Thông Luận

Hỏa tiễn liên lục địa Bắc Triều Tiên và bẫy rập chiến tranh

Bắc Triều Tiên bắn hỏa tiễn liên lục địa, chương trình hành động của chính phủ Pháp được thủ tướng Edouard Philippe trình bày trước Quốc hội lưỡng viện hôm qua, đó là hai đề tài được các báo Paris chú ý nhiều nhất hôm nay.

Hỏa tiễn liên lục địa Hwasong-14 của Bắc Triều Tiên. Ảnh của KCNA phát ngày 05/07/2017. KCNA/via Reuters

Hỏa tiễn Bắc Triều Tiên nay có thể tấn công đất Mỹ

Les Echos báo động : "Bắc Triều Tiên từ nay có thể tấn công các mục tiêu ở Hoa Kỳ". Lần đầu tiên Bình Nhưỡng chứng tỏ khả năng bắn đi một hỏa tiễn đạn đạo đi xa gần 7.000 km, làm đảo lộn bàn cờ địa chính trị vì rốt cuộc đã sở hữu được vũ khí răn đe thực sự.

Các nhà chiến lược Mỹ lâu nay vẫn phải bất lực chứng kiến các tiến bộ kỹ thuật của Bắc Triều Tiên, nay với vụ bắn hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa (ICBM) này, Donald Trump sẽ buộc phải xem lại cách đối phó. Les Echos nhắc lại, ngay từ đầu năm nay, Kim Jong-un đã tuyên bố sắp sửa phóng đi một ICBM có thể mang theo trọng lượng quy ước, bay xa đến 5.500 km.

Từ nhiều năm qua, các kỹ sư Bắc Triều Tiên đã làm chủ được công nghệ hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn và tầm trung, về lý thuyết có thể bắn đến Hàn Quốc, Nhật Bản và đảo Guam của Mỹ. Theo đài truyền hình Nhà nước KCTV, Bắc Triều Tiên vừa bổ sung vào kho vũ khí này một ICBM loại Hwasong-14, và điều này cũng phù hợp với các dữ liệu của tình báo Hàn Quốc và Nhật Bản. Hỏa tiễn bắn đi từ căn cứ không quân Panghyon ở tây bắc Bình Nhưỡng, 39 phút sau đã rơi xuống biển Nhật Bản.

Ông David Wright, đồng giám đốc UCS Global Security giải thích : "Tầm bắn này chưa đủ để chạm đến 48 tiểu bang Mỹ hoặc đảo Hawai, nhưng có thể bay đến Alaska". Jeffrey Lewis của Viện nghiên cứu quốc tế Middlebury cảnh báo, Hwasong-14 có thể bay xa 10.000 km với đầu đạn nhỏ.

Việc nắm được công nghệ này là ưu tiên hàng đầu đối với Kim Jong-un , vốn đã giám sát gần 80 vụ bắn tên lửa từ khi lên nắm quyền cuối năm 2011. Nhận định rằng Saddam Hussein ở Iraq hay Mouammar Kadhafi ở Libya bị cộng đồng quốc tế trừ khử là do từ bỏ chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt, Kim Jong-un đã thúc giục quân đội phát triển không chỉ hỏa tiễn đạn đạo mà cả các đầu đạn nguyên tử thu nhỏ gắn vào hỏa tiễn, để ngăn chận mọi cuộc tiến công từ nước ngoài.

Trump cứ phản đối trên Twitter, Bình Nhưỡng vẫn bắn tên lửa

"Kim Jong-un thách thức nước Mỹ đúng vào ngày 4 tháng Bảy", mặc cho những lời đe dọa của tổng thống Donald Trump - Le Figaro nhận xét. "Kim bắn hỏa tiễn, Trump bực tức", Libération ghi nhận định.

Bắc Triều Tiên vốn ưa thích các dịp kỷ niệm. Hỏa tiễn Hwansong-14 bắn đi từ một giàn phóng cơ động do Trung Quốc sản xuất, đúng vào dịp Quốc khánh Hoa Kỳ, làm bữa tiệc pháo hoa của ông Trump mất vui và là thách thức cá nhân đối với tổng thống Mỹ, đặt ông vào chân tường. Tổng thống Donald Trump trước đây coi việc phóng hỏa tiễn liên lục địa là "lằn ranh đỏ", nay đành giảm nhẹ sự việc. Ông viết trên Twitter : "Chắc là gã này chẳng có việc gì khác để làm trong đời ?"

Libération nhắc lại, hồi đầu năm khi Kim Jong-un khoe "đang trong giai đoạn cuối cùng trước khi bắn thử nghiệm một hỏa tiễn liên lục địa", đang đêm, tổng thống Mỹ trên Twitter đã khẳng định "điều đó sẽ không xảy ra". Từ đó đến nay, ông Trump tiếp tục viết Twitter, còn Bình Nhưỡng thì vẫn đều đều thử tên lửa.

Theo Le Figaro, thành công này của Bắc Triều Tiên đã cung cấp đạn dược cho phe diều hâu Mỹ, chủ trương "tấn công phòng vệ" bất chấp rủi ro chiến tranh khu vực. Giáo sư Daniel Pinkston thuộc trường đại học Troy cho rằng : "Trên thực tế, không có giải pháp trước mắt. Khả năng can thiệp quân sự là thiếu thực tiễn, vì sẽ dẫn đến việc các căn cứ Mỹ ở Hàn Quốc và Nhật Bản bị trả đũa". Còn Libération nhận định, đối với Seoul, sự kiện này làm suy yếu chủ trương của tân tổng thống Hàn Quốc muốn hòa giải với người anh em phương bắc.

Hỏa tiễn liên lục địa Bắc Triều Tiên thay đổi bàn cờ địa chính trị

Les Echos phân tích các vấn đề địa chính trị đặt ra từ vụ bắn hỏa tiễn liên lục địa của Bình Nhưỡng.

Trước hết, liệu có thể tự vệ trước loại hỏa tiễn này không ?

Câu trả lời là chưa. Các nước cảm thấy bị đe dọa trong những năm gần đây đã triển khai nhiều loại lá chắn tên lửa. Hoa Kỳ lắp đặt nhiều hệ thống THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) trên lãnh thổ Mỹ và tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, hệ thống này không thể bắn hạ hỏa tiễn liên lục địa, và chỉ chận được các loại tầm ngắn hay tầm trung như Nodong hay Musudan. Quân đội Mỹ và Nhật sở hữu các chiến hạm trang bị hệ thống chống hỏa tiễn đạn đạo Aegis, nhưng chủ yếu nhằm bảo vệ các tàu chiến.

Washington đặt hy vọng vào hệ thống bắn chận GMD (Ground Based Midcourse Defense) vừa phức tạp vừa tốn kém. Phối hợp một mạng lưới gồm radar rất mạnh, vệ tinh và hai giàn phóng, hệ thống này nhận ra ICBM và phóng đi một hỏa tiễn sát thủ EKV (Exoatmospheric Kill Vehicle) để phá hủy ICBM ở độ cao 600 km. Tháng Năm vừa rồi quân đội Mỹ loan báo thử nghiệm thành công GMD, tuy nhiên hệ thống này chỉ có thể đi vào hoạt động trong nhiều năm tới.

Thứ hai, Bình Nhưỡng sở hữu những loại vũ khí nào ?

Khá đầy đủ, khoảng vài chục hỏa tiễn từ loại Scud (tầm bắn 500 km, có thể bắn tới Hàn Quốc) hay Nodong (chỉ trong 7 phút đã bay đến Tokyo), và cả loại Musudan (tầm bắn 2.500 đến 4.000 km), Hwangsong-12 (4.500 km, bắn đến căn cứ Guam của Mỹ). Trong dịp diễu binh kỷ niệm 105 năm sinh nhật Kim Il-sung hồi mùa xuân, các chuyên gia nhận ra nhiều loại hỏa tiễn thế hệ mới. Bị bất ngờ trước vụ bắn Hwasong-14 hôm qua, các nhà chuyên môn cho rằng Bình Nhưỡng sở hữu nhiều loại hỏa tiễn liên lục địa.

Thứ ba, Bắc Triều Tiên có trang bị được đầu đạn nguyên tử cho hỏa tiễn hay không ?

Không chắc lắm, dù Bình Nhưỡng khẳng định điều này. Vụ thử nguyên tử gần đây nhất đạt đến 10 kilotonne, tức tương đương 10.000 tấn TNT. Để so sánh, hai quả bom mà Hoa Kỳ thả xuống nước Nhật trong Đệ nhị Thế chiến có sức mạnh lần lượt là 15 kilotonne (ở Hiroshima) và 17 kilotonne (Nagasaki). Tuy nhiên chưa có bằng chứng nào cho thấy Bình Nhưỡng có thể thu nhỏ được đầu đạn để gắn vào tên lửa, cũng như đủ vững chắc trước độ rung và nhiệt độ trong đường bay xuyên lục địa.

Cuối cùng, liệu có thể ngăn chận được các chương trình đạn đạo và nguyên tử Bắc Triều Tiên hay không ?

Câu trả lời là không. Từ 11 năm qua, đất nước khép kín này đã bị nhiều trừng phạt của Liên Hiệp Quốc hoặc trực tiếp từ các quốc gia. Nhưng bất chấp cấm vận, Bắc Triều Tiên sẵn sàng hy sinh việc phát triển kinh tế và mức sống người dân cho các chương trình vũ khí. Đã có nhiều tiếng nói muốn hòa dịu hơn với Bình Nhưỡng, nhưng chính quyền Trump lo sợ đây là một dạng công nhận tư cách cường quốc nguyên tử cho Bắc Triều Tiên. Gần đây Washington hàm ý khả năng can thiệp quân sự, nhưng tiến bộ kỹ thuật mới nhất của Bình Nhưỡng khiến giải pháp này trở nên đầy bất trắc.

Vì sao không ngăn chặn được hỏa tiễn Bắc Triều Tiên ?

"Vì sao không ngăn chặn được Bắc Triều Tiên ?". Để trả lời câu hỏi này, La Croix đăng tải ý kiến khác nhau của hai chuyên gia.

Nhà nghiên cứu Antoine Bondaz của Quỹ Nghiên cứu Chiến lược cho rằng, đó là do cộng đồng quốc tế không có được một chiến lược chung, trong khi Bình Nhưỡng rất quyết tâm và có phương pháp. Còn theo nhà sử học chuyên về Triều Tiên Juliette Morillot thì vấn đề là do không hiểu tường tận về Bắc Triều Tiên. Vũ khí nguyên tử là một loại bảo hiểm nhân thọ, bảo đảm cho sự sống còn của chế độ.

Bên cạnh đó, mỗi nước có lợi ích khác nhau. Trung Quốc cần một vùng đệm, nên không sẵn sàng bỏ rơi đồng minh Bình Nhưỡng. Đối với Hoa Kỳ, sự hiện diện của Bắc Triều Tiên là cần thiết, chẳng hạn để duy trì sự hiện diện quân sự trong khu vực mà Bắc Kinh đang vươn lên. Hàn Quốc cũng chẳng mong một nước Triều Tiên thống nhất vì cái giá phải trả quá lớn cho nền kinh tế. Tóm lại, tất cả đều tỏ ra nhập nhằng và chừng như không ai muốn thông cảm cho quan điểm của người khác.

Donald Trump trước bẫy rập chiến tranh

Trong bài viết mang tựa đề "Donald Trump, Tập Cận Bình và chiếc bẫy Thucydide", Le Figaro cho biết cách đây vài tuần, giáo sư khoa học chính trị Graham Allison, giám đốc Belfer Center của trường đại học Havard đã đến thăm Hội đồng An ninh Quốc gia tại Nhà Trắng.

Ông giới thiệu tác phẩm "Chiếc bẫy Thucydide", với những phân tích rút ra từ cuộc chiến Péloponèse giữa Sparte (Sparta, một trong hai cường quốc hùng mạnh nhất lục địa Hy Lạp khoảng 110 năm trước Công nguyên) với Athens cách đây 2.500 năm, để đoán định tương lai quan hệ Mỹ-Trung. Nhà sử học cổ đại Thucydide đã viết : "Chính vì sức mạnh đang lên của Athens và nỗi sợ của Sparte đã khiến chiến tranh không thể tránh khỏi".

Sau khi thấy rằng nỗ lực của Trung Quốc "không hiệu quả", một bộ phận trong ê-kíp ông Trump chủ trương phải cứng rắn hơn. Giọng điệu giữa hai cường quốc bắt đầu gay gắt từ thứ Sáu tuần trước, Bắc Kinh tức tối trước việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan và trừng phạt một ngân hàng Trung Quốc có quan hệ với Bắc Triều Tiên.

Giáo sư Allison nhận xét : "Cường quốc đang lên không hề tin tưởng ở cường quốc đang thống trị, và ngược lại". Theo ông, cả Bắc Kinh lẫn Washington đều ý thức về chiếc bẫy mà ông gọi là Thucydide. Nhưng cả hai nhà lãnh đạo Đức và Anh năm 1914 cũng đều ý thức về mối nguy hiểm, tuy nhiên cả hai đều không thể ngồi vào bàn thương lượng để tránh được cuộc chiến.

Tương tự, trong bài xã luận mang tựa đề "Chiếc bẫy Bắc Triều Tiên", Les Echos nhận định một cuộc chiến tranh có thể xảy ra do thiếu ý thức hoặc do căng thẳng lên cao giữa hai lãnh đạo thiếu bình tĩnh.

Từ sau hai quả bom nguyên tử của Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki, vũ khí hạt nhân không hề được thế giới sử dụng mà chỉ mang tính răn đe. Nhưng ngày nay, đại cường số một thế giới lại được lãnh đạo bởi một tổng thống có tính khí khó đoán định là Donald Trump. Có nguy cơ ông Trump quyết định tấn công phòng vệ, mà theo tờ báo, như vậy là rơi vào chiếc bẫy của Bình Nhưỡng với việc trả đũa vào Hàn Quốc, trừ phi Bắc Kinh hiểu rằng thời gian không còn nhiều để tránh kịch bản này.

Tàu cao tốc Made in China

Cũng liên quan đến Trung Quốc nhưng trên lãnh vực kinh tế, Libération cho biết "Trung Quốc đã tự sản xuất tàu cao tốc". Sau thất bại cay đắng với "China Star" năm 2006, mạng lưới xe lửa của nước này vừa đón nhận chiếc tàu cao tốc nội địa đầu tiên. Tiến bộ này là kết quả của đòi hỏi chuyển giao kỹ thuật từ phương Tây trong nhiều thập kỷ qua.

Trung Quốc hiện có đến trên 1.000 toa tàu cao tốc, nhiều gấp đôi nước Pháp. Tuy nhiên một số được nhập bằng đường biển từ Nhật, Ý, Đức, số khác dưới dạng bán thành phẩm, được lắp ráp tại các công ty liên doanh ở Hoa lục. Đoàn tàu cao tốc ra mắt lần này có các bộ phận chính như thắng, hệ thống kiểm soát… made in China, nhưng với công nghệ không phải do bản thân Trung Quốc sáng tạo ra.

Các nhà sản xuất ngoại quốc muốn vào được thị trường Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ cụ thể, đào tạo các kỹ sư tại chỗ. Trong thập niên 80, tập đoàn Alstom của Pháp đã bán các đầu máy diesel cho Trung Quốc, rồi sau đó bị sao chép lại ngay tại các xưởng sản xuất ở Hoa lục.

Tập đoàn CRRC của Bắc Kinh dù có công suất lớn nhất thế giới, nhưng chỉ xuất khẩu được có 8%. Ngay cả tại những nước bạn bè, cũng gặp phải trở ngại. Tại Thái Lan, dự án Bangkok-Nakhon Ratchasima đến cuối năm nay mới khởi động được ; còn tại Mexico, tổng thống đành phải từ bỏ dự án tuyến đường cao tốc nối với Querétaro định giao CRRC, vì vấp phải phản ứng của Quốc hội.

Như thường lệ, lễ khai trương đoàn tàu cao tốc đầu tiên sản xuất trong nước được tổ chức rất tưng bừng - nhiều ống kính truyền hình theo sát và những dải băng cùng với bông hoa to màu đỏ rực trước mũi tàu.

Chiếc tàu mang tên "Phục Hưng" - mang hơi hướng chủ trương "làm tái sinh Trung Hoa vĩ đại" của Tập Cận Bình – được cho ra đời lúc này không phải là sự tình cờ : vài tháng nữa là đến Đại hội Đảng, ông Tập sẽ được giao "phục vụ" thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa.

Thụy My

Kyodo : Nhật Bản theo chân Mỹ đóng băng tài sản công ty Trung Quốc (VOA, 25/08/2017)

Nhật Bản đã quyết định theo chân Mỹ gây áp lực nhiều hơn lên Bắc Triều Tiên bằng việc áp đặt những biện pháp trừng phạt đơn phương mới lên sáu công ty và hai cá nhân từ Trung Quốc và Namibia, hãng tin Kyodo của Nhật Bản loan tin dẫn một nguồn tin chính phủ.

Tư liệu - Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) phát biểu trong một cuộc hội kiến Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại hội nghị Thượng đỉnh G20, ngày 8 tháng 7, 2017, ở Hamburg, Đức.

Các biện pháp chế tài mới được thiết kế để phong tỏa tài sản của những người và những công ty bị cho là có tham gia trong việc hỗ trợ Bình Nhưỡng xuất khẩu than đá và đưa nhân công ra nước ngoài, dường như nhằm mục đích hạn chế dòng tiền đổ vào quốc gia đã phát triển các chương trình hạt nhân và phi đạn vi phạm các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, Kyodo nói.

Tuy nhiên, hành động mới nhất của Nhật Bản có thể sẽ vấp phải chỉ trích của Trung Quốc, nước vốn phản đối bất kỳ nước nào áp đặt chế tài đơn phương ngoài khuôn khổ của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, đặc biệt là những chế tài nhắm mục tiêu vào các công ty và cá nhân Trung Quốc, theo Kyodo.

Nguồn tin của Kyodo cho biết nội các của Thủ tướng Shinzo Abe dự kiến sẽ thông qua các biện pháp trừng phạt mới vào ngày thứ Sáu.

Hôm thứ Ba, chính quyền Mỹ cho biết họ đã mở rộng danh sách chế tài của mình để bao gồm các thực thể và cá nhân Trung Quốc và Nga vì hỗ trợ Bắc Triều Tiên phát triển vũ khí.

Hành động này diễn ra sau khi các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc được thông qua trong tháng này sau khi Bắc Triều Tiên thử nghiệm hai phi đạn đạn đạo liên lục địa đầu tiên vào tháng 7.

*****************

Mỹ chế tài các thực thể của Trung Quốc, Nga vì hỗ trợ Bắc Triều Tiên (VOA, 23/08/2017)

Loan báo được Bộ trưởng Tài chính Steve Mnuchin đưa ra hôm thứ Ba, 22 tháng 8, nhắm mục tiêu vào các công ty và các cá nhân từ Trung Quốc và Nga vì hỗ trợ chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng.

Mỹ đang áp đặt các biện pháp chế tài mới liên quan đến Bắc Triều Tiên, nhắm vào các công ty và các cá nhân từ Trung Quốc và Nga vì hỗ trợ chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng. Các quan chức Mỹ loan báo tin này hôm thứ Ba nhưng không nói các biện pháp này sẽ tập trung vào các ngân hàng Trung Quốc như trông đợi trước đó.

Văn phòng Quản lý Tài sản Nước ngoài định danh sáu thực thể do người Trung Quốc sở hữu, một của Nga, một của Bắc Triều Tiên và hai thực thể đặt tại Singapore. Ngoài ra còn có một công ty con đặt tại Namibia thuộc một công ty Trung Quốc và một thực thể Bắc Triều Tiên hoạt động tại Namibia.

Sáu cá nhân bao gồm bốn người Nga, một người Trung Quốc và một người Bắc Triều Tiên, Bộ Tài chính cho biết.

Hành động này diễn ra sau khi các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc được thông qua trong tháng này sau khi Bắc Triều Tiên thử nghiệm hai phi đạn đạn đạo liên lục địa đầu tiên vào tháng 7.

Bộ Tài chính cho biết các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào những những người và những thực thể đang giúp đỡ những cá nhân vốn đã bị định danh vì hỗ trợ chương trình phi đạn đạn đạo và hạt nhân của Bắc Triều Tiên và hoạt động buôn bán năng lượng của họ, trong đó có ba công ty nhập khẩu than đá của Trung Quốc.

Các bước này cũng nhắm mục tiêu vào những người và những thực thể giúp Bắc Triều Tiên đưa nhân công đi làm việc ở nước ngoài và cho phép các thực thể bị chế tài của Bắc Triều Tiên có thể tiếp cận hệ thống tài chính của Mỹ và quốc tế.

Hoa Kỳ và Hàn Quốc bắt đầu tập trận chung từ ngày 21/08 trong bối cảnh căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên vì chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng. Chế độ Kim Jong-un luôn coi đợt tập trận thường niên này là hành vi khiêu khích và xâm lược, đồng thời đe dọa phản ứng mạnh mẽ.

Một máy bay trinh sát Mỹ Lockheed U-2, biệt danh "Dragon Lady", cất cánh từ căn cứ không quân Osan ở Pyeongtaek, Hàn Quốc, tham gia cuộc tập trận, 21/08/2018. Lee Sang-hak/Yonhap via REUTERS

Hàng chục ngàn quân nhân Mỹ và Hàn Quốc tham gia cuộc tập trận mang tên Ulchi Freedom Guardian (UFG), dự kiến kéo dài hai tuần, và phần lớn dựa trên các tình huống giả định lập trên máy tính.

Theo AFP, cả Mỹ và Hàn Quốc đều cho rằng đợt tập trận chung này chỉ mang ý nghĩa phòng vệ. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In cảnh báo Bình Nhưỡng không nên lợi dụng cơ hội này để "có những hành động gây hấn khiến tình hình thêm căng thẳng". Ông cũng nhấn mạnh : "Bắc Triều Tiên phải hiểu là những hành động khiêu khích lặp đi lặp lại của miền Bắc buộc Hàn Quốc và Hoa Kỳ phải tập trận chung, và điều này càng kéo dài thêm chiếc vòng luẩn quẩn".

Cuộc tập trận thường niên năm 2017 diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang và khẩu chiến giữa Washington và Bình Nhưỡng. Ngày 20/08, Bắc Triều Tiên lên án Hoa Kỳ "đổ thêm dầu vào lửa", đồng thời cảnh báo về một "thời kỳ chiến tranh hạt nhân vượt tầm kiểm soát".

Tuy nhiên, trả lời RFI ngày 21/08, bà Juliette Morillot, chuyên gia Pháp về bán đảo Triều Tiên, cho rằng Bắc Triều Tiên không có ý định tấn công Mỹ :

 "Tôi nghĩ là Bắc Triều Tiên, trong thâm tâm, không có ý định tấn công Hoa Kỳ và dù có những lời lẽ rất gay gắt, nhưng sẽ làm mọi việc để làm dịu tình hình. Tôi nghĩ là Bình Nhưỡng sẽ không lặp lại ý định bắn tên lửa về phía đảo Guam.

Ngược lại, Bắc Triều Tiên hoàn toàn có thể thực hiện những vụ thử tên lửa đạn đạo khác, thậm chí có thể là một tên lửa loại SBLM từ một tầu ngầm. Đối với chế độ Kim Jong-un, đây là cách để thể hiện rõ cho Hoa Kỳ biết Bình Nhưỡng sẽ không để bị tấn công.

Trong cuộc tập trận thường niên lần này, có khoảng 50.000 quân nhân Hàn Quốc và 17.500 quân nhân Mỹ tham gia. Tôi muốn nhấn mạnh rằng con số 17.500 lần này đã giảm nhiều so với 25.000 lính Mỹ tham gia vào năm 2016. Người ta có thể coi đây là một cử chỉ từ phía Seoul".

Thu Hằng

Bắc Triều Tiên, cường quốc hạt nhân mới

Ngày 15/08/2017, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un tuyên bố "tạm ngừng" kế hoạch bắn tên lửa đến gần đảo Guam của Mỹ, nằm ngoài khơi Thái Bình Dương và sẽ "quan sát thêm thái độ ngu xuẩn và ngớ ngẩn của người Mỹ". Theo nhật báo Le Monde (17/08/2017), quyết định này làm hạ nhiệt căng thẳng trong khu vực, nhưng cũng cho thấy một thực tế : "Bắc Triều Tiên gia nhập nhóm các cường quốc hạt nhân" trên thế giới.

Áp phích của Bắc Triều Tiên lên án các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ và các nước thù địch : "Không gì cản được chúng ta", ngày 17/08/2017. KCNA/via REUTERS

Sau 5 vụ thử hạt nhân từ năm 2006, trong đó có hai vụ diễn ra trong năm 2016, Bắc Triều Tiên không còn nằm ở "ngưỡng" sở hữu hạt nhân, mà đã trở thành một nước hạt nhân được trang bị khả năng tên lửa đạn đạo. Giới chuyên gia phương Tây bất đồng về số lượng đầu đạn mà Bình Nhưỡng có thật sự (khoảng 60 theo báo cáo mới nhất của Cơ quan tình báo quân sự Mỹ, DIA, hoặc 20 theo một số chuyên gia khác) và về khả năng hoạt động của các tên lửa. Nhưng tất cả đều nhất trí về "sự phát triển đáng báo động" trong những tiến bộ đạt được của Bắc Triều Tiên.

Chính điều này làm thay đổi cán cân. "Giờ không còn chuyện phi hạt nhân hoá bán đảo Triều Tiên mà là vấn đề ngăn chặn", theo nhận định của trợ lý giám đốc Bruno Tertrais, thuộc Quỹ Nghiên cứu chiến lược, mà "phải sống chung với thực tế chiến lược mới này".

Dù khả năng còn hạn chế, Bắc Triều Tiên gia nhập câu lạc bộ các cường quốc hạt nhân, gồm 5 nước Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc (gồm Pháp, Mỹ, Anh, Nga, Trung Quốc) và Israel, Ấn Độ và Pakistan. Điều này cũng tác động sâu sắc đến hiệp định không phổ biến vũ khí hạt nhân năm 1968 mà Bình Nhưỡng rút khỏi vào năm 2003. Theo chuyên gia người Pháp về bán đảo Triều Tiên, Juliette Morillot, "quyết tâm của chế độ Bình Nhưỡng, dù bị giễu cợt, đã không được các cường quốc đánh giá nghiêm túc, cho nên đã không thực hiện một chính sách phối hợp, mỗi nước hành xử theo lợi ích riêng ở trong vùng".

Tham vọng hạt nhân của Bắc Triều Tiên bắt đầu từ thập niên 1950. Lúc đầu được Liên Xô giúp đỡ, sau đó đến lượt Trung Quốc, chương trình hạt nhân bí mật của Bình Nhưỡng còn nhận được sự giúp đỡ của Abdul Qadeer Khan, cha đẻ của bom nguyên tử Pakistan. Khi mạng lưới của nhà khoa học này bị phá vỡ năm 2004, người ta phát hiện Abdul Qadeer Khan đã đến Bắc Triều Tiên khoảng 10 lần, chủ yếu là để bán thiết kế máy quay ly tâm làm giầu uranium. Trên lĩnh vực tên lửa đạn đạo, Bắc Triều Tiên còn hợp tác với Iran.

Nếu như Kim Jong-il, cha của nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên hiện nay, muốn dùng vũ khí nguyên tử để đổi lấy viện trợ quốc tế, Kim Jong-un lại muốn biến hạt nhân thành trụ cột củng cố quyền lực của mình, thậm chí còn được ghi vào Hiến Pháp. Với Kim Jong-un, đây là bùa hộ mệnh cho sự sống còn của chế độ và là phương pháp hữu hiệu nhất để phòng thủ khỏi một cuộc tấn công của Mỹ, đồng thời "phải tỏ ra nguy hiểm nhất có thể để đảm bảo an toàn cho chính mình", theo nhận định của Barthélemy Courmont, giám đốc nghiên cứu Viện Quan Hệ Quốc tế và Chiến lược (IRIS) tại Pháp.

Chế độ Bắc Triều Tiên muốn được đối xử ngang hàng với Hoa Kỳ trong một cuộc đối thoại trực tiếp để đi đến một thỏa thuận hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, cũng như một hiệp ước không tấn công với Mỹ, trong đó có điều khoản được tiếp tục chương trình hạt nhân dân sự. Thế nhưng, với Washington, những yêu sách của Bình Nhưỡng là không chấp nhận được.

Dù có bị gây áp lực cực độ, không có chuyện chế độ Kim Jong-un từ bỏ chương trình hạt nhân, được cho là "cách phòng thủ chính đáng trước mối đe dọa thực sự và rõ ràng từ Hoa Kỳ". Hiện giờ, ưu tiên đối với cộng đồng quốc tế là tránh để Bình Nhưỡng phổ biến vũ khí hạt nhân bằng cách chuyển giao công nghệ cho các nước khác hay các đối tượng khác.

Đây cũng chính là nhận định của bà Susan Rice, cựu cố vấn an ninh của Barack Obama, trong một bài viết trên tờ New York Times, khi nêu lên chính sách "ngăn chặn", theo đó Hoa Kỳ "có thể" chấp nhận vũ khí nguyên tử của Bắc Triều Tiên như đã từng làm với Liên Xô, nhưng không chấp nhận việc phổ biến.

Thế nhưng, thách thức vẫn còn trước mắt. Bất chấp những biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc trong những năm vừa qua, Bắc Triều Tiên vẫn có nhiều khách hàng quân sự ở Trung Đông, Châu Phi và Đông Nam Á.

Bắc Triều Tiên : "Không có giải pháp ngoại giao lẫn xung đột quân sự"

Căng thẳng mới chỉ tạm thời lắng xuống trên bán đảo Triều Tiên cũng như trong khu vực khi Kim Jong-un tuyên bố "tạm ngừng" kế hoạch bắn bốn tên lửa đến gần đảo Guam của Mỹ.

Trả lời nhật báo Le Monde, nhà sử học Pháp François Godement, chuyên gia về Trung Quốc và quan hệ quốc tế ở Châu Á, nhận định "trong ngắn hạn, không có giải pháp ngoại giao vì biện pháp này không ngăn cản được chế độ Kim Jong-un. Khi Bắc Triều Tiên nói sẽ thử tên lửa hay hạt nhân, họ sẽ làm".

Nhật Bản : Căng thẳng leo thang phục vụ tham vọng của thủ tướng Abe

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe muốn tận dụng cơ hội căng thẳng leo thang vì mối đe dọa hạt nhân của Bắc Triều Tiên để tăng cường khả năng quân sự của Nhật Bản. Vì trong năm 2017, khoảng 15 tên lửa được Bình Nhưỡng bắn thử, trong đó có 2 tên lửa liên lục địa, đều rơi ở ngoài khơi Nhật Bản. Nếu Bắc Triều Tiên bắn tên lửa đến Guam, các tên lửa này sẽ bay trên lãnh thổ Nhật Bản, như từng xảy ra năm 1998 khi một tên lửa bay trên phía bắc quần đảo trước khi rơi xuống Thái Bình Dương.

Theo nhật báo Le Monde, "căng thẳng leo thang phục vụ tham vọng của Shinzo Abe". Việc triển khai hệ thống lá chắn tên lửa ở tỉnh Hiroshima, nằm trên lộ trình của tên lửa Bắc Triều Tiên đến đảo Guam, mang ý nghĩa tượng trưng cho Tokyo, vì thủ tướng Nhật "không muốn lặp lại thảm họa" và "nhún nhường đối mặt với lịch sử" như phát biểu trong bài diễn văn ngày 15/08 nhân dịp Nhật đầu hàng quân đồng minh trong Thế Chiến II.

Bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Itsunori Onodera, còn nêu khả năng trang bị cho đất nước phương tiện tấn công trực tiếp các căn cứ tên lửa của Bắc Triều Tiên "để cải thiện khả năng ngăn chặn của liên minh với Mỹ".

Donald Trump : Quân tử không nhất ngôn

Ngày 15/08/2017, tổng thống Mỹ Donald Trump lại gây nên một làn sóng phẫn nộ mới khi cho rằng cả hai phe, cực hữu tân phát xít và những người chống phân biệt chủng tộc, đều có lỗi trong vụ bạo động ở Charlottesville. Những phát biểu mâu thuẫn của người đứng đầu Nhà Trắng đều được các nhật báo Pháp đưa lên trang nhất.

"Trump khích động phân biệt chủng tộc tại Mỹ" là hàng tựa của La Croix. "Trump, vết nhơ" là lời chỉ trích trên Libération với hình ảnh biếm họa Trump làm trọng tài một trận đấu quyền Anh, lừng lững giữa một bên là một phụ nữ da đen và bên kia là một người đàn ông vũ khí đầy mình với biểu tượng của Đức quốc xã trên áo phông, cùng với hàng chữ : "Người nào mạnh nhất sẽ chiến thắng".

Le Monde nhấn mạnh "Phẫn nộ hoàn toàn sau phát biểu quay ngoắt của Donald Trump về cực hữu". Le Figaro nhận định "Trump bị cô lập trong nước sau tranh cãi về chủng tộc da trắng thượng đẳng". Còn Les Echos đưa tin "Trump bị các ông chủ lớn Mỹ bỏ rơi".

Có thể nói Donald Trump không phải là một "quân tử nhất ngôn". Xã luận của La Croix cho rằng sự bất ổn và tính khí nóng giận của Donald Trump vẫn không ngừng gây ngạc nhiên và lo lắng. Phản ứng liên tục và trái ngược của tổng thống Mỹ sau vụ bạo động tại Charlottesville lại là một minh chứng ấn tượng.

Còn theo nhận định của bài xã luận trên Le Monde, dù muốn hay không, người dân Mỹ buộc phải quen với những phát biểu khiêu khích trên mang Twitter từ khi ông Donald Trump đặt chân vào Nhà Trắng. Từ bốn ngày qua, một trận bão tố đã gây chia rẽ khó lòng hàn gắn được giữa tổng thống Trump và các giá trị cơ bản mà lẽ ra ông phải là người thể hiện và bảo vệ. Nghiêm trọng hơn, khi đánh đồng phong trào chống phân biệt chủng tộc với phe cực hữu tân phát xít, ông Trump đã phạm một sai lầm chưa từng có.

"Donald Trump cự tuyệt thực tế" là đánh giá của bài xã luận trên Les Echos. Vị tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ không có khả năng lên án một cách rõ ràng trách nhiệm của những kẻ tân phát xít và cổ vũ chủng tộc da trắng thượng đẳng trong loạt bạo động tại Charlottesville.

Libération lên án phát biểu của tổng thống Trump là một "Lời lăng nhục", cho thấy sự ngớ ngẩn đáng xấu hổ xứng đáng với một kẻ ngốc phân biệt chủng tộc. Và nghiêm trọng hơn, đó cũng là một lời lăng nhục đối với bản sắc mà Hoa Kỳ đã gây dựng qua nhiều cuộc đấu tranh.

Vẫn theo Libération, đằng sau tuyên bố gây tranh cãi của Donald Trump là "Chiến thắng thầm lặng của Bannon". Sau vụ đụng độ ở Charlottesville, cố vấn riêng của tổng thống Mỹ đã nhắc nhở ông Trump không đưa ra cáo buộc quá nghiêm khắc vì phe cực hữu là một bộ phận không thể thiếu được trong lực lượng ủng hộ Trump.

Khủng bố thánh chiến : Châu Âu và "những kẻ trở về" từ Syria và Iraq

Theo một bản báo cáo được gửi đến Ủy Ban Châu Âu, khoảng 1.200 đến 3.000 người Châu Âu, trên tổng số 5.000 người gia nhập tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo từ 2011-2016, có thể trở về Châu Âu. Với Le Figaro, "Châu Âu phải đối mặt với "những kẻ trở về" từ Syria và Iraq". Đây là một thách thức thật sự về mặt an ninh, trong đó có cả Pháp.

Theo nguồn tin chính thức, tính đến ngày 16/08/2017, có 269 người quay lại Pháp, trong đó có 46 trẻ em. Hầu hết đã bị bắt giam chờ ngày xét xử. Con số trở về chiếm khoảng 20% tổng số người rời Pháp sang Syria hay Iraq.

Theo bài viết "Tại sao Châu Âu lo sợ những kẻ thánh chiến trở về ?", Le Figaro nêu 4 nguyên nhân khiến những người này hồi hương : vì thất vọng và ăn năn ; để có điều kiện sống tốt hơn mà không phải cắn rứt lương tâm ; để chuẩn bị các vụ khủng bố mới ở Châu Âu ; vì bị bắt và đưa về nước.

Thu Hằng

Các công ty dệt may Trung Quốc đang tận dụng lao rộng giá rẻ và nhà máy của Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên dọc biên giới với nước này. Kết quả là nhiều quần áo gắn mác "Made in China" được bày bán trên khắp thế giới thực chất có nguồn gốc từ Triều Tiên.

Hãng thông tấn Reuters (Anh) dẫn nguồn từ thương nhân và công ty tại thành phố Dandong (Trung Quốc) gần với biên giới Triều Tiên xác nhận thông tin trên.

Các công nhân Triều Tiên tại một nhà máy sản xuất giày. Ảnh : Reuters

Việc các công ty Trung Quốc lợi dụng Triều Tiên để sản xuất quần áo giá rẻ bán trên toàn cầu cho thấy khi các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đóng nhiều cảnh cửa lại với Bình Nhưỡng, vẫn sẽ có cái khác được mở ra. Các biện pháp trừng phạt mới từ Liên Hợp Quốc liên quan đến chương tình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên đã không áp đặt cấm vận với xuất khẩu dệt may.

Một thương nhân giấu tên tại Dandong tiết lộ với Reuters : "Chúng tôi nhận đơn đặt hàng từ khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi sẽ hỏi nhà cung cấp Trung Quốc liệu họ có nói thật với các khách hàng hay không. Đôi khi khách hàng cuối cùng không nhận ra rằng quần áo họ mua được sản xuất tại Triều Tiên. Điều này vô cùng nhạy cảm".

Hàng chục cơ sở may mặc vận hành tại Dandong đóng vai trò trung gian cho nhà cung cấp may mặc Trung Quốc có khách hàng từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Nga và các nước Châu Âu.

Một thương nhân Trung Quốc sống tại Bình Nhưỡng cho biết các nhà sản xuất có thể tiết kiệm 75% chi phí khi gia công sản phẩm quần áo tại Triều Tiên.

Theo Reuters, các nhà máy sản xuất đồ may mặc tại Triều Tiên thường tọa lạc ở thành phố Siniuju gần với Dandong, một số khác nằm ở ngoại ô Bình Nhưỡng. Quần áo thành phẩm thường được vận chuyển trực tiếp từ Triều Tiên đến cảng Trung Quốc và sau đó tỏa đi khắp thế giới.

Các thương nhân tiết lộ rằng mọi nhà máy ở Triều Tiên đều thuộc sở hữu nhà nước. Một doanh nhân Trung Quốc cho hay các công nhân Triều Tiên mỗi ngày có thể sản xuất số quần áo nhiều hơn đồng nghiệp Trung Quốc 30%. Người này nhận xét : "Không giống như công nhân Trung Quốc làm việc vì tiền lương, công nhân Triều Tiên có thái độ làm việc khác hẳn. Công nhân Triều Tiên tin rằng họ lao động vì quốc gia và lãnh đạo của mình".

Công nhân Triều Tiên cũng nhận mức tiền lương rất khiêm tốn. Những người làm việc tại khu công nghiệp Kaesong thường nhận khoảng 75-160 USD/tháng, trong khi đó các công nhân Trung Quốc trung bình nhận được 450-750USD/tháng.

Theo Trung tâm Xúc tiến Thương mại Hàn Quốc (KOTRA), trong năm 2016, dệt may là mặt hàng xuất khẩu lớn thứ hai của Triều Tiên, đứng sau than đá.

Reuters đánh giá rằng ngành công nghiệp dệt may của Triều Tiên thịnh vượng cho thấy nước này đã bắt đầu thích nghi. Đại diện của Hải quan Trung Quốc xác nhận với các phóng viên rằng trong nửa đầu năm 2017, xuất khẩu từ nước này sang Triều Tiên đã tăng gần 30% lên 1,67 tỉ USD, chủ yếu là nguyên liệu may mặc và các hàng hóa không có trong danh sách cấm vận của Liên Hợp Quốc.

Hà Linh

Kim Jong-Un "tạm ngưng" kế hoạch bắn tên lửa đến đảo Guam (RFI, 15/08/2017)

Hôm 15/08/2017, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-Un tuyên bố là ông sẽ tạm ngưng kế hoạch bắn các tên lửa đến gần đảo Guam của Mỹ, nhưng cảnh cáo là sẽ thi hành kế hoạch này trong trường hợp có những "hành động vô trách nhiệm khác của Washington".

Người dân Guam (Hoa Kỳ) biểu tình vì hòa bình, trong bối cảnh Bắc Triều Tiên có kế hoạch bắn tên lửa tới khu vực này. Ảnh chụp ngày 14/08/2017 trên đường phố Guam. REUTERS/Erik De Castro

Vào tuần trước Bình Nhưỡng đã dọa sẽ bắn bốn tên lửa bay ngang qua Nhật Bản về hướng đảo Guam của Mỹ, nơi đặt hai căn cứ quân sự quan trọng. Theo hãng tin chính thức KCNA, ông Kim Jong-Un hôm qua đã được báo cáo về kế hoạch nói trên khi đi thanh tra bộ chỉ huy Lực lượng chiến lược, đặc trách các đơn vị tên lửa đạn đạo của quân đội Bắc Triều Tiên. Lãnh đạo chế độ Bình Nhưỡng cho rằng để "giải tỏa căng thẳng và ngăn chận một cuộc xung đột nguy hiểm", trước hết Hoa Kỳ phải quyết định một "phương án thích hợp".

Dường như ông Kim Jong-Un muốn nói đến các cuộc tập trận chung thường niên của Hoa Kỳ và Hàn Quốc sắp diễn ra. Bình Nhưỡng vẫn lên án các cuộc tập trận chung này là diễn tập xâm lăng Bắc Triều Tiên, mặc dù Seoul và Washington khẳng định đây chỉ là những cuộc tập trận hoàn toàn mang tính phòng thủ.

Hôm nay, chính quyền đảo Guam cho biết họ rất vui mừng khi thấy Bắc Triều Tiên dường như đã lùi bước trong việc thực hiện kế hoạch bắn tên lửa đến gần lãnh thổ này của Mỹ.

Theo một số nhà quan sát được hãng tin AFP trích dẫn, những tuyên bố hôm nay của lãnh đạo Bắc Triều Tiên có thể là một cánh cửa để thoát khỏi cuộc khủng hoảng do cuộc khẩu chiến giữa tổng thống Mỹ Donald Trump với chế độ Bình Nhưỡng.

Tình hình này trong những ngày qua đã khiến cả thế giới lo ngại. Hôm qua, lãnh đạo ngoại giao của Liên Hiệp Châu Âu, bà Federica Mogherini đã kêu gọi cộng đồng quốc tế sử dụng "những phương tiện hòa bình và phi quân sự" để chấm dứt khủng hoảng với Bắc Triều Tiên. Đồng thời bà yêu cầu Bình Nhưỡng tránh "mọi hành động khiêu khích mới".

Thanh Phương

******************

Tên lửa Bắc Triều Tiên : Du khách Hàn Quốc ở đảo Guam vẫn bình thản (RFI, 15/08/2017)

Đảo Guam vẫn là nơi thu hút nhiều du khách ngoại quốc, đặc biệt là khách Hàn Quốc. Bất chấp nguy cơ tên lửa Bắc Triều Tiên, những du khách này vẫn không hủy các chuyến đi nghỉ, vì họ cũng đã quá quen với mối đe dọa từ miền Bắc. Từ đảo Guam, đặc phái viên Angélique Forget gởi về bài tường trình :

Một bãi biển tại vịnh Tumon, Guam, Hoa Kỳ, 14/08/2017. REUTERS/Erik De Castro

"Hyunik Yang và vợ đã từ Seoul đến đảo Guam từ ba hôm trước để nghỉ hè một tuần tại đây. Bất chấp mối đe dọa Bắc Triều Tiên đối với đảo nằm trên Thái Bình Dương này, họ không hề tính đến chuyện hủy chuyến đi.

Hyunik Yang giải thích : "Dứt khoát không hủy. Chúng tôi chẳng quan tâm gì đến lời đe dọa như vậy, cho dù nó có liên quan đến đảo Guam. Họ nói là sẽ bắn một tên lửa, nhưng chúng tôi không tin. Họ lúc nào cũng lừa bịp. Trong chuyện này cũng vậy, họ lừa bịp bởi vì họ đang tuyệt vọng".

Từ bãi biển cát trắng nơi mà cô đang nằm phơi nắng sáng nay, Amanda Lee, 26 tuổi, cũng mặc kệ những lời đe dọa của Bắc Triều Tiên. Cô nói : "Dân Hàn Quốc chúng tôi thường xuyên bị họ đe dọa như vậy. Cho nên, đối với chúng tôi đó là chuyện thường ngày. Họ có đe dọa chúng tôi mỗi ngày, chúng tôi cũng mặc kệ"..

Trong một nhà hàng nổi tiếng ở đảo Guam, mọi người cũng nói như vậy. Jane Kim, hầu bàn của nhà hàng, đã đến định cư trên đảo này từ cách đây một năm và dự định sẽ sống ở đây lâu dài. Cô nói : "Tôi nghĩ rằng đảo Guam được an ninh hơn vì đây không phải là Triều Tiên. Ít ra ở đây Hoa Kỳ bảo vệ Guam, vì đây là một đảo của Mỹ. Ở đây có một căn cứ quân sự lớn, cho nên tấn công chúng tôi sẽ khó hơn là tấn công Hàn Quốc.

Sự tin tưởng của du khách Hàn Quốc vào an ninh của Guam là một điều tốt cho đảo này : 60% thu nhập của Guam là đến từ du lịch".

Thanh Phương

********************

Lực lượng Mỹ có thể dùng để trị Bắc Triều Tiên hùng hậu ra sao ? (RFI, 14/08/2017)

Vào lúc mà cả Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ đều dọa trút "bão lửa" xuống đầu đối phương, các nhà quan sát đã bắt đầu xem xét các phương tiện tấn công và đáp trả của hai bên. Sau tên lửa của Bình Nhưỡng, ngày 11/08/2017 vừa qua, hãng tin Pháp AFP đã điểm lại lực lượng hùng hậu mà Mỹ đã có sẵn tại Châu Á có thể được huy động để đối phó với Bắc Triều Tiên

Ảnh minh họa : Đô đốc Mỹ Scott Swift trên tàu sân bay USS Ronald Reagan lúc kết thúc cuộc tập trận Talisman Saber 2017 với Úc. Ảnh ngày 28/07/2017. Reuters

Theo AFP, phương châm của Quân Đội Mỹ là #fighttonight, hiểu là "chiến đấu ngay đêm nay", một phương châm nêu bật tư thế quân sự luôn luôn sẵn sàng của Mỹ trước Bắc Triều Tiên. Do vậy, khi tổng thống Mỹ Donald Trump, trong thông điệp twitter ngày 11/08 vừa qua của ông, đã đanh thép lên tiếng cho biết là "những phương án quân sự đã hoàn toàn sẵn sàng để đối phó nếu Bắc Triều Tiên manh động", Lầu Năm Góc cũng không cần phải thay đổi gì trong cách bố trí lực lượng của họ.

Như vậy, lực lương mà Mỹ có thể huy động trong trường hợp mà khẩu chiến Mỹ-Bắc Triều Tiên biến thành chiến tranh thực sự bao gồm những gì ?

Lực lượng ở Hàn quốc

Trước hết là lực lượng gần ba chục ngàn lính Mỹ, võ trang đầy đủ, đang hiện diện thường trực tại Hàn Quốc.

Một cách cụ thể, Quân Đội Mỹ hiện có 28.500 lính đồn trú trên bán đảo Triều Tiên, ở phía nam vĩ tuyến 38, bao gồm đầy đủ bốn binh chủng : Không Quân, Hải Quân, Lục Quân, và Thủy Quân Lục Chiến.

Đây được xem là "chủ lực quân" của lực lượng Mỹ trong vùng để đối phó với Bắc Triều Tiên.

Lực lượng hùng hậu nhất của Mỹ tại Hàn Quốc bao gồm 19.000 binh sĩ thuộc Quân Đoàn 8 đóng ở Yongsan, Seoul, chỉ cách vùng phi quân sự phân chia hai nước khoảng 40 cây số.

Nhiều phi đội chiến đấu – oanh tạc cơ phản lực F-16 cũng đặt căn cứ thường trực ở Hàn Quốc, cũng như loại phi cơ tấn công trên mặt đất A-10, được cho là có thể giúp ngăn chận đà tiến của bộ binh Bắc Triều Tiên.

Lực lượng Mỹ hùng hậu kể trên lại luôn thao diễn với đồng đội Hàn Quốc, trên bộ, trên không, trên biển, do đó rất thông thạo địa hình. Một đợt tập trận hỗn hợp thường niên cũng được dự kiến vào tháng 8 này, vừa để luyện tập kỹ năng đồng tác chiến, vừa để phô trương lực lượng nhằm mục đích răn đe Bắc Triều Tiên.

Sau cùng, để đối phó với hỏa tiễn tầm trung của Bắc Triều Tiên, Mỹ đã lắp đặt hệ thống lá chắn THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc. Chính quyền Seoul ban đầu không mấy sốt sắng, vì không muốn làm phật ý Bắc Kinh, nhưng rốt cuộc đã chấp nhận cho Washington triển khai hệ thống này sau loạt thử hỏa tiễn của Bình Nhưỡng.

Lực lượng tại Nhật Bản

Thành tố quan trọng thứ hai của lực lượng quân sự mà Mỹ có thể dùng để đối phó với Bắc Triều Tiên là các đơn vị quân đội đồn trú tại Nhật Bản, một nước rất gần bán đảo Triều Tiên.

Hiện nay, số lính Mỹ có mặt tại Nhật Bản lên đến 47.000 người, trong đó gần một nửa – 20.000 quân – thuộc lực lượng thủy quân lục chiến, chuyên đổ bộ lên các bờ biển. Lực lượng này rất có ích nếu xẩy ra chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên.

Toàn bộ các lực lượng kể trên được dặt dưới quyền chỉ huy của Bộ Tư Lệnh Thái Bình Dương, tên tắt tiếng Anh là PACOM, mà đại bản doanh đặt tại Hawaii. PACOM có tổng cộng 377.000 nhân viên dân sự và quân sự khắp vùng Châu Á Thái Bình Dương.

Riêng Hải Quân Mỹ thì có một lực lượng hải-không quân, tập hợp chung quanh hàng không mẫu hạm Ronald Reagan, đặt căn cứ tại Yokosuka (Nhật Bản). Đây cũng là nơi đặt tổng hành dinh của Hạm Đội 7.

Hải Quân chính là biểu tượng sức mạnh của Mỹ hiện nay, giúp Mỹ tung hoành trên Thái Bình Dương và vùng biển khu vực, hơn hẳn mọi nước khác cho dù Trung Quốc cũng đang cố phô trương uy lực và thách thức vai trò lãnh đạo của Mỹ, cũng như là Nga, đang đẩy mạnh công cuộc hiện đại hóa ngành hải quân của mình.

Vào lúc này, thì chỉ có hàng không mẫu hạm Ronald Raegan hoạt động trong khu vực, nhưng chiếc Theodore Roosevelt đang thao diễn ở phía nam California và chiếc USS Nimitz đang ở vùng Vịnh.

Tuy nhiên, trong sự bố trí lực lượng của Mỹ nhằm đối phó với Bắc Triều Tiên, có một thành tố chủ chốt nhưng lại ít được nhắc đến : Đó là đội tàu ngầm nguyên tử tấn công rất đa năng.

Các tàu ngầm này vừa có thể tấn công, phóng đi hàng loạt hỏa tiễn hành trình một cách chính xác đến các mục tiêu ở xa, vừa có thể thu thập thông tin tình báo, và đối với một số chiếc, có thể cho đổ bộ đặc công lên phía sau các tuyến phòng thủ của đối phương.

Mới đây, tổng thống Donald Trump đã làm cho giới tướng lãnh Mỹ tức giận khi khoe công khai là tầu ngầm hạt nhân Mỹ hiện diện gần bán đảo Triều Tiên.

Tiết lộ về vị trí hay hoạt động của đội tàu ngầm là điều tối kỵ trong Quân Đội Mỹ trong lúc mà theo truyền thống, hoạt động của tầu ngầm thuộc diện "Silent Service".

Đảo Guam cũng là một thành tố trong bố trí lực lượng của Mỹ

Tên của đảo trong những ngày gần đây đã nổi cộm trong dòng thời sự quốc tế sau khi được lãnh đạo Bình Nhưỡng Kim Jong Un chọn làm mục tiêu của 4 hỏa tiễn Bắc Triều Tiên.

Thế nhưng, từ lâu nay, hòn đảo nằm cách Bình Nhưỡng khoảng 3.400 cây số về phía đông nam này đã nắm một vị trí chiến lược cho các chiến dịch của Mỹ ở Thái Bình Dương.

Căn cứ không quân Andersen trên đảo đã được thiết kế để có thể đón mọi loại oanh tạc cơ cỡ lớn với tầm hoạt động xa của Mỹ, từ loại siêu pháo đài bay B-52, cho đến loại oanh tạc cơ chiến lược tàng hình B-1B Lancer, đã từng bay trên bán đảo Triều Tiên trong thời gian gần đây, và nhất là loại B2, hiện đại nhất của Mỹ vào lúc này.

Quân cảng trên đảo Guam cũng thuộc loại lớn, được thiết kế để tiếp nhận các hàng không mẫu hạm, đến đấy để nhận tiếp liệu khi cần thiết. Đảo cũng được một hệ thống bắn chặn hỏa tiễn THAAD bảo vệ.

Không chỉ quan tâm đến vế quân sự, trước nguy cơ đến từ Bình Nhưỡng, Washington cũng đã dự phòng khả năng lãnh thổ Mỹ bị Bắc Triều Tiên tấn công, trước hết là đảo Guam, và xa hơn một chút là quần đảo Hawaii, chuẩn bị vế dân sự.

Trong bối cảnh Guam đang bị dọa, chính quyền Mỹ hôm 11/08 vừa qua đã công bố một quyển hướng dẫn người dân trong tình hình bị tấn công.

Đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Mỹ, tập hướng dẫn này đưa ra những khuyến cáo cụ thể cho số 160.000 dân cư trên đảo, cho biết nên làm gì trước, trong lúc, và sau một cuộc tấn công hạt nhân. Một vài ví dụ : Không nên nhìn ánh sáng bom nổ, cởi bỏ quần áo ngoài khi bị kẹt ở ngoài trời, không kịp vào nơi trú ẩn, luôn luôn có một bản đồ trên người… Lời khuyên còn đi vào chi tiết ngay cả trong cách tắm rửa.

Tiểu bang Hawaii chuẩn bị cho nguy cơ bị tấn công hạt nhân

Nếu đảo Guam là nơi bị Bình Nhưỡng trực tiếp đe dọa, thì Hawaii, nằm giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên, lại là tiểu bang đầu tiên chính thức chuẩn bị cho tình hình nghiêm trọng nhất. Cùng với Alaska, Hawaii nằm trong tầm bắn của hỏa tiễn Bắc Triên.

Theo ghi nhận của đài truyền hình Pháp BFMTV, từ ngày 07/08, những bài tập giả định một tấn công hạt nhân đã được tiến hành trong các trường công lập ở Hawaii, tạo ra bầu không khí chiến tranh lạnh trên quần đảo Mỹ ở Thái Bình Dương này.

Theo truyền thông Mỹ, Hawaii là tiểu bang đầu tiên của Hoa Kỳ chính thức chuẩn bị đối phó với hiểm họa này, bên cạnh những hiểm họa thiên nhiên thường xuyên đe dọa vùng này : Sóng thần, bão lụt, kể cả núi lửa, động đất. Theo giới chuyên gia thì khả năng xẩy ra tấn công hạt nhân rất thấp nhưng vẫn phải dự phòng trường hợp xấu nhất.

15 phút chuẩn bị ngắn ngủi nhưng đủ để ‘sống sót’

Theo lời trung tá Charles Anthony, trả lời đài truyền hình CNN hôm 09/08, nếu Bắc Triều Tiên bắn một hỏa tiễn liên lục địa, thì phải tính 20 phút, từ lúc bắn đi đến lúc rơi xuống Hawai.

Và như thế, theo Vern Miyagi, thuộc Cơ quan quản lý khủng hoảng Hawai, được CNN trích dẫn, dân chúng sẽ có 15 phút ngắn ngủi để tìm nơi trú ẩn, vì chính quyền cần 5 phút để xác nhận vụ bắn và đường bay của hỏa tiễn.

Hawai không có hầm trú ẩn hạt nhân, cho nên chính quyền phải chuẩn bị trước và hướng dẫn cho số 1,4 triệu cư dân, và đã công bố một tài liệu đưa ra những điều cần làm, như nghe đài, chọn nơi trú ẩn tốt nhất như thế nào, chọn nơi bằng bê tông, không nhìn ánh sáng quá mạnh khi bom nổ…

Hawai cũng sẽ thiết lập hệ thống còi báo động và sẽ thử thường xuyên. Hệ thống này tương tự như hệ thống vào thời chiến tranh lạnh nhưng đã không còn được dùng từ những năm 1980.

Một cuộc báo động thử được dự trù vào tháng 11 tới đây. Còi báo động mới sẽ vang lên sau những loại còi báo động đã được thiết lập cho thiên tai, thường vang lên vào ngày đầu tháng làm việc vào lúc 11g45. Báo động sẽ vang lên từ bunker với tường bê tông dầy 2 mét, xây dưới miệng núi lửa Diamond Head.

Ông Vern Miyagi trấn an : "Chúng tôi chỉ muốn dân chúng có một tài liệu hướng dẫn mà họ có thể sử dụng như trong trường hợp thiên tai, bão lụt, sóng thần…".

Nhưng trong trường hợp chiến tranh hạt nhân thì báo động không thể chỉ như đối với thiên tai. Một hệ thống báo động trên điện thoại di động đang được chuẩn bị. Dân chúng còn được khuyên dự trữ lương thực cho 14 ngày chứ không chỉ 7 ngày như trong trường hợp thiên tai bình thường.

Theo báo New York Times, số cuối tháng 7, chính quyền Mỹ đã suy nghĩ về việc thiết lập những quy định khẩn cấp mới từ năm ngoái, sau các đợt thử tên lửa của Bình Nhưỡng. Nhưng đó là trước cuộc bắn thử tên lửa xuyên lục địa tháng 7 vừa qua. Ngay năm 2009, chính quyền Obama thông báo là Bình Nhưỡng có thể bắn một hỏa tễn đạn đạo về hướng Hawaii, và Hoa Kỳ đã tăng cường hệ thống phòng thủ tại quần đảo này.

Dân chúng tại chỗ như đã quen dần với đài ra đa khổng lồ chống tên lửa được cải tên thành "quả banh đánh golf". Từng bị chỉ trích vì quá tốn kém, phương tiện này gần đây đã được nhiệt liệt tán đồng từ tháng 5 vừa qua khi cho phép chặn được một hỏa tiễn được giả định là bắn đi từ Bắc Triều Tiên.

Mai Vân

***********************

Giám đốc CIA : Chiến tranh với Bắc Triều Tiên chưa bùng nổ trước mắt (RFI, 14/08/2017)

Trả lời truyền thông Mỹ tuần qua, một số quan chức cao cấp Hoa Kỳ, trong đó có giám đốc CIA, khẳng định, trước mắt chưa có nguy cơ bùng nổ chiến tranh với Bắc Triều Tiên, tuy nhiên, khả năng xung đột là cao hơn. Các nhận xét được đưa ra vào lúc cuộc khẩu chiến giữa tổng thống Mỹ và lãnh đạo Bắc Triều Tiên, dữ dội đến mức nhiều người cho rằng xung đột quân sự là khó tránh khỏi.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đón tiếp tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ, tướng Joseph Dunford, tại Seoul, ngày 14/08/2017. Reuters

Hôm qua, 13/08/2017, trả lời phỏng vấn CBS News, giám đốc cơ quan tình báo Mỹ CIA, ông Mike Pompeo, cho biết "không có thông tin nào" cho thấy nguy cơ bùng nổ chiến tranh với Bắc Triều Tiên trong hiện tại, tuy nhiên Bình Nhưỡng đang phát triển vũ khí hạt nhân, "với một tốc độ đáng báo động".

Lãnh đạo cơ quan tình báo Mỹ cũng báo trước là không nên ngạc nhiên khi thấy Bắc Triều Tiên thử tên lửa liên lục địa lần thứ ba, sau hai vụ thử trong tháng Bảy. Giám đốc CIA Mike Pompeo cũng trấn an dân chúng là chính quyền Mỹ, tình báo cũng như quân đội, đang làm mọi thứ trong quyền hạn để bảo vệ nước Mỹ khỏi thách thức từ Bắc Triều Tiên.

Cố vấn an ninh quốc gia McMaster, trong một cuộc trả lời trước đó với ABCs, nhấn mạnh là nguy cơ hiện nay "không lớn hơn tuần trước", nhưng "chúng ta đang gần với chiến tranh hơn là một thập niên trước".

Lo ngại về lời lẽ bốc lửa của tổng thống Trump

Cựu tổng tham mưu trưởng Quân Đội Mỹ, đô đốc Mike Mullen, trả lời NBC News, tỏ ra "hết sức lo ngại", về các lời lẽ "rất mạnh" từ phía Bắc Triều Tiên, cũng như Hoa Kỳ, dường như đang "làm giảm" cơ hội cho hòa bình, gia tăng nguy cơ "những phản ứng bất tương xứng", khiến tình hình "vượt tầm kiểm soát". Cựu giám đốc CIA Leon Panetta cũng lo ngại về phong cách nói năng bốc đồng của tổng thống Donald Trump, có thể khiến xung đột trở nên nghiêm trọng hơn.

Tổng tham mưu trưởng Mỹ tới Hàn Quốc

Theo Reuters, tổng tham mưu trưởng Quân Đội Mỹ, tướng Joseph Dunford, đang công du Đông Bắc Á. Người phát ngôn của Phủ tổng thống Hàn Quốc cho biết trong cuộc gặp tổng thống Hàn Quốc hôm nay, lãnh đạo quân đội Mỹ khẳng định "các biện pháp quân sự đang được chuẩn bị" sẽ chỉ được dùng đến khi nào "ngoại giao và trừng phạt kinh tế thất bại". Tổng tham mưu trưởng Mỹ sẽ tới Nhật Bản và Hàn Quốc.

Về phần mình, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in hôm nay một lần nữa kêu gọi hòa bình cho bán đảo Triều Tiên, và đề nghị Bình Nhưỡng chấm dứt các đe dọa. Trong khi đó, thứ trưởng quốc phòng Hàn Quốc Suh Choo-suk dự kiến Bắc Triều Tiên phải mất từ một đến hai năm nữa mới làm chủ được công nghệ thu nhỏ đầu đạn hạt nhân.

Trọng Thành

*******************

Thống đốc đảo Guam tỏ thái độ cứng rắn với Bắc Triều Tiên (RFI, 14/08/2017)

Guam : Thống đốc Eddie Calvo (T) trả lời họp báo tại trụ sở chính quyền tại Adelup, ngày 14/08/2017. Reuters

Hôm 14/08/2017, thống đốc đảo Guam Eddie Calvo phát biểu trước báo chí rằng "đôi khi cần phải có một cú đấm thẳng mặt để chấm dứt những trò dọa nạt", đáp lại việc Bình Nhưỡng đe dọa phóng tên lửa nhắm vào đảo này.

Trước đó, ngày 12/08/2017, ông Eddie cũng đăng trên facebook một đoạn video về cuộc trao đổi qua điện thoại giữa ông và tổng thống Mỹ Donald Trump về vấn đề Bắc Triều Tiên. Ông Trump tuyên bố "Chính phủ đã sẵn sàng 1000% vì Guam, các bạn đang sống trong an ninh".

Nhịp sống ở hòn đảo với 160 nghìn dân và hai căn cứ quân sự gồm 6 nghìn lính Mỹ có vẻ như không xáo trộn nhiều sau những lời đe dọa từ Bắc Triều Tiên.

Thông tín viên RFI Angélique Forget tại Guam gửi về bài tường thuật :

"Tony San Nicolas 30 tuổi ngồi trên chiếc khăn tắm đưa mắt quan sát vùng biển Thái Bình Dương. Cư dân này của hòn đảo tin vào khả năng xảy ra cuộc tấn công tên lửa nhưng nghĩ rằng chẳng việc gì phải sợ.

San Nicolas nói rằng "Bắc Triều Tiên đã sẵn sàng ! Họ sẵn sàng phóng tên lửa tới bất cứ nơi nào. Tôi hy vọng điều đó sẽ không xảy ra. Những thói quen thường nhật của tôi đến giờ cũng không có gì thay đổi, tôi ra khỏi nhà tận hưởng không gian ngoài trời. Hôm nay là một ngày tuyệt vời, nắng đẹp, biển đẹp khiến tôi chỉ muốn lặn ngụp !"

Ở Guam, người dân giờ đã quen với bão tố, động đất hay cảnh báo sóng thần. Mối đe dọa từ tên lửa của Bắc Triều Tiên dường như chỉ được coi là một mối nguy hiểm thêm nếm.

Tại cửa hàng cho thuê thiết bị lặn của mình, anh Gayle 27 tuổi thậm chí chỉ thoáng cười khi được hỏi anh có tin rằng mối đe dọa này là một cơ hội quảng bá cho đảo Guam.

Anh nói "Gia đình và bạn bè của tôi ở Mỹ lúc nào cũng hỏi : Guam nằm ở đâu vậy ? Bây giờ, nhờ Kim Jong-Un, chúng tôi thành ra nổi tiếng !"

Tuy nhiên, sự thật chúng ta đều biết nếu Bắc Triều Tiên bắn tên lửa thì chỉ mất 14 phút là tên lửa bay tới Guam. Trong trường hợp vụ tấn công xảy ra, người dân Guam hiện tại chủ yếu dựa vào sự bảo vệ của lá chắn chống tên lửa do quân đội Mỹ triển khai".

Minh Tâm

********************

Bắc Triều Tiên triệu hồi các đại sứ chủ chốt (RFI, 14/08/2017)

Ngày 14/08/2017, theo nguồn tin từ Yonhap, một quan chức Hàn Quốc giấu tên cho biết Bình Nhưỡng đã triệu hồi các quan chức ngoại giao quan trọng, trong đó ít nhất có các đại sứ tại Trung Quốc và Nga và đại diện tại Liên Hiệp Quốc.

Ảnh minh họa : Ngoại trưởng Bắc Triều Tiên Ri Yong Ho (G). Ảnh chụp nhân hội nghị ASEAN tại Manila, ngày 08/08/2017. Reuters

Quan chức Hàn Quốc nói trên cho biết".Bắc Triều Tiên có vẻ như đang tổ chức một hội nghị của các lãnh đạo ngoại giao nước ngoài sau khi gọi các đại sứ của họ tại các nước lớn về lại Bình Nhưỡng" Nhưng thông tin chính xác về số đại sứ được triệu hồi tham dự cuộc họp thì không được tiết lộ.

Người phát ngôn bộ Thống Nhất Hàn Quốc, ông Baik Tae-hyun phát biểu với báo giới rằng đây cũng có thể chỉ là một phần của hội nghị đại sứ thường kỳ của Bắc Triều Tiên. Theo ông Baik Tae hyun, gần đây nhất, cuộc họp đại sứ lần thứ 43 của Bắc Triều Tiên được tổ chức vào tháng 7 năm 2015.

Động thái này của Bắc Triều Tiên diễn ra trong bối cảnh Bình Nhưỡng đang bị nhiều chỉ trích và các biện pháp trừng phạt quốc tế sau khi phóng thử thành công hai tên lửa liên lục địa và tuyên bố trong tháng 8 sẽ phóng tên lửa nhắm tới đảo Guam, Mỹ.

Các nhà quan sát cho rằng cuộc họp cũng có thể liên quan việc gần đây Trung Quốc tuyên bố sẽ hành động nhiều hơn để phản đối các hành động khiêu khích quân sự của Bình Nhưỡng. Hôm nay, Bắc Kinh vừa thông báo kể từ nữa đêm mai sẽ ngưng nhập khẩu than, sắt, chì, quặng sắt chì và hải sản từ Bắc Triều Tiên.

Minh Tâm

Khủng hoảng tên lửa Bắc Triều Tiên : Kinh tế Hàn Quốc "chịu vạ lây"

Trong những ngày gần đây, khủng hoảng Bắc Triều Tiên là đề tài nóng bỏng trên các trang báo Pháp. Le Monde số ra hôm nay có bài viết với tiều đề "Kinh tế Hàn Quốc bị ảnh hưởng từ khủng hoảng tên lửa". Cuộc khủng hoảng Bắc Triều Tiên có những tác động, dù là gián tiếp, nhưng lại rất nặng nề, tới nền kinh tế Hàn Quốc.

Năm 2016, hãng Samsung của Hàn Quốc đứng đầu thị trường Trung Quốc về điện thoại thông minh. REUTERS/Baz Ratner

Trung Quốc, đối tác thương mại hàng đầu của Hàn Quốc, đã áp dụng nhiều biện pháp trả đũa việc Seoul triển khai hệ thống lá chắn tên lửa THAAD của Mỹ trên lãnh thổ Hàn Quốc.

Mặc dù THAAD nhằm chống tên lửa của Bắc Triều Tiên, nhưng Bắc Kinh lại coi đó là mối đe dọa tới an ninh của Trung Quốc nên đã phản ứng gay gắt vào hồi tháng 07/2016, khi tổng thống Hàn Quốc khi đó là bà Park Geun-hye quyết định triển khai THAAD và vào hồi tháng 03/2017 khi lá chắn THAAD chính thức bắt đầu được lắp đặt ở Seongju - miền trung Hàn Quốc. Hàng hóa Hàn Quốc đã bị tẩy chay dữ dội ở Trung Quốc. Bắc Kinh thậm chí còn cấm công dân Trung Quốc sang Hàn Quốc du lịch.

Theo Hiệp hội Thương mại quốc tế của Hàn Quốc (KITA), xuất khẩu phụ tùng xe hơi của Hàn Quốc sang Trung Quốc đã sụt giảm 33% trong giai đoạn tháng 03-05/2017. Lượng sản phẩm của hãng Hyundai - Kia bán ra trên thị trường nước láng giềng Trung Quốc cũng sụt giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng tới cả các nhà cung cấp của hãng này. Gần 1.000 công ty Hàn Quốc trong lĩnh vực xe hơi bị tác động ở nhiều mức độ khác nhau.

Ngày 27/07/2017, trong buổi gặp gỡ giữa giới doanh nhân và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Nhà Xanh (phủ tổng thống Hàn Quốc), phó chủ tịch Hyundai-Kia, ông Chung Eui-sun, đã phải nhờ sự giúp đỡ của tổng thống.

Samsung, hãng đứng đầu bảng trên thị trường điện thoại thông minh ở Trung Quốc hồi năm 2016, đã tụt xuống vị trí thứ 8 vào năm nay. Các tập đoàn mỹ phẩm Hàn Quốc cũng chịu chung số phận, trước hết phải kể tới Amore Pacific, công ty sở hữu các nhãn hiệu Sulwhasoo, Mamonde và Innisfree, vốn rất nổi tiếng ở Trung Quốc. Doanh số bán hàng quý 2/2017 của Amore Pacific đã giảm 17,8%, còn 1410 tỉ won (1,05 tỉ euro). Lợi nhuận của hãng giảm 57,9%, còn 130,4 tỉ won. Lợi nhuận của tập đoàn LG Household&Health Care, một gã khổng lồ khác trong ngành mỹ phẩm Hàn Quốc, cũng giảm 57,9%.

Tập đoàn phân phối thực phẩm Lotte, doanh nghiệp cho chính phủ triển khai THAAD trên phần đất của công ty mình, cũng bị giảm 4,3% doanh số bán hàng quý 1/2017, do không xuất khẩu được nhiều hàng sang Trung Quốc, nhiều chuỗi cửa hàng của Lotte tại Trung Quốc phải đóng cửa. Do du lịch mất mùa, chuỗi cửa hàng miễn thuế của Lotte cũng không còn "ăn nên làm ra" như trước đây.

Theo thống kê hồi tháng 06/2017, du lịch Hàn Quốc cũng giảm 36,2%/năm, do mất tới 66,4% khách hàng Trung Quốc. Thu nhập của ngành du lịch Hàn Quốc đạt mức thấp nhất từ quý 2/2011. Căng thẳng song phương cũng khiến số du khách Hàn Quốc tới Trung Quốc giảm 60% vào quý 2/2017 so với cùng kỳ năm ngoái. Số chuyến bay nối hai quốc gia cũng giảm 44,9%. Bộ Du Lịch Hàn Quốc đã phải chi 80 tỉ won để hỗ trợ các hãng lữ hành.

Le Monde kết luận, trong hoàn cảnh hiện tại, các nhà công nghiệp Hàn Quốc cần tìm cách thích nghi, tập trung phát triển các thị trường như Mỹ, Malaysia và Thái Lan.

Moskva đứng ngoài "cuộc khẩu chiến" Bắc Triều Tiên

Vẫn liên quan tới cuộc khủng hoảng Bắc Triều Tiên, Le Figaro nhận định "Moskva thích đứng bên ngoài vụ lùm xùm và ngả theo Bắc Kinh". Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, hôm thứ Sáu tuần trước cho biết Nga sẽ không chấp nhận một đất nước Bắc Triều Tiên hạt nhân hóa. Còn cho tới nay, tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn giữ yên lặng trên hồ sơ Bắc Triều tiên, theo Le Figaro, rất có thể chủ nhân điện Krelim đang tìm kiếm một chiến lược mới hoặc một thời điểm thích hợp hơn.

Về quan hệ ngoại giao, Le Figaro cho biết quan hệ Moskva-Bình Nhưỡng chưa bao giờ lấy sự tin tưởng làm nền tảng. Hồi đầu những năm 1960, chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng đã khiến Moskva lo ngại. Điện Kremlin vì thế chọn giải pháp hợp tác để quan sát, thậm chí là kiểm soát các nghiên cứu và và thử nghiệm hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Sử gia Andrei Lankov, chuyên gia về Triều Tiên hồi tưởng : "Lãnh đạo Bắc Triều Tiên chưa bao giờ có thiện cảm đặc biệt với Liên Xô, nhưng làm ra vẻ nhượng bộ để che mắt Liên Xô". Ngày nay, Moskva cũng không giữ vai trò gì đặc biệt với Bình Nhưỡng. Lãnh đạo Bắc Triều Tiên tìm cách giữ mối quan hệ láng giềng tốt với Nga thì cũng chỉ là để giữ đối trọng với Trung Quốc mà thôi. Còn hợp tác kinh tế và quân sự thì vẫn rất hạn chế. Trong khi đó, về lý thuyết, các tên lửa đạn đạo của Bắc Triều Tiên có tầm bay 3.000 km, có thể bắn tới hồ Baikal, đe dọa một khu vực rộng lớn ở nam Siberia, đặc biệt là Vladivostok, thủ phủ của vùng Viễn Đông của Nga.

Theo Le Figaro, việc kiềm chế của Nga đối với Bắc Triều Tiên có thể được giải thích phần nào bằng quan điểm Nga không chấp nhận bất kỳ hình thức trừng phạt hay cấm vận nào, vì các ý định đánh vào kinh tế đều không chống được các chương trình phát triển tên lửa và hạt nhân của Bình Nhưỡng, mà chỉ tác động tới đời sống người dân.

Và đối với điện Kremlin, hồ sơ Bắc Triều Tiên chỉ đứng ở vị trí thứ ba. Ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Nga là quan hệ với các nước thành viên Liên Xô cũ, nhất là Ukraine. Thứ hai là Trung Đông, Syria và cuộc chiến chống khủng bố nói chung.

Robot - mối nguy của nhân công giá rẻ

Trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, báo Les Echos nhận định tại Châu Á, số phận của vài chục triệu nhân công dệt may có thể sẽ bị ảnh hưởng nếu các robot được đưa vào sử dụng trong ngành công nghiệp may mặc. Trong bài viết "Mối nguy hiểm cho các nhà máy giá rẻ tại các nước kinh tế mới nổi", Les Echos cho biết một công ty khởi nghiệp do hai kỹ sư Ấn Độ thành lập năm 2011 đã chế tạo thành công hai robot có tên gọi "Butler" và "Sorter" để phục vụ trong kho hàng dệt may. Nhiều khách hàng mua hai loại robot trên với số lượng lớn là các doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm may mặc trên mạng internet.

Liệu đó có phải một thành công ? Chắc chắn đó là thành công của ngành công nghệ Ấn Độ. Nhưng tại một đất nước mà mỗi tháng phải tiếp nhận thêm khoảng 1 triệu lao động mới thì thành tựu công nghệ robot lại làm dấy lên nỗi sợ mất việc làm. Theo một báo cáo mới của Ngân Hàng Thế Giới, các nước có nền kinh tế mới nổi sẽ phải chịu nhiều hệ quả tiêu cực của công nghệ robot. Gần 70% lao động ở các quốc gia này sẽ bị ảnh hưởng. Tỉ lệ này là 57% ở các nước thuộc tổ chức Tổ Chức Hợp Tác và Phát Triển Kinh Tế OCDE.

Năm ngoái, tổ chức Lao Động Quốc Tế cũng đã gióng hồi chuông cảnh báo cho ngành dệt may, theo đó gần 90% nhân công dệt may và da giầy của Việt Nam và Cam Bốt sẽ mất việc vì robot. Trong khi đó, đó lại là lĩnh vực hiện đang sử dụng rất nhiều nhân công. Tại Cam Bốt, Indonésia, Thái Lan và Malaisia, tổng tộng có khoảng 9 triệu người làm việc trong ngành may mặc. Tại các nước Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh, con số này là khoảng 27 triệu.

Do đông giá, Châu Âu sẽ thiếu táo

Vụ thu hoạch táo tại Pháp năm nay diễn ra sớm hơn so với thường lệ 15 ngày, do ảnh hưởng của những đợt nắng nóng cao bất thường hồi tháng 06-07. Trong bài viết "Do đông giá, Châu Âu sẽ thiếu táo", Le Figaro cho biết theo những kết luận ban đầu của nông dân, năm nay táo mất mùa. Thời tiết giá lạnh hồi cuối mùa xuân khiến sản lượng táo của Pháp giảm 8%. Còn tại các nước Châu Âu khác, trung bình sản lượng táo giảm tới hơn 22%.

Tuy nhiên, trong cái rủi nước Pháp lại có cái may. Đó là sẽ các nhà sản xuất táo Pháp không bị cạnh tranh bởi các đối thủ Châu Âu. 50% sản lượng táo của Pháp sẽ được xuất ra nước ngoài, với tổng trị giá khoảng 565 triệu euro. Khách hàng lớn nhất ở Châu Âu của các nhà sản xuất táo Pháp là Anh Quốc, Đức và Tây Ban Nha. Pháp cũng mới có thêm một số thị trường xuất khẩu mới là các nước Trung Đông, Việt Nam và Trung Quốc. Điều này bù đắp thiệt hại của nông dân trồng táo Pháp do Nga cách đây 3 năm đã ra lệnh cấm nhập nông sản Châu Âu.

Trang nhất các báo Pháp

"Triều Tiên, Venezuela : Trump khiến cả hành tinh lo ngại" là tít chính trên trang nhất báo Le Monde. Theo tổng hợp của Le Monde, Nga rất lo ngại về nguy cơ xung đột với Bắc Triều Tiên hiện đang ở mức rất cao, bao gồm cả đe dọa sử dụng vũ lực. Còn Trung Quốc vừa kêu gọi Bắc Triều Tiên ngưng thử ngiệm tên lửa, vừa đề nghị Mỹ và Hàn Quốc ngưng các cuộc thao dợt quân sự dự kiến diễn ra vào cuối tháng này. Trong khi đó, Donald Trump nhắc đi nhắc lại về ý định trả đũa quân sự nếu Bình Nhưỡng bắn tên lửa tới đảo Guam. Về phần mình, Nhật Bản đã triển khai hệ thống lá chắn tên lửa Patriot. Thêm vào đó, tổng thống Mỹ Donald Trump lại mới đe dọa Vanezuela về khả năng can thiệp quân sự vào nước này, một hành động bị Caracas gọi là "điên rồ".

Còn nhật báo Le Figaro đặt câu hỏi : "Triều Tiên, Venezuela : Trump sẵn sàng đi tới đâu ?". Le Figaro nhận định Trump dường như đang chuẩn bị đưa Hoa Kỳ trở lại với vai trò "sen đầm thế giới" và làm khuấy đảo nền ngoại giao toàn cầu.

Nhật báo Libération hướng sự chú ý tới thời sự Hoa Kỳ qua hàng tít ngắn gọn "Charlotteville - Nhà Trắng" trên nền một bức ảnh cỡ lớn chụp cảnh một đám đông người da trắng đang tụ tập, tay giơ cao những cây đuốc rực lửa, miệng đang hô hào. Theo Libération, do ức chế về Donald Trump và những người thân cận của tổng thống, những người thuộc phe cực hữu đã tập trung biểu tình, dẫn tới thảm kịch chết người ở Virginia tối hôm thứ Bảy.

Trong khi đó, nhật báo kinh tế Les Echos quan tâm tới thời sự nước Pháp với hàng tựa "Macron đối diện với thách thức về ngân sách". Mặc dù tân tổng thống Pháp có khởi đầu rất tốt và rất chau chuốt hình ảnh trên trường quốc tế, nhưng tỉ lệ được lòng dân của chủ nhân điện Elysée đã giảm mạnh sau 3 tháng cầm quyền, đặc biệt sau chính sách giảm trợ cấp nhà ở và hoãn thay đổi về chính sách thuế như ông đã hứa trong chiến dịch tranh cử tổng thống.

Tuy nhiên, theo Les Echos, nguyên thủ Pháp Macron vẫn có rất nhiều lợi thế trong tay, chẳng hạn như đã khéo léo thương lượng với các nghiệp đoàn về cải cách luật lao động. Nền kinh tế Pháp cũng bắt đầu có những dấu hiệu được khôi phục, nhiều việc làm mới được tạo ra và theo dự báo kinh tế sẽ đạt mức tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2011. Tuy nhiên, đó cũng là con dao hai lưỡi, vì rất có thể dân chúng sẽ cho rằng trong bối cảnh tích cực như vậy thì một số đề xuất cải cách mạnh tay của tổng thống là không cần thiết.

Thùy Dương

Làm lại cuộc đời sau khi thoát khỏi địa ngục Bắc Triều Tiên (RFI, 07/07/2017)

Những người Bắc Triều Tiên tị nạn tại Hàn Quốc làm thế nào để hội nhập vào cuộc sống mới. Đặc phái viên Le Figaro tại Hàn Quốc mô tả lại một cảnh có vẻ bình thường trong một nhà hàng ở Seoul.

Cầu Hữu Nghị trên sông Áp Lục nối liền thành phố Bắc Triều Tiên Sinuiju và Đan Đông Trung Quốc. Ảnh ngày 05/07/2017. NICOLAS ASFOURI / AFP

Kang Hun, 19 tuổi, ngồi vào bàn ăn với cha mẹ. Người cha nói với giọng trịnh trọng, đầy tự hào : "Chúng ta đã vượt được một chặng đường dài". Đi ăn ở nhà hàng ở thủ đô, với sự tự do vừa có được và thưởng thức các món ăn – đó là niềm vui sướng tuyệt vời của gia đình Bắc Triều Tiên này, đang tị nạn tại Hàn Quốc.

Hai năm rưỡi sau khi đào thoát, câu chuyện được họ kể lại bên bàn ăn. Anh thanh niên Hun nhanh nhẹn xơi món mì lạnh, rồi lại "tấn công" vào dĩa hoành thánh. Chàng trai gốc gác ở Hyesan, cực bắc Triều Tiên kể lại : "Chúng tôi vượt qua biên giới tháng 12/2014. Mẹ tôi làm nhân viên phục vụ một nhà hàng bên Trung Quốc ( Bình Nhưỡng cho phép điều này). Bà giúp cha tôi và tôi sang đó nhờ một người môi giới vượt biên. Ngạc nhiên đầu tiên đối với tôi khi đặt chân lên đất Trung Quốc là nước nóng – chúng tôi không hề có được tại Bắc Triều Tiên. Và đường sá nữa, tại thành phố tôi sinh sống (có khoảng 192.000 dân năm 2008), chỉ có duy nhất một tên đường !"

Đối với gia đình họ Kang, năm này qua năm nọ họ càng cảm thấy nhất thiết phải chạy trốn chế độ độc tài Bình Nhưỡng. Nhưng mong ước được sống khấm khá hơn bên ngoài đất nước khép kín mới là ngòi nổ. "Cha tôi đã quá chán khi không có quyền được hạnh phúc. Khi xem một bộ phim Hàn Quốc, ông nói với chúng tôi, ở Hàn Quốc, khi làm việc thì mình có thể có xe hơi riêng".

Các bộ phim truyền hình nhiều tập cùng với nhạc pop Hàn Quốc trong những năm gần đây thực sự làm người dân phương bắc tỉnh thức. Được lén nhập vào, đôi khi được các máy bay không người lái thả xuống, các bộ phim và chương trình ca nhạc được tải qua các USB đã đóng góp vào việc giúp cho những người dân Bắc Triều Tiên bị bưng bít phần nào thấy được thế giới bên ngoài là như thế nào. Một loại kho tàng Alibaba theo kiểu Hàn Quốc. Họ xem những văn hóa phẩm này qua notel, một loại đầu đọc sản xuất tại Trung Quốc. Chàng thanh niên nhìn nhận : "Tôi có được là nhờ bạn bè. Nhưng nếu bị phát hiện, chúng tôi sẽ bị bỏ tù".

Để bỏ trốn khỏi địa ngục và sống với "giấc mơ Hàn Quốc", việc đến được Trung Quốc – đồng minh của Bình Nhưỡng – là giai đoạn đầu tiên mà gia đình họ Kang đã may mắn lọt qua. Hun nhớ lại : "Một khi đã đặt chân lên đất Trung Quốc, chúng tôi đi xe đò suốt một tuần lễ, vượt quãng đường trên 2.500 km để đến được Việt Nam. Trên đường đi, chúng tôi phải giả làm người bệnh, tại mỗi trạm kiểm soát phải giả vờ ói mửa để khỏi phải trình ra tấm hộ chiếu mà tất nhiên chúng tôi không có".

Một mánh khóe đã mang lại kết quả, cho đến khi một cảnh sát Việt Nam đưa cho họ coi hai lá cờ, một của Bắc Triều Tiên và một của Hàn Quốc, yêu cầu chọn lựa. "Cha tôi đã chọn lá cờ Bắc Triều Tiên, tưởng rằng như vậy là tốt. Ai ngờ chúng tôi bị bắt và gởi trả về Trung Quốc. Một lần nữa cả nhà phải ráng tìm ra một người môi giới khác để lại vượt biên". Họ thật là may mắn, vì chỉ có 10% số người tị nạn bị câu lưu tại Trung Quốc là trốn thoát được. Hun kể tiếp : "Từ Việt Nam, chúng tôi sang Lào và vào đại sứ quán Hàn Quốc xin tị nạn".

Cũng như gia đình họ Kang, khoảng 30.000 người Bắc Triều Tiên tị nạn tại Hàn Quốc (29.464 người vào tháng 9/2016, trong đó có 40% trẻ em và thanh niên, theo bộ Thống Nhất Hàn Quốc). Nhưng có cùng chủng tộc và nói gần như cùng một ngôn ngữ vẫn chưa đủ để hội nhập – tại Hàn Quốc, người ta sử dụng nhiều từ tiếng Anh mà người Bắc Triều Tiên chưa từng nghe thấy trong đời. Sống ở Hàn Quốc đối với họ, là từ thế kỷ 19 nhảy thẳng sang thế kỷ 21. Một bước "đại nhảy vọt" mà những người đào thoát vẫn mơ tưởng, nhưng họ không làm chủ được cả kỹ năng sống lẫn đặc thù văn hóa.

Để học cách "sống sót", những người đào tị được tiếp đón trong một "trại cải tạo" được giữ an ninh hết sức nghiêm ngặt, trong vòng 12 tuần lễ, sau khi được cơ quan tình báo phỏng vấn để biết chắc họ không phải là gián điệp.

Tại trung tâm Hanawon do chính quyền quản lý từ năm 1999, nằm cách Seoul một giờ xe chạy, những người tị nạn được trợ giúp về tâm lý và học hỏi cách vận hành của một xã hội tiêu thụ, như việc mua quần áo hoặc cách sử dụng các máy bán hàng tự động. Tiếp theo là những buổi học về lịch sử Triều Tiên, những khám phá về nhân quyền và dân chủ. Một kiểu "tái lập trình" cần thiết cho cuộc sống mới.

Hun nhớ lại : "Trong nhà trường Bắc Triều Tiên, người ta dạy chúng tôi là Kim Jong-un lúc mới 11 tuổi đã tự điều khiển được xe tăng, và tự khám phá cách lập chương trình bắn pháo hoa ! Tôi nghi rằng đó là giả dối, nhưng chỉ cần nói ra ngoài miệng là đủ để ăn một trận đòn đích đáng, cho dù là con nít".

Sau ba tháng "thanh lọc" tại Hanawon, những người tị nạn hòa nhập vào đời sống Hàn Quốc. Họ được cho nhập quốc tịch, và được chính phủ trợ cấp từ 10 đến 28 triệu won (7.700 đến 21.000 euro), và 320.000 won (khoảng 250 euro) mỗi tháng trong vòng 5 năm. Một số được các tổ chức phi chính phủ đỡ đầu, giúp đối mặt với cuộc sống mới và một giai đoạn chuyển đổi thường là khó khăn, vất vả.

Young Ja-kim, tổng giám đốc Liên minh công dân vì nhân quyền tại Bắc Triều Tiên (NKHR), chuyên giúp đỡ những người tị nạn từ lúc vượt biên giới cho đến khi hội nhập được vào Hàn Quốc, giải thích : "Một trong những khó khăn lớn nhất cho việc hội nhập đối với thanh niên và người lớn là sự phân biệt đối xử, chẳng hạn họ thường bị nhìn chòng chọc vào mặt trên các phương tiện giao thông công cộng".

Giờ đây, Hun đã thành công trong việc được coi gần như là người tại chỗ. Trong bộ đồng phục học sinh trung học, anh cho biết : "Tôi phải mất đến hai năm để nói được giọng miền nam. Nhà trường đã giúp tôi rất nhiều". Những người nào không "nhập vai" được đành phải đóng giả làm Joseonjok, tức kiều dân Triều Tiên sống tại Trung Quốc, để khỏi bị phân biệt đối xử.

Yuna Chu, thành viên đội ngũ giảng dạy của NKHR giải thích : "Người Hàn Quốc khó phân biệt được giữa chế độ Bắc Triều Tiên với người dân, và càng tỏ ra thù địch hơn mỗi lần Bình Nhưỡng cho bắn hỏa tiễn". Mẹ ruột của Hun thường xuyên khóc khi đi làm về, vì bị các đồng nghiệp là nhân viên chạy bàn cáo buộc "lấy cắp" thức ăn mà khách bỏ lại, trong khi họ cũng làm y như vậy. Nếu không thù ghét, thì người Hàn Quốc cũng tỏ ra dửng dưng, hay không quan tâm đến mục tiêu thống nhất đất nước, nhất là thế hệ trẻ.

Dean Ouellette, giám đốc đối ngoại của trường đại học Kyungnam ghi nhận : "Việc giới trẻ không quan tâm đến quan hệ liên Triều là rất rõ. Đó là một trong những thách thức chính của chính phủ Moon Jae In". Chỉ có truyền hình thực tế và một số chương trình được theo dõi nhiều như "Now On My Way to Meet You" hay "Good Life" là đóng góp được vào việc phổ biến số phận người tị nạn, giúp họ không còn là đối tượng hiếu kỳ.

Kang Hun thì không cảm thấy bị kỳ thị, dù vậy anh cũng thích chơi với các bạn Bắc Triều Tiên hơn. Yuna Chu nói : "Rào cản văn hóa rất quan trọng. Họ không có những sở thích chung, và khó thể tham gia thảo luận". Hiệp hội tổ chức các kỳ thực tập để cố lấp đầy khoảng cách văn hóa này.

Các thanh niên tị nạn được miễn thi vào đại học, chính quyền dành cho họ những chỗ trong các trường danh giá nhất Seoul. Nhưng tỉ lệ sinh viên bỏ học cao, cũng như những ca trầm cảm. Tỉ lệ tự tử khá cao trong số những người tị nạn : cứ bảy ca tử vong thì có một trường hợp tự sát.

Young Ja-kim nói : "Những người tị nạn trẻ tuổi thường bị đa chấn thương. Họ sống trong một xã hội mà mỗi người buộc lòng phải che giấu cảm xúc thật, nhưng những xúc cảm ấy lại trỗi dậy ở đây, đôi khi trở thành ung thư hay thái độ bất thường. Một số từng chứng kiến những vụ hành quyết công khai, số khác phải bán dâm trong các trại cải tạo, nhưng họ không nói ra. Nhiều người bị kích động khi nghe tiếng còi hụ, vì tại Trung Quốc, họ phải chạy trốn công an truy lùng. Chúng tôi gặp trường hợp một thanh niên khẳng định muốn giết tất cả mọi người khi cảm thấy bị stress, và biết được rằng anh này đã bị một người lính Việt Nam chĩa súng vào người trong lúc chạy trốn".

Việc chăm sóc những người này rất tế nhị. Bà Young nhìn nhận : "Họ sợ bị coi là người mắc bệnh tâm thần, và nếu nhập viện họ sẽ bị mất đi nguồn thu nhập ít ỏi, không thể gởi tiền về cho thân nhân còn ở Bắc Triều Tiên".

Hun để lại bạn bè và ông bà ở bên ấy, vì "quá già không thể đi xa". Về mặt chính thức thì Bình Nhưỡng coi anh và gia đình đang ở Trung Quốc – một điều tạm chấp nhận được đối với chế độ, còn nếu biết anh ở Hàn Quốc thì sẽ không nương tay. Hai năm rưỡi sau khi đến Seoul, anh công khai chỉ trích Kim Jong-un, nhưng cũng không giấu giếm sự ngờ vực đối với quy trình dân chủ. "Tôi luôn ngạc nhiên trước thói quen biểu tình ở đây. Tôi cảm thấy những người biểu tình thiếu tôn trọng lực lượng an ninh. Nếu là ở Bắc Triều Tiên, thì họ đã bị bắn hạ tại chỗ".

Người thanh niên cũng chẳng hoan nghênh chủ trương cởi mở với Bắc Triều Tiên của tân tổng thống Moon Jae In. Nhưng anh rất muốn được nhận vào trung tâm quốc gia dành cho các nhà ngoại giao ở Seoul, như một cách cảm ơn vị đại sứ Hàn Quốc đã giúp anh đào thoát. Hun mỉm cười : "Ông ấy hứa rằng nếu tôi trở thành một nhà ngoại giao, ông sẽ mời tôi ăn tối".

Thụy My

******************

Trung Quốc : Bị tù bốn năm rưỡi vì viết hồi ký về Thiên An Môn (RFI, 07/07/2017)

Một nhà tranh đấu Trung Quốc hôm 07/07/2017 bị kết án bốn năm rưỡi tù giam vì những bài viết nói về vụ đàn áp đẫm máu phong trào dân chủ tại quảng trường Thiên An Môn năm 1989, một đề tài cấm kỵ tại Trung Quốc.

Ông Lưu Thiếu Minh (Liu Shaoming).@amnesty international

Ông Lưu Thiếu Minh (Liu Shaoming), nguyên là công nhân nhà máy, bị bắt giam từ tháng 05/2015 sau khi viết hồi ký kể về những trải nghiệm của mình trong các cuộc biểu tình Thiên An Môn, trên một trang web thông tin tiếng Hoa đặt tại Mỹ. Hôm nay ông bị tòa án Quảng Đông kết án bốn năm rưỡi tù giam.

Luật sư của ông là Ngô Khôi Minh (Wu Kuiming) nói với AFP : "Ông Lưu Thiếu Minh bị cáo buộc tội "xúi giục nổi dậy". Bằng cớ được trưng ra là những bài đăng trên mạng mà ông đã viết ra để nhắc nhở đến sự kiện Thiên An Môn". Được biết nhà hoạt động này sẽ kháng cáo.

Bắc Kinh luôn muốn bóp nghẹt mọi cuộc tranh luận về vụ thảm sát các sinh viên biểu tình đòi dân chủ trên quảng trường Thiên An Môn năm 1989, thường xuyên quản thúc hoặc bỏ tù các nhà đấu tranh.

Phong trào dân chủ do giới sinh viên khởi xướng năm 1989 với mục tiêu chống tham nhũng và đòi hỏi mở rộng các quyền dân chủ, đã kéo dài suốt một tháng rưỡi trên quảng trường Thiên An Môn. Chính quyền Trung Quốc huy động quân đội dùng vũ lực để đàn áp dã man người biểu tình, làm hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người thiệt mạng. Vào thời điểm đó, ông Lưu Thiếu Minh đã đến thủ đô Bắc Kinh để tham gia các cuộc biểu tình.

Ông William Nee, nhà nghiên cứu thuộc Amnesty International nhận định : "Đó là một tù nhân lương tâm, cần phải được trả tự do ngay lập tức. Việc ông Lưu Thiếu Minh thực hiện quyền tự do ngôn luận theo pháp luật lại là cáo buộc duy nhất đối với ông".

Thụy My

Vào đúng ngày quốc khánh Mỹ 04/7 vừa qua, Bắc Triều Tiên tiến hành một vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa có khả năng vươn tới một số vùng ở Bắc Mỹ và có thể mang đầu đạn hạt nhân. Như vậy là mọi nỗ lực của Hòa Kỳ ,Trung Quốc và cả Liên Hiệp quốc trong việc ngăn chặn chính quyền Kim Jong-un phát triển vũ khí hạt nhân đã bị phớt lờ. Vụ phóng thử lần này rõ ràng là một lời thách thức của Bình Nhưỡng đối với Hoa Kỳ và thế giới nói chung.

Ảnh tư liệu vụ phóng thử tên lửa đạn đạo Hwasong-14 do Thông tấn xã Bắc Triều Tiên cung cấp ngày 05/07/2017

Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong chuyến công du Ba Lan ngày 05/7 tuyên bố đang "xem xét một số giải pháp nghiêm trọng đối với Bắc Triều Tiên". Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc hôm 04/7 nhắc tới khả năng sử dụng võ lực cho vấn đề Triều Tiên như một biện pháp tự vệ và bảo vệ các nước đồng minh. Có khả năng xảy ra xung đột vũ trang giữa Bắc Triều Tiên với Hoa Kỳ cùng các đồng minh hay chăng trong lúc các giải pháp hiện nay đối với điểm nóng bán đảo Triều Tiên dường như không có tác dụng ? Đó là những câu hỏi mà dư luận đang thực sự quan tâm trong những ngày này.

Theo nhận định chung của giới chuyên gia, nguyên nhân sâu xa của hành động "thách thức" từ Bắc Triều Tiên khi thử nghiệm tên lửa đạn đạo liên lục địa đúng vào ngày quốc khánh Mỹ bắt nguồn từ chính chế độ tại Bình Nhưỡng và những toan tính từ Trung Quốc, quốc gia lâu nay vẫn được coi là bảo trợ cho chế độ Bình Nhưỡng.

Luật sư kiêm Giáo sư luật Vũ Đức Khanh từ Đại học Ottawa (Canada), một chuyên gia về quan hệ quốc tế và luật quốc tế, cho rằng :

"Thực tế, bây giờ chưa có một bằng chứng cụ thể nào để khẳng định rằng những vụ thử tên lửa, đặc biệt là vụ thử tên lửa liên lục địa vào đúng ngày quốc khánh Mỹ 04/7 vừa qua của Bắc Triều Tiên là do Trung Quốc giật dây. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia thì Bình Nhưỡng biết rằng trước sau gì Hoa Kỳ cũng phải ngồi vào bàn đàm phán 4 bên hoặc 6 bên bao gồm Hoa Kỳ, Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga và Bắc Triều Tiên. Mà khi đã ngồi vào bàn đàm phán rồi thì Bình Nhưỡng sẽ có quyền thỏa thuận một số quyền lợi. Trung Quốc thì sẽ đem Biển Đông ra trao đổi với Hoa Kỳ để đổi lấy việc hạ nhiệt điểm nóng trên bán đảo Triều Tiên. Thậm chí, Nga cũng sẽ đem vấn đề Syria và Ukraine ra trao đổi với Hoa Kỳ. Vì vậy, việc liên tục phóng thử tên lửa của Bắc Triều Tiên trong thời gian gần đây rõ ràng là có những mục đích cụ thể từ chính chế độ Bình Nhưỡng và cả những nước bảo trợ cho chế độ này".

Khác với những tuyên bố có phần cứng rắn của Tổng thống Donald Trump và Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc Nikki Haley về một giải pháp quân sự đã được tính tới đối với chế độ Bình Nhưỡng, các chuyên gia dự đoán khó xảy ra một cuộc xung đột giữa Mỹ cùng các đồng mình với Bắc Triều Tiên. Nguyên nhân căn bản, theo giới phân tích, là do hiện Hoa Kỳ chưa đạt được sự đồng thuận với các đồng minh trong vấn đề này.

Giáo sư Khanh phân tích :

"Hiện tại, Bình Nhưỡng thừa biết Mỹ không đạt được sự đồng thuận với các đồng minh của mình. Ngay trong chuyến thăm Washington mới đây của Tổng thống Hàn Quốc, ông này cũng đã bày tỏ lo ngại rằng một cuộc chiến tranh gây thiệt hại lớn về con người sẽ xảy ra nếu chọn giải pháp quân sự đối với Bắc Triều Tiên. Nhật Bản hiện cũng chưa có động thái gì cụ thể. Như vậy, Hoa Kỳ không thể đơn phương hành động được. Tôi cho rằng rất khó để có thể xảy ra một cuộc xung đột vũ trang trên bán đảo Triều Tiên vào thời điểm này. Mà ngay cả Tổng thống Trump, những tuyên bố của ông cũng yếu dần đi. Cũng giống như đời Tổng thống Obama thôi. Ông Obama đã đặt ra lằn ranh đỏ đối với chế độ ở Syria, nhưng rồi cũng không thể làm gì. Ông Trump cũng từng đặt ra lằn ranh đỏ với Bình Nhưỡng, nhưng giờ đây cũng khó có thể có những hành động quân sự cứng rắn được".

Các chuyên gia quan sát thời cuộc cho rằng hành động "thách thức" gần đây của Bình Nhưỡng đã cho thấy sự suy yếu trong vai trò của Hoa Kỳ đối với các vấn đề toàn cầu. Vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa đúng vào ngày quốc khánh Mỹ cũng là một đòn giáng mạnh vào uy tín của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Với những khó khăn nội bộ ngay tại Washington khi đang có sự chia rẽ trong chính đảng Cộng Hòa với vụ điều tra Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ 2016, chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ khó có được những hành động đáp trả hiệu quả, theo phân tích của các chuyên gia.

Giới phân tích nói giải pháp duy nhất, dễ thực hiện nhất đối với ông Trump lúc này là đem Biển Đông ra thỏa thuận với Trung Quốc để hạ nhiệt điểm nóng Triều Tiên. Và nếu điều này xảy ra, rõ ràng những nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam, sẽ bị thiệt thòi.

Nguyễn Lại

Nguồn : VOA, 07/07/2017

Hỏa tiễn liên lục địa Bắc Triều Tiên và bẫy rập chiến tranh

Bắc Triều Tiên bắn hỏa tiễn liên lục địa, chương trình hành động của chính phủ Pháp được thủ tướng Edouard Philippe trình bày trước Quốc Hội lưỡng viện hôm qua, đó là hai đề tài được các báo Paris chú ý nhiều nhất hôm nay.

Hỏa tiễn liên lục địa Hwasong-14 của Bắc Triều Tiên. Ảnh của KCNA phát ngày 05/07/2017. KCNA/via REUTERS

Hỏa tiễn Bắc Triều Tiên nay có thể tấn công đất Mỹ

Les Echos báo động : "Bắc Triều Tiên từ nay có thể tấn công các mục tiêu ở Hoa Kỳ". Lần đầu tiên Bình Nhưỡng chứng tỏ khả năng bắn đi một hỏa tiễn đạn đạo đi xa gần 7.000 km, làm đảo lộn bàn cờ địa chính trị vì rốt cuộc đã sở hữu được vũ khí răn đe thực sự.

Các nhà chiến lược Mỹ lâu nay vẫn phải bất lực chứng kiến các tiến bộ kỹ thuật của Bắc Triều Tiên, nay với vụ bắn hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa (ICBM) này, Donald Trump sẽ buộc phải xem lại cách đối phó. Les Echos nhắc lại, ngay từ đầu năm nay, Kim Jong-un đã tuyên bố sắp sửa phóng đi một ICBM có thể mang theo trọng lượng quy ước, bay xa đến 5.500 km.

Từ nhiều năm qua, các kỹ sư Bắc Triều Tiên đã làm chủ được công nghệ hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn và tầm trung, về lý thuyết có thể bắn đến Hàn Quốc, Nhật Bản và đảo Guam của Mỹ. Theo đài truyền hình Nhà nước KCTV, Bắc Triều Tiên vừa bổ sung vào kho vũ khí này một ICBM loại Hwasong-14, và điều này cũng phù hợp với các dữ liệu của tình báo Hàn Quốc và Nhật Bản. Hỏa tiễn bắn đi từ căn cứ không quân Panghyon ở tây bắc Bình Nhưỡng, 39 phút sau đã rơi xuống biển Nhật Bản.

Ông David Wright, đồng giám đốc UCS Global Security giải thích : "Tầm bắn này chưa đủ để chạm đến 48 tiểu bang Mỹ hoặc đảo Hawai, nhưng có thể bay đến Alaska". Jeffrey Lewis của Viện nghiên cứu quốc tế Middlebury cảnh báo, Hwasong-14 có thể bay xa 10.000 km với đầu đạn nhỏ.

Việc nắm được công nghệ này là ưu tiên hàng đầu đối với Kim Jong-un, vốn đã giám sát gần 80 vụ bắn tên lửa từ khi lên nắm quyền cuối năm 2011. Nhận định rằng Saddam Hussein ở Iraq hay Mouammar Kadhafi ở Libya bị cộng đồng quốc tế trừ khử là do từ bỏ chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt, Kim Jong-un đã thúc giục quân đội phát triển không chỉ hỏa tiễn đạn đạo mà cả các đầu đạn nguyên tử thu nhỏ gắn vào hỏa tiễn, để ngăn chận mọi cuộc tiến công từ nước ngoài.

Trump cứ phản đối trên Twitter, Bình Nhưỡng vẫn bắn tên lửa

"Kim Jong-un thách thức nước Mỹ đúng vào ngày 4 tháng Bảy", mặc cho những lời đe dọa của tổng thống Donald Trump - Le Figaro nhận xét. "Kim bắn hỏa tiễn, Trump bực tức", Libération ghi nhận.

Bắc Triều Tiên vốn ưa thích các dịp kỷ niệm. Hỏa tiễn Hwansong-14 bắn đi từ một giàn phóng cơ động do Trung Quốc sản xuất, đúng vào dịp Quốc khánh Hoa Kỳ, làm bữa tiệc pháo hoa của ông Trump mất vui và là thách thức cá nhân đối với tổng thống Mỹ, đặt ông vào chân tường. Tổng thống Donald Trump trước đây coi việc phóng hỏa tiễn liên lục địa là "lằn ranh đỏ", nay đành giảm nhẹ sự việc. Ông viết trên Twitter : "Chắc là gã này chẳng có việc gì khác để làm trong đời ?"

Libération nhắc lại, hồi đầu năm khi Kim Jong-un khoe "đang trong giai đoạn cuối cùng trước khi bắn thử nghiệm một hỏa tiễn liên lục địa", đang đêm, tổng thống Mỹ trên Twitter đã khẳng định "điều đó sẽ không xảy ra". Từ đó đến nay, ông Trump tiếp tục viết Twitter, còn Bình Nhưỡng thì vẫn đều đều thử tên lửa.

Theo Le Figaro, thành công này của Bắc Triều Tiên đã cung cấp đạn dược cho phe diều hâu Mỹ, chủ trương "tấn công phòng vệ" bất chấp rủi ro chiến tranh khu vực. Giáo sư Daniel Pinkston thuộc trường đại học Troy cho rằng : "Trên thực tế, không có giải pháp trước mắt. Khả năng can thiệp quân sự là thiếu thực tiễn, vì sẽ dẫn đến việc các căn cứ Mỹ ở Hàn Quốc và Nhật Bản bị trả đũa". Còn Libération nhận định, đối với Seoul, sự kiện này làm suy yếu chủ trương của tân tổng thống Hàn Quốc muốn hòa giải với người anh em phương bắc.

Hỏa tiễn liên lục địa Bắc Triều Tiên thay đổi bàn cờ địa chính trị

Les Echos phân tích các vấn đề địa chính trị đặt ra từ vụ bắn hỏa tiễn liên lục địa của Bình Nhưỡng :

Trước hết, liệu có thể tự vệ trước loại hỏa tiễn này không ? Câu trả lời là chưa. Các nước cảm thấy bị đe dọa trong những năm gần đây đã triển khai nhiều loại lá chắn tên lửa. Hoa Kỳ lắp đặt nhiều hệ thống THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) trên lãnh thổ Mỹ và tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, hệ thống này không thể bắn hạ hỏa tiễn liên lục địa, và chỉ chận được các loại tầm ngắn hay tầm trung như Nodong hay Musudan. Quân đội Mỹ và Nhật sở hữu các chiến hạm trang bị hệ thống chống hỏa tiễn đạn đạo Aegis, nhưng chủ yếu nhằm bảo vệ các tàu chiến.

Washington đặt hy vọng vào hệ thống bắn chận GMD (Ground Based Midcourse Defense) vừa phức tạp vừa tốn kém. Phối hợp một mạng lưới gồm radar rất mạnh, vệ tinh và hai giàn phóng, hệ thống này nhận ra ICBM và phóng đi một hỏa tiễn sát thủ EKV (Exoatmospheric Kill Vehicle) để phá hủy ICBM ở độ cao 600 km. Tháng Năm vừa rồi quân đội Mỹ loan báo thử nghiệm thành công GMD, tuy nhiên hệ thống này chỉ có thể đi vào hoạt động trong nhiều năm tới.

Thứ hai, Bình Nhưỡng sở hữu những loại vũ khí nào ? Khá đầy đủ, khoảng vài chục hỏa tiễn từ loại Scud (tầm bắn 500 km, có thể bắn tới Hàn Quốc) hay Nodong (chỉ trong 7 phút đã bay đến Tokyo), và cả loại Musudan (tầm bắn 2.500 đến 4.000 km), Hwangsong-12 (4.500 km, bắn đến căn cứ Guam của Mỹ). Trong dịp diễu binh kỷ niệm 105 năm sinh nhật Kim Il-sung hồi mùa xuân, các chuyên gia nhận ra nhiều loại hỏa tiễn thế hệ mới. Bị bất ngờ trước vụ bắn Hwasong-14 hôm qua, các nhà chuyên môn cho rằng Bình Nhưỡng sở hữu nhiều loại hỏa tiễn liên lục địa.

Thứ ba, Bắc Triều Tiên có trang bị được đầu đạn nguyên tử cho hỏa tiễn hay không ? Không chắc lắm, dù Bình Nhưỡng khẳng định điều này. Vụ thử nguyên tử gần đây nhất đạt đến 10 kilotonne, tức tương đương 10.000 tấn TNT. Để so sánh, hai quả bom mà Hoa Kỳ thả xuống nước Nhật trong Đệ nhị Thế chiến có sức mạnh lần lượt là 15 kilotonne (ở Hiroshima) và 17 kilotonne (Nagasaki). Tuy nhiên chưa có bằng chứng nào cho thấy Bình Nhưỡng có thể thu nhỏ được đầu đạn để gắn vào tên lửa, cũng như đủ vững chắc trước độ rung và nhiệt độ trong đường bay xuyên lục địa.

Cuối cùng, liệu có thể ngăn chận được các chương trình đạn đạo và nguyên tử Bắc Triều Tiên hay không ? Câu trả lời là không. Từ 11 năm qua, đất nước khép kín này đã bị nhiều trừng phạt của Liên Hiệp Quốc hoặc trực tiếp từ các quốc gia. Nhưng bất chấp cấm vận, Bắc Triều Tiên sẵn sàng hy sinh việc phát triển kinh tế và mức sống người dân cho các chương trình vũ khí. Đã có nhiều tiếng nói muốn hòa dịu hơn với Bình Nhưỡng, nhưng chính quyền Trump lo sợ đây là một dạng công nhận tư cách cường quốc nguyên tử cho Bắc Triều Tiên. Gần đây Washington hàm ý khả năng can thiệp quân sự, nhưng tiến bộ kỹ thuật mới nhất của Bình Nhưỡng khiến giải pháp này trở nên đầy bất trắc.

Vì sao không ngăn chặn được hỏa tiễn Bắc Triều Tiên ?

"Vì sao không ngăn chận được Bắc Triều Tiên ?". Để trả lời câu hỏi này, La Croix đăng tải ý kiến khác nhau của hai chuyên gia.

Nhà nghiên cứu Antoine Bondaz của Quỹ Nghiên cứu Chiến lược cho rằng, đó là do cộng đồng quốc tế không có được một chiến lược chung, trong khi Bình Nhưỡng rất quyết tâm và có phương pháp. Còn theo nhà sử học chuyên về Triều Tiên Juliette Morillot thì vấn đề là do không hiểu tường tận về Bắc Triều Tiên. Vũ khí nguyên tử là một loại bảo hiểm nhân thọ, bảo đảm cho sự sống còn của chế độ.

Bên cạnh đó, mỗi nước có lợi ích khác nhau. Trung Quốc cần một vùng đệm, nên không sẵn sàng bỏ rơi đồng minh Bình Nhưỡng. Đối với Hoa Kỳ, sự hiện diện của Bắc Triều Tiên là cần thiết, chẳng hạn để duy trì sự hiện diện quân sự trong khu vực mà Bắc Kinh đang vươn lên. Hàn Quốc cũng chẳng mong một nước Triều Tiên thống nhất vì cái giá phải trả quá lớn cho nền kinh tế. Tóm lại, tất cả đều tỏ ra nhập nhằng và chừng như không ai muốn thông cảm cho quan điểm của người khác.

Donald Trump trước bẫy rập chiến tranh

Trong bài viết mang tựa đề "Donald Trump, Tập Cận Bình và chiếc bẫy Thucydide", Le Figaro cho biết cách đây vài tuần, giáo sư khoa học chính trị Graham Allison, giám đốc Belfer Center của trường đại học Havard đã đến thăm Hội đồng An ninh Quốc gia tại Nhà Trắng.

Ông giới thiệu tác phẩm "Chiếc bẫy Thucydide", với những phân tích rút ra từ cuộc chiến Péloponnèse giữa Sparte (Sparta, một trong hai cường quốc hùng mạnh nhất lục địa Hy Lạp khoảng 110 năm trước Công nguyên) với Athens cách đây 2.500 năm, để đoán định tương lai quan hệ Mỹ-Trung. Nhà sử học cổ đại Thucydide đã viết : "Chính vì sức mạnh đang lên của Athens và nỗi sợ của Sparte đã khiến chiến tranh không thể tránh khỏi".

Sau khi thấy rằng nỗ lực của Trung Quốc "không hiệu quả", một bộ phận trong ê-kíp ông Trump chủ trương phải cứng rắn hơn. Giọng điệu giữa hai cường quốc bắt đầu gay gắt từ thứ Sáu tuần trước, Bắc Kinh tức tối trước việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan và trừng phạt một ngân hàng Trung Quốc có quan hệ với Bắc Triều Tiên.

Giáo sư Allison nhận xét : "Cường quốc đang lên không hề tin tưởng ở cường quốc đang thống trị, và ngược lại". Theo ông, cả Bắc Kinh lẫn Washington đều ý thức về chiếc bẫy mà ông gọi là Thucydide. Nhưng cả hai nhà lãnh đạo Đức và Anh năm 1914 cũng đều ý thức về mối nguy hiểm, tuy nhiên cả hai đều không thể ngồi vào bàn thương lượng để tránh được cuộc chiến.

Tương tự, trong bài xã luận mang tựa đề "Chiếc bẫy Bắc Triều Tiên", Les Echos nhận định một cuộc chiến tranh có thể xảy ra do thiếu ý thức hoặc do căng thẳng lên cao giữa hai lãnh đạo thiếu bình tĩnh.

Từ sau hai quả bom nguyên tử của Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki, vũ khí hạt nhân không hề được thế giới sử dụng mà chỉ mang tính răn đe. Nhưng ngày nay, đại cường số một thế giới lại được lãnh đạo bởi một tổng thống có tính khí khó đoán định là Donald Trump. Có nguy cơ ông Trump quyết định tấn công phòng vệ, mà theo tờ báo, như vậy là rơi vào chiếc bẫy của Bình Nhưỡng với việc trả đũa vào Hàn Quốc, trừ phi Bắc Kinh hiểu rằng thời gian không còn nhiều để tránh kịch bản này.

Tàu cao tốc made in China

Cũng liên quan đến Trung Quốc nhưng trên lãnh vực kinh tế, Libération cho biết "Trung Quốc đã tự sản xuất tàu cao tốc". Sau thất bại cay đắng với "China Star" năm 2006, mạng lưới xe lửa của nước này vừa đón nhận chiếc tàu cao tốc nội địa đầu tiên. Tiến bộ này là kết quả của đòi hỏi chuyển giao kỹ thuật từ phương Tây trong nhiều thập kỷ qua.

Trung Quốc hiện có đến trên 1.000 toa tàu cao tốc, nhiều gấp đôi nước Pháp. Tuy nhiên một số được nhập bằng đường biển từ Nhật, Ý, Đức, số khác dưới dạng bán thành phẩm, được lắp ráp tại các công ty liên doanh ở Hoa lục. Đoàn tàu cao tốc ra mắt lần này có các bộ phận chính như thắng, hệ thống kiểm soát… made in China, nhưng với công nghệ không phải do bản thân Trung Quốc sáng tạo ra.

Các nhà sản xuất ngoại quốc muốn vào được thị trường Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ cụ thể, đào tạo các kỹ sư tại chỗ. Trong thập niên 80, tập đoàn Alstom của Pháp đã bán các đầu máy diesel cho Trung Quốc, rồi sau đó bị sao chép lại ngay tại các xưởng sản xuất ở Hoa lục.

Tập đoàn CRRC của Bắc Kinh dù có công suất lớn nhất thế giới, nhưng chỉ xuất khẩu được có 8%. Ngay cả tại những nước bạn bè, cũng gặp phải trở ngại. Tại Thái Lan, dự án Bangkok-Nakhon Ratchasima đến cuối năm nay mới khởi động được ; còn tại Mêhicô, tổng thống đành phải từ bỏ dự án tuyến đường cao tốc nối với Querétaro định giao CRRC, vì vấp phải phản ứng của Quốc Hội.

Như thường lệ, lễ khai trương đoàn tàu cao tốc đầu tiên sản xuất trong nước được tổ chức rất tưng bừng - nhiều ống kính truyền hình theo sát và những dải băng cùng với bông hoa to màu đỏ rực trước mũi tàu. Chiếc tàu mang tên "Phục Hưng" - mang hơi hướng chủ trương "làm tái sinh Trung Hoa vĩ đại" của Tập Cận Bình – được cho ra đời lúc này không phải là sự tình cờ : vài tháng nữa là đến Đại hội Đảng, ông Tập sẽ được giao "phục vụ" thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa.

Thụy My