Bình Nhưỡng thừa nhận canh tác tập thể thất bại (RFI, 28/12/2018)

Hiếm khi công bố thất bại, lần đầu tiên chế độ Bình Nhưỡng nhìn nhận "gặp vấn đề nghiêm trọng trong lãnh vực nông nhiệp", hai tuần sau khi Liên Hiệp Quốc báo động tình trạng thu hoạch thấp và thiếu lương thực. Bản tin của KCNA ngày 27/12/2018 được xem là bất bình thường trong một chế độ mà lãnh đạo được tôn sùng tuyệt đối là lúc nào cũng đúng.

Theo thủ tướng Pak Pong Ju, các đơn vị sản xuất tập thể đã không làm tròn nhiệm vụ sản xuất và quản lý hạt giống. Ed JONES / AFP (Ảnh minh họa)

Theo hãng thông tấn KCNA của Bắc Triều Tiên, thủ tướng Pak Pong Ju, trong hội nghị nông nghiệp toàn quốc hồi tuần trước, đã nói lên tình trạng yếu kém của các nông trại nhà nước. Các đơn vị sản xuất tập thể đã không làm tròn nhiệm vụ sản xuất và quản lý hạt giống. Thủ tướng Bắc Triều Tiên khuyến cáo phải khắc phục khó khăn, thực hiện chỉ tiêu kế hoạch năm năm, một kế hoạch dự kiến kết thúc vào năm 2020.

Cách nay hai tuần, cơ quan Lương Nông Liên Hiệp Quốc FAO cho biết "bảo đảm có đủ thực phẩm để nuôi dân là vấn đề nghiêm trọng số một tại Bắc Triều Tiên trong bối cảnh thu hoạch năm 2018 thấp dưới mức trung bình". Bắc Triều Tiên cần phải nhập khẩu 640.000 tấn lương thực trong năm 2019 so với 458.000 tấn trong năm 2018.

Trong thập niên 1990, nạn đói kéo dài đã làm cho 660.000 người dân chết đói. Nhờ quốc tế và Hàn Quốc viện trợ, tình hình tạm ổn, nhưng truyền thông Bắc Triều Tiên hiếm khi đưa tin thật về những khó khăn, thất bại.

Từ khi lên thay cha vào năm 2011, thỉnh thoảng Kim Jong Un lên tiếng phê bình các quan chức chế độ không đạt được chỉ tiêu kinh tế đề ra. Tập trung "phát triển kinh tế, cải thiện đời sống" cũng là lý do được Bình Nhưỡng đưa ra để thuyết phục Mỹ hòa đàm.

Tú Anh

********************

Tin tặc chiếm dữ liệu cá nhân của 1.000 người tị nạn Bắc Triều Tiên (RFI, 28/12/2018)

Dữ liệu cá nhân được giữ bí mật của gần 1.000 người Bắc Triều Tiên đào thoát sang Hàn Quốc đã bị tin tặc đánh cắp, khiến họ có nguy cơ bị Bình Nhưỡng trả thù. Bộ Thống Nhất Hàn Quốc hôm nay 28/12/2018 thông báo như trên, nhấn mạnh đây là lần đầu tiên tên và địa chỉ người tị nạn Bắc Triều Tiên bị tin tặc chiếm đoạt.

Dữ liệu cá nhân được giữ bí mật của gần 1.000 người Bắc Triều Tiên đào thoát sang Hàn Quốc đã bị tin tặc đánh cắp. Reuters/Kacper Pempel/Illustration (Ảnh minh họa)

Những dữ liệu trên bị đánh cắp tại Trung tâm Hana ở tỉnh Gyeongsang, miền bắc Hàn Quốc. Trung tâm này phụ trách đón tiếp những người Bắc Triều Tiên đào thoát hòa nhập được với cuộc sống ở miền nam, thích ứng với xã hội tư bản.

Hệ thống máy tính của Trung tâm Hana đã bị nhiễm một chương trình mã độc, được kích hoạt khi một nhân viên vô tình mở thư điện tử. Hàn Quốc có 25 cơ sở như Trung tâm Hana, chăm sóc tổng cộng 30.000 người Bắc Triều Tiên trốn được sang miền nam.

Sau khi phát hiện vụ tấn công tin học vào tuần trước, chính quyền Hàn Quốc đã cho thanh tra khẩn cấp tất cả các máy tính của Hana, nhưng không phát hiện được lỗ hổng nào. Bộ Thống Nhất Hàn Quốc cho biết đã xin lỗi những người Bắc Triều Tiên đào thoát, và hứa nỗ lực tối đa để bảo vệ thông tin cá nhân của họ, tránh tái diễn sự kiện như vừa qua.

Báo chí Bình Nhưỡng đã nhiều lần đe dọa dập tắt tiếng nói của những người tị nạn tại Hàn Quốc, có những hoạt động thù địch với chế độ.

Năm 1997, hai sát thủ đã giết chết Yi Han Yong, cháu của người vợ đầu của  Kim Jong Il ngay trước nhà ông, và sau đó trốn biệt. Nạn nhân Yi Han Yong đào thoát sang Hàn Quốc từ năm 1982, đã cho xuất bản các hồi ký tiết lộ cuộc sống riêng tư của họ nhà Kim.

Thụy My

Hồ sơ Triều Tiên : Bắc Kinh tìm cách lấy lại vai trò trung tâm

Thượng đỉnh Moon-Kim lần thứ ba nhằm tìm ra một lối thoát về phi hạt nhân hóa là đề tài được nhiều báo Pháp quan tâm. Đáng chú ý là bài viết trên trang Quốc tế của báo Le Figaro : "Bắc Kinh tìm cách trở lại vị trí trung tâm trên bàn cờ bán đảo Triều Tiên".

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (T) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tại Đại Liên (tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc). Ảnh minh họa do THX công bố ngày 08/05/2018 Reuters

Báo Le Figaro giới thiệu nhiều bài về chủ đề Triều Tiên : "Hai nước Triều Tiên trên con đường hòa giải", "Tại Bình Nhưỡng, hai nước Triều Tiên muốn thoát khỏi ngõ cụt", "Trump và Kim đoàn kết để giữ thể diện" và "Một đường biên giới kinh tế mới". Trong khi đó, báo công giáo La Croix nhận định : "Kim và Moon muốn hòa bình trước khi phi hạt nhân hóa" và "Để thuyết phục miền Bắc, Seoul làm Bình Nhưỡng lóa mắt vì các dự án đầu tư". Còn báo Libération nói về"Vai trò hòa bình của Kim và Moon tại thượng đỉnh hai nước Triều Tiên".

Đáng chú ý là bài viết trên trang Quốc Tế của báo Le Figaro : "Bắc Kinh tìm cách trở lại vị trí trung tâm trên bàn cờ bán đảo Triều Tiên".

Vào cuối buổi diễu binh mới đây ở Bình Nhưỡng nhân kỷ niệm 70 năm ngày thành lập chế độ Bắc Triều Tiên, đứng trên trên khán đài, lãnh đạo Kim Jong-un nắm tay chủ tịch Quốc Hội Trung Quốc Lưu Vân Sơn. Sự hiện diện của nhân vật quan trọng thứ ba trong chế độ Cộng Sản Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh không lơ là trong mối quan hệ với Bắc Triều Tiên.

Nhưng việc chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không đích thân sang Bình Nhưỡng như trước đó người ta vẫn đồn đoán, mà cử một quan chức cấp cao đi thay cho thấy Bắc Kinh muốn cân bằng trong quan hệ với Washington và Bình Nhưỡng trên hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên.

Tuy lo ngại về khả năng nước láng giềng Bắc Triều Tiên ngả sang quỹ đạo của Mỹ, nhưng Bắc Kinh cũng không muốn liều lĩnh chấp nhận rủi ro khi xích lại quá gần với Bình Nhưỡng. Trung Quốc không được lợi gì khi làm hỏng quan hệ với Mỹ, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung không ngừng gia tăng. Theo báo chí Mỹ, tổng thống Donald Trump đã sẵn sàng tăng thuế suất lên thêm 200 tỉ đô la hàng hóa nhập từ Trung Quốc.

Chủ nhân Nhà Trắng cũng quy trách nhiệm cho Trung Quốc, chỉ trích Bắc Kinh đã khiến các bên không tìm được lối thoát cho hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên. Donald Trump cũng chỉ đích danh Trung Quốc đã cung cấp cho chế độ Kim Jong-un "tiền, nhiên liệu, phân bón và nhiều mặt hàng khác".

Đáp lại, Trung Quốc gọi đó là "một cáo buộc vô trách nhiệm và phi lý" của Washington. Còn theo một báo cáo mật của Liên Hiệp Quốc, Bắc Triều Tiên đã chống đỡ được các lệnh trừng phạt quốc tế nhờ hậu thuẫn của Nga và Trung Quốc.

Thượng đỉnh Trump-Kim hồi tháng 06/2018 khiến Bắc Kinh lo ngại bị gạt ra ngoài lề. Nhưng Tập Cận Bình, vốn luôn bảo vệ các lợi ích chiến lược của Trung Quốc trong khu vực, đã làm mọi việc để điều đó không xảy ra. Trước và sau khi diễn ra thượng đỉnh Trump-Kim, ông Tập đã ba lần tiếp đón Kim Jong-un. Quan hệ Bắc Kinh-Bình Nhưỡng đã nồng ấm trở lại sau một thời gian nguội lạnh.

Một bằng chứng cho thấy là tiếng nói của Trung Quốc vẫn có trọng lượng trong hồ sơ Bắc Triều Tiên: hồi tháng Sáu, Washington đã thông báo hủy các cuộc tập trận chung với Seoul. Đây chính là giải pháp mà Bắc Kinh đã đề xuất trước đó : Mỹ - Hàn ngưng tập trận chung. Đổi lại, Bắc Triều Tiên ngưng thử nghiệm hạt nhân và tên lửa đạn đạo.

Thực ra, Bắc Kinh sẽ được hưởng lợi từ việc phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên, vì điều này sẽ kéo theo việc Mỹ sẽ giảm bớt sự hiện diện quân sự tại Hàn Quốc. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng muốn tránh nguy cơ như hồi năm ngoái, Mỹ dọa tấn công Bắc Triều Tiên để đáp trả thái độ khiêu khích của Bình Nhưỡng. Sự sụp đổ của chế độ Bình Nhưỡng sẽ làm dấy lên làn sóng di cư sang Trung Quốc.

Cũng chính vì những lý do đó, Bắc Kinh ủng hộ kế hoạch ký hiệp ước hòa bình, chính thức chấm dứt chiến Liên Triều cho dù Washington vẫn phản đối. Từng tham gia chiến tranh Triều Tiên, Trung Quốc muốn là một trong những nước ký hiệp ước này.

Hiện Bình Nhưỡng và Washington đang bế tắc trong đàm phán. Đây là thời điểm để tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in thể hiện vai trò hòa giải. Theo nhiều nhà quan sát, dường như Trung Quốc đang lui lại phía sau để hai miền Nam - Bắc Triều Tiên tự tìm kiếm giải pháp.

Là đồng minh ngoại giao và thương mại chính của Bình Nhưỡng, Bắc Kinh luôn kêu gọi quốc tế giảm nhẹ trừng phạt Bắc Triều Tiên. Ủng hộ Bình Nhưỡng, Bắc Kinh cho rằng Bắc Triều Tiên phải có tiến triển trong giải trừ hạt nhân, nhưng phía Mỹ cũng phải nhượng bộ.

Trung Quốc, nhất là vùng biên giới với Bắc Triều Tiên, cũng được hưởng lợi nếu kinh tế Bắc Triều Tiên phát triển. Nhưng chừng nào mà các lệnh trừng phạt của quốc tế không được nới lỏng hay bãi bỏ, Trung Quốc không thể hợp tác kinh tế với Bắc Triều Tiên trên quy mô lớn. Bài báo kết luận "Trung Quốc có lẽ sẽ còn phải chờ lâu" …

Nam Mỹ rung chuyển vì khủng hoảng

Trên trang Kinh Tế, báo Le Figaro có bài viết "Nam Mỹ rung chuyển vì khủng hoảng". Các nền kinh tế lớn của Châu Mỹ La Tinh đều lâm vào khó khăn. Argentina phải thực hiện kế hoạch "thắt lưng, buộc bụng" và lệ thuộc rất nhiều vào sự trợ giúp của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế. Brazil đang đứng trước một cuộc bầu cử tổng thống phức tạp và sau giai đoạn suy thoái lịch sử, hiện vẫn chưa thể vực dậy nền kinh tế vốn chiếm tới 50% GDP của Châu Mỹ La Linh. Trong khi đó, Venezuela đang bị nghèo đói nhấn chìm.

Báo kinh tế Les Echos cũng chú ý đến tình trạng lạm phát ở Argentina. Lạm phát đang khiến đồng peso mất giá, đời sống sinh hoạt hàng ngày ngày càng đắt đỏ. Giá điện nước, ga đều tăng vọt, trong khi lương thì không tăng kịp. Argentina đang rơi vào "vòng xoáy lạm phát không thể kiểm soát được".

Dầu lửa và than đá : Hoạt động khai thác sẽ còn kéo dài

Vẫn trong lĩnh vực kinh tế, báo La Croix dự báo "Dầu lửa và than đá : Hoạt động khai thác sẽ còn kéo dài". Bấp chấp những lo ngại về tình trạng biến đổi khí hậu, bất chấp mục tiêu giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, quá trình chuyển đổi năng lượng trên thế giới sẽ phải mất rất nhiều thời gian.

Khai thác dầu lửa trên thế giới đã đạt kỷ lục mới hồi tháng 08/2018. Chưa bao giờ thế giới lại khai thác dầu lửa nhiều đến vậy : 100 triệu thùng/ngày. Và nhu cầu dầu lửa trên thế giới vẫn không ngừng tăng. Theo các chuyên gia, nguyên nhân tăng trưởng kinh tế thế giới, nhất là tại các nước có nền kinh tế mới nổi, sự thiếu hụt các loại nhiên liệu thay thế dầu lửa trong nhiều lĩnh vực như giao thông, công nghiệp hóa học.

Còn về than đá, chẳng hạn tại Đức, kế hoạch ngưng vĩnh viễn hoạt động khai thác than có thể sẽ phải hoãn lại. Đức hiện phụ thuộc nhiều vào nhiệt điện: 40% tổng sản lượng điện trong cả nước được sản xuất từ các nhà máy nhiệt điện.

Biến đổi khí hậu sẽ làm thay đổi bản đồ lương thực thế giới

"Biến đổi khí hậu sẽ vẽ lại bản đồ lương thực thế giới" là nhận định trên trang Tài chính - Thị trường của báo kinh tế Les Echos. Hoạt động sản xuất nông nghiệp sẽ bị đe dọa tại nhiều vùng trên hành tinh.

Thiệt hại do biến đổi khí hậu mà các khu vực trên thế giới phải gánh chịu sẽ không đồng đều. Theo báo cáo Tổ Chức Lương Nông Thế Giới (FAO) công bố hôm qua, sản xuất lương thực, chăn nuôi ở Châu Phi, Đông Nam Á và một phần Châu Mỹ La Tinh sẽ bị tàn phá nặng nề nhất, chủ yếu do nhiệt độ tăng, mực nước biển cũng dâng cao, nhiều dịch bệnh phát sinh… Ngược lại, tại một số nơi, nhất là những vùng có khí hậu ôn đới, điều kiện tự nhiên sẽ được cải thiện. FAO kết luận : "Kẻ được, người mất" !

Và rất có thể, một bản đồ lương thực mới sẽ dần dần hình thành. Khoảng cách về an ninh lương thực - thực phẩm giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển ngày càng gia tăng. Tổ Chức FAO nhận định : Trong bối cảnh đó, thương mại quốc tế sẽ giữ vai trò chủ chốt để ổn định thị trường lương thực, phân phối thực phẩm từ các nơi dồi dào sang các vùng thiếu hụt lương thực, đảm bảo nuôi sống cả hành tinh.

Châu Âu bị ô nhiễm bởi 43 triệu xe hơi diesel

Trong lĩnh vực môi trường, báo Le Monde cho biết "Châu Âu đang bị ô nhiễm bởi 43 triệu xe hơi chạy bằng dầu diesel". 3 năm sau khi vụ tai tiếng "Dieselgate" được phát giác, một báo cáo cho thấy khoảng cách chênh lệch giữa định mức xả thải trên lý thuyết và lượng khí thải xả ra trên thực tế ngày càng tăng.

Với 8.741.000 xe, Pháp là nước có nhiều xe hơi diesel gây ô nhiễm không khí nhất Châu Âu, nhiều hơn Đức, Anh và Ý. Khí độc hại do xe hơi động cơ diesel xả thải là thủ phạm khiến 400.000 người chết sớm mỗi năm tại Liên Hiệp Châu Âu. Điều đáng nói là con số trên mới chỉ liên quan tới những chiếc xe hơi đời mới được lưu hành từ năm 2009 trở lại đây. Nếu tính cả những chiếc xe diesel đời cũ hơn thì tổn thất còn nghiêm trọng hơn rất nhiều.

Điều đáng nói khác là số "xe hơi diesel bẩn" đã tăng 14 triệu trong 3 năm qua, và ngay cả đối với những chiếc xe diesel đời mới nhất theo chuẩn Euro 6, lượng khí độc xả ra trên thực tế cũng cao hơn gấp nhiều lần so với quy định. Có những loại xe còn xả thải khí gây ô nhiễm nhiều gấp 18 lần so với quy định.

Một thực tế đáng buồn được tổ chức phi chính phủ Transport & Environment ghi nhận là các quy định về lượng khí ga xe hơi thải ra càng được siết chặt thì lượng khí phát thải độc hại ra môi trường trên thực tế lại càng cao. Chẳng hạn, trong khi xe hơi theo chuẩn Euro 3 (lưu thông từ năm 2000) chỉ phát nhiều khí thải độc hại gấp 2 lần quy định thì xe hơi theo chuẩn Euro 6 (lưu thông từ năm 2014) lại vượt ngưỡng phát thải 5-6 lần.

Một dân biểu Châu Âu than phiền : "Châu Âu khước từ rút bài học kinh nghiệm từ vụ tai tiếng Dieselgate. Các hãng xe hơi vẫn tiếp tục vận động hành lang mạnh mẽ ở Ủy Ban Châu Âu, để giảm nhẹ tiêu chuẩn phát thải khí độc hại, nhằm bán hết số xe còn tồn đọng ở Châu Âu và làm hỏng lá phổi của chúng ta".

Trang nhất các báo Pháp

Thời sự trong nước hôm nay được nhiều báo Pháp quan tâm, đặc biệt là về chính sách cải cách của tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Liên quan tới dự án cải cách y tế, báo Libération chơi chữ qua hàng tựa : "Phác đồ điều trị của bác sĩ Macron". Báo kinh tế Les Echos quan tâm tới cải cách thuế của vị tổng thống trẻ tuổi : "Thuế : Macron vạch lằn ranh đỏ". Còn báo La Croix đi tìm lời giải đáp cho câu hỏi : "Tại sao kinh tế dậm chân tại chỗ ?"

Trong khi đó, báo Le Monde chạy tựa trang nhất : "Chính quyền Paris : Thị trưởng Anne Hidalgo trong cơn bão táp". Ông Bruno Julliard, trợ lý thứ nhất của thị trưởng Hidalgo, đồng thời là người được bà Hidalgo rất mực tin tưởng, đã từ chức vào ngày hôm qua 17/09/2018, vì những "bất đồng gay gắt" với thị trưởng Paris, cả về phương pháp làm việc và sự thiếu nhất quán của bà Hidalgo.

Le Monde nhận định việc ra đi của ông Bruno Julliard là một cú đánh mạnh vào thị trưởng Paris, người đang bị chỉ trích nặng nề sau những thất bại liên quan đến việc đổi mới Vélib’- hệ thống xe đạp cho thuê tự động, vụ phá sản của chương trình ô tô điện cho thuê tự động Autolib’, những tranh cãi quanh việc quy hoạch đường dành cho người đi bộ dọc bờ sông Seine.

Thùy Dương

Chỉ trong vòng nửa năm, Kim Jong-un đã làm thế giới đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Cởi lớp áo chủ chiến, lãnh đạo Bắc Triều Tiên chứng tỏ là một chiến lược gia về quan hệ quốc tế nhiều bản lĩnh với sự trợ giúp vô tình của tổng thống Mỹ Donald Trump, theo nhận định của không ít chuyên gia.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un trong buổi gặp gỡ tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Bàn Môn Điếm lần thứ nhì, ngày 27/05/2018. KCNA/via Reuters

Sau nhiều thập niên vất vả suy tính tìm tòi và chế tạo cho được vũ khí hạt nhân để bảo vệ chế độ, phải đến đời thứ ba là Kim Jong-un, Bình Nhưỡng tự cho là đủ tự tin để lớn tiếng đe dòa "tiêu diệt Hòa Kỳ trong biển lửa" trong suốt năm 2017, năm đầu nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump.

Thế rồi, đột nhiên Bình Nhưỡng đổi chiều làm một bước ngoặt 180°. Trong thông điệp đầu năm dương lịch 2018, lãnh đạo Kim Jong-un tỏ ra cởi mở và thông báo Bắc Triều Tiên sẽ tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông tại Hàn Quốc.

Theo AFP, lẽ ra chỉ có giá trị một bài học về quan hệ quốc tế trong sách ngoại giao nhưng "nhờ có phản ứng tự phát và khó lường của Donald Trump" và thời cơ thuận lợi, quyết định này đã tạo ra được một chuỗi tác động ngoạn mục sau đó.

Đúng lúc, đúng người

Hồi thứ nhất : Trong bối cảnh Thế Vận Hội Pyongchang biểu tượng của "hòa bình", Kim Jong-un không bỏ lỡ cơ hội tốt, nhận lời mời đối thoại của tân tổng thống Hàn Quốc, mới đắc cử vài tháng trước thay thế Park Geun Hye, tổng thống bảo thủ bị truất phế vì tội tham ô.

Hồi thứ hai : Kim Jong-un khai thác triệt để thời cơ để vuốt ve đại quốc : sang hội kiến chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và cám ơn sự bảo vệ che chở của đồng minh đàn anh, điều mà trong 7 năm qua, cháu nội của Kim Nhật Thành chẳng muốn làm từ khi lên cầm quyền vào cuối năm 2011.

Sau hồi thứ ba là họp thượng đỉnh với tổng thống Moon Jae-in tại Bàn Môn Điếm vào cuối tháng Tư, và Kim Jong-un chuẩn bị gặp Donald Trump, mà giới phân tích xem là hồi thứ tư, với thượng đỉnh lịch sử Singapore.

Tất cả những diễn tiến trên đây, theo giáo sư Kim Hyun Wook, đại học ngoại giao Seoul, đã được Kim Jong-un tiên liệu : Phải đi bước đầu hòa giải với Hàn Quốc thì mới có thể đối thoại với Mỹ và bắt tay được với Hòa Kỳ thì mới kéo được Trung Quốc vào ván cờ.

Không còn hung hăng dòa Mỹ, Kim Jong-un thay đổi tác phong, biến thành một nhà lãnh đạo quốc gia lịch thiệp, tươi cười, biết lắng nghe người đối diện trong các cuộc tiếp xúc với Moon Jae-in và Tập Cận Bình. Cùng lúc đó, Bình Nhưỡng thực hiện một vài hành động có tính thuyết phục công luận như trả tự do cho các công dân Mỹ bị giam cầm, rồi phá hủy một cơ sở thử hạt nhân, và ban lệnh "tạm ngưng" thử tên lửa trong khi chờ đợi kết quả của chính sách hòa dịu.

Đối với các chính khách cánh hữu ở Hàn Quốc thì Bình Nhưỡng chỉ đóng kịch để được bỏ cấm vận, sau đó đâu lại vào đấy, như nhiều lần xảy trong quá khứ. Tuy nhiên, để bắt tay với Mỹ, Kim Jong-un đã phải dẹp thù trong, nhất là những nhân vật bị xem là thân Trung Quốc như dượng rễ Jang Song-thaek, năm 2013, ám sát anh cùng cha khác mẹ Kim Jong-nam tại Kuala-Lumpur năm 2017, và cách nay vài hôm, thanh trừng ba tướng lãnh chủ chiến.

Kim Jong-un chứng tỏ có tài năng "lôi kéo các nhà lãnh đạo liên can người này chống người kia để thủ lợi", theo nhận định của một nhà nghiên cứu, cựu điệp viên CIA, Jung Park. Trong suy tính của Kim Jong-un, Bắc Kinh là "đối trọng" bảo đảm an toàn cho Bình Nhưỡng trong trận đấu với Washington.

Thời cơ thuận lợi

Nhưng tài ba một mình không đủ.

Nếu tổng thống Mỹ không phải là Donald Trump thì liệu nước cờ của Kim Jong-un có hiệu nghiệm hay không ? Theo Koo Kab-woo, chuyên gia Hàn Quốc về Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un được cả hai yếu tố thuận lợi từ thời cơ đến nhân hoà. Không có Moon Jae-in tinh tế, Donald Trump "bốc đồng" nhận lời đối thoại trước khi tham khảo các cố vấn, thì mưu kế của Kim khó thành tựu. Nhưng dù kết quả thượng đỉnh Singapore ra sao, Bình Nhưỡng có thể yên tâm không bị Mỹ đánh phủ đầu như Donald Trum từng đe dọa.

Trong thập niên 1980, xung khắc Tây phương-Liên Xô được giải tòa cũng nhờ thời cơ thuận lợi với bốn nhân vật lãnh đạo xuất hiện cùng lúc : tổng thống Reagan, thủ tướng Anh Thatcher, Giáo hoàng John Paul II và ổng bí thư Đảng cộng sản Liên Xô Gorbatchev. Giới quan sát cho rằng Tây phương đồng thuận giúp nhà lãnh đạo cải cách Gorbatchev thoát khủng hoảng kinh tế.

Câu hỏi đặt ra là vì sao Bình Nhưỡng bằng mọi cách bắt tay với Mỹ và do đâu Seoul hết sức trợ lực thuyết phục Washington ?

Câu trả lời có lẽ nằm trong hai câu hỏi kế tiếp sau đây :

Ngày nay ai thật tâm lo ngại Hòa Kỳ tấn công phủ đầu Bắc Triều Tiên ngoài Kim Jong-un và Moon Jae-in ? Ai lo sợ viễn cảnh bị Trung Quốc sử dụng như món hàng "mặc cả" với Mỹ đánh đổi với Đài Loan ?

Tú Anh

Nguồn : RFI, 06/06/2018

Mỹ yêu cầu Bắc Triều Tiên chuyển ra khỏi lãnh thổ một phần kho hạt nhân (RFI, 13/05/2018)

Hoa Kỳ yêu cầu Bắc Triều Tiên chuyển ra khỏi lãnh thổ một phần vũ khí hạt nhân, các bộ phận của tên lửa đạn đạo có thể tách rời. Việc vận chuyển trên phải được tiến hành trong những tháng tới, sau khi diễn ra thượng đỉnh Washington-Bình Nhưỡng.

Cơ sở thử hạt nhân Punggye Ri của Bắc Triều Tiên Airbus Defense & Space and 38 North/Handout via REUTERS

Hãng tin Hàn Quốc Yonhap hôm 13/05/2018 cho biết yêu cầu của Mỹ được đưa ra trong các cuộc thảo luận song phương để chuẩn bị cho thượng định Donald Trump và Kim Jong-un dự kiến diễn ra vào ngày 12/06/2018 tại Singapore. Washington khẳng định sẽ không giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt Bình Nhưỡng, nếu yêu cầu trên không được đáp ứng.

Dường như Mỹ cho rằng việc Bắc Triều Tiên cam kết ngưng thử nghiệm hạt nhân và tên lửa là chưa đủ. Bình Nhưỡng còn phải làm nhiều hơn nữa để chứng tỏ thiện chí từ bỏ các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo. Hiện vẫn chưa có câu trả lời từ chính quyền Kim Jong-un. Nhưng theo nhiều nhà quan sát, rất có thể Bình Nhưỡng sẽ tận dụng việc từ bỏ một phần vũ khí nguyên tử làm "lá bài" cho các vụ thương lượng trong tương lai.

Thông báo về việc Mỹ yêu cầu Bắc Triều Tiên chuyển ra khỏi lãnh thổ một phần vũ khí nguyên tử và các bộ phận tên lửa được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Mỹ Donald Trump hoan nghênh và cám ơn chế độ Bình Nhưỡng hôm qua 12/05 thông báo chi tiết kế hoạch phá dỡ khu thử nghiệm hạt nhân Punggye Ri. Chủ nhân Nhà Trắng gọi quyết định của Bắc Triều Tiên là "một hành động thông minh và đáng mến". Seoul cũng ca ngợi thiện chí của Bình Nhưỡng không chỉ thể hiện "bằng ngôn từ, mà bằng cả hành động". Việc phá dỡ khu thử nghiệm Punggye Ri dự kiến bắt đầu trong khoảng ngày 23 đến 25/05. Bình Nhưỡng cũng mời các phóng viên Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga, Mỹ và Anh đến theo dõi sự kiện.

Từ Seoul, thông tín viên RFI Frédéric Ojardias cho biết chi tiết :

"Thông cáo của Bộ ngoại giao Bắc Triều Tiên rất cụ thể, rõ ràng. Đầu tiên, các đường hầm của cơ sở hạt nhân Punggye Ri sẽ được san lấp bằng thuốc nổ, các lối vào khu đường hầm sẽ bị chặn, các cơ sở quan sát và trung tâm nghiên cứu trên mặt đất sẽ bị phá hủy. Và cuối cùng, các nhà nghiên cứu và lính gác sẽ được rút hết, và khu thử nghiệm sẽ đóng cửa.

Bắc Triều Tiên cũng hứa sẽ cung cấp cho các phóng viên nước ngoài mọi phương tiện cần thiết : máy bay từ Bắc Kinh, sau đó là tàu chạy tới tận khu thử nghiệm hạt nhân Punggye Ri, và cả trung tâm báo chí. Nhưng Bình Nhưỡng không cho biết có mời các nhà điều tra hạt nhân và nhất là có cho phép các chuyên gia này hoạt động độc lập hay không.

Nhiều chuyên gia tỏ ra nghi ngờ. Họ cho rằng khi phá hủy cơ sở hạt nhân, mà trước đó không để cho các nhà khoa học lấy mẫu nghiên cứu, có nghĩa là chế độ Bình Nhưỡng đã phá hủy mọi thông tin về các vụ thử nghiệm mà họ đã tiến hành.

Một số khác lưu ý rằng sau 6 lần thử nghiệm hạt nhân, Bình Nhưỡng đã làm chủ được các công nghệ cần thiết và không cần thử nghiệm thêm nữa. Chính vì thế, cần nhìn nhận thông báo của Bắc Triều Tiên một cách thận trọng".

Thùy Dương

************************

Bắc Hàn tháo bỏ khu vực thử nghiệm nguyên tử hạt nhân cuối tháng Năm (CaliToday, 12/05/2018)

Bình Nhưỡng cho biết ngày giờ chính xác của cuộc tháo bỏ khu vực thử nghiệm nguyên tử sẽ phụ thuộc vào thời tiết, đồng thời các cơ quan truyền thông của thế giới sẽ được mời đến dự lễ ‘tháo dỡ’ vào cuối tháng này, cơ quan truyền thông chính quyền cho biết hôm thứ Bảy, trong sự kiện rất ấn tượng trước hội nghị thượng đỉnh lịch sử ngày 12 tháng 6 giữa lãnh đạo Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Cuộc tháo bỏ khu vực thử nghiệm nguyên tử sẽ phụ thuộc vào thời tiết - Photo Credit : SCMP

Một buổi lễ tháo dỡ khu vực thử nghiệm hạt nhân hiện được dự định từ ngày 23 đến 25 tháng 5, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết ", hãng tin KCNA của Bắc Hàn chính thức cho biết, trích dẫn một thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Bắc Hàn.

Các đường hầm thử nghiệm sẽ bị phá hủy, lấp các điểm vào của khu vực, trong khi các cơ sở quan sát và các viện nghiên cứu sẽ bị loại bỏ cùng với các nhà nghiên cứu và lính canh.

Các phóng viên từ Trung Quốc, Nga, Mỹ, Anh và Nam Hàn sẽ được phép "tiến hành làm phận sự tại chỗ để thể hiện một cách minh bạch việc tháo dỡ khu vực thử nghiệm hạt nhân phía Bắc", tuyên bố của Bộ Ngoại giao cho biết.

Giới hạn của các nhà báo nước ngoài là do "không gian nhỏ của khu vực thử nghiệm" và vì "nằm trong vùng núi sâu không có người ở".

Chủ tịch Kim tuyên bố sự phát triển của vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn đã hoàn thành và nó không còn cần thiết cho sự trang bị quân sự.

Đây là sự thay đổi gây cảm xúc sâu sắc sau khi ông Trump và ông Kim đã đe dọa lẫn nhau về chiến tranh và lăng mạ cá nhân. Nhà lãnh đạo trẻ Bắc Hàn thề sẽ theo đuổi sự giải thể vũ khí nguyên tử tại một hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in hồi tháng trước.

Hiện tại, ông Kim đang chuẩn bị cho cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên với Tổng thống Mỹ, dự định ​​diễn ra vào ngày 12 tháng 6 tại Singapore.

Hoa Thịnh Đốn đang mong muốn "sự hủy bỏ hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược" của chính phủ Bình Nhưỡng.

Ngoại trưởng Mỹ, ông Mike Pompeo đã hứa hôm thứ Sáu rằng Hoa Kỳ sẽ làm việc để xây dựng lại nền kinh tế bị trừng phạt của Bắc Hàn, nếu họ đồng ý ngưng chương trình vũ khí hạt nhân của mình.

Tuy nhiên, ông nói rằng biện pháp trừng phạt sẽ không được dỡ bỏ cho đến khi một quá trình kiểm tra kỹ lưỡng bảo đảm chương trình khí nguyên tử đã bị loại bỏ.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Bắc Hàn cũng cho rằng chính quyền Bình Nhưỡng có thể cởi mở hơn với các mối quan hệ quốc tế trong tương lai. Họ sẽ thúc đẩy sự tiếp xúc gần gũi và đối thoại với các nước láng giềng cũng như cộng đồng quốc tế để bảo vệ hòa bình và ổn định trên Bán đảo Triều Tiên và trên toàn cầu".

Ngọc Thạch (Theo SCMP)

*********************

Mỹ sẽ ‘bỏ lệnh trừng phạt nếu Bắc Hàn đáp ứng yêu cầu’ (VOA, 14/05/2018)

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 13/5 nói rằng Washington sẽ đồng ý dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Bắc Hàn nếu nước này từ bỏ hoàn toàn chương trình vũ khí hạt nhân.

Ông Pompeo trong cuộc gặp với lãnh tụ Bắc Hàn.

Reuters dẫn lời ông Pompeo nói trên một số chương trình truyền hình của Mỹ rằng Hoa Kỳ sẽ không sẵn lòng đầu tư tiền thuế của người dân để giúp Bắc Hàn, nhưng sẵn sàng "dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt" để mở đường cho các nguồn đầu tư tư nhân của Mỹ vào các lĩnh vực hạ tầng, nông nghiệp và năng lượng của Bắc Hàn.

"Chúng tôi có thể tạo các điều kiện dẫn tới sự thịnh vượng kinh tế cho người dân Bắc Hàn để có thể cạnh tranh với miền Nam", ông Pompeo nói trong chương trình "Face the Nation" trên kênh CBS.

Ông Pompeo và các tù nhân Mỹ mới được Bắc Hàn thả.

Tuyên bố của ông Pompeo được đưa ra ít tuần trước cuộc gặp thượng đỉnh ở Singapore giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un vào ngày 12/6.

Truyền thông Bắc Hàn hôm qua đưa tin rằng nước này đã lập kế hoạch phá bỏ địa điểm thử nghiệm bom hạt nhân vào cuối tháng này.

Theo Reuters, ông Pompeo đã hoan nghênh tin trên. Ông được trích nói trên kênh "Fox News Sunday" rằng việc Bắc Hàn phá bỏ "mọi địa điểm có thể gây nguy cơ cho người dân Mỹ" là "tin tức tốt lành cho người dân Mỹ và cho thế giới".

Tháng trước, ông Pompeo trở thành quan chức Mỹ đầu tiên gặp ông Kim, đặt nền tảng cho cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới với ông Trump.

Tuần trước, ngoại trưởng Mỹ trở lại Bắc Hàn lần hai, và dịp này, lãnh tụ Kim đã đồng ý thả ba tù nhân Mỹ gốc Triều Tiên.

Bình Nhưỡng tiếp tục nước cờ ngoại giao "bất ngờ" với thế giới. Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson lần đầu tiên ghé thăm Việt Nam. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể tiếp tục cầm quyền sau năm 2023. Vladimir Putin "nhẹ nhàng" tái đắc cử tổng thống nhiệm kỳ 4 và vụ Skripal quấy nhiễu quan hệ Nga – Phương Tây. RFI tóm lược những sự kiện nổi bật trong tháng 03/2018.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un bất ngờ đến Bắc Kinh gặp chủ tịch Tập Cận Bình ngày 26/03/2018. CCTV via Reuters

Thời sự quốc tế tháng Ba nóng bỏng không kém gì chảo lửa Trung Đông, nơi mà Syria bước vào năm thứ tám chiến sự, làm hàng trăm ngàn người thiệt mạng. Đáng chú ý hơn cả là hồ sơ Bắc Triều Tiên, với nhiều sự kiện dồn dập xảy ra. Lãnh đạo trẻ Kim Jong-un của quốc gia Đông Á nhỏ bé, 25 triệu dân, khép kín nhất hành tinh không ngừng đưa thế giới đi từ ngỡ ngàng này sang ngạc nhiên khác.

Ngay từ đầu tháng Ba, quốc tế đã sửng sốt trước thông báo của đặc sứ Hàn Quốc, cố vấn an ninh quốc gia Chung Eun Yong, cho biết tổng thống Mỹ Donald Trump chấp nhận lời mời gặp của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, dự kiến vào tháng Năm 2018. Thông báo này được đưa ra sau khi các đặc sứ Hàn Quốc đã gặp lãnh đạo Bắc Triều Tiên.

Ngay sau đó, các nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên hoạt động như con thoi, đến tham vấn các nước trong vòng đàm phán 6 bên, rồi sang Thụy Điển, tới Phần Lan. Và sau một ngày đồn thổi, chính quyền Bắc Kinh ngày 27/03 khẳng định lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã đi xe lửa đến Bắc Kinh, gặp chủ tịch Tập Cận Bình, trong khuôn khổ cuộc gặp thượng đỉnh "không chính thức".

Trả lời câu hỏi phóng viên Heike Schmidt đài RFI tại Bắc Kinh, ông Triệu Thông (Zhao Tong), chuyên gia về Chương trình Chính sách Hạt nhân, trực thuộc trường Đại học Thanh Hoa, nhận định, Kim Jong-un đến Bắc Kinh có thể là nhằm tìm kiếm sự hậu thuẫn của Trung Quốc trước các cuộc gặp thượng đỉnh Bắc Triều Tiên – Hàn Quốc (27/04) và Kim Jong-Un và Donald Trump vào tháng Năm để bàn về vấn đề "phi hạt nhân hóa" bán đảo Triều Tiên.

"Tôi nghĩ là giờ đây, Bắc Triều Tiên là một cường quốc hạt nhân và bước vào một thời kỳ mới. Đó là cải thiện quan hệ với các nước lớn trong vùng. Trong thời gian qua, quan hệ giữa Bắc Triều Tiên và Trung Quốc đã xấu đi nghiêm trọng do vấn đề trừng phạt kinh tế. Nhưng giờ đây, Bắc Triều Tiên rất ý thức được rằng cuộc gặp thượng đỉnh với Hoa Kỳ sẽ là một nhiệm vụ rất khó khăn đối với Kim Jong-un.

Cuộc gặp có thể thất bại. Trong trường hợp này, Hoa Kỳ có thể tuyên bố rằng đàm phán đã thất bại và áp dụng các biện pháp trừng phạt khác, thậm chí cả giải pháp quân sự. Cần phải biết là hiện nay, Nhà Trắng có cả một Ban Chiến Tranh, trong đó những nhân vật như John Bolton, người mong muốn thượng đỉnh thất bại, để rồi sau đó có thể tấn công Bắc Triều Tiên.

Do vậy, có một mối nguy hiểm thực sự. Quan hệ tốt với Bắc Kinh sẽ cho phép Bình Nhưỡng cảm thấy được bảo vệ. Bởi vì việc có quan hệ tốt với Trung Quốc sẽ ngăn cản Hoa Kỳ tiến hành tấn công quân sự nhắm vào Bắc Triều Tiên".

Việt Nam : Carl Vinson ghé Đà Nẵng, quan hệ Mỹ - Việt thêm sưởi ấm

Nếu như quan hệ Mỹ - Triều vẫn chưa thể hồi sinh, tại Đông Nam Á, quan hệ giữa hai cựu thù Mỹ - Việt có vẻ như ấm nồng hơn. Từ ngày 05 đến ngày 09/03/2018, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson cập cảng Đà Nẵng, Việt Nam. Giới chuyên gia đánh giá đây là một sự kiện "lịch sử, mang tính biểu tượng cao".

Bởi vì kể từ sau khi chiến tranh kết thúc, Việt Nam thống nhất đất nước năm 1975, đây là lần đầu tiên hàng không mẫu hạm lớn nhất và hùng mạnh nhất của Hoa Kỳ, cập một cảng của Việt Nam. Theo nhận định của giáo sư Carlyle Thayer, chuyên gia về Việt Nam, từng làm việc tại Học Viện Quốc Phòng Úc, đăng ở Chuyên mục trên mạng của RFI ngày 27/02/2018, chuyến thăm này được miêu tả như là một dấu hiệu đáng kể về việc tăng cường quan hệ quân sự giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, trong bối cảnh Trung Quốc đang gia tăng sức mạnh quân sự và ngày càng có những thái độ hung hăng tại những vùng lãnh hải có tranh chấp trên Biển Đông.

"Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson có thủy thủ đoàn bao gồm 6.000 người. Tàu sẽ được hộ tống bởi khu trục hạm trang bị tên lửa dẫn đường với thủy thủ đoàn khoảng 370 người. Không phải tất cả số người nói trên đều đặt chân lên cảng Đà Nẵng, nhưng với số lượng thủy thủ và phi công làm việc trên hai tàu đến thăm Việt Nam, thì đây là sự hiện diện quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ tại Việt Nam kể từ sau cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam hoặc có thể nói từ sau chiến tranh Việt Nam.

Chuyến thăm Việt Nam của tàu sân bay USS Carl Vinson thể hiện sự tiến triển trong hợp tác quân sự giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Các quan chức Việt Nam đã được đưa lên tàu USS John C. Stennis vào năm 2009 và tàu USS George Washington năm 2010, để quan sát các hoạt động trên tàu khi hai chiến hạm này ghé qua Biển Đông. Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson sẽ cập cảng Tiên Sa Đà Nẵng. Đây là hàng không mẫu hạm lớn nhất và hùng mạnh nhất của Hoa Kỳ, cập một cảng của Việt Nam. Điều này tương phản với chuyến thăm Philippines vừa qua của tàu USS Carl Vinson vì lúc đó, tàu này thả neo ở ngoài khơi, cách bờ biển 10 km."

Trung Quốc : Tập Cận Bình lên ngôi "Hoàng đế"

Còn tại Trung Quốc, sự kiện đáng chú ý là việc Quốc Hội nước này ngày 11/03/2018 thông qua việc hủy bỏ điều khoản giới hạn 2 nhiệm kỳ 5 năm cương vị chủ tịch nước và tổng bí thư Đảng được quy định trong Hiến Pháp. Như vậy với 2.958 phiếu thuận, hai chống và 3 vắng mặt, ông Tập Cận Bình nghiễm nhiên trở thành lãnh đạo trọn đời.

"Chủ tịch mãn đời", "Tân hoàng đế", "Tân độc tài" là những cụm từ được các nhật báo lớn của Pháp dùng đến nhiều nhất về việc ông Tập Cận Bình có thể tiếp tục cầm quyền sau năm 2023. Nhiều nhật báo còn ví von cho đấy là "bước đại nhảy vọt" hay "cú đảo chính Hiến Pháp" của Tập Cận Bình.

Nếu như việc ông Tập Cận Bình trở thành "ông hoàng đỏ" đã khiến cho nhiều nước trong khu vực cảm thấy bất an, lo sợ Trung Quốc bá quyền trong khu vực, thì chuyên gia Jean-Luc Domenach, giám đốc trung tâm nghiên cứu tại Sciences Po, cho rằng yêu cầu hủy bỏ giới hạn nhiệm kỳ còn nhằm mục đích bảo đảm đường thoái lui an toàn cho chính bản thân ông Tập Cận Bình

"Nếu như vào lúc này, ông Tập Cận Bình đề nghị có được sự thay đổi thuận lợi, đó là vì ông ta đã hướng tới giai đoạn hậu nhiệm kỳ khóa Quốc Hội hiện nay. Ông ta có lý. Bởi vì Quốc Hội khóa này sẽ hoạt động và tình hình sẽ thay đổi, thì lúc đó ông ta sẽ phải giải thích, biện minh cho những việc đã làm. Nếu vậy thì mọi việc trở nên phức tạp hơn.

Vấn đề được đặt ra lúc này liên quan đến cả kinh tế và chính trị. Bởi vì về kinh tế, Tập Cận Bình không thể mãi mãi bảo đảm duy trì được mức tăng trưởng từ 6 đến 7% như trong giai đoạn vừa qua. Thứ nữa là tại các tỉnh của Trung Quốc, có hàng loạt các đòi hỏi, yêu sách chống lại ban lãnh đạo trung ương. Đồng thời, cũng có những yêu sách trong lĩnh vực xã hội…Trong những năm tới, Tập Cận Bình sẽ ngày càng gặp khó khăn hơn. Cần chú ý là việc cải thiện mức sống của người dân sẽ giảm dần và do vậy, người dân sẽ ngày càng tỏ ra không tuân thủ ông ta nữa".

Nga : Thời kỳ Putin IV

Trung Quốc có "tân hoàng đế", Nga cũng không kém cạnh, ngấp nghé sắp có "Sa Hoàng" Putin. Tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 4 vẻ vang, sau khi đã gạt ra bên lề những đối thủ chính trị tiềm tàng, ông Vladimir Putin tiếp tục lèo lái con thuyền "nước Nga vĩ đại" trong một hoàn cảnh không mấy sáng sủa. Kinh tế tăng trưởng vẫn ì ạch, mức tăng dân số có hiện tượng suy giảm đe dọa an ninh quốc gia, các chiến dịch can thiệp quân sự tại Syria vẫn chưa biết lúc nào có hồi kết, thêm vào đó là căng thẳng ngoại giao giữa Moskva với phương Tây.

Câu hỏi đặt ra : Liệu rằng tổng thống Nga có sáng suốt chọn điểm dừng cho mình sau nhiệm kỳ thứ 4 hay lại đi theo đồng nhiệm Trung Quốc, trở thành "Sa hoàng" mãn đời ? Ông Andrei Gratchev, chuyên gia về chính trị, quan hệ quốc tế, từng là phát ngôn viên cho cựu chủ tịch Liên Xô Mikhail Gorbatchev, nhận định :

"Đó là một cái bẫy lớn đối với Putin bởi vì người ta không thể tiếp tục lắng nghe ông ta, mà sự lắng nghe này là một dạng bảo đảm chính trị dựa trên nỗi hoài niệm của đa số người dân về sự bình yên của thời kỳ Xô Viết, về những thành quả kinh tế tốt đẹp của thời kỳ sau chiến tranh.

Đã đến lúc cần lựa chọn mô hình bởi vì vào lúc mà mô hình phương Tây dường như bị gạt bỏ thì cần phải xây dựng một mô hình khác. Về điểm này, thì còn có một khía cạnh khác của cái bẫy : đó là cái bẫy nhiệm kỳ cuối cùng.

Liệu lần này, Putin có chấp nhận ra đi khi kết thúc nhiệm kỳ, như quy định của Hiến Pháp hay ông ta lại tìm cách xoay xở như lãnh đạo Trung Quốc, có nghĩa là tìm kiếm một giải pháp khi cơ hội xuất hiện, cho phép nắm quyền vĩnh viễn".

"Skripal" quấy nhiễu quan hệ Nga – phương Tây

Cũng liên quan đến Nga, một câu hỏi đang đặt ra là phải chăng Nga và Phương Tây đang trở về thời Chiến Tranh Lạnh ? Vụ cựu điệp viên hai mang người Nga Serguei Skripal và cô con gái bị đầu độc bằng chất độc thần kinh ngay trên lãnh thổ nước Anh đang làm quan hệ giữa Moskva với các nước phương Tây, vốn dĩ đã căng thẳng từ việc sáp nhập bán đảo Crimée của Ukraina vào Nga, nay như sợi dây đàn bị căng quá mức.

Anh Quốc và Phương Tây cáo buộc Nga đứng sau vụ việc. Chính phủ Luân Đôn và nhiều thủ đô phương Tây khác trong tinh thần liên đới đã thông báo trục xuất hơn 100 nhà ngoại giao Nga. Câu hỏi đặt ra trong vòng xoáy cuộc chiến ngoại giao "trừng phạt – trả đũa" này, nước Nga của Vladimir Putin có lựa chọn nào khác để giải quyết cuộc khủng hoảng hay là tiếp tục tự cô lập như cáo buộc của Hoa Kỳ ? Chuyên gia Cyrille Bret, Viện Nghiên cứu Quốc phòng Quốc gia phân tích :

"Nga đang ở ngã ba đường. Từ hơn một chục năm lại đây, Nga là cường quốc "đập phá" quan hệ quốc tế, phản đối trật tự quốc tế hiện nay, thậm chí liên minh với Trung Quốc trong các tổ chức quốc tế để phản bác trật tự quốc tế hiện hữu.

Nga hiện nay đang phải giải quyết cuộc khủng hoảng Syria và muốn tỏ ra là một cuờng quốc có trách nhiệm. Nga cũng phải hành động sao cho thỏa thuận Minsk về ngừng bắn ở đông Ukraina được tôn trọng và phải tổ chức thành công giải Bóng đá thế giới sẽ diễn ra trong tháng Sáu và tháng Bẩy năm nay.

Như vậy, Nga có sự lựa chọn. Hoặc là về trung hạn, Nga sẽ có những thay đổi, thích ứng trong quan hệ với phương Tây để thực hiện thành công sự chuyển đổi từ một cường quốc "đập phá" thành một cường quốc "xây dựng". Hoặc là Nga sẽ tiếp tục hành động, như đã làm từ 2014 đến nay, tức là cứng rắn trong quan hệ với phương Tây, thúc đẩy vòng xoáy căng thẳng mà một số người gọi là thổi làn gió chiến tranh lạnh mới, gây căng thẳng và cạnh tranh với Châu Âu về địa chính trị".

Minh Anh

Kim Jong-un dùng "ngoại giao rock Moranbong" để quyến rũ thế giới (RFI, 16/01/2018)

Ngày 15/01/2018, hai miền Nam - Bắc Triều Tiên tiếp tục đàm phán về việc tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông Pyeongchang. Kết quả là Bình Nhưỡng thông báo gởi 140 nghệ sĩ đến biểu diễn tại kỳ đại hội thể thao quốc tế lớn này. Đáng chú ý là trong phái đoàn nghệ thuật, còn có nhóm nhạc pop nữ nổi tiếng Moranbong. Với báo La Croix (16/01/2018), sự việc cho thấy "Bắc Triều Tiên muốn quyến rũ thế giới tại Thế Vận Hội".

Ban nhạc pop nữ Bắc Triều Tiên Moranbong trong một chương trình biểu diễn ở Bình Nhưỡng, ngày 20/04/2014. Ảnh : AFP / KCNA via KNS

Sau hai cuộc đàm phán, lần thứ nhất vào ngày 09/01 và lần thứ hai 15/01, Bắc Triều Tiên đã quyết định gởi một phái đoàn đến tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông không chỉ có các vận động viên, huấn luyện viên, cổ động viên, pom-pom girls (các nữ hoạt náo viên) mà còn có cả nghệ sĩ.

Phái đoàn nghệ thuật được gởi đi lần này sẽ do ông Kwon, một quan chức cao cấp thuộc Bộ Văn hóa dẫn đầu. Nhưng đáng ngạc nhiên nhất là sự hiện diện của nữ ca sĩ Hyon Song-wol, ngôi sao nhạc pop và là giọng ca chính của ban nhạc pop nữ nổi tiếng của Bắc Triều Tiên, Moranbong.

(Ở đây RFI tiếng Việt xin lưu ý là năm 2013, tình báo Hàn Quốc từng loan tin là ca sĩ Hyon Song-wol, người yêu cũ của Kim Jong-un đã bị hành quyết. Sự việc đã được báo chí phương Tây loan tin rộng rãi, nhưng hôm nay không thấy đính chính).

La Croix cho biết nhóm nhạc nữ đặc biệt này, được thành lập vào năm 2012 ngay sau ngày Kim Jong-un lên nắm quyền, bao gồm 10 nữ nghệ sĩ, do chính lãnh đạo Bắc Triều Tiên tuyển chọn. Ban nhạc đã làm chao đảo sàn nhạc trong nước, nổi tiếng thể hiện thành công các ca khúc Mỹ và phương Tây như My Way hay bài hát chính cho phim Rocky. Hình ảnh ban nhạc nữ trẻ, đệm đàn violon và chơi guitare điện tràn ngập các màn ảnh TV trong các quán bar, nhà hàng, khách sạn.

Theo tác giả bài viết, ông Dorian Malovic, với việc gởi ban nhạc pop nữ này đến Hàn Quốc, chế độ Bình Nhưỡng đang chơi lá bài "quyến rũ văn hóa" khi cho phô bày hình ảnh một đất nước hiện đại, ngoài sự mong đợi của cả thế giới.

Thế nhưng, theo La Croix, kế hoạch "quyến rũ" của Kim Jong-un cũng có thể gặp nhiều trở ngại. Một số nhạc phẩm trong danh mục của ban nhạc nữ này mang ý nghĩa ngợi ca lãnh tụ và Đảng Lao Động Triều Tiên như "Sinh nhật Mẹ" hay "Chúng tôi gọi ông ấy là Cha". Với Hàn Quốc, những lời lẽ ca tụng này rất có thể sẽ bị xem là vi phạm an ninh quốc gia và có thể bị cấm.

Thêm vào đó là cảnh trí sân khấu. Các nữ nghệ sĩ biểu diễn trên những nền ảnh mang đậm tính "hiếu chiến" như cảnh diễu binh, tập trận, bắn tên lửa ca ngợi vinh quang của Kim Jong-un. Và nhất là giọng ca chính, Hyon Song-wol lại là đại tá quân đội. Đây cũng chính là những lý do vì sao một buổi biểu diễn tại Bắc Kinh đã bị hủy vào năm 2015.

Dù vậy, La Croix cho rằng chủ đề này cũng nhậy cảm như vấn đề hạt nhân và tên lửa. Do đó, nếu muốn nền "ngoại giao rock Moranbong" không bị chết yểu như tại Bắc Kinh, chắc chắn là cả hai bên Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên sẽ phải có những bước nhượng bộ.

Minh Anh

*******************

Mỹ và đồng minh họp bàn trừng phạt Bắc Triều Tiên (RFI, 16/01/2018)

Hôm 16/01/2018, ngoại trưởng Hoa Kỳ và đại diện ngoại giao của các đồng minh họp tại Vancouver, Canada, bàn các biện pháp áp dụng hiệu quả lệnh trừng phạt Bắc Triều Tiên vì chương trình hạt nhân.

Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc biểu quyết trừng phạt Bắc Triều Tiên lần thứ 9, New York, ngày 22/12/2017. Reuters/Amr Alfiky

Cuộc họp của các đại diện ngoại giao 20 nước do ngoại trưởng Canada và Mỹ đồng chủ trì. Trung Quốc và Nga không tham dự hội nghị.

Những ngày qua, căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên đã giảm bớt phần nào do cuộc đối thoại giữa hai miền Nam – Bắc Triều Tiên liên quan đến việc Bình Nhưỡng tham dự Thế Vận Hội Mùa Đông Pyeongchang 2018 tại Hàn Quốc.

Theo nguồn tin thân cận với chính phủ Canada, vì một số nước vẫn còn thiếu kinh nghiệm trong việc áp dụng trừng phạt, nên cuộc họp các ngoại trưởng lần này nhằm bàn các biện pháp sao cho việc áp dụng trừng phạt đối với Bình Nhưỡng được thực thi đồng đều trong cộng đồng quốc tế.

Về phần mình, Mỹ cho biết cuộc họp phải đề cập đến vấn đề tăng cường kiểm soát hàng hải để ngăn chặn các tàu Bắc Triều Tiên lách lệnh cấm vận của quốc tế.

Nhật Bản cũng muốn, qua hội nghị này, các nước gia tăng sức ép tối đa bằng mọi cách buộc Bắc Triều Tiên thay đổi chính sách.

Hôm qua, trong cuộc điện đàm với tổng thống Donald Trump, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định lại là các bên cần tiếp tục duy trì tình hình hòa dịu, mà khó khăn lắm mới có được trong những ngày qua trên bán đảo Triều Tiên.

Hiện nay, đại diện Nam-Bắc Triều Tiên đang có các cuộc thảo luận chi tiết về thể thức cho đoàn thể thao Bắc Triều Tiên tham gia Thế Vận Hội Pyeongchang vào tháng tới. Trong khi đó, theo các cuộc thăm dò dư luận, 70% dân Hàn Quốc không đồng tình với dự định thành lập đoàn thể thao chung của hai miền Triều Tiên tham dự Pyeongchang 2018. Tuy nhiên 80 % hoan nghênh việc Bắc Triều Tiên dự Thế Vận Hội này.

Anh Vũ

Trong trò chơi "ai có nút bấm to nhất ?", chính Kim Jong-un là người thắng cuộc. Cũng tương tự trong trò chơi "ai là người táo tợn nhất ?", lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã thành công trong việc áp đặt thời khóa biểu cho tổng thống Mỹ hiện là người theo đuôi Kim Jong-un. Sau khi Kim Jong-un đề xuất gửi một phái đoàn Bắc Triều Tiên tham dự Thế Vận Hội ở Hàn Quốc, Donald Trump vào cuối tuần trước đã tuyên bố "hoàn toàn" sẵn sàng gọi điện thoại tới Bình Nhưỡng.

Các phái đoàn Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đàm phán về việc đoàn nghệ thuật Bình Nhưỡng đến tham dự Thế Vận Hội Pyeongchang, Bàn Môn Điếm ngày 15/01/2018. Reuters

Phần 1 : Món quà "bằng vàng" cho Moon Jae-in

Trong quá trình thực hiện chiến lược của mình và bất chấp các sức ép của Hoa Kỳ, Kim Jong-un chưa bao giờ mất đi nụ cười. Thế là "lửa và cuồng nộ", nếu như không đổi bên, thì ít ra cũng bị đẩy sang phía Washington. Làm cho Bắc Triều Tiên lớn mạnh trở lại. Được Donald Trump giúp đỡ, chế độ Bắc Triều Tiên đã trở thành bậc thầy trong lĩnh vực tuyên truyền, quan hệ công chúng.

Mở cửa cho nhà báo rộng rãi hơn khu tự trị Tây Tạng, Bắc Triều Tiên đã liên tục mời truyền thông nước ngoài tới, trong những năm gần đây. Do vậy, 70 nhà báo đã có thể tới theo dõi việc phóng "vệ tinh quan sát" hồi tháng 04/2012, mở đầu cho một loạt các vụ thử tên lửa đạn đạo với kết quả là Bắc Triều Tiên làm chủ được vũ khí hạt nhân. Hồi tháng 05/2016, Bắc Triều Tiên còn mời 130 nhà báo tới đưa tin về Đại hội Đảng Lao Động.

Tiệc rượu cocktail, đường trượt băng mới và bắn tên, dường như đã mang lại hiệu quả. Bắc Triều Tiên sử dụng đan xen sức mạnh mềm và đe dọa. Dù vậy, người ta vẫn biết rất ít về điều kiện sinh sống của người dân Bắc Triều Tiên. Thế nhưng, sau nhiều tháng bế tắc ngoại giao, một tia nắng mới dường như đang dọi vào quan hệ Liên Triều.

Nhân chủ đề này, ông Théo Clément, nghiên cứu sinh trường Ecole Normale Supérieure tại Lyon, và từng có một thời gian đến giảng dậy tại Đại học Khoa học và Công nghệ Bình Nhưỡng, khi trả lời câu hỏi của phóng viên Stephane Lagarde, báo mạng Asialyst chuyên về thời sự châu Á cho rằng đã đến lúc thế giới nên thay đổi cách nhìn về Bắc Triều Tiên. RFI Việt ngữ xin giới thiệu toàn văn bài viết này.

Asialyst : Việc một phái đoàn Bắc Triều Tiên tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông Pyeongchang tại Hàn Quốc đã được thảo luận vào ngày 10/01/2018, tại trụ sở của Ủy Ban Olympic Quốc Tế ở Lausanne. Ông có ngạc nhiên về thông báo này mà Kim Jong-un đưa ra trong bài diễn văn nhân dịp năm mới hay không ?

Théo Clément : Theo truyền thống, diễn văn đầu năm, ngày 01/01 thường nói đến quan hệ của Bình Nhưỡng với miền Nam. Do vậy, đề xuất thiện chí của Kim Jong-un không phải là một điều bất ngờ. Ngược lại, điều gây ngạc nhiên là đề xuất được đưa ra vào lúc tình hình rất căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Kim Jong-un tìm cách dấn thêm một bước gây chia rẽ trong liên minh Mỹ-Hàn. Đó chính là cách khu biệt một vấn đề cụ thể (ở đây là vấn đề Thế Vận Hội) trong một bối cảnh cụ thể : đó là đối thoại Bắc-Nam và gạt hẳn Hoa Kỳ sang một bên.

Asialyst : Cuối cùng thì Kim Jong-un đã đáp lại đề xuất thiện chí của đồng nhiệm Hàn Quốc…

Théo Clément : Đúng là Kim Jong-un đã tặng tổng thống Hàn Quốc một món quà đẹp. Sau khi lên cầm quyền với tuyên bố là sẽ hòa giải hai miền Triều Tiên, Moon Jae-in đôi khi bị xem là một tổng thống yếu thế. Giờ đây, Kim Jong-un dâng tặng ông ý tưởng hai miền xích lại gần nhau. Moon Jae-in đủ thông minh để nắm bắt lấy cơ hội này. Nhờ vậy, chỉ trong có ba ngày, tỷ lệ được lòng dân của ông đã tăng vọt, lên tới 72%.

Asialyst : Dường như phía Seoul gần như thở phào nhẹ nhõm. Điều hiếm thấy là dân Hàn Quốc lo ngại về diễn tiến các sự kiện trong những tháng gần đây, đặc biệt là những động thái múa may của Donald Trump…

Théo Clément : Trong mọi trường hợp, về phía Bình Nhưỡng, không có gì thay đổi cả. Bắc Triều Tiên vẫn nhất quán trong chính sách của họ. Có một sự khác biệt về mức độ, chứ không phải là về bản chất giữa chiến lược mà Kim Jong-un đang tiến hành so với chiến lược của cha ông, Kim Jong Il. Do đó, tình trạng bấp bênh ngờ vực là do Hoa Kỳ gây ra và do một vị tổng thống - nói thẳng là ít đáng tin cậy – gây ra.

Đương nhiên, việc thiếu lòng tin vào một người - theo đúng từ ngữ ông ta dùng - có một "nút bấm ra lệnh tấn công nguyên tử to hơn" thật đáng lo ngại. Còn một vấn đề khác nữa, đó là Hàn Quốc không có tiếng nói trong hồ sơ nguyên tử. Kim Jong-un đã thành công trong việc tách vấn đề quan hệ Bắc-Nam được xử lý trực tiếp với Seoul, ra khỏi vấn đề nguyên tử đang là chủ đề đọ sức với Hoa Kỳ.

Asialyst : Hiện nay, một số người ở Hàn Quốc, nhất là giới nghiên cứu giảng dạy đại học mong muốn thực hiện một chương trình răn đe hạt nhân…

Théo Clément : Hàn Quốc có công nghệ và kỹ năng cần thiết để phát triển một chương trình như vậy. Đối với Seoul, đó không phải là một thách thức công nghệ, mà là quyết định chính trị. Câu hỏi được đặt ra phải chăng dân Hàn Quốc là những người đầu tiên bị bom nguyên tử của Bắc Triều Tiên đe dọa ?

Cá nhân tôi nghĩ là không. Bình Nhưỡng chưa bao giờ gắn vấn đề thống nhất Triều Tiên với chương trình nguyên tử. Bắc Triều Tiên coi Hàn Quốc là một phần lãnh thổ của họ bị Mỹ chiếm đóng. Thế thì tại sao họ lại tàn phá san bằng nơi mà họ coi là lãnh thổ của mình ?

Tôi hiểu là Bắc Triều Tiên cảm thấy bị đe dọa, nhưng tôi không thấy rõ là việc ném bom nguyên tử xuống Hàn Quốc thì mang lại lợi ích gì cho Bình Nhưỡng ? Và chúng ta cũng thấy phản ứng nhậy cảm của Trung Quốc khi Hàn Quốc triển khai hệ thống lá chắn tên lửa THAAD.

Asialyst : Tổng thống Hàn Quốc nhiệm kỳ trước đã ra lệnh đóng cửa khu công nghiệp Kaesong. Vậy phải chăng những tín hiệu giảm căng thẳng này cho thấy Seoul muốn áp dụng trở lại chính sách "Vầng thái dương" ?

Théo Clément : Cho đến lúc này, tình hình chưa tiến triển đến mức ấy. Tổng thống Moon Jae-in đã tuyên bố ủng hộ việc nối lại hợp tác kinh tế với Bắc Triều Tiên và các nhà ngoại giao đang xem xét chuẩn bị cho khả năng. Tuy vậy, sự hợp tác này trở nên rất khó khăn do việc gia tăng các trừng phạt kinh tế sau các vụ thử hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Bình Nhưỡng. Nếu hai miền quyết định mở lại khu công nghiệp Kaesong, chắc chắn điều này đi ngược lại lệnh cấm vận đối với Bắc Triều Tiên. Do vậy, cần phải nghĩ tới các dàn xếp, sửa đổi nhưng có nguy cơ là Hoa Kỳ không đồng ý.

Trong khi chờ đợi, việc gửi một phái đoàn Bắc Triều Tiên tới dự Thế Vận Hội ở Hàn Quốc là một động thái vượt ra bên ngoài khuôn khổ thể thao. Người được chỉ định đàm phán về hồ sơ tham dự Olympic là đại tá Ri Son Won, đó là tổng thư ký ủy ban thống nhất hòa bình bán đảo Triều Tiên, thành viên Tiểu ban đối ngoại Quốc Hội Bắc Triều Tiên. Nếu Bắc Triều Tiên muốn cử một chuyên gia về các vấn đề thể thao, thì họ sẽ chọn lãnh đạo ủy ban Olympic quốc gia. Đối với tôi, việc chỉ định này là dấu hiệu cho thấy chế độ Bắc Triều Tiên muốn đi xa hơn.

Asialyst : Đó là cơ hội tốt đối với Kim Jong-un ?

Théo Clément : Kim Jong-un là kẻ đã thắng trong những tháng căng thẳng gần đây. Điều này trở nên dễ dàng do Trung Quốc chơi trò nước đôi, sự yếu kém của chính phủ Hàn Quốc và Nhật Bản thì không còn gì để nói với Bắc Triều Tiên. Cuối cùng, Kim Jong-un cũng đã lợi dụng được tình trạng thê thảm của ngoại giao Hoa Kỳ.

*****************

Quang cảnh cuộc đàm phán liên Triều tại Bàn Môn Điếm về việc Bình Nhưỡng gởi đoàn nghệ thuật tham gia Thế Vận Hội Pyeongchang, ngày 15/01/2018. Reuters

Phần 2 : Những đánh giá sai lầm của Hoa Kỳ và Phương Tây

Trong phần 2, giáo sư Théo Clément trình bày tiếp những cách nhìn lệch lạc của phương Tây về chuyện nội tình Bắc Triều Tiên, các chính sách không rõ ràng của chính phủ Pháp hiện nay, những đánh giá sai lầm của các nhà ngoại giao Mỹ cũng như là mối quan hệ "bấp bênh" và đầy tính "phức tạp" giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng.

Asialyst : Phải chăng Mỹ đã đánh giá thấp khả năng hạt nhân của Bắc Triều Tiên ?

Théo Clément : Rõ ràng là các nhà ngoại giao Mỹ không ngờ rằng Bắc Triều Tiên tiến nhanh như vậy. Giới nghiên cứu còn đang tự hỏi là Bình Nhưỡng đã làm thế nào để tiến nhanh như vậy. Việc sản xuất nhiên liệu cho tên lửa có thể đã được thực hiện ở trong nước trong lúc người ta nghĩ rằng Bắc Triều Tiên phải nhập khẩu. Và nếu Bình Nhưỡng có khả năng sản xuất nhiên liệu thì họ có thể chế tạo các vật liệu nhậy cảm khác và điều này giúp thúc đẩy nhanh chương trình hạt nhân và tên lửa. Vấn đề không hề rõ ràng chút nào.

Trong mọi trường hợp, điều này góp phần làm cho các trừng phạt trở nên kém hiệu quả, bởi vì người ta không biết một cách chính xác Bắc Triều Tiên đã có thể tự sản xuất được gì ở trong nước. Trong một thời gian dài, người ta đã chế giễu Bắc Triều Tiên rằng tên lửa của họ nổ tung ngay ở dàn phóng ; giờ đây, điều này không làm ai vui đùa nữa. Bắc Triều Tiên có các kỹ sư và nhà khoa học có trình độ rất cao.

Asialyst : Chế độ Bắc Triều Tiên dường như đã đạt được các mục đích của mình trong lĩnh vực hạt nhân. Họ cũng giỏi về tuyên truyền, thông tin. Hồ sơ hạt nhân ngự trị cuộc thảo luận và đã làm người ta quên nói đến bản chất của chế độ hoặc cuộc sống thường ngày của người dân…

Théo Clément : Đúng vậy và người ta thấy được điều đó ở mọi cấp độ. Ví dụ, tôi nhận thấy điều đó trong nghiên cứu ở trường đại học. Nếu ngày mai, tôi làm một dự án nghiên cứu không nói đến bom nguyên tử thì dự án đó có nguy cơ không được nhiều người quan tâm đến.

Tôi có một đồng nghiệp là nhà nhân chủng học và anh mong muốn nghiên cứu về các ngôi làng chài. Tất cả mọi người đều nói với anh rằng không có các làng chài ở Bắc Triều Tiên. Người ta có xu hướng quên rằng đó cũng là một quốc gia có các trường đại học, các nguyên tắc về dân số và những đặc trưng của nhân chủng học như mọi Nhà nước.

Người ta vẫn thường xuyên không nhìn nhận Bắc Triều Tiên như là một quốc gia thực thụ. Vả lại, nước Pháp rất bị cô lập trong vấn đề Bắc Triều Tiên. Pháp là một trong những nước hiếm hoi không công nhận Bắc Triều Tiên như một Nhà nước. Trong Liên Hiệp Châu Âu, chỉ có Pháp và Estonia không công nhận. Khi bước vào những năm 2000, các nhà ngoại giao Pháp đã có lập trường ủng hộ sự công nhận này.

Vào lúc đó, đã có chút le lói mở cửa kinh tế tại Bắc Triều Tiên và nhiều nước châu Âu đã muốn nói chuyện với Bình Nhưỡng. Rất tiếc là Pháp đã không đi theo. Hiện nay, Pháp chỉ có một văn phòng hợp tác với hai nhân viên, phụ trách các vấn đề nhân đạo và văn hóa. Tôi nghĩ là giờ đây người ta ân hận bởi vì khó có thể thiết lập các mối liên hệ trong bối cảnh hiện nay.

Asialyst : Đã xa rồi cái thời kỳ François Mitterrand đến thăm Kim Nhật Thành hồi tháng 02/1981…

Théo Clément : Đúng là rất xa rồi. Nếu như xem xét những tuyên bố gần đây của Emmanuel Macron hay của Jean-Yves Le Drian, người ta cảm thấy không có một khoảng lùi cần thiết để đánh giá về tình hình. Nước Pháp vẫn theo đuôi bám sát các cuộc thảo luận của khối phương Tây, đó là những cuộc thảo luận của Hoa Kỳ về vấn đề này.

Asialyst : Phải chăng người ta cảm thấy bị nhầm lẫn nhiều về Bắc Triều Tiên ?

Théo Clément : Đúng thế, bởi vì trong một thời gian dài, người ta coi đó là một nước thuộc khối phương Đông (các nước xã hội chủ nghĩa theo Liên Xô cũ) như những quốc gia khác. Thế nhưng, trên thực tế, Bắc Triều Tiên chưa bao giờ nằm trong khối đó. Có nhiều công trình của giới nghiên cứu lục tìm trong khối tài liệu lưu trữ của Nga hoặc của các nước trước đây theo nền dân chủ nhân dân và nhận thấy, đúng là Bắc Triều Tiên theo chế độ xã hội chủ nghĩa, nhưng họ có tư tưởng riêng và có những nét xã hội riêng. Người ta đã nhìn Bắc Triều Tiên dưới lăng kính phóng đại chống cộng, nhưng thực ra đó là một chế độ khác.

Asialyst : Vậy Bắc Triều Tiên là gì ? Một triều đại đỏ ?

Théo Clément : Đó là một chế độ gần gũi với các nền dân chủ nhân dân, đi kèm với sự chuyển giao quyền lực cha truyền con nối và điều này giúp tránh được sự đoạn tuyệt đã từng xẩy ra trong Liên Xô cũ giữa Staline (được coi là người bạn của Bắc Triều Tiên) và Krouchtchev (bị coi là kẻ phản bội). Trong hồi ký, Kim Nhật Thành giải thích rằng thông qua sự chuyển giao năng động này, người dân Triều Tiên đã tìm ra cách thức bảo đảm sự tiếp nối liên tục chính sách của chế độ và tính chính đáng của bộ máy quyền lực, tránh được chủ nghĩa xét lại và cải lương. Đương nhiên, đây cũng là chế độ gia đình trị.

Asialyst : Trong số những định kiến về cuộc sống khó khăn tại Bắc Triều Tiên, người ta hay nói đó là một vương quốc khép kín : Phải chăng người dân Bắc Triều Tiên bị bưng bít, không biết gì xẩy ra ở bên ngoài ?

Théo Clément : Người dân Bắc Triều Tiên biết rất rõ những gì xẩy ra ở bên ngoài. Vì đã có những cuộc thảo luận dài với các sinh viên, tôi nhận ra rằng đương nhiên họ có cách nhìn riêng và tiếp cận hạn chế với văn hóa phương Tây. Đó là một đất nước rất bất cân xứng về thông tin, nhưng điều này không ngăn cản người dân có được thông tin về những gì xẩy ra ở Hoa Kỳ hoặc chẳng hạn họ rất say mê văn hóa Pháp.

Đôi khi họ có những hiểu biết làm tôi hoang mang. Ví dụ, họ biết rất rõ các mạng xã hội tại phương Tây vận hành như thế nào cho dù họ chưa bao giờ sử dụng. Văn hóa phương Tây thâm nhập vào Bắc Triều Tiên, hoặc là bị chính quyền kiểm duyệt hoặc là nhỏ giọt để rồi cuối cùng góp phần tạo ra một dạng nhận thức vụn ghép về những gì đang xẩy ra ở bên ngoài.

Asialyst : Chế độ của Kim Jong-un có ổn định không ?

Théo Clément : Mọi chỉ dấu cho thấy chế độ đó ổn định. Người ta có thể giả định rằng cho dù trong tương lai, Trung Quốc tỏ ra kiên quyết hơn trong vấn đề trừng phạt, cho dù Bắc Kinh đóng cửa biên giới, chế độ Bắc Triều Tiên vẫn sống sót. Tình hình kinh tế hiện nay vững chắc hơn hồi xẩy ra nạn đói trong những năm 1990. Ngay cả khi người dân phải ăn cỏ như Putin nói, thì chế độ dường như vẫn trụ lại được.

Asialyst : Tuy nhiên, gần đây, người ta thấy vụ đào thoát ngoạn mục của một binh sĩ Bắc Triều Tiên chạy qua khu vực phi quân sự dưới làn đạn. Trước đây có các nữ tiếp viên trong các nhà hàng tại Trung Quốc chạy sang Hàn Quốc hoặc nhân vật số hai của sứ quán Bắc Triều Tiên ở Luân Đôn đào tẩu…

Théo Clément : Đúng là có chuyện người lính trẻ làm nghĩa vụ quân sự và dường như đã tại ngũ được 5 năm. Anh ta đang ở giữa chừng thời kỳ hết nghĩa vụ, một thời điểm quan trọng đối với triển vọng nghề nghiệp của anh ta. Phải chăng người ta đã nói với anh ta là còn phải tiếp tục bê bết như vậy trong quân đội thêm 5 năm nữa trước khi quay về quê làm ruộng ? Dẫu sao thì đây cũng là trường hợp rất hiếm.

Nhìn chung, số người đào thoát giảm kể từ khi Kim Jong-un lên cầm quyền. Vả lại, đó là cũng là một chỉ số tốt về tình hình kinh tế của Bắc Triều Tiên. Đất nước hoàn toàn không còn ở tình trạng như những năm 1990 nữa.

Mitsuhiro Mimura, người Nhật, giảng viên nghiên cứu đại học, thường xuyên tới Bắc Triều Tiên, biết rất rõ nước này và nói rằng Bắc Triều Tiên là nước nghèo nhất trong nhóm các quốc gia phát triển. Trong những năm gần đây, kinh tế Bắc Triều Tiên đã được cải thiện rất nhiều và chế độ không tìm cách chuyên môn hóa sản xuất mà ngược lại, tìm cách sản xuất rất nhiều loại sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp để có thể tự chủ được.

Asialyst : Với những dự án vĩ đại mà chế độ phô trương…

Théo Clément : Đúng thế. Có những dự án được phô trương như đường trượt tuyết trên núi Masik hay "phố tương lai" ở Bình Nhưỡng, nhưng đó là tình trạng cây che khuất rừng đấy. Nếu đi về nông thôn, bạn sẽ thấy ngày càng nhiều xe máy kéo đang hoạt động, đường xá tuyệt vời và nhiều thành phố đang chuyển đổi… Tất cả gắn liền với chính sách mở cửa, cũng như với cơ cấu thị trường nội địa của Bắc Triều Tiên.

Trong nạn đói ở những năm 1990, người dân Bắc Triều Tiên đã học cách tự xoay xở mà không cần đến Nhà nước. Có những mạng lưới kinh tế ít nhiều không chính thức và trong một chừng mực nào đấy được chính quyền khuyến khích. Đất nước Bắc Triều Tiên giống như bậc thang lên núi. Càng lên phía bắc, thì càng cao. Do vậy, cần phải để cho hàng hóa lưu thông bởi vì không thể sản xuất tất cả các loại hàng hóa ở cùng một chỗ. Ví dụ, nông phẩm từ vùng duyên hải và phía nam tới và cần phải đưa hàng hóa vào miền trung.

Asialyst : Vai trò của Trung Quốc và các doanh nghiệp Trung Quốc ra sao ?

Théo Clément : Với Trung Quốc, Bắc Triều Tiên có nhiều kênh trao đổi hàng hóa chính thức, hợp lệ, nhưng cũng có những kênh "xám" hoặc bất hợp pháp. Bắc Triều Tiên ít nhiều khuyến khích nền kinh tế không chính thức này. Trung Quốc cũng vậy và tìm cách phát triển "vành đai công nghiệp" Đông Bắc (Dongbei) bao gồm các tỉnh ở phía đông bắc Trung Quốc.

Asialyst : Các đầu tư của Trung Quốc vào Bắc Triều Tiên đang ở đâu ?

Théo Clément : Năm 2002, đợt cải cách dưới thời Kim Jong Il đã kéo theo làn sóng đầu tư của Trung Quốc vào Bắc Triều Tiên. Vào cuối những năm 90, chỉ có một doanh nghiệp Trung Quốc hiện diện tại Bắc Triều Tiên. Ngày nay, có khoảng 120 doanh nghiệp Trung Quốc. Ngược lại, từ năm 2015, người ta nhận thấy đầu tư Trung Quốc giảm do căng thẳng gia tăng. Người ta không rõ liệu có phải do Trung Quốc không tính đến những khoản đầu tư này nữa hay không trong các số liệu thống kê và qua đó che dấu các trao đổi kinh tế với Bắc Triều Tiên hay phải chăng các số liệu nói trên đúng với thực tế.

Asialyst : Về mặt ngoại giao, Bắc Kinh chơi trò gì trong quan hệ với Bình Nhưỡng ?

Théo Clément : Bắc Kinh trong tình thế bấp bênh về ngoại giao cực kỳ phức tạp. Trung Quốc duy trì lập trường chờ đợi nhằm giữ cho tình hình ổn định. Họ nói đang thực hiện các trừng phạt nhưng các xe tải có thể được phép hoặc không vẫn tiếp tục đổ về khu vực bờ sông Áp Lục (Yalu), biên giới giữa hai nước. Trong mọi trường hợp, Trung Quốc hiểu rõ rằng gây áp lực với Bắc Triều Tiên không phải là một giải pháp. Bình Nhưỡng tìm cách kéo dài sự bền vững của các cơ cấu chính trị thông qua chính sách răn đe hạt nhân và một nước Bắc Triều Tiên bị cô lập, suy yếu thì còn nguy hiểm hơn là một nước Bắc Triều Tiên khỏe mạnh về kinh tế.

Stéphane Lagarde

(thực hiện phỏng vấn cho trang mạng Asialyst)

Bắc Hàn đòi được coi là 'cường quốc hạt nhân' ? (BBC, 02/01/2018)

Thủ tướng Hàn Quốc Lee Nak-yon nói rằng Bắc Hàn có thể đòi được coi là 'cường quốc hạt nhân' khi đối thoại để tham gia Thế Vận hội Mùa Đông ở miền Nam, theo báo Hàn Quốc.

Lãnh tụ Kim Jong-un nói ông sẵn sàng đáp trả bằng vũ khí hạt nhân nếu bị tấn công

Ông Lee Nak-yon được trích lời hôm 02/01/2018 nói rằng Hàn Quốc cần "dũng cảm đón nhận cơ hội" về việc Bắc Hàn bày tỏ ý muốn đối thoại để tham gia Thế Vận hội PyeongChang, diễn ra từ ngày 08 đến 25 tháng Hai năm nay.

Trong thông điệp đón Năm mới 2018, lãnh tụ miền Bắc Kim Jong-un nói ông muốn bắt đầu ngay cuộc hội đàm cao cấp với miền Nam ngày 9 tháng Một.

Nội dung cuộc họp là để bàn về cách đoàn vận động viên Bắc Hàn dự Thế Vận hội PyeongChang ở Hàn Quốc tới đây.

Thực ra lời mời để đoàn miền Bắc dự Thế Vận hội Mùa Đông đã được Hàn Quốc nêu ra từ lâu nay, nhưng tín hiệu từ ông Kim Jong-un là mới nhất và cao cấp nhất.

Tuy thế, Thủ tướng Hàn Quốc nay tin rằng một điều kiện Bắc Hàn nêu ra để đối thoại sẽ là sự công nhận họ có tư cách "cường quốc hạt nhân".

Đây là điều từ lâu nay tất cả các đại cường như Hoa Kỳ, Nga, Trung Quốc đều không chấp nhận.

Thủ tướng Lee không nói rõ "yêu cầu" của Bắc Hàn có thể là gì, theo trang Korea Times hôm 2/1/2018.

Ông chỉ nói rằng "cuộc hội đàm nếu diễn ra cũng sẽ là điều đầy bất trắc" và cho rằng phát biểu của ông Kim Jong-un cho thấy "đe dọa vẫn còn đó".

Bộ trưởng Thống nhất đất nước của Nam Hàn, Cho Myoung-gyon đề xuất hôm 2/1 rằng người đại diện hai miền Nam Bắc có thể gặp nhau ở Bàn Môn Điếm, nằm trên đường giới tuyến lập ra từ sau Hiệp định Đình chiến năm 1953.

Hàn Quốc nói họ đang trao đổi với Hoa Kỳ, quốc gia đóng quân tại Hàn Quốc, về đề nghị đối thoại ông Kim Jong-un nêu ra.

Hàn Quốc đặt nhiều hy vọng vào sự thành công của Thế Vận hội Mùa Đông ở PyeongChang tháng 2 này

Công nhận hay bắn phá ?

Theo một bình luận của Danny Lam trên trang Asia Times cũng vào ngày 02/01/2018, việc công nhận Bắc Hàn là "cường quốc có vũ khí nguyên tử" là điều không thể chấp nhận được với Hoa Kỳ và đồng minh.

Vì điều này coi như là trật tự 'an ninh của thế giới tự do' tan vỡ.

Hiện Hoa Kỳ vẫn xem xét các khả năng ngoại giao và quân sự để ngăn cản Bắc Hàn tiến đến điểm công bố hoàn toàn làm chủ kho vũ khí hạt nhân.

Nhưng có vẻ như với tuyên bố hôm đầu năm của ông Kim Jong-un rằng ông "có trên bàn bộ nút bấm nguyên tử", và sẵn sàng tấn công Hoa Kỳ nếu bị tấn công, tình hình đã thay đổi.

Tổng thống Donald Trump hiện vẫn tiếp tục nói chính quyền Mỹ không loại trừ bất cứ khả năng nào để phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Cùng lúc, theo Danny Lam, chiến tranh dù nhỏ, ở diện chiến thuật để phá hủy cơ sở hạt nhân của Bắc Hàn, cũng sẽ có hậu quả vô cùng tồi tệ cho kinh tế Trung Quốc.

Trước mắt, căng thẳng quanh chương trình nguyên tử của Bắc Hàn đã khiến hai nước láng giềng của Trung Quốc và Bắc Hàn tìm cách tăng năng lực phòng thủ.

Nhật Bản vừa có kế hoạch cải tiến chiến hạm mang tàu ngầm tới Izumo để có thể chở phi cơ F-35, khiến Trung Quốc phản đối.

Phía Trung Quốc cho rằng đây là cách chính phủ Shinzo Abe "lách luật" để tái vũ trang và biến tàu chở trực thăng thành hàng không mẫu hạm, điều Hiến pháp Nhật Bản không cho phép.

Nhưng gần đây có tin Hàn Quốc cũng muốn tăng cường thêm phi đội F-35 mua của Mỹ để phòng ngừa Bắc Hàn.

Hàn Quốc cũng chấp nhận để Hoa Kỳ đem vào đất của họ hệ thống THAAD phòng chống tên lửa.

*********************

Hạt nhân Bắc Triều Tiên tiếp tục phủ bóng Châu Á năm 2018 (RFI, 01/01/2018)

Du khách Bắc Triều Tiên chụp ảnh dưới bức tượng khắc hình tên lửa đạn đạo trên băng đá tại công viên Kim Nhật Thành, Bình Nhưỡng, ngày 01/01/2018 Reuters

Lãnh đạo Kim Jong-un trong bài phát biểu chúc mừng năm mới khẳng định Bắc Triều Tiên sẽ sản xuất nhiều hơn nữa đầu đạn hạt nhân, cảnh cáo Hoa Kỳ về sức mạnh nguyên tử của nước này, nhưng đồng thời có một cử chỉ hòa dịu với miền Nam. Một dấu hiệu hòa hoãn thật tâm từ Bình Nhưỡng ?

Nhìn lại một năm qua, Bắc Triều Tiên đã khiến thế giới ngỡ ngàng trước sự tiến bộ nhanh chóng về công nghệ tên lửa đạn đạo sau mỗi lần thử, bất chấp các lệnh trừng phạt nối tiếp nhau của Liên Hiệp Quốc.

Thế giới bất lực trước việc cản trở Bình Nhưỡng phát triển chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân. Tương lai bán đảo Triều Tiên vẫn sẽ mù mịt khi mà bản thân Hoa Kỳ cho đến giờ chưa có được một kế hoạch cụ thể nào ngoài việc gia tăng các biện pháp trừng phạt.

Chính quyền tổng thống Donald Trump chỉ biết tìm cách "tán tỉnh" Trung Quốc với hy vọng nước này ngưng cung cấp dầu hỏa cho chế độ Bình Nhưỡng. Một biện pháp mà cho đến giờ Bắc Kinh luôn phản đối do e sợ sự sụp đổ chế độ Bắc Triều Tiên và viễn cảnh lính Hàn Quốc và Mỹ ngay sát cửa nhà mình. Theo như nhận định của báo Anh The Guardian, tổng thống Mỹ dường như chẳng có trong tay một quân bài ngoại giao quan trọng nào phòng cho lúc hữu dụng.

Vẫn theo nhật báo Anh, việc Washington gạt bỏ mọi lo ngại là tên lửa Bắc Triều Tiên có thể bắn tới lãnh thổ Hoa Kỳ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho hai đồng minh là Nhật Bản và Hàn Quốc. Cả Tokyo và Seoul đều ngày càng lo sợ rằng cam kết an ninh của họ với Washington sẽ bị lung lay và Hoa Kỳ cùng với Nhật Bản và Hàn Quốc đều nằm trong tầm ngắm của Kim Jong-un.

Trong bối cảnh này, mọi thách thức giờ như đặt trong tay thủ tướng Shinzo Abe. Với thắng lợi cuộc bầu cử Quốc Hội hồi mùa thu năm 2017, vị thủ tướng bảo thủ mang nặng tư tưởng chủ nghĩa dân tộc này mong muốn tăng cường hơn nữa an ninh cho đất nước trong vòng 12 tháng tới. Đồng thời ông thông báo mua tên lửa hành trình cho phép đánh phủ đầu các mục tiêu quân sự của Bắc Triều Tiên.

Có điều, để làm được điều đó, thủ tướng Nhật Bản tuy đã có được đa số ở Nghị Viện, nhưng vẫn phải thuyết phục người dân thay đổi một số điều khoản trong Hiến Pháp chủ hòa, mà ông và các đồng minh chính trị cho rằng giờ không còn hợp thời nữa và bất công trong bối cảnh đe dọa hạt nhân Bắc Triều Tiên và tranh chấp biển đảo với Trung Quốc tại vùng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Nói tóm lại, hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên đã thống trị cảnh quan địa chính trị Châu Á – Thái Bình Dương trong suốt năm 2017 và vẫn sẽ tiếp tục ngự trị, phủ bóng đen lên khu vực trong năm 2018.

Minh Anh

********************

Kim Jong-un loan báo Bình Nhưỡng sẵn sàng tham gia Thế Vận Mùa Đông ở Hàn Quốc (RFI, 01/01/2018)

Bình Nhưỡng đón năm 2018 với lời lẽ vừa đe dọa vừa hòa dịu. Tuyên bố "nút bấm hạt nhân đặt trên bàn làm việc" trong thông điệp đầu năm chứng tỏ lãnh đạo Bắc Triều Tiên kiên định trang bị vũ khí chiến lược bất chấp mọi áp lực. Tuy nhiên, trong phần kết luận, Kim Jong-un tỏ cử chỉ làm hòa với Seoul với tuyên bố : sẵn sàng gửi vận động viên tham dự Thế Vận Hội Pyeongchang vào tháng 02/2018 và chúc Thế Vận Hội thành công.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đọc diễn văn chào mừng năm mới 2018 (Ảnh do KCNA công bố ngày 01/01/2018) Reuters

Từ Seoul, thông tín viên Frédéric Ojardias tường trình :

Trong bộ âu phục màu xám, cờ Đảng bên trái, giọng nói nhanh và nhát gừng, Kim Jong-un phát biểu trong vòng 30 phút. Thông điệp thường xuyên được dừng lại để chêm vào các tràng pháo tay được thu âm từ trước.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên cam kết sẽ chế tạo hàng loạt vũ khí hạt nhân và tên lửa cũng như khẳng định là trong năm 2017 vừa qua, đất nước đã trở thành "đại cường nguyên tử" khiến cho Washington không thể xâm phạm. Kim Jong-un nhấn mạnh từng lời : Toàn thể lãnh thổ Hoa Kỳ nằm trong tầm bắn tên lửa… và nút bấm trong trên bàn làm việc của tôi.

Tuy nhiên, Kim Jong-un cũng tuyên bố, lần đầu tiên, sẵn sàng gửi một phái đoàn vận động viên tham gia tranh tài Olympic mùa đông, tổ chức tại Hàn Quốc vào tháng Hai tới. Khẳng định là muốn thảo luận với với Seoul, Jim Jong-un chúc Thế Vận thành công và quan hệ hai miền Nam Bắc được cải thiện.

Thông điệp hòa dịu của Bình Nhưỡng đã được Seoul tiếp nhận với niềm hy vọng. Để tránh làm mất lòng Bắc Triều Tiên, Hàn Quốc đã đề xuất với Hoa Kỳ dời lại ngày tập trận chung được dự trù tổ chức cùng thời điểm với Thế Vận Hội Mùa Đông.

Lãnh đạo thế giới chúc mừng năm mới

Diễn văn chúc mừng năm mới là dịp để lãnh đạo các nước trên thế giới nhắc lại những ưu tiên, những mối quan tâm chính của mình.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres đưa ra "báo động đỏ" và cảnh báo về mối lo ngại vũ khí nguyên tử ngày càng lớn, biến đổi khí hậu ngày càng nhanh và bất bình đẳng ngày càng lớn.

Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết là Trung Quốc sẽ đảm nhiệm vai trò duy trì trật tự quốc tế, chống hiện tượng biến đổi khí hậu và "long trọng hứa hẹn" xóa bỏ đói nghèo vào năm 2020.

Tổng thống Nga Vladimir Putin mong muốn có một sự thay đổi tốt hơn, cảm ơn người dân đã tự tin và tin tưởng vào tương lai đất nước.

Thủ tướng Đức Angela Merkel nhấn mạnh đến sự đoàn kết giữa các thành viên Liên Hiệp Châu Âu. Còn tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề cao vai trò cặp Pháp-Đức trong việc thúc đẩy phát triển Châu Âu và ông kêu gọi một "đại dự án cho Châu Âu".

Hoa Kỳ đón năm mới sau cùng. Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong những Twitt cuối cùng của năm 2017, sau khi có lời chúc mừng năm mới, đã nhắc lại, xin trích, "chúng ta đang làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại và chúng ta làm việc này nhanh hơn người ta tưởng". Ông cũng không quên có vài dòng chỉ trích đối thủ cũ bên đảng Dân Chủ Hillary Clinton và những cơ quan truyền thông tung "tin giả".

Tú Anh

**********************

Giải mã chiến lược nguyên tử của Bắc Hàn (BBC, 19/12/2017)

Khoảng cách từ Washington tới miền đông của Bắc Hàn chỉ vào khoảng 12.700 km, mà tên lửa Hwasong-15 có tầm xa 13.000 km nếu được phóng theo quỹ đạo thông thường thay vì phóng thẳng lên không trung.

Đường bay của tên lửa Hwasong-15 như mô tả trên truyền hình Nam Hàn

Như vậy thì hăm dọa của Bình Nhưỡng có thể tấn công bất cứ nơi nào trên lục địa Mỹ là khả tin ?

Trong thời gian qua, dư luận quốc tế phần nhiều là chỉ bình luận về sự tiến bộ nhanh chóng của Bắc Hàn : tên lửa xuyên lục địa, đầu đạn nguyên tử, vũ khí hóa học, chiến tranh mạng, và hình ảnh một cuộc chiến khốc liệt có thể xảy ra.

Sở dĩ như vậy là vì ông Kim Jong-un luôn đe dọa là sẽ tấn công phủ đầu nước Mỹ bằng nguyên tử (preemptive strike). Bộ trưởng Quốc Phòng James Mattis nói với Quốc Hội là Bắc Hàn đã "thay thế Nga trở thành mối nguy hiểm số một" (6/2017).

Ông lại vừa tuyên bố "Bắc Hàn đe dọa gấp rút và nguy hiểm nhất cho hòa bình và an ninh".

Nhưng câu hỏi đặt ra là : khi ồ ạt phóng tên lửa ngay từ lúc Tổng thống Donald Trump vừa đăng quang, rồi tăng tốc từ đó thì mục đích của Bình Nhưỡng là gì ? Liệu ông Kim Jong-un có thực sự nghĩ rằng sẽ "cho Mỹ nếm mùi cay đắng" như từng tuyên bố hay không ?

Nếu không thì với mục đích gì ? Và rồi cuộc khủng hoảng hiện nay sẽ đi tới đâu ?

Giải mã chiến lược của Bình Nhưỡng

Ông và cha : Kim Il-sung và Kim Jong-il. Giấc mơ nguyên tử nay đã sang đến đời cháu

Trả lời câu hỏi đầu tiên : chắc chắn là KHÔNG, ông Kim Jong-un không thực sự nhắm vào lục địa Mỹ (như đề cập chi tiết dưới đây).

Vậy ông ta theo đuổi mục đích gì ? Mục đích là gây áp lực tối đa đối với Mỹ bằng cách chứng minh - một cách thuyết phục - rằng mình đã thực sự có sức mạnh nguyên tử - vừa đầu đạn, vừa sức phóng - "ngang bằng với Mỹ", như chính ông ta đã nói. Thêm vào đó là những vũ khí hóa học, tấn công mạng.

Áp lực tối đa với mục tiêu nào ? Mục tiêu là để Mỹ phải điều đình, tiến tới việc rút quân khỏi Nam Hàn, điều kiện tiên quyết mà Triều đại 'Nhà Kim' (The Kim Dynasty) đã đưa ra để thống nhất đất nước.

Giấc mơ không ngừng về thống nhất

Sở dĩ chúng tôi có thể đoan chắc như trên đây vì con đường ông Kim Jong-un đang đi thì cũng chỉ là tiếp nối những bước đi của Kim Il-sung (Kim Nhật Thành), người ông, và Kim Jong-il (Kim Chính Nhất), người cha của ông ta, để theo đuổi giấc mơ tiến tới một nước Triều Tiên thống nhất.

Muốn như vậy thì phải áp lực cho bằng được để Mỹ rút ra khỏi Nam Hàn. Nhưng làm sao đẩy được Mỹ ra ? Bắc Hàn cho rằng chỉ có một giải pháp duy nhất : đó là phải có vũ khí nguyên tử.

Cuộc hành trình 61 năm của người ông và người cha (1950 tới 2011) đã không thành công, cho nên trối lại sứ mệnh này cho người con, người cháu trẻ tuổi nhất, hăng say nhất.

Vì còn quá trẻ, lại không có con lớn đủ để kế vị mình, cho nên ông Kim Jong-un phải vội vã hoàn thành sứ mệnh cho lẹ.

Kim II-sung với quyết định nguyên tử

Vừa lên ngôi năm 1948, ông Kim Il-sung đã nghĩ ngay tới thống nhất bằng quân sự. Ông tung quân sang qua vĩ tuyến 38 tấn chiếm Nam Hàn (6/1950).

Về phía Trung Quốc thì ông Mao - dù vừa mới chân ướt chân ráo tiến vào Bắc Kinh - đã dùng chiến thuật biển người, đưa tới 300.000 quân sang yểm trợ.

Nếu như không có Tướng Mỹ Douglas MacArthur đẩy lui thì mộng thống nhất đã thành công ngay từ thập niên 1950 rồi. Vì bị đẩy lui cho nên, sau ba năm chinh chiến (1950-1953) với bao nhiêu tổn thất nặng nề cho cả Bắc Hàn lẫn Trung Quốc, cuối cùng ông Kim Il-sung lại phải rút quân về vị trí ban đầu.

Theo Tiến sĩ Sung-yoon Lee tại Fletcher School, Đại học Tufts thì "hạt giống nguyên tử đã được gieo ngay từ Cuộc chiến Triều Tiên". Đó là vì ông Kim Il-sung thấy thất bại của mình chỉ là vì Mỹ có vũ khí nguyên tử, còn Bắc Hàn và Trung Quốc thì chưa có nguyên tử, cho nên phải chấp nhận ngưng chiến.

Từ đó ông quyết định bất cứ chiến lược nào để thống nhất thì cũng phải có khí giới nguyên tử.

Khi chúng tôi nghiên cứu để viết cuốn sách 'Khi Đồng Minh Nhảy Vào' thì mới biết rằng Tổng thống Dwight Eisenhower lúc vừa thắng cử (1952) đã bí mật đi Đại Hàn để nhận xét tại chỗ.

Là vị tướng lão thành và đã chỉ huy cuộc đổ bộ Normandy, ông đi tới kết luận là trong trường hợp này chỉ còn có cách là sử dụng vũ khí nguyên tử như ở Hiroshima. Và ông đã cho Trung Quốc và Bắc Hàn biết quyết định ấy.

Nhờ cậy Mao khi thấy Mỹ bỏ Nam Việt Nam

Ít ai biết đến cái gạch nối giữa sự sụp đổ của Miền Nam và quyết định đẩy mạnh thống nhất của ông Kim Il-sung. Giữa tháng 4/1975, khi quân đội Bắc Việt tiến tới Xuân Lộc, cái chốt cuối cùng trước của ngõ vào Sài Gòn, ông Kim gấp rút đi Trung Quốc cầu viện.

Đem nửa triệu quân vào Nam Việt Nam, nhưng rút cục thì Mỹ cũng phải tháo chạy. Vậy thì với 50.000 quân đóng ở DMZ (chỉ bằng 10% quân số của Mỹ ở Việt Nam), tại sao không thể đẩy Mỹ ra ?

Cho nên ông quyết định làm việc này qua vũ khí nguyên tử.

Ngày 18/4/1975, ông lãnh đạo một phái đoàn cao cấp đi Bắc Kinh họp với Trung Quốc gồm cả ông Đặng Tiểu Bình trước khi hội kiến với Chủ tịch Mao.

Đây là chuyến đi quan trọng nhất đối với ông Kim vì là chuyến xuất ngoại đầu tiên kể từ khi ông đi thăm viếng Liên Xô và Trung Quốc năm 1961 và Indonesia vào năm 1965.

Cuộc họp kéo dài trong ba ngày : 19, 23, và 26/4. Nội dung những cuộc bàn bạc là gì thì vẫn còn là một bí ẩn chưa bao giờ được công khai chi tiết.

Nhưng Giáo sư Trầm Chí Hoa (Shen Zhihua), từ Đại học Sư phạm Hoa Đông trong cuốn sách 'The Last Heavenly Dynasty : China and North Korea in the Age of Mao Zedong and Kim Il-sung' đã tiết lộ rằng ông đã tìm được những thông tin có thể trả lời dứt khoát cho câu hỏi này.

Theo ông Trầm thì cuộc họp đã xảy ra vào lúc Miền Bắc Việt Nam đang chiến thắng Mỹ, và tại Campuchia thì chính phủ thân Mỹ cũng sắp bị triệt hạ.

"Thưa Chủ tịch Mao, chiến thắng của Việt Nam cũng giống như chiến thắng của chúng tôi", ông Kim nói với ông Mao khi bàn về những biến chuyển mới.

"Ông Kim trình bày ý muốn của mình là dùng võ lực để thống nhất cũng như vậy".

Ông Mao từ chối nên ông Kim Il-sung đã quyết định đi một mình.

"'Thưa đồng chí, tôi không muốn thảo luận về các vấn đề chính trị nữa,' ông Mao nói lảng đi và trả lời ông Kim. Cuộc đối thoại kết thúc một cách lạnh nhạt sau 30 phút".

Sở dĩ như vậy vì lúc ấy ông Mao đang đi tới hòa giải và bám sát Hoa Kỳ sau chuyến thăm Bắc Kinh của Tổng thống Richard Nixon (2/1972 ). Ông Mao tiếp tục tránh né yêu cầu của ông Kim.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Mainichi Shimbun, ông Trầm thêm rằng :

"Ông Kim đã không nói rõ tại cuộc họp rằng ông muốn có một Cuộc chiến Triều Tiên thứ hai, nhưng trước chuyến đi Bắc Kinh, ông đã nói rõ về giải pháp này trong nội bộ Đảng Lao Động, cho nên đã thật rõ ràng là ông đã cân nhắc việc này".

Trong một cuộc phỏng vấn khác với cùng tờ Mainichi Shimbun , Giáo sư Masao Okonogi (từ Keio University) một chuyên gia về những vấn đề Đại Hàn cũng xác định thêm :

"Có nhiều lời đồn rằng năm 1975 Trung Quốc đã từ chối không hỗ trợ Bắc Hàn trong việc muốn thống nhất bằng vũ lực, nhưng không có chi tiết cụ thể nào được tiết lộ. Có điều chắc chắn là ông Kim đã rời khỏi cuộc đàm phán với một cảm nhận rõ ràng rằng Trung Quốc sẽ không giúp mình khi cần đến".

"Phân tích này cho thấy kết quả cuộc họp này đã dẫn đến việc Bình Nhưỡng chia tay với Bắc Kinh để tự mình giải quyết vấn đề, đó là khởi sự của chương trình sản xuất nguyên tử, tiếp tục cho tới ngày nay".

Theo tài liệu nghiên cứu mới đây của Viện Wilson Center ở Washington (2015) thì cuộc họp này được tóm tắt như sau :

Dựa trên những biến chuyển mới ở Đông Dương - mối quan tâm chính của Bắc Hàn trong cuộc họp lịch sử này là muốn phối hợp với Trung Quốc về chính sách tương lai của mình để áp lực Hoa Kỳ phải từ bỏ lập trường bảo vệ Nam Hàn.

Cho nên trong lần xuất hiện trước công chúng lần đầu tiên ở Bắc Kinh, ông Kim Il-sung đã tuyên bố hết sức mạnh mẽ về việc "giải phóng Nam Hàn". Ông liệt kê ba điều kiện tiên quyết cho việc thống nhất trong hòa bình mà không có lực lượng nào bên ngoài nào xen vào. Đó là :

• Mỹ phải rút hết quân đội khỏi Nam Hàn :
• Chấm dứt tất cả các sự can thiệp vào nội bộ của Nam Hàn ; và
• Lật đổ chế độ Park Chung-hee ở Nam Hàn.

Tuy nhiên phía Trung Quốc tuyên bố chỉ ủng hộ chính sách "thống nhất trong hòa bình mà không có sự can thiệp của nước ngoài".

Khai thác uranium

Không được Trung Quốc hỗ trợ, Kim Il-sung chia tay với Bắc Kinh để đến gần Liên Xô. Với sự yểm trợ của Liên Xô thì từ cuối thập niên 1970 tới đầu thập niên 1980, Bắc Hàn đã bắt đầu khai thác được uranium ở nhiều địa điểm gần Sunchon và Pyongsan. Từ đó các hoạt động thí nghiệm và sản xuất tăng mạnh.

Nhưng ông Kim đã không sống lâu đủ để được trông thấy thử nghiệm nguyên tử đầu tiên. Ông ra đi ngày 8/7/1994 sau khi tại chức 45 năm, một trong những lãnh đạo lâu nhất trong lịch sử.

Kim Jong-Il nối nghiệp cha từ năm 1994 và tuyên bố sẽ tiếp tục các chính sách của cha mình đối với việc thống nhất đất nước. Dưới thời ông, Bắc Hàn đã đi được một bước dài trên đường nguyên tử và tên lửa. Ngày 29/1/2002 Tổng thống George W. Bush gọi Bắc Hàn là một phần của cái 'Trục Ma Quỷ' - Axis of Evil.

Tuy nhiên, xem ra những tiến bộ về nguyên tử thì cũng chỉ là để đưa ông Kim Jong-Il tới cái thế thượng phong, giúp cho ông đàm phán với Mỹ và Nam Hàn.

Năm 1998 Tổng thống Nam Hàn là Kim Dae-jung (Kim Đại Trọng) đưa ra chính sách 'Chiêu dương' (Sunshine Policy) yểm trợ kinh tế cho Bắc Hàn để thúc đẩy thống nhất.

Năm 2000 là một cái mốc lịch sử : ông Kim Jong-Il chấp nhận đề nghị của ông Kim Dae-jung muốn tới Bình Nhưỡng để bàn bạc về việc thống nhất.

Ngày 13/6/2000, ông Kim Jong-il ra tận phi trường đón tiếp ông Kim Dae-jung. Đây là lần đầu tiên kể từ Cuộc chiến Triều Tiên hai nhà lãnh đạo Bắc và Nam Hàn gặp và bắt tay nhau. Cuộc họp ba ngày rất nồng ấm. Thế giới thấy ánh sáng hòa bình ở Bán Đảo Triều Tiên ló rạng. Năm ấy ông Kim Dae-jung được giải thưởng Nobel về Hòa Bình.

Sau đó, đã có nhiều cố gắng tiến tới thống nhất theo một lập trường ba giai đoạn (như đề cập dưới đây). Năm 2007 lại có một cuộc họp thượng đỉnh thứ hai vào ngày 2-4 tháng 10, 2007 giữa ông Roh Moo-hyun, tổng thống Nam Hàn và ông Kim Jong-il.

Nhưng khả năng thống nhất đã tan biến đi với những biến cố năm 2010.

Năm ấy, Bình Nhưỡng bắn chiến hạm Nam Hàn làm cho 46 người thiệt mạng (3/2010) và pháo kích vào một quân đảo của Nam Hàn gần DMZ ; 4 người thiệt mạng, 15 binh sĩ và ba thường dân bị thương (11/2010). Nam Hàn cắt hết viện trợ và giao thương với Bắc Hàn, tiếp theo bằng những biện pháp quân sự mạnh mẽ. Hình ảnh chiến tranh lại hiện ra.

Đang khi căng thẳng như vậy thì Kim Jong-il chết bất đắc kỳ tử trên một chuyến xe lửa ngày 17/12/2011.

Tại sao con út Kim Jong-un kế vị ?

Trong thập niên 1990, người con cả của ông Kim Jong-il là Kim Jong-nam (Kim Chính Nam) đã được cha chuẩn bị để nối ngôi. Jong-nam đã theo học tại Thụy Sĩ, Nhật Bản và Nga Xô. Nhưng cậu này đã phạm lầm lỗi lớn : dùng thông hành giả mạo với tên là "Pang Xiong" để đi xem Disneyland ở Nhật, nhưng bị Nhật phát hiện và trục xuất sang Bắc Kinh, làm mất mặt cha.

Ngoài ra, Jong-nam lại còn bất đồng ý với cha, muốn cải cách chính sách, cởi mở, nên bị coi là đã trở thành một 'nhà tư bản.' Sau này ông đã trở thành một người chống đối chế độ thực sự, khiến có dư luận cho rằng cái chết của Kim Jong-nam là để ngăn chặn mọi tính toán thay bài của Trung Quốc với Bắc Hàn.

Người con thứ hai là Kim Jong-chul (Kim Chính Triết) thì lại say mê nhạc sĩ Eric Clapton.

Cậu đã đi Anh, Đức, và Singapore để theo dõi các diễn xuất của ông này. Bố cho rằng cậu giống như con gái - "girly" - không thể làm lãnh đạo.

Cho nên chỉ còn có cậu con út là Kim Jong-un (Kim Chính Ân). Tuy rằng cậu này đam mê bóng rổ và hâm mộ Dennis Rodman, nhưng bóng rổ thì mạnh mẽ hơn cây đàn guitar của Eric Clapton, cho nên cũng còn được.

Tuy ông Kim Jong-un còn quá trẻ nhưng có cái lợi là hăng say, và chính vì còn trẻ nên có thể sống lâu đủ để thực hiện mộng của cha và của ông mình.

Kim Jong-un không có con lớn đủ để một ngày nào sẽ kế vị mình. Còn anh là Kim Jong-nam thì đã chết. Người anh thứ hai, Kim Jong-chul thì không có chí, và là người chống đối chế độ nên phải sống lưu đầy ở Macao.

Như vậy, dòng họ 'Nhà Kim' có thể sẽ kết thúc sau ông Kim Jong-un. Đây có thể là một lý do cắt nghĩa tại sao ông Kim Jong-un đã vội vã tấn công, bắt đầu ngay sự nghiệp với biến cố được gọi là 'Khủng Hoảng Triều Tiên 2013' (Korea 2013 Crisis).

'Khủng Hoảng Triều Tiên 2013'

Chỉ mới có bốn năm mà ít người còn nhớ tới những biến cố này. Về mức khủng hoảng nó cũng không kém khủng hoảng hiện nay là bao nhiêu. Về sự phản ứng của Mỹ thì nó còn mạnh mẽ hơn nhiều :

• Ngày 24/1 - Bắc Hàn công bố đã có một vũ khí nguyên tử mới và đã thí nghiệm tên lửa tầm xa, với Hoa Kỳ là mục tiêu chính.
• Ngày 8/3 - Bắc Hàn chấm dứt tất cả các hiệp ước hòa bình với Nam Hàn đóng cửa biên giới Bàn Môn Điếm. Tướng lãnh Bắc Hàn xác nhận đang nhắm tên lửa tầm xa tới đại lục Mỹ để trả đũa cho các biện pháp chế tài của Liên Hiệp Quốc.
• Hoa Kỳ phản ứng mạnh mẽ, mạnh hơn cả khủng hoảng ngày nay : sử dụng các loại B-52, Stealth B-2A Spirit, B-1B Lancerbombers. Quan trọng nhất là chính cơ quan 'Tư lệnh Phòng thủ Không phận Bắc Mỹ' - NORAD (North American Aerospace Defense Command - nằm dưới hầm sâu ở Nevada) đã phải báo động và chuẩn bị.

Và cứ thế hai bên leo thang cho tới những cuộc hòa đàm từ tháng 4.

Khủng hoảng hiện nay sẽ đi tới đâu ?

Nhìn lại diễn biến hai cuộc khủng hoảng lớn trong quá khứ - năm 2010 và 2013 - ta có thể phỏng đoán được rằng : mục đích của Kim Jong-un thì cũng như của cha (năm 2010) và của chính ông ta (năm 2013) : đó là áp lực để Mỹ phải điều đình và rút quân khỏi Nam Hàn. Ba thế hệ của 'Nhà Kim", mỗi thế hệ đã nâng áp lực đối với Mỹ lên một cấp.

Ngày nay ông Kim Jong-un đã đẩy áp lực lên tới mức tối đa, cho nên Mỹ cũng khó có thể gạt đi như những lần trước vì thực sự cũng không còn giải pháp nào ngoài điều đình.

Mỹ khó có thể dùng giải pháp quân sự - dù là một giải pháp quân sự có giới hạn, vì bốn trở ngại lớn (constraints) :

• Nhân mạng của trên hai sư đoàn đóng ở DMZ ;
• Hàng triệu dân Nam Hàn ở thủ đô Seoul - cách DMZ chỉ có 35 dặm ;
• Các chiến hạm quanh vùng Hoàng Hải, và sự nguy hiểm cho dân Nhật Bản ở gần bờ biển
• Nguy hiểm là cuộc chiến sẽ leo thang thành ra 'Chiến tranh Triều Tiên II', nhưng lần này là 'Chiến tranh Nguyên tử Triều Tiên'.

Cho nên ngày 13/12/2017 Ngoại trưởng Rex Tillerson đã mở đường.

Ông tuyên bố Mỹ "sẵn sàng đàm phán bất cứ lúc nào" với Bắc Hàn mà không cần điều kiện", tuy rằng sau đó có phản biện từ Tòa Bạch Ốc nhưng dưới bất cứ thời tổng thống nào thì cũng vẫn có hai trường phái bồ câu và diều hâu ở ngay Tòa Bạch Ốc. Dù sao, chính ứng cử viên Trump đã nhiều lần nói sẵn sàng gặp ông Kim Jong-un. Ngày 15/12/2017 lại vừa có tin về cuộc đàm thoại giữa hai Tổng thống Trump và Putin để giải quyết vấn đề Bắc Hàn. Cuộc đàm thoại xảy ra vào thời điểm ông Moon Jae-in đi Trung Quốc thì chắc cũng không phải là ngẫu nhiên.

Khả năng đàm phán Mỹ-Triều

Phải chăng khi đã có tên lửa mang đầu đạn hạt nhân, ông Kim Jong-un mới chịu đàm phán với Mỹ ?

Nếu như Mỹ đã mở cửa cho đàm phán thì khủng hoảng hiện nay sẽ có thể được giảm nhiệt - ít nhất là tạm thời - bằng một lối ra để giữ thể diện cho cả hai bên. Đó là sẽ qua một trung gian để giúp điều đình.

Trung gian ấy thì không phải là Trung Quốc mà là Nga Xô. Nước này có rất nhiều ảnh hưởng đối với Bình Nhưỡng vì đã giúp Bắc Hàn phát triển nguyên tử ngay từ đầu (từ thời ông của ông Kim Jong-un như đã viện dẫn trên đây).

Theo Reuters thì ngày 8/12/2017, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Igor Morgulov đã bình luận tại Berlin rằng :

"Chúng tôi có những đường dây liên lạc, qua đó chúng tôi đang đàm thoại, chúng tôi sẵn sàng dùng ảnh hưởng của mình đối với Bắc Hàn".

Nếu Nam Hàn ký được với Mỹ một hiệp định thì tiếp theo, Bắc và Nam Hàn có thể đàm phán để đi tới thống nhất. Trong bối cảnh này, cuộc viếng thăm Bắc Kinh hiện nay của Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in có thể có một mục đích thầm kín là để nhờ cậy Bắc Kinh làm trung gian.

Tuy nhiên, ông Moon cũng khó có thể thành công vì Trung Quốc sẽ đòi hỏi Nam Hàn hai điều kiện : ngừng diễn tập quân sự với Mỹ và ngừng phát triển hệ thống phòng không THAAD. Dù rằng Bắc Kinh đã cho biết là có thể đồng ý việc 'Nam Hàn không để cho Mỹ nới rộng THAAD thêm nữa' - có nghĩa là Trung Quốc không đòi hỏi Nam Hàn phải yêu cầu Mỹ gỡ bỏ hệ thống hiện hữu, nhưng ông Moon cũng khó có thể đáp ứng được yêu cầu của Tập Cận Bình.

Điều đình trên căn bản nào ?

Đối với Mỹ, rất có thể ông Kim Jong-un sẽ đưa ra những đề nghị hòa bình giống như của cha ông (tháng 6/2000), và trước đó, của ông nội (vào tháng 4/1975) như trên đây, đó là tiến tới một 'Hiệp Ước Hòa Bình' (Peace Treaty) để thay thế cho Hiệp ước Đình chiến năm 1953. Về thực chất, nó sẽ bao gồm ba đòi hỏi :

• Mỹ rút hết quân khỏi DMZ và trên lãnh thổ Nam Hàn ;
• Kết thúc tất cả sự can thiệp vào nội bộ của Đại Hàn (và ngày nay thì kể cả việc rút phòng không THAAD) ;
• Chính phủ hiện hữu của Nam Hàn phải từ chức để giải quyết hòa bình (thay vì 'Lật đổ chế độ Park Chung-hee' như đề nghị 1975)

Tuy nhiên chỉ có hai điểm đầu là quan trọng, điều thứ ba có thể bỏ đi như là một nhượng bộ của Bắc Hàn.

Nếu ký được với Mỹ thì hai bên Bắc và Nam Hàn có thể đàm phán về thống nhất dựa trên giải pháp 'ba giai đoạn' mà cả hai bên đã đồng ý vào năm 2000 (nhắc tới trên đây), đó là :

• Giai đoạn một - tăng cường hợp tác thông qua các tổ chức liên Triều Tiên - trong khi vẫn duy trì các hệ thống chính trị riêng của Bắc và Nam Hàn ;
• Giai đoạn 2 - thống nhất lãnh thổ với hai chính quyền tự trị tại hai khu vực ; và
• Giai đoạn 3 - thành lập một chính phủ trung ương.

Chúng tôi xin mở ngoặc nơi đây để ghi lại một sự tình cờ, đó là giải pháp này cũng chính là giải pháp chúng tôi đã đề nghị với Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu năm 1971 : ông đã đồng ý và đưa ra Hòa Đàm Paris - xem The Palace File, trang 10-12.

Tháng 6/2000, ông Kim Jong-Il, cha của ông Kim Jong-un đã đưa ra một lập trường hòa nhã đối với Mỹ - một lập trường rất có thể ông Kim Jong-un sẽ nhắc lại trước khi điều đình - đó là :

"Chúng tôi không có ý định coi Hoa Kỳ là kẻ thù vĩnh viễn. Chúng tôi hy vọng có thể bình thường hóa ngoại giao với Mỹ. Bang giao Mỹ-Triều sẽ được phát triển để phục vụ quyền lợi của nhân dân hai nước nếu Mỹ từ bỏ quan niệm lỗi thời của Chiến Tranh Lạnh là giải quyết vấn đề Triêu Tiên bằng sức mạnh, và tạo điều kiện cho hòa bình và thống nhất trên Bán Đảo Triều Tiên".

Liệu Mỹ có chấp nhận rút quân hay không ?

Điểm chính mà Bắc Hàn đòi hỏi là Mỹ phải rút quân. Nhưng liệu Mỹ có chấp nhận hay không ? Thật là khó, vì Mỹ có những lý do rất vững chắc để đóng quân ở DMZ - qua thời đại của 11 tổng thống Hoa Kỳ (từ Eisenhower tới Trump), bất chấp là Cộng hòa hay Dân chủ, bất chấp những khó khăn đối nội hay đối ngoại của Mỹ. Bàn tới những lý do tại sao như vậy là đi ra ngoài phạm vi nhỏ hẹp của bài này.

Dù sao, trong bối cảnh hiện nay - và vì những lý do giới hạn cho giải pháp quân sự - cũng có thể là Mỹ sẽ đề nghị một giải pháp dung hòa : nếu Bắc Hàn đồng ý hủy bỏ chương trình nguyên tử thì Mỹ sẽ đưa ra một Lộ trình (Road Map) đi kèm theo với những điều kiện giám sát chặt chẽ.

Khả năng khác là Mỹ chỉ đồng ý :

• Bỏ cấm vận hoàn toàn đối với Bắc Hàn ;
• Tạm thời ngưng tập trận với Nam Hàn để chờ xem hành động của Bắc Hàn ra sao sau Hiệp định ;
• Tiếp tục viện trợ kinh tế cho Bắc Hàn (tuy rằng đã nói là 'vô ích').

Chiến tranh và hòa bình

Dù điều đình hay không thì một sự xung đột kéo dài tới 67 năm cũng không dễ gì mà được giải quyết mau lẹ, nó đòi hỏi thời gian. Nhưng quan trọng là mọi bên phải cùng nhau đi bước đầu tiên. Và bước này có thể là đang xảy ra vì cả Mỹ, Bắc và Nam Hàn xem ra đều đang đi về cùng một hướng, đó là muốn hòa đàm. Các cường quốc từ Âu tới Á cũng đều sẵn sàng để hỗ trợ cho mục tiêu này.

Cái khó khăn là trong khoảng thời gian cần thiết để đi tới giải pháp cuối cùng, vẫn có cái nguy hiểm về sự tính lầm.

Ông Kim Jong-un có thể tính lầm giống như Nhật Hoàng Hirohito đã tính lầm khi tấn công Trân Châu Cảng (1941) hay Tổng bí thư Liên Xô Nikita Khrushchev tính lầm khi mang tên lửa vào Cuba (1962).

Về phía Mỹ thì cũng có thể tính lầm về mục đích thực sự của một hành động quân sự nào đó của Bình Nhưỡng - khiến ta nhớ lại biến cố Vịnh Bắc Bộ - Tonkin Gulf Incident - hành động của Washington đã dựa trên thông tin tình báo sai lầm về biến cố ngày 4/8/1964.

Thêm nữa là cuộc chiến - dù là một cuộc chiến giới hạn - cũng có thể xảy ra vì một biến cố ngoài ý muốn, một sự rủi ro, thí dụ như khả năng tên lửa của Bắc Hàn chẳng may bắn vào một máy bay quân sự, nhân sự, hay tàu chiến Mỹ hay của đồng minh (như một số hãng hàng không dân sự thông báo thấy tên lửa Bắc Hàn bay vào khí quyển).

Người ta cho rằng Thế Chiến I vào đầu Thế kỷ 20 cũng đã nổ ra chỉ vì một sự kiện nhỏ : vụ ám sát một cặp hoàng thân Áo Franz Ferdinand vàp ngày 28/06/1914 trên đường phố ở Sarajevo đã châm ngòi thành đại chiến.

Vào dịp Lễ Giáng Sinh, lễ của hòa bình, ta cầu mong cho Thế Chiến 3 sẽ không xảy ra tại khu vực của Biển Hòa Bình - trên mặt Thái Bình Dương.

Nguyễn Tiến Hưng

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Hưng, Cựu Tổng trưởng Kế hoạch Việt Nam Cộng Hòa từ năm 1973 đến 1975, phụ tá về tái thiết của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Hiện định cư tại Hoa Kỳ, ông đã xuất bản các cuốn sách Khi Đồng minh tháo chạy (2005) và Khi Đồng minh nhảy vào (2016).

Bắc Triều Tiên : Hoa Kỳ và Trung Quốc bàn thảo các biện pháp trừng phạt mới (RFI, 21/12/2017)

Theo tiết lộ một nguồn tin ngoại giao ẩn danh ngày 20/12/2017, Washington đang thảo luận với Bắc Kinh về các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Bắc Triều Tiên sau vụ thử tên lửa liên lục địa hôm 29/11/2017.

Ảnh do hãng thông tấn KCNA cung cấp cho thấy lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đang giám sát một vụ phóng tên lửa hồi tháng 09/2017. Reuters

Vẫn theo nguồn tin này với AFP, hiện vẫn chưa xác định định được lịch trình bỏ phiếu thông qua tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Còn theo một nguồn ngoại giao khác, văn bản dự thảo có thể sẽ được lưu hành giữa các thành viên trong tuần này. Tuy nhiên, thông tin này vẫn chưa được xác nhận.

Theo nhận định của AFP, các thảo luận giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc rất có thể liên quan đến lệnh cấm vận xuất khẩu dầu hỏa từ Trung Quốc sang Bắc Triều Tiên. Vào đầu tháng 9/2017, Washington đã tìm cách áp đặt biện pháp này nhằm chống lại lãnh đạo Kim Jong-un nhưng bất thành do gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Bắc Kinh và Moskva.

Thêm một binh sĩ Bắc Triều Tiên đào tẩu

Reuters ngày 21/12/2017 dẫn lời bộ quốc phòng Hàn Quốc cho biết thêm một binh sĩ Bắc Triều Tiên đào thoát sang phía Nam. Lính biên phòng Hàn Quốc đã bắn hơn 20 phát súng cảnh cáo nhằm đẩy lui các binh sĩ Bắc Triều Tiên. Những người này đã tìm cách xích lại gần lằn ranh phân định giữa hai miền Triều Tiên để tìm kiếm viên binh sĩ đào tẩu.

Đây là vụ đào tẩu thứ hai trong vòng chưa đầy 2 tháng. Cách đây 5 tuần, một binh sĩ Bắc Triều Tiên 24 tuổi đã bị đồng đội bắn bị thương nghiêm trọng khi tìm cách vượt lằn ranh phân giới. Hiện người này đang được điều trị trong một bệnh viện quân sự Hàn Quốc.

Bình Nhưỡng phủ nhận là tác giả các vụ tin tặc

Chính phủ Bắc Triều Tiên ngày 21/12/2017 lên tiếng bác bỏ các cáo buộc cho rằng Bình Nhưỡng đứng sau vụ tấn công tin học toàn cầu thông qua phần mềm tống tiền Wannacry.

Phát ngôn viên bộ ngoại giao Bắc Triều Tiên xem những cáo buộc của Hoa Kỳ là "vô lý" đồng thời khẳng định Bình Nhưỡng không can dự gì trong các vụ tấn công đó.

Theo vị quan chức trên, "đây là một hành động khiêu khích chính trị nghiêm trọng từ phía Hoa Kỳ nhằm lôi kéo quốc tế vào một cuộc đối đầu với Bắc Triều Tiên, qua việc bôi nhọ hình ảnh của một quốc gia và phỉ báng nước này".

Tuyên bố này được đưa ra sau khi Hoa Kỳ trong tuần đã nêu đích danh Bắc Triều Tiên là tác giả các vụ tấn công tin học WannaCry hồi tháng 5/2017.

AFP nhắc lại, vụ tấn công tin học này đã làm khoảng 300 000 máy vi tính tại 150 quốc gia bị nhiễm virus, bằng cách ngăn chận người sử dụng mở các tập tin và buộc họ phải trả hàng trăm đô la tiền chuộc.

(Theo AFP, Reuters)

*******************

Tấn công tin học, trận tuyến mới của Bắc Triều Tiên (RFI, 20/12/2017)

Bị mất đi thu nhập trước một loạt những biện pháp trừng phạt của thế giới vì chương trình nguyên tử, Bình Nhưỡng đã tung ra cả một binh đoàn tin tặc thiện chiến, để tìm kiếm nguồn tiền.

Ảnh chụp màn hình cho thấy mã độc WannaCry đòi tiền chuộc của người dùng internet, Mountain View, California, 15/5/2017. Reuters

Năng lực của tin tặc Bắc Triều Tiên đã được biết đến sau vụ tấn công đại quy mô vào Sony Pictures Entertainment năm 2014, để trả đũa bộ phim hài "The Interview" chế giễu lãnh tụ Kim Jong-un. Nhưng theo AFP, mục đích chính trị nay đã trở thành tài chính, như các vụ tấn công vào Ngân hàng trung ương Bangladesh hay các sàn giao dịch tiền bitcoin. Và Washington vừa chính thức lên án Bình Nhưỡng là thủ phạm của vụ tấn công tin học toàn cầu bằng mã độc tống tiền "Wannacry".

Từ mỹ nhân kế trên Facebook để chiếm bitcoin…

Một sàn giao dịch tiền ảo Hàn Quốc hôm qua đã phải đóng cửa, sau hai lần bị tấn công, trong đó lần đầu tiên được cho là do tin tặc Bắc Triều Tiên. Báo chí Seoul dẫn nguồn tin từ tình báo Hàn Quốc cho biết, tin tặc Bình Nhưỡng giả dạng những thiếu nữ xinh xắn trên Facebook để dụ dỗ các nhân viên sàn giao dịch, rồi sau đó gởi cho họ các tập tin chứa mã độc.

Tin tặc Bắc Triều Tiên cũng dồn dập tấn công vào các cán bộ lãnh đạo. Bọn chúng đóng vai người tìm việc, gởi đi các bản lý lịch chứa virus, nhằm chiếm đoạt những dữ liệu cá nhân cũng như chuyên môn.

Ông Moon Jong Hyun, giám đốc công ty an ninh mạng EST Security ở Seoul cho biết, kỹ thuật dùng "mỹ nhân kế" trên mạng, nhắm vào các nhân vật cao cấp trong chính phủ và quân đội đã tăng cao trong những năm gần đây. Ông giải thích : "Tin tặc mở các tài khoản Facebook và duy trì liên hệ bạn bè trong nhiều tháng, sau đó mới đâm sau lưng các nạn nhân". Nhiều tin tặc giả dạng làm các nữ sinh viên đang theo học các trường đại học bên Mỹ, hoặc làm việc cho các cơ quan nghiên cứu.

Simon Choi, giám đốc công ty Hauri ở Seoul đã thu thập được một số lượng lớn dữ liệu về tin tặc Bắc Triều Tiên. Ông từng cảnh báo khả năng Bình Nhưỡng dùng mã độc tống tiền từ năm 2016. Theo báo chí, Hoa Kỳ cũng đã tăng cường năng lực tấn công tin học đối với Bắc Triều Tiên. Nhưng theo ông Choi, do bị trừng phạt bổ sung, "Bình Nhưỡng đã chuyển từ tấn công tin học vào các Nhà nước thù địch sang mục đích kiếm tiền".

Tin tặc Bắc Triều Tiên quan tâm đến bitcoin ít nhất là từ năm 2012. Khi giá đồng tiền ảo này tăng lên, các vụ tấn công trên internet để chiếm đoạt cũng tăng theo, trong khi giá trị của bitcoin đã tăng đến 20 lần trong năm nay.

Theo công ty Mỹ FireEye, việc thiếu vắng các quy định và "sự yếu kém trong kiểm soát chống rửa tiền" của nhiều nước khiến đồng tiền ảo thêm hấp dẫn. "Bitcoin trở thành con mồi béo bở đối với một chế độ vốn hành xử như một tổ chức tội phạm". FireEye nhận định, ba lần tấn công của Bắc Triều Tiên từ tháng Năm đến tháng Bảy vào các sàn giao dịch bitcoin Hàn Quốc là nhằm "làm đầy két bạc của Nhà nước hoặc của giới cầm quyền Bình Nhưỡng".

Một công ty Mỹ khác là Secureworks cho biết Lazarus, một nhóm tin tặc có liên quan đến Bắc Triều Tiên, hồi tháng 10 đã tung ra một chiến dịch gài bẫy đối với công nghệ bitcoin, bằng những thông báo tuyển dụng giả mạo.

…đến "cướp ngân hàng" trên mạng

Các vụ tấn công vào tiền ảo chỉ là những ví dụ mới nhất trong danh sách dài các vụ cướp tiền trên mạng, được cho là do Bình Nhưỡng tiến hành.

Năm 2016, Bắc Triều Tiên bị tố cáo đã đánh cắp 81 triệu đô la của Ngân hàng trung ương Bangladesh (BCB) ; và tháng 10/2017 lại trộm mất 60 triệu đô la của ngân hàng Đài Loan Far Eastern International.

Bình Nhưỡng cực lực phản đổi những cáo buộc "vu khống", nhưng các nhà phân tích chỉ ra những dấu vết cụ thể. Vụ tấn công BCB có liên hệ với "hai đơn vị nhà nước Bắc Triều Tiên", theo Symantec ; còn vụ ngân hàng Đài Loan mang một số "đặc tính" của nhóm Lazarus, theo công ty Anh BAE Systems.

Số tiền chiếm đoạt thường được đem đi "rửa" trong các casino ở Philippines và Macao, hay trên các sàn giao dịch Trung Quốc - Lim Jong In, giáo sư về an ninh mạng ở trường đại học Korea giải thích - và việc lần ra manh mối "hầu như bất khả".

Vụ tấn công WannaCry hồi tháng Năm đã làm 300.000 máy tính tại 150 quốc gia bị nhiễm mã độc tống tiền : tin tặc đòi hàng trăm đô la để mở lại các tập tin bị chúng khóa.

Theo các chuyên gia, tin tặc Bắc Triều Tiên rất trẻ tuổi, được đào tạo trong các trường tên tuổi như đại học công nghệ Kim Chaek hay đại học quân sự Kim Il Sung ở Bình Nhưỡng. Số tin tặc Bắc Triều Tiên hiện nay đã vượt quá con số 7.000.

Trong quá khứ, bọn chúng thường ra tay từ Bắc Triều Tiên hay từ Trung Quốc, nhưng công ty an ninh mạng Recorded Future đã nhận ra được "một sự hiện diện đáng kể, cả về con người cụ thể lẫn trên mạng của tin tặc Bắc Triều Tiên" tại những nước xa xôi như Kenya và Mozambique.

Theo tổng giám đốc FireEye, ông Kevin Mandia, Bình Nhưỡng nằm trong bộ tứ cùng với Iran, Nga và Trung Quốc, là thủ phạm của trên 90% vụ tấn công tin học mà công ty này phát hiện. Riêng đối với tin tặc Bắc Triều Tiên, "khó thể dự đoán chúng sẽ hành động như thế nào". Hãng tin AP hôm nay dẫn lời cố vấn an ninh nội địa Mỹ Tom Bosser : "Tổng thống Trump đã vận dụng mọi đòn bẩy để đối phó, chỉ trừ có việc để cho dân Bắc Triều Tiên phải chết đói".

Thụy My

Seoul đề nghị hoãn tập trận với Mỹ trong kỳ Thế Vận mùa đông 2018 (RFI, 20/12/2017)

Theo AFP, hôm nay 20/12/2017, đề phòng Bình Nhưỡng có những phản ứng gây hấn phá hỏng kỳ Thế Vận Hội mùa đông 2018, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In, cho biết đã đề nghị với Mỹ hoãn cuộc tập chung thường niên đến sau sự kiện thể thao lớn này.

Binh sĩ Hàn Quốc và Hoa Kỳ chụp ảnh chung, trước một cuộc tập trận hôm nay, 19/12/2017, với khẩu hiệu chúc Thế Vận Hội Pyeongchang thành công. Reuters/Kim Hong-Ji

Theo kế hoạch, quân đội Mỹ - Hàn hàng năm vẫn có các cuộc tập trận chung mang tên gọi Key Resolve và Foal Eagle, thường diễn ra từ cuối tháng Hai hoặc đầu tháng Ba và kéo dài cho đến cuối tháng Tư.

Đầu năm tới, Hàn Quốc đón sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh, Thế Vận Hội mùa đông tại Pyeongchang, từ ngày 9 đến 25 tháng Hai và tiếp đó ngày 9 tháng Ba khai mạc Thế Vận Hội cho người khuyết tật (Paralympic).

Mọi cuộc tập trận chung Mỹ-Hàn đều bị Bình Nhưỡng coi là cuộc diễn tập chuẩn bị xâm lược Bắc Triều Tiên và vào mỗi dịp như vậy họ thường đáp trả bằng những hành động khiêu khích quân sự như bắn tên lửa.

Pyeongchang, địa điểm tổ chức Thế Vận Hội mùa đông 2018, chỉ nằm cách biên giới Bắc Triều Tiên có 80 km. Ý thức được những động thái gây căng thẳng của Bình Nhưỡng có thể sẽ làm hỏng không khí ngày hội thể thao lớn, hôm qua, trên một chương trình đài truyền hình Mỹ NBC, tổng thống Moon Jae In khẳng ông đã đề nghị với phía Mỹ rời cuộc tập trận lại và phía Mỹ đang nghiên cứu đề nghị của ông. Tổng thống Hàn Quốc cũng bày tỏ mong muốn sự kiện thể thao thế giới này sẽ góp phần làm giảm căng thẳng hiện đã lên đến cao độ, do các vụ thử tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Các nhà tổ chức Thế Vận Hội và chính phủ Hàn Quốc đều mong muốn miền Bắc tham gia kỳ Thế Vận Hội vì hòa bình. Nhưng việc cử các vận động viên Bắc Triều Tiên tới Hàn Quốc thi đấu luôn tùy thuộc vào bầu không khí chính trị và quân sự trên bán đảo này. Đến giờ người ta vẫn chưa biết miền Bắc có tham dự Pyeongchang hay không.

Tuy nhiên, tổng thống Hà Quốc cũng trấn an rằng các "du khách nước ngoài đến dự Thế Vận Hội Pyeongchang không phải lo lắng về vấn đề an ninh" và ông hy vọng Thế Vận Hội sẽ là dịp để làm giảm căng thẳng với miền Bắc.

Mỹ tiếp tục nỗ lực thắt chặt trừng phạt Bắc Triều Tiên

Reuters dẫn nguồn tin một nhà ngoại giao phương Tây hôm nay, 20/12/2017 cho biết Washington đã chuyển cho Bắc Kinh nội dung dự thảo nghị quyết tăng cường trừng phạt Bắc Triều Tiên sẽ trình lên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc thông qua.

Một quan chức của chính quyền Trump cho biết cuộc thương lượng về nghị quyết mới này đang diễn ra và chưa có được nhất trí.

Mỹ muốn thắt chặt hơn nữa các trừng phạt quốc tế, nhất là trong hai danh mục lương thực và dầu lửa, để buộc Bắc Triều Tiên phải từ bỏ chương trình phát triển vũ khí và hạt nhân.

Hoa Kỳ hôm nay kêu gọi Hội Đồng Bảo An cấm 10 con tàu vận tải biển cập các cảng trên thế giới, vì bị nghi ngờ đã lách lệnh cấm vận quốc tế, chuyên chở dầu mỏ và than đá trái phép cho chế độ Bình Nhưỡng.

Anh Vũ

*****************

Hàn Quốc bắn 249 phát súng cảnh cáo để đẩy lùi tàu cá Trung Quốc (RFI, 20/12/2017)

Quan hệ Trung-Hàn bất ngờ tăng nhiệt : Tuần duyên Hàn Quốc vào hôm nay 20/12/2017 cho biết là họ đã phải bắn đến 249 phát súng cảnh cáo để đẩy lùi một đội tàu cá Trung Quốc gồm hàng chục chiếc, đã xông vào bao vây một chiếc tàu tuần tra Hàn Quốc trong lãnh hải Hàn Quốc. Ngay sau sự kiện này, Bắc Kinh đã lên tiếng yêu cầu Seoul tự kiềm chế.

Tàu cá Trung Quốc tại bờ tây Hàn Quốc. Ảnh do Yonhap cung cấp ngày 10/06/2016. Reuters/Yonhap

Trong một bản thông cáo, lực lượng Tuần Duyên Hàn Quốc cho biết là vào hôm qua, 19/12, một đội tàu đánh cá Trung Quốc gồm 44 chiếc thuộc loại được gia cố bằng thanh sắt và lưới thép đã vào đánh bắt trong vùng biển của Hàn Quốc.

Khi một chiếc tàu Tuần Duyên Hàn Quốc đến nơi, dùng loa phóng thanh yêu cầu tàu Trung Quốc rời đi, thì các chiếc tàu này đã quay đầu xông vào tàu của Hàn Quốc, buộc chiếc tàu này phải bắn súng cảnh cáo để giải vây.

Thông báo của Tuần Duyên Hàn Quốc nói rõ là họ đã phải bắn đến 249 phát súng cảnh cáo cho đến khi tàu Trung Quốc rút lui.

Ngay sau khi được tin về sự cố, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã lên tiếng kêu gọi chính quyền Seoul tự kềm chế trong việc "giải quyết một cách hợp lý các vấn đề liên quan, và trong quá trình thực thi pháp luật, không có hành động cực đoan nào có thể đe dọa an toàn của người dân".

Trong quá khứ, Bắc Kinh đã từng có công hàm phản đối Seoul về việc Tuần Duyên Hàn Quốc sử dụng vũ lực để đuổi tàu cá Trung Quốc.

Về phần mình, Bộ ngoại giao Hàn Quốc khẳng định rằng lực lượng Tuần Duyên chỉ áp dụng luật lệ cho phép họ dùng súng "một cách chính đáng" để đối phó với các tàu cá "rầm rộ xông vào vùng biển Hàn Quốc để đánh bắt trái phép".

Trung Quốc tái lập lệnh cấm tour du lịch qua Hàn Quốc

Sự cố trên biển nói trên diễn ra vào lúc có tin là Trung Quốc đã lại tái lập lệnh cấm các tour du lịch đến Hàn Quốc.

Theo hãng tin Anh Reuters, một hãng du lịch Hàn Quốc vào hôm nay tiết lộ rằng các đối tác Trung Quốc của họ tại hai thành phố Trung Quốc, Bắc Kinh và Sơn Đông, đã cho biết là sẽ không thể tổ chức các tour du lịch Hàn Quốc cho người Trung Quốc kể từ tháng Giêng 2018. Theo một viên chức thuộc hãng du lịch Hàn Quốc, nguyên nhân có lẽ là do chính quyền Trung Quốc từ chối cấp visa.

Kể từ năm ngoái, Bắc Kinh đã bắt đầu cấm các tour du lịch qua Hàn Quốc để trả đũa việc Seoul cho Washington triển khai lá chắn chống tên lửa THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc. Lệnh cấm mới đây đã được giảm nhẹ trước lúc tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đi thăm Trung Quốc.

Việc Trung Quốc lại tái lập lệnh hạn chế sau cuộc gặp Moon Jae In -Tập Cận Bình đã làm dấy lên câu hỏi về thực hư của việc cải thiện quan hệ Trung - Hàn.

Trọng Nghĩa

********************

Vụ Wannacry tấn công mạng toàn cầu : Washington chỉ đích danh thủ phạm Bình Nhưỡng (RFI, 19/125/2017)

Hôm 18/12/2017, Hoa Kỳ chính thức chỉ đích danh Bắc Triều Tiên là thủ phạm trong cuộc tấn công mạng toàn cầu bằng vi rút "Wannacry" nhằm vào khoảng 300 nghìn máy tính ở 150 nước vào giữa năm nay.

Ảnh minh họa : Cố vấn An ninh nội địa Tom Bossert trả lời báo giới tại Nhà Trắng về cuộc tấn công mạng của vi rút "Wannacry", ngày 15/05/2017. Reuters/Jonathan Ernst/File Photo

Trên nhật báo Wall Street Journal hôm qua, cố vấn an ninh nội địa của tổng thống Trump, ông Tom Bossert, xác nhận : "Cuộc tấn công rộng khắp này đã gây thiệt hại hàng tỷ đô la và Bắc Triều Tiên là nước chịu trách nhiệm trực tiếp". Ông cố vấn an ninh Nhà Trắng khẳng định những cáo buộc trên có bằng chứng rõ ràng.

Tháng 10 năm nay, chính phủ Anh cũng đã tố cáo Bắc Triều Tiên đứng đằng sau vụ tấn công tin học ồ ạt làm tê liệt hệ thống dịch vụ y tế của Anh.

Hôm 12/5 vừa qua, một cuộc tấn công tin học khởi phát thông qua một phần mềm mang mã độc có tên gọi "Wannacry" đã lan vào hàng trăm nghìn máy tính trên khắp thế giới, làm tê liệt hoạt động của nhiều cơ sở, từ bệnh viện, trường học đến các nhà máy công nghiệp, công trình xây dựng. Tác giả của vi rút Wannacry đòi tiền chuộc để khôi phục hoạt động cho các máy tính.

Cố vấn an ninh Mỹ nhấn mạnh : "Từ hàng thập kỷ qua, Bắc Triều Tiên đã có hành động xấu , gần như không kiểm soát được. Thái độ đó ngày càng trở nên trắng trợn".

Trong giới an ninh tin học rộng rãi, Bình Nhưỡng vẫn luôn bị chỉ mặt nghi ngờ là thủ phạm của các tổ chức tin tặc. Công ty an ninh mạng nổi tiếng Mỹ Symantec gần đây đã phát hiện ra một nhóm tin tặc Lazzarus, bị tình nghi có liên quan đến Bắc Triều Tiên.

Anh Vũ