Một bản cáo cáo mới sẽ được đưa ra trong vòng khoảng hai tuần nữa, liên quan đến cách thức mà chính phủ Việt Nam áp dụng để đàn áp người biểu tình, không chỉ biểu tình chống đối Formosa mà cả những cuộc biểu tình vì mục đích khác. Chính quyền Việt Nam thuê những người không mặc thường phục để thực hiện việc đàn áp, đánh đập người biểu tình.

Đã có nhiều trường hợp như thế và chúng tôi nhận thấy tình trạng này đang có xu hướng ngày càng tăng. Chúng ta cần phải chấm dứt điều này".

Ông nhấn mạnh thêm Tổ chức theo dõi nhân quyền sẽ tiến hành điều tra những sự việc trên.

"Chúng tôi sẽ thúc đẩy yêu cầu chính quyền Việt Nam phải trả tự do cho những nhà biểu tình ôn hoà đấu tranh cho môi trường. Chúng tôi cũng yêu cầu những người bị bắt giữ phải được quyền tiếp cận với luật sư của họ".

Tuy nhiên, ông cũng nói rằng trở ngại lớn nhất của tội "xâm phạm an ninh quốc gia" là những người bị bắt giữ không được phép làm việc với luật sư cho đến khi kết thúc quá trình điều tra, và có nhiều trường hợp mà thời gian điều tra kéo dài đến 20 tháng.

Front Line Defenders, một tổ chức nhân quyền có trụ sở tại Ireland, cũng đưa lên trang nhà lời kêu gọi chính quyền Việt Nam phảu huỷ bỏ cáo buộc và trả tự do vô điều kiện đối với Hoàng Bình và thu hồi lệnh bắt giữ Bạch Hồng Quyền.

‘Mỗi người là một Hoàng Bình’

Trong lúc các Tổ chức nhân quyền thế giới cùng lên tiếng về trường hợp của Bạch Hồng Quyền, Hoàng Bình cũng tình hình nhân quyền ở Việt Nam, thì ngay trong nước dấy lên lời kêu gọi "mỗi người là một Hoàng Bình, một Bạch Hồng Quyền" như một phản ứng chống lại quyết định của nhà cầm quyền.

Hoàng Thành, thành viên của Green Trees, từ Hà Nội cho biết đó là việc nên làm. Bất cứ ai lên tiếng lúc này đều là một việc làm thiết yếu để cho biết Formosa đang ảnh hưởng đến mức nào đối với cuộc sống của người dân.

"Mình nghĩ là nên làm. Đó là một thành tố rất tốt trong bối cảnh hiện nay. Bởi vì phía truyền thông nhà nước, trước khi anh Bạch Hồng Quyền và anh Hoàng Bình bị truy nã thì một số trang Facebook hoặc truyền thông nhà nước từng bôi nhọ hành động chính đáng là bảo vệ môi trường của anh Hoàng Bình".

Nguyễn Phương, từ Sài Gòn, cũng là người hoạt động sôi nổi trong việc đòi hỏi môi trường sạch cho biết :

"Tôi nghĩ là nó sẽ có sức ảnh hưởng vì chúng ta thể hiện là chúng ta không có gì phải sợ hãi trước chính quyền đàn áp bắt bớ người dân trái pháp luật. Không thể nào bắt hết tất cả những người như Hoàng Bình".

Tại buổi lễ kỷ niệm Ngày Nhân quyền Việt Nam lần thứ 23 tổ chức tại Washington DC, hôm 11/5 vừa qua, ông Scott Busby, Phụ tá Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động của Hoa Kỳ cũng nhắc đến những hành vi đàn áp và bắt bớ người lên tiếng phản đối Formosa của chính quyền Việt Nam. Ông cho biết Hoa Kỳ sẽ yêu cầu Việt Nam phải thả các tù nhân lương tâm và dừng ngay việc bắt giữ những người hoạt động vì môi trường trong cuộc Đối thoại nhân quyền Việt- Mỹ lần thứ 21 diễn ra vào cuối tháng 5 này.

Cát Linh, phóng viên RFA

Nguồn : RFA, 17/05/2017

Ủy hội Hoa Kỳ về tự do tôn giáo quốc tế ra phúc trình 2017 (RFA, 27/04/2017)

Ủy hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế, USCIRF vào ngày 26 tháng tư công bố phúc trình thường niên về tình hình tự do tôn giáo tại một số quốc gia.

Giao diện trang web của uscirf.gov. Photo : uscirf.gov.

Chủ tịch USCIRF, linh mục Thomas Reese, phát biểu nhân dịp công bố phúc trình rằng về mặt tổng quát USCIRF kết luận tình hình vi phạm tự do tôn giáo đang ngày càng xấu đi cả về chiều sâu và diện rộng. Trong phúc trình năm nay, USCIRF kêu gọi Quốc hội và Chính quyền Hoa Kỳ kiên trì nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do tôn giáo cho tất cả mọi người, ở mọi nơi thông qua những tuyên bố công cũng như ở những cuộc gặp chung hay riêng.

Trong phúc trình năm nay, USCIRF kêu gọi Ngoại trưởng Hoa Kỳ đưa Nga vào diện quốc gia cần quan tâm- CPC vì Matxcova tiếp tục sử dụng luật gọi là chống cực đoan như công cụ giới hạn quyền tự do của nhiều giáo phái khác nhau.

Việt Nam cũng bị USCIRF kêu gọi chính quyền Hoa Kỳ đưa lại vào danh sách CPC.

USCIRF thừa nhận trong năm qua từ khi Luật Tín ngưỡng- Tôn giáo được thông qua dù chưa hoàn toàn đáp ứng những chuẩn mực quốc tế trong lĩnh vực này, Việt Nam có một số tiến triển trong cải thiện điều kiện cho quyền tự do tôn giáo. Tuy vậy, nhiều vi phạm nghiêm trọng vẫn tiếp diễn, đặc biệt đối với những cộng đồng thiểu số ở những vùng nông thôn tại một số tỉnh.

************************

Công bố danh sách chế tài theo luật Magnitsky đợt 2 (RFA, 27/04/2017)

Danh sách đề nghị chế tài đợt 2 theo Luật Magnisky toàn cầu được tổ chức BPSOS ở Hoa Kỳ công bố hôm 27 tháng 4.

Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng (trái), giám đốc BPSOS trong một buổi hội thảo về nhân quyền cho Việt Nam tại Quốc hội Hoa Kỳ ngày 16/1/2014. AFP photo

Danh sách đợt 2 gồm 21 nhân vật, trong đó có 19 giới chức chính quyền cấp thành phố, huyện và phường liên quan đến vụ cưỡng chế đất của người dân Cồn Dầu, Đà Nẵng.

Danh sách này thuộc bộ hồ sơ số 4 trong tổng cộng 6 bộ hồ sơ đã nộp cho Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ từ cuối tháng 2 vừa qua.

Các hành vi đàn áp nhân quyền trong hồ sơ Cồn Dầu được nêu ra là tra tấn và đánh chết người. Sự việc xảy ra từ năm 2010.

Trong hồ sơ có tên ông cựu bí thư thành phố Đà Nẵng Nguyễn Bá Thanh, lúc đó kiêm chủ tịch Hội Đồng Nhân dân Thành phố Đà Nẵng, tuy đã qua đời, nhưng vẫn bị nêu tên trong hồ sơ vì là tâm điểm của mạng lưới liên can đến nhân quyền và tham nhũng. Ông Thanh được cho là người chủ chốt đứng đằng sau kế hoạch vụ Cồn Dầu.

Cũng liên quan đến đất đai Cồn Dầu, vào ngày 24 tháng 4 vừa qua, UBND Thành phố Đà Nẵng có buổi đối thoại trực tiếp với các hộ dân ở giáo xứ Cồn Dầu về phương án tái định cư của Thành phố Đà Nẵng.

Báo Tuổi Trẻ đưa tin cho biết chỉ có 3 trong số 87 hộ tham dự đối thoại.

Báo trích dẫn lời ông Hồ Kỳ Minh, Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho biết sẽ trực tiếp giải quyết các thư khiếu kiện của những hộ gia đình ở giáo xứ Cồn Dầu chưa đồng tình với phương án tái định cư thuộc dự án khu đô thị sinh thái ven xông Hoà Xuân.

Theo trình bày của ông Minh, thành phố đang có những chính sách ưu tiên sớm thực hiện đối với những hộ có khiếu nại đề nghị được tái định cư gần nhà thờ Cồn Dầu.

Một phương án hoán đổi ưu tiên được ông Minh đưa ra là chủ hộ sẽ chuyển nhượng cho Công ty cổ phần Tập đoàn Mặt Trời 1 lô đất họ nhận được tại khu tái định cư để đổi lấy 1 lô đất gần nhà thờ.

******************

Buổi xin lỗi bất thành (VnExpress, 27/04/2017)

Đêm trước buổi xin lỗi, vợ chồng ông Hàn Đức Long thức trắng.

Ông nói với tôi, đó là do chứng mất ngủ kinh niên khi còn ở tù. Nhưng nhìn ánh mắt long lanh sáng, tôi hiểu ông mong chờ ngày này đã quá lâu. Cứ nhìn cái cách vợ ông cho người mổ con lợn to nhất chuồng, làm cả chục mâm cơm mời họ hàng tới ăn, để chiều cùng ra xã nghe xin lỗi với chồng là biết, với bà nhà có ‘hỷ’ lớn thế nào. Ai hỏi, bà cũng chỉ cười nói ‘phấn khởi lắm’.

Tôi băn khoăn tự hỏi, ông Long cũng như ông Nguyễn Thanh Chấn hay ông Huỳnh Văn Nén thì trên đất nước Việt Nam này có ai mà không biết ? Việc các ông được minh oan, trả tự do có tờ báo nào không đăng tải ? Vậy tại sao các ông lại khát khao một buổi xin lỗi công khai ở quê nhà đến vậy ?

Ông Long tâm sự với tôi, ông vẫn chưa tham gia một việc làng nào từ khi về đến giờ bởi vẫn chờ buổi xin lỗi, khi đó ông mới chính thức được minh oan. Còn vợ ông nói : "Ngày nào chồng tôi còn chưa chính thức được xin lỗi, ngày đó chúng tôi còn phải chịu ánh mắt gièm pha của dân làng".

Sau luỹ tre làng, bên cạnh bản án tử hình tuyên xuống ông Long còn là bản án dư luận tròng vào cổ người vợ cùng những đứa con. Đó còn là "bia miệng ngàn năm" gắn lên một dòng họ.

Nhà cháu bé bị hại lại cách nhà ông Long chỉ một đoạn đường làng vài trăm mét. Gần 4 năm trước, bà vợ ông Long kể với tôi trong ánh mắt ngập nước : "Mỗi lần giáp mặt bố mẹ hay người thân cháu bé, họ lại chửi…". Nay bà chỉ mong buổi xin lỗi sẽ khiến gia đình cháu bé hiểu và tin chồng bà không phải hung thủ.

Trưa đó, ăn cơm xong, bà vào buồng mang ra một chiếc sơ mi trắng mới nguyên. Bà khoác lên người ông Long rồi cẩn thận cài từng chiếc khuy. Hai ông bà nắm chặt tay nhau, ra ủy ban xã.

Tôi không còn tìm thấy ở ông Long ánh mắt vô hồn của đêm đầu được thả về sau 11 năm tù. Tôi cũng không còn tìm thấy gương mặt khổ đau, nỗi tấm tức của vợ ông cách đây 4 năm. Đó là khi bà ngồi tâm sự hàng tháng, hàng năm tay nải vạ vật ở vỉa hè Hà Nội, gặm mỳ tôm sống ngóng chờ nỗi oan khuất của chồng được gột rửa.

Hội trường nhà văn hoá xã đã được sắp đặt trang trọng. Phía trên sân khấu, một tấm biển nền đỏ chạy dòng chữ "Toà án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội công khai xin lỗi ông Hàn Đức Long" treo nghiêm trang ở chính giữa.

Theo thông báo, 14h buổi xin lỗi sẽ bắt đầu. Nhưng từ 13h nhiều cụ già, phụ nữ trung niên và cả trẻ nhỏ đã đổ về sân ủy ban. Cửa hội trường vừa mở, họ lần lượt kéo vào, ngồi ngay những hàng ghế đầu. Một người phụ nữ tay ôm bức ảnh thờ. Trong ảnh là một bé gái.

Người phụ nữ đó chính là mẹ của cháu bé nạn nhân trong vụ án cách đây 12 năm - vụ án mà ông Hàn Đức Long bị xác định là hung thủ. Trong đầu tôi hiện ra đôi mắt người đàn bà nhìn trân trân lên ban thờ đặt ảnh bé gái, thoắt long lên giận dữ, thoáng lại chua xót tức tưởi. Khi ấy người mẹ đó chỉ nói : "Mẹ chồng tôi đến chết vẫn không nhắm mắt vì hung thủ hại cháu nội chưa bị trả giá".

Chỉ vài phút sau, những tiếng gào thét giận dữ, những cuộc giằng co xô đẩy diễn ra. Mẹ cháu bé cùng vài người phụ nữ bất ngờ lao ào ào lên sân khấu. Họ giật phăng tấm biển rơi xuống đất chỉ trong chớp mắt. Vừa giật họ vừa gào : "Công lý ở đâu ? Ai đền mạng cho con tôi ? Tự ông ta đã nhận tội, có ai ép đâu, sao giờ lại thả ra rồi nói là oan ? Thử hỏi nếu là con, cháu nhà các người, các người có chịu được không ?". Những tràng gào thét đứt quãng như vậy cứ dồn dập.

Lực lượng an ninh cố đẩy nhóm người nhà nạn nhân vẫn điên cuồng gào thét xuống phía dưới hội trường. Lúc đó là 14h20. Phó Chánh án TAND Cấp cao tại Hà Nội tay cầm văn bản, đứng vào bục phát biểu. Đứng hai bên ông là hai thanh niên, người che tay, người cầm kẹp giấy chắn những chiếc dép bay lên từ dưới hội trường.

Ở một phía cánh gà sân khấu, vợ chồng ông Long đứng nép người sau nhóm công an. Gương mặt ông Long thẫn thờ. Chỉ lúc sau, ông được vợ dìu về nhà rồi ngất.

Lúc này, trong hội trường không ai nghe thấy ông Phó Chánh án đọc gì. Chỉ biết, ông đọc chừng 3 phút xong văn bản rồi cả đoàn cán bộ vội vã rời khỏi hội trường, bỏ lại hàng trăm người dân dõi theo ánh mắt tò mò, khó hiểu, bỏ lại nhóm người nhà nạn nhân vẫn điên cuồng chửi bới, ‘đòi công lý’. Tôi tự hiểu, buổi xin lỗi đã kết thúc.

Sau vụ việc ở Mỹ Đức, đến buổi xin lỗi oan sai không trọn vẹn này, tôi càng nhớ nhận định của Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng : "Nguy hiểm nhất là dân không tin xử lý của chính quyền".

Nếu có gì thể hiện rõ thông điệp ấy, thì đó chính là khoảnh khắc tấm biển đề dòng chữ xin lỗi công khai bị giật xuống. Hình ảnh ấy, như một sự đổ vỡ một niềm tin vào pháp luật, vào công lý của người dân.

Vụ xét xử kéo dài 11 năm kia không chỉ lấy đi tự do của ông Long, mà ở đó, tôi nhận ra nó còn lấy đi cả niềm tin của gia đình nạn nhân. Họ đã liên tục bị xát muối vào vết thương. Không thể trách họ, hay là thuyết giảng về "nguyên tắc suy đoán vô tội" hay là "thượng tôn luật pháp", khi họ đã ở tận cùng nỗi đau và sự tuyệt vọng.

Niềm tin đã mất ấy, một hay nhiều lời xin lỗi không thể lấy lại được.

Bảo Hà

Đại sứ Ted Osius vào ngày 4 tháng 4 vừa có cuộc gặp gỡ với đại diện dân cử Mỹ tại Thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Dân biểu Alan Lowenthal dành cho Đài RFA cuộc trao đổi ngắn về cuộc gặp gỡ này.

Ðại Sứ Ted Osius (trái) gặp gỡ Dân Biểu Alan Lowenthal tại văn phòng Quốc Hội ở Washington, DC hôm 4/4/2017. Hình : Văn Phòng Dân Biểu Alan Lowenthal

Hòa Ái : Xin chào Dân biểu Alan Lowenthal. Thưa ông, ông có thể chia sẻ về nội dung trao đổi giữa ông và Đại sứ Ted Osius trong buổi gặp gỡ vừa rồi ?

Alan Lowenthal : Trước hết tôi muốn nói rằng rất hãnh diện và Chính phủ Hoa Kỳ cũng như cộng đồng người Mỹ gốc Việt rất may mắn có được vị Đại sứ Mỹ tại Việt Nam là ông Ted Osius. Ông Đại sứ luôn đấu tranh cho nhân quyền, liên tục yêu cầu Chính quyền Việt Nam tôn trọng tự do tôn giáo và tự do của người dân.

Trong buổi gặp gỡ, chúng tôi thảo luận về nỗ lực của Ngài Đại sứ để giúp trả tự do cho Mục sư Nguyễn Công Chính cũng như yêu cầu Chính quyền Việt Nam không khủng bố vợ của Mục sư Nguyễn Công Chính. Chúng tôi cũng nói về sự cố gắng của ông Ted Osius giúp cho Hòa thượng Thích Quảng Độ không còn bị quản thúc và trả tự do cho Luật sư Nguyễn Văn Đài. Đây là các vấn đề mà chúng tôi đề cập đến trong buổi gặp gỡ.

Hòa Ái : Trong thời điểm ông gặp gỡ với Đại sứ Ted Osius, dân chúng tại Việt Nam kỷ niệm 1 năm tròn ngày xảy ra thảm họa môi trường biển do nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh gây nên. Ngài Đại sứ và ông cũng đề cập đến vấn đề này, phải không thưa ông ?

Alan Lowenthal : Chúng tôi cũng nói về những gì chúng đã và đang giúp cho các nạn nhân của sự cố môi trường biển do Formosa Hà Tĩnh xả thải có độc tố ra biển. Chúng tôi cũng thảo luận về sự thúc đẩy hòa giải mối xung đột giữa chính phủ và người dân Việt Nam trong việc bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân để phục hồi cuộc sống của họ.

Tôi cảm thấy rất tự hào Ngài Đại sứ luôn đấu tranh cho nhân quyền và sự cố gắng của ông ấy đòi hỏi Chính phủ Việt Nam phải thực hiện giống như nguyện vọng của cộng đồng người Mỹ gốc Việt mong muốn.

Hòa Ái : Trong thời gian qua, ông cũng luôn quan tâm đến việc trùng tu nghĩa trang Quân đội Biên Hòa, thể theo mong muốn của cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Vấn đề này đến nay có tiến triển gì không và có được nhắc đến trong buổi gặp gỡ ?

Alan Lowenthal : Ngài Đại sứ luôn đề cập đến vấn đề đó với phía Việt Nam và chúng tôi cũng bàn thảo yêu cầu chính quyền cho trùng tu nghĩa trang Biên Hòa cũng như cho phép các tổ chức phi chính phủ được làm công việc này. Mặc dù mong muốn của cộng đồng người Mỹ gốc Việt ở Quận Cam về nghĩa trang Biên Hòa được cải tạo và nâng cấp để là một nơi trang trọng đối với những người lính Việt Nam Cộng Hòa đã ngã xuống trong chiến tranh được Chính phủ Việt Nam chú ý nhưng vẫn chưa có những việc làm thiết thực nào. Vấn đề này tôi cũng nói với Đại sứ Ted Osius và Ngài Đại sứ cố gắng hết sức mình để chắc chắn rằng việc này phải được giải quyết.

Hòa Ái : Và thông điệp của ông muốn nhờ Đại sứ Mỹ tại Việt Nam-Ted Osius chuyển đến Chính phủ Hà Nội sau chuyến đi này là gì ?

Alan Lowenthal : Chính phủ Việt Nam muốn gia tăng mối quan hệ thương mại với Hoa Kỳ. Họ muốn tham gia vào Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương-TPP. Mặc dù bây giờ TPP có thể không tiếp tục nhưng Việt Nam rất muốn thúc đẩy các mối giao dịch thương mại với Mỹ. Tôi nhấn mạnh với Ngài Đại sứ rằng thương mại-kinh tế giữa hai quốc gia sẽ không có tiến triển nào nếu như Chính phủ Việt Nam không tôn trọng nhân quyền và dân quyền. Họ không thể bỏ tù người dân chỉ vì lên tiếng phản đối chính quyền.

Tôi khẳng định với Ngài Đại sứ rằng Việt Nam muốn tăng cường mối quan hệ thương mại và ký kết hiệp định song phương thì phải trả tự do cho tất cả tù nhân lương tâm. Nếu họ không làm thế thì không thể có Hiệp định Thương mại song phương. Tùy thuộc vào Chính phủ Việt Nam thôi ! Đây là thông điệp của tôi chuyển đến Chính phủ Việt Nam. Tôi muốn nói rằng "Nếu quý vị muốn thắt chặt hơn nữa trong ban giao kinh tế với Hoa Kỳ thì quý vị hãy bắt đầu củng cố và bảo vệ nhân quyền cho người dân Việt Nam".

Hòa Ái : Chân thành cảm ơn thời gian của Dân biểu Alan Lowenthal dành cho Đài RFA.

Hòa Ái, phóng viên RFA

Nguồn : RFA, 07/04/2017