Tấn công Bắc Triều Tiên : Chiến thắng quân sự có thể thành ''cạm bẫy''

Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc khai mạc ngày mai, 19/09/2017, với các diễn văn được trông đợi của tổng thống Mỹ, tổng thống Pháp ; mô hình Đức với những điểm mạnh yếu, trong bối cảnh cử tri bầu Quốc Hội mới cuối tuần này là các chủ đề lớn của báo Pháp hôm nay. Nhưng trước hết, xin giới thiệu bài phân tích "Những kịch bản của một cuộc chiến ‘‘mới’’ trên bán đảo Triều Tiên" của nhà báo Philippe Pons trên Le Monde, vào lúc dường như không có dấu hiệu gì cho thấy trừng phạt quốc tế làm thay đổi mục tiêu hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Truyền hình Nhật thông tin về vụ bắn thử tên lửa Bắc Triều Tiên, Tokyo, 10/08/2017.REUTERS/Toru Hanai

Phản ứng của Bắc Triều Tiên ngay sau loạt trừng phạt mới của Hội Đồng Bảo An, với vụ bắn thử tên lửa xuyên qua không phận Nhật Bản, ngày 15/08, cho thấy Hoa Kỳ phải tính đến các biện pháp mạnh hơn. Washington tuyên bố : "Mọi biện pháp đều đang được bàn tính". "Đụng độ quân sự" Mỹ - Bắc Triều Tiên có thể xảy ra, theo nhận định của cựu thứ trưởng ngoại giao Nhật Bản, ông Hitoshi Tanaka, người từng đàm phán cho thủ tướng Nhật công du Bắc Triều Tiên năm 2002.

Trước viễn cảnh này, nhà báo Philippe Pons lưu ý đến một điều trớ trêu là một cuộc chiến như vậy, nếu có xảy ra, thì thật ra không phải là "mới", bởi cuộc chiến Triều Tiên 1950-1953 trên thực tế chỉ được ngưng lại, với một thỏa thuận hòa bình tạm thời. Để có một cuộc chiến mới, thì cần phải "kết thúc cuộc chiến cũ".

Thêm vào đó, để mở ra một cuộc can thiệp quân sự chống chế độ Bình Nhưỡng, Hoa Kỳ đang đứng trước nhiều trở ngại. Global Times – một tờ báo chính thống của đảng cộng sản Trung Quốc – khẳng định Bắc Kinh sẽ không can thiệp, nếu Bình Nhưỡng tấn công trước, ngược lại sẽ không khoanh tay trong trường hợp ngược lại. Nước Nga láng giềng, trước nguy cơ hỗn loạn tại Bắc Triều Tiên, cũng sẽ không ngồi im. Về phần mình, chính quyền Hàn Quốc tuyên bố Seoul phải có tiếng nói quyết định trong bất cứ một dự án can thiệp quân sự nào.

Bên cạnh đó, nhật báo Le Monde cũng lưu ý một điều là, nếu như kết cục của một cuộc chiến Mỹ-Bắc Triều Tiên có thể dễ dàng đoán trước, theo "tương quan sức mạnh", thế nhưng kinh nghiệm cho thấy "chiến thắng về quân sự có thể trở thành một chiếc bẫy đối với bên chiến thắng", như trường hợp Iraq và Afghanistan. Bắc Triều Tiên rất có nguy cơ trở thành như vậy, do cư dân Bắc Triều Tiên vốn "thống nhất về mặt văn hóa và sắc tộc", lại liên tục sống trong một bầu không khí tuyên truyền về một đất nước bị vây hãm, cự tuyệt mọi can thiệp bên ngoài.

Can thiệp quân sự để ủng hộ cho các thay đổi bên trong là điều khó xảy ra. Hy vọng về "một Mùa Xuân Ả Rập" tại Bắc Triều Tiên là viễn cảnh gần như không thể có, do mọi phản kháng đều bị bóp nghẹt ngay từ đầu ; giới tinh hoa trong xã hội, do tin tưởng hoặc do sợ hãi, trong hiện tại tỏ ra hết sức trung thành với chế độ.

Hai bí ẩn lớn

Khép lại bài viết, Philippe Pons lưu ý đến hai hệ quả khác, mà ông gọi là "hai bí ẩn lớn", cần phải tính kỹ, nếu Hoa Kỳ muốn can thiệp quân sự. Thứ nhất là, trong trường hợp Kim Jong-un bị lật đổ, ai sẽ có thể cầm đầu một xã hội như Bắc Triều Tiên ? Rất nhiều khả năng đó sẽ là một nhân vật dân tộc chủ nghĩa thậm chí còn cuồng nhiệt hơn.

Bí ẩn thứ hai, nếu như chế độ Bắc Triều Tiên sụp đổ, thì vũ khí hạt nhân sẽ rơi vào tay ai ? Viễn cảnh bí mật hạt nhân lọt ra bên ngoài là điều nhãn tiền… Tác giả nhấn mạnh là, với "trường hợp phức tạp Bắc Triều Tiên", cần phải suy tính rất kỹ lưỡng trước khi dấn bước vào một cuộc phiêu lưu, có thể dẫn đến một tình hình rắc rối hơn nhiều so với hiện nay.

Cải cách Liên Hiệp Quốc dưới áp lực của Donald Trump

Bắc Triều Tiên chắn chắn sẽ lại một chủ đề chính tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc. Nhưng cộng đồng quốc tế hiện tại đang phải đối mặt với áp lực "cải tổ sâu sắc" Liên Hiệp Quốc, do Hoa Kỳ thúc đẩy. Le Figaro giới thiệu với độc giả về cuộc "tiểu thượng đỉnh" về cải cách, được tổ chức hôm nay, tại New York, do Mỹ chủ trì. 120 quốc gia tham gia sáng kiến của Mỹ dự kiến sẽ ký kết một tuyên bố chung 10 điểm, ủng hộ cải cách.

Hoa Kỳ đóng góp 10 tỉ đô la/năm, tương đương 25% ngân sách Liên Hiệp Quốc, 28% chi phí cho lực lượng gìn giữ hòa bình, 40% của các tổ chức Cao Ủy Tị Nạn, Chương Trình Lương Thực Thế Giới (PAM) và Tổ Chức Di Cư Quốc Tế (OIM). Để không bị mất nguồn tài chính quan trọng này, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Guterres sốt sắng ủng hộ dự án cải cách của tổng thống Mỹ. Bản thân ông Guterres cũng là người từ lâu đã ủng hộ một cuộc cải cách sâu rộng nhiều định chế của Liên Hiệp Quốc, mà ông cho rằng cồng kềnh, thiếu hiệu quả, tốn kém.

Khó hy vọng tổng thống Mỹ có một tầm nhìn toàn cầu

Tuy nhiên, xã luận Le Figaro tỏ ra hết sức nghi ngờ về khả năng tổng thống Mỹ Donald Trump đưa được một tầm nhìn toàn cầu, bởi phong cách của ông Trump vốn là phản ứng theo từng vụ việc. Donald Trump từng hứa "một xáo trộn lớn, nhưng điều đó đã không xảy ra… Về hàng loạt chủ đề như NATO, Nga, Syria hay Trung Quốc, ông Trump thường đưa những tuyên bố vừa mạnh mẽ, vừa trái ngược. Và trên thực tế, rất ít hiệu quả. Chưa kể đến vấn đề Bắc Triều Tiên, sự bất lực của nước Mỹ là hiển hiện. Nhìn chung, tổng thống Mỹ đưa rất nhiều bất ổn vào hệ thống".

Tuy nhiên, Le Figaro cũng lưu ý là thực tế này cũng có mặt tích cực, đó là để ngỏ những không gian mới cho các đối tác khác thử nghiệm những hướng đi mới, ví như như tổng thống Pháp.

Về Liên Hiệp Quốc, Les Echos dành sự chú ý cho ba nhân vật mới "Trump, Macron và Guterres". Theo tờ báo kinh tế Pháp, nếu như tổng thống Pháp Emmanuel Macron có được một hình ảnh tốt trong con mắt của cộng đồng quốc tế, thì tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có một cuộc chơi khó khăn tại Liên Hiệp Quốc.

Liên Hiệp Quốc vẫn là "câu lạc bộ" không thể thay thế

Với khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết", chống lại quan điểm hợp tác đa phương, ông Trump đang có nguy cơ bị cô lập trong một loạt hồ sơ, trước hết trong vấn đề khí hậu, mà Hoa Kỳ đe dọa rút khỏi. Chính bản thân Liên Hiệp Quốc cũng bị ông Trump đe dọa tẩy chay, khi gọi đây là một "câu lạc bộ để những kẻ rỗi hơi tập hợp, ba hoa".

Tuy nhiên, theo xã luận của báo công giáo La Croix, "Liên Hiệp Quốc (là) ‘‘một câu lạc bộ’’ không thể thay thế được". Hiển nhiên, "có nhiều lý do để nghi ngờ về tính có ích" của định chế quốc tế này, "nhưng cùng lúc đó, cũng cần đặt câu hỏi, làm thế nào có thể không có nó". Chắc chắn là phải đấu tranh chống lại tệ quan liêu ở đây, nhưng cùng lúc đó, cần phải tiếp tục sứ mệnh cơ bản của Liên Hiệp Quốc, nơi cộng đồng quốc tế phối hợp vì "lợi ích chung của nhân loại" (như một thông điệp của giáo hoàng Francis).

La Croix, trong bài "tại Liên Hiệp Quốc, tương lai của quan điểm hợp tác đa phương là tâm điểm thảo luận", đặt câu hỏi liệu tổng thống Pháp Emmanuel Macron có sử dụng được dịp này để khẳng định viễn kiến riêng của ông về những vấn đề hệ trọng của nhân loại : "Khí hậu, hòa bình, các quyền tự do căn bản, văn hóa và giáo dục".

"Kỷ nguyên vàng" của Đức

Trước bầu cử Quốc Hội Đức, trong bối cảnh nữ thủ tướng Angela Merkel gần như chắc chắn giành chiến thắng, tờ Le Figaro tập trung phân tích "Kỷ nguyên vàng của nước Đức". Cuộc viếng thăm một trường đào tạo nghề, trong chuyến công du Đức hôm thứ Sáu tuần trước, để lại ấn tượng mạnh cho thủ tướng Pháp Edouard Philippe. Theo thủ tướng Pháp, hệ thống đào tạo nghề là một trong những chìa khóa thành công kinh tế của Đức.

Đức, từng bị coi là "kẻ ốm yếu của Châu Âu" đầu những năm 2000, nhưng giờ đây quốc gia này trở thành đầu tầu của Liên Hiệp, với thất nghiệp gần 6% (thấp nhất kể từ 25 năm nay), trong lúc dân cư trong độ tuổi lao động ở mức cao nhất, với 44 triệu người. Mức tăng trưởng năm ngoái 1,9%, cao nhất từ 5 năm nay. Thặng dư ngoại thương chưa từng có, với 253 tỉ euro.

Theo Le Figaro, mạng lưới các doanh nghiệp vừa và nhỏ có sức cạnh tranh cao là bí quyết thành công của Đức, kết quả của các cải cách được tiến hành từ 15 năm trước.

Theo một số chuyên gia kinh tế, nước Đức đang ở trong "những năm tháng tươi đẹp nhất", nhưng đồng thời dự đoán tình hình sẽ khó khăn hơn trong 10 năm nữa.

Một số khuyết tật của Đức là đầu tư ít vào các cơ sở hạ tầng giao thông, trong lĩnh vực kinh tế kỹ thuật số, hay những nhu cầu mới trong giáo dục. Tình trạng dân số sụt giảm cũng là mối đe dọa đối với Đức trong tương lai. Năm 2025, dân trong độ tuổi lao động của Đức sẽ giảm 2,5 triệu. Mặt khác, mặt trái của thành công Đức được xây dựng trên tình trạng bất bình đẳng gia tăng mạnh. Tỉ lệ người nghèo gia tăng mạnh trong những năm gần đây, chiếm 16% dân số, dân có thu nhập thấp chiếm 20% trên tổng số người làm công.

Báo Le Monde cũng dành chủ đề chính cho mô hình Đức, nhưng thiên về "những điểm yếu", mà tiêu biểu là các bê bối động cơ xe hơi diesel gian lận, cho thấy "tính đạo đức giả" và "những khuyết tật của mô hình Đức".

Sức mạnh thực sự của Merkel

Về thành công của nước Đức, báo kinh tế Les Echos chú ý đến "Sức mạnh thực sự của thủ tướng Merkel". Bài xã luận Les Echos lưu ý là điều cơ bản của sức mạnh Đức là "vai trò lãnh đạo tinh thần". Về mặt chính trị quốc tế, nước Đức không có tham vọng trở thành thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An, về mặt quân sự, Berlin cũng không có chủ trương đầu tư ào ạt. Tuy nhiên, trong thời gian cầm quyền của thủ tướng Merkel, tiếng nói của nước Đức được cộng đồng quốc tế lắng nghe.

Theo Les Echos, sức mạnh và sự may mắn của nước Đức là gần như luôn luôn được lãnh đạo bởi những nhà lãnh đạo có quan điểm nhất quán, như Konrad Adenauer với quan điểm hòa giải với "phương Tây", Willy Brandt hòa giải với "phương Đông", Helmut Kohl và "sự thống nhất của nước Đức", Gerhard Schroder và "cuộc cải cách cấu trúc của nền kinh tế". Giờ đây đến lượt bà Merkel, bởi lập trường "coi trọng các giá trị đạo lý hơn mọi quan điểm ý thức hệ".

Bà Merkel đã biết cách nói chuyện cứng rắn với tổng thống Nga Putin, khẳng định các nguyên tắc của mình một cách khôn khéo trước tổng thống Mỹ. Đối với Trung Quốc, bà Merkel rất được trọng nể. Les Echos nhấn mạnh đến quan hệ hợp tác hệ trọng, mang tính phối hợp, bổ sung linh hoạt giữa Pháp-Đức, đặc biệt kể từ khi ông Emmanuel Macron đắc cử tổng thống. Việc ông Macron trở thành tổng thống Pháp được coi là một hậu thuẫn cho thắng lợi được báo trước của thủ tướng Đức.

Khác biệt rất lớn về tính cách, phong cách, về tuổi tác, giữa cặp Macron-Merkel hoàn toàn có thể coi là một thế mạnh của quan hệ Pháp-Đức, một khi được phối hợp tốt. Tấm gương của Đức thúc đẩy Pháp trên con đường cải cách, và hợp tác Pháp-Đức chính là "giải pháp tuyệt vời" cho một Châu Âu "đang trên đường tìm kiếm chính mình, trong một thế giới thay đổi mạnh mẽ", theo Les Echos.

Tăng thuế các tập đoàn internet : "Thành công đầu" của Pháp

Vẫn về nước Pháp và Châu Âu, trang nhất của Les Echos dành cho chủ đề "Đánh thuế các tập đoàn internet : Thắng lợi đầu tiên của Paris". Hôm thứ Bảy tuần trước, trong cuộc họp các bộ trưởng tài chính Châu Âu, tại Talinn, chín quốc gia Châu Âu, trong đó có Đức, Ý, Tây Ban Nha, đã ủng hộ quan điểm đánh thuế của Pháp, tăng thuế các tập đoàn tin học hàng đầu - Google, Apple, Facebook, Amazon (nhóm GAFA).

Tuy nhiên, cải cách thuế Châu Âu để được thực hiện phải có sự ủng hộ của toàn bộ 28 quốc gia thành viên. Điều gần như không thể được, do sự phản đối của nhiều nước, trong đó có Ireland, quốc gia được hưởng nhiều lợi ích kinh tế từ các tập đoàn internet. Dù sao, ủng hộ của 10 nước đối với dự án Pháp đủ để mở ra triển vọng cải cách trên phạm vi một nhóm nước Châu Âu, theo một quy định của Liên Hiệp.

Phim "Chiến tranh Việt Nam" hay "Việt Nam, sau ngày tận thế"

Kể từ tối 19/09/2017, kênh truyền hình Pháp-Đức Arte bắt đầu chiếu bộ phim tài liệu về Chiến tranh Việt Nam ("Vietnam War"), dài 18 giờ, của hai đạo diễn Mỹ Lynn Novick và Ken Burns. Le Monde có bài phóng sự "Việt Nam, sau ngày tận thế".

Điểm độc đáo của bộ phim – được thực hiện trong 10 năm - là tập hợp những quan điểm và hồi ức từ tất cả các bên, từ phía cựu binh và thường dân miền Bắc (cộng sản) và miền Nam (đồng minh với Hoa Kỳ), cũng như các nhân chứng Mỹ.

Nhờ sự hỗ trợ của các sử gia, giai đoạn lịch sử từ trận chiến Điện Biên Phủ 1954 đến "Sài Gòn sụp đổ" 30/4/1975 trở nên một truyện kể mà các bên - vốn có quan điểm đối địch – có thể chia sẻ.

Hai đạo diễn Mỹ - có kinh nghiệm với các bộ phim lịch sử dài tập về Nội chiến Mỹ hay Thế chiến Hai – đã từng sửng sốt trước quy mô của dự án "Vietnam War". Mục tiêu của các tác giả là mang đến cho khán giả Mỹ "một cái nhìn mới" về cuộc chiến và những hệ quả của nó đối với xã hội Mỹ.

Trò chuyện với phóng viên Le Monde, khi vừa trở về sau 6 tháng chiếu phim trên 30 thành phố trên khắp nước Mỹ, đạo diễn Ken Burns tâm sự : "Chiến tranh Việt Nam là một biến cố quan trọng nhất kể từ Thế chiến Hai, và hiện nay, nếu nước Mỹ ít tin tưởng vào bản thân, chính vì những phân hóa sâu sắc mà cuộc chiến để lại. Bộ phim tiếp tục dẫn đến những quan điểm khác biệt và tranh luận, bởi không có một sự thật duy nhất về cuộc chiến này".

Ông Peter Kukurba, một cựu binh 71 tuổi, đến xem phim, cho biết "trong một thời gian dài, ông không thể hòa giải được nỗi hổ thẹn đã tham gia vào cuộc chiến và niềm tự hào được phục vụ đất nước". Còn sử gia và cựu chiến binh Jim Willnaks, cố vấn của phim, thì không chắc là bộ phim có thể hòa giải được "hai nước Mỹ". Theo ông, còn rất nhiều người Mỹ không hiểu Chiến tranh Lạnh là gì.

Theo Le Monde, chính quyền Việt Nam quyết định để phim được chiếu trên mạng, kể từ hôm qua, với lời dịch bằng tiếng Việt. Theo đạo diễn Lynn Novick, nhà chức trách Việt Nam bảo đảm "phim sẽ không bị kiểm duyệt".

Trọng Thành

Kim Jong-un tuyên bố sắp nắm trong tay vũ khí nguyên tử (RFI, 16/09/2017)

Chỉ vài giờ sau khi Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc lên án vụ bắn thử tên lửa mới nhất của Bình Nhưỡng, hôm nay, 16/09/2017, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un tuyên bố sắp nắm trong tay vũ khí nguyên tử và mục tiêu tối hậu của nước này là đạt được "cân bằng lực lượng" với Hoa Kỳ.

Ảnh của hãng thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA cung cấp, ngày 16/09/2017, với lời chú : lãnh đạo Kim Jong-un xem bắn thử tên lửa Hwasong-12. Reuters không có phương tiện để thẩm định tính xác thực của bức ảnh. KCNA via Reuters

Hãng tin chính thức của Bắc Triều Tiên KCNA trích lời của ông Kim Jong-un nói thêm rằng vụ bắn thử tên lửa Hwasong-12 hôm qua qua không phận Nhật Bản đã là một thành công, giúp nâng cao "khả năng hạt nhân quân sự" của nước này.

Đối với chuyên gia David Wright, hội Union of Concerned Scientists, được AFP trích dẫn hôm nay, Bắc Triều Tiên đã chứng tỏ là họ có thể bắn tên lửa đến đảo Guam (nơi có những cơ sở quân sự chiến lược của Mỹ), tuy rằng hiện chưa ai biết tên lửa đó mang đầu đạn cỡ nào và có độ chính xác bao nhiêu.

Theo nhà phân tích Yang Uk, thuộc Diễn đàn Quốc phòng và An ninh Hàn Quốc, Bắc Triều Tiên sẽ không thể nào đạt "cân bằng lực lượng hạt nhân" với Hoa Kỳ, nhưng ông nhấn mạnh là Bình Nhưỡng đã đạt tiến bộ nhanh chóng về chương trình hạt nhân.

Như vậy là lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã bất chấp tuyên bố của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc sau cuộc họp kín hôm qua, "cực lực lên án" vụ Bình Nhưỡng bắn tên lửa hôm qua, yêu cầu nước này chấm dứt ngay lập tức những hành động khiêu khích như vậy.

Từ trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York, thông tín viên RFI Marie Bourreau tường trình :

"Chỉ trong chưa đầy một giờ đồng hồ, các thành viên Hội Đồng Bảo An đã đạt được đồng thuận về một tuyên bố nhất trí lên án vụ bắn thử hỏa tiễn mới nhất của Bắc Triều Tiên mà Hội Đồng Bảo An đánh giá là "khiêu khích nghiêm trọng".

Một lần nữa, Hội Đồng Bảo An kêu gọi Bình Nhưỡng ngừng ngay lập tức các hành động gây phẫn nộ này. Tuy nhiên, theo đại sứ Ethiopia, đảm nhiệm chức chủ tịch Hội Đồng Bảo An trong tháng 9, thì hiện tại không đặt ra vấn đề đe dọa, trừng phạt thêm. Ông nói :

"Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc nhấn mạnh đến việc là toàn bộ các quốc gia thành viên phải thi hành đầy đủ và ngay lập tức các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc về Bắc Triều Tiên. Đồng thời Hội Đồng Bảo An khẩn thiết nhấn mạnh là Bình Nhưỡng cần ngay lập tức thể hiện thiện chí hướng đến từ bỏ vũ khí hạt nhân".

Áp lực đòi thương lượng trực tiếp

Về phần mình, đại sứ Nga Vassily Nebienzia – sau cuộc họp này – lên án xu hướng ngày càng đi vào bế tắc. Đại sứ Nga kêu gọi tạo ra một động lực mới, thông qua các thương lượng trực tiếp : "Cứ một nghị quyết được đưa ra, lại một khiêu khích, rồi lại một nghị quyết, một khiêu khích mới. Nhiều người cho rằng đến một lúc nào đó cũng cần phải thay đổi cách nghĩ".

Vấn đề Bắc Triều Tiên sẽ là chủ đề trung tâm của cuộc họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, sẽ khai mạc ngày thứ Ba tuần tới. Ngày thứ Năm, tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ có cuộc hội kiến với hai thủ tướng Nhật Bản và Hàn Quốc.

Áp lực thương lượng trực tiếp với Bình Nhưỡng đang ngày càng trở nên mạnh mẽ, kể cả từ phía các đồng minh của Hoa Kỳ, như Pháp".

Trước cuộc thảo luận dự kiến với lãnh đạo hai nước Hàn Quốc và Nhật Bản về hồ sơ Bắc Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc vào tuần tới, tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua đã một lần nữa cảnh cáo Bình Nhưỡng là Hoa Kỳ có nhiều phương án quân sự "mạnh mẽ" để đáp lại thái độ của Bắc Triều Tiên "xem thường" các nước láng giềng và cộng đồng quốc tế.

Trong khi đó, hôm qua, hai tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Nga Vladimir Putin đã kêu gọi mở các cuộc "thương lượng trực tiếp" với Bắc Triều Tiên, nhấn mạnh là chỉ nên dùng các phương tiện ngoại giao và chính trị để giải quyết tình hình "cực kỳ phức tạp" này.

RFI tiếng Việt

******************

Bắc Kinh cứng rắn hơn với Bình Nhưỡng, dù không muốn chế độ này sụp đổ (RFI, 15/09/2017)

Ngay cả trước khi Bắc Triều Tiên lại bắn tên lửa đạn đạo ngang qua Nhật Bản Bắc Kinh đã tỏ thái độ cứng rắn hơn với đồng minh Bình Nhưỡng. Theo báo chí quốc tế, các ngân hàng lớn nhất của Trung Quốc đã được lệnh ngưng mở tài khoản mới cho các cá nhân và công ty, tổ chức Bắc Triều Tiên. Biện pháp này như vậy là mạnh hơn cả các biện pháp trừng phạt mà Hội Đồng Bảo An vừa thông qua sau vụ thử hạt nhân lần thứ sáu của Bình Nhưỡng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mất kiên nhẫn với Kim Jong-un ? Ảnh minh họa. Reuters/Jason Lee

Cho tới nay, Bắc Kinh vẫn cố không để cho chế độ Bình Nhưỡng sụp đổ hay nổ ra chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên, gây ra một cuộc khủng hoảng người tị nạn tràn qua biên giới Trung Quốc. Chủ trương của Bắc Kinh vẫn là kêu gọi các bên trở lại bàn đàm phán, kêu gọi Hoa Kỳ và Hàn Quốc ngưng các cuộc tập trận chung để có thể thuyết phục Bắc Triều Tiên ngưng thử hạt nhân và tên lửa.

Nhưng việc Bình Nhưỡng liên tiếp thử nghiệm vũ khí, lại đúng vào lúc sắp diễn ra những sự kiện lớn ở Trung Quốc, chẳng hạn như là Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc vào tháng 10/2017 khiến Bắc Kinh càng khó xử với đồng minh bất trị này. Trong khi đó thì Hoa Kỳ gia tăng áp lực lên Trung Quốc cả trên vấn đề Bắc Triều Tiên lẫn thương mại.

Trong một bài viết đăng ngày 15/09/2017, trang mạng Quartz cho biết là, trước thái độ khiêu khích quốc tế của Bình Nhưỡng, trong giới học giả Trung Quốc ngày càng có nhiều người yêu cầu Bắc Kinh phải có thái độ cứng rắn hơn với Bắc Triều Tiên, nhất là vì vụ thử hạt nhân mới đây khiến Bắc Kinh quan ngại về nguy cơ ô nhiễm phóng xạ ở vùng biên giới giữa hai nước. Họ kêu gọi Trung Quốc phải thi hành những biện pháp trừng phạt kinh tế nặng nề hơn với Bình Nhưỡng, chẳng hạn như cấm các ngân hàng Trung Quốc làm ăn với các công ty Bắc Triều Tiên.

Chính chủ tịch Tập Cận Bình là người trực tiếp đề ra chính sách về Bắc Triều Tiên. Việc Trung Quốc bỏ phiếu thuận cho các biện pháp trừng phạt mới của Liên Hiệp Quốc và lệnh cấm các ngân hàng mở tài khoản mới cho người Bắc Triều Tiên cho thấy là lãnh đạo họ Tập dường như nay đã hết kiên nhẫn với Kim Jong-un.

Hơn nữa, đối với chính quyền Donald Trump, Bắc Triều Tiên và mậu dịch song phương là hai vấn đề gắn liền nhau. Khi bỏ phiếu thuận cho các biện pháp trừng phạt mới của Liên Hiệp Quốc đối với Bình Nhưỡng, Bắc Kinh hy vọng sẽ giải tỏa được áp lực của Hoa Kỳ trên vấn đề trao đổi thương mại, mà Trung Quốc vẫn bị cáo buộc là có những lạm dụng.

Như lời giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Châu Á-Thái Bình Dương thuộc Đại học Lĩnh Nam, Hồng Kông, Bắc Kinh muốn "dạy cho Bắc Triều Tiên một bài học, nhưng không nặng đến mức làm sụp đổ chế độ này". Một giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân Dân Trung Quốc ở thủ đô Bắc Kinh, cũng cho rằng Trung Quốc muốn Bắc Triều Tiên ăn đòn đau, nhưng đồng thời vẫn mở ngỏ cho Bình Nhưỡng trở lại bàn thương lượng.

Nhưng theo ông, đây là một chính sách đầy rủi ro, bởi vì nếu Bắc Triều Tiên tiếp tục có những hành động khiêu khích quốc tế, Bắc Kinh sẽ lâm vào thế kẹt. Hoa Kỳ lại còn có lý do để buộc Trung Quốc phải chấp nhận một lệnh cấm vận dầu hỏa "toàn diện và ngay lập tức", một biện pháp có thể đe dọa đến sự sống còn của chế độ Bình Nhưỡng.

Thanh Phương

*********************

Quốc tế lên án Bắc Triều Tiên về vụ thử tên lửa (RFI, 15/09/2017)

Họp báo sáng ngày 15/09/2017, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Hoa Xuân Oánh (Hua Chungying) tuyên bố Bắc Kinh "phản đối Bắc Triều Tiên vi phạm nghị quyết của Hội Đồng Bảo An, sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo".

Quốc tế khó xử vì lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un. Ảnh minh họa. KCNA via Reuters

Trung Quốc hứa sẽ "thi hành đầy đủ và nghiêm túc các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc". Nhưng đồng thời kêu gọi "các bên liên quan tỏ thái độ kềm chế". Từ Bắc Kinh, thông tín viên đài RFI Heike Schmidt cho biết thêm :

"Vào lúc 6 giờ 53, giờ địa phương, Tân Hoa Xã thông báo ngắn gọn Bắc Triều Tiên lại bắn tên lửa về hướng Tây. Tuy nhiên, vụ thử ngày hôm nay minh chứng cho điều mà Bắc Kinh vẫn nhắc đi nhắc lại : Kim Jong-un sẽ không để cho cộng đồng quốc tế bắt nạt.

Thậm chí, một số các chuyên gia ở Bắc Kinh còn cho rằng, trong thế cô lập và bị dồn vào chân tường, lãnh đạo Bắc Triều Tiên có thể đe dọa cả đồng minh truyền thống là Trung Quốc. Họ tin rằng Kim Jong-un phát triển vũ khí hạt nhân bằng mọi giá, bởi ông tin chắc đó là lá bùa hộ mạng. Trung Quốc nhìn nhận không thể ngăn cản được cuộc chạy đua vũ trang điên rồ của nước láng giềng.

Không chắc là Bắc Kinh hài lòng trước lời kêu gọi của ngoại trưởng Mỹ, Rex Tillerson, đòi cả Trung Quốc lẫn Nga cùng trực tiếp gia tăng láp lực với chế độ Bình Nhưỡng. Đến nay, Bắc Kinh luôn từ chối mọi quyết định đơn phương trên hồ sơ vào Bắc Triều Tiên. Trung Quốc cho rằng mọi biện pháp phải được thông qua trong khuôn khổ của Liên Hiệp Quốc.

Bắc Kinh mong mỏi trên hết giải quyết tranh chấp bằng đối thoại. Ít ra là cho tới thời điểm này, Trung Quốc không chấp nhận ban hành lệnh cấm vận dầu hỏa một cách toàn diện, tránh để xảy ra kịch bản chế độ Bình Nhưỡng sụp đổ. Đó là điều chẳng có lợi gì cho Trung Quốc".

Hàn Quốc tập trận tấn công cơ sở phóng tên lửa Bắc Hàn

Hàn Quốc đã có phản ứng ngay lập tức. Seoul thông báo tập trận bắn đạn thật và thử hỏa tiễn hướng ra biển. Theo hãng tin Mỹ NBC, mục tiêu của các đợt thao diễn sáng nay 15/09/2017 là cơ sở phóng tên lửa ở miền Bắc.

Quân đội được lệnh sẵn sàng chuẩn bị đối phó với các thách thức mới, bao gồm vũ khí sinh - hóa học và vũ khí xung điện từ.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, vốn là người chủ trương để ngỏ cánh cửa đối thoại với Bình Nhưỡng, tuyên bố đối thoại trong hiện tại là "không thể được", và cho rằng gia tăng áp lực là cần thiết, để buộc Bắc Triều Tiên phải ngồi vào bàn thương lượng.

Về phía Tokyo, AFP dẫn lời của chánh văn phòng chính phủ Nhật Bản Yoshihide Suga, tuyên bố Nhật Bản "sẽ không dung thứ các hành động khiêu khích lặp đi lặp lại" của Bắc Triều Tiên, đồng thời khẳng định sẽ phối hợp với Hoa Kỳ, Hàn Quốc và các nước liên quan để khẩn trương có các biện pháp tương thích. Theo bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản, mục tiêu của các vụ bắn thử tên lửa Bắc Triều Tiên chính là đảo Guam của Mỹ.

Mỹ kêu gọi Trung Quốc và Nga gia tăng áp lực với Kim Jong-un

Về phía nước Mỹ, ngoại trưởng Rex Tillerson ra thông cáo hối thúc các lãnh đạo Trung Quốc và Nga gia tăng áp lực đối với chế độ Bình Nhưỡng. Thông cáo nhấn mạnh Trung Quốc là quốc gia cung cấp dầu mỏ cho Bắc Triều Tiên và Nga là nơi sử dụng nhiều nhất "lao động Bắc Triều Tiên bị cưỡng bức". Ngoại trưởng Mỹ đồng thời kêu gọi mỗi quốc gia có những sáng kiến mới để gây sức ép.

Tổng thư ký khối NATO, Jens Stoltenberg, gọi chế độ Bắc Triều Tiên là "một mối đe dọa lớn đối với hòa binh và an ninh quốc tế" và yêu cầu một "phản ứng toàn cầu". Về phần mình, bộ trưởng Quân Lực Pháp, Florence Parly khẳng định hỏa tiễn Bắc Triều Tiên có thể đe dọa trực tiếp Châu Âu và vụ bắn tên lửa nói trên là một hành động thách thức an ninh quốc tế.

RFI tiếng Việt

*******************

Bắc Triều Tiên lại bắn tên lửa ngang qua Nhật Bản (RFI, 15/09/2017)

Đáp lại các biện pháp trừng phạt mới của Liên Hiệp Quốc, ngày 15/09/2017, Bắc Triều Tiên lại bắn tên lửa đạn đạo ngang qua Nhật Bản, với một khoảng cách được cho là xa chưa từng có. Căng thẳng trong khu vực càng gia tăng. Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc lại họp khẩn cấp ngay chiều nay.

Bắc Triều Tiên phóng tên lửa đạn đao ngang qua không phận Nhật Bản. Ngày 15/09/2017. Reuters

Từ Seoul, thông tín viên RFI Frédéric Ojardias gởi về bài tường trình :

"Tên lửa của Bắc Triều Tiên được phóng đi từ bãi bắn nằm gần sân bay Bình Nhưỡng, bay ngang qua không phận đảo Hokaido của Nhật Bản trước khi rơi xuống vùng biển Bắc Thái Bình Dương. Theo phía Hàn Quốc, tên lửa đã đạt độ cao 770 km và trên hành trình dài 3.700 km.

Vụ bắn tên lửa có lẽ đã thành công và đây là một thành công đáng kể : lần đầu tiên một tên lửa đạn đạo của Bắc Triều Tiên được bắn xa như thế. Hai tên lửa liên lục địa được thử nghiệm vào tháng 7/2017 đã được bắn lên rất cao, nhưng không đi được xa.

Vụ bắn tên lửa diễn ra chỉ 4 ngày sau khi Hội Đồng Bảo An ban hành các biện pháp trừng phạt rất nặng nề nhắm vào nền kinh tế Bắc Triều Tiên. Chắc là Bình Nhưỡng muốn chứng tỏ cho thấy là không dễ để bị bắt nạt.

Nhưng vụ bắn thử này cũng nhằm mục tiêu kỹ thuật, vì nó giúp cho các kỹ sư Bắc Triều Tiên tiếp tục thu thập những thông tin để nâng cao trình độ công nghệ tên lửa đạn đạo. Trước những áp lực ngày càng tăng, chế độ Bình Nhưỡng muốn nhanh chóng chế tạo được một tên lửa đạn đạo có thể sử dụng được ngay".

Theo Bộ Tư Lệnh các Chiến Dịch Quân Sự Mỹ ở Thái Bình Dương (PACOM), tên lửa được Bắc Triều Tiên bắn hôm nay là một tên lửa đạn đạo tầm trung và chưa phải là mối đe dọa đối với lãnh thổ lục địa Hoa Kỳ hay đảo Guam của Mỹ ở Thái Bình Dương.

Theo thông báo của Ethiopia, quốc gia hiện nắm chức chủ tịch Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, cơ chế này sẽ họp khẩn cấp vào chiều nay 15/09/2017 sau vụ thử tên lửa của Bắc Triều Tiên. Theo một nhà ngoại giao, đây sẽ là một phiên họp kín.

Thanh Phương

Trừng phạt Bắc Triều Tiên : Chiến thuật "đàm phán thần tốc" của Mỹ (RFI, 12/09/2017)

Được Nga và Trung Quốc ủng hộ, nghị quyết trừng phạt Bắc Triều Tiên được xem là nghiêm khắc nhất đã được Hội Đồng Bảo An, thông qua ngày 11/09/2017. Bình Nhưỡng tuyên bố Mỹ sẽ trả giá bằng "khổ đau kinh khủng nhất". Bằng cách nào mà Washington, chỉ trong vòng 7 ngày, thành công thuyết phục được Bắc Kinh và Moskva ủng hộ đợt trừng phạt mới, đánh thẳng vào các nguồn ngoại tệ chính của Kim Jong-un ? AFP tường thuật kế hoạch "bốn bước" của đại sứ Nikki Haley.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley phát biểu trong phiên họp HĐBA thông qua trừng phạt mới với Bắc Triều Tiên ngày 11/09/2017 tại New York. Reuters/Stephanie Keith

Dọa đánh

Ngày 04/09, một ngày sau khi Bình Nhưỡng thông báo thử quả bom hạt nhân thứ sáu, nữ đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc triệu tập các thành viên của Hội Đồng Bảo An. Để cho các đồng sự lên tiếng trước, vào giờ chót, bà Nikki Haley cao giọng tuyên bố : Đã đến lúc phải chấm dứt các biện pháp nửa vời. Bà còn gây bất ngờ khi loan báo : Tuần sau sẽ biểu quyết một văn kiện mới, nghị quyết 2375, tăng cường các biện pháp trừng phạt của nghị quyết 2371, thông qua hồi tháng 8.

Treo giá

Hai hôm sau, ngày 06/09, Hoa Kỳ chuyển đến 14 thành viên còn lại của Hội Đồng Bảo An dự thảo nghị quyết gồm những biện pháp mạnh nhất : Cấm triệt để nhập khẩu dầu khí, xuất khẩu hàng may mặc, than đá, sắt, hải sản, phong tỏa tài sản của Kim Jong-un, trục xuất toàn thể lao động Bắc Triều Tiên ở nước ngoài, khoảng 93.000, đông nhất là ở Trung Quốc.

Công bố dự thảo nghị quyết với toàn thể Hội Đồng Bảo An là một động thái chiến lược. Khi đặt giá rất cao, Washington buộc Bắc Kinh và Moskva vào tư thế phải trả lời và chấp nhận thương lượng. Mỹ đốt giai đoạn "tham khảo" tay đôi, tay ba không biết bao giờ kết thúc.

Thay vào đó, 5 thành viên thường trực có quyền phủ quyết bắt đầu đàm phán và đến thứ sáu 08/09, Nga và Trung Quốc tuyên bố bác bỏ hết danh sách đề nghị của Mỹ ngoại trừ biện pháp cấm vận hàng may mặc, công nghiệp xuất khẩu chủ lực của Bắc Triều Tiên. Bắc Kinh và Moskva đòi phải nhấn mạnh nhu cầu "tìm một giải pháp hoà bình".

Tăng tốc

Ngay buổi tối thứ Sáu hôm đó, Washington "xô đẩy" các thành viên khác với thông báo : Biểu quyết dự thảo nghị quyết, được viết lại, vào thứ hai 11/09. Theo AFP, đây là một chiến thuật gây sức ép của Washington để nắm thế chủ động, chấp nhận rủi ro thách thức Bắc Kinh và Moskva.

Một nhà ngoại giao xin giấu tên phân tích : Mỹ gián tiếp cảnh báo Trung Quốc và Nga là không còn gì để thương lượng. Hai đồng minh của Bắc Triều Tiên cũng bị áp lực phải đạt được một nghị quyết hầu tránh làm tình hình căng thẳng thêm và phô bày tình trạng phân hóa giữa các đại cường. Để thuyết phục Nga và Trung Quốc, phía Mỹ đưa ra lập luận rằng "đây là giải pháp hoà bình mà quý vị mong muốn".

Hệ quả là trong hai ngày cuối tuần, Mỹ-Nga-Trung đàm phán trong tinh thần "xây dựng". Dự thảo được thêm bớt : Duy trì cấm vận hàng dệt may nhưng hạn chế cấm vận dầu khí. Thanh tra tàu bè phải có sự đồng ý của quốc gia liên quan. Không phong tỏa tài sản của Kim Jong-un nhưng thêm vào danh sách đen tên ông Pak Yong Sik, chuyên gia hạt nhân của Bắc Triều Tiên, và ba cơ quan có liên hệ với chương trình hạt nhân.

Cưỡng ép tinh thần

Đến 10 giờ đêm Chủ nhật, phái bộ Mỹ cung cấp dự thảo chung cuộc cho 15 thành viên với tuyến bố "biểu quyết" ngày hôm sau cho dù Trung Quốc chưa kịp cho ý kiến. Sáng thứ Hai, Bắc Kinh bật đèn xanh. Vài giờ sau, nghị quyết 2375 được xem là "lời cảnh báo nghiêm khắc, cân đối và vững chắc" được 15 thành viên Hội Đồng Bảo An thông qua.

Các biện pháp mới, một khi được thực thi sẽ gây tổn thất nặng nề cho ngành xuất khẩu hàng may mặc, than đá, quặng sắt và hải sản của Bắc Triều Tiên ít nhất 1 tỷ đôla mỗi năm. Xuất khẩu lao động cũng bị hạn chế , phải được chấp thuận của Liên Hiệp Quốc, có thể làm thất thu 200 triệu đôla mỗi năm. Về năng lượng, Bắc Triều Tiên bị cấm nhập khẩu 6 triệu thùng dầu thô và sản phẩm hóa dầu trên tổng 17 triệu thùng. Tuy chỉ độ 30% nhưng "chiến thuật cấm vận năng lượng Bắc Triều Tiên theo lối "cuốn chiếu" đã được Mỹ bố trí".

Tú Anh

***************

LHQ đồng thuận trừng phạt Bình Nhưỡng sau vụ thử hạt nhân (RFI, 12/09/2017)

Ngày 11/09/2017, dưới sự thúc đẩy của Mỹ, toàn thể 15 thành viên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc thông qua một loạt biện pháp mới trừng phạt Bắc Triều Tiên sau vụ thử bom hạt nhân ngày 03/09 : Cấm xuất khẩu sản phẩm dệt may và hạn chế nhập khẩu dầu khí. Phương Tây hy vọng phong tỏa đến 90% xuất khẩu của Bình Nhưỡng và 30% nguồn năng lượng nhập khẩu để buộc Kim Jong-un phải đình chỉ chương trình hạt nhân, vũ khí quy ước đe dọa an ninh thế giới và trở lại bàn đàm phán.

Đại diện các nước tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc biểu quyết trừng phạt lần thứ 9 Bắc Triều Tiên, ngày 11/09/2017, New York. Reuters/Stephanie Keith

Nghị quyết trừng phạt lần thứ 8 của Liên Hiệp Quốc được hai nước đồng minh của Bắc Triều Tiên là Nga và Trung Quốc ủng hộ sau khi Mỹ chấp nhận giảm nhẹ. Đối với Hoa Kỳ, Anh, Pháp, nghị quyết được biểu quyết nhất trí hôm thứ Hai rất "cân đối và vững chắc", cho phép Liên Hiệp Quốc xác định "quyết tâm và đoàn kết" trong thông điệp cảnh tỉnh chế độ Bình Nhưỡng.

Từ New York, thông tín viên Marie Bourreau phân tích :

Hoa Kỳ muốn cắt đứt triệt để nguồn dầu khí nhập khẩu của Bắc Triều Tiên. Lệnh cấm vận chỉ ảnh hưởng có một phần và áp dụng từng bước. Lãnh đạo Kim Jong-un cũng không bị phong tỏa tài sản.

Tuy nhiên, Washington cũng đạt được một số mục tiêu như là cấm Bình Nhưỡng xuất khẩu hàng dệt may và hạn chế nhập khẩu khí đốt cũng như tăng cường kiểm soát thương thuyền Bắc Triều Tiên và hạn chế số nhân công ra nước ngoài lao động.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, Nikki Haley, khen ngợi thái độ ủng hộ của Trung Quốc và Nga, biểu hiện sự đoàn kết của cộng đồng quốc tế. Bà nói : Ngày hôm nay, chúng tôi nói rằng thế giới không bao giờ chấp nhận một nước Bắc Triều Tiên có vũ khí hạt nhân. Và hôm nay, Hội Đồng Bảo An tuyên bố rằng nếu chế độ Bắc Triều Tiên không ngưng chương trình hạt nhân của họ thì chính chúng tôi sẽ ra tay hành động".

Dù vậy, trái với lời tuyên bố bốc lửa hồi tuần trước, bà Nikki Haley tìm cách xoa dịu tình hình khi cho rằng còn có cơ hội thương thuyết : Chúng tôi không chọn giải pháp chiến tranh. Chế độ Bắc Triều Tiên chưa vượt qua giới hạn không thể đảo ngược. Nếu Bình Nhưỡng chấp nhận chấm dứt chương trình hạt nhân thì họ có một tương lai trước mặt".

Lời tuyên bố này làm hài lòng Nga và Trung Quốc. Hai nước này lúc đầu không tin vào hiệu quả của giải pháp trừng phạt mới và một lần nữa họ kêu gọi các bên xung khắc tự kềm chế để mở lại càng sớm càng tốt vòng đàm phán sáu bên.

Tú Anh

********************

Bắc Hàn chịu thêm các lệnh trừng phạt của LHQ (BBC, 12/09/017)

Trung Quốc và Nga đã nhất trí với lá phiếu của LHQ áp dụng các hình thức trừng phạt mới đối với Bắc Hàn sau lần thử hạt nhân lần thứ sáu mới đây.

Bình Nhưỡng tuyên bố đã chế tạo bom nhiệt hạch.

Hội đồng Bảo an đã bỏ phiếu 15-0 ủng hộ nghị quyết do Hoa Kỳ soạn thảo cấm Bắc Hàn xuất khẩu than, chì và hải sản.

Bình Nhưỡng tuyên bố đã chế tạo một quả bom nhiệt hạch và từng dọa sẽ tấn công Hoa Kỳ.

Bắc Hàn hiện đang chịu các lệnh trừng phạt của LHQ nhằm buộc giới lãnh đạo nước này cắt giảm các chương trình vũ khí của họ.

Các biện pháp trừng phạt mới được thông qua hôm thứ Hai sau khi Hoa Kỳ bỏ một số đề xuất khắt khe mà họ tuyên bố hồi tuần trước, bao gồm lệnh cấm vận dầu và các biện pháp đóng băng tài sản của nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un.

Các biện pháp, bao gồm cả cấm xuất khẩu dệt may, nhằm đánh vào ngân sách của Bình Nhưỡng dùng để chi cho chương trình hạt nhân của nước này.

Đây là nghị quyết thứ chín được LHQ đồng loạt thông qua từ năm 2006.

Đại sứ Trung Quốc tại LHQ, ông Lưu Kết Nhất, thúc giục Bắc Hàn "nghiêm túc" trước nghị quyết mới nhất và kêu gọi tất cả các bên "tỉnh táo".

Trong khi đó, Đại sứ Nga tại LHQ, Vasily Nebenzya, nói rằng đã có "một sai lầm lớn khi đánh giá thấp" một sáng kiến ​​của cả Trung Quốc và Nga đưa ra.

Hai nước này đề xuất việc Bình Nhưỡng ngưng thử tên lửa đạn đạo và hạt nhân đồng thời Hoa Kỳ và Nam Hàn ngưng các cuộc tập trận trong khu vực.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump từng cảnh báo rằng Hoa Kỳ có thể cắt quan hệ thương mại với các nước làm ăn với Bắc Hàn.

Vào tháng Tám, một loạt lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ đã cấm Bắc Hàn xuất khẩu than, có trị giá 1 tỷ đô la, chiếm khoảng 1/3 tổng xuất khẩu của nước này.

**********************

Trung Quốc trừng phạt Bắc Triều Tiên nhưng vẫn muốn đối thoại (RFI, 12/09/2017)

Nghị quyết của Hội Đồng Bảo An do Hoa Kỳ soạn thảo đã được Nga và Trung Quốc chấp nhận với điều kiện phải bỏ đi những đoạn cứng rắn nhất. Cũng như những lần trước, Bắc Kinh, đồng minh chính của Bình Nhưỡng, là nước đầu tiên phải áp dụng các biện pháp trừng phạt. Theo Reuters hôm nay 12/09/2017, bốn trong số những ngân hàng lớn nhất Trung Quốc đã ngưng cung cấp dịch vụ tài chính cho các khách hàng mới từ Bắc Triều Tiên.

Đại sứ Trung Quốc Lưu Kết Nhất (Liu Jieyi) tại phiên họp Hội Đồng Bảo An về trừng phạt Bắc Triều Tiên, New York ngày 11/09/2017. Reuters/Stephanie Keith

Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Heike Schmidt nhận định :

Bắc Kinh có thể hoan nghênh nghị quyết trừng phạt thứ 8 đối với Bình Nhưỡng. Trung Quốc đã thành công trong việc bác bỏ hai biện pháp mà mình không muốn : Trong văn bản được thông qua, không có việc cấm vận hoàn toàn dầu lửa, cũng như việc phong tỏa tài sản của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un.

Tuy vậy, vẫn phải giảm gần một phần ba lượng dầu lửa bán cho Bình Nhưỡng, và ngưng nhập khẩu hàng dệt may Bắc Triều Tiên với tổng giá trị khoảng 670 triệu euro. Tân Hoa Xã cho biết "90% hàng xuất khẩu của Bắc Triều Tiên nay bị cấm nhập", nhắc lại rằng than đá, hải sản, sắt và quặng sắt đã bị cho vào danh sách đen của Liên Hiệp Quốc.

Bộ Ngoại Giao Trung Quốc tuyên bố : "Trung Quốc hy vọng nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc sẽ được thực hiện toàn bộ". Nhưng phát ngôn viên Cảnh Sảng nhắc lại, bên cạnh trừng phạt, Bắc Kinh còn trông cậy vào đối thoại. Một giải pháp hòa bình là cần thiết. Trung Quốc sẽ không cho phép chiến tranh nổ ra trên bán đảo Triều Tiên.

Reuters dẫn nguồn tin từ nội bộ các ngân hàng Xây Dựng (CCB), Công Thương (ICBC), Nông Nghiệp (AgBank) và chi nhánh Ngân hàng Nhà nước (BoC) tại Đan Đông khẳng định các khách hàng mới từ Bắc Triều Tiên không thể mở tài khoản. AFP trích báo cáo của công ty an ninh mạng FireEye cho biết, tin tặc Bắc Triều Tiên đã tấn công các trang web trao đổi bitcoin của Hàn Quốc ít nhất ba lần kể từ tháng Năm để đánh cắp tiền ảo, nhằm tránh né cấm vận. Còn theo Yonhap hôm nay, giá dầu tại Bắc Triều Tiên đã tăng lên.

Thụy My

********************

Bắc Triều Tiên : Hội Đồng Bảo An thông qua những biện pháp trừng phạt mới (RFI, 11/09/2017)

Hôm 11/09/2017, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc sẽ thông qua những biện pháp trừng phạt nặng nề mới đối với Bắc Triều Tiên, trong đó có một lệnh cấm vận dầu hỏa "với mức độ tăng dần". Nhưng bản dự thảo nghị quyết theo đề nghị của Hoa Kỳ đã được sửa đổi để có thể được Nga và Trung Quốc chấp nhận.

Hội Đồng Bảo An họp về Bắc Triều Tiên ngày 4/09/2017, nagy sau khi Bình Nhưỡng thử Bom H. Reuters/Joe Penney

Để trừng phạt Bình Nhưỡng về vụ thử hạt nhân lần thứ sáu ngày 03/09 vừa qua, hôm thứ tư tuần trước, Washington đã đề nghị bản dự thảo nghị quyết đầu tiên. Bản nghị quyết này dự trù cấm vận toàn diện và ngay lập tức đối với dầu hỏa, các sản phẩm chế biến từ dầu khí của Bắc Triều Tiên, gởi trả về Bắc Triều Tiên toàn bộ những người lao động ở nước ngoài (50 ngàn người, theo LHQ), phong tỏa tài sản của lãnh đạo Kim Jong-un, cấm nhập hàng vải sợi Bắc Triều Tiên và thanh tra, với vũ lực nếu cầu, các tàu bị nghi chở hàng bị LHQ cấm.

Nhưng sau 4 ngày thương lượng gay go với Trung Quốc và Nga, hai quốc gia vẫn yểm trợ Bắc Triều Tiên và đều có biên giới chung với nước này, Hoa Kỳ đã phải chấp nhận sửa đổi nội dung bản nghị quyết. Cụ thể là lệnh cấm vận dầu hỏa sẽ không "toàn diện và ngay lập tức", mà sẽ được thực hiện "với mức độ tăng dần", tùy theo thái độ của chế độ Bình Nhưỡng.

Cũng theo yêu cầu của Bắc Kinh và Moskva, dự thảo nghị quyết không còn dự trù phong tỏa tài sản của Kim Jong-un. Hai biện pháp về người lao động Bắc Triều Tiên ở nước ngoài và về việc thanh tra các tàu bị nghi chở hàng cấm cũng đã được giảm nhẹ, theo lời các nhà ngoại giao. Nhưng lệnh cấm nhập hàng vải sợi Bắc Triều Tiên thì đã được cả 5 thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An, tức các nước có quyền phủ quyết, chấp thuận.

Vài giờ trước cuộc biểu quyết của Hội Đồng Bảo An, hôm nay, Bình Nhưỡng cảnh báo Hoa Kỳ là sẽ giáng cho họ "những đòn đau đớn nhất", nếu vẫn đòi Liên Hiệp Quốc gia tăng trừng phạt chế độ Kim Jong-un.

Trong khi đó tại Tokyo hôm nay, thủ tướng Nhật Shinzo Abe tuyên bố sẽ tăng cường các phương tiện phòng thủ, trước mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng từ Bắc Triều Tiên. Ông Abe còn đề nghị bộ trưởng Quốc Phòng Itsunori Onodera chuẩn bị một dự thảo chiến lược quốc phòng trong trung hạn.

Về phần mình, Bắc Kinh hôm qua thông báo là mức độ phóng xạ tại những vùng biên giới với Bắc Triều Tiên "không có gì bất thường", một tuần sau vụ thử hạt nhân lần thứ sáu của Bình Nhưỡng. Cho nên bộ Môi Trường của nước này đã chấm dứt các cuộc "kiểm tra khẩn cấp" mức độ ô nhiểm phóng xạ ở biên giới giữa hai nước.

Thanh Phương

*********************

Cấm vận dầu hỏa Bắc Triều Tiên : Một chiến lược hiệu quả ? (RFI, 07/09/2017)

Sau du lịch và kiều hối của lao động ở nước ngoài, Hoa Kỳ đề nghị cấm vận dầu hỏa với Bắc Triều Tiên. Giới chuyên gia nhận định đấy có lẽ sẽ là "một đòn chí mạng" nhắm vào chế độ Bình Nhưỡng, nhưng rất khó thuyết phục được Bắc Kinh.

Họp Hội Đồng Bảo An ngày 04/09/2017 sau vụ thử hạt nhân mới nhất của Bắc Triều Tiên. Reuters/Joe Penney

Theo một dự thảo nghị quyết được công bố ngày 06/09/2017, Hoa Kỳ đề nghị cấm vận nguồn nhập khẩu dầu lửa và tất cả các sản phẩm từ dầu hỏa và khí hóa lỏng. Nếu được áp dụng, đây sẽ là một "cú đánh đau" vào chế độ Kim Jong-un.

Trên thực tế, Bắc Triều Tiên hầu như lệ thuộc hoàn toàn vào nguồn dầu hỏa nhập khẩu. Cơ Quan Thông Tin Năng Lượng EIA trụ sở tại Hoa Kỳ ước tính Bình Nhưỡng nhập khẩu mỗi ngày khoảng 10.000 thùng dầu, với mức giá là 50 đô la/thùng, tương đương với khoảng 180 triệu đô la/năm. Phần lớn nguồn cung ứng dầu đến từ Trung Quốc, nhưng không ai biết chính xác khối lượng được giao, bởi vì kể từ năm 2014, Bắc Kinh đã ngừng công bố các số liệu.

Còn theo Trung Tâm Thương Mại Quốc Tế (ITC), trực thuộc Tổ Chức Thương Mại Thế Giới của Liên Hiệp Quốc, riêng trong năm 2016, Bắc Triều Tiên đã nhập khẩu từ Trung Quốc 115 triệu đô la các sản phẩm từ dầu hỏa, bao gồm xăng dầu và nhiên liệu cho máy bay. Bên cạnh đó, còn phải tính đến lượng nhập khẩu đến từ Nga, trị giá khoảng 1,7 triệu đô la mỗi năm.

Nếu quốc tế thực thi nghiêm túc lệnh trừng phạt này, người dân Bắc Triều Tiên sẽ là nạn nhân đầu tiên gánh lấy hậu quả, theo như đánh giá của Viện Nautilus. Với chiến lược "songun" (quân đội trước hết), chế độ Bình Nhưỡng sẽ siết chặt ngay lập tức nguồn nhiên liệu cung cấp cho người dân. Hệ quả là người dân sẽ phải đi bộ thay vì đi xe buýt ; điện thắp sáng trong nhà sẽ ít hơn ; và tệ hại nhất là tình trạng phá rừng để lấy than củi, dẫn đến hiện tượng "xói mòn, sạt lở đất, ngập lụt và nạn đói".

Về phía quân đội, báo cáo của Viện Nautilus đánh giá, trước mắt, lệnh trừng phạt nhắm vào nguồn nhập khẩu dầu hỏa có lẽ sẽ chỉ có một "tác động gần như không hoặc hạn chế" lên quân đội Bắc Triều Tiên và các chương trình phát triển tên lửa đạn đạo và hạt nhân. Bởi vì với kho dự trữ chiếm đến một phần ba nhập khẩu dầu lửa, quân đội nước này có đủ khả năng cầm cự chí ít trong vòng "một năm với mức tiêu thụ như dưới thời bình" và có thể chiến đấu trong vòng một tháng.

Tuy nhiên, theo quan sát của giới chuyên gia, đòn trừng phạt được cho là "chí mạng" này đối với chế độ Bình Nhưỡng khó có thể được Trung Quốc thông qua. Cắt nguồn cung dầu hỏa có nguy cơ làm sụp đổ chế độ Kim Jong-un. Một kịch bản khiến Bắc Kinh sợ "tái mặt", như phân tích của ông Jean-Vincent Brisset, Viện Quan Hệ Quốc Tế Và Chiến Lược, được AFP trích dẫn.

Bình Nhưỡng sụp đổ, Bắc-Nam Triều Tiên thống nhất, kéo theo dòng người di tản và sự hiện diện của lính Mỹ ngay sát biên giới Trung Quốc. Và Bắc Triều Tiên không còn là quốc gia đệm nữa và như vậy "Trung Quốc sẽ mất mọi quyền lợi".

Do đó, theo quan điểm của cựu thứ trưởng ngoại giao Hàn Quốc, Kim Sung Han, cách thức tốt nhất để thuyết phục Trung Quốc đồng ý thông qua lệnh cấm vận dầu hỏa là đe dọa các lợi ích riêng của nước này, thông qua việc trừng phạt các doanh nghiệp nào của Trung Quốc có làm ăn với Bắc Triều Tiên như Hoa Kỳ đề xuất.

"Nói thì dễ, làm thì khó". Năm 2016, tổng giá trị hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ vào thị trường Trung Quốc là 115,6 tỷ đô la. Liệu Hoa Kỳ có dám thực hiện ý tưởng của mình hay không khi mà Boeing hôm qua còn dự báo trong vòng 20 năm tới, thị trường hàng không Trung Quốc sẽ phải cần đến 2 000 chiếc máy bay ? Một thị trường béo bở mà hai hãng lớn nhất thế giới là Boeing và Airbus đang cạnh tranh gay gắt.

Minh Anh

Đa số người dân Nam Hàn nghĩ rằng Bắc Hàn không có khả năng phát động chiến tranh, nhưng tỷ lệ người dân miền Nam lo ngại cuộc chiến có thể sẽ xảy ra cũng chẳng phải là nhỏ.

Lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un (ở giữa) đang theo dõi vụ bắn thử tên lửa đạn đạo tầm trung Hwasong-12 tại một địa điểm gần Bình Nhưỡng hôm 29/8/2017 - AFP Photo/KCNA Via KNS

Kết quả cuộc thăm dò do Viện Gallup thực hiện cho thấy 58% người dân Nam Hàn nghĩ rằng miền Bắc sẽ không khởi chiến, nhưng 37% người được hỏi cho hay họ vẫn âu lo chiến tranh có thể sẽ xảy ra.

Cuộc thăm dò được thực hiện chỉ vài ngày sau khi Bình Nhưỡng thành công trong vụ nổ thử nghiệm bom nhiệt hạch, đồng thời báo trước là sẽ tiếp tục chương trình phóng thử nghiệm tên lửa đạn đạo và phát triển võ khí hạt nhân, cho tời khi nào Hoa Kỳ ngưng những hành động mà họ gọi là gây hấn, muốn lật đổ chính phủ đương quyền Bắc Hàn bằng võ lực.

Liệu chiến tranh có xảy ra hay không cũng là điều được báo chí nêu lên với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong cuộc tiếp xúc ngắn ở Nhà Trắng ngày hôm qua.

Theo Tổng thống Mỹ, tất cả mọi biện pháp đáp trả đều được cân nhắc, bao gồm cả hành động quân sự, và nếu điều này xảy ra, "đó sẽ là một ngày buồn thảm" cho Bắc Hàn.

Tổng thống Hoa Kỳ từng nói có thể trả đũa Bắc Hàn "bằng lửa và mức giận dữ" thế giới chưa từng thấy, nhưng đồng thời ông cũng cho biết giải pháp quân sự không phải là giải pháp đầu tiên ông nghĩ đến khi bàn thảo về những điều phải làm để giải quyết căng thẳng đang xảy ra trên bán đảo Triều Tiên. Vì thế khi được hỏi là liệu có thể tránh được chiến tranh hay không, Tổng thống Trump trả lời rằng "không có chuyện gì là không thể tránh khỏi".

Các giới chức Nhà Trắng xác nhận Bắc Hàn là một trong những điều Tổng thống Hoa Kỳ muốn giải quyết, và hiện Washington đang cùng với một số nước đồng minh Châu Âu soạn thảo bản nghị quyết lên án những hành động gây rối mà Bắc Hàn đã làm, đồng thời đưa ra những biện pháp cấm vận gắt gao hơn đối với Bình Nhưỡng, bao gồm cả việc phong tỏa tài sản lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un có ở nước ngoài.

Nghị quyết này sẽ được đệ trình trước Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc và ngày thứ Hai tuần tới.

Một diễn biến liên quan cũng được nói tới là hôm nay, mùng 8 tháng Chín 2017, Bộ quốc phòng Hoa Kỳ thông báo hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan đã rời Nhật Bản dể thực hiện đợt tuần tra thường kỳ, hoạt động ngay vùng biển nằm giữa Nhật và bán đảo Triều Tiên.

Mối đe dọa từ Bắc Triều Tiên với những vụ phóng hỏa tiễn đạn đạo và các tiến bộ trong chương trình hạt nhân đã thúc đẩy trở lại cuộc tranh luận về việc có nên triển khai vũ khí nguyên tử Mỹ tại Nhật Bản và Hàn Quốc hay không.

Biểu tình chống triển khai hệ thống chắn tên lửa THAAD ở Hàn Quốc, ngày 7/09/2017. Min Gyeong-seok/News1 via Reuters

Tại Nhật, ông Shigeru Ishiba, một trong những nhân vật uy tín thuộc đảng Tự Do Dân Chủ (PLD) của thủ tướng Shinzo Abe, là người đã tiên phong đặt ra câu hỏi này. Cựu bộ trưởng Quốc Phòng, được cho là có khả năng kế nhiệm ông Shinzo Abe, đã không ngần ngại đặt lại vấn đề "ba nguyên tắc" - được đề ra năm 1967 và công bố năm 1971, đã mang lại giải Nobel hòa bình cho thủ tướng thời đó là Eisaku Sato. Đó là "không phát triển, không sở hữu, không triển khai vũ khí nguyên tử".

Trong một chương trình truyền hình, ông Ishiba đặt thẳng câu hỏi : "Vậy thì không nói gì cả về vũ khí hạt nhân luôn, như thế liệu có nên hay không ?"

Ông Takehido Yamamoto, trường đại học Waseda nhận định : "Các chính khách diều hâu dùng những hành động khiêu khích ngày càng nhiều của Bình Nhưỡng làm đòn bẩy, để khai mào cuộc tranh luận, với lý do lá chắn hạt nhân của Mỹ chưa hẳn bảo đảm được, và kêu gọi nước Nhật phải tự bảo vệ".

Cho dù nhìn nhận rằng việc để cho Hoa Kỳ bố trí vũ khí nguyên tử trên đất Nhật là một chủ đề nhạy cảm, dễ gây xúc động, ông Ishiba nói thêm : "Liệu có đúng đắn khi nói rằng chúng ta muốn được bảo vệ bởi vũ khí nguyên tử Mỹ, nhưng lại không muốn đặt trên lãnh thổ chúng ta ?"

Phát ngôn viên chính phủ Yoshihide Suga tuyên bố với báo chí : "Cho đến nay, chúng ta không thảo luận việc đặt lại vấn đề "ba nguyên tắc", và cũng không nghĩ đến việc này". Bộ trưởng Quốc Phòng Itsunori Onodera nói tiếp : "Chính phủ luôn hành động trong khuôn khổ ba nguyên tắc trên, quan điểm chúng ta không thay đổi".

Đối với chuyên gia Yamamoto, cho dù Nhật Bản sở hữu "công nghệ hạt nhân và có đủ lượng plutonium để sản xuất ra vài chục quả bom nguyên tử, nhưng cuộc tranh luận khó thể đi xa đến như thế", do những vết thương mà hai quả bom nguyên tử Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki năm 1945 vẫn còn gây nhức nhối trong công luận.

Tuy bác bỏ thẳng thừng ý tưởng Nhật Bản, "quốc gia duy nhất phải hứng chịu bom nguyên tử"nay trang bị vũ khí hạt nhân, nhưng ông Ishiba vẫn cho rằng "chiếc dù chắn hạt nhân của Mỹ đã bị chọc thủng" và cần phải hành động.

Phản ứng tương tự cũng diễn ra ở Hàn Quốc. Các dân biểu đối lập thuộc phe bảo thủ đã trình lên một nghị quyết đòi hỏi đất nước phải sở hữu vũ khí nguyên tử của chính mình. Nhật báo Donga Ilbo hôm thứ Hai 4/9 viết : "Chúng ta không thể nào luôn trông cậy vào chiếc dù chắn hạt nhân của Hoa Kỳ".

Cho dù theo các cuộc thăm dò, dư luận Hàn Quốc thuận lợi hơn Nhật Bản về vấn đề này, ngoại trưởng Kang Kyung Wha nhấn mạnh rằng Seoul luôn tôn trọng các cam kết về Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Các chuyên gia khẳng định, nếu chọn lựa vũ khí nguyên tử, sẽ tai hại cho Hàn Quốc. Seoul có nguy cơ bị quốc tế trừng phạt, gây thiệt hại kinh tế nặng nề và các nhà máy điện nguyên tử của Hàn Quốc có thể không còn được cung ứng nhiên liệu.

Đối với Robert Dujarric, giám đốc nghiên cứu Châu Á đương đại của trường đại học Temple ở Tokyo, cuộc tranh luận chỉ đơn thuần là lý thuyết. Ông nói : "Chúng ta không thể xuất hiện với vài hỏa tiễn hành trình có gắn đầu đạn nguyên tử, như thể là đến nhà bạn chơi, mang theo nước uống và xúc xích. Cần có những khu vực được giữ an ninh cao độ, với những người lính có nhiệm vụ duy nhất là bảo vệ chống những kẻ phá hoại, các đội đặc nhiệm của kẻ thù, những người biểu tình, v.v…"

Hơn nữa, công luận cũng không hề sẵn sàng cho một sự triển khai như thế. Ông Dujarric nhấn mạnh : "Có những tiếng nói phản đối tại Nhật Bản. Những người sống gần nơi đặt vũ khí nguyên tử lo sợ sẽ bị quân địch tấn công đầu tiên". Ông cũng đặt vấn đề về lợi ích chiến lược của vũ khí hạt nhân: "Có nên tiêu hao năng lượng để thuyết phục hay không, vì nó không làm tăng thêm sức mạnh răn đe. Những hỏa tiễn, oanh tạc cơ Mỹ đặt trên đất Nhật, trên những tàu ngầm ngoài khơi Bắc Triều Tiên hay trên những máy bay ném bom ở Mỹ, vẫn không làm thay đổi tương quan lực lượng".

Thụy My

Nguồn : RFI, 08/09/2017

Lãnh đạo thế giới đau đầu tìm giải pháp ngoại giao cho vấn đề Triều Tiên (VOA, 06/09/2017)

Các nhà lãnh đạo thế giới đang cố gắng tìm giải pháp để tránh một cuộc chiến tranh khốc liệt trên Bán đảo Triều Tiên, nơi mà chế độ Kim Jong-un đã khiến dư luận quốc tế phẫn nộ về vụ thử hạt nhân mới nhất. Trong khi đó, tin nói Bình Nhưỡng lại tiếp tục đe dọa Washington. Phóng viên Bill Gallo của đài VOA có bài tường trình chi tiết sau đây.

Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc Han Tae Song.

Chỉ vài ngày sau cuộc thử hạt nhân mới nhất, Triều Tiên lại đưa ra một mối đe dọa khác. Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc nói rằng Triều Tiên có thể tiến hành một cuộc thử nghiệm mới.

Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc Han Tae Song nói :

"Hoa Kỳ sẽ nhận được nhiều gói quà từ đất nước của chúng tôi nếu Hoa Kỳ còn khiêu khích, thiếu thận trọng và còn những nỗ lực vô ích gây áp lực lên Triều Tiên".

Mỹ và các đồng minh đã giục Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thắt chặt các biện pháp chế tài đối với Bình Nhưỡng sau vụ thử hạt nhân lần thứ 6.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley cảnh báo áp lực kinh tế là lựa chọn hiệu quả nhất.

Bà Haley nói : "Chúng ta có nghĩ liệu thêm các biện pháp trừng phạt Triều Tiên sẽ có tác dụng ? Không nhất thiết như vậy. Nhưng chế tài để làm gì ? Các biện pháp chế tài cắt nguồn thu nhập tài chánh mà Bình Nhưỡng dùng để phát triển tên lửa đạn đạo".

Không phải mọi người đều đồng ý, trong đó có Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông Putin nói rằng trừng phạt nhiều hơn cũng "vô dụng". Trung Quốc cũng tỏ ra hoài nghi, thay vào đó cảnh báo cả hai bên tránh leo thang căng thẳng.

Nhưng ông Donald Trump không lùi bước.

...ông viết trên Twitter rằng ông sẽ cho phép Nhật Bản và Hàn Quốc mua thêm thiết bị quân sự.

Nhưng mọi việc có thể không dễ dàng như vậy... theo nhận định của ông James Schoff thuộc Viện Carnegie Endowment for International Peace.

"Điều này không đơn thuần là tổng thống cho bán vũ khí, mà nó còn phụ thuộc vào việc Nhật Bản và Hàn Quốc có ngân sách để mua các hệ thống vũ khí đó hay không, liệu họ có cần những vũ khí đó hay không, họ đặt nhu cầu đó ở mức ưu tiên nào. Ngoài ra còn cần Quốc hội Mỹ bãi miễn nhiều trường hợp cấm chuyển giao những công nghệ đặc biệt".

Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ cũng cảnh báo rằng Mỹ có áp dụng các biện pháp hạn chế thương mại đối với các nước đang giao thương với Triều Tiên.

********************

Nga cân nhắc một giải pháp khả thi cho cuộc khủng hoảng Triều Tiên (VOA, 06/09/2017)

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-inin.

Tổng thống Nga Vladimir Putin lên án việc Triều Tiên thử nghiệm hạt nhân mới đây nhất, trong khi cân nhắc một giải pháp khả thi cho cuộc khủng hoảng này.

Phát biểu sau cuộc họp với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-inin tại thành phố cảng Vladivostok của Nga, ông Putin kêu gọi đàm phán với Triều Tiên. Ông nói các biện pháp trừng phạt không phải là giải pháp cho cuộc khủng hoảng hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Tổng thống Vladimir Putin-Nga nói :

Rõ ràng là không thể giải quyết được các vấn đề trên Bán đảo Triều Tiên bằng cách chỉ áp dụng chế tài và áp lực. Chúng ta không nên tùy nghi và dồn Triều Tiên vào đường cùng. Mọi người nên bình tâm và tránh các bước dẫn đến căng thẳng leo thang. Thật khó có thể đạt được tiến bộ trong tình hình hiện tại mà không có các công cụ chính trị và ngoại giao. Không có các công cụ này thì thực sự tôi tin rằng chúng ta khó có khả năng thực hiện được".

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in kêu gọi Moscow ủng hộ các lệnh trừng phạt mạnh mẽ hơn đối với Bình Nhưỡng.

Nga và Trung Quốc, đối tác thương mại chính của Triều Tiên, nhất trí rằng việc tiếp tục thắt chặt các biện pháp trừng phạt đối với Bình Nhưỡng sẽ ít có tác dụng làm giảm nhẹ căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.

Bom hạt nhân và kinh tế : Hai ưu tiên của Kim Jong-un

Khủng hoảng hạt nhân Bắc Triều Tiên tiếp tục thu hút chú ý . Tựa trang nhất Le Monde : "Cộng đồng quốc tế bất lực trước thách thức hạt nhân Kim Jong-un". Les Echos : "Đối diện với Bắc Triều Tiên, các đại cường mỗi người một phách". Le Figaro phân tích phản ứng nước đôi của Trung Quốc.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un và vợ, bà Ri Sol-ju, tại buổi khai trương khu giải trí Rungna, Bình Nhưỡng, 25/7/2012. Reuters/KCNA/Files

Libération ghi nhận đòi hỏi phát triển vũ khí hạt nhân tại Hàn Quốc để tự vệ. La Croix có bài về Bắc Triều Tiên như "một thế lực hạt nhân mới" và cách đối phó. Trước hết xin giới thiệu bài "Bom và kinh tế, hai ưu tiên của Kim Jong-un" của Le Monde.

Nhà báo Philippe Pons mở đầu bài viết với nhận định : Không thiếu những bình phẩm, như "kẻ bệnh hoạn" hay "cậu nhỏ mũm mĩm ấm đầu", đã được dành cho lãnh đạo Bắc Triều Tiên, lâu nay. Có thể thấy người ta đã "đánh giá thấp" nhân vật 33 tuổi này, nếu so sánh với thực tế hiện nay là Bắc Triều Tiên đang trở thành một cường quốc nguyên tử mới, thách thức không chỉ Hoa Kỳ, mà cả Trung Quốc.

Bài viết điểm lại con đường chính trị của Kim Jong-un, vốn chỉ được coi là một kẻ "thiếu kinh nghiệm", khi được chỉ định kế tục người cha quá cố tiếp nối quyền lãnh đạo, hồi 2011, cho đến chỗ thâu tóm toàn bộ quyền lực.

Kim Jong-un tỏ ra "quyết đoán hơn" những gì người ta từng dự đoán, với việc thanh trừng hàng loạt những ai không trung thành (trong đó phải kể đến người chú dượng Jang Song-taek, vốn được coi là quân sư số một). Lãnh đạo trẻ Bắc Triều Tiên giao phó công việc cho một nhóm cận thần trạc tuổi 40 và một số người thuộc thế hệ cũ, nhưng tự bản thân nắm quyền quyết định.

Trong lĩnh vực hạt nhân, chủ trương của lãnh đạo Bình Nhưỡng là tiếp nối quan điểm của các thế hệ trước : Đó là nỗ lực làm chủ vũ khí hạt nhân, "để một ngày nào đó, có thể thương lượng với Hoa Kỳ trên thế mạnh, nhằm giải quyết toàn diện vấn đề Triều Tiên", vốn vẫn trong tình trạng đình chiến, nhờ một thỏa thuận ngưng bắn cách nay 64 năm.

Khăng khăng về hạt nhân, nhưng mềm dẻo về kinh tế

Nhà báo Pháp nhấn mạnh là : "Từ chối mọi nhân nhượng trong vấn đề hạt nhân, Kim Jong-un lại tỏ ra mềm dẻo trong lĩnh vực ý thức hệ". Kim Jong-un đã lấy bớt của quân đội một phần quyền lực kinh tế, vốn được giao phó rộng rãi dưới thời Kim Jong-il, tập trung quyền nhiều hơn cho đảng, và dành cho một nhóm những người điều hành trực tiếp, mà "đa số là các nhà kỹ trị", có nhiều thẩm quyền quyết định độc lập trong lĩnh vực kinh tế.

Thành phố Bình Nhưỡng, với nhiều đại lộ mới, nhà chọc trời, công viên giải trí, cửa hàng, thậm chí cả tình trạng giao thông tắc nghẽn, cho thấy "sự chuyển đổi kinh tế và xã hội, dưới sự chỉ huy của chế độ, là không thể đảo ngược". Cải cách đã cho phép ra đời một khu vực kinh tế hỗn hợp công – tư, với một số nhóm xã hội mới, như các nhà doanh nghiệp, nhà buôn, người môi giới, có liên hệ với "giới cầm quyền truyền thống", thông qua các thành phần được hưởng "bổng lộc".

Theo tác giả, tình thế của Bắc Triều Tiên hiện tại là rất mong manh như đi bên bờ vực thẳm (nguyên văn : "sur la corde raide"). Chế độ Bình Nhưỡng đang đối mặt với một nguy cơ khủng hoảng lương thực, do nạn hạn hán mùa hè vừa qua, và việc quốc tế gia tăng trừng phạt, khiến khả năng cất cánh kinh tế có thể bị triệt tiêu. Philippon Pons đặt câu hỏi : "Liệu chủ nghĩa dân tộc cuồng nhiệt… được duy trì từ nửa thế kỷ nay trong não trạng bị bao vây thường trực, và sự bảo đảm của chế độ - nhờ vũ khí hạt nhân răn đe – là dân chúng sẽ không bao giờ phải nếm trải những đau khổ do chiến tranh…, (các sức mạnh tinh thần đó – người viết) có đủ để một lần nữa huy động người Bắc Triều Tiên" đối mặt với các thách thức mới ?

Mỹ và Trung Quốc : Hai thế lực nắm chìa khóa

Trở lại với tình hình hiện tại của cuộc khủng hoảng hạt nhân Bắc Triều Tiên, bài xã luận của Le Monde "Bình Nhưỡng khiêu khích Bắc Kinh và Washington" nhận xét : "Chỉ có một mặt trận thống nhất Trung-Mỹ mới có thể, nếu không cản trở được Bình Nhưỡng trang bị vũ khí hạt nhân, thì ít nhất cũng ngăn chặn được các hệ quả mang tính đảo lộn. Hai ông Trump và Tập là những người có trách nhiệm chính" trong vấn đề này.

Trong khi đó, bài "Mỹ đòi 'các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc nhất' tại Liên Hiệp Quốc" của Le Figaro ghi nhận khoảng cách lớn giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Trong lúc "Washington đòi hỏi Bình Nhưỡng phải lùi bước lập tức, Bắc Kinh vẫn duy trì quan điểm, vốn gần với lập trường của Bắc Triều Tiên", đó là cả hai miền Nam Bắc Triều Tiên, đều cần nhân nhượng, Hoa Kỳ phải ngưng các cuộc tập trận với Hàn Quốc, điều mà Washington không chấp nhận. Quan điểm của Mỹ được các đồng minh Anh, Pháp, Nhật và Hàn Quốc ủng hộ.

Tuy nhiên, Le Figaro nhận xét : việc Bình Nhưỡng gia tăng nỗ lực sở hữu vũ khí hạt nhân, và các tuyên bố đe dọa mang lại ấn tượng Bắc Triều Tiên đang muốn "chiến tranh bằng mọi giá", theo đại diện của Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc. Đối diện với các lên án đồng loạt của quốc tế, tình trạng của Trung Quốc hiện nay có thể nói như "đi trên dây".

Đồng minh duy nhất mà Bắc Kinh có thể nương tựa là Nga, vốn bác bỏ việc sử dụng sức mạnh. Tuy nhiên, theo Le Figaro, tuy "Moskva khẩn thiết kêu gọi mở thương lượng với chế độ Stalin duy nhất còn lại của hành tinh, nhưng lại không thực sự đứng ra đảm nhiệm vai trò trung gian… giữa một bên là Bắc Triều Tiên và bên kia là phương Tây, hiện đã gần hết kiên nhẫn".

Trung Quốc "đi dây" được đến khi nào ?

Thế đi dây của Trung Quốc thể hiện rõ qua tình trạng buôn bán bê trễ ở khu vực biên giới với Bắc Triều Tiên, được Le Figaro mô tả qua bài phóng sự tả về "các chợ ma" đường biên. Sau các quyết định cấm vận nhập khẩu quặng than, sắt và chì, đặc biệt là cấm nhập hải sản từ Bắc Triều Tiên, mà Bắc Kinh chấp nhận thi hành theo nghị quyết của Hội Đồng Bảo An, đời sống của hàng trăm nghìn dân cư biên giới Trung Quốc lao đao.

Tại thị trấn Hunchun, hàng chục nghìn doanh nhân đã xuống đường biểu tình, một "phản ứng vô cùng hiếm hoi" trong giới chủ Trung Quốc. Theo các nhân chứng tại chỗ, đây là "lần đầu tiên" Trung Quốc áp dụng một trừng phạt nghiêm ngặt đến như vậy, đối với buôn bán qua biên giới. Hiện tại, chính quyền Trung Quốc nhắm mắt làm ngơ trước các phản ứng của cư dân địa phương.

Câu hỏi mà Le Figaro đặt ra là : Liệu Bắc Kinh có thể tuân thủ các lệnh cấm của Liên Hiệp Quốc đến khi nào ? Theo nhà nghiên cứu Philippe Le Corre, trường Harvard Kennedy School, vùng biên giới đông bắc Trung Quốc là nơi sinh sống của khoảng 3 triệu người Hoa gốc Triều Tiên, một cuộc khủng hoảng bùng lên tại đây là rất bất lợi cho ông Tập Cận Bình, hiện đang chuẩn bị cho cuộc Đại hội mang tính chiến lược vào tháng 10.

Trong khi đó, theo nhiều chuyên gia, vấn đề cốt lõi là Trung Quốc cần "cấm vận dầu lửa" đối với Bắc Triều Tiên, mới có cơ may thực sự buộc Bình Nhưỡng từ bỏ tham vọng. Lập trường nước đôi của Trung Quốc rõ ràng ngày càng trở nên mỏng manh hơn, trước áp lực quốc tế đòi hỏi trừng phạt mạnh tay hơn.

Hàn Quốc : Bình Nhưỡng đã "vượt lằn ranh đỏ"

Về phía bán đảo Triều Tiên, tại Hàn Quốc, theo Libération, không khí căng thẳng dâng cao khiến phe chủ chiến ngày càng có cớ để lên tiếng buộc tổng thống Moon Jae-in từ bỏ "chính sách hòa bình".

Theo Libération, hôm qua, bộ trưởng quốc phòng Hàn Quốc tuyên bố Bình Nhưỡng đã làm chủ được công nghệ thu nhỏ đầu đạn hạt nhân để trang bị cho tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Đối với Hàn Quốc, đây chính là "lằn ranh đỏ" mà Bắc Triều Tiên không được phép vượt qua, như tuyên bố của tổng thống Hàn Quốc hồi tháng 5/2017.

Miền Bắc thử bom, chứng khoán miền Nam không giảm

Về chính trị, tình hình trên bán đảo Triều Tiên hết sức căng thẳng. Tuy nhiên, trong lĩnh vực kinh tế, hoạt động làm ăn tại Hàn Quốc dường như vẫn diễn ra bình thường. Theo Les Echos, bất chấp các vụ thử hạt nhân của Bắc Triều Tiên, chứng khoán Hàn Quốc, kể từ đầu năm đến nay vẫn tăng 15%.

Bài "Chứng khoán Seoul kháng cự lại các vụ thử hạt nhân Bắc Hàn" nhấn mạnh đến nguyên do sâu xa của xu thế bình ổn này là do kinh tế châu Á nói chung hoạt động tốt, và tình hình Hàn Quốc được cải thiện nhiều sau khi tổng thống Moon Jae-in đắc cử tháng 5/2017, với chính sách tích cực như giảm thuế cho tầng lớp trung lưu, tăng lương tối thiểu, hay hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tình trạng tuyệt vọng của người Rohingyas ở Miến Điện

Trong bối cảnh khủng hoảng hạt nhân Bắc Triều Tiên bao trùm thời sự quốc tế, Libération chú ý đến làn sóng tị nạn của người Rohingya ở bang Rakhine, miền tây Miến Điện, tràn sang Bangladesh, do sợ bị tàn sát. Theo Liên Hiệp Quốc, trong vòng 10 ngày gần đây, đã có gần 90.000 người tị nạn.

Theo các nhân viên Liên Hiệp Quốc tại Rakhine, tình trạng nhân đạo ở đây là thê thảm, toàn bộ các trợ giúp thực phẩm đã bị đình chỉ kể từ khi xung đột bùng nổ, ảnh hưởng đến đời sống của khoảng 250.000 cư dân. Một số tổ chức phi chính phủ cho biết đã phải rời bỏ các trạm y tế địa phương, khiến các bệnh nhân Sida và ung bướu bị bỏ mặc.

Tình hình tại vùng biên giới Miến Điện, Bangladesh rất căng thẳng. Cao Ủy Liên Hiệp Quốc về nhân quyền lên án "chính sách reo rắc hoảng sợ một cách có hệ thống" của chính quyền Miến Điện đối với cộng đồng Rohingya. Trong khi đó, chính quyền Miến Điện, của "thủ tướng nắm quyền thực sự" Aung San Suu Kyi (giải Nobel Hòa bình và nguyên lãnh đạo dân chủ đối lập), thậm chí còn cáo buộc các nhân viên nhân đạo Liên Hiệp Quốc hỗ trợ khủng bố tại một địa phương.

Libération nhấn mạnh đến một nghịch lý tại quốc gia Đông Nam Á này. Đó là kể từ cuộc chuyển đổi sang dân chủ, khởi đầu từ năm 2011. Việc mở cửa tại đất nước này gắn liền với tiến trình tự do hóa xã hội, nhưng đồng thời các xu thế dân tộc chủ nghĩa, kỳ thị chủng tộc có điều kiện trỗi dậy mạnh mẽ. Trong đất nước Miến Điện mới này, người Rohingya "không được khoan dung".

Trang nhất các báo

Về trang nhất của các nhật báo Pháp, trong lúc Le Monde tập trung vào cuộc khủng hoảng Bắc Triều Tiên, Le Figaro chú ý đến vấn đề nhập cư bất hợp pháp với tựa lớn : "Nước Pháp muốn tạo điều kiện cho việc trục xuất dễ dàng hơn người nhập cư lậu", và cho biết bộ trưởng nội vụ đã hứa hẹn sẽ có phương tiện và một cải cách về pháp lý. Tờ báo thiên hữu hoan nghênh chủ trương này, đồng thời nêu con số năm 2016, chỉ có 13.000 trong số 91.000 người nhập cư lậu bị giữ, là đã rời khỏi lãnh thổ.

Libération thì chú ý đến chủ đề "Làm thế nào Morocco có thể có gián điệp tại Pháp". Phóng sự của Libération nói về một sĩ quan cảnh sát biên giới đường không tại sân bay Orly, ngoại ô Paris, bị nghi ngờ chuyển giao bất hợp pháp cho một nhân viên Maroc, các tài liệu mật của cảnh sát Pháp, đặc biệt là về những người nằm trong danh sách "S", tức bị coi là nguy hiểm cho an ninh quốc gia.

Tờ báo kinh tế Les Echos, về phần mình, phấn khởi với việc hãng hàng không Air France-KLM bước sang giai đoạn "phục sinh", với việc tuyệt đại đa số cổ đông chấp nhận cho hai công ty tham gia cổ phần, là Delta và ChinaEastern (mỗi công ty với số vốn không vượt quá 10%). Vấn đề mà Air France-KLM phải khắc phục là khoảng cách cạnh tranh về giá cả. Việc hãng cho ra đời công ty bay giá rẻ JOON mới đây là với mục tiêu này. Tuy nhiên, vấn đề chính của hãng hiện nay là gánh nặng thuế.

Báo La Croix chú ý đến tình trạng người dân bang Texas, Hoa Kỳ, vất vả khắc phục thảm họa do siêu bão Harvey, trước hết là nạn ô nhiễm. "Trả giá đắt nhất" là các cư dân ở những khu khố nghèo của thành phố Houston, các khu nhà giá rẻ của họ được xây tại những vùng dễ bị ngập lụt. Le Monde dẫn lại thông tin từ thống đốc Texas, thiệt hại ước tính từ 150 đến 180 tỉ đô la, gấp khoảng 20 lần so với số tiền mà tổng thống Trump vừa đề nghị Quốc Hội thông qua, để tái thiết.

Trọng Thành

Hạt nhân Bắc Triều Tiên : Ổn định của Châu Á bị đe dọa

Bất chấp quốc tế liên tiếp gia tăng trừng phạt và Mỹ răn đe, Bắc Triều Tiên lại thêm một lần nữa làm cho cả thể giới náo động với thông báo, hôm Chủ nhật (03/09), thử bom hạt nhân lần thứ 6. Đó là một quả bom H có sức công phá lớn nhất từ trước tới nay, mạnh gấp 6 lần quả bom hạt nhân đã hủy diệt thành phố Hiroshima của Nhật Bản. Các báo Pháp ra hôm nay đều bị sốc mạnh với hành động khiêu khích nguy hiểm của đất nước bị cô lập nhất thế giới.

Một màn hình trên đường phố Tokyo, thông tin về vụ thử hạt nhân Bắc Triều Tiên, ngày 03/09/2017. Reuters/Toru Hanai

Trước hết đến với bài bình luận trên nhật báo Les Echos của tác giả Dominique Moisi, giáo sư đại học Anh King’s College. Bài viết mang tựa đề : "Sự ổn định của Châu Á bị đe dọa".

Bài viết khẳng định trong vòng hơn ba chục năm qua, Châu Á là một lục địa sống trong hòa bình. Nhưng điều đó giờ đây không còn nữa bởi hành động khiêu khích của Kim Jong-un và tính khó lường của Donald Trump. Trước thực tế đó, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc bị bắt buộc phải đồng thuận với nhau.

"Vụ nổ thử quả bom H của Bắc Triều Triều Tiên hôm 03/09 không chỉ làm đất nước này rung chuyển mà còn làm sự ổn định của Châu Á, xa hơn là sự ổn định của cả hệ thống quốc tế trở nên bất ổn".

Theo tác giả, trong vòng hơn ba chục năm, Châu Á đã là lục địa của hy vọng, vì Châu Á là vùng đất của tăng trưởng, của hòa bình. "Một trong những lý do chính cho sự ổn định của Châu Á trong giai đoạn vừa rồi đó chính là sự hiện diện mang tính ổn định của Hoa Kỳ. Có thể bằng các cuộc phiêu lưu quân sự, Mỹ đã góp phần tạo ra sự hỗn loạn ở Trung Đông. Nhưng ở Châu Á thì ngược lại, với vai trò của một nhân tố cân bằng, Mỹ vẫn thường thực hiện vai trò đối trọng một cách khôn khéo".

Bài viết đặt vấn đề : "Cuộc leo thang của Bình Nhưỡng, phần nào trùng hợp với thời điểm Donald Trump lên nắm quyền ở Washington, liệu có phá vỡ sự ổn định vốn có của Châu Á hay không ?".

Đi vào phân tích những tác nhân chính của sự ổn định Châu Á, tác giả nhận thấy, dù vẫn luôn là đồng minh được Mỹ bảo vệ, nhưng Nhật Bản giờ đây thấy lo ngại về tính khó lường của tổng thống Mỹ. Nếu như Nhật Bản bất an vì Donald Trump, Trung Quốc ngược lại đang đắc lợi bởi một tổng thống Mỹ "thiếu kinh nghiệm". Bắc Kinh thấy trước mặt họ bây giờ chỉ là một người có duy nhất một trò cân não, nắn gân người khác.

Theo tác giả, mối ngờ vực ngày càng tăng về khả năng của Washington có thể sẽ dẫn đến việc ba tác nhân chủ chốt khu vực, trong khủng hoảng Bắc Triều Tiên là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ xích lại lập trường gần nhau hơn. Để họ có thể trực tiếp giải quyết khủng hoảng mà không sợ những hậu quả có thể từ những phát biểu quá trớn của chủ nhân Nhà Trắng và không cần tính đến những giải pháp được thương lượng hay áp đặt từ bên ngoài Châu lục.

Tuy nhiên vẫn theo tác giả bài viết, đến lúc này thì trường hợp này chưa xảy ra. Vì không một nước nào, có thể ngoại trừ Nhật, chấp nhận ưu tiên tuyệt đối giải quyết khủng hoảng Bắc Triều Tiên.

Bài viết kết luận : Châu Á sẽ vẫn là lục địa hòa bình và tăng trưởng nếu Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đồng thuận. Nếu không, Bắc Triều Tiên ở Châu Á thế kỷ 21 có nguy cơ trở thành lò lửa chiến tranh như trường hợp Serbia của Châu Âu trong thế kỷ 20.

Vụ thử hạt nhân "điên rồ"

Tiếp tục với sự kiện Bắc Triều Tiên thử bom hạt nhân. Không khí lo ngại có thể cảm nhận thấy trên các trang báo Pháp, với các bài nhận định, bình luận, mổ xẻ hành động của Bình Nhưỡng.

Trang nhất nhật báo Le Figaro chạy hàng tựa nhận định "Sóng sốc toàn thế giới sau vụ thử hạt nhân của Bắc Triều Tiên". Trang nhất Libération đăng kín tấm ảnh lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đang duyệt binh với hàng tựa : "Kim Jong-un, quả bom nổ chậm". Les Echos chạy tựa "Bắc Triều Tiên : cuộc leo thang hạt nhân điên rồ".

Sau những hàng tựa đầy lo ngại như vậy là rất nhiều câu hỏi được đặt ra là quốc tế làm gì sau vụ thử hạt nhân hôm qua của Bắc Triều Tiên ? Thế giới sẽ ra khi chế độ Bình Nhưỡng có trong tay bom H cực mạnh ?

Xã luận của Le Figaro nhận định : "Vấn đề là với Bắc Triều Tiên người ta không biết phải làm gì. Việc đất nước này bị cô lập gần như hoàn toàn khiến chúng ta không biết nhiều điều... Câu hỏi lớn là liệu Kim Jong-un có phải là một kẻ điên".

Không chỉ có một mình Kim Jong-un điên khùng, Libération nhận xét, lãnh đạo Bắc Triều Tiên đang "chơi trò khùng". Đối mặt với ông ta có một đối tác xứng tầm đó là tổng thống Hoa Kỳ Danald Trump. Thế giới đang lo ngại không biết ông Trump sẽ phản ứng ra sao. Tổng thống Mỹ, bất tài đến thô thiển luôn có những phán xét cay độc, giờ đang ở cùng vị thế với Kim. Libération nhận thấy tổng thống Mỹ cũng là một kẻ khùng không ai có thể an tâm được và tờ báo đặt câu hỏi "điều gì sẽ xảy ra khi có hai kẻ điên trong một phòng ? hay đó là hai kẻ giả điên ?".

Chỉ còn lại đối thoại với Bình Nhưỡng

Vẫn trong bối cảnh thời sự Bắc Triều Tiên, nhật báo Libération có bài phỏng vấn Joel S. Wit, chuyên gia Bắc Triều Tiên, là người sáng trang web địa chính trị 38 North.org (Bắc vĩ tuyến 38) chuyên theo dõi các vấn đề về bán đảo Triều Tiên.

Theo chuyên gia Joel S. Wit, chính sách của Mỹ cũng như của cộng đồng quốc tế đối với Bắc Triều Tiên đến giờ là bế tắc. Washington phải khai mở các cuộc đàm phán với Bình Nhưỡng, đó là cách để thoát ra khỏi ngõ cụt hiện nay.

Trả lời câu hỏi vậy liệu Bắc Triều Tiên có sẵn sàng đàm phán ? Chuyên gia Wit cho rằng, Bắc Triều Tiên muốn nói chuyện từ nhiều tháng nay, nhưng Mỹ đã không đánh giá mong muốn đó một cách nghiêm túc, mất nhiều thời gian đặt ra rào cản bằng những điều kiện tiên quyết.

Trong một câu hỏi khác : Điều gì có thể ngăn Kim trong cuộc chạy đua bom hạt nhân ? Chuyên gia về Bắc Triều Tiên nhận định, "vấn đề đặt ra là người ta không biết liệu Kim Jong-un sẽ dừng lại không và điều có thể ngăn ông ta lại. Cách duy nhất để biết là trực tiếp nói chuyện với ông ta. Có điều là chúng ta vẫn cứ vờ như đã biết rồi. Ở Washington cần phải có phẩm chất của thủ lĩnh, từ tổng thống cũng như từ ê-kíp của ông, để xử lý hồ sơ nóng bỏng này. Đáng tiếc là trường hợp hiện nay không phải như vậy".

Kinh tế Mỹ vẫn tăng trưởng không cần đến tổng thống Trump

Nhìn qua nước Mỹ dưới chính quyền Donald Trump. Le Figaro nhận định về kinh tế Mỹ hiện nay : "Nước Mỹ vẫn khỏe mà không cần Trump".

Theo tờ báo, từ khi ông Donald Trump lên nắm quyền, chưa có một cải cách lớn nào về kinh tế được khởi động, nhưng kinh tế Mỹ vẫn phục hồi và tiếp tục vững chắc. Hơn một triệu việc làm đã được tạo thêm từ tháng Giêng năm nay kéo tỷ lệ thất nghiệp xuống thấp chưa từng có (4,4%), tiêu thụ tăng đều đặn 3,3%, đầu tư tăng tới 8,8% so với cùng kỳ năm trước… Đó là bức tranh đang rất sáng của kinh tế Mỹ từ đầu năm.

Trong một số những phát biểu trên twitter cũng như những bài diễn văn gần đấy, ông Donald Trump đã tự nhận mình là tác giả của tăng tốc kinh tế Mỹ. Le Figaro cho rằng, nếu rơi vào những người tiền nhiệm của ông Trump, thì họ cũng làm như vậy. Tuy nhiên rõ ràng là ông Donald Trump chẳng làm gì nhiều cho kinh tế Mỹ từ khi lên nắm quyền đến giờ. Theo Le Figaro, tin vui của nền kinh tế Mỹ này chủ yếu do các biện pháp chỉ đạo của Ngân Hàng Trung Ương Mỹ (Fed).

Trong khi đó nhật báo kinh tế Les Echos khẳng định "chính sách kinh tế của Donald Trump đang ở điểm chết". Theo tờ báo, Donald Trump chẳng những không có vai trò gì lớn trong sự phục hồi kinh tế Mỹ hiện nay, mà còn có thể chặn lại đà tăng trưởng này với việc chậm trễ ra cải cách thuế hay việc thắt chặt chính sách nhập cư.

Phần Lan đối mặt với chiến tranh tuyên truyền của Nga

Trở lại với Châu Âu, trang Địa Chính Trị của nhật báo Le Monde có bài viết mang tựa đề : Phần Lan, ở nơi tiền đồn đối mặt với Nga. Le Monde cho thấy, Phần Lan có 1.340 km đường biên giới chung với nước Nga. Đất nước Bắc Âu nhỏ bé này đang phải đối phó với chiến dịch tuyên truyền, bóp méo thông tin nhằm làm mất ổn định, đến từ người láng giềng bên sườn đông.

Năm nay Phần Lan kỷ niệm 100 năm giành độc lập, một nền độc lập được đánh dấu bằng hai cuộc chiến tranh với nước Nga trong lịch sử. Đã từ lâu Phần Lan vẫn cảnh giác với nước Nga, cũng như những thông tin đến từ người láng giềng không đáng tin cậy này.

Anh Vũ

Hôm Chủ nhật, 03/09/2017, Bắc Triều Tiên thử bom nguyên tử lần thứ sáu, với độ công phá chưa từng thấy. Việc chính quyền Bình Nhưỡng tuyên bố thử thành công bom H., tức bom nhiệt hạch - mà nhiều thông số cho thấy đây là sự thực - buộc cộng đồng quốc tế phải xem xét nghiêm túc các lời đe dọa. Báo Libération, ngày 04/09, đặt ra sáu câu hỏi để giải mã các thách thức Bắc Triều Tiên.

Một vụ thử bom nguyên tử - Ảnh minh họa : pixabay

Câu hỏi thứ nhất : Thực chất của mối đe dọa là gì ? Theo các chuyên gia, chỉ cần so sánh tần số các vụ thử là có thể thấy nguy cơ ngày càng lớn.

Kể từ đầu năm đến nay, chế độ Bình Nhưỡng đã 17 lần bắn thử hỏa tiễn tầm trung và tầm xa, và bây giờ là vụ thử hạt nhân lần thứ sáu. Năm ngoái, cũng tương tự, hơn 20 vụ thử hỏa tiễn và hai vụ thử bom.

Chương trình hạt nhân tăng tốc, sẽ còn "những bất ngờ"

Chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên, được khởi sự ngay từ cuối những năm 1950, nhưng đang được tiến hành gấp rút dưới thời Kim Jong-un. Lãnh đạo trẻ này, ngay khi lên nắm quyền năm 2011, đã tuyên bố đẩy nhanh các vụ thử. Thực tế đã diễn ra đúng như vậy.

Nhớ lại lời hứa hẹn của Kim Jong-un hồi đầu năm, là Bắc Triều Tiên đang ở giai đoạn trước khi bắn thử một hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa (ICBM). Lúc đó, tổng thống Mỹ vừa đắc cử Donald Trump tung ra một thông điệp trên Twitter : "Điều đó sẽ không xảy ra" (xem thêm : Diễn viên hài mở triển lãm "Thư viện twitter" của tổng thống Trump).

Tuy nhiên, trong tháng Bảy vừa qua, lãnh đạo đời thứ ba nhà Kim đã cho bắn thử hai hỏa tiễn, có tầm xa gần 10.000 km, có thể tấn công một phần lãnh thổ Hoa Kỳ. Và cách đây ít hôm, lần đầu tiên kể từ năm 2009, Bình Nhưỡng bắn một tên lửa vượt qua không phận Nhật Bản, như để chứng minh là quốc gia này hoàn toàn có khả năng sử dụng tên lửa ở góc bắn thấp, một khi chiến tranh nổ ra.

Nhà nghiên cứu Young Keun Chang, chuyên gia không gian Đại học Korea Aerospace, Seoul, ngạc nhiên về tốc độ phát triển của chương trình hạt nhân quân sự Bắc Triều Tiên. Sau một loạt thất bại năm 2016, Bình Nhưỡng đã hoàn thiện được các động cơ tên lửa, đưa vào sử dụng hệ thống nhiên liệu rắn, và phát triển các bệ phóng di động. Theo chuyên gia Boris Toucas viện tư vấn Mỹ CSIS (Center for Strategic and International Studies), rất có thể sẽ còn có "những điều gây bất ngờ khác".

Dù sao, trong hiện tại, theo chuyên gia Hàn Quốc, Bình Nhưỡng chưa làm chủ được giai đoạn hỏa tiễn quay trở lại bầu khí quyển trong môi trường hàng ngàn độ C và công nghệ thu nhỏ đầu đạt hạt nhân.

Bom H. dễ thu nhỏ hơn bom nguyên tử thông thường

Sức công phá của trái bom nhiệt hạch vừa được thử hôm qua là vấn đề thứ hai được đặt ra. Rất có thể đây là vụ thử bom H. Lần thứ nhất, bởi chưa có bằng chứng nào khẳng định vụ thử hồi tháng Giêng năm ngoái là bom nhiệt hạch.

Tổ chức NORSA của Na Uy, nêu khả năng vụ thử vừa qua tương đương 120 kilotonne (tức 120 nghìn tấn thuốc nổ TNT), gấp 8 lần so với quả bom nguyên tử Mỹ thả xuống Hiroshima năm 1945. Sức công phá của bom nhiệt hạch khủng khiếp hơn nhiều. Trái bom nhiệt hạch đầu tiên của Pháp ước tính 26.000 kilotonne.

Điều đáng sợ là, về lý thuyết, bom nhiệt hạch có sức công phá mạnh hơn, do chiếm ít thể tích hơn, có thể dễ dàng được thu nhỏ hơn.

Mục tiêu và cách hành xử của Kim Jong-un ?

Libération đặt câu hỏi : Đằng sau nỗ lực nhanh chóng hoàn thiện vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên là gì ?

Tờ báo nhấn mạnh đến quan điểm của lãnh đạo Bắc Triều Tiên, dùng vũ khí này như một "phương tiện tốt nhất" để bảo vệ sự sống còn của chế độ độc tài. Kim Jong-un không tin tưởng vào phương Tây, và đã có dịp rút ra được các bài học từ sự sụp đổ của các chế độ độc tài Kadhafi ở Libya và Saddam Hussein ở Iraq.

Theo chuyên gia Hajime Izumi, thuộc một trung tâm nghiên cứu về Triều Tiên, Đại học Shizuoka, Nhật Bản, với "thành công" của vụ thử này, kể từ giờ trở đi chế độ Bắc Triều Tiên có thể sẵn sàng thương lượng trên thế mạnh. Tham vọng của lãnh đạo Bình Nhưỡng là, nếu không chính thức được thừa nhận là một cường quốc nguyên tử, ít nhất cũng đạt được một thỏa thuận hòa bình (với Hoa Kỳ - người viết).

Chuyên gia Boris Toucas của CSIS dự đoán Kim Jong-un sẽ còn cho bắn thêm một hỏa tiễn nữa, sát gần lãnh thổ của một quốc gia khác để thách thức Washington và Tokyo, buộc Mỹ Nhật phải bắn chặn, và nhân đó mà lên án đối phương leo thang căng thẳng. Tuy nhiên, chuyên gia viện tư vấn Mỹ cũng lưu ý là "cho đến nay, chưa bao giờ Kim Jong-un" có những hành xử "vượt qua lằn ranh đỏ".

Đảo lộn thế cân bằng khu vực ?

Một câu hỏi khác cũng được đặt ra là : Liệu vụ thử bom hạt nhân hôm qua có làm "đảo lộn thế cân bằng vốn đã mong manh của khu vực" ? Libération trả lời là có.

Chuyên gia Pháp Valérie Niquet giải thích : Hành động này là "một tín hiệu trực tiếp gửi đến toàn khu vực, cho thấy Hoa Kỳ bất lực". Hàng loạt trừng phạt và áp lực tỏ ra không còn hiệu quả, Washington ngày càng khó khăn trong việc đảm nhiệm vị trí của một người bảo đảm an ninh toàn cầu, trước một "Trung Quốc bá quyền" và "nước Nga không nhân nhượng".

Trong lúc tổng thống Mỹ Donald Trump ngày càng lộ rõ thế yếu, với hàng loạt "thông điệp huênh hoang" trên Twitter, và "chính sách xoay như chong chóng", thì chính quyền Hàn Quốc "gần như" bị hạ nhục. Các đề nghị đối thoại của tổng thống Moon Jae-in "không nhận được bất cứ hồi đáp nào" từ Bình Nhưỡng.

Tại Hàn Quốc và Nhật Bản, người ta ngày càng nói nhiều hơn đến việc tự trang bị vũ khí hạt nhân để tự vệ.

Tình hình có tệ hơn ?

Libération nhắc lại những thời điểm chiến tranh tưởng như cận kề mà bán đảo Triều Tiên từng trải qua gần đây. Ví dụ như năm 2010, từng được coi là "năm nguy hiểm nhất trên bán đảo Triều Tiên kể từ Chiến tranh Triều Tiên", kết thúc năm 1953. Mở đầu với vụ tàu chiến Cheonan bị bắn chìm, rất có thể do tàu ngầm Bắc Triều Tiên.

Năm 1994, tổng thống Mỹ Clinton từng định không kích địa điểm hạt nhân Yongbyon của chế độ Bình Nhưỡng, nơi làm giàu nhiên liệu Uranium. Năm 1968, một đội biệt kích Bắc Triều Tiên mưu sát tổng thống Park Chung-hee…

Chiến tranh rốt cuộc đã không xảy ra. Tuy nhiên, sức mạnh quân sự của Bắc Triều Tiên hiện giờ là rất khác.

Vai trò bí ẩn của Bắc Kinh

Libération kết thúc bài phân tích với nhận định về vai trò của Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng trên bán đảo Triều Tiên nói chung.

Chính quyền Kim Jong-un chọn ngày thử bom đúng vào hôm khai mạc thượng đỉnh khối BRICS, do Trung Quốc chủ trì. Hội nghị của các cường quốc kinh tế đang trỗi dậy chiếm tới 40% GDP toàn cầu, lẽ ra là một dịp để tăng thêm gấp bội vầng hào quang cho ông Tập Cận Bình.

Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Kim Jong-un "phá hoại" một sự kiện quan trọng của Trung Quốc. Hồi tháng 2/2013, tức một tháng trước khi Tập Cận Bình chính thức nhậm chức chủ tịch nước, Bắc Triều Tiên thử hạt nhân lần thứ ba, vào đúng dịp Tết nguyên đán. Vào thời điểm đó, cho dù toàn khu vực biên giới rung chuyển, Bắc Kinh cũng chỉ phản ứng một cách chiếu lệ.

Trên thực tế, đồng minh số một của chế độ độc tài Bắc Triều Tiên đang ở trong một thế ứng xử nước đôi. Không đứng hoàn toàn về phía người anh em cứng đầu, nhưng Bắc Kinh cũng không thực sự chủ trương các biện pháp khiến Bắc Triều Tiên phải khuất phục.

Tình trạng bất ổn gia tăng ở phía bên kia biên giới đông-bắc, có nguy cơ vượt tầm kiểm soát, đang buộc Bắc Kinh phải thay đổi thái độ. Hồi tháng 2, Trung Quốc đình chỉ nhập than, và đầu tháng 8 thông qua loạt trừng phạt mới. Nhưng nhìn chung, nhiều chuyên gia phỏng đoán dường như Trung Quốc đã "mất các kênh" gây ảnh hưởng đến Bình Nhưỡng.

Trọng Thành

Nguồn : RFI, 04/09/2017

----

Tin bài liên quan :

Vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên có đáng sợ hay không ?

Các cường quốc chạy đua, tương lai thế giới không hạt nhân xa vời 

Tên lửa Bắc Triều Tiên khiến Mỹ bớt chú ý Biển Đông

Bắc Triều Tiên thông báo thử thành công bom nhiệt hạch (RFI, 03/09/2017)

Đài truyền hình trung ương Bắc Triều Tiên ngày 03/09/2017, được AFP trích dẫn, cho biết Bình Nhưỡng đã thử thành công bom nhiệt hạch, còn gọi là bom H và vũ khí này được thu nhỏ, để có thể lắp đặt trên tên lửa tầm xa.

Truyền thông Bắc Triều Tiên, ngày 03/09/2017, đăng ảnh Kim Jong-un đứng bên cạnh một quả bom nguyên tử. KCNA / Reuters

Từ Seoul, thông tín viên Frederic Ojardias cho biết thêm thông tin :

"Bắc Triều Tiên khẳng định đã thử thành công một quả bom nhiệt hạch, được thu nhỏ, có hai tầng và đủ khả năng tấn công một lục địa khác. Vài giờ trước đó, bộ máy tuyên truyền của Bắc Triều Tiên đã cho đăng ảnh có thể là quả bom này.

Các tuyên bố nói trên của Bình Nhưỡng khó có thể kiểm chứng. Điều chắc chắn, đó là Bắc Triều Tiên vào sáng nay, đã tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ sáu, dưới lòng đất và sức công phá lớn nhất. Vụ nổ được đo và thẩm định bởi tất cả các cơ sở theo dõi địa chấn : Vụ nổ xẩy ra ở Punggye Ri, nơi Bắc Triều Tiên thường xuyên tiến hành các thử nghiệm hạt nhân.

Theo Hàn Quốc, sức công phá của quả bom thử lần này mạnh gấp 10 lần so với vụ thử lần thứ tư hồi năm ngoái.

Cần phải chờ đợi các tính toán cụ thể, nhưng theo các thẩm định ban đầu, thì đó là một quả bom có sức công phá khoảng 150 nghìn tấn. Còn quá sớm để xác định phải chăng đó là bom nhiệt hạch và nhất là vũ khí này liệu đã được thu nhỏ để có thể lắp gắn vào đầu tên lửa.

Tuy nhiên, vụ nổ sáng nay cho thấy, "khả năng răn đe hạt nhân của Bắc Triều Tiên ngày càng khả tín".

Quốc tế đồng thanh lên án Bắc Triều Tiên

Hành vi khiêu khích của chế độ Bình Nhưỡng diễn ra vào lúc tại Hạ Môn, miền nam Trung Quốc, chủ tịch Tập Cận Bình khai mạc thượng đỉnh BRIcộng sản lần thứ 9. Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong thông cáo ngày 03/09/2017 "mạnh mẽ lên án" Bắc Triều Tiên thử nghiệm nguyên tử bất chấp "phản đối của cộng đồng quốc tế". Bắc Kinh thúc giục chính quyền Kim Jong-un nhanh chóng quay trở lại con đường đối thoại, "chấm dứt các hành vi khiến tình hình trở nên nghiêm trọng hơn".

Về phía Hàn Quốc, tổng thống Moon Jae-in lập tức lên tiếng đòi cộng đồng quốc tế "mạnh tay hơn trong việc trừng phạt" Bắc Triều Tiên. Trong cuộc họp khẩn cấp sáng nay, lãnh đạo Hàn Quốc yêu cầu "khởi động tất cả các biện pháp ngoại giao nhằm mục đích cô lập toàn diện"chế độ Bình Nhưỡng.

Còn tại Tokyo, thủ tướng Shinzo Abe tuyên bố vụ thử nghiệm hạt nhân lần thứ sáu này của Bắc Triều Tiên là một hành vi "tuyệt đối không thể chấp nhận được", khi đe dọa "hòa bình và an ninh khu vực".

Trên đường từ Lousiana trở về thủ đô Washington, tổng thống Mỹ vào sáng sớm nay đã điện đàm với thủ tướng Nhật. Theo thông cáo của Nhà Trắng, lãnh đạo hai nước tập trung vào "đe dọa leo thang xuất phát từ Bắc Triều Tiên". Một lần nữa nguyên thủ hai nước nhấn mạnh đến tầm mức quan trọng trong việc "hợp tác chặt chẽ ba bên Mỹ-Nhật-Hàn để đối phó với đe dọa Bắc Triều Tiên". Hồ sơ này sẽ được tổng thống Trump trình bày trong khuôn khổ khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc mở ra vào ngày 18/09/2017.

Cơ Quan Năng Lượng Nguyên Tử Quốc Tế AIEA, trụ sở tại Viena-Áo, cho rằng chính quyền Bắc Triều Tiên đã có hành vi "vô cùng đáng tiếc".

Tại Paris, tổng thống Pháp Emmanuel Macron chủ trương cộng đồng quốc tế cần phản ứng một cách "cứng rắn nhất" trước một hành vi đe dọa "an ninh và hòa bình" của nhân loại. Pháp đồng thời kêu gọi Hội Đồng Bảo An "phản ứng nhanh chóng" và mong muốn Liên Hiệp Châu Âu "có chung một tiếng nói" trên hồ sơ này.

RFI tiếng Việt

**************************

Bắc Hàn nói thử bom nhiệt hạch 'thành công' (BBC, 03/09/2017)

Bình Nhưỡng nói họ đã thử nghiệm bom nhiệt hạch thành công và bom này có thể được lắp vào một tên lửa.

Truyền thông Bắc Hàn nói ông Kim Jong-un "thị sát việc đưa bom nhiệt hạch vào một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa" (Ảnh của KCNA nói chụp ngày 3/9/2017)

Truyền hình nhà nước Bắc Hàn đưa hình ảnh dường như cho thấy nhà lãnh đạo Kim Jong-un ký lệnh thử hạt nhân.

Ngoại trưởng Nhật Bản trước đó nói Bắc Hàn đã thử hạn nhân lần thứ sáu.

Theo hãng tin Reuters, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản cho biết rung chấn tại Bắc Hàn ít nhất mạnh 10 lần so với vụ thử hạt nhân trước đây.

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe nói vụ thử hạt nhân của Bình Nhưỡng là "không thể nào chấp nhận được," "Chúng tôi phản đối mạnh mẽ," ông nói thêm.

Tính toán ban đầu về kích cỡ vụ thử hạt nhân, dựa vào thông số rung chấn cho thấy bom này có đương lượng nổ khoảng 100 kiloton.

Bom nguyên tử Hoa Kỳ thả xuống Nagasaki vào tháng Tám năm 1945 làm hơn 70.000 người chết ngay lập tức có đương lượng nổ khoảng 20 kiloton.

Các nhà địa chấn học Mỹ trước đó cho hay rung chấn đo được ở mức 6,3 độ ở phía đông bắc nước này "có thể là đã có vụ nổ".

Rung chấn đo được tại khu vực nơi Bắc Hàn từng tiến hành các cuộc thử nghiệm hạt nhân trước đây.

Rung chấn được phát hiện vài giờ sau khi nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un xuất hiện với ảnh chụp mô tả ông tới xem một loại bom nhiệt hạch mới.

Giới chức Nam Hàn cho biết rung chấn xảy ra ở Hạt Kilju, nơi có địa điểm thử hạt nhân Punggye-ri của Bắc Hàn.

Giới lãnh đạo quân đội Nam Hàn đang đánh giá về vụ nổ và nhà chức trách quan ngại về biến động trên thị trường tài chính ở Nam Hàn.

Cơ quan địa chấn Hoa Kỳ USGS nói rung chấn gần địa điểm thử hạt nhân Punggye-ri

Cơ quan Động đất Trung Quốc trước đó mô tả rung chấn này một "vụ nghi là vụ nổ" và cho biết họ đã phát hiện có rung chấn thứ hai, ngay sau lần đầu tiên, có cường độ 4,6.

Các vụ thử hạt nhân trước đây

Báo cáo sơ bộ của Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) nói rung chấn ở mức 5,6 độ với độ sâu 10km nhưng sau đó điều chỉnh lại là 6,3 độ với độ sâu 0km.

Bắc Hàn thử nghiệm hạt nhân lần gần nhất vào tháng Chín năm 2016. Bình Nhưỡng bất chấp các lệnh trừng phạt của LHQ và áp lực quốc tế và phát triển vũ khí hạt nhân cũng như thử tên lửa có khả năng bắn tới Hoa Kỳ.

Một loạt các cuộc thử nghiệm tên lửa gần đây đã gây ra lo ngại ngày càng gia tăng của cộng đồng quốc tế.

Trong một bài báo hôm Chủ nhật, hãng tin nhà nước Bắc Hàn KCNA cho biết ông Kim Jong-un đã thăm các nhà khoa học tại viện vũ khí hạt nhân và "hướng dẫn công việc chế tạo vũ khí hạt nhân".

*********************

Ông Trump trả lời về khả năng tấn công Bắc Hàn (VOA, 03/09/2017)

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói "chúng ta hãy chờ xem", khi được hỏi liệu Mỹ có tấn công Bắc Hàn sau vụ thử nghiệm hạt nhân mới nhất hay không.

Một người đàn ông Hàn Quốc xem truyền hình chiếu hình ảnh Tổng thống Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un.

Nhà lãnh đạo Mỹ này trả lời như vậy khi cùng phu nhân dự một thánh lễ tại một nhà thờ ở thủ đô Washington DC hôm 3/9.

Ông Trump sau đó viết trên Twitter rằng ông sẽ gặp Tướng Kelly [chánh văn phòng Nhà Trắng], Tướng Mattis [Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ] và các lãnh đạo quân sự Mỹ khác tại Nhà Trắng để thảo luận về vấn đề Bắc Hàn, theo AP.

Tổng thống Hoa Kỳ cũng tuyên bố rằng chính quyền của ông "cân nhắc cắt đứt quan hệ thương mại với bất kỳ nước nào làm văn với Bắc Hàn".

Tháng trước, việc Bình Nhưỡng tuyên bố cân nhắc tấn công Guam, một lãnh thổ thuộc Mỹ ở Thái Bình Dương, đã làm leo thang căng thẳng tại khu vực, và khiến Tổng thống Donald Trump tuyên bố rằng quân đội Mỹ đã trong tư thế sẵn sàng, nếu Bắc Hàn hành động thiếu khôn ngoan.

Chính quyền của ông Kim Jong-un sau đó đã hoãn triển khai kế hoạch này, và ông Trump đã ca ngợi quyết định mà ông cho là "khôn ngoan" đó.

Một người phụ nữ thắp nến cầu nguyện cho hòa bình trên bán đảo Triều Tiên bên ngoài Đại sứ quán Mỹ ở Seoul hôm 31/8.

Cũng trên Twitter, hôm 3/9, Tổng thống Trump viết rằng các lời nói cũng như các hành động của Bắc Hàn "rất thù nghịch và nguy hiểm đối với Hoa Kỳ".

Đây là phản ứng đầu tiên của nguyên thủ Mỹ, sau khi Bình Nhưỡng trước đó trong ngày tiến hành vụ thử hạt nhân thứ sáu và cũng là mạnh nhất.

Trong đoạn tweet thứ hai, ông Trump viết rằng "Bắc Hàn là một quốc gia lưu manh, đã trở thành một mối đe dọa và nỗi hổ thẹn lớn đối với Trung Quốc, vốn đã tìm cách giúp đỡ nhưng đạt được thành công ít ỏi".

"Hàn Quốc đang thấy, như tôi từng nói với họ, rằng đối thoại mang tính xoa dịu với Bắc Hàn sẽ không hiệu quả. Họ [Bắc Hàn] chỉ hiểu đúng một điều !" ông Trump viết tiếp, nhưng không nói rõ điều đó là gì.

Nhà Trắng cho biết rằng đội ngũ cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump "theo dõi chặt chẽ" tình hình và rằng tổng thống Mỹ sẽ triệu tập một phiên họp với các trợ lý vào cuối ngày 3/9.

Bắc Hàn đã tiến hành vụ thử hạt nhân thứ sáu và cũng là mạnh nhất hôm 3/9 mà Bình Nhưỡng nói là một quả bom nhiệt hạch có thể dùng cho tên lửa tầm xa, đánh dấu bước leo thang mới trong cuộc đối đầu giữa chính quyền bị cô lập này cùng Hoa Kỳ và các nước đồng minh.

Thông báo của Bình Nhưỡng được đưa ra vài giờ sau khi các cơ quan địa chấn quốc tế ghi nhận một trận động đất do con người gây ra gần địa điểm thử nghiệm của Bắc Hàn.

Theo Reuters, các quan chức Nhật Bản và Hàn Quốc nói rằng vụ thử này mạnh gấp 10 lần so với mức chấn động ghi nhận được sau vụ thử hạt nhân lần cuối cùng một năm trước.

Hiện chưa có xác nhận độc lập đó là một thử bom nhiệt hạch, nhưng chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói rằng Tokyo không thể loại trừ khả năng đó.

Vụ thử là một thách thức trực tiếp đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump, người vài giờ trước đó đã điện đàm với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe để thảo luận về sự "leo thang" cuộc khủng hoảng hạt nhân trong khu vực, và trước đó, từng thề sẽ ngăn Bắc Hàn phát triển vũ khí hạt nhân có thể đe dọa tới Hoa Kỳ.

Người Hàn Quốc theo dõi tin tức về vụ thử hạt nhân trên truyền hình hôm 3/9.

​Bình Nhưỡng, vốn tiến hành các chương trình tên lửa và hạt nhân bất chấp các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, thông báo trên truyền hình nhà nước rằng vụ thử nghiệm bom nhiệt hạch theo lệnh của lãnh tụ Kim Jong-un đã "hết sức thành công".

Theo Bắc Hàn, quả bom được thiết kế để có thể lắp đặt trên một quả tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mới phát triển.

Reuters cho biết rằng vụ thử đã vấp phải sự lên án từ nhiều nước và các tổ chức. Tổng giám đốc IAEA, cơ quan kiểm soát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc, nói rằng đó là "hành động hết sức đáng tiếc", "bất chấp các yêu cầu liên tục của cộng đồng quốc tế".

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng cộng đồng quốc tế phải hành động mạnh mẽ trước "sự khiêu khích mới" này.

Trong khi đó, cả Hàn Quốc và Nhật tuyên bố sẽ thúc đẩy các biện pháp nhằm cô lập Bình Nhưỡng, kể cả bao gồm các biện pháp trừng phạt mới của Liên Hiệp Quốc.

Trung Quốc, đồng minh chính duy nhất của Bắc Hàn, lên án vụ thử hạt nhân và thúc giục Bình Nhưỡng chấm dứt các hành động "sai trái".

***********************

Mỹ 'cảnh báo phản ứng quân sự dữ dội' (BBC, 03/09/2017)

Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ James Mattis nói bất kỳ mối đe dọa nào của Bắc Hàn đối với Mỹ hoặc các đồng minh của Mỹ sẽ bị đáp trả với "một phản ứng quân sự dữ dội".

Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ James Mattis (trái) nói phản ứng quân sự của Hoa Kỳ sẽ "hiệu quả và mãnh liệt"

Ông Mattis đưa ra các tuyên bố này sau cuộc họp an ninh quốc gia với Tổng thống Donald Trump về vụ thử hạt nhân bí mật gần đây nhất của Bắc Hàn.

Bình Nhưỡng nói họ đã thử nghiệm thành công một quả bom nhiệt hạch có thể được nạp vào một tên lửa tầm xa.

Bắc Hàn đã thách thức các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc và áp lực quốc tế bằng việc phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa có thể bay tới Mỹ.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mattis nói rằng Hoa Kỳ có khả năng tự bảo vệ mình và các đồng minh Hàn Quốc và Nhật Bản.

"Bất cứ mối đe dọa nào đối với Hoa Kỳ hay các vùng lãnh thổ - bao gồm cả Guam - hoặc các đồng minh của chúng ta, sẽ bị đáp trả với một phản ứng quân sự dữ dội, một phản ứng hiệu quả và mãnh liệt."

Tuy nhiên, ông nói vẫn hy vọng cho việc phi hạt nhân hoá, "bởi vì chúng tôi không muốn hủy diệt toàn bộ một quốc gia, cụ thể là Bắc Hàn".

Hình ảnh từ thông tấn xã Bắc Hàn cho thấy lãnh đạo Kim Jong-un đang kiểm tra một thiết bị trông giống bom nhiệt hạch

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào thứ Hai, 4/9 để thảo luận về một phản ứng quốc tế.

Trong khi đó, Tổng thống Trump đã cảnh báo rằng Mỹ có thể ngừng giao dịch với bất cứ quốc gia nào đang hợp tác với Bắc Hàn.

*********************

Nhật muốn tăng ngân sách quốc phòng lên mức kỷ lục (RFA, 01/09/2017)

Bộ Quốc Phòng Nhật Bản vừa đưa ra đề nghị khoản ngân sách quốc phòng kỷ lục cho tài khóa 2018 tương đương 47 tỷ 600 triệu đô la Mỹ. Mục tiêu nhằm đối phó với mối đe dọa từ chương trình hỏa tiễn của Bắc Hàn ngày càng tăng, cũng như hoạt động khiêu khích tiếp diễn của Trung Quốc ở biển Hoa Đông.

Ngân sách quốc phòng Nhật Bản tài khóa 2018 lên đến 47,6 tỷ USD nhằm đối phó với mối đe dọa từ chương trình hỏa tiễn của Bắc Hàn ngày càng tăng và sự khiêu khích của tàu chiến Trung Quốc trên biển Hoa Đông. AFP

Tờ Nikkei loan tin vừa nêu vào ngày 31 tháng 8, dẫn lời Bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Itsunori Onodera, tại một cuộc họp bộ trưởng trong cùng ngày, rằng cần phải chuẩn bị đầy đủ để bảo vệ lãnh thổ, lãnh hải và không phận đất nước.

Khoản đề nghị của Bộ Quốc Phòng Nhật Bản tăng 2,5% so với ngân sách của ngành này tài khóa 2017. Khoản tăng được nói dành cho những chi phí khi phải sử dụng tàu và máy bay thường xuyên hơn.

Trong bản đề nghị ngân sách cho tài khóa mới, Bộ Quốc Phòng Nhật Bản nêu rõ công tác bố trí hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis Ashore như là biện pháp thêm nữa để chống hỏa tiển từ Bắc Hàn. Chi phí của hệ thống này sẽ được nêu rõ vào thời điểm cuối năm nay.

Ngoài ra Bộ Quốc Phòng Nhật Bản còn chi cho công tác cải tiến hệ thống phòng thủ tên lửa hiện nay gồm hệ thống Aegis đánh chặn đặt trên tàu và hệ thống đất đối không Patriot Advanced Capability-3. Chi mua thêm tàu trang bị hệ thống Aegis cũng như phát triển hệ thống radar mới có thể phát hiện tốt hơn máy bay tàng hình của đối phương.

Ngân sách quốc phòng mới được Bộ Quốc Phòng Nhật đề nghị còn cho biết để đóng thêm hai tàu hộ tống, một tàu ngầm và đầu tư vào công tác phát triển những loại vũ khí mới như đầu đạn hạt nhân cao tốc, vũ khí dẫn đường chống hạm, phát triển hệ thống radar mới giám sát không gian, mở rộng đội bảo vệ mạng, và có thể thêm kế hoạch tiến hành giới thiệu loại máy bay trinh sát không người lái Global Hawk…