Cả hai chủ tịch nước từ chức cũng làm lộ ra rằng tham nhũng đã thâm nhập vào cấp độ cao nhất của chính trường Việt Nam

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Trụ sở Đảng cộng sản Việt Nam, Hà Nội, ngày 10/9/2023 (Ảnh AP của Evan Vucci).

Lãnh đạo của nhà nước độc đảng bí ẩn và độc tài Việt Nam thường cố thể hiện sự hợp tác chặt chẽ với nhau, không bất hòa và đoàn kết trên mọi mặt trận. Họ tìm cách từ từ và tuần tự thay đổi lãnh đạo ; trước đây, các quá trình chuyển đổi đã được vạch ra từ trước. Thực tế hiện nay đã khác xa. Đằng sau vẻ ngoài bí ẩn, lãnh đạo Việt Nam hiện nay rõ ràng vừa tham nhũng vừa cực kỳ ngang ngược, khác xa với danh tiếng của Đảng cộng sản Việt Nam là trật tự, chậm chạp và bài bản.

Trước đây, đảng đã chọn cách cai trị độc tài đồng thuận, giống như Trung Quốc thời Hồ Cẩm Đào hay Giang Trạch Dân, phân chia trách nhiệm giữa bốn hoặc năm lãnh đạo cao nhất. Tuy nhiên, kể từ khi Nguyễn Phú Trọng giữ chức Tổng Bí Thư vào năm 2011 và kiêm luôn chức chủ tịch nước vào năm 2018, Đảng đã tạo điều kiện cho Nguyễn Phú Trọng thâu tóm nhiều quyền lực to lớn giống như Tập Cận Bình ở Trung Quốc. Sự tập trung lãnh đạo này ngày càng có vẻ bất an : Nguyễn Phú Trọng đã 80 tuổi và sức khỏe kém rõ đi và không có kế hoạch kế nhiệm rõ ràng.

Đấu đá chính trị ảnh hưởng đến quan hệ đối ngoại, kinh tế và chính Đảng cộng sản Việt Nam. Việt Nam hiện nay dường như được quản lý kém hơn và mất kiểm soát nhiều hơn không chỉ đối với người dân Việt Nam mà còn đối với các nước láng giềng và các cường quốc toàn cầu. Họ ngày càng chỉ trích nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Việt Nam và lo ngại rằng bất ổn chính trị có thể dẫn đến khả năng phòng thủ kém trước các mối đe dọa quân sự hóa Biển Đông ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông.

Dấu hiệu gần đây nhất về sự suy thoái trong giới lãnh đạo cấp cao của Việt Nam xuất hiện vào ngày 20/03/2024. Ban Chấp hành trung ương Đảng khi đó thông báo Chủ tịch nước Võ Văn Thưỏng sẽ từ chức mọi chức vụ vì vi phạm nội quy đảng – hiểu gọn theo kiểu Việt Nam là vì tội tham nhũng. Võ Văn Thưởng nhậm chức thay thế cựu Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc Hồi tháng 1/2023. Nguyễn Xuân Phúc từ chức ngay sau bài phát biểu trong sự kiện Xuân Quê Hương dành cho người Việt ở nước ngoài nhân dịp Tết Nguyên đán 2023. Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu tô hồng điển hình những thành công gần đây của Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản nhân từ.

Thông tấn xã Việt Nam dẫn tuyên bố chính thức của Trung ương Đảng rằng ông Nguyễn Xuân Phúc "nhận trách nhiệm chính trị với tư cách là người lãnh đạo khi một số quan chức, trong đó có 2 phó thủ tướng và 3 bộ trưởng, có sai phạm, thiếu sót, gây hậu quả rất nghiêm trọng". Nhiều vi phạm trong đó được cho là liên quan đến gian lận và lừa đảo liên quan đến bộ dụng cụ xét nghiệm Covid-19.

Việc hai chủ tịch nước từ chức trong vòng một năm, đều do cáo buộc tham nhũng, làm suy yếu nghiêm trọng uy tín của lãnh đạo cấp cao trong việc lựa chọn ứng cử viên của đảng. Cả hai chủ tịch nước từ chức cũng làm lộ ra rằng tham nhũng đã thâm nhập vào cấp độ cao nhất của chính trường Việt Nam – một thực tế mà Hà Nội trước đây đã phủ nhận. Điều này xảy ra trong bối cảnh có nhiều tiết lộ lớn khác về gian lận và hối lộ trong các tổ chức ưu tú của Việt Nam. Việt Nam chống dịch Covid-19 khá hiệu quả. Tuy nhiên, Nguyễn Xuân Phúc và nhiều quan chức cấp dưới gồm cả bộ trưởng Bộ y tế và Bộ trưởng Bộ khoa học và công nghệ đã nhận hối lộ trong khi giám sát việc mua bán bộ dụng cụ xét nghiệm và nhiều khía cạnh khác trong chiến lược chống Covid của chính phủ. Họ bị cáo buộc đã thay đổi chiến lược phòng chống dịch bệnh Covid-19 quốc gia và sử dụng bộ dụng cụ bị lỗi của một công ty đã "lại quả" cho họ.

Trong khi đó, nạn hối lộ cũng xuất hiện đầy rẫy trong lĩnh vực tài chính. Trùm bất động sản Việt Nam Trương Mỹ Lan đang bị xét xử cùng với 85 đồng phạm bị cáo buộc là lừa đảo Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn khoảng 12,5 tỷ USD. Dù chính bà Lan chứ không phải ngân hàng đang bị xét xử, nhưng cáo buộc gian lận lớn nhất trong lịch sử Việt Nam như vậy cho thấy rõ ràng rằng bà Lan có các mối liên hệ với ngân hàng tham gia vào vụ tham ô. Thật vậy, như tờ Bưu Điện Hoa Nam đã đưa tin, "Theo điều tra, bà Lan chỉ có thể lừa đảo được sau khi hối lộ thống đốc và các quan chức chủ chốt của ngân hàng nhà nước. 85 người khác đang bị truy tố liên quan đến vụ án, trong đó có một cựu quan chức ngân hàng trung ương bị cáo buộc nhận hối lộ 5,2 triệu USD". Những cáo buộc này cho thấy có vấn đề mang tính hệ thống trong hệ thống ngân hàng.

Hơn nữa, công chúng Việt Nam, các nhà đầu tư nước ngoài và thế giới nói chung gặp khó khăn trong việc xác định cáo buộc tham nhũng nào mới là đúng. Trong nhiều năm qua, Nguyễn Phú Trọng đã kêu gọi điều tra và trừng phạt các quan chức tham nhũng, nhưng nhiều quan chức cấp cao dường như đã lợi dụng chỉ thị đó để để điều tra và trừng phạt các đối thủ chính trị. Đôi khi, những cáo buộc đó có thể đúng ; những cũng có thể không. Nhưng số vụ xử tham nhũng ngày càng tăng và thực tế là thường do một người hoặc một phe có quyền lực trong đảng đưa ra để loại đối thủ. Điều đó đã thuyết phục nhiều người Việt Nam và các nhà quan sát bên ngoài rằng tất cả mọi đảng viên ở cấp trung và cấp cao đều tham nhũng. Nói cách khác, nhìn từ bên ngoài ngày càng có vẻ như bất cứ ai bị lật đổ đều có thể là do hành vi tham nhũng.

Hơn nữa, Việt Nam hiện thiếu một kế hoạch rõ ràng về việc lựa chọn thế hệ lãnh đạo hàng đầu tiếp theo – chủ tịch nước, tổng bí thư và thủ tướng, cùng những chức vụ khác. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chịu trách nhiệm phần lớn về việc thiếu chiến lược kế nhiệm. Từng bị coi là một quan chức bảo thủ và nhàm chán, Nguyễn Phú Trọng đã loại bỏ hầu hết các đối thủ chính trị của mình và nắm được quyền lực đáng kể.

Nguyễn Phú Trọng đã giữ chức ba nhiệm kỳ hết sức bất thường, trong khi hầu hết các lãnh đạo đảng khác chỉ được giới hạn ở hai nhiệm kỳ. Nguyễn Khắc Giang thuộc Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore cho biết : "Cán cân quyền lực giữa đảng và nhà nước hiện nghiêng hẳn về đảng. Hệ thống tập thể lãnh đạo có trước nhiệm kỳ của Nguyễn Phú Trọng đã bị suy yếu nghiêm trọng trong 7 năm qua" và các lãnh đạo khác ngày càng cảnh giác với việc chỉ trích hay phản đối tổng bí thư, kể cả khi góp ý riêng.

Kiểu tập trung hóa này cản trở sự đổi mới. Việc đảng ngày càng can dự nhiều vào các lĩnh vực mà đảng đã giảm vai trò trong một số lĩnh vực nhất định của nền kinh tế, đã dẫn đến tăng trưởng yếu hơn, như có thể thấy ở Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình. Nguyễn Phú Trọng lâm bệnh mấy lần, thể trạng yếu ớt và chưa có người kế vị rõ ràng. Nếu Nguyễn Phú Trọng chết, có thể thấy rõ sự tranh giành các chức vụ cao nhất trong nội bộ đảng, đây chính là điều mà đảng đã cố tránh trước đây.

Sự hỗn loạn chính trị ngày càng rõ ràng này đe dọa những nỗ lực của Việt Nam trong việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đang rút ra khỏi Trung Quốc, cũng như nỗ lực xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ, Nhật Bản và các cường quốc khác có thể giúp đỡ Hà Nội trong trường hợp xảy ra xung đột với Bắc Kinh. Bất ổn chính trị cũng đe dọa sự ổn định nội bộ của quốc gia từng là quốc gia ổn định nhất. Các nhà đầu tư nước ngoài vẫn chưa bỏ chạy hàng loạt, nhưng những cuộc đấu đá nội bộ tiếp tục và không có kế hoạch rõ ràng cho tương lai có thể khiến các công ty đang rời khỏi Trung Quốc chuyển sang các trung tâm sản xuất khác trong khu vực, như Malaysia, Thái Lan hoặc Ấn Độ.

Hoa Kỳ và các cường quốc khác trong khu vực cần Việt Nam giúp cân bằng tham vọng hải quân trong khu vực ngày càng tăng của Bắc Kinh. Những tiết lộ về tham nhũng chính trị và tài chính vẫn chưa ngăn cản được Washington và các nước khác lôi kéo lực lượng vũ trang Việt Nam vốn được đào tạo bài bản và trang bị tốt. Nhưng nếu Hà Nội tiếp tục vấp ngã và sự ổn định đáng quý biến mất, các cường quốc có thể không còn tin tưởng Hà Nội về các vấn đề an ninh nữa – một thảm họa tiềm ẩn đối với Việt Nam và các đối tác an ninh của nước này.

Joshua Kurlantzick

Nguyên tác : "Vietnam’s Politics are Increasingly Fractious and Corrupt", World Politics Review, 08/04/2024

Nguồn : VNTB, 10/04/2024

Joshua Kurlantzick là thành viên cấp cao về Đông Nam Á tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại và là nhà phân tích chính của Tạp chí Chính trị Thế giới. Cuốn sách mới của ông có tựa đề "Cuộc tấn công truyền thông toàn cầu của Bắc Kinh : Chiến dịch không đồng đều của Trung Quốc nhằm gây ảnh hưởng đến Châu Á và thế giới".

Sau 11 năm chống tham nhũng (2013-2024) nhưng tham nhũng cứ trơ ra cười vào mũi Đảng là tại sao ?

Không ai trong Đảng, kể cả Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có câu trả lời.

Lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương chủ trì buổi thông báo về kết quả phiên họp thứ 25 của Ban Chỉ đạo Trung ương (Ảnh : tuoitre.vn).

Chính ông Trọng đã nói : "Vì sao chúng ta chống tham nhũng mạnh mẽ, quyết liệt như thế nhưng những người thực hiện hành vi tham nhũng, tiêu cực không thấy xấu hổ mà vẫn trơ ra đó ? Sai phạm xảy ra ngay trong quá trình kiểm tra. Liệu có ai là chỗ dựa, có ai chống lưng cho hành vi tham nhũng tiêu cực hay không ?" (báo Thanh Tra, ngày 20/01/2022)

Ông Nguyễn Phú Trọng là Trưởng ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực mà hỏi như thế thì tình hình phải cực kỳ nghiêm trọng. Phải có nguyên nhân đã làm cho tham nhũng lớn thêm, phình to ra khắp nơi.

Đảng đã đỗ lỗi cho "tiêu cực" và "tham nhũng quyền lực" trong cán bộ, đảng viên đẻ ra tham nhũng, nhưng Đảng lại bác bỏ cáo buộc vì Đảng độc quyền cai trị nên mới xẩy ra như thế.

Các cơ quan báo chí của Đảng lập luận rằng không phải vì chế độ một đảng mới có tham nhũng mà chế độ đa đảng cũng có.

Đảng nói : "Chế độ đa đảng không phải là phép màu để chống tham nhũng.

Trước hết, tham nhũng là căn bệnh do quyền lực nhà nước bị thao túng, tha hóa gây ra. Có nhà nước là có nguy cơ sinh ra căn bệnh tham nhũng, không phân biệt nhà nước đó là xã hội chủ nghĩa hay tư bản chủ nghĩa, đi theo thể chế chính trị đa đảng hay một đảng. Chỉ khi quyền lực được kiểm soát chặt chẽ với cơ chế quản lý, phòng ngừa đồng bộ, ngày càng hoàn thiện thì quyền lực sẽ không thể bị lạm dụng, tình trạng tham nhũng sẽ được kiểm soát và hạn chế tối đa. Như vậy, chế độ một đảng lãnh đạo cầm quyền không phải là nguyên nhân sinh ra tệ nạn tham nhũng và cũng không phải là không thể chống được tham nhũng… Đảng ta đủ năng lực lãnh đạo để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực" (Quân đội Nhân dân, ngày 30/10/2023).

Nhưng "đủ năng lực" chống tham nhũng mà để cho tham nhũng "trơ ra" tiếp tục cười vào mũi Đảng trong suốt 11 năm qua thì hiển nhiên Đảng "phải có vấn đề".

Giản dị vì chỉ có những kẻ "có chức, có quyền" mới có thể tham nhũng. Nhân dân "khố rách áo ôm" thì tham nhũng cách nào ?

Do đó, Đảng đã cắn răng nhìn nhận "một bộ phận không nhỏ" cán bộ, đảng viên, nhất là cấp lãnh đạo, đã suy thoái tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống để "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", làm lợi cho các thế lực thù địch có lý do chống Đảng và " làm giảm sút, xói mòn niềm tin của nhân dân trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực do Đảng ta lãnh đạo" (Công an Nhân dân, ngày 19/02/2024).

Những bản án

Để chống đỡ, một bài viết của báo Công an Nhân dân khoe :

"Trong năm 2023, Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo 68 vụ án, 45 vụ việc ; đã khởi tố mới 12 vụ án/45 bị can, khởi tố bổ sung 238 bị can trong 23 vụ án ; kết luận điều tra và kết luận điều tra bổ sung 20 vụ án/369 bị can ; ban hành cáo trạng truy tố 15 vụ án/252 bị can ; xét xử sơ thẩm 13 vụ án/194 bị cáo ; xét xử phúc thẩm 13 vụ án/82 bị cáo. Cũng trong thời gian này, các cơ quan tiến hành tố tụng đã tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, ngăn chặn giao dịch tài sản có giá trị trên 232.000 tỉ đồng và nhiều tài sản có giá trị khác ; các cơ quan thi hành án dân sự đã thu hồi được trên 9.000 tỷ đồng, nâng tổng số tiền thu hồi được trong các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đến nay là 75.800 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 49,44%).

Tham nhũng là kẻ thù bên trong rất nguy hiểm. Cuộc chiến này không phải làm trong một sớm, một chiều, cũng không phải làm một lần là xong. Chống tham nhũng là cuộc chiến chống "giặc nội xâm" đòi hỏi phải tiến hành kiên quyết, kiên trì, bền bỉ với ý chí, quyết tâm chính trị cao nhất của mọi cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân (Công an Nhân dân, ngày 19/02/2024).

Thành tích này mới nói được một nửa sự thật. Nửa còn lại là thắc mắc chưa thấy Đảng đưa ra ánh sáng tình trạng "bao che" tham nhũng trong cơ quan điều tra, giám sát và tư pháp. Những mánh lới gồm có "né tránh", "nể nang", "tội năng phạt nhẹ", "đùn đẩy trách nhiệm" và "làm ngơ".

Các loại tham nhũng

Lý do tham nhũng tiếp tục "sống lâu, sống khỏe và sống hùng" vì những kẻ tham nhũng biết toa rập với nhau, đặt "chủ nghĩa cá nhân", lấy phương châm "sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi" làm tiêu chuẩn sống còn.

Vậy có bao nhiêu loại tham nhũng đang hoành hành ở Việt Nam ?

Theo phân tích của Quốc hội thì có 3 loại :

1) Địa chính nhà đất.

2) Hải quan/quản lý xuất nhập khẩu.

3) Cảnh sát giao thông.

Các loại tham nhũng này đều sinh ra, lớn lên và tồn tại theo tiêu chí "quan hệ, tiền tệ, hậu duệ" rồi mới đến "trí tuệ".

Theo lời Bộ trưởng Tài nguyên và môi trường Mai Ái Trực thì : "Những cán bộ, công chức có thẩm quyền quyết định hoặc trực tiếp làm các thủ tục về phê duyệt quy hoạch xây dựng, giao đất, cho thuê đất ; cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi, giải phóng mặt bằng" (Tuổi Trẻ, ngày 09/12/2005).

Ông Trực nói tiếp : "Có trường hợp cả một tập thể như vụ tham nhũng đất đai ở Đồ Sơn chẳng hạn. Ngoài ra, cũng có những người không trực tiếp làm các việc nêu trên nhưng được "lộc" lớn về đất đai do cấp dưới "cung phụng" hoặc dùng đất đai làm "ngoại giao" theo kiểu "có đi có lại".

Chi tiết về "Thủ đoạn tham nhũng về đất đai" được Bộ trưởng Mai Ái Trực tiết lộ :

"Một là, lợi dụng các chương trình, dự án của Nhà nước để bao chiếm ruộng đất, chia chác đất đai, nhất là đối với chương trình trồng rừng, các dự án phát triển khu dân cư, các dự án tái định cư ;

Hai là, lợi dụng chức vụ quyền hạn để "ban phát" về đất đai một cách ưu ái như giao đất, cho thuê đất với diện tích lớn, vị trí thuận lợi, giá đất thấp, giải quyết thủ tục nhanh chóng một cách bất thường và trục lợi thông qua việc "ban phát" ưu ái đó nhất là đối với đất các dự án đầu tư ;

Ba là, cửa quyền, nhũng nhiễu, gây khó khăn để vòi vĩnh khi thực hiện các thủ tục hành chính trong quản lý đất đai như giao đất, cho thuê đất cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng".

Ông Trực bồi tiếp : "Đáng lưu ý là công tác quản lý cán bộ chưa tốt. Một bộ phận cán bộ, công chức hư hỏng, thoái hóa nhưng việc giám sát, kiểm tra thiếu hiệu quả ; việc xử lý vi phạm nhìn chung chưa nghiêm, chưa có tác dụng răn đe, trừ những trường hợp đã đưa ra công luận".

Tham nhũng hải quan

Về loại tham nhũng ở Tổng cục Hải quan được Phó cục trưởng Đặng Văn Tạo cho biết : "Ngành Hải quan là lĩnh vực công tác có đặc thù phức tạp vì cán bộ công chức thường xuyên tiếp xúc với tiền và hàng, trong khi đại bộ phận doanh nhân chấp hành tốt pháp luật thì vẫn còn không ít người luôn tìm mọi cách lợi dụng, mua chuộc cán bộ hải quan để gian lận, buôn lậu".

Ông Tạo nhìn nhận có tình trạng "móc nối giữa công chức hải quan và doanh nghiệp, đồng thời để một số cán bộ, công chức thoái hóa, biến chất tham nhũng".

Ông nói : "Năng lực trình độ, phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ công chức Hải quan nhìn chung vẫn chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và chưa đồng đều, nhu cầu đào tạo và đào tạo lại rất lớn nhưng chưa thể giải quyết một sớm một chiều".

Lối nói "phủi tay" lấy được này của ông Đặng Văn Tạo không làm ai ngạc nhiên vì ở đâu cũng có và thời nào cũng giống nhau.

Cảnh sát giao thông

Về tình trạng tham nhũng trong ngành Cảnh sát giao thông, một cuộc điều tra hỗn hợp của Thanh tra Chính phủ và Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam năm 2012 đã kết luận rằng "Cảnh sát giao thông là ngành có nạn tham nhũng phổ biến nhất".

Lý do vì Cảnh sát giao thông được giữ 70% tiền phạt nên họ đã bảo nhau phạt càng nhiều càng tốt (cho ngành Cảnh sát giao thông).

Bằng chứng như "báo cáo của Bộ Tài chính cho biết thì "tổng số tiền thu phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông năm 2011 hơn 2.540 tỷ đồng, 9 tháng đầu năm 2012 gần 1.999 tỷ đồng. Như vậy, với tỷ lệ được trích lại 70% số tiền thu phạt, Cảnh sát giao thông được phân bổ số tiền khá lớn" (Sài Gòn Giải phóng, ngày 21/11/2012).

Các cuộc điều tra cũng cho biết Cảnh sát giao thông nhận tiền phạt mà không giao giấy phạt.

Nhà nước Việt Nam nhìn nhận tham nhũng loại này là nghiêm trọng và phức tạp, nhưng hứa sẽ tiếp tục tìm cách giải quyết.

Một trong những có gắng là đã "thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng" đạt trên 20.000 tỷ đồng (từ tháng 10/2022-10/2023), hay hơn 50% tiền tham nhũng kinh tế. Nguyên nhân không thu hết được vì tài sản tham nhũng đã phân chia cho người khác đứng tên.

Theo Quốc hội, số tài sản chưa thu hồi được chiếm từ 40 đến 50%, trị giá hàng ngàn tỷ đồng.

Cái vòng luẩn quẩn này như con bạch tuộc 3 đầu 6 tay. Chặt đầu này lại có đầu khác mọc ra rất khó diệt tuyệt nọc.

Trong diễn văn kiểm điểm, sau 10 năm chống tham nhũng (2012-2022), Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, Nguyễn Phú Trọng phải nhìn nhận :

"Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, chúng ta cũng phải thẳng thắn thừa nhận rằng : Công tác phòng, chống tham nhũng vẫn còn những hạn chế, tồn tại như trong Báo cáo đã nêu. Đó là :

- Một số bộ, ban, ngành, địa phương chưa có quyết tâm cao, chưa có sự chuyển biến mạnh.

- Việc phát hiện, xử lý tham nhũng vẫn còn hạn chế ; tỉ lệ thu hồi tài sản tham nhũng, thất thoát còn thấp ; việc tự kiểm tra, tự phát hiện và xử lý tham nhũng trong nội bộ, cơ quan, đơn vị còn là khâu yếu.

- Tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công chưa được ngăn chặn có hiệu quả.

- Tham nhũng trên một số lĩnh vực vẫn nghiêm trọng, phức tạp, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, xảo trá, gây bức xúc trong xã hội.

- Tham nhũng, tiêu cực vẫn là một trong những "kẻ thù hung ác", nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ ta" (TTXVN, ngày 30/06/2022).

Sự thú nhận thất bại của ông Trọng chứng minh rằng ông và Đảng cộng sản Việt Nam đã bất lực trước những kẻ tham nhũng, và tham nhũng vẫn ngạo nghễ cười vào mủi Đảng.

Nói cách khác, chế độ một đảng cầm quyền độc tài đã đẻ ra tham nhũng, nuôi tham nhũng nên không thể chống được tham nhũng.

Phạm Trần

(22/02/2024)

Tổng Thanh tra Chính phủ Việt Nam báo cáo với Quốc hội rằng tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong các lĩnh vực đất đai, đấu thầu, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, ngân hàng, đăng kiểm, y tế, v.v... trong năm 2023 vẫn "phức tạp, nghiêm trọng", và tham nhũng tiếp tục xảy ra ngay trong các cơ quan phòng, chống tham nhũng, nhiều báo trong nước đưa tin hôm 21/11.

Ông Đoàn Hồng Phong, Tổng Thanh tra Chính phủ Việt Nam, nói tại Quốc hội, 21/11/2023.

Ông Đoàn Hồng Phong, lãnh đạo của Thanh tra Chính phủ, nói trước Quốc hội rằng trong năm qua, công an đã thụ lý điều tra 1.103 vụ án và 2.951 bị can phạm tội tham nhũng ; trong đó, đã kết luận điều tra, đề nghị truy tố 499 vụ án và 1.205 bị can, Thanh Niên, Tuổi Trẻ và một số báo khác tường thuật.

Có gần 4.900 vụ việc phải thi hành án để thu hồi tài sản tham nhũng, với số tiền gần 97.300 tỉ đồng, ông Phong nói, trong đó, đã thi hành xong gần 2.300 vụ việc với hơn 20.400 tỉ đồng.

Vị Tổng Thanh tra Chính phủ cho hay đến nay hơn 655.000 cán bộ đã công khai bản kê khai tài sản, thu nhập. Qua xác minh trong năm 2022, có 54 người bị xử lý do không trung thực trong việc kê khai tài sản, thu nhập và họ phải giải trình nguồn gốc tài sản tăng thêm, theo các bản tin của báo chí Việt Nam.

Trong năm 2023, có 23 cán bộ, công chức nộp lại quà tặng cho cơ quan, đơn vị với số tiền 93 triệu đồng, vẫn Tổng Thanh tra Phong nói với Quốc hội.

Báo cáo của ông Phong cho biết thêm rằng có 55 vị lãnh đạo và cấp phó bị kết luận là thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng ; trong đó, 13 vị lãnh đạo và cấp phó bị xử lý hình sự do mắc sai phạm kể trên, 42 vị còn lại bị xử lý kỷ luật, gồm khiển trách 16 người, cảnh cáo 13 người, và cách chức 13 người.

Ông Phong nhấn mạnh trong bản báo cáo rằng đã có những nỗ lực "kiên quyết làm rõ, quy trách nhiệm chính trị" của các vị lãnh đạo khi họ để xảy ra vi phạm, khuyết điểm trong lĩnh vực của họ ; từ đó "khuyến khích cán bộ tự giác nhận khuyết điểm, nhận trách nhiệm, xin từ chức".

Người đứng đầu Thanh tra Chính phủ cũng nêu bật việc điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt những đối tượng bỏ trốn thời gian qua vì biện pháp này mở đường để xử lý nhiều đối tượng thuộc diện này, đồng thời có tác dụng là cơ sở để dẫn độ tội phạm, cũng như được xem là "hồi chuông cảnh tỉnh, răn đe" những người phạm tội tham nhũng.

Tuy nêu ra các kết quả, báo cáo của Tổng Thanh tra Chính phủ cũng thừa nhận tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực "còn diễn biến phức tạp", "gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng" và "gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân".

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhận định, công tác tự kiểm tra, tự phát hiện tham nhũng trong nội bộ chưa có nhiều chuyển biến, rất ít vụ việc, vụ án tham nhũng được phát hiện qua tự kiểm tra.

Theo bản báo cáo, nạn tham nhũng còn tồn tại vì có sự câu kết, móc nối giữa cán bộ thoái hóa với doanh nghiệp, tổ chức để trục lợi. Bên cạnh đó là do quy định của pháp luật về một số lĩnh vực còn "sơ hở, bất cập, chậm được sửa đổi, bổ sung", nhất là về các lĩnh vực đất đai, đấu giá, đấu thầu, định giá, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp…

Lãnh đạo của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra rằng công tác tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ vẫn chưa nhiều chuyển biến, có ít vụ việc được phát hiện qua tự kiểm tra ; đặc biệt đáng chú ý là vẫn xảy ra các vụ việc tham nhũng, tiêu cực trong cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Tình trạng nêu trên còn tồn tại, theo bản báo cáo, là vì các vị lãnh đạo ở một số cơ quan, địa phương "chưa thực sự gương mẫu, quyết liệt" trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ; trong khi đó, một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức "thiếu tu dưỡng, rèn luyện hoặc suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống".

Trong một phiên thảo luận riêng rẽ của Quốc hội vào chiều 21/11, khi nêu giải pháp phòng ngừa tội phạm nói chung và tham nhũng nói riêng, Đại biểu Bố Thị Xuân Linh, tỉnh Bình Thuận, đề nghị cần cải thiện tiền lương, nâng cao mức sống của cán bộ, công chức, các báo Việt Nam tường thuật.

Nữ Đại biểu Bố Thị Xuân Linh phát biểu rằng thực tiễn cho thấy chính sách lương, phụ cấp còn nhiều bất cập và nhà nước cần phải "quan tâm đến mức sống của cán bộ, công chức và viên chức, phấn đấu để cho họ sống bằng lương và có mức thu nhập tương đương với mức thu nhập khá trong toàn xã hội".

Vẫn bà Linh đề nghị thêm rằng cần có cơ chế, chế tài bảo đảm cho việc giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội "có hiệu lực trên thực tế" về công tác phòng, chống tham nhũng.

An Tôn

Nguồn : VOA, 21/11/2023

Ông Vịnh là người hỗ trợ Công ty Lilama thực hiện kế hoạch khai thác apatite suốt từ 2009 đến 2015, lúc ông còn là Phó Chủ tịch tỉnh Lào Cai đến khi ông trở thành Chủ tịch tỉnh rồi Bí thư tỉnh này.

Các cơ quan tư pháp tại Việt Nam không xem ông Nguyễn Văn Vịnh, ông Chu Ngọc Anh hoặc nhiều người tương tự nhận "quà cám ơn" là "nhận hối lộ". Đã là quan chức thì không thể vô tư nhận quà biếu một cách hồn nhiên theo kiểu "tớ cảm ơn" và suy nghĩ giản đơn coi như lẽ tất nhiên.

Ông Nguyễn Văn Vịnh, cựu Bí thư Lào Cai, cựu Ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa 12 vừa bị truy tố vì "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Nói cách khác, các cơ quan tư pháp (công an, kiểm sát) nhất trí chuyện ông Vịnh nhận năm tỉ đồng của Công ty Lilama hồi Tết âm lịch năm 2015 là "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Ông Vịnh bị công an khởi tố rồi kiểm sát truy tố vì Bộ Công Thương đã xác định ở thôn 2, xã Đồng Tuyên, thành phố Lào Cai có một mỏ apatite (khoáng vật dùng vào việc sản xuất các hoạt chất trong y khoa hay sản xuất phân bón), theo quy định của pháp luật thì muốn khai thác apatite tại đó phải xin phép Bộ Tài nguyên Môi trường. Tuy nhiên nhiều viên chức hữu trách của tỉnh Lào Cai không tuân thủ quy định này, cấp khu đất có mỏ apatit cho Công ty Lilama để doanh nghiệp này thực hiện một dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn.

Với giấy phép đầu tư vừa kể, Công ty Lilama đã khai thác apatite rồi bán cho một doanh nghiệp khác. Lượng apatite bị khai thác trái phép tại thôn 2, xã Đồng Tuyên, thành phố Lào Cai trị giá hơn 600 tỉ đồng.

Ông Vịnh là người hỗ trợ Công ty Lilama thực hiện kế hoạch khai thác apatite suốt từ 2009 đến 2015, lúc ông còn là Phó Chủ tịch tỉnh Lào Cai đến khi ông trở thành Chủ tịch tỉnh rồi Bí thư tỉnh này.

Cứ như Kết luận điều tra và Cáo trạng thì ông Vịnh hoàn toàn "chí công, vô tư" suốt từ 2009 đến Tết âm lịch năm 2015 – từ lúc thông qua chủ trương đầu tư, cấp giấy phép đầu tư nhà hàng - khách sạn, đến cấp giấy phép tận thu apatite, cấp giấy phép tiêu thụ apatite. Ông Vịnh chỉ phạm tội khi nhận món quà cám ơn trị giá năm tỉ đồng của Công ty Lilama nhân dịp Tết Nguyên đán(1). Thiên hạ có tin hay không không quan trọng. Quan trọng là cả công an lẫn kiểm sát cùng bảo như thế và chắc tòa án cũng sẽ nhất trí.

***

Cũng nhận quà cám ơn nhưng ông Chu Ngọc Anh (Chủ tịch Hà Nội, cựu Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13) lại bị truy tố tội khác - tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Trước khi trở thành Chủ tịch Hà Nội, ông Chu Ngọc Anh là Bộ trưởng Khoa học và công nghệ. Ở cương vị này, ông Anh đã cho phép Học viện Quân y liên kết với Công ty Việt Á sử dụng công quỹ "nghiên cứu" về bộ xét nghiệm Covid-19. Về nguyên tắc, kết quả nghiên cứu thuộc quyền sở hữu của nhà nước nhưng Công ty Việt Á lại sử dụng thành quả để kinh doanh. Tuy "nghiên cứu" và "thành quả" có nhiều vấn đề cần bàn cặn kẽ hơn nhưng xin đề cập vào dịp khác, kẻ viết bài này chỉ muốn nhấn mạnh, ông Anh không tùy tiện như thế thì sẽ không có bộ xét nghiệm Covid-19 do "Việt Á nghiên cứu, sản xuất", bộ xét nghiệm Covid-19 này không thể đạt mức tiêu thụ như đã biết và tất nhiên, không có đại án Việt Á !

Ông Phan Quốc Việt – nhân vật được xác định là chính phạm trong đại án Việt Á khai đã gửi quà để "cám ơn" ông Anh (2). Ông Anh thừa nhận điều này và các cơ quan tư pháp xem việc nhận 200.000 Mỹ kim (xấp xỉ năm tỉ đồng) ấy không phải là nhận hối lộ.

***

Luật Hình sự Việt Nam xác định, "nhận hối lộ" là "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích vậtchất hoặc phi vật chất nào cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ" và nhận từ ba tỉ đồng trở lên là có thể bị phạt tù chung thân hặc tử hình(3) song các cơ quan tư pháp tại Việt Nam không xem ông Vịnh, ông Anh hoặc nhiều người nhận "quà cám ơn" như họ là "nhận hối lộ".

Dẫu bản chất và hậu quả của việc ông Vịnh, ông Anh nhận "quà cám ơn" chẳng khác gì nhau song ông Vịnh bị truy tố vì "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" với hình phạt từ 5 năm tù (thấp nhất) đến 15 năm tù (cao nhất)[4]. Còn ông Anh bị truy tố tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" với hình phạt từ... cải tạo không giam giữ đến ba năm (thấp nhất) hoặc phạt tù đến 12 năm tù (cao nhất)[5].

Bất kỳ ai cũng có thể xác định hậu quả của việc ông Vịnh nhận "quà cám ơn" có nghiêm trọng hơn hậu quả của việc ông Anh nhận "quà cám ơn" hay không ( ?), thế thì tại sao ông Vịnh lại bị khởi tố và truy tố với tội danh nặng hơn ? Chẳng lẽ ông Vịnh là Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng đã nghỉ hưu còn ông Anh là Ủy viên Ban chấp hành trung ương đương nhiệm, do vậy ông còn nhiều "chiến hữu" đang tại nhiệm ? Đây là những câu hỏi chỉ các cơ quan tư pháp đang bảo vệ "pháp chế xã hội chủ nghĩa" mới có thể trả lời !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 18/10/2023

Chú thích

(1) https://vnexpress.net/cuu-bi-thu-tinh-uy-lao-cai-bi-truy-to-vi-nhan-5-ty-dong-cam-on-4666141.html

(2) https://danviet.vn/vu-an-viet-a-cuu-bo-truong-chu-ngoc-anh-noi-to-cam-on-khi-nhan-200000-usd-cua-phan-quoc-viet-20230818164315945.htm

(3) https://thuvienphapluat.vn/hoi-dap-phap-luat/839C641-hd-nhan-hoi-lo-bao-nhieu-tien-thi-bi-truy-cuu-trach-nhiem-hinh-su.html

(5) https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/toi-vi-pham-quy-dinh-ve-su-dung-tai-san-nha-nuoc-gay-that-thoat-lang-phi-co-bao-nhieu-khung-hinh-ph-374543-57149.html

(6) https://thuvienphapluat.vn/banan/tin-tuc/toi-loi-dung-chuc-vu-quyen-han-khi-thi-hanh-cong-vu-bi-xu-phat-the-nao-7670

Vậy là cái gọi là phiên tòa xét xử đám cán bộ đảng viên ở nhiều Bộ, nhiều ngành, nhiều cơ quan, nhiều tỉnh, nhiều thành phố và bao gồm đủ loại cán bộ từ cấp thấp đến cấp cao đã kết thúc, bản án đã được tuyên hôm nay. Nhưng, dư âm và hậu quả của nó thì chắc chắn chưa khép lại.

Phiên tòa bóc trần bản chất chế độ

Những diễn biến trong phiên tòa được tường thuật cho thấy một điều không cần chứng minh : Hệ thống công quyền hiện tại từ cơ quan đảng đến cơ quan chính phủ, nhà nước ở mọi cấp, mọi ngành đã mục ruỗng đến tận cùng. Tất cả cán bộ dù là cao cấp, dù là đảng viên cấp tướng, cấp tá hoặc Thứ trưởng, cục vụ… cho đến nhân viên, thư ký… nói chung, toàn bộ hệ thống quan chức cộng sản đều đã mất hết sức đề kháng với nạn hối lộ, nhận hối lộ, tham nhũng.

Và xã hội đã đến lúc coi chuyện hối lộ, tham nhũng của quan chức nhà nước là chuyện "ắt, dĩ, tất, ngẫu"… không thể khác. Nó nói lên bản chất của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam hiện tại ở mức độ nào.

Hệ thống công quyền Việt Nam đã rất nhanh chóng "vận dụng tình hình thực tế cách mạng" để bất cứ ở lĩnh vực nào, môi trường nào và hoàn cảnh nào thì việc tham nhũng cũng có thể diễn ra trót lọt và êm thấm cho đến khi việc hối lộ, tham nhũng được hoàn thành.

Hệ thống đó hoàn chỉnh từ trên xuống dưới, từ cao đến thấp, từ hạ tầng cơ sở đến thượng tầng kiến trúc, từ địa phương đến trung ương, không có chỗ nào mà đồng tiền không làm tha hóa. Mọi nơi, mọi chỗ, mọi cán bộ đảng viên… tất cả "máu tham hễ thấy hơi đồng là mê". Trong cả hệ thống đó, chưa thấy một nhân vật nào, một đảng viên nào, một cán bộ nào miễn nhiễm được với nạn tham nhũng, chưa có một người nào nói không với tham nhũng, hối lộ.

Đó là một lực lượng hùng hậu đảng viên của "đội quân tiên phong" của giai cấp công nhân, những người có đạo đức, văn minh nhất xã hội, được chọn lọc kỹ lưỡng qua những sự kiện lớn lao như đại hội đảng, bầu cứ quốc hội, hội đồng nhân dân qua những "Ngày hội toàn dân, chọn người có tài, có đức" vậy mà hễ cứ gặp những đồng tiền bẩn thỉu nhớp nhúa là lập tức bị hạ gục, rơi như sung rụng.

Điều đó nói lên rằng cái gọi là "Đạo đức cách mạng, tư cách đảng viên, tố chất người cộng sản’… tất cả chỉ là một màn lừa bịp.

Và như vậy, thì cũng có nghĩa là cái gọi là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa mà đảng cộng sản đã hô hào toàn dân đổ tiền của sức lực máu xương mấy chục năm qua để xây dựng hết "Con người mới" rồi đến "nền văn hóa mới xã hội chủ nghĩa" cùng với cái gọi là "nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam" mà Hồ Chí Minh đã tuyên bố rằng là "sung sướng" rằng "tự hào" cho các thế hệ học sinh Việt Nam, chỉ là những thứ vớ vẩn, chỉ là chuyện cái bánh vẽ không hơn, không kém.

Đi theo đó, những phong trào, những khẩu hiệu, những lời lẽ hô hào của những người cộng sản rằng là nâng cao đạo đức cách mạng, rằng là kiên quyết lựa chọn những người có tài, có đức vào làm đầy tớ trung thành, tận tụy của nhân dân cũng chỉ là những sự lừa bịp, nếu không phải là những thất bại bởi "lực bất tòng tâm".

Đó là những Thiếu tướng, Phó Giám đốc Công an Thủ đô mà số tiền qua tay để chạy án của anh ta là hàng chục tỷ đồng, cả mấy triệu đola.

Đó là những Thứ trưởng, cục trưởng, vụ trưởng, là chủ tịch, phó chủ tịch Tỉnh, là trưởng phòng nọ kia, là những đảng viên 4 tốt, là gương sáng, là mẫu mực đã đua nhau cướp của dân không từ một thứ gì, không loại trừ một hoàn cảnh nào… và hôm nay thì giả vờ ngơ ngác rằng : Cứ tưởng đó là tiền cảm ơn chứ không phải hối lộ, cứ tưởng tiền đó không phải từ ngân sách nhà nước thì cứ lấy vô tư.

Đó là những công bộc của dân, đã giơ tay thề nguyền rằng sẽ là "đầy tớ trung thành, tận tụy của nhân dân" nhưng đã lợi dụng hoàn cảnh ngặt nghèo nguy hiểm của ông chủ mà đẩy ông chủ vào chỗ khốn cùng, chỗ chết không hề thương tiếc nhằm cướp đoạt tài sản… vậy mà vẫn leo lẻo rằng mình chỉ nhận cảm ơn, rằng mình vẫn tận tụy với nhiệm vụ.

Những điều đó, có lẽ không thể nói hết, dù xã hội, dù dư luận đã sục sôi bao lâu nay mà vẫn chưa thể nào lột tả hết cái khốn nạn, cái vô liêm sỉ, cái vô lương của hệ thống công quyền, của cái đảng luôn leo lẻo là "quang vinh và vĩ đại" hiện nay.

Có thể nói, phiên tòa này đã bóc trần những điều mà người cộng sản mấy chục năm qua đã cố tình che giấu bằng mọi cách. Họ che giấu bằng những lời lẽ hoa mỹ, bằng những cuộc biểu diễn bầu bán, quốc hội, cử tri, đại hội đủ thứ trước mặt bàn dân thiên hạ.

Họ còn che giấu bằng nhiều cách bẩn thỉu hơn, là sẵn sàng tiêu diệt những tiếng nói sự thật, những tiếng người bất đồng chính kiến, những người dân không chịu bịt tai, nhắm mắt trước thực tế ê chề của đời sống xã hội.

Thế nhưng, chỉ cần qua phiên tòa mà bản chất của những tội phạm ở đây được lột ra trước thiên hạ đã cho thấy đằng sau những cái gọi là thành tích, là thành quả trước hết là về con người đều là những con số bi đát.

Phiên tòa "tái trấn lột"

Theo dõi diễn biến phiên tòa, người ta thấy đây là phiên tòa không bình thường. Mặc dù được tuyên bố là phiên tòa đặc biệt, được chuẩn bị kỹ càng cả năm, với con số bị can trải rộng khắp nhiều cơ quan, ban ngành, cấp độ, với những lời lẽ hào hùng là không có vùng cấm, không loại trừ một ai.

Nhưng, thực tế thì ngược lại : Phiên tòa là một màn biểu diễn đáng thất vọng nhất về cái gọi là "chống tham nhũng". Ở đó, nó thể hiện sự bất lực của cả hệ thống công quyền khi nạn tham nhũng đã trở thành máu thịt chế độ.

Mức độ tham nhũng, hối lộ ở đây đã đạt những con số đáng kinh ngạc. Bộ Công an đã đưa ra con số kinh hoàng ở vụ "giải cứu" này, số tiền thu lợi bất chính từ hơn 2.000 chuyến bay này là hơn 4.000 tỷ đồng, mỗi chuyến bay trung bình thu lợi hơn 2 tỷ đồng sau khi trừ các chi phí. Nghĩa là số tiền người dân phải móc hầu bao ra để chi phí cho việc về quê hương đã bằng nhiều cách, bằng nhiều con đường chui vào túi quan chức nhà nước.

Thế nhưng, báo chí Việt Nam cho biết : "Kỷ lục" tiêu cực được xác lập khi 21 bị cáo có tới hơn 500 lần nhận tiền từ doanh nghiệp, với tổng cộng gần 165 tỷ đồng.

Điển hình như bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký một lãnh đạo Bộ Y tế, nhận hối lộ 253 lần, tổng cộng 42,6 tỷ đồng ; Vũ Anh Tuấn, cựu Phó phòng Tham mưu Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, nhận 49 lần 27,3 tỷ đồng ; Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Lãnh sự Bộ Ngoại giao 32 lần nhận 25 tỷ đồng ; cựu Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng nhận 37 lần tổng 21,5 tỷ đồng Đặc biệt, Nguyễn Anh Tuấn, cựu Phó Giám đốc Công an Hà Nội, đã nhận 2,65 triệu USD (khoảng 61,6 tỷ đồng) để chạy án.

Đó là những con số được đưa ra tại phiên tòa này.

Nhưng, những con số đó chỉ là một phần rất nhỏ của vụ án khi được đưa ra gọi là để xét xử, dù nó đã được gọi là "Kỷ lục".

Người ta thấy có rất nhiều điều ở những con số này.

Bởi số tiền mà đám "Giải cứu" đã móc hầu bao người dân Việt Nam qua các đại sứ, qua Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Giao thông, Văn phòng Chính phủ, văn Phòng Trung ương đảng và các tỉnh thông qua các Công ty là hơn 4.000 tỷ đồng - nghĩa là con số 165 tỷ đồng ở đây chỉ là một tỷ lệ rất nhỏ (1/25) được đưa ra so với con số cần xử lý.

Vậy, với 165 tỷ đồng được đưa ra tại vụ án này với 54 bị can, thì phần còn lại là 3.835 tỷ tiền dân hiện đang ở đâu ? Ai xử lý vấn đề này ?

Và điều ngạc nhiên ở phiên tòa này, là ở đây chỉ có xét xử các thủ phạm là những quan chức, những công bộc của dân đã ẵm hàng tỷ, hàng chục tỷ bằng mọi cách khi "Giải cứu". Còn hệ thống hơn 200.000 nạn nhân, là những người dân đã bị trấn lột trắng trợn, thì tịnh không hề thấy tăm hơi và không được nhắc đến.

Về nguyên tắc, mục đích của việc tố tụng hình sự là nhằm "phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, phát hiện chính xác, nhanh chóng và xử lý "công minh, kịp thời mọi hành vi phạm tội, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội".

Thế nhưng, khi mở ra một phiên tòa, kết thúc một vụ án mà nạn nhân không thấy tăm hơi, những mất mát của họ không được nhắc đến, thì phiên tòa nhằm mục đích gì ?

Theo dõi quá trình xét xử, người ta thấy một điều : Mục đích của vụ án ở đây không nhằm để bảo đảm tính nghiêm minh của luật pháp và chẳng có tác dụng để ngăn chặn tội phạm.

Với mức án được tuyên, so với khung tội phạm mà luật pháp quy định, rằng với số tiền tham nhũng, bất chính từ 1 tỷ đồng trở lên đã đối diện với mức án tử hình… thì những bản án được tuyên hôm nay với quan chức là một sự hài hước. Bởi nếu so với những vụ án như 2 con vịt bị tuyên 7 năm tù, thì giá vịt ở đây quá đắt, thậm chí mỗi con vịt phải có giá đến vài ba tỷ đồng.

Người ta thấy rõ, mục đích của việc xét xử ở đây, chỉ là nhằm để truy ra số tiền mà các quan chức đã nhận hối lộ, để "thu hồi", để sung quỹ nhà nước mà không hề nói rằng đó không hề là tiền nhà nước mà là từ túi của những người dân mà ra.

Thậm chí, hài hước hơn, là Tòa còn dành thời gian tạm nghỉ xét xử để cho các bị cáo và gia đình nộp lại các khoản tiền bị tố là đã nhận hối lộ.

Và chỉ như vậy, thì người ta đã rõ mục đích của cái gọi là xét xử ở đây là moi từ quan chức đã đi cướp của người dân số tiền mồ hôi nước mắt của họ, thì hôm nay, tòa có nhiệm vụ moi lại số tiền đó, để sung vào công quỹ, vào ngân sách.

Để rồi Đảng lại thực hiện điều này : "Tài chính đảng là ngân sách nhà nước" và đảng tha hồ thò tay bốc để chi cho đại hội, cho trụ sở, cho văn phòng, cho hoạt động của đảng.

Nghĩa là đảng đang dùng tòa án để thực hiện việc cướp lại của bọn cướp.

J.B Nguyễn Hữu Vinh

Nguồn : RFA, 29/07/2023

Số tiền tham nhũng lẻ, 8 tỷ đồng, của ông Phạm Trung Kiên tương đương với thu nhập của một công nhân làm việc ròng rã trong hơn 100 năm. 

Bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế khai báo trước tòa. Ảnh : Phạm Kiên/TTXVN.

Theo thông tin chính thức từ Thư Viện Pháp Luật, lương tối thiểu của công nhân Việt Nam vào năm 2023 ở vùng được tính cao nhất là 4.680.000 đồng/tháng. Người công nhân Việt Nam có thu nhập cơ bản cả năm được gần 60 triệu đồng.

Ngày 18/7/2023, gia đình của bị cáo Phạm Trung Kiên, trong vụ án "chuyến bay giải cứu", đã tức tốc nộp thêm 8 tỷ đồng cho cơ quan chức năng sau khi bị đề nghị án tử hình. Trước đó, gia đình ông Kiên đã nộp hai lần để "khắc phục hậu quả" : lần đầu 12 tỷ đồng, lần sau 15 tỷ đồng. Báo chí chính quyền còn cho biết ông Phạm Trung Kiên đã hứa sẵn sàng nộp thêm tiền để hy vọng giảm án.

Như vậy, số tiền tham nhũng lẻ, 8 tỷ đồng, của ông Phạm Trung Kiên tương đương với thu nhập của một công nhân làm việc ròng rã trong hơn 100 năm. 

Số tiền lẻ này, như ông Kiên thừa nhận, có nguồn từ những quà tặng, biếu xén của doanh nghiệp, cơ quan trong việc điều phối đưa máy bay đi "giải cứu" con dân Việt Nam bị kẹt ở nước ngoài do đại dịch Covid. Nói cách khác, số tiền lẻ bằng hơn 100 năm làm việc của một công nhân chỉ là một phần rất nhỏ trong tổng số tiền người dân đã phải hối lộ (gián tiếp) cho ông Kiên để được quyền bảo vệ sức khỏe, giữ gìn mạng sống hay được quyền trở về tổ quốc. Theo hồ sơ được công bố, chỉ riêng vụ "giải cứu", ông Kiên nhận tiền hối lộ 253 lần với tổng số gần 50 tỷ đồng. Ông Kiên khi hành sự chỉ là thư ký của thứ trưởng Bộ Y Tế – bộ "lương y như từ mẫu", theo cách ví von của Hồ Chí Minh.

Không cần tìm hiểu thêm, chúng ta khẳng định ngay ông Phạm Trung Kiên là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam.

Trong phiên tòa, đại diện của Viện kiểm sát – một cơ quan chuyên vòi tiền những người lỡ lâm vòng lao lý – đã tỏ ra rất nghiêm khắc và "thật sự phẫn nộ" trước những lời bào chữa giảm tội cho ông Kiên. Báo chí chính quyền thuật rằng :

"Viện kiểm sát cho rằng một số quan điểm bào chữa của luật sư với ông Kiên là thể hiện sự thờ ơ trước nỗi đau, nỗi mất mát của đồng bào trong dịch bệnh… Viện kiểm sát nhận định hành vi của ông Kiên cũng như các bị cáo làm mất đi ý nghĩa của chuyến bay giải cứu, gây bất bình trong nhân dân và ‘phản bội lại sự cố gắng của cả hệ thống chính trị, Đảng, Nhà nước, nhân dân’".

Chúng ta, những người dân thường, nông dân hay công nhân, có lẽ cũng phẫn nộ không kém ông/bà viện kiểm sát ngồi trong "phiên tòa" này.

Tuy nhiên, chúng ta có thể phẫn nộ, thậm chí căm thù ông Phạm Trung Kiên, nhưng xin hãy coi chừng !

Trong một giáo trình hiện hành tại Pháp, dành cho giới sinh viên, nghiên cứu về luật học, chính trị học, tác giả Philippe Foillard đã viết xúc tích về các chế độ cộng sản, người viết xin tóm lược như sau :

– Về lý thuyết, đây là các chế độ dựa trên hệ tư tưởng Mác-xít Lê-nin-nít nhằm thiết lập một chế độ mới tiến bộ thông qua con đường bạo lực bằng việc huy động giai cấp công nhân vô sản tấn công, lật đổ nhà nước tư bản, xóa bỏ giai cấp tư sản để thiết lập nhà nước mới có tính chuyển tiếp dựa trên quyền lực độc tôn do giai cấp công nhân vô sản nắm giữ (tức chuyên chính vô sản, thuật ngữ thường thấy ở Việt Nam). Bằng nhà nước chuyển tiếp này, các chế độ cộng sản sẽ thực hiện các cải biến xã hội, kinh tế, chính trị để tiến tới một hình thái xã hội mới phi giai cấp, phi xung đột, phi nhà nước, tất cả mọi người đều bình đẳng như nhau, hạnh phúc, sung sướng vô tận như nhau. Đó là hừng đông chủ nghĩa cộng sản (le communisme).

– Tuy nhiên, tác giả Philippe Foillard bình rằng, trên thực tế các chế độ cộng sản chưa bao giờ thực hiện như lý thuyết. Trái lại, bộ máy nhà nước của chúng – công cụ quyền lực của đảng cộng sản – ngày càng phình to và uy lực hơn bao giờ hết. Kẻ nắm quyền đích thực và độc tôn ở đây là đảng cộng sản – đảng duy nhất được phép tồn tại – chứ không phải giai cấp công nhân vô sản. Trong đảng, ban chấp hành trung ương và tổng bí thư là chóp bu cao nhất đưa ra các quyết định, đường hướng để bộ máy nhà nước thực thi. Ngoài ra, mỗi cấp độ, cơ cấu của hệ thống nhà nước luôn bị đặt dưới sự điều khiển, chỉ thị của một tổ chức đảng tương ứng. Sự vận hành chế độ cộng sản đã đưa tới hệ quả cho xã hội của nó : Trước bộ máy nhà nước (tức trước đảng), con người bị lột trần, bị tước mọi khí giới, tài sản nếu đảng thấy cần ; các cá nhân không thấy một khả năng, quyền lực độc lập nào có thể bám víu để bảo vệ các quyền của mình bởi đảng đã thâu tóm tất cả mọi quyền lực, tổ chức vào tay nó. Về "quyền", "luật" hay "hệ thống tư pháp", các chế độ cộng sản phỉ báng các khái niệm này vì coi đó là những công cụ của chế độ tư bản thối nát. Ngày nay, các chế độ cộng sản chỉ còn tồn tại ở vài nơi trên thế giới, đó là Trung Quốc, Cuba, Bắc Triều Tiên và Việt Nam.

Bây giờ, xin hãy quay trở lại với bị cáo Phạm Trung Kiên và phiên tòa rất ầm ĩ xử 54 quan chức của nhiều bộ nghành đã lợi dụng cơn đại dịch thế kỷ để nặn bóp nhân dân ngay trong cơn thống khổ. Có thể nói 100% các bị cáo đều là người của Đảng cộng sản Việt Nam, nhiều kẻ còn là đảng viên ưu tú đã kinh qua Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Nếu được hỏi ý kiến về hiệu quả của vụ án trong chống tham nhũng, nhiều khả năng ông Philippe Foillard sẽ mỉa mai rằng : 

Toàn bộ tư tưởng, toàn bộ cơ chế đẻ ra tham nhũng vẫn y nguyên, và lại còn được tay tổng bí thư ca tụng, kêu gọi kiên quyết bảo vệ, đi theo đến cùng, thì bắt tù, kể cả tử hình, vài kẻ tham nhũng sẽ giải quyết được gì ?

Nhưng tại sao những năm gần đây, Nguyễn Phú Trọng, đầu sỏ của chế độ độc tài-tham nhũng, kẻ luôn tránh né việc công khai tài sản cá nhân như lời răn dạy của y cho cấp dưới, đã cho thực hiện nhiều vụ bắt bớ đồng đảng ở cấp khá to, đồng thời cho tuyên truyền rất rùm beng về chống tham nhũng ?

Đây chính là câu hỏi dành cho chúng ta – người dân Việt Nam – phải tự trả lời nếu chúng ta thực sự muốn có một đất nước, một xã hội tốt đẹp, trong sạch gần giống nước Pháp, và các nước văn minh khác. 

Phạm Hồng Sơn

(24/07/2023)

Luật Phòng, chống tham nhũng kém hiệu quả ?

Hà Nguyên, VNTB, 11/04/2023

Tham nhũng vụ sau lại lớn hơn vụ trước.

"…sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Luật Thanh tra, Luật Thực hành dân chủ ở xã, phường, thị trấn, Luật Tiếp công dân và các dự án luật khác liên quan trực tiếp đến phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực".

Đoạn mệnh lệnh trên được trích ở văn bản có tên "Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực", phát hành kèm theo Công văn số 1949-CV/BNCTW, ngày 12/4/2022 của Ban Nội chính Trung ương.

Trên thực tế thì mặc dù rất mạnh miệng tuyên bố "lò" nóng, củi tươi cũng đã cháy, song tham nhũng thì lại vụ sau cứ lớn hơn vụ trước.

Thử nhìn vấn nạn trên từ vụ án "chuyến bay giải cứu" cho thấy ở đây, cần nhấn mạnh là cho đến tận thời điểm này, tháng 4-2023, tham nhũng vẫn được xuê xoa với các "thủ trưởng anh cả" ở từng bộ, ngành.

Không khó để kiểm chứng khi ở Việt Nam với mỗi cơ quan đơn vị, dù có cơ quan giúp việc, nhưng ai muốn gặp thủ trưởng, văn bản đưa lên đều phải thông qua thư ký, trợ lý sắp xếp, trình ký. Vì vậy, dù chức vụ không cao nhưng vai trò, trách nhiệm, quyền lực của thư ký, trợ lý là "rất lớn".

Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến hành vi tham ô, nhận hối lộ, vòi vĩnh là điều rất dễ hiểu. Chỉ khó hiểu ở chỗ không ai tin khi thư ký hay trợ lý vi phạm, song chính người lãnh đạo, thủ trưởng đó lại "hồn nhiên không biết, không rõ" là chuyện giống như cổ tích. Chính điều đó cho thấy chuyện "củi – lò" thật ra nghĩ cho đến cùng cũng là những đổi chác quyền lực đàng sau hậu trường chốn cung đình.

Có một thắc mắc là vì sao trên báo chí suốt thời gian qua hiếm hoi viện dẫn Luật Phòng, chống tham nhũng (phiên bản tu chỉnh 2020) khi tường thuật các vụ án liên quan về tội tham nhũng ?

Rõ ràng nếu "căn ke" theo luật, thì có thể "dập từ trong trứng nước" chuyện tham nhũng, vì các hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị khu vực nhà nước thực hiện, bao gồm khá rộng :

a) Tham ô tài sản ;

b) Nhận hối lộ ;

c) Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản ;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi ;

đ) Lạm quyền trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi ;

e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi ;

g) Giả mạo trong công tác vì vụ lợi ;

h) Đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc địa phương vì vụ lợi ;

i) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản công vì vụ lợi ;

k) Nhũng nhiễu vì vụ lợi ;

l) Không thực hiện, thực hiện không đúng hoặc không đầy đủ nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi ;

m) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi ; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vì vụ lợi (trích Điều 2.1, Luật Phòng, chống tham nhũng).

Cá nhân người viết cho rằng nếu như thực hiện tử tế điều luật đã được quy định sau đây, thì chắc hẳn chỉ xét riêng với hệ thống báo chí nhà nước thôi, mặc dù được định hướng chính trị ra sao với những giới hạn thông tin thế nào đi nữa, thì cũng làm chùn những bàn tay muốn nhúng chàm :

"Điều 15. Trách nhiệm giải trình

1. Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có trách nhiệm giải trình về quyết định, hành vi của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ được giao khi có yêu cầu của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân bị tác động trực tiếp bởi quyết định, hành vi đó. Người thực hiện trách nhiệm giải trình là người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc người được phân công, người được ủy quyền hợp pháp để thực hiện trách nhiệm giải trình.

2. Trường hợp báo chí đăng tải thông tin về vi phạm pháp luật và có yêu cầu trả lời các vấn đề liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ được giao thì cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền phải giải trình và công khai nội dung giải trình trên báo chí theo quy định của pháp luật".

Dẫn chứng : trong vụ "chuyến bay giải cứu", ngay từ đầu báo chí đã nhận được phản hồi với dấu hiệu "lợi dụng dịch bệnh" trong giá cả dịch vụ "chuyến bay combo". Thế nhưng chẳng có cơ quan nào chấp nhận về trách nhiệm giải trình.

Tương tự, ở vụ kit-test Việt Á, ngay từ đầu cả giới trí thức tinh hoa cho đến người dân lao động đều phản ứng về mật độ cưỡng bức "chọt mũi", bất chấp cảnh báo đe dọa lây nhiễm chéo, với sau đó là ngờ vực về độ chính xác trong "dương tính" của sinh phẩm… Kết quả thì sao ? Ngay cả đến lúc này phía cơ quan điều tra vẫn "từ chối" thông báo cổ đông lớn nhất chiếm 80% vốn ở Việt Á là ai, tức "trùm cuối" tiếp tục… ẩn mặt.

Trong bối cảnh thực tế ở trên, cho thấy trong khi chờ đợi tiếp tục sửa đổi thêm lần nữa Luật Phòng, chống tham nhũng, hãy nghiêm túc thực thi luật này. Chuyện ‘củi – lò’ nên là việc của nội bộ Đảng, bởi nó không đại diện cho hệ thống luật pháp quốc gia.

Hà Nguyên

Nguồn : VNTB, 11/11/2023

**************************

Tham nhũng ngay từ… lập pháp

Hồng Dân, VNTB, 11/04/2023

Đảng góp mặt trong tất cả "các mâm" : từ lập pháp, hành pháp, cho đến luôn tư pháp.

Mới đây, vào tuần lễ cuối của qúy 1-2023, tại hội nghị tổng kết công tác nội chính của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh năm 2022 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2023, Bí thư Nguyễn Văn Nên – trưởng Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực Thành phố Hồ Chí Minh, trưởng Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh, đã đưa ra yêu cầu cho Ban Nội chính của Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh : "Thường xuyên kiểm tra, rà soát, đôn đốc tiến độ giải quyết các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực còn tồn đọng, nhất là đối với các vụ án, vụ việc thuộc diện theo dõi, chỉ đạo hoặc có ý kiến chỉ đạo của trung ương".

Mệnh lệnh trên cho thấy tư pháp độc lập ở Việt Nam là một khái niệm được hiểu là "độc lập nhưng buộc phải tuân thủ các chỉ đạo của Đảng". Và chính điều đó dẫn đến nguy cơ của tham nhũng quyền lực chính trị, và tham nhũng chính sách.

"Lợi ích nhóm" trong tham nhũng chính sách để củng cố quyền lực chính trị, xét về khía cạnh lập pháp, có thể mô tả như sau :

Theo luật định, quy trình soạn thảo, ban hành luật bao gồm các bước cơ bản như : Soạn thảo luật, nghị quyết ; lấy ý kiến vào dự án luật, dự thảo nghị quyết ; thẩm định dự án luật, dự thảo nghị quyết ; Chính phủ xem xét, thông qua dự án luật, dự thảo nghị quyết để trình Quốc hội ; thẩm tra dự án luật, dự thảo nghị quyết ; Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với dự án luật, dự thảo nghị quyết ; thông qua dự án luật, dự thảo nghị quyết ; công bố về luật.

Về tổng thể, đó là quy định hết sức chặt chẽ, nếu làm đúng quy trình, khách quan, công tâm, công khai, minh bạch, bảo đảm chất lượng ở tất cả các bước thì có thể phòng ngừa được "lợi ích nhóm", lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật.

Tuy nhiên, "lợi ích nhóm", lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật có thể nảy sinh, xuất hiện ở cả 3 công đoạn.

Ở công đoạn đưa ra sáng kiến dự thảo luật, bộ, ngành là cơ quan chủ trì đưa ra mô hình tổng thể của dự thảo luật, chứng minh sự cần thiết, tính cấp bách phải xây dựng và ban hành luật.

Ở công đoạn này, cơ quan quản lý nhà nước luôn cố gắng chứng minh, giải trình phương án chính sách đưa ra theo hướng có lợi cho bộ, ngành mình. Khi dư luận hoài nghi về sự cần thiết khách quan của dự thảo luật thì chủ thể xây dựng dự thảo luật tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm lấy ý kiến chuyên gia, nhà khoa học để rộng đường dư luận.

Nhưng thực tế thì một số bộ, ngành chỉ mời những người ủng hộ quan điểm của họ, những người có ý kiến phản biện nghiêm túc, trách nhiệm thì họ không mời, từ đó dẫn tới kết quả hội thảo, tọa đàm chỉ toàn ý kiến ủng hộ, nhất trí. Điều đó phản ánh không thực chất, khách quan về dự thảo luật.

Ở công đoạn soạn thảo luật, xây dựng chi tiết các chương, điều, những người được giao trách nhiệm soạn thảo dễ bị chi phối bởi lợi ích cục bộ nên thường đưa ra những quy định có lợi cho bộ, ngành mình, thậm chí có lợi cho một nhóm lợi ích thực thi chính sách sau này.

Chẳng hạn, có không ít dự thảo luật đưa ra quy định về lập quỹ tài chính. Dưới vỏ bọc "xã hội hóa", tưởng như những loại quỹ vận động tài chính từ các tổ chức, cá nhân là hợp pháp, nhưng khi đi vào cuộc sống, những quỹ này có thể được sử dụng không đúng mục đích, thậm chí bị "nhào nặn" biến tướng để mang lại lợi ích cho một nhóm người.

Ở công đoạn thẩm định, thẩm tra dự thảo luật, nếu người có trách nhiệm thẩm định, thẩm tra dễ dãi, nể nang và thiếu trình độ, kỹ năng, năng lực thẩm định, thẩm tra thì để tồn tại những kẽ hở trong luật.

Đấy là chưa kể có hiện tượng "đi cửa sau", mà nói thẳng là có sự thông đồng giữa người soạn thảo dự luật và người thẩm định, thẩm tra dự thảo luật. Thậm chí, vì đồng tiền chi phối, mua chuộc, có người được giao trọng trách thẩm tra nhưng sẵn sàng chà đạp lên lợi ích chung của nhân dân, của đất nước để "bảo kê" chính sách cho cơ quan soạn thảo.

Khi tham nhũng chính sách không bị phát hiện, ngăn chặn sẽ cản trở sự phát triển lành mạnh của xã hội ; nguyên tắc công bằng, bình đẳng trước pháp luật bị xâm hại ; nguồn lực đất nước bị phân tán, năng lực cạnh tranh quốc gia suy giảm.

Và trên thực tế, cho đến nay vẫn chưa hề có "củi khô – củi tươi" nào là các "củi tham nhũng chính sách" được "xướng tên" ở Ủy ban Kiểm tra Trung ương của Đảng.

Hồng Dân

Nguồn : VNTB, 11/04/2023

Nhũng nhiễu trong hoạt động đăng kiểm đã xuất hiện cách nay khoảng hai thập niên và dân chúng chưa bao giờ ngưng than thở nhưng vì sao gần đây công an Việt Nam mới thấy ?

Sáng 10/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị tổng kết công tác ngành ngoại giao năm 2022, triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2023

Đọc tường thuật về "Hội nghị Tổng kết công tác ngành ngoại giao năm 2022 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2023" trên hệ thống truyền thông chính thức(1), người ta có cảm giác Ngoại trưởng Việt Nam – ông Bùi Thanh Sơn là người thừa lạc quan và dư dũng cảm !

Bởi thừa lạc quan và dư dũng cảm nên Ngoại trưởng Việt Nam mới khẳng định chắc nịch :Toàn ngành đã đoàn kết, đồng lòng với quyết tâm và nỗ lực vượt bậc, phát huy mạnh mẽ bản sắc ngoại giao "cây tre Việt Nam", phối hợp chặt chẽ với đối ngoại đảng, đối ngoại nhân dân và các cấp, các ngành, vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành các nhiệm vụ,cho dù trong ngành nảy sinh vụ việc chưa từng có tiền lệ, tác động đến tâm tư, tình cảm của các thế hệ cán bộ ngoại giao.

Không thừa lạc quan và dư dũng cảm, ông Sơn sẽ không dám tự cho ký ức của chính ông cũng như của đồng chí, đồng bào tạm vắng để chẳng có ai trong số cả trăm triệu người nhớ gì về chuyện các viên chức ngoại giao lũ lượt dắt nhau vào tù vì lợi dụng thảm họa để tổ chức "giải cứu" rồi bóp cổ đồng bào !

Nên cười hay khóc khi trước các diễn biến thực tế mà ai cũng thấy, Ngoại trưởng Việt Nam vẫn khẳng định Xây dựng và phát triển ngành ngoại giao đã đạt nhiều tiến bộ. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh quyết liệt và.. Ngành ngoại giao luôn đặc biệt coi trọng xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ trong ngành ; giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương ; tăng cường kiểm tra, giám sát ?.

***

Sau chuỗi thông tin được đính kèm hàng loạt vụ án "môi giới hối lộ", "đưa hối lộ", "nhận hối lộ", "giả mạo trong công tác" liên quan đến hoạt động đăng kiểm, giới hữu trách ở Việt Nam vừa biện bạch :Hoạt động đăng kiểm tồi tệ như thế là vì có quá nhiều trung tâm đăng kiểm phương tiện cơ giới đường bộ dẫn tới "cạnh tranh không hay (2) !

Tuần trước, ông Tô Ân Xô – Chánh Văn phòng kiêm Phát ngôn viên Bộ Công an Việt Nam - hào hứng kể với báo giới việc công an phát giác giám đốc một Trung tâm đăng kiểm ở Thành phố Hồ Chí Minh mù chữ(3) Khoan bàn đến chuyện không thể đọc, viết mà làm giám đốc trung tâm đăng kiểm là đúng hay sai, chỉ nêu một thắc mắc : Nhũng nhiễu trong hoạt động đăng kiểm đã xuất hiện cách nay khoảng hai thập niên và dân chúng chưa bao giờ ngưng than thở nhưng vì sao gần đây công an Việt Nam mới thấy ?

Nếu đặt chuyện giám đốc một Trung tâm đăng kiểm mù chữ bên cạnh chuyện lực lượng bảo vệ và thực thi pháp luật trên toàn quốc vừa khiếm thính, vừa khiếm thị trong hơn 20 năm để tệ nạn nhũng nhiễu trong hoạt động đăng kiểm càng ngày càng nghiêm trọng thì chuyện nào đáng ngại hơn ? Chưa kể chuyện công an – lực lượng bảo vệ và thực thi pháp luật tại Việt Nam đột nhiên thấy rõ, nghe rõ và muốn làm rõ các vấn nạn trong hoạt động đăng kiểm có liên quan gì đến sáng kiến chẻ Luật Giao thông đường bộ làm đôi ?

Cuối thập niên 2010, Bộ Công an soạnDự luật sửa luật Giao thông đường bộ nhằm tách Luật Giao thông đường bộ hiện hữu thành Luật Giao thông đường bộ mới(bao gồm các quy tắc về Giao thông đường bộ) và LuậtBảo đảm trật tự, an toàn Giao thông đường bộ(bao gồm các qui định liên quan đến quản lý tài xế, xe cộ). Tháng 11 năm 2020, Quốc hội khóa trước (khóa 14) đã bác bỏ "sáng kiến" này (4).

Lúc đó, trước tham vọng của Bộ Công an (giành việc quản lý cả đào tạo - sát hạch - cấp giấy phép lái xe lẫn hoạt động đăng kiểm từ tay Bộ Giao thông vận tải), có Đại biểu quốc hội huỵch toẹt :Công an không nên nhận thêm nhiệm vụ khác, chỉ cần giải quyết tốt những vấn đề thuộc phạm vi trách nhiệm của mình để quốc thái, dân an là nhân dân cảm kích lắm rồi (5). Thậm chí có Đại biểu quốc hội còn đề nghị xem xét trách nhiệm của Ủy ban Pháp luật do đã tiếp tay cho Bộ Công an "tham mưu tách luật" (6).

Tuy nhiên Bộ Công an Việt Nam vẫn chưa chịu bỏ cuộc. Sau khi các Đại biểu quốc hội khóa 14 mãn nhiệm, cho dù tất cả các giới từng khẳng định, giao việc kiểm soát hoạt động cấp GPLX và đăng kiểm cho công an là vô lý và "không giống ai" nhưng chính phủ nhiệm kỳ mới vẫn hỗ trợ Bộ Công an đemDự luật sửa luật Giao thông đường bộ ra trình các Đại biểu quốc hội khóa 15 thêm một lần nữa. Lần này cũng thế, ngay cả các cơ quan tham mưu cho Ban chấp hành trung ương cũng bất đồng...

Trong khi Ban Nội chính của Ban chấp hành trung ương đảng nhất trí với Bộ Công an rằng nên "tách các nội dung về bảo đảm trật tự, an toàn Giao thông đường bộ ra khỏi Luật Giao thông đường bộ" thì Ban Tuyên giáo của Ban chấp hành trung ương đảng cho rằng "không nên làm như thế vì không bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, bao trùm mục tiêu và phạm vi của luật" (7)...

Tuy cuộc tấn công của Bộ Công an vào hệ thống đăng kiểm phơi bày Bộ Giao thông vận tải mục ruỗng như thế nào nhưng có bộ nào, ngành nào trong sạch và vững mạnh hơn ? Vào thời điểm Chánh Văn phòng kiêm Phát ngôn viên Bộ Công an Việt Nam khoe với công chúng rằng công an vừa phát giác giám đốc một Trung tâm đăng kiểm mù chữ, Kugan Pillai – công dân Singapore công bố một số bằng chứng để tố cáo chuyện bị một sĩ quan thuộc Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (XNC) của Bộ Công an dùng chữ để tống tiền khi rời Việt Nam.

Nhũng nhiễu trong kiểm soát xuất nhập cảnh là tệ nạn còn lâu đời hơn đăng kiểm và giống như Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an Việt Nam chưa bao giờ làm gì cả. Liệu Bộ Công an sẽ tổ chức tấn công nhũng nhiễu tại các trạm kiểm soát hoạt động xuất – nhập cảnh thuộc quyền quản lý của chính mình ? Đừng mơ giữa ban ngày !

Chẳng biết có phải vì Kugan Pillai đã phàn nàn với Bộ Ngoại giao Singapore và Singapore đã yêu cầu Việt Nam kiểm tra, trả lời hay không mà Cục Quản lý XNC đột nhiên thỏ thẻ đã "tạm đình chỉ công tác một cán bộ XNC để phục vụ xác minh" (8). Giống như những scandal trước đó, tuy đã hơn một tuần nhưng chẳng thấy Chánh Văn phòng kiêm Phát ngôn viên Bộ Công an Việt Nam khoe gì về kết quả "xác minh" vụ tống tiến Kugan Pillai. Giống như Ngoại trưởng Việt Nam, khi cần, Bộ trưởng Công an sẽ chẳng ngại gì mà không khẳng định CAND trong sạch, vững mạnh giống hệt Đảng cộng sản Việt Nam bất kể có ai cần vững và mạnh kiểu đó hay không !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 11/01/2023

Chú thích

(1) https://vietnamnet.vn/bo-truong-bui-thanh-son-nganh-ngoai-giao-tang-cuong-kiem-tra-giam-sat-can-bo-2099559.html

(2) https://www.vietnamplus.vn/toan-canh-nganh-dang-kiem-viet-nam-sau-hang-loat-vu-dieu-tra/840236.vnp

(3) https://laodong.vn/thoi-su/co-giam-doc-trung-tam-kiem-dinh-khong-biet-chu-khong-biet-doc-biet-viet-1134210.ldo

(4) https://tuoitre.vn/302-dai-bieu-quoc-hoi-khong-dong-y-tach-luat-giao-thong-duong-bo-2020111711381887.htm

(5) https://tuoitre.vn/cap-bang-lai-xe-cong-an-khong-nen-nhan-them-nhung-nhiem-vu-khac-20201116152824579.htm

(6) https://tuoitre.vn/thieu-tuong-nguyen-thanh-hong-toi-phat-bieu-khong-phai-la-an-cay-nao-rao-cay-ay-20201117172550305.htm

(7) https://nld.com.vn/thoi-su/van-con-nhieu-y-kien-rat-khac-nhau-ve-tach-luat-giao-thong-duong-bo-20220118191055592.htm

(8) https://thanhnien.vn/tam-dinh-chi-can-bo-xuat-nhap-canh-bi-du-khach-singapore-to-voi-tien-tip-post1539181.html

Thường trực Ban Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam mới đây cho biết : ‘một số vụ án tham nhũng cho thấy nhiều cán bộ chưa biết sợ’. Ông Võ Văn Thưởng - Thường trực Ban Bí thư dẫn lời một Thứ trưởng Công an cho biết thông tin vừa nêu tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra năm 2022, tổ chức hôm 10/1/2023 ở Hà Nội.

Một đoàn cán bộ cao cấp thăm lăng chủ tịch Hồ Chí Minh tháng 10/2021. Ảnh minh họa. AFP Photo

"Những sai phạm phải chăng do cán bộ tham lam, liều lĩnh, bất chấp mà vi phạm. Hay còn nguyên nhân khác về cơ chế, chính sách, ban hành quy định lỏng lẻo ?" - ông Thưởng nói tại Hội nghị hôm 10/1.

Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy nhận định với RFA hôm 11/1/2023 :

"Mức lương công chức chính thức nhìn chung hiện nay rất thấp, không thể nuôi sống gia đình. Khi muốn trở thành công chức của chính quyền, nhiều khi người ta còn phải trả thêm tiền để được nhận vào. Rồi sau đó để được thăng cấp, họ còn phải tốn tiền để mua chuộc các cấp. Nếu một hệ thống với lương bổng chính thức bạc bẽo như vậy thì tại sao người ta cố gắng để trở thành công chức và quan chức làm gì ?".

Nói vậy để thấy một sự thật rằng người ta cố gắng trở thành công chức và quan chức nhà nước bây giờ không phải vì mức lương chính thức, vốn rất thấp. Mà họ tham gia vào hệ thống chính quyền với nhiều mục tiêu khác nhau, và một mục tiêu thực tiễn trước mắt là bổng. Ông Vũ nói tiếp :

"Có thể lương thì ít nhưng bổng lộc thì nhiều. Bổng lộc đó có thể kiếm được bằng nhiều cách khác nhau, nhưng phần lớn trong đó có được là nhờ lợi dụng vào vị trí quyền lực họ đang nắm. Số tiền có được nhờ lợi dụng vào vị trí quyền lực này có thể gọi là tham nhũng. Bởi vì tham nhũng gần như là một việc mà mỗi quan chức phải làm để nuôi sống gia đình của họ, cho nên trừ khi họ nghỉ việc, còn làm việc họ buộc phải tham nhũng để tồn tại. Cho nên việc chỉ bỏ tù người tham nhũng không đủ để làm chùn bước các quan chức".

Chiến dịch "đốt lò" của ông Nguyễn Phú Trọng khởi xướng từ năm 2013. Đến cuối tháng 6/2022, Việt Nam đã tổng kết chiến dịch chống tham nhũng trong 10 năm qua. Theo báo cáo của Ban Nội chính Trung ương, hơn 2.700 tổ chức đảng và 168.000 đảng viên đã bị kỷ luật trong thập kỷ qua, trong đó có 7.390 đảng viên bị cáo buộc tham nhũng. Trong số này có 137 cán bộ cấp cao và 33 người là Ủy viên và nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Ngoài ra, chỉ trong một năm rưỡi qua, tức từ đầu nhiệm kỳ đại hội 13, đã có gần 50 cán bộ cấp cao thuộc diện trung ương quản lý bị xử lý kỷ luật. Trong đó, hơn 10 cán bộ bị khởi tố ; hai ủy viên trung ương đảng đương nhiệm bị khai trừ đảng, bị khởi tố, bắt tạm giam…

Trong số đó có cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu chủ tịch Hà Nội và cũng là cựu Bộ trưởng Khoa học và công nghệ Chu Ngọc Anh và khoảng 70 người bao gồm cả các quan chức Bộ Y tế, Bộ Khoa học và công nghệ, Học viện Quân Y, lãnh đạo các Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC), các bệnh viện trên cả nước đã bị khởi tố với cáo buộc liên quan vụ án Công ty Việt Á thổi giá bộ kit test Covid-19 lên thêm khoảng 45% và đút lót cho "đối tác" số tiền lên đến 800 tỷ đồng.

Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường, khi trả lời RFA liên quan vấn đề này, nhận định :

"Theo tôi là do trước đây Việt Nam cũng chưa chống tham nhũng một cách quyết liệt. Chính vì vậy mà cán bộ nói chung có vi phạm khuyết điểm gì đấy thì cũng coi như là rút kinh nghiệm, không vi phạm nữa và cũng không có chuyện bị truy tố hoặc là vướng vào vòng lao lý. Chính vì vậy mà các cán bộ cứ tiếp tục theo cái con đường tham nhũng với mục tiêu mưu cầu lợi ích riêng".

Một bê bối khác nổi trội gần đây liên quan các quan chức ngoại giao là vụ ‘chuyến bay giải cứu’, Trung tướng Tô Ân Xô - Chánh Văn phòng kiêm phát ngôn nhân Bộ Công an Việt Nam tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ vào tối ngày 3/1/2023 cho biết trong vụ các chuyến bay giải cứu, tính đến lúc đó cơ quan chức năng đã khởi tố 39 bị can. Số tiền kê biên phong tỏa và các bị can nộp để khắc phục hậu quả là 80 tỷ đồng.

Đến ngày 5/1/2023, thêm hai người là cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia - ông Trần Việt Thái, và cựu nhân viên Nguyễn Hoàng Linh bị khởi tố do dính líu đến vụ tham nhũng "các chuyến bay giải cứu" trong đại dịch Covid-19.

Hai vụ tham nhũng lớn là "các chuyến bay giải cứu" và "bộ xét nghiệm Covid-19" trong thời gian xảy ra đại dịch được cho là đã làm hai phó thủ tướng Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam bị miễn nhiệm. Dù Quốc hội Việt Nam cho biết việc miễn nhiệm dựa trên cơ sở nguyện vọng cá nhân của hai ông này.

Vì sao chiến dịch "đốt lò" của ông Nguyễn Phú Trọng vẫn cháy mà một số vụ án tham nhũng cho thấy nhiều cán bộ chưa biết sợ ?

Cựu Trung tá Vũ Minh Trí cho biết ý kiến hôm 11/1 từ Hà Nội :

"Không ít người cho rằng cán bộ không biết sợ khi tham nhũng vì bị mờ mắt bởi lòng tham, nhưng tôi không nghĩ vậy. Bởi vì trên đời ai cũng có lòng tham, tại sao tham nhũng ở Việt Nam là ghê gớm hơn nhiều nước khác ? Theo tôi chủ yếu là vì hiến pháp pháp luật còn bị coi nhẹ, còn bị xem thường. Có thể thấy đây là hậu quả của cả một quá trình kéo dài, kể từ khi được thành lập thì chính thể Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, sau này là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam chưa bao giờ là một nhà nước pháp quyền, chưa bao giờ có tam quyền phân lập. Thật sự việc điều hành nhà nước, quản lý xã hội chủ yếu là theo ý chí của Đảng cộng sản Việt Nam".

Ông Trí cho biết, có nhiều ví dụ về điều ông vừa nêu, thứ nhất là chục vạn sĩ quan công chức của chế độ Sài Gòn sau 1975 bị bắt giữ cầm tù không qua xét xử, nhiều hoạt động của đảng và nhà nước đã diễn ra ngoài khuôn khổ pháp luật như đánh tư sản ở miền Nam sau 1975 hoặc tịch thu tài sản nhà cửa của hàng trăm người dân vào năm 1983… Thậm chí từ năm 1960 đến năm 1980, trong 20 năm liên tục nhà nước Việt Nam còn không có cả Bộ tư pháp. Theo ông Trí thậm chí gần đây vẫn còn tình trạng đó :

"Những năm gần đây tình trạng đó vẫn diễn ra khá phổ biến, vào ngày 28/9/2013 khi tiếp xúc cử tri quận Tây Hồ và Hoàn Kiếm - Hà Nội, Bí thư Trọng có nói hiến pháp là văn kiện chính trị pháp lý quan trọng bậc nhất sau cương lĩnh của đảng. Ở các nước dân chủ, hiến pháp được coi là đạo luật cơ bản nhất của nhà nước, nhưng ở Việt Nam nó bị xếp sau đảng. Hiến pháp hiện hành xác định Đảng cộng sản Việt Nam duy nhất lãnh đạo Nhà nước và Quốc hội, nhưng trên thực tế đến nay vẫn chưa có luật quy định về sự lãnh đạo của đảng. Vì thế cán bộ đảng viên có thể nó núp bóng danh nghĩa của tổ chức đảng để vi phạm pháp luật mà không bị xử lý về mặt hình sự, hoặc nếu có xử lý cũng nhẹ hơn rất nhiều so với dân".

Tóm lại theo ông Trí, chừng nào Việt Nam còn chưa thật sự là nhà nước pháp quyền, chưa có tam quyền phân lập… thì chừng đó cán bộ đảng viên chưa biết sợ khi tham nhũng, chừng đó tham nhũng còn trầm trọng. Ông nói tiếp :

"Nếu có nhà nước pháp quyền, có tam quyền phân lập… thì người ta sẽ tự khắc biết sợ khi tham nhũng và tham nhũng sẽ lập tức giảm đi mà không cần bất cứ ‘Ban chỉ đạo’ nào. Nói nôm na một chút, sự tồn tại của những ‘Ban chỉ đạo’ là một chỉ dấu chứng tỏ nhà nước Việt Nam chưa phải là một nhà nước pháp quyền, chưa có tam quyền phân lập".

Cho nên ông Trí cho rằng, có đẩy mạnh chống tham nhũng đến bao nhiêu cũng không quan trọng, chỉ là ‘thay màu da trên xác chết’ mà thôi.

Theo Nguyễn Huy Vũ, Đặng Hùng Võ, Vũ Minh Trí

Nguồn : RFA, 11/01/2023

Đi đâu để không bị làm "củi tươi" của Đảng ?

Hà Nguyên, VNTB, 24/12/2022

Phát biểu vào ngày 31/7/2017 tại phiên họp thứ 12 của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói : "Lò đã nóng lên rồi thì củi tươi vào đây cũng phải cháy. Củi khô, củi vừa vừa cháy trước, rồi cả lò nóng lên, tất cả các cơ quan vào cuộc, có ai đứng ngoài đâu".

Ảnh minh họa Trịnh Xuân Thanh bị áp giải đến tòa

Dĩ nhiên ví von trên của ông Nguyễn Phú Trọng là ẩn dụ, vì nếu cây đang xanh tươi thì họa chăng chỉ lâm tặc phá rừng thì mới có cái gọi là ‘củi tươi’. Vậy thì những quan chức đảng viên trước đe dọa sẽ phải làm ‘củi tươi’ cho thanh trừng, đấu đá giữa các phe nhóm quyền lực, họ sẽ chọn ‘ẩn mình’ ở quốc gia nào sẽ an toàn chuyện đe dọa ‘dẫn độ’ ?

Dưới đây là một gợi ý được căn cứ theo nội dung của văn bản số 33/TANDTC-HTQT của Tòa án nhân dân tối cao, "Về công tác tương trợ tư pháp, tống đạt văn bản tố tụng ra nước ngoài", do Vụ hợp tác quốc tế của Tòa án nhân dân tối cao ban hành.

Theo đó, danh sách các hiệp định/thỏa thuận tương trợ tư pháp về dân sự, hình sự, dẫn độ, chuyển giao người bị kết án phạt tù tính đến ngày 17-3/2021 cụ thể như sau về thỏa thuận dẫn độ :

Ngoài ra, cần tham khảo luôn phần danh sách cập nhật liên quan nội dung về Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự.

Hà Nguyên

Nguồn : VNTB, 24/10/2022

*************************

Trốn" đi Mỹ cho an toàn ?

Hoài Nguyễn, VNTB, 24/12/2022

"Trốn" qua Mỹ thì không có thể bị ‘điệu’ về Việt Nam để thi hành án.

Tại phiên tòa xét xử Nguyễn Thị Thanh Nhàn AIC và đồng phạm, tính đến ngày 22/12 thì có đến hai đồng phạm trong vụ án này hiện sống ở Mỹ. Giả dụ án phúc thẩm tuyên họ có tội với mức án tù giam, liệu có thể di lý họ từ Mỹ về Việt Nam để thi hành án ?

Tại phiên tòa, luật sư Nguyễn Văn Tú bào chữa cho bị cáo Nguyễn Đăng Thuyết, Giám đốc Công ty Thành An Hà Nội, công bố bức thư của của thân chủ của mình gửi cho Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân TP Hà Nội từ trước khi diễn phiên xét xử.

Cụ thể, nội dung bức thư của bị cáo Nguyễn Đăng Thuyết thể hiện bị cáo này biết đang chịu xét xử vắng mặt thông qua báo chí. Trong bức thư, bị cáo Thuyết trình bày 3 nội dung, đầu tiên là nói nhận thông tin phiên tòa quá gấp, không thể về Việt Nam dù "rất mong muốn có mặt ở tòa để trình bày". Bị cáo này đồng ý để luật sư Nguyễn Văn Tú bào chữa cho mình.

Trình bày về cáo buộc "quân xanh, quân đỏ", bị cáo Thuyết cho biết khoảng 10 năm trước, có người nhờ bị cáo ký hồ sơ dự thầu nhưng quá lâu nên "ai nhờ tôi không nhớ". Ngoài ra, bị cáo này cũng khẳng định tôn trọng kết luận điều tra và cáo trạng vụ án vì chúng là "kết quả làm việc của cơ quan có thẩm quyền".

Tuy nhiên, bị cáo Thuyết bác bỏ cáo buộc của Viện kiểm sát về việc ông "bỏ trốn, cần xử lý nghiêm". Trong thư, bị cáo Thuyết khẳng định không biết có vụ án này khi xuất cảnh ra nước ngoài vào tháng 4/2021. Cụ thể, Cục Cảnh sát xuất nhập cảnh Bộ Công an đã đồng ý cho người này xuất cảnh và khi đó, vụ án AIC chưa hình thành, chưa được khởi tố. Bị cáo ở Mỹ từ đó đến nay vì có 2 con nhỏ đang học, mà theo pháp luật Mỹ, cả hai phải có người giám hộ. Bị cáo Thuyết cho biết thêm rằng đã ly hôn và giữ quyền giám hộ.

Bị cáo Thuyết cũng trình bày tiến độ xử lý vụ án quá nhanh, hồ sơ chuyển từ Viện kiểm sát sang tòa chỉ 10 ngày đã có quyết định đưa ra xét xử. "Thời gian quá ngắn, bất khả kháng để thu xếp cho gia đình và công việc để về tham gia phiên tòa" – thư bị cáo Thuyết nêu.

Một bị cáo khác cũng đang sống ở Mỹ là ông Ngô Thế Vinh, Giám đốc Công ty Nha khoa Việt Tiên. Ông Vinh cho biết đang phải điều trị bệnh theo chỉ định của bác sĩ, đồng thời phải chăm sóc con nhỏ đang bị tự kỷ nên không thể về nhưng sẽ "hợp tác với tòa".

Cơ quan tố tụng cáo buộc bị cáo Thuyết có hành vi làm "quân xanh, quân đỏ" giúp Công ty AIC trúng 5 gói thầu tại bệnh viện Đồng Nai, gây thiệt hại chung hơn 55 tỷ đồng ; riêng hành vi của bị cáo Vinh bị cho là gây thiệt hại gần 80 tỷ đồng, và qua đây, người này hưởng lợi 120 triệu đồng.

Ngoài hai bị cáo trên, thì các bị cáo khác cũng đang được cho là "bỏ trốn và đang bị phát lệnh truy nã", gồm : Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cựu chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty AIC ; Trần Mạnh Hà, Phó Tổng giám đốc Công ty AIC ; Đỗ Văn Sơn, cựu kế toán trưởng Công ty AIC ; Nguyễn Thị Sen, cựu giám đốc Công ty cổ phần Thiết bị Y tế và Môi trường ; Nguyễn Thị Tích, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Mopha ; và Đỗ Mỹ Hạnh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty trách nhiệm hữu hạn Quốc tế Cát Vân Sa.

Giả dụ như ở phiên xét xử phúc thẩm vụ án nói trên, danh sách các bị cáo "bỏ trốn và phát lệnh truy nã" được thông báo là đều đang sinh sống tại Hoa Kỳ, thì liệu có thể di lý họ về Việt Nam để "bảo đảm thi hành án" ?

Câu trả lời ở hiện tại là "có thể không" ; bởi rất đơn giản, các văn bản pháp lý gọi là "Hiệp định Tương trợ tư pháp về hình sự, Hiệp định Dẫn độ, Hiệp định Chuyển giao người bị kết án phạt tù" giữa Hoa Kỳ với Việt Nam đều đang ở giai đoạn đàm phán.

Hoài Nguyễn

Nguồn : VNTB, 24/12/2022