Viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine sẽ không còn là ưu tiên ?

Thanh Phương, RFI, 17/11/2023

Ngày 15/11/2023, Quốc hội Mỹ đã thông qua được ngân sách tạm thời cho chính phủ liên bang, nhờ vậy mà tránh được tình trạng tê liệt của bộ máy hành chính (shutdown). Nhưng để phe Cộng hòa và Dân chủ có thể đạt được thỏa hiệp đó, viện trợ quân sự cho Ukraine đã bị tạm gác sang một bên.

Trụ sở Quốc hội Mỹ trên Đồi Capitol, Washington, ngày 08/09/2022. AP - Jacquelyn Martin

Hiện giờ, Hoa Kỳ vẫn là quốc gia giúp đỡ Ukraine nhiều nhất trong cuộc chiến chống quân xâm lược Nga, với tổng cộng khoảng 110 tỷ đô la viện trợ dân sự và quân sự kể từ tháng 02/2022. Nhưng trong vài tháng nữa, các khoản tiền viện trợ này sẽ cạn kiệt. 

Tổng thống Joe Biden vẫn không ngừng khẳng định Hoa Kỳ "sẽ không bao giờ bỏ rơi Ukraine", cho dù cả thế giới nay đang chú tâm vào xung đột giữa Israel và Hamas ở dải Gaza. Nhưng trên thực tế, Quốc hội Hoa Kỳ, có vẻ như đang muốn đặt lại vấn đề về yểm trợ tài chính cho Kiev, đúng vào lúc mà quân đội Ukraine đang gặp khó khăn trên chiến trường và sắp trải qua một mùa đông trong thế phòng thủ, do quân Nga được cho là sẽ oanh kích ồ ạt vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. 

Cụ thể, đảng Dân chủ đã muốn Quốc hội Mỹ thông qua một ngân sách chung cho cả Ukraine, Israel và Đài Loan, nhưng cuối cùng theo yêu cầu của đảng Cộng hòa, các viện trợ quân sự đó sẽ được xử lý riêng theo từng nước. Các nghị sĩ Cộng hòa đã từ chối thông qua khoản viện trợ 61 tỷ đôla cho Kiev như chính quyền Joe Biden đã dự kiến. 

Để tránh nguy cơ "shutdown", sẽ khiến hơn một triệu công chức không được phát lương trong khi sắp đến những ngày lễ cuối năm, chính quyền Biden đã phải chấp nhận những nhượng bộ lớn, nhất là về viện trợ quân sự cho Ukraine. 

Vấn đề là thỏa hiệp này chỉ là tạm thời, chỉ kéo dài 45 ngày, cho nên sẽ phải được thương lượng lại vào đầu năm tới. Phe cứng rắn bên phía đảng Cộng hòa thì đã báo trước là họ dứt khoát không chấp nhận thêm bất cứ viện trợ nào cho Kiev. Đối với họ, ngân sách đó nên được dành cho việc quản lý khủng hoảng nhập cư, chứ không phải để tham gia trực tiếp vào một cuộc chiến tranh ở nước ngoài. 

Theo hãng tin Reuters, hôm thứ Tư vừa qua, thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham đã tuyên bố "tăng cường bảo vệ biên giới nước Mỹ quan trọng hơn là viện trợ cho nước ngoài", cho dù ông vẫn ủng hộ việc yểm trợ Ukraine chống quân xâm lược Nga. 

Cho nên thương lượng sắp tới về viện trợ quân sự cho Ukraine chắc chắn sẽ rất phức tạp. Trước mắt, theo báo chí Mỹ, vào đầu tuần tới, các nghị sĩ Quốc hội Hoa Kỳ sẽ biểu quyết một dự luật riêng về viện trợ nhân đạo và quân sự tổng cộng 24 tỷ đôla cho Ukraine, mà tổng thống Biden muốn được bao gồm trong ngân sách chung. 

Theo Reuters, hiện giờ đa số các nghị sĩ cả bên Cộng hòa lẫn Dân chủ đều vẫn ủng hộ việc trợ giúp chính quyền của tổng thống Volodymyr Zelensky. Nhưng về công luận Hoa Kỳ, theo kết quả một cuộc thăm dò do viện Ipsos thực hiện cho hãng tin Reuters trong tuần này, nay chỉ có 41% dân Mỹ ủng hộ viện trợ vũ khí cho Ukraine, 32% chống và phần còn lại không có lập trường dứt khoát. 

Thanh Phương

*************************

Tổng thống Zelensky khẳng định Nga "tập trung tên lửa" chuẩn bị tấn công Ukraine trong mùa đông

Thanh Hà, RFI, 17/11/2023

Trả lời báo chí hôm 16/11/2023 tổng thống Volodymyr Zelensky xác nhận tin Nga đang "tập trung tên lửa" để chuẩn bị cho một chiến dịch oanh kích các cơ sở hạ tầng thiết yếu, như nhà máy điện của Ukraine đúng vào mùa đông giá rét. AFP nhắc lại tuần trước Kiev đã báo động, Moskva sẽ lại tấn công vào các cơ sở hạ tầng dân sự.

Bức ảnh tài liệu này do Bộ Khẩn cấp Ukraine chụp và công bố ngày 19-12/2022 cho thấy một vụ hỏa hoạn tại cơ sở hạ tầng điện quan trọng sau một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Kyiv, trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine. Chính quyền quân sự thành phố Kyiv cho biết máy bay không người lái đã tấn công thủ đô Ukraine vào sáng sớm ngày 19 tháng 12 năm 2022, đồng thời kêu gọi người dân chú ý đến các cảnh báo trên không. AFP – STR

Tương tự như năm ngoái, Nga sẽ phá hoại các nhà máy điện của Ukraine, để cho thường dân chết rét. Tuy nhiên, ông Zelensky lạc quan hơn một chút khi nhận định : Có thể Moskva không còn nhiều tên lửa như cùng thời kỳ năm ngoái, đồng thời khả năng phòng thủ của Ukraine cũng đã có phần tốt hơn. Phát biểu của tổng thống Ukraine nhằm hối thúc các đồng minh tăng cường viện trợ quân sự, tăng cường khả năng bắn chận tên lửa của Nga.

Kiev lo ngại thiếu đạn dược do các nhà cung cấp cho Ukraine dành ưu tiên hỗ trợ Israel trong cuộc xung đột với phong trào Hồi Giáo Palestine Hamas. Tổng thống Zelensky ghi nhận : Một trong những hậu quả rõ rệt của cuộc xung đột ở Cận Đông là việc "cung ứng đạn dược cho Ukraine đang bị chậm lại", các lô đầu đạn 155 ly cung cấp cho Ukraine đang bị "giảm đi trông thấy".

Xét về khả năng phòng thủ, tổng thống Volodymyr Zelensky cho rằng Ukraine đã "tiến bộ hơn năm ngoái" với nhiều lá chắn hơn, ngăn chặn được từ "75 đến 80% drone" của đối phương . Chính quyền cũng đã thiết lập được nhiều hầm trú ẩn và những nơi an toàn cho thường dân. Thế nhưng nhu cầu đẩy mạnh hệ thống phòng không vẫn còn "cấp bách với các khu vực ở miền đông như thành phố Kharkiv, hay vùng Donetsk và Zaporijjia…".

Tại miền đồng Ukraine, thị trưởng Avdiivka hôm qua khẳng định lực lượng của Nga "năng động hơn trong những ngày gần đây", huy động cả xe thiết giáp trong các đợt phản công. Thành phố với hơn 30. 000 cư dân này trước chiến tranh, nay chỉ còn lại chưa đầy 1.500 người và đang trở thành một biểu tượng kháng chiến của Ukraine.

Thanh Hà

Ukraine phản công thất bại và nhận định của Nga

Vassily Kashin, Minh Anh, RFI, 15/11/2023

Ngày 01/11/2023, tổng tư lệnh quân đội Ukraine, tướng Valery Zaluzhny trả lời phỏng vấn tuần báo kinh tế Anh The Economist thừa nhận cuộc phản công đã thất bại. Cùng ngày, Vassily Kashin, một trong số các chiến lược gia lớn của Nga, có bài phân tích về thực trạng cuộc chiến tại Ukraine, cũng như là khả năng tiến triển cuộc xung đột. Theo tác giả, thất bại của Ukraine hiện nay là do những tính toán sai lầm về chiến lược của Kiev và đồng minh phương Tây.

Cảnh tan hoang sau một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga tại làng Kiseliovka, gần Kherson, miền nam Ukraine, ngày 10/11/2023. AP - Efrem Lukatsky

Trang mạng Conflit của Pháp trước hết cho biết, Vassily Kashin, là tiến sĩ ngành Khoa học Chính trị, Viện Viễn Đông Nga. Bài nhận định này được đăng trên báo Nga Profil, một tờ báo chuyên viết về các chủ đề kinh tế và đối ngoại. Cũng theo trang Conflit, việc dịch và giới thiệu bài viết còn nhằm cho thấy rõ những nhận định của Nga về diễn biến cuộc xung đột này. RFI tiếng Việt xin giới thiệu bài viết này.

-----------------------

Thất bại của cuộc phản công và những hậu quả

Trước hết, tác giả Vassily Kashin nhắc lại, mục đích cuộc phản công của Ukraine là giáng cho Nga một đòn thất bại chiến lược nặng nề qua việc cắt hành lang trên đất liền nối với bán đảo Crimea. Thế nhưng, từ đầu cuộc phản công đến nay, Ukraine chưa bao giờ chọc thủng được hàng phòng ngự do quân Nga thiết lập.

Trong cuộc phản công tại Kharkov tháng 9/2022 và Kherson giai đoạn tháng 8-11/2022, thắng lợi thu được rất hạn chế. Ukraine đã thiệt hại nặng nề trước một đội quân Nga đã bị kiệt sức, quân số cực kỳ ít, phải chiến đấu trên một chiến tuyến dài. Chỉ đến khi các trạm vượt sông Dniepr có nguy cơ bị phá hủy, quân Nga mới rút về phía tả ngạn.

Quan sát những gì đã diễn ra, dường như thiếu thận trọng nếu kỳ vọng Ukraine sẽ có được những thành công trong những điều kiện mới hiện nay. Vào mùa hè 2023, quân số Nga ở thế áp đảo. Tuyến phòng thủ đã được trang bị và gia cố hoàn hảo. Việc huy động ngành công nghiệp quốc gia bắt đầu mang lại kết quả rõ ràng.

Vì vậy, mục tiêu thật sự của cuộc phản công không phải là để chiến thắng quân đội Nga hiện đang kiểm soát lối vào biển Azov, mà là buộc Moskva phải đàm phán trong những điều kiện có lợi cho phương Tây. Nhưng để làm được điều này, phương Tây trước tiên phải cho thấy là Ukraine vẫn giữ được thế chủ động chiến lược, tiếp đến là giáng những đòn thiệt hại nặng nề cho quân đội Nga, điều này sẽ gây mất ổn định tình hình trong nước, và cuối cùng có những tiến bộ cho phép Ukraine tuyên bố chiến thắng.

Khủng hoảng chiến lược Ukraine

Cuộc phản công của Ukraine theo đuổi những mục tiêu chính trị nhiều hơn là chiến lược và tiêu chí chính của sự thành công dường như là diễn biến tâm lý xã hội Nga và việc đánh giá tình hình của giới lãnh đạo Nga. Đây là kế hoạch đặc trưng chủ yếu của Kiev trong suốt cuộc xung đột. Phần lớn những nỗ lực này của Ukraine, và có thể hầu hết những tổn thất của nước này, đều có liên quan đến những chiến dịch được thiết kế nhằm tạo ra một hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ.

Điều này được thể hiện rõ qua các kiểu hành động như việc bảo vệ ngoan cường những thành phố được cho là "pháo đài" trong những điều kiện rõ ràng là bất lợi, những cuộc đột nhập đầy rủi ro của các đơn vị phá hoại được huấn luyện đặc biệt vào vùng lãnh thổ cũ của Nga hay như tấn công vào những mục tiêu mang tính biểu tượng tại các thành phố của Nga (điện Kremlin, các tòa nhà chọc trời tại Moskva)…

Có thể chiến lược này là kết quả của một sự thiếu suy nghĩ muốn đưa vào xã hội Nga những tư duy kiểu phương Tây về thái độ của công chúng đối với chiến tranh, được hình thành tại Mỹ và châu Âu qua các chiến dịch quân sự ở nước ngoài, như cuộc chiến tranh Việt Nam và Iraq.

Tác giả Vassily Kashin ví von Ukraine đang đóng vai một ông thầy dạy võ tồi trong một bộ phim võ thuật Hồng Kông cũ xưa, khi dùng tay điểm huyệt, mong làm tê liệt khả năng gây hại của một đối thủ được cho là có thể lực và thân hình vạm vỡ. Nhưng vị sư phụ này lại không rành về giải phẫu học nên luôn điểm sai huyệt, đánh vào những nơi có rất ít đầu dây thần kinh.

Còn đối với NATO, tác giả lưu ý, xã hội Nga chỉ đồng ý thừa nhận thất bại và rút khỏi cuộc xung đột sau nhiều thất bại cay đắng trên chiến trường (bị bao vây và bị đánh bại bởi các đạo quân lớn). Bất kỳ một thất bại nhỏ hơn nào cũng chỉ sẽ khuyến khích Nga sử dụng ngày càng nhiều các nguồn lực của mình để giành lấy chiến thắng. Và trên phương diện này, rõ ràng Nga chiếm ưu thế vượt trội so với Ukraine (kể cả gộp toàn bộ các phần hỗ trợ của phương Tây).

Tầm nhìn của phương Tây cho hồi kết của xung đột

Thất bại của "cuộc phản công" cho thấy rằng chiến lược nhằm chấm dứt xung đột trong những điều kiện có thể chấp nhận được cho phương Tây đã rơi vào bế tắc. Vậy đó là những điều kiện gì ?

Mỹ và các nước đồng minh chưa bao giờ nghiêm túc xem xét việc trở lại với đường biên giới năm 1991 hoặc trước ngày 23/02/2022. Vấn đề toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine cũng không nằm trong số các ưu tiên của Mỹ và các nước đồng minh. Tương tự, mong muốn sáp nhập nhiều vùng lãnh thổ mới cũng không phải là động lực chính để Moskva phát động chiến dịch quân sự đặc biệt.

Theo Vassily Kashin, nguyên nhân của cuộc xung đột là sự bất đồng về vị trí của Ukraine trong hệ thống an ninh khu vực. Nga đã tìm cách trừ khử Ukraine như là một nguồn đe dọa tiềm tàng khi buộc nước này phải giữ vị thế trung lập và chấp nhận các hạn chế đối với ngành công nghiệp quốc phòng và lực lượng vũ trang của mình.

Đối với Hoa Kỳ, điều quan trọng là phải giữ Ukraine như là một đầu cầu quân sự tiềm năng. Do đó, đối với Washington, kết quả của cuộc xung đột có thể chấp nhận được là Ukraine mất một phần lãnh thổ đáng kể, nhưng vẫn là một tiền đồn của Mỹ - với việc sau đó tái vũ trang, triển khai các căn cứ quân sự của Mỹ… Nói một cách khác, đối với Mỹ, Ukraine mất bao nhiêu đất không quan trọng, miễn là nước này vẫn có khả năng tồn tại về mặt kinh tế, nghĩa là Ukraine kiểm soát các trung tâm kinh tế và chính trị chính của mình.

Bằng cách chấm dứt cuộc xung đột trong những điều kiện như vậy trong tương lai gần, Hoa Kỳ có thể tạm thời giảm chi tiêu hậu thuẫn quân sự cho Kiev, và như vậy, chúng có tác dụng "đóng băng" xung đột. Điều đó có thể giúp Hoa Kỳ tập trung vào những cuộc khủng hoảng đang diễn ra tại nhiều vùng khác nhau trên thế giới, và nhất là tập trung nỗ lực để kềm hãm Trung Quốc.

Trong tương lai, với việc Ukraine được hội nhập vào hệ thống các định chế phương Tây và lãnh đạo bởi một chế độ dân tộc chủ nghĩa bài Nga, Washington rất có thể lại sử dụng nước này vào bất kỳ lúc nào như là một công cụ quân sự để ngăn chặn hay đánh bại Nga về mặt chiến lược.

Còn Nga tìm kiếm điều gì ?

Đối với Moskva, một kết quả như vậy đồng nghĩa với khả năng cao xảy ra một cuộc chiến mới, có sức tàn phá lớn hơn rất nhiều, có lẽ trong một tương lai không xa. Tất nhiên, cuộc chiến tranh này không được định trước. Ngay cả khi giả định rằng cuộc xung đột kết thúc trong những điều kiện chấp nhận được đối với Washington, nhưng nhiều vấn đề khác có thể chuyển hướng xấu.

Chẳng hạn, Hoa Kỳ rất có thể sẽ bị sa lầy trong các cuộc xung đột ở Trung Đông với Iran và các đồng minh, và tại Viễn Đông với Trung Quốc và Đài Loan. Nếu như Mỹ gặp khó khăn tại những vùng này trên thế giới, họ sẽ chẳng thể nào quay lại với dự án tái thiết và tái vũ trang Ukraine.

Tuy nhiên, vấn đề ở đây chỉ là những xác suất, phụ thuộc vào nhiều yếu tố mà theo đó Nga có ít, thậm chí là không có tầm ảnh hưởng nào. Thế nên, kế hoạch của Nga phải được dựa trên những kịch bản xấu nhất, đó là việc tái vũ trang nhanh chóng Ukraine. Vì vậy, nhìn từ quan điểm của Moskva, NATO không chấm dứt tồn tại chừng nào hiểm họa này không được loại bỏ.

Tháng 3/2022, Nga đã tiến gần đến việc chấp nhận một thỏa thuận hòa bình, theo đó, nước này sẽ không chiếm thêm nhiều vùng lãnh thổ mới, nhưng sẽ nhận được các bảo đảm về phi quân sự hóa và thế trung lập của Ukraine. Tuy nhiên, thỏa thuận này đã bị cản trở do sự can thiệp trực tiếp từ Mỹ và Anh theo như nhiều nguồn tin đáng tin cậy.

Kể từ đó, tình hình đã thay đổi. Nga phải đối mặt với nhiệm vụ bảo vệ các đường biên giới bên ngoài của bốn vùng lãnh thổ mới. Theo quy định của Hiến Pháp Nga, mọi thỏa hiệp về lãnh thổ là điều không thể. Mối đe dọa cao về các hành động khiêu khích, phá hoại hay hành động khủng bố từ phía Ukraine có thể tạo ra nhu cầu vươn tới những đường biên giới khác.

Trong mọi trường hợp, vấn đề vùng lãnh thổ sẽ được giải quyết trên chiến trường. Biên giới hiện nay có nhiều khả năng sẽ nằm dọc theo đường tiếp xúc giữa hai bên tại thời điểm ngưng bắn.

Cân bằng lực lượng

Vị thế chiến lược của Ukraine đang xấu đi. Nhiều dấu hiệu cho thấy Kiev đang kiệt nguồn nhân lực, như việc cho phép huy động nhập ngũ từ người học ở bậc sau đại học, nữ bác sĩ cho đến người tàn tật, người mắc các chứng bệnh nhiễm khuẩn mãn tính, rối loạn tâm thần hay như cưỡng ép tòng quân, đánh đập những người trốn lính... Những tổn thất về nhân mạng cao hơn khả năng bù đắp, đến mức Ukraine khó thể trụ được trong lâu dài.

Hệ quả của việc đổi mới liên tục danh sách thứ hạng công dân thuộc diện phải nhập ngũ đang hạ thấp chất lượng tân binh và làm tăng số lượng nạn nhân trên chiến trường. Tất cả những động thái này chỉ nhằm đổi lấy sự tồn tại mong manh của một Nhà nước mà khả năng kiểm soát xã hội đang bị hạn chế vì nạn tham nhũng và trốn lính lan tràn.

Từ những quan sát này, tác giả người Nga này nhận định, phương Tây sai lầm khi cho rằng cả Ukraine và Nga khó thể tiến hành các cuộc phản công quy mô lớn. Nếu như điều này đúng đối với trường hợp của Ukraine thì không có gì cho phép kết luận là Nga không thể có bước đột phá trên chiến trường.

So với đối phương, quân đội Nga liên tục gia tăng quân số và tăng cường trang bị nhiều loại vũ khí mới hiện đại hơn cả về mặt số lượng và chất lượng (drone trinh sát, các loại đạn pháo có thể khả năng tấn công một cách tự chủ nhờ vào trí tuệ nhân tạo và công nghệ nhận dạng…). Những loại vũ khí mà một năm trước đây Nga đã không có, giờ có thể cho phép quân đội Nga ở trong thế "ngang bằng vai vế", thậm chí vượt xa đối thủ.

Cuối cùng, xung đột bùng phát ở Trung Đông ngày 07/10/2023, và mối đe dọa ngày càng lớn về một cuộc khủng hoảng chính trị - quân sự lớn xung quanh Đài Loan trong năm 2024 đã dẫn đến hệ quả là Mỹ phân bổ lại các nguồn lực quân sự và giảm hỗ trợ cho Ukraine. Vì vậy, khả năng tiến hành một cuộc tấn công lớn từ nay phụ thuộc nhiều vào năng lực triển khai các chiến thuật mới của quân đội Nga để vượt qua cuộc khủng hoảng "dậm chân tại chỗ" hiện nay. Nếu như khai thác được những năng lực chiến thuật và kỹ thuật mới, sự năng động của cuộc xung đột có thể thay đổi triệt để.

Minh Anh

************************

Tổng thống Zelensky : Nga đẩy mạnh các cuộc tấn công ở miền đông Ukraine

Thùy Dương, RFI, 15/11/2023

Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm thứ Ba 14/11/2023 cho biết quân đội Ukraine đang phải đối phó với "sự gia tăng số vụ tấn công của Nga" tại miền đông, nhất là quanh thành phố công nghiệp Avdiïvka.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong một cuộc họp báo với chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen tại Kiev, ngày 04/11/2023. AP - Efrem Lukatsky

Theo AFP, quân đội Nga từ một tháng qua tìm cách bao vây thành phố công nghiệp Avdiïvka của Ukraine, nơi đã trở thành một trong những điểm nóng trong cuộc xung đột. Nỗ lực tấn công, bao vây của Nga diễn ra trong bối cảnh các lực lượng Ukraine phản công trong nhiều tháng nhưng không giải phóng được các vùng lãnh thổ bị quân Nga chiếm đóng. Các chiến tuyến dường như không suy suyển cho dù cả điện Kremlin và chính quyền Zelensky đều khẳng định chiến tranh không đi vào ngõ cụt.

Trên mạng Telegram, tổng thống Zelensky cho biết : "Quân đội đã báo cáo là có sự gia tăng số các cuộc tấn công của kẻ thù" như Avdiivka, Koupiansk và Donetsk ở miền đông Ukraine. Tuy nhiên, tổng thống Zelensky bảo đảm rằng binh sĩ Ukraine vẫn "giữ vững vị trí" và cũng đang tiến hành "các cuộc tấn công".

Trước đó một hôm, trong báo cáo mới nhất, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một trung tâm phân tích đặt trụ sở tại Mỹ, cho biết "các lực lượng Nga hôm 13/11 đã tiếp tục các cuộc tấn công gần Avdiivka và đạt được một số thắng lợi".

Trong khi đó, theo báo Pháp Le Monde, chỉ huy các đội quân trên bộ của quân đội Ukraine hôm qua nhận định quân đội Nga sử dụng ngày càng nhiều drone tự sát, đang tấn công về phía miền đông Ukraine và phản công ở phía bắc và nam của Bakhmout.

Về phía tình báo quân đội Ukraine, lãnh đạo Kyrylo Boudanov cho rằng rất có thể là sẽ không bao giờ có hiệp định hòa bình ký với Nga. Ông tuyên bố, trong lịch sử, có những trường hợp chiến tranh giữa các nước không được giải quyết bằng một hiệp định.

Thùy Dương

************************

Nga thừa nhận quân Ukraine đã vượt sông Dnipro tiến vào vùng Kherson

Reuters, VOA, 15/11/2023

Nga hôm 15/11 lần đầu tiên thừa nhận rằng quân Ukraine đã vượt sông Dnipro rộng lớn để tiến vào các vùng bị chiếm đóng ở khu vực Kherson, nhưng cũng nói thêm họ đã triển khai thêm quân để ngăn chặn trong lúc Kyiv cố gắng mở một tuyến tấn công mới vào bán đảo Crimea vốn đã bị Nga sáp nhập.

Lính Ukraine đứng gác dọc sông Dnipro gần vùng Kherson đang bị Nga chiếm đóng

Ukraine hôm 14/11 nói họ đã tạo được thế đứng vững ở bờ đông sông Dnipro ‘bất chấp mọi khó khăn’, nhiều khả năng là bước lùi lớn đối với quân chiếm đóng Nga ở phía nam.

Phát ngôn nhân quân đội Ukraine hôm 15/11 cho biết quân Ukraine đang cố gắng đẩy lùi quân Nga khỏi bờ đông sông Dnipro, vốn là rào cản tự nhiên đáng gờm trên chiến trường.

Ông Vladimir Saldo, thống đốc do Nga bổ nhiệm ở khu vực Kherson mà Moscow kiểm soát, thừa nhận trong một tuyên bố rằng các lực lượng Ukraine đã vượt sông, nhưng nói rằng phía Ukraine đã hứng chịu tổn thất nặng nề.

"Viện quân của chúng tôi đã đến nơi. Quân thù bị mắc kẹt ở khu dân cư Krynky và địa ngục rực lửa đã ở đó chờ chúng : bom, tên lửa, hệ thống súng phun lửa hạng nặng, đạn pháo và máy bay không người lái", ông Saldo nói.

Dẫn điều mà ông cho là thông tin trực tiếp từ nhóm quân sự ‘Dnepr’ của Nga, ông cho biết quân Ukraine đã bị giữ chặt trong các tầng hầm trong ngày và dự đoán cuộc tấn công của Ukraine sẽ bị đẩy lùi.

Làng Krynky nằm gần Dnipro cách thành phố Kherson mà Ukraine đã giành lại gần như đúng một năm trước khoảng 30 km về phía đông bắc.

Bà Natalia Humeniuk, phát ngôn nhân Bộ chỉ huy quân sự miền Nam Ukraine, mô tả tiền tuyến là ‘khá uyển chuyển’ và cho biết quân của Kyiv đã gây áp lực cho quân Nga dọc theo con sông.

"Quân chúng tôi phản công trên một chiến tuyến kéo dài từ 3 đến 8 km dọc theo toàn bộ bờ sông từ mép nước", bà nói.

"Hiện tại, chúng tôi sẽ yêu cầu không tiết lộ thông tin... điều này sẽ cho phép chúng tôi thông báo về những chiến thắng lớn sau", bà phát biểu trên truyền hình.

Nga đã ngăn chặn được phần lớn cuộc phản công của Kyiv ở mạn đông nam, nhưng bước tiến của Ukraine ở khu vực Kherson bị chiếm đóng có thể khiến tuyến phòng thủ của họ phải dàn trải hơn và áp lực lên họ sẽ gia tăng.

"Bất chấp mọi khó khăn, các lực lượng vệ quốc của Ukraine đã giành được chỗ đứng ở tả ngạn (phía đông) sông Dnipro", Andriy Yermak, Chánh văn phòng của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, cho biết hôm 14/11.

Vị quan chức này nói rằng cuộc phản công của Ukraine, mà họ phát động hồi tháng 6, đang ‘tiến triển’ và Kyiv biết ‘làm sao để chiến thắng’.

Quân đội Nga hồi tuần trước cho biết các lực lượng của họ đã làm thất bại nỗ lực của Ukraine nhằm tạo ra một đầu cầu ở bờ đông sông Dnipro và các cồn lân cận, gây tổn thất nặng nề cho Ukraine.

Reuters

Nguồn : VOA, 15/2023

************************

Cung cấp đạn pháo cho Ukraine : Liên Âu khó đạt được mục tiêu

Thanh Phương, RFI, 15/11/2023

Vào tháng 3 năm nay, 27 quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu đã cam kết sẽ cung cấp cho Ukraine tổng cộng 1 triệu đạn pháo từ đây đến tháng 03/2024 để hỗ trợ Kiev trong cuộc chiến chống quân xâm lược Nga. Nhưng rất có thể là Liên Âu sẽ khó mà thực hiện được mục tiêu này. 

Lãnh đạo ngành ngoại giao Liên Hiệp Châu Âu Josep Borrell (giữa) đến dự cuộc họp các ngoại trưởng EU tại Bruxelles, Bỉ, ngày 13/11/2023. AP - Virginia Mayo

Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2/2022, Liên Hiệp Châu Âu đã cấp tổng cộng 27 tỷ euro viện trợ quân sự cho Kiev. Từ hôm qua, 14/11/2023, các bộ trưởng Quốc Phòng Liên Hiệp Châu Âu họp tại Bruxelles để bàn về viện trợ quân sự cho Ukraine và đã một lần nữa khẳng định sẽ tiếp tục yểm trợ chống quân Nga. 

Nhưng các bộ trưởng châu Âu phải tìm cách huy động thêm phương tiện và thúc đẩy nhịp độ cung cấp viện trợ đó trong bối cảnh mà chính Ukraine nay nhìn nhận chiến dịch phản công được khởi động từ tháng 6 đã thất bại và Kiev đang lo ngại là các đồng minh phương Tây, đứng đầu là Hoa Kỳ, bắt đầu cảm thấy mệt mỏi. Xung đột giữa Israel với Hamas nay càng khiến cho các nước châu Âu bớt quan tâm đến chiến tranh Ukraine.

Trước báo chí hôm qua, chính bộ trưởng Quốc Phòng Đức Boris Pistorius đã nói thẳng thừng là Liên Âu sẽ không thể đạt được mục tiêu một triệu đạn pháo như đã cam kết. Cho đến nay, Liên Hiệp Châu Âu chỉ mới gởi 300.000 đạn pháo sang Ukraine, lấy từ các kho dự trữ.

Với nhịp độ như vậy, Liên Hiệp Châu Âu khó thể đạt được mục tiêu đã đề ra. Trang mạng châu Âu Politico, trụ sở đặt tại Bruxelles, cho biết : "Các nhà sản xuất vũ khí thường nêu trình trạng thiếu nhân công và khó khăn về nguồn cung cấp chất nổ. Đó là những trở ngại đối với những công ty gia công đang cố tăng sản lượng (đạn pháo)". 

Hiện giờ khoảng 40% sản xuất đạn pháo của Liên Hiệp Châu Âu là dành để xuất khẩu sang khoảng 30 quốc gia khác, theo lời lãnh đạo ngoại giao châu Âu Josep Borrell. Ông cho rằng Liên Âu nên chuyển sang ưu tiên sản xuất cho Ukraine và "đây là một thay đổi đáng kể".

Ủy viên châu Âu về thị trường nội địa Thierry Breton thì khẳng định, từ tháng Hai đến nay, khả năng sản xuất của Liên Âu đã tăng thêm từ 20 đến 30%. Mục tiêu sản xuất hơn một triệu đạn pháo sẽ đạt được vào mùa Xuân năm sau. Nhưng vấn đề là các nước thành viên Liên Âu phải nhanh chóng đặt mua, mà trong vấn đề này thì có rất nhiều chậm trễ, cho dù gần đây đã có nhiều hợp đồng được ký kết. 

Theo lời ông Borrell, hiện chỉ mới có khoảng 180.000 đạn pháo được đặt mua và sẽ được giao cho Ukraine năm nay hoặc năm tới, tức là ít hơn phân nửa so với mục tiêu đề ra. Ông nhìn nhận rằng dù con số này có tăng thêm thì cũng khó mà thực hiện được cam kết giao một triệu đạn pháo cho Ukraine trước cuối tháng 3 năm tới. 

Nhưng cho dù Liên Âu có hội đủ một triệu đạn pháo cho Kiev thì vẫn không đủ để đáp ứng nhu cầu hiện nay của Ukraine lên tới ba triệu đạn pháo mỗi năm, nhất là trong bối cảnh quân đội Ukraine đang gặp rất nhiều khó khăn trên chiến trường, và coi như đang lui về thế phòng thủ thay vì phản công. Chiến tranh Ukraine sẽ kéo dài hơn là dự kiến và như vậy là Liên Âu sẽ phải tiếp tục yểm trợ cho Kiev trong nhiều năm nữa. 

Vào tháng Bảy vừa qua, lãnh đạo ngoại giao châu Âu Borrell đã đề nghị một ngân sách tổng cộng 20 tỷ euro cho bốn năm tới để tạo điều kiện cho việc cung cấp vũ khí cho Kiev, nhưng nhiều nước thành viên không muốn cam kết về ngân sách này.

Thanh Phương

Chiến tranh Ukraine : Nga gia tăng oanh kích thành phố Kherson

Thu Hằng, RFI, 14/11/2023

Chỉ trong 24 tiếng, quân đội Nga đã bắn 618 quả đạn pháo vào lãnh thổ Ukraine. Trong thông báo sáng 14/11/2023 trên mạng Telegram, thống đốc vùng Kherson cho biết "ít nhất 69 quả đạn pháo nhắm vào thành phố" khiến 3 người chết, 15 người bị thương, làm hư hại nhiều cơ sở y tế, hành chính và nhà dân. 

Các nhà kho bị hư hại ở Kherson, Ukraine, sau vụ tấn công của Nga, ngày 31/10/2023. Reuters - Stringer

Thành phố miền nam Ukraine vừa kỷ niệm một năm giải phóng hôm 11/11. Phần còn lại của vùng Kherson, bên kia bờ Dnipro, cũng như vùng Zaporijjia vẫn do quân Nga chiếm đóng. Theo nhiều blogger Nga và Ukraine, cũng như một số chuyên gia, quân đội Ukraine đã lập được căn cứ ở vùng bị Nga chiếm đóng từ cuối tháng 10, đặc biệt là ở làng Krynky, vùng Kherson.

Ngày 13/11, khi được hỏi về những thông tin dường như Ukraine đang củng cố vị trí ở hữu ngạn sông Dnipro nhằm chọc thủng phòng tuyến Nga, người phát ngôn điện Kremlin Dmitri Peskov từ chối bình luận về tình hình. Phía quân đội Nga cho biết lực lượng phòng không đã bắn hạ bốn drone của Ukraine ở bốn vùng Moskva, Tambov, Orlov và Bryansk trong đêm 13-14/11. 

 Hoa Kỳ khẳng định tiếp tục hỗ trợ Ukraine

Trước lo ngại Nga tăng cường tấn công trong mùa đông, ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tái khẳng định Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ Kiev. Theo người phát ngôn của bộ Ngoại Giao Mỹ Matthew Miller, được AFP trích dẫn, ông Blinken đã gặp ông Andriy Yarmak, chánh văn phòng tổng thống Zelensky, tại Washington và đề cập đến "những biện pháp có thể cùng làm với Ukraine để củng cố cơ sở hạ tầng khi mùa đông đến gần".

Ngay từ năm 2024, phi công Ukraine sẽ được đào tạo lái F-16 ở nước láng giềng Roumanie, trong một trung tâm đào tạo vừa được khánh thành hôm 13/11 ở Fetesti. Ukraine nóng lòng được sử dụng F-16 trên chiến trường. Trên mạng X, tổng thống Volodymyr Zelensky ca ngợi việc lập trung tâm mới ngay tại nước láng giềng là "sự đóng góp cụ thể và có ý nghĩa cho liên minh không quân". 

Thu Hằng

**************************

Tổng thống Ukraine cảnh báo : Mùa đông này, Nga sẽ lại tấn công ác liệt

Thanh Hà, RFI, 13/11/2023

Ukraine cần tập trung vào công tác phòng thủ. Phát biểu tối 12/11/2023 tổng thống Volodymyr Zelensky báo động Ukraine phải trong tư thế sẵn sàng đối phó với một đợt tấn công mới của Nga và đặc biệt là Moskva sẽ lại nhắm vào các cơ sở hạ tầng như các nhà máy điện vào mùa đông giá rét. Còn trên mặt trận ở miền đông Ukraine, quân đội Nga cũng đang chuẩn bị phản công.

Một cơ sở hạ tầng điện lực sau cuộc tấn công bằng drone của Nga ở vùng Kiev, Ukraine, ngày 19/12/2022 © Felipe Dana / AP

Tuyên bố nói trên được đưa ra vào lúc một phát ngôn viên bên quân đội Ukraine cảnh báo chiến sự thuyên giảm tại Avdiivka nhưng sẽ "bùng lên trở lại trong những ngày sắp tới". Trong toàn cảnh u ám đó, tình báo quân đội Ukraine loan báo ba sĩ quan của Nga đã tử thương trong vụ tấn công hôm Thứ Bảy vừa qua tại thành phố Melitopol do Nga chiếm đóng.

Thông tín viên Pierre Alonso từ thủ đô Moskva cho biết thêm thông tin. 

"Một vụ nổ lớn vào tối Thứ Bảy vừa qua ở Melitopol, một thành phố ở phía nam Ukraine cách chiến tuyến 70 cây số. Tình báo quân đội Ukraine cho biết, trụ sở lực lượng Nga đang chiếm đóng khu vực này là mục tiêu bị nhắm tới. Thông cáo nói rõ đây là hành động trả thù do một phong trào kháng chiến tại khu vực này tiến hành. Theo chính quyền Kiev thiệt hại khá nặng nề : có ít nhân ba sĩ quan Lực lượng Vệ binh Nga thiệt mạng trong vụ tấn công nói trên. Vẫn theo phía Ukraine, vụ tấn công đã diễn ra vào lúc có một cuộc họp giữa Lực lượng Vệ binh Nga và cơ quan an ninh FSB. Như vậy đây là một vố đau đối với Nga, vốn đã chiếm đóng thành phố này từ hơn một năm rưỡi qua, nhưng vẫn chưa hoàn toàn làm chủ tình hình và các hoạt động kháng chiến vẫn năng động ngay từ những ngày đầu khi Melitopol bị quân Nga chiếm đóng. Trái lại, đối với phía Ukraine thì đây là một tin vui bởi Kiev đang cần có những đòn ngoạn mục trong thời điểm này. Chiến dịch phản công đã chỉ cho phép gặt hái được những kết quả rất hạn chế trên bộ. Mức độ yểm trợ của các nước đồng minh cũng đang bắt đầu bị lung lay. Mùa đông đang đến gần và kèm theo đó là nỗi lo hệ thống điện lực của Ukraine lại bị oanh kích".

Tại Berlin, bộ Quốc Phòng Đức hôm 12/11/2023 thông báo năm 2024 "tăng gấp đôi ngân sách viện trợ quân sự cho Ukraine" và đây là một tín hiệu mạnh chứng tỏ phương Tây không bỏ quên cuộc chiến tranh Ukraine. Cùng lúc chánh văn phòng của tổng thống Zelensky ông Andriy Yermak dẫn đầu một phái đoàn đến Mỹ từ chiều qua. Nhiệm vụ của đoàn nhằm thảo luận với chính quyền Biden về các chương trình "hợp tác" song phương, tăng cường khả năng phòng thủ cho Ukraine. 

Thanh Hà

*****************************

Ukraine khẳng định mục tiêu "ưu tiên" là "phòng thủ" : Thêm một thắng lợi đối với Nga

Thanh Hà, RFI, 13/11/2023

Việc tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trong phát biểu hàng ngày vào tối Chủ Nhật 12/11/2023 mạnh mẽ khuyến cáo nên "tập trung vào vế phòng thủ" và không đề cập đến những tiến triển của chiến dịch "phản công" cho thấy, dường như phần thắng đang tạm thời nghiêng về phía tổng thống Nga Vladimir Putin. 

Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine chuẩn bị chống trả quân Nga ở thị trấn tiền tuyến Avdiivka, khu vực Donetsk, ngày 08/11/2023. Reuters - RFE/RL/Serhii Nuzhnenko

Theo giới chuyên gia, chiến dịch "phản công bị sa lầy" và thậm chí là "thất bại", bởi 6 tháng sau khi được khởi động, các chiến tuyến trên các mặt trận "miền đông và miền nam gần như không hề suy suyển". Một năm sau khi lực lượng Ukraine "giải phóng" thành phố Kherson, sông Dniepr vẫn là đường "biên giới" : hữu ngạn do lính Ukraine chiếm đóng, bên tả ngạn vẫn trong tay quân đội Nga. Trong vùng Zaporijjia cũng vậy, hai tháng từ khi giành lại được ngôi làng Robotyne, mục tiêu vươn ra đến tận biển Azov vẫn ngoài tầm của quân đội Ukraine.

Mục đích chận đường quân Nga ở các khu vực miền nam Ukraine và nhất là giành lại Melitopol cửa ngõ mở ra bán đảo Crimée vẫn còn rất xa vời vào lúc mà mùa đông đến gần, hơn 40 triệu dân Ukraine lại chuẩn bị đối mặt với giá rét.

Chiến tranh "sa lầy và những cơ hội đối với Kiev đang bị thu hẹp lại". Giới quan sát tổng kết như trên sau hơn 150 ngày "phản công", phía Ukraine chịu nhiều tổn thất nặng nề chỉ để "giải phóng được 14 ngôi làng và giành lại được vài cây số vuông" từ trong tay quân Nga.

Vậy làm thế nào để giải thích "thất bại" đó ? 

Nhiều chuyên gia, được đài RTS của Thụy Sĩ trích dẫn, giải thích có thể là phía Ukraine đã chủ quan về thực lực chiến đấu của mình. Nhưng bên cạnh đó, như một cựu sĩ quan của quân đội Pháp, ông Guillame Ancel ghi nhận : khác với tổng thống Putin, ông Zelesnky không chấp nhận mở một chiến dịch "tấn công ồ ạt" như từng được nhiều cố vấn quân sự của phương Tây đề nghị. Kiev muốn tránh phải hy sinh quá nhiều lính, bởi biết rằng nguồn nhân lực của Ukraine chỉ có hạn so với Nga.

Nhìn từ phía nhà nghiên cứu Dara Massicot, thuộc trung tâm Carnegie Russia Eurasia được tạp chí Foreign Policy của Mỹ trích dẫn, bên cạnh những "thất bại" như vừa nói, Ukraine đã "sử dụng một cách bài bản và hiệu quả" trong việc dùng thiết bị phòng thủ hiện đại được phương Tây cung cấp để "vô hiệu hóa các hệ thống pháo binh của đối phương". Nhưng điều này thì ít người biết đến, bởi công luận và truyền thông chỉ chú ý nhiều đến những "bước đột phá ngoạn mục".

Mọi chú ý hướng về tuyên bố của tổng thống Zelensky tối qua, báo động trước nguy cơ Nga sẽ lại dồn dập tấn công vào các cơ sở hạ tầng dân sự thiết yếu của Ukraine như là các nhà máy điện, Kiev cũng thẩm định là các chiến dịch tấn công của Nga năm này sẽ "tàn khốc hơn năm ngoái" bởi các loại drone quân sự của Nga giờ đây phong phú hơn nhiều so với hồi 2022. Dù vậy theo báo Le Monde hồi tháng trước, Kiev cũng đã ưu tiên "tăng cường hệ thống phòng không" đặc biệt là tại những khu vực có các "cơ sở hạ tầng thiết yếu" như các nhà máy điện, các nhà máy nước ... Đó cũng là lý do vì sao một số nguồn tin thông thạo được hãng tin Pháp AFP trích dẫn giải thích rằng Kiev liên tục đòi phương Tây cung cấp thêm các hệ thống chống tên lửa hiện đại. 

Như vậy, cùng một lúc, ông Zelensky có hai ưu tiên : Vừa đẩy lui quân Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine, vừa bảo vệ những cơ sở thiết yếu để bảo đảm điện nước tối thiểu cho người dân Ukraine.

Vẫn theo các nguồn tin nói trên, vào lúc cộng đồng quốc tế tập trung nhiều vào cuộc xung đột tại Cận Đông giữa Isael và phong trào Hồi giáo Palestine Hamas, các cố vấn của tổng thống Zekensky lo rằng Kiev và các nước đồng minh không hoàn tất kịp kế hoạch "Lá chắn cho mùa đông" và rồi dân Ukraine sẽ lại không có điện nước, để sưởi trong mùa đông này. 

Tuy nhiên có một thực tế không thể chối cãi, đó là Nga đông dân hơn Ukraine gần gấp ba lần, có khả năng huy động binh lính áp đảo hẳn đối phương. Cỗ máy công nghiệp phục vụ chiến tranh của Nga cũng lợi hại hơn những gì Ukraine đang có. Chỉ nội việc Kiev nhìn nhận "đổi chiến thuật" chuyển từ thế "phản công" sang "phòng thủ" để trụ được qua mùa đông, là bằng chứng rõ rệt nhất cho thấy Ukraine không có nhiều khả năng chọn lựa.

Thanh Hà

Nga tái tục tấn công phi đạn Kyiv, oanh tạc miền đông và nam Ukraine

Reuters, VOA, 11/11/2023

Nga tiến hành một cuộc tấn công phi đạn nhắm vào thủ đô Kyiv của Ukraine và khu vực lân cận lần đầu tiên sau nhiều tuần vào ngày thứ Bảy và oanh tạc miền đông và miền nam của Ukraine bằng máy bay không người lái, các quan chức Ukraine cho biết.

Dấu vết phi đạn được nhìn thấy trên bầu trời thành phố sau một cuộc tấn công của Nga, ở Kyiv, Ukraine, ngày 11/11/2023.

Serhiy Popko, người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự thành phố Kyiv, cho biết một phi đạn đạn đạo của Nga đã được phóng về phía thủ đô vào khoảng 8 giờ sáng (06h00 GMT).

"Sau một thời gian dài tạm lắng 52 ngày, kẻ thù đã tái tục các cuộc tấn công phi đạn nhắm vào Kyiv", ông Popko nói trên ứng dụng nhắn tin Telegram. "Phi đạn không tới được Kyiv, lực lượng phòng không đã bắn hạ nó khi nó đang đến gần thủ đô".

Ông Popko cho biết không có thương vong hoặc thiệt hại lớn ở thủ đô.

Ruslan Kravchenko, thống đốc khu vực Kyiv ở miền trung, nói năm ngôi nhà tư nhân và một số tòa nhà thương mại trong khu vực đã bị hư hại. Ông nói hai phi đạn của Nga bắn trúng một cánh đồng nằm giữa các khu định cư.

Lực lượng phòng không Ukraine cũng đã bắn hạ 19 máy bay không người lái "Shahed" do Iran sản xuất trong số 31 chiếc mà lực lượng Nga gửi đi trong cuộc tấn công trong đêm nhắm vào các khu vực phía nam và phía đông, lực lượng không quân cho biết trong một phát biểu.

Oleh Kiper, thống đốc khu vực Odesa, nói khu vực phía nam bị tấn công bằng phi đạn và máy bay không người lái vào tối ngày thứ Sáu và trong đêm. Ông nói các cuộc tấn công làm ba người bị thương và cơ sở hạ tầng cảng bị hư hại nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Nga đã tăng cường oanh kích các cảng của Ukraine, bao gồm Odesa và cơ sở hạ tầng ngũ cốc kể từ tháng 7 khi Moscow rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, một thỏa thuận thời chiến cho phép hàng xuất khẩu của Ukraine đến được nhiều nước đối mặt với nguy cơ nạn đói.

Reuters

VOA, 11/11/2023

**************************

Quân đội Ukraine nói đánh chìm được hai tàu đổ bộ của Nga ở Crimea

Reuters, VOA, 11/11/2023

Máy bay không người lái của hải quân Ukraine đã đánh chìm hai tàu đổ bộ nhỏ của Nga ở Crimea, cơ quan tình báo quân sự Ukraine cho biết hôm thứ Sáu.

Không thể xác minh độc lập báo cáo về cuộc tấn công nhắm vào Vịnh Vuzka ở phía tây Crimea. Một nhà phân tích quân sự Ukraine cho rằng đây là cuộc tấn công và tổn thất đáng kể đối với Nga.

Không có bình luận ngay tức thì của Nga, nước đã chiếm giữ và sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine vào năm 2014 và Hạm đội Biển Đen của nước này đặt tổng hành dinh tại thành phố Sevastopol của Crimea.

Báo cáo ban đầu từ tình báo quân sự Ukraine cho biết hai tàu đổ bộ nhỏ của Nga đã bị tấn công trong đêm.

Bản tin cập nhật tối thứ Sáu cho biết cuộc tấn công đã được thực hiện bởi máy bay không người lái (drone) của hải quân. Bản tin xác định một tàu đổ bộ là tàu lớp Akula, chiếc còn lại là lớp Serna.

"Kết quả tình báo được thực hiện vào ngày 10 tháng 11 năm 2023 gần Vịnh Vuzka ở Crimea tạm thời bị chiếm đóng cho thấy rằng sau một cuộc tấn công của drone hải quân, hai tàu đổ bộ nhỏ của Nga đã bị phá hủy", báo cáo nói.

"Hậu quả của cuộc tấn công là cả hai tàu đều chìm xuống đáy, tàu Akula ngay lập tức và tàu Serna cũng vậy sau những nỗ lực cứu vớt".

Quân đội Ukraine cho biết các tàu này có nhân viên trên tàu và chở theo xe bọc thép.

"Những chiếc tàu như thế này là một tổn thất khá đáng kể…", Andriy Ryzhenko, nhà phân tích quân sự và sĩ quan dự bị, nói với Radio NV.

"Chúng giúp vận chuyển lực lượng đổ bộ chiến thuật và trang thiết bị một cách tương đối kín đáo".

Tổng thống Volodymyr Zelenskyy nói rằng các cuộc tấn công nhắm vào các mục tiêu hải quân đã làm suy yếu sức mạnh quân sự của Moscow trong khu vực. Ukraine cho biết một số tàu Nga đã rời Sevastopol.

Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện nhắm vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Ukraine bắt đầu phản công ở phía nam và phía đông vào đầu tháng 6, nhưng đã gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga sáng sớm thứ Bảy cho biết các đơn vị phòng không của nước này đã bắn hạ drone của Ukraine bên trên khu vực Moscow và gần Smolensk, gần biên giới với Belarus.

Reuters

Nguồn : VOA, 11/11/2023

Một quả lựu đạn được tặng làm quà sinh nhật đã phát nổ và giết chết phụ tá thân cận của Tổng tư lệnh Quân đội Ukraine, tướng Valery Zaluzhny.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Valery Zaluzhny, người vừa đau buồn thông báo về về cái chết của Thiếu tá Gennadiy Chastykov, phụ tá thân cận của ông. AFP Photo / Dịch vụ báo chí Tổng thống Ukraine

Thiếu tá Hennadiy Chastyakov, 39 tuổi, vừa về tới căn hộ, mang theo quà sinh nhật từ các đồng đội và mở quà cùng con trai thì quả lựu đạn nổ tung.

Ông Chastyakov chết và con trai 13 tuổi bị thương nặng.

Bộ trưởng Nội vụ Ihor Klymenko cho biết con trai vị thiếu tá lúc mở quà đã bắt đầu kéo chốt an toàn.

"Sau đó, vị thiếu tá giật quả lựu đạn từ tay con trai, kéo vào chốt an toàn và gây ra vụ nổ đau thương".

Vụ nổ được mô tả là một "tai nạn đau đớn", và bộ trưởng Klymenko kêu gọi người dân chờ kết quả của cuộc điều tra chính thức. Cảnh sát cho biết vụ nổ tại căn hộ của gia đình ở Chaiky, ngoại thành phía Tây Kyiv, là "kết quả của việc cất giữ và sử dụng vũ khí bất cẩn".

Nhưng sau đó, có tin năm quả lựu đạn khác đã được tìm thấy trong căn hộ của gia đình. Ông Klymenko cho biết chúng là quà từ một đồng nghiệp trong quân đội.

Hai quả lựu đạn tương tự cũng được tìm thấy khi khám văn phòng đồng đội là đại tá quân đội.

Túi quà có lựu đạn

Hình ảnh từ hiện trường cho thấy các quả lựu đạn khác nằm trên sàn trong căn hộ của Thiếu tá Chastyakov, cùng với các túi đựng quà khác. Thiếu tá Chastyakov đã mang lựu đạn về nhà trong một túi quà cùng một chai whisky.

Một nguồn tin cho hãng Ukrayinska Pravda biết chai whisky nằm trong túi quà có các cốc hình lựu đạn, và vụ nổ xảy ra khi ông Chastyakov mở túi.

Các nguồn tin khác nói đồng đội của ông đã trao cho ông chai whisky và nói : "Thật khó làm anh ngạc nhiên. Vì thế tôi tặng anh lựu đạn và một chai whisky".

Chỉ huy quân đội Ukraine, tướng Zaluzhny nói ông đau đớn khôn tả và đây là tổn thất nặng nề cho quân đội Ukraine cũng như cá nhân ông. Ông mô tả Thiếu tá Chastyakov như một "bờ vai đáng tin cậy" kể từ những ngày đầu Ukraine bị Nga xâm lăng hồi tháng 2/2022.

Cái chết của ông là tổn thất mới nhất đối với quân đội Ukraine, sau khi một tên lửa Nga giết 19 binh sĩ trong một vụ tấn công vào buổi lễ trao giải thưởng ở gần tiền tuyến trong vùng Zaporizhzhia. Rất nhiều ý kiến chỉ trích việc buổi lễ được phép tổ chức ở một khu vực nguy hiểm như vậy.

Nghị sĩ Maryana Bezulha, người ủng hộ tổng thống Zelensky, nói cái chết của Thiếu tá Chastyakov là do lơ là : "Tôi không bao giờ ngờ là Hennadiy lại có thể chết do sự lơ là của chính bản thân anh ấy trong ngày sinh nhật. Lựu đạn được phát trong quân ngũ, không phải là quà để tặng".

Tuy nhiên, nguyên nhân chính thức của vụ nổ được các nhà quan sát về Ukraine đặt câu hỏi. Một số người đồn đoán liệu đây có phải là một vụ tấn công nhắm vào Tướng Zaluzhny hay không, với giả định ông có thể sẽ tham dự tiệc sinh nhật của người phụ tá.

Tuần trước, vị chỉ huy trưởng đưa ra một đánh giá thẳng thắn về tình hình chiến đấu ở các mặt trận của quân Ukraine trước lực lượng xâm lăng Nga.

"Cũng như trong Thế chiến Thứ nhất, chúng ta đã đạt tới mức kỹ thuật đưa chúng ta vào thế bế tắc", ông nói với tờ the Economist. "Gần như chắc chắn sẽ không có đột phát sâu sắc và đẹp đẽ nào hết".

Cả điện Kremlin và Tổng thống Volodymr Zelensky phủ nhận cuộc chiến đã vào thế bế tắc. "Hôm nay mọi người mệt mỏi, ai cũng mệt mỏi, và có nhiều ý kiến khác nhau. Điều đó là rõ ràng, nhưng không có thế bế tắc", ông Zelensky nói hồi cuối tuần.

Trong bài phát biểu hàng ngày hôm thứ Hai, ông kêu gọi người dân Ukraine hãy "cùng đồng tâm, tránh sao nhãng và chia rẽ thành các nhóm mâu thuẫn hay phân tán vào các ưu tiên khác".

Ông cũng thông báo rằng "đây không phải là thời điểm thích hợp" để bầu cử tổng thống, đáng lẽ sẽ diễn ra mùa xuân sang năm, vì hiện nay Ukraine đang trong tình trạng chiến tranh và thiết quân luật". Ông Zelensky được bầu làm tổng thống hồi 2019.

Paul Kirby

Nguồn : BBC, 07/11/2023

Kiev "bị tổn thất nhiều vì tình hình ở Trung Đông khi mà mọi chú ý tập trung vào chiến tranh Israel -Hamas". Tổng thống Zelensky đã nhìn nhận như trên. Những đợt oanh kích của quân đội Nga vào lãnh thổ Ukraine và sức kháng cự của hơn 40 triệu dân Ukraine sau hơn 620 ngày chiến tranh không còn chiếm trang nhất các tờ báo lớn ở Âu Mỹ. Xung đột tại Trung Cận Đông làm lộ rõ thêm hiện tượng công luận phương Tây mệt mỏi trước một "cuộc chiến đang sa lầy".

Chiến tranh Ukraine : Thành phố Odessa bị oanh kích. Ảnh chụp ngày 06/11/2023. AP

Hàng trăm người dân Israel bị phong trào Hồi giáo Palestine Hamas sát hại trong loạt khủng bố trên lãnh thổ Israel hôm 07/10/2023 và hơn 200 công dân nhiều nước bị bắt làm con tin, rồi kế hoạch phản công của quân đội Israel nhắm vào dải Gaza, nguy cơ xung đột "lan rộng" trong khu vực … đã hoàn toàn thay thế những bản tin về Ukraine trên các kênh truyền thanh, truyền hình và những bài phân tích trên báo viết, báo mạng về Ukraine.

Nội bấy nhiêu cũng đủ là một "thất bại ê chề" đối với Kiev, bởi ngay từ những ngày đầu chiến tranh, khi quân Nga tràn sang biên giới, "ưu tiên tuyệt đối của ông Zelensky là thu hút chú ý của quốc tế vào Ukraine", để ủy lạo tinh thần những người lính cầm súng trên chiến trường và dân cư hậu phương, để bảo đảm Ukraine có được trang thiết bị quân sự chống lại ngoại xâm. Hamas tấn công vào Israel và đã làm tiêu tan hết những nỗ lực đó.

Ngõ cụt quân sự

Nhưng theo các chuyên gia Pháp, "ít nhất là từ ba tháng qua, Ukraine bị bế tắc" về nhiều mặt. Trước hết là về quân sự : Cuộc phản công từ tháng 6/2023 không mang lại kết quả mong muốn. Trả lời tuần báo Anh The Economist, số ra ngày 01/11/2023, tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, tướng Valeri Zaloujny nhìn nhận "chiến dịch phản công rơi vào ngõ cụt (…), rất có thể là sẽ không có những bước đột phá ngoạn mục".

Đáng thất vọng không kém là Ukraine đã nhận được rất nhiều viện trợ quân sự của phương Tây (bao gồm từ tên lửa hiện đại đến xe tăng, hệ thống phòng không, tên lửa chống hạm, chống tăng … ), lính Ukraine cũng đã được đào tạo "theo các tiêu chuẩn" của NATO, vậy mà "trong 5 tháng Ukraine chỉ giành lại được vài trăm cây số vuông từ tay kẻ thù".

Nhà quan sát Châu Âu Cédric Mas, chuyên nghiên cứu về lịch sử quân sự, nêu bật một nghịch lý đó là khả năng chiến đấu của lính Ukraine giờ đây "khá hơn nhiều so với thời điểm tháng 5/2022 khi Ukraine để mất Mariupol", thế nhưng dân chúng Ukraine không mảy may hy vọng "nhanh chóng giành được chiến thắng" và mọi người bắt đầu chuẩn bị tinh thần để "tiếp tục sống thêm một mùa đông khắc nghiệt dưới các trận mưa bom của quân đội Nga".

Trong hoàn cảnh đó theo nhà sử học Cédric Mas, "đã đến lúc Ukraine cần đổi mới cả về học thuyết quân sự" thay vì chỉ một mực cầu viện phương Tây cung cấp thêm vũ khí đời mới.

Một tổn thất nặng nề về tâm lý

Tuyên bố của tướng Valeri Zaloujny được đưa ra trong bối cảnh, như vừa nói, công luận và truyền thông quốc tế từ một tháng nay hoàn toàn chuyển hướng, tập trung vào xung đột giữa Israel và Hamas, vào chiến sự ở dải Gaza ; vào thảm họa nhân đạo và vào nguy cơ khu vực Trung Cận Đông "bốc cháy" nếu như tổ chức vũ trang Hồi giáo Hezbollah thân Iran nhập cuộc.

Những đồng minh thân thiết nhất, những điểm tựa vững chắc nhất của Kiev, như Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu, vì những lý do khác nhau, đang rà soát lại các chính sách viện trợ quân sự cho Ukraine.

Hạ Viện Mỹ từ đầu tháng 10/2023 lao vào một cuộc đối đầu với Nhà Trắng, dứt khoát từ chối thông qua khoản viện trợ quân sự 24 tỷ đô la cho Ukraine. Hơn một năm trước bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, kết quả bầu cử vào tháng 11/2024 "có thể làm thay đổi hết tất cả" như ghi nhận của Cédric Mas.

Còn tại Châu Âu, "mặt trận yểm trợ Kiev" cũng đang rạn nứt tứ bề : Slovakia vừa có chính phủ mới mà thủ tướng Robert Fico có lập trường thân Moskva. Tân lãnh đạo Slovakia tuyên bố ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine.

Guillaume Lasconjarias, giảng dậy tại đại học Sorbonne, Paris và chuyên nghiên cứu về các vấn đề quốc phòng cho rằng, bên cạnh tình hình trên các đường chiến tuyến, mặt trận thứ nhì và cũng là một thách thức không kém đối với tổng thống Volodymyr Zelensky, là những đấu đá chính trị tại Hoa Kỳ và rạn nứt trong hàng ngũ của Liên Âu về vấn đề Ukraine, khiến Kiev phải "xét lại một cách thấu đáo chiến lược gìn giữ toàn vẹn lãnh thổ".

Trong mọi trường hợp, các mục tiêu giành thắng lợi, chiếm lại các vùng lãnh thổ đã rơi vào tay quân đội Nga như Donbass hay Crimea vào thời điểm này dường như đang "xa vời hơn bao giờ hết".

Cỗ máy chiến tranh của Nga hồi sinh

Cũng trên tờ The Economist, tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, Valeri Zalujny báo động "chiến tranh sa lầy sẽ có lợi cho phía Nga", tạo cơ hội cho Moskva "gây dựng lại lực lượng" đã tổn thất trong gần hai năm qua. Theo thẩm định của bên tình báo Estonia, Nga vẫn còn "khoảng 4 triệu đạn pháo" và đang được Bắc Triều Tiên tiếp sức. Về nhân sự, Nga vẫn có nguồn nhân lực dồi dào hơn 143 triệu dân, không ít trong số đó còn trong độ tuổi đi lính.

Vào lúc mà các nhà máy sản xuất đạn của Liên Âu hoạt động hết công suất mà vẫn chưa đủ để trang bị cho Ukraine, thì cỗ máy công nghiệp quốc phòng Nga đã cất cánh trở lại bất chấp tất cả những biện pháp trừng phạt và phong tỏa của phương Tây.

Tổng tham trưởng quân đội Ukraine cảnh báo Nga đã chịu nhiều tổn thất về nhân mạng, "nướng" trên dưới 150.000 quân trong gần hai năm xung đột vừa qua và kho đạn dược cũng hao mòn, nhưng Nga vẫn "giữ thế thượng phong về vũ khí, trang thiết bị quân sự, đạn pháo và tên lửa".

Khả năng thích nghi với tình huống của Nga rất lợi hại, theo lời tướng Zaloujny và nhất là "rất khó để chặn bắt một số vũ khí của Nga". Đầu đạn có trang bị hệ thống dẫn đường của Mỹ Excalibur chẳng hạn cũng đã bị đối phương làm nhiễu sóng, không bắn trúng mục tiêu.

Theo điều tra của một tờ báo Ukraine, "ảnh vệ tinh cho phép xác nhận là trong những tháng gần đây Nga đã xây dựng thêm hoặc mở rộng hoạt động của nhiều nhà máy sản xuất trang thiết bị quân sự". Điển hình là nhà máy Gorbounov tại Kazan, (cách thủ đô Moskva 700 km về hướng đông), chuyên sản xuất các loại máy bay ném bom Tu-16, Tu-22 và Tu-160 đã được nâng cấp. Tương tự như vậy các công xưởng chế tạo tên lửa ở Doubna (cách Moskva 125 km về phía bắc), trung tâm chế tạo các loại drone quân sự ở Kronstadt gần sát thành phố Saint Petersburg, tập đoàn Kalachnikov… đều đã được khuếch trương thêm để đáp ứng nhu cầu chiến tranh.

Hamas, "đòn hiểm" nhắm vào Ukraine

Điều gì khiến chiến tranh Ukraine đang dần dần "chìm vào quên lãng" ? Báo Le Figaro hôm 05/11/2023 nêu bật bốn lý do :

Thứ nhất, cuộc chiến này không sớm đến hồi kết và cũng không ai biết sẽ chuyển biến ra sao.

Điểm thứ nhì, như chính tổng thống Volodymyr Zelensky ghi nhận, một phần công luận thế giới đã bắt đầu quen sống với chiến tranh Ukraine. Sau những giây phút bàng hoàng khi thấy một quốc gia hạt nhân xâm chiếm một quốc gia có chủ quyền, sau khi lóe lên hy vọng Ukraine nhanh chóng giành được chiến thắng, đại đa số dân chúng ở Âu Mỹ giờ đây chỉ biết rằng cuộc chiến Moskva khởi động đang đè nặng lên các xã hội của phương Tây và cũng chính "khả năng kháng chiến của người dân Ukraine khiến một phần công luận Âu Mỹ nghĩ rằng cuộc chiến đó không liên can gì đến họ".

Còn tại Châu Âu, dường như những đe dọa sử dụng vũ khí nguyên tử "chiến thuật" của tổng thống Vladimir Putin không còn khiến công luận rúng động như trước. Nếu như mùa đông năm ngoái phần lớn các nước Châu Âu lo thiếu điện, vì không có xăng, dầu và khí đốt của Nga, thì giờ đây mục tiêu "tiết kiệm năng lượng" không còn là mối lo hàng đầu của các chính phủ.

Lý do thứ ba là các điểm tựa của Kiev đang có cùng lúc quá nhiều hồ sơ khác cần giải quyết. Riêng Washington thì phải chuẩn bị cho các cuộc bầu cử vào tháng 11/2024. Các ứng cử viên tổng thống, hay dân biểu Quốc Hội và nghị sĩ cấp địa phương đều biết là khi đi bỏ phiếu, cử tri Mỹ không mấy quan tâm đến những vấn đề như "bảo vệ dân chủ, tự do, toàn vẹn lãnh thổ cho Ukraine".

Mới chỉ tháng 6/2023 vẫn có khoảng 65% công luận Mỹ ủng hộ viện trợ quân sự cho Kiev. Tỷ lệ này đã rơi xuống còn 41% vào đầu tháng 10/2023.

Cuối cùng, xung đột Israel Hamas khiến sự "đoàn kết" của Hoa Kỳ với Ukraine càng bị thách thức. Washington bắt buộc phải ưu tiên yểm trợ đồng minh Do Thái cả về mặt tài chính lẫn quân sự.

Việc Hạ Viện Mỹ đề nghị "tách bạch" ngân sách viện trợ cho Ukraine và Israel, rồi chỉ thông qua gói viện trợ khẩn cấp hơn 14 tỷ đô la cho chính quyền Tel Aviv, nhưng vẫn im lặng về khoản viện trợ cho Kiev, cũng đủ cho thấy "đâu là ưu tiên của Hoa Kỳ".

Thanh Hà

Nguồn : RFI, 08/11/2023

Mùa đông khắc nghiệt cho Ukraine, khúc dạo đầu cho hồi kết Hamas ?

Le Figaro ngày 07/11/2023 cho rằng "Ukraine đang trong ngõ cụt sau thất bại của cuộc phản công". Cần phải cầm cự thêm ít nhất một mùa đông nữa, với điều kiện Nga cũng kiệt sức, Kiev không bị các đồng minh bỏ rơi, và phải bổ sung quân số. Ngược lại ở Trung Đông, một tháng sau vụ tấn công khủng bố ngày 07/10, phải chăng đây là khởi đầu cho hồi kết của Hamas ?

Một địa điểm tưởng niệm đột xuất với quốc kỳ và tên những chiến binh đã ngã xuống vì tổ quốc, tại quảng trường Độc Lập ở Kiev, Ukraine, ngày 07/11/2023. Reuters – Gleb Garanich

Phản công không đạt, vì sao ?

Le Figaro cho rằng "Ukraine đang trong ngõ cụt sau thất bại của cuộc phản công". Tại Kiev, chính quyền chuẩn bị chịu đựng những trận bom của Nga trong mùa đông này, và lo ngại quân viện của phương Tây sẽ ít dần. Khởi động từ tháng 6 tại miền đông và miền nam, cuộc phản công của Ukraine nhằm xuyên thủng tuyến phòng ngự của Nga để tiến đến biển Azov, cắt đứt đường tiếp tế giữa Nga và bán đảo Crimea. Nhưng năm tháng sau, quân đội chỉ tái chiếm được 400 kilomet vuông, tiến thêm được 17 kilomet, và quân Nga vẫn giữ được nhiều vị trí dù chịu thiệt hại vô cùng nặng nề.

Xã luận của Le Figaro nói về "Ukraine : Cái giá của thất bại". Đối với Kiev, cuộc chiến vẫn chưa ngã ngũ, nhưng phản công không đạt kết quả đã làm xáo trộn lại ván cờ. Năm tháng trời chiến đấu không mệt mỏi, những trận bão thép và lửa, hàng ngàn chiến binh ngã xuống để rồi hầu như không được gì cả. Được chuẩn bị kỹ càng, với một số vũ khí tân tiến rốt cuộc cũng được phương Tây chuyển giao, nhưng Kiev thiếu đạn tầm xa để đánh vào sâu. Nga vẫn kiểm soát bầu trời, gài mìn khắp 1/3 lãnh thổ Ukraine và không ngại nướng quân.

Les Echos nêu thêm một số chi tiết để giải thích "Vì sao cuộc phản công của Ukraine không thành công như mong muốn". Giới tuyến Surovikin kiên cố kéo dài hàng mấy trăm cây số gồm ba vòng rào phòng thủ sâu khoảng 30 kilomet với các chiến hào chống tăng, hầm trú ẩn được gia cố. Ukraine chỉ có được một ít xe phá mìn và hệ thống phòng không, bộ binh bị phi cơ và trực thăng tác chiến Nga uy hiếp.

Cái giá của thất bại

Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, tướng Zaloujny, nhìn nhận : "Đó là sai lầm của tôi. Nga mất ít nhất 150.000 quân, tại bất kỳ quốc gia nào khác thì những thiệt hại cỡ đó đã khiến chiến tranh kết thúc". Ông thừa nhận trên The Economist "Chúng tôi đang bế tắc", khiến tổng thống Zelensky giận dữ vì cho rằng chấp nhận sự đóng băng của mặt trận coi như chấp nhận thất bại.

Thời điểm hiện nay không phải là lúc để các nhà lãnh đạo Ukraine bộc lộ bất đồng, vì họ không còn nhiều chọn lựa. Hoặc chuẩn bị cho trận đánh sắp tới dựa vào các chiến đấu cơ F-16 mà nhiều thành viên NATO đã hứa, hoặc lắng nghe lời khuyên của các nhà ngoại giao là thương lượng với Vladimir Putin. Vì Ukraine loại trừ khả năng thứ hai, cần phải cầm cự thêm ít nhất một mùa đông nữa, với hy vọng Moskva không còn phương tiện để lại tấn công đến tận Kiev. Cũng phải cầu cho các đồng minh không bỏ rơi vì bận bịu việc khác hoặc đã nản chí. Và phải bổ sung cho quân đội : sau khi 100.000 chiến binh đã hy sinh, tuổi trung bình của lính tác chiến là 43.

Có quá nhiều điều kiện, và quá nhiều ẩn số. Tại Moskva, Putin xoa tay hài lòng, chờ đợi Ukraine rơi vào tay mình như một trái chín. Ông ta đặt nước Nga vào thế một cuộc chiến tranh lâu dài, trận chiến diễn ra ở Ukraine, ông ta thấy phương Tây bị phân tâm với Gaza và bị cô lập khi ủng hộ Israel, trong khi Kremlin chơi lá bài "phương Nam"... Đó là cái giá tạm thời cho một trận đánh thất bại ở Ukraine. Còn cái giá của sự bại trận sẽ như thế nào ?

Ukraine tiến gần đến việc gia nhập EU

Le Monde lạc quan hơn, cho biết "Khi đến thăm Kiev, bà Ursula von der Leyen mang đến một làn gió mới cho Ukraine". Chủ tịch Ủy ban Châu Âu hôm thứ Bảy 04/11 nhận định Kiev đã có "những tiến bộ tuyệt vời" về các cải cách cần thiết để mở ra thương lượng nhằm gia nhập Liên Hiệp Châu Âu (EU). Đó là chuyến thăm mà chính quyền Ukraine rất cần đến, tái khẳng định sự ủng hộ "không gì lay chuyển được" của EU.

Chuyến đi thứ sáu của bà Leyen kể từ đầu cuộc xâm lăng diễn ra vài ngày trước khi Ủy Ban Châu Âu công bố bản báo cáo quan trọng về tiến bộ của Kiev trong bảy kế hoạch cải tổ từ tư pháp đến truyền thông, chống tham nhũng. Hồi tháng 6, Ủy Ban Châu Âu tuyên bố Kiev đã hoàn tất 2 trong số 7 khuyến cáo. Ursula von der Leyen cũng nêu ra những nỗ lực của EU trong chương trình viện trợ 50 tỉ euro cho Ukraine trong bốn năm, và gói trừng phạt thứ 12 đối với Nga sẽ được loan báo vào tuần tới.

Tối Chủ nhật, một đoạn trích từ cuộc phỏng vấn tổng thống Ukraine của kênh truyền hình Mỹ NBC News lan truyền trên mạng xã hội. Trả lời câu hỏi của một nhà báo, liệu ông có cảm thấy thất bại hay không, Volodymyr Zelensky đầy xúc động nói : "Chiến tranh đã cướp mất những con người ưu tú của chúng tôi, nhưng chúng tôi không sẵn sàng trao tự do của mình vào tay tên khủng bố khốn kiếp Putin. Chính vì vậy mà chúng tôi chiến đấu".

Chạy đua với thời gian để bảo vệ cơ sở hạ tầng

Tháng 10/2022, quân Nga oanh tạc ồ ạt vào cơ sở hạ tầng điện và hệ thống sưởi của Ukraine, khiến lãnh vực năng lượng mất đi 50% năng lực, thiệt hại 8,8 tỉ đô la. Riêng trong mùa đông năm ngoái, Nga tấn công bằng trên 1.500 hỏa tiễn và drone, trong đó có trên 200 đạt mục tiêu. Không có nhà máy nhiệt điện và thủy điện nào được "tha". Những tháng gần đây, nhiều đồng minh của Ukraine đã cung cấp hệ thống phòng không hiện đại như Patriot.

Tuy thủ đô Ukraine những tuần qua tương đối yên tĩnh, việc Nga tăng cường dùng drone tự hủy gây lo ngại. Trong tháng 9, quân Nga đã đạt kỷ lục với 521 drone Shahed-136, so với sáu tháng thu đông 2022 chỉ có 1.000 chiếc. Tổng giám đốc DTEK, nhà phân phối năng lượng lớn nhất Ukraine cho biết đã chi 110 triệu đô la để chuẩn bị cho mùa đông sắp tới, dự trữ 1 triệu tấn than đá.

Kiev không thể chiến thắng nếu bị bỏ rơi

Trên mục Ý kiến của Le Monde, hai dân biểu Benjamin Haddad và Nathalie Loiseau nhấn mạnh "Nếu không có sự trợ giúp bền bỉ của chúng ta, quân đội Ukraine không thể chiến thắng". Vụ thảm sát của Hamas ở Israel khiến thế giới quay sang Cận Đông, dù vậy không thể bỏ quên cuộc xâm lăng của Nga. Cho tới nay, Hoa Kỳ và Châu Âu vẫn hỗ trợ Ukraine mà không phải tham chiến. Quân đội Ukraine chiến đấu kiên cường, nhưng quyết tâm của phương Tây nay đang giảm sút, đó là điều mà Vladimir Putin vẫn chờ đợi. Viện trợ quân sự cho Kiev đang bị bế tắc tại Quốc hội Hoa Kỳ, cựu tổng thống Donald Trump đang có hy vọng tái đắc cử, và ngay trong phe Dân chủ bắt đầu những ý kiến cho rằng Ukraine không phải là ưu tiên. Không thể coi thường những dấu hiệu này.

Châu Âu có nguy cơ phải nhanh chóng chia sớt gánh nặng. Từ nhiều tháng qua, một nước duy nhất đã ngáng chân gói tài trợ vũ khí mới cho Ukraine, đó là Hungary, và việc Robert Fico thân Nga lên nắm quyền ở Slovakia không gợi ra một viễn cảnh tốt đẹp. Kỹ nghệ vũ khí Châu Âu không đáp ứng nổi nhu cầu đạn dược cho cuộc chiến quy mô chưa từng thấy này. Trước mắt, Châu Âu đã lập ra cơ chế chống tránh né cấm vận, vì Nga tiếp tục xoay sở để nhập được các linh kiện cần thiết nhất là chất bán dẫn, trong khi doanh nghiệp ít quan tâm tới điểm đến cuối cùng. Hai tác giả cho rằng cần khẩn cấp khơi dậy ý thức, vì từ Jerusalem tới Kiev, sự hỗn loạn đã đến tận ngưỡng cửa châu lục.

Iran và Hezbollah cuồng tín nhưng không ngu ngốc

Nhìn sang Trung Đông, tình hình có vẻ khả quan hơn cho Israel. Tiến sĩ địa chính trị Frédéric Encel đặt vấn đề trên Le Figaro : "Một tháng sau vụ tấn công ngày 07/10, phải chăng đây là khởi đầu cho hồi kết của Hamas ?"

Sát hại dã man rồi thản nhiên khoe như trong một video "Tôi đã giết mười người Do Thái !", Hamas đã đi xa hơn là một chiến dịch quân sự. Vụ thảm sát người Do Thái kinh hoàng nhất kể từ 1945 có thể dẫn đến sự hủy diệt một phần lực lượng khủng bố này. Không có gì chắc chắn rằng sau chiến tranh, trong một tiến trình hòa bình mới với một chính quyền Israel ôn hòa và chính quyền Palestine, Saudi Arabia không công nhận Israel. Hai thế lực hỗ trợ cho Hamas là Iran và Hezbollah ở Lebanon.

Nhưng thủ lãnh Hezbollah, Nasrallah, dù đe dọa Israel nhưng không tham gia cuộc chiến, thậm chí còn đẩy sấm sét của Tsahal sang khi nói rằng Hamas "chịu trách nhiệm 100%" về vụ tấn công. Còn ông chủ Iran dù cũng đe dọa "Satan sionit" nhưng chưa bao giờ dám trực diện khiêu chiến. Trên thực tế những người lãnh đạo nước Cộng hòa Hồi giáo và Hezbollah tuy cuồng tín nhưng không ngu : họ ý thức được tương quan lực lượng, và còn có những lợi ích riêng, kể cả buôn vũ khí và ma túy, không sẵn sàng hy sinh cho Hamas theo hệ phái Sunni.

Thực tế mặt trận chống Israel

Ngoài trục Hồi giáo Shia này, thế giới Ả rập sẽ "bùng nổ" chống Israel chăng ? Không có nước nào trong bảy quốc gia đang hòa dịu với Israel (Ai Cập, Jordan, Mauritania, Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, Morocco, Bahrein, Sudan) muốn xoay ngược tiến trình. Riêng Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất còn lên án Hamas.

Còn đường phố Ả rập ? Tại 21 quốc gia Ả rập có 200 triệu công dân trưởng thành, bao nhiêu người đã xuống đường kể từ khi oanh kích Gaza ? Khoảng vài trăm ngàn, tuy đáng kể nhưng không phải là một đợt thủy triều, càng không thể so sánh với Mùa xuân Ả rập. Tỉ lệ này cũng tương tự trong thế giới Hồi giáo.

Về phần "các nước phương Nam", Ấn Độ ủng hộ Israel, hơn một chục nước Châu Phi và Châu Đại Dương cũng vậy. Trung Quốc, như thường lệ, to mồm nhưng không hề trả đũa thương mại. Nga đón tiếp các thủ lãnh Hamas nhưng để cho quân đội Israel phá hủy phi trường chính của đồng minh quân sự Syria… Đối mặt là siêu cường số một thế giới điều hai hàng không mẫu hạm, một nhóm đổ bộ, 2.000 thủy quân lục chiến ; và Liên Hiệp Châu Âu ủng hộ Israel về ngoại giao.

Tiến sĩ Encel cho rằng dù diễn biến cuộc chiến ra sao đi nữa, Netanyahu và chính quyền của ông sẽ phải trả lời trước một ủy ban điều tra. Và ông sẽ ra đi, những người tiền nhiệm uy tín hơn đã từng sụp đổ vì những sai lầm dẫn đến hậu quả kém bi thảm hơn. Có thể hy vọng ít nhiều trong ngắn hạn và trung hạn, với ba điều kiện : giải giáp Hamas, chính quyền Palestine nắm lại Gaza (nơi họ đã bị đuổi đi từ 2007) nhờ quốc tế ủng hộ, thay đổi chính phủ ở Israel. Và như vậy tiến trình hòa bình sẽ quay lại với viễn cảnh giải pháp hai Nhà nước, mà theo tác giả bài viết, là tốt nhất cả về đạo lý lẫn địa chính trị.

Nỗi cô đơn trước nạn bài Do Thái ở Pháp

Hai cuộc chiến tranh ở Trung Đông và Ukraine cùng với những hệ quả là mối quan tâm chính của các báo hôm nay. La Croix kêu gọi "Cảnh giác trước nạn bài Do Thái". Le Monde chạy tựa "Nỗi sợ và cảm giác cô đơn nơi người Do Thái Pháp" : Hơn 1.000 hành động bài Do Thái đã diễn ra kể từ ngày 07/10. Xã luận Le Monde kêu gọi "Từ chối bình thường hóa nạn bài Do Thái". Mỗi lần có những vụ tấn công nhắm vào người Do Thái tại Pháp, lại có thêm một số người di cư sang Israel, nhưng nay thì cả Israel cũng không còn an toàn.

Không chỉ ở Pháp, hiện tượng tấn công người Do Thái còn xảy ra ở Mỹ, Anh, Đức, nhưng Pháp mới là nơi có cộng đồng người Do Thái đông đảo nhất Châu Âu, đứng thứ ba thế giới chỉ sau Hoa Kỳ và Israel. Người Do Thái là một phần bản sắc và lịch sử nước Pháp, nhưng họ ngày càng cảm thấy cô đơn. Với thời gian, số người xuống đường phản đối những tội ác chống Do Thái ngày càng ít đi, có vẻ như bạo lực đã trở thành bình thường. Và cũng chỉ có họ đi biểu tình với nhau mà thôi. Hiếm thấy những khuôn mặt có ảnh hưởng đăng lên câu "Tôi là người Do Thái" như đã từng nở rộ "Tôi là Charlie" sau vụ Charlie Hebdo năm 2015.

Sau gần 500 vụ câu lưu từ sau ngày 07/10, chính quyền đã phản ứng nghiêm khắc hơn trước. Về phần xã hội, theo Le Monde, cũng cần tích cực hơn trong việc bảo vệ những giá trị phổ quát. Cũng như nạn kỳ thị chủng tộc, nạn bài Do Thái là không thể chấp nhận được và cũng không thể coi là chuyện thường tình.

Thụy My 

Ukraine mở điều tra về vụ tấn công của Nga khiến hơn 20 binh sĩ bỏ mạng

Chi Phương, RFI, 06/11/2023

Trong một video đăng tải hôm qua, 05/11/2023, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận quân đội Ukraine đã chịu thương vong nặng nề trong một cuộc tấn công của Nga vào cuối tuần trước, đồng thời tiếp tục kêu gọi thêm viện trợ từ phương Tây.

Đơn vị pháo binh chuyển đạn vào nòng súng cối - Ảnh minh họa

Từ Kiev, thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze cho biết thêm thông tin :

Cuộc tấn công được các phương tiện truyền thông Ukraine đưa tin một ngày sau đó. Cụ thể, hôm 03/11, vào ngày lễ kỉ niệm của lực lượng pháo binh Ukraine, một tên lửa Iskander của Nga đã bắn trúng một nhóm binh lính thuộc lữ đoàn tấn công vùng núi 128, đến từ vùng Transcarpatie, tại chiến tuyến ở vùng Zaporijjia.

Theo truyền thông Ukraine, khoảng 20 lính đã bỏ mạng, hàng chục người bị thương. Kiev xác nhận đã xảy ra cuộc tấn công nhưng không xác nhận số nạn nhân và nói rõ rằng từ đầu cuộc chiến, quân đội vẫn không bình luận về số thương vong.

Bộ trưởng Quốc Phòng Rustem Umerov bảo đảm sẽ mở một cuộc điều tra để xác định nguyên nhân của vụ việc. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng lên tiếng về vụ tấn công và mong đợi có được "câu trả lời trung thực" từ cuộc điều tra. Cuối tuần qua, tổng thống Zelensky cũng bác bỏ bình luận của tướng Zalunzhny, tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine. Ông khẳng định cuộc chiến chưa đi vào bế tắc và kêu gọi thêm viện trợ từ phương Tây, đặc biệt là hệ thống phòng không, đồng thời mời cựu tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đến thăm Ukraine để tận mắt chứng kiến tác dụng của những viện trợ đó.

Chi Phương

************************

Ukraine tấn công một xưởng đóng tàu Nga tại Crimea bằng tên lửa hành trình

Trọng Nghĩa, RFI, 05/11/2023

Bộ Quốc Phòng Nga vào sáng nay 05/11/2023 đã xác nhận thông tin do phía Ukraine loan báo vào hôm qua, theo đó một xưởng đóng tàu của Nga trên bờ biển phía đông bán đảo Crimea đã bị trúng tên lửa của Ukraine, làm một chiến hạm Nga bị hư hại.

Khinh hạm mang tên lửa hành trình Askold (phải) tại xưởng đóng tàu Zaliv ở Kerch, Crimea, ngày 20/07/2020. AP - Alexei Druzhinin

Theo hãng tin Pháp AFP, truyền thông nhà nước Nga đã trích dẫn bộ Quốc Phòng Nga cho biết : "Vào ngày 04/11, quân đội Ukraine đã phóng 15 tên lửa hành trình vào xưởng đóng tàu B.E. Butoma (Zaliv) ở thành phố Kerch". Theo nguồn tin trên, phòng không Nga đã bắn hạ 13 tên lửa Ukraine, nhưng "một con tàu đặt tại nhà máy đã bị hư hại sau khi bị tên lửa hành trình của đối phương bắn trúng". Thông báo của bộ Quốc Phòng Nga không nêu rõ tên của tàu bị hư hại, cũng như mức độ nghiêm trọng của thiệt hại.

Trước đó, Quân đội Ukraine đã loan báo về cuộc oanh kích "thành công" vào xưởng đóng tàu ở Kerch, ở Crimea. Trên mạng Telegram, nhà báo kiêm phân tích gia quân sự người Ukraine Andriy Tsaplienko tiết lộ rằng một trong những chiến hạm hiện đại nhất của Nga, khinh hạm mang tên lửa hành trình Askold, hạ thủy vào năm 2021 - đã bị hư hại trong cuộc tấn công. Đây được cho là một đòn mới giáng vào hạm đội của Nga, vốn đã bị mất nhiều chiếc tàu trong những tháng gần đây

Trong lãnh vực chính trị, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào hôm qua đã bác bỏ nhận định cho rằng cuộc xung đột với Nga đang lâm vào tình thế bế tắc. Trong cuộc họp báo chung tại Kiev với khách mời là chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen, ông Zelensky cho rằng rằng với thời gian "ai nấy đều mệt mỏi… nhưng đó không phải là bế tắc".

Tuyên bố của tổng thống Ukraine được đưa ra nhằm bác bỏ nhận định gần đây của một chỉ huy Ukraine cao cấp, theo đó cả hai quân đội Nga và Ukraine đang bị mắc kẹt trong một cuộc chiến tranh tiêu hao. Tổng thống Ukraine cũng phủ nhận tin đồn cho rằng phương Tây đang gia tăng áp lực buộc Kiev thúc đẩy quá trình thương thuyết với Nga.

Trọng Nghĩa

***************************

Tổng thống Zelenskiy thúc giục Mỹ viện trợ thêm, mời cựu Tổng thống Trump đến thăm Ukraine

Reuters, VOA, 05/11/2023

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy kêu gọi Hoa Kỳ cung cấp thêm tài chính để giúp lực lượng của ông chống lại Nga, đồng thời mời cựu Tổng thống Donald Trump đến thăm Ukraine để đích thân chứng kiến cuộc xâm lược của Putin.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy mời cựu Tổng thống Donald Trump đến thăm Ukraine để thẩm định tình hình - The Hill - Ảnh minh họa

Tổng thống Zelenskiy nói rằng quân đội Mỹ cuối cùng có thể bị kéo vào một cuộc xung đột lớn hơn ở châu Âu với Nga nếu Washington không tăng cường hỗ trợ.

"Nếu Nga giết hết chúng tôi, họ sẽ tấn công các nước NATO và các bạn sẽ đưa con cái của mình [đến chiến đấu]", ông Zelenskiy nói trong cuộc phỏng vấn với chương trình ‘Meet the Press’ của đài truyền hình NBC phát sóng hôm Chủ nhật.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden thuộc Đảng Dân chủ đã thúc ép Quốc hội Hoa Kỳ thông qua dự luật chi tiêu bổ sung trị giá 106 tỷ đôla, với phần lớn số tiền này sẽ dùng để tăng cường phòng thủ cho Ukraine và phần còn lại được cung cấp cho Israel, khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và lực lượng bảo vệ biên giới của Hoa Kỳ.

Thay vào đó, Hạ viện Hoa Kỳ do Ðảng Cộng hòa lãnh đạo đã đưa ra một kế hoạch tài trợ khác. Tuần trước, Hạ viện đã thông qua dự luật cung cấp 14,3 tỷ đôla viện trợ cho Israel nhưng không bao gồm bất kỳ khoản tăng viện trợ nào cho Ukraine.

Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện do Đảng Dân chủ kiểm soát, cho biết ông sẽ không đưa dự luật của Hạ viện ra biểu quyết và Tổng thống Biden đã thề sẽ phủ quyết nó.

Trong cuộc phỏng vấn phát sóng hôm Chủ nhật, ông Zelenskiy mời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, một đảng viên Cộng hòa, đến thăm Ukraine và chứng kiến hậu quả của cuộc xung đột do Tổng thống Nga Vladimir Putin khởi xướng vào tháng 2/2022.

Ông Trump, ứng cử viên hàng đầu cho đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm 2024, chỉ trích gay gắt sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho Kyiv và nói rằng ông có thể kết thúc chiến tranh sau 24 giờ nếu tái đắc cử.

"Nếu ông ấy có thể đến đây [Ukraine], tôi sẽ cần… 24 phút để giải thích với Tổng thống Trump rằng ông ấy không thể xoay sở được cuộc chiến này", ông Zelenskiy nói. "Ông ấy không thể mang lại hòa bình vì Putin".

Nguồn : VOA, 05/11/2023

Chiến tranh Ukraine : Nga muốn tuyển nữ chiến binh bắn tỉa và điều khiển drone

Phan Minh, RFI, 31/10/2023

Trang thông tin Nga Important Stories, chuyên về điều tra báo chí trông thấy các thông báo của một nhóm lính đánh thuê có liên kết với bộ Quốc Phòng Nga, đăng trên mạng khuyến khích, tuyển dụng phụ nữ chiến đấu ở Ukraine.

Các binh sĩ nữ của quân đội Nga trong cuộc duyệt binh thường niên trên Quảng trường Đỏ, Moskva, năm 2019. © Maksim Konstantinov / SOPA Image - SOPA Images

"Chúng tôi muốn chứng minh rằng phụ nữ được sinh ra không phải chỉ để nấu súp và sinh đẻ". Điều đó dường như ai cũng đã biết từ trước, nhưng đó là cách mà một nhà tuyển quân người Nga biện minh cho quyết định tuyển dụng phụ nữ để tham gia chiến đấu ở Ukraine, khi trả lời Important Stories.

Trong một bài báo được đăng hôm 23/10/2023, trang thông tin trực tuyến này đã trình bày cụ thể về hậu trường của việc Nga thuyết phục ngày càng nhiều phụ nữ ra chiến trường và giao cho họ nhiều nhiệm vụ mang tính quân sự hơn. Jenny Mathers, chuyên gia về các vấn đề an ninh Nga tại Đại học Aberystwyth, Mỹ, tóm tắt : "Hiện tại, có khoảng 1.000 phụ nữ tham gia vào nỗ lực chiến tranh của Nga, nhưng hầu như chỉ đảm nhiệm các vai trò hậu cần, như phụ trách về mặt y tế hoặc truyền tải thông tin".

Một tháng để trở thành xạ thủ bắn tỉa

Một số thông báo đã được đăng trên mạng xã hội VKontakte, tương đương với Facebook của Nga, nhằm tìm kiếm những phụ nữ muốn gia nhập quân đội. Những thông báo này cho biết họ sẽ được ký hợp đồng kéo dài sáu tháng và không yêu cầu có kinh nghiệm quân sự cụ thể. Khóa đào tạo kéo dài một tháng sẽ được tổ chức tại khu vực ly khai Donetsk (hiện do quân đội Nga kiểm soát) để trở thành xạ thủ bắn tỉa hoặc học cách điều khiển drone.

Huseyn Aliyev, chuyên gia về chiến tranh Ukraine tại Đại học Glasgow, Scotland nhận định : "Thật điên rồ khi họ hứa sẽ huấn luyện xạ thủ bắn tỉa chỉ trong vòng một tháng, trong khi thông thường phải mất ít nhất một năm rưỡi để bắt đầu cảm thấy sử dụng súng dễ dàng. Điều đó chứng tỏ rằng tiểu đoàn này đang rất cần, muốn chiêu mộ bất kể ai". Mức lương được đề nghị cũng tương đối hấp dẫn, vì nó tương đương với mức thù lao chính thức của một quân nhân nam, tức là hơn 2.000 đô la mỗi tháng.

Nỗ lực thu hút tân binh này không phải do bộ Quốc Phòng trực tiếp khởi xướng. Thông báo được đăng tải bởi tiểu đoàn Borz, một trung đoàn quân tình nguyện hoạt động ở vùng Donetsk.

Nhưng chính bộ Quốc Phòng là cơ quan thực hiện công việc đằng sau hậu trường. Trang Important Stories cho biết, tiểu đoàn Borz, không phải là một thực thể độc lập, mà thuộc nhóm lính đánh thuê Redut, do bộ Quốc Phòng và Cơ quan Tình báo Quân đội Nga (GRU) quản lý. Danilo delle Fave, chuyên gia về chiến lược quân sự tại Nhóm Nghiên cứu An ninh Quốc tế (ITSS) Verona, tóm tắt : "Nhóm lính Redut là phiên bản lý tưởng của Wagner mà Kremlin luôn mơ ước sở hữu : một công cụ dưới sự chỉ đạo của chính quyền, có khả năng thực hiện những công việc tồi tệ và không chính thức".

Đối với chuyên gia delle Fave, trước tiên, bộ Quốc Phòng muốn âm thầm dò thử xem có bao nhiêu phụ nữ sẽ "cắn câu". Trên thực tế, việc huy động phụ nữ vào quân đội là một vấn đề rất nhạy cảm ở Nga.

Tình trạng "trọng nam khinh nữ" trong quân đội Nga

Danilo delle Fave giải thích : "Kể từ khi phụ nữ gia nhập Hồng Quân Liên Xô trong thời kỳ Đệ Nhị Thế Chiến, mọi người đã tưởng rằng quân đội dang tay chào đón tất cả mọi người, nhưng trên thực tế, viễn cảnh này còn rất xa vời".

"Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại" chống lại Đức Quốc Xã, trên thực tế, là một ngoại lệ trong lịch sử đầy biến động của mối quan hệ giữa quân đội và phụ nữ. Jenny Mathers giải thích : "Vào thời điểm đó, đã có hơn một triệu phụ nữ tình nguyện tham gia và đảm nhiệm các vị trí khác nhau trong quân đội, như xạ thủ bắn tỉa, làm công việc lái xe tăng và thậm chí cả phi công máy bay chiến đấu".

Nhưng sau khi chiến thắng Đức Quốc Xã, Moskva đã ngay lập tức yêu cầu các nữ chiến binh trở về nhà để thực hiện những nhiệm vụ "phù hợp" hơn, tức là vào bếp và nuôi dạy con cái.

Jenny Mathers nhấn mạnh rằng "tuần trăng mật" thứ hai giữa quân đội và phụ nữ diễn ra "một cách tình cờ, vào những năm 1990". Nạn nhân đầu tiên của cuộc biến động lớn về kinh tế hậu Perestroika – phong trào mở cửa nền kinh tế Nga dưới thời Gorbachev – là các doanh nghiệp lớn của Nhà nước, những cơ quan sử dụng nhân công nữ nhiều nhất ở Liên Xô, và nền kinh tế mới của Nga đã không hề "nương nhẹ" họ.

Trong thế giới kinh tế mới mà nam giới gần như chiếm hoàn toàn ưu thế, phụ nữ đã chuyển hướng sang quân đội để tìm kiếm cơ hội. Đây là lý do tại sao vào cuối những năm 1990, "gần 10% nhân sự của quân đội là phụ nữ, điều này chưa bao giờ xảy ra ngoài thời chiến", Jenny Mathers nhấn mạnh. Nhưng bộ tổng tham mưu đã không biết phải làm gì với những phụ nữ mà họ không hề muốn tiếp nhận này, và cùng với thời gian, quân đội đã loại dần họ để quay trở lại một thế giới gần như chỉ dành riêng cho nam giới.

Jenny Mathers nói thêm rằng Vladimir Putin đã rất chú ý tới việc bảo toàn tình trạng trọng nam trong quân đội Nga :"Putin đã nỗ lực rất nhiều để tạo dựng hình ảnh bản thân như một người đàn ông mạnh mẽ và khắc họa nước Nga như một nhà bảo vệ vĩ đại cho các giá trị truyền thống, ám chỉ đến những phụ nữ nội trợ. Ông ấy khó có thể để mọi người nghĩ rằng quân đội cần đến phụ nữ để giành chiến thắng".

Nhu cầu tìm kiếm những người điều khiển drone

Vậy tại sao tiểu đoàn Borz – và cao hơn nữa là bộ Quốc Phòng – giờ đây lại tìm cách chiêu mộ phụ nữ ? Đầu tiên, bởi vì phía địch (Ukraine) cho thấy không có tư tưởng trọng nam khinh nữ nặng nề như vậy. Huseyn Aliyev giải thích : "Có hàng nghìn phụ nữ Ukraine đã tình nguyện tham gia chiến đấu từ hơn một năm qua. Hầu hết họ đảm nhận các vị trí ở đằng sau hậu trường, nhưng cũng có một số người đã trở thành chiến binh thực thụ". Jenny Mathers thì nhận định rằng để nhấn mạnh đến vai trò của phụ nữ trong nỗ lực chiến tranh, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thay đổi luận điệu, và giờ đây, nói về những người bảo vệ tổ quốc, cả nam lẫn nữ.

Một vài thông báo trên VKontakte sẽ không giúp cho Moskva bắt kịp Ukraine trong lĩnh vực này. Tiểu đoàn Borz không chọn hai lĩnh vực – bắn tỉa và drone – một cách ngẫu nhiên. Danilo delle Fave tin rằng vai trò của xạ thủ bắn tỉa sẽ nhằm "thúc đẩy một số phụ nữ vẫn còn nhớ về hình ảnh của những chiến binh Hồng Quân, những người đã bảo vệ Leningrad chống lại Đức Quốc Xã". Jenny Mathers cho biết thêm : "Theo suy nghĩ của quân đội Nga, phụ nữ có những phẩm chất đặc biệt, phù hợp hơn với vai trò xạ thủ bắn tỉa, chẳng hạn như sự kiên nhẫn và chú ý đến những chi tiết nhỏ nhặt".

Ngoài ra, còn có nhu cầu cấp thiết trong việc tìm người điều khiển drone. Huseyn Aliyev lưu ý : "Việc đào tạo tân binh nam cần có thời gian và quân đội Nga không thể làm điều này, khi nhu cầu trên chiến trường buộc Moskva phải điều hết nam giới ra tiền tuyến". Phụ nữ thì khác, bởi họ không chiến đấu ở tiền tuyến.

Chiến dịch quyến rũ phụ nữ này có thể sẽ chỉ là một hiện tượng nhất thời và những thông báo mà trang mạng Important Stories phát hiện ra, có thể không mang lại kết quả gì. Nhưng nếu chiến dịch quyến rũ này của Nga mang lại thành quả, điện Kremlin sẽ phải đứng trước một lựa chọn khó khăn : chấp nhận việc tuyển dụng phụ nữ một cách đại trà, điều "có nguy cơ khiến mọi người nghĩ rằng Kremlin gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm tình nguyện viên nam, và buộc phải tuyển dụng phụ nữ", theo Danilo delle Fave, hoặc nếu từ bỏ giải pháp này, thì quân đội sẽ không tuyển được thêm chiến binh.

(France 24)

Phan Minh

****************************

Tổng thống Ukraine : Nga biến Hắc Hải thành "một bãi chiến trường"

Thanh Phương, RFI, 31/10/2023

Trên mạng X (tiền thân là Twitter) hôm nay, 31/10/2023, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tố cáo Nga đã biến Hắc Hải (Biển Đen) thành "một bãi chiến trường", khi sử dụng vùng biển này vào mục đích xâm lược và đe dọa tự do hàng hải.

Ảnh tư liệu của Bộ Quốc phòng Nga, tàu chiến Nga trong cuộc diễn tập ở Biển Đen ngoài khơi Crimea ngày 12/2/2022 - afp.com/Handout

Ông Zelensky đã đưa ra lời tố cáo như trên nhân Ngày quốc tế bảo vệ Hắc hải. Tổng thống Ukraine nhấn mạnh đây là vùng biển có tầm quan trọng chiến lược rất lớn không chỉ đối với các nước ven biển mà còn đối với Châu Âu, Trung Đông và đối với an ninh lương thực toàn cầu. 

Hôm thứ sáu tuần trước, Kiev thông báo đã xuất khẩu được 1,3 triệu tấn nông phẩm kể từ khi thiết lập một hành lang đường biển ở Hắc Hải, bất chấp lời đe dọa của Nga là sẽ trả đũa các tàu qua lại trong khu vực.

Về tình hình chiến sự, hôm qua, quân đội Nga thông báo đã bắn hạ 8 tên lửa của Ukraine bắn về phía bán đảo Crimée. Trước đó, Kiev khẳng định đã "oanh kích" thành công vào một hệ thống phòng không của Nga trên bán đảo này trong đêm Chủ nhật rạng sáng thứ hai. 

Vùng Crimée thường xuyên bị quân Ukraine tấn công vì đây là hậu cứ của của Hạm đội Hắc Hải của Nga và là một đường tiếp tế thiết yếu cho lực lượng Nga đang chiếm đóng miền nam và miền đông Ukraine.

Thanh Phương

Xung đột giữa Israel và Hamas đang thu hút sự chú ý của toàn thế giới, thế nhưng các quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu thì vẫn phải chú tâm đến chiến tranh giữa Ukraine với Nga, bởi vì chi phí dành cho cuộc chiến tranh này ngày càng đè nặng lên ngân sách của Liên Âu và đang là bài toán đau đầu cho khối 27 nước.

Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel phát biểu với báo chí tại cuộc họp thượng đỉnh, Bruxelles, 26/10/2023. AP - Virginia Mayo

Cho dù hầu như toàn bộ vẫn ủng hộ Kiev, ngoại trừ Hungary và Slovakia, các nước thành viên Liên Âu đã để lộ những bất đồng khi xem xét ngân sách của khối này trong cuộc họp thượng đỉnh tại Bruxelles hai ngày thứ 5 và thứ 6 tuần trước. 

Trong bối cảnh ngân sách quốc gia ngày càng eo hẹp do kinh tế tăng trưởng chậm lại, không nước nào muốn chi tiêu nhiều hơn. Nhưng vấn đề là các nước thành viên Liên Âu phải cấp tốc đạt đồng thuận về ngân sách của khối cho giai đoạn 2024/2027, cụ thể là phải cố đạt được một thỏa thuận từ đây đến thượng đỉnh Liên Âu vào giữa tháng 12 tới. Thế mà, theo thú nhận của thủ tướng Estonia, được hãng tin AFP trích dẫn, lập trường giữa các nước thành viên Liên Âu còn rất khác biệt.

Bà Kaja Kallas cho biết : "Một số nước chủ trương là không nên chi tiêu thêm nữa mà nên bố trí lại những nguồn tài chính hiện có. Các nước khác thì cho rằng cần phải tăng thêm ngân sách vì chúng ta đang phải đối đầu với những khủng hoảng mới".

Đặc biệt, hai nước Hungary và Slovakia đã tỏ vẻ nghi ngại về việc gia tăng yểm trợ cho Ukraine. Hôm thứ Sáu vừa qua, thủ tướng Hungary Viktor Orban thậm chí cho rằng chiến lược của Liên Âu viện trợ tài chính và quân sự để giúp Kiev chống Nga "đã thất bại". Ông còn tuyên bố sẽ không thông qua đề nghị ngân sách mới của Liên Âu, bao gồm gói viện trợ 50 tỷ euro cho Ukraine. Về phần Slovakia, trước khi dự thượng đỉnh Châu Âu vào tuần trước, thủ tướng Robert Fico đã thông báo là nước nay sẽ ngưng viện trợ quân sự cho Kiev, với lý do là nạn tham nhũng tại Kiev quá trầm trọng, nên có nguy cơ viện trợ bị biển thủ. Nếu Hungary và Slovakia liên minh với nhau, các cuộc đàm phán về ngân sách Liên Âu tại thượng đỉnh tháng 12 tới sẽ càng thêm phức tạp.

Hôm 20/06 vừa qua, Ủy Ban Châu Âu đã yêu cầu các nước thành viên tăng thêm 66 tỷ euro cho ngân sách giai đoạn 2024/2027 để Liên Âu có thể đối phó với những khủng hoảng kể từ sau đại dịch Covid : Chiến tranh Ukraine và áp lực di dân, nay lại có thêm xung đột ở Trung Đông. Đồng thời Bruxelles đề nghị một gói viện trợ 50 tỷ euro cho Ukraine cho bốn năm tới. Theo dự kiến, gói viện trợ này sẽ bao gồm 17 tỷ euro trợ cấp và 33 tỷ euro cho vay, nhưng khoản cho vay này chưa được tính trong nguồn tài chính bổ sung cho ngân sách Châu Âu. 

Chính chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen cũng ghi nhận là những khủng hoảng hiện nay không chỉ ảnh hưởng đến ngân sách của Liên Âu, mà các nước thành viên cũng bị nhiều bó buộc. Nhưng bà nhấn mạnh gói viện trợ cho Ukraine sẽ là ưu tiên hàng đầu của khối 27 nước Châu Âu. Theo các số liệu do Ủy Ban Châu Âu công bố vào tuần trước, kể từ khi Nga xua quân xâm lược Ukraine, Liên Hiệp Châu Âu đã viện trợ tổng cộng 83 tỷ euro cho Ukraine. 

Ngoài Ukraine, Ủy Ban Châu Âu còn đề nghị tăng thêm 15 tỷ euro cho việc quản lý di dân, cũng là một ưu tiên đối với Liên Âu. Ngoài ra, 27 quốc gia thành viên còn được yêu cầu bỏ ra 10 tỷ euro để đầu tư vào những công nghệ của tương lai. 

Ấy là chưa kể nhiều khoản chi tiêu khác để hạn chế tác động của việc tăng lãi suất của các khoản tiền đã vay trong khuôn khổ các kế hoạch phục hồi kinh tế hậu Covid, để tăng lương cho các công chức Châu Âu, v.v…

Với nhiều khoản chi tiêu như vậy, các nước Liên Âu tìm đâu ra đủ tiền cho gói viện trợ 50 tỷ euro dành cho Ukraine ? Ngay từ đầu tháng 10, Thẩm kế viện Châu Âu đã báo động là với nợ của Liên Âu đã tăng đáng kể trong năm 2022, lên tới gần 350 tỷ euro, làm sao khối 27 nước có thể đưa các khoản viện trợ cam kết cho Ukraine vào một ngân sách đang chịu áp lực nặng nề như vậy ?

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 30/10/2023