Thông Luận

Cuối năm 2023, quân đội Nga đã có cơ hội để thay đổi cục diện chiến tranh ở Ukraine. Lực lượng mặt đất của Kyiv đã kiệt sức trong cuộc phản công ở phía nam. Ukraine thiếu đạn dược và hệ thống đánh chặn phòng không, đồng thời gặp khó khăn trong việc tiếp tế. Cùng với đó, dự luật gây tranh cãi về việc mở rộng lệnh động viên quân sự bị trì hoãn ở quốc hội Ukraine, khi tình trạng thiếu nhân lực của Kyiv trở nên trầm trọng. Dự luật chỉ được thông qua vào tháng Tư sau nhiều tháng tranh luận và có hiệu lực vào tháng Năm. Tại Mỹ, sự ủng hộ dành cho Ukraine đang bị chia rẽ theo đảng phái, khiến gói viện trợ 61 tỷ USD bị trì hoãn tại Quốc hội.

Binh lính Ukraine tham gia một cuộc tập trận quân sự ở khu vực Kherson, tháng 7/2024 - Ivan Antypenko / Reuters

Tuy nhiên, trong sáu tháng qua, Nga nhìn chung đã không tận dụng được những cơ hội này. Nga đã tiến hành các cuộc tấn công bằng không quân và tên lửa vào lưới điện của Ukraine, làm giảm đáng kể khả năng sản xuất điện của nước này, và khủng bố dân thường. Tuy nhiên, lực lượng mặt đất của Nga chỉ chiếm được một phần nhỏ lãnh thổ. Tổng cộng, diện tích lãnh thổ Nga chiếm được kể từ tháng 1 năm 2024 chỉ khoảng 360 dặm vuông, bằng khoảng hai phần ba diện tích của thành phố New York. Thật khó để coi những thành quả này là một thành công khi chúng phải trả giá bằng hơn 180.000 thương vong của Nga, theo ước tính của tình báo phương Tây.

Lực lượng của Moscow vẫn chưa kết thúc cuộc tấn công. Nga tiếp tục tấn công trên nhiều mặt trận trên bộ và ném bom cơ sở hạ tầng của Ukraine từ trên không. Nhưng ngay cả những tổ chức quân sự lớn nhất và có năng lực nhất cũng không thể duy trì các cuộc tấn công mãi mãi, và sau khi mất quá nhiều quân, cơ hội của Nga có thể sẽ sớm không còn. Những người lính đã chết trong chiến đấu chủ yếu là những người giỏi nhất của Nga. Nguồn dự trữ thiết bị của Nga cũng đang dần cạn kiệt. Cuối cùng Moscow sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tạm dừng cuộc tấn công và tập hợp lại lực lượng.

Trong quân sự, điều này được gọi là điểm cực hạn: thời điểm lực lượng tấn công cạn kiệt nhân lực, trang thiết bị và khả năng cần thiết để hoạt động hiệu quả. Thời điểm của các điểm cực hạn rất khó dự đoán, và Tổng thống Nga Vladimir Putin dường như cảm thấy thoải mái khi tiếp tục cuộc tấn công này càng lâu càng tốt. Nhưng Nga đã tấn công hơn nửa năm nay và có lẽ chỉ có thể duy trì tốc độ hiện tại thêm một hoặc hai tháng nữa. Quân đội có thể sẽ thực hiện một số cuộc tấn công trên bộ và trên không sau đó, nhưng với tốc độ giảm đáng kể.

Điều đó có nghĩa là Ukraine phải bắt đầu lập kế hoạch để tận dụng tốt nhất sự suy yếu sắp tới của Nga. Làm như vậy sẽ không dễ dàng: người dân Ukraine đang đau khổ, và nhiều yếu tố quyết định thành công của Kyiv nằm ngoài tầm kiểm soát của họ. Ví dụ, Kyiv không thể xác định thời điểm hoặc địa điểm quân đội Nga sẽ đạt đến cực hạn, và họ không thể chắc chắn rằng phương Tây sẽ cung cấp hỗ trợ liên tục. Nhưng Ukraine có thể nghiên cứu chặt chẽ chiến trường để tìm dấu hiệu yếu kém của Nga. Ukraine có thể bắt tay với NATO để đào tạo và chuẩn bị cho các cuộc tấn công mới. Ukraine có thể quản lý các kỳ vọng từ bên ngoài. Và họ có thể nghĩ ra một học thuyết chiến thắng mới- một học thuyết khiến vị thế quân sự của Nga thực sự không thể trụ vững. Khi và chỉ khi đó, Ukraine mới có thể đàm phán với các điều khoản thuận lợi và đảm bảo một chiến thắng lâu dài.

Mọi chuyện vẫn chưa chắc chắn

Ukraine có thể sẽ có những ngày tươi sáng hơn phía trước. Tuy nhiên, các nhà phân tích không nên nhầm lẫn: sáu tháng qua là thời kỳ khó khăn nhất của đất nước này. Moscow đã không đạt được những bước tiến lớn về lãnh thổ trong cuộc tấn công gần đây, nhưng Ukraine đã mất một lượng lớn quân đội trong cuộc phòng thủ kiên cường của mình. Mặc dù Mỹ cuối cùng đã thông qua một gói viện trợ mới vào tháng Tư, nhưng dòng chảy vũ khí và đạn dược của phương Tây vẫn chưa trở lại mức như hầu hết thời gian trong năm 2023, trước khi viện trợ của Mỹ cho Kyiv bị trì hoãn trong các cuộc tranh luận đảng phái tại Quốc hội. Ukraine phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các hệ thống phòng không và ngân sách quốc gia của họ đang gặp khó khăn. Các nhà máy điện và máy phát điện của Ukraine chỉ hoạt động một nửa công suất cần thiết để đáp ứng nhu cầu của người dân Ukraine trong mùa đông này.

Những thách thức này chỉ là điểm khởi đầu cho Kyiv. Thật không may, các quan chức Ukraine sẽ phải đối mặt với những trở ngại khác – những trở ngại nằm ngoài tầm kiểm soát của họ. Đầu tiên trong số này là kẻ thù của họ: Moscow. Bất chấp những tổn thất to lớn về nhân sự và trang thiết bị, quân đội Nga vẫn cực kỳ nguy hiểm. Nga đang sản xuất tên lửa và rocket tầm xa có thể bắn phá cơ sở hạ tầng của Ukraine. Giờ đây, Nga có thể bù đắp những thiếu sót của chính mình bằng cách tìm nguồn cung cấp vũ khí từ các đối tác Iran và Triều Tiên, tạo thành một kho vũ khí của các nhà cầm quyền độc đoán. Moscow có thể mua các công nghệ lưỡng dụng – hàng hóa có mục đích dân sự và quân sự, chẳng hạn như vi mạch – từ Trung Quốc. Người Nga cũng đã chứng minh rằng họ có thể học hỏi và thích nghi ở cấp độ chiến thuật và chiến lược; câu châm ngôn "kẻ thù luôn có ảnh hưởng" (the enemy always get a vote) vẫn luôn đúng. Và cho đến nay, Mỹ hay Châu Âu vẫn chưa làm gì để thay đổi suy nghĩ của Putin hay chiến lược hủy diệt của ông ta đối với Ukraine.

Mỹ và Châu Âu cũng có thể là những đối tác không đáng tin cậy. Quyết định của họ, giống như của Nga, sẽ định hình khả năng của Ukraine vào năm 2025. Bị đánh thức khỏi giấc ngủ hậu Chiến tranh Lạnh bởi một nước Nga hung hãn và một ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa hoài nghi về NATO là Donald Trump, hầu hết các nước châu Âu đã tăng ngân sách quốc phòng của họ. Khả năng sản xuất quốc phòng của lục địa này cũng đang mở rộng. Nhưng sự tăng trưởng này sẽ không tự nó đáp ứng được các yêu cầu hiện tại của quân đội Ukraine, chứ đừng nói đến các yêu cầu lớn hơn nhiều của bất kỳ cuộc tấn công nào vào năm 2025.

Khả năng một đảng viên Dân chủ tiếp tục ở lại Nhà Trắng đã tăng lên kể từ khi Tổng thống Joe Biden rút khỏi cuộc bầu cử tháng 11 của Mỹ. Tuy nhiên, kết quả của cuộc đua vẫn chưa chắc chắn, vì vậy đối với Ukraine, Washington thậm chí còn là một dấu hỏi lớn hơn cả Châu Âu. Cuộc thăm dò của Trung tâm Nghiên cứu Pew vào tháng 7 cho thấy sự chia rẽ trong việc ủng hộ Ukraine giữa các cử tri Dân chủ và Cộng hòa: chưa đến 15% đảng viên Dân chủ tin rằng Mỹ đang cung cấp quá nhiều hỗ trợ cho Ukraine, nhưng gần một nửa đảng viên Cộng hòa lại nghĩ như vậy. Nếu Trump thắng trong cuộc đua tổng thống và đảng Cộng hòa giành được Thượng viện và Hạ viện, Nga có thể thấy mình ở vị thế thuận lợi một cách đáng ngạc nhiên cho năm tới. Cả Trump và Thượng nghị sĩ Ohio JD Vance, người được ông chọn làm phó tổng thống, đều đã chỉ ra rằng họ ủng hộ việc giảm hỗ trợ của Mỹ và theo đuổi một giải pháp thương lượng để chấm dứt chiến tranh.

Nếu Trump và Vance thắng cử, họ có thể, theo lẽ tự nhiên, sẽ thay đổi hướng đi. Thật dễ dàng để tưởng tượng Trump, thất vọng vì Putin không sẵn sàng đàm phán nghiêm túc về Ukraine, chuyển sang ủng hộ Kyiv. Nhưng các nhà hoạch định chính sách của Ukraine và NATO phải xem xét khả năng Washington sẽ không giúp ích được nhiều.

Trên thực tế, ngay cả khi đảng Dân chủ chiến thắng, Ukraine có thể thấy sự ủng hộ của Mỹ giảm xuống, tùy thuộc vào những gì xảy ra ở các khu vực khác trên thế giới. Cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7 tháng 10 đã làm giảm đáng kể tầm nhìn toàn cầu về cuộc chiến ở Ukraine, ảnh hưởng đến sự ủng hộ dành cho Kyiv. Mặc dù các loại đạn dược mà Lực lượng Phòng vệ Israel yêu cầu thường khác với những loại mà Ukraine yêu cầu, nhưng nhu cầu của IDF đã khiến các nhà hoạch định chính sách ở Washington và những nơi khác dành nhiều thời gian và nguồn lực hơn cho Trung Đông, khiến Kyiv nhận được ít hơn. Cuộc chiến ở Gaza cũng thúc đẩy sự chuyển hướng chú ý của giới truyền thông khỏi Ukraine, điều này lại có tác động tiêu cực đến sự ủng hộ của người dân đối với đất nước này. Nếu các cuộc xung đột ở Trung Đông mở rộng, điều đó sẽ chỉ làm cạn kiệt thêm nguồn lực và sự chú ý của Ukraine – đặc biệt là nếu cuộc chiến của Israel với Hezbollah nóng lên. Một cuộc xung đột toàn diện giữa Hezbollah và Israel sẽ tiêu tốn gần như chính xác các loại pháo và vũ khí phòng không mà Ukraine cần, chẳng hạn như đạn 155 mm, đạn xe tăng và thậm chí cả bom chính xác thả từ máy bay. Giao tranh mở rộng với Iran hoặc Houthis có thể tiêu tốn những nguồn cung cấp tương tự.

Chỉ huy và kiểm soát

Ukraine không thể kiểm soát địa chính trị toàn cầu, và họ có ít ảnh hưởng đến chính trị nội bộ của các đối tác của mình. Tuy nhiên, phần lớn những gì sẽ định hình năm 2025 nằm trong tầm kiểm soát của Kyiv. Xét đến, ví dụ như huấn luyện. Lực lượng mặt đất mà Ukraine triển khai ở miền Nam đã không nhận đủ chỉ dẫn tập thể cấp cao trước các cuộc phản công năm 2023, với rất ít chiến dịch cấp tiểu đoàn hoặc lữ đoàn được tiến hành đồng thời. Các đội hình giàu kinh nghiệm nhất được giữ lại ở miền đông Ukraine, và đơn giản là không có đủ thời gian để nâng cấp và huấn luyện các lữ đoàn mới để họ có năng lực cao trong các hoạt động phối kết hợp đồng thời ở cấp cao hơn. Để có bất kỳ cơ hội nào cho các cuộc tấn công thành công vào năm 2025, Ukraine sẽ phải khắc phục thiếu sót này. Một số sẽ bao gồm yêu cầu sự hỗ trợ của Mỹ và các đối tác NATO, đặc biệt là khi nói đến việc đào tạo các nhà lãnh đạo và các nhà hoạch định chính sách cấp cao hơn. Nhưng Kyiv có thể đi đầu trong việc đào tạo tốt hơn cho các tân binh cơ bản. Do đó, Ukraine sẽ cần tìm ra các giải pháp nhanh chóng và hiệu quả để nâng cao và hướng dẫn thêm nhiều binh sĩ cá nhân cũng như trang bị cho các lữ đoàn mới.

Ukraine cũng có quyền tự quyết đối với các trận quyết chiến ở tầm chiến dịch và chiến lược của mình. Ukraine đã phát triển một khả năng tấn công mạnh mẽ, bao gồm các loại tên lửa tự sản xuất; các hệ thống không người lái tầm xa, đặc biệt là drone; tên lửa phương Tây, chẳng hạn như tên lửa được bắn từ Hệ thống Tên lửa Chiến thuật của Quân đội Mỹ và tên lửa Storm Shadow của Châu Âu; và một số vũ khí còn sót lại từ thời Liên Xô. Khả năng này cũng sử dụng kết hợp dữ liệu cảm biến của Ukraine và NATO. Và Ukraine đã học cách sử dụng học thuyết nhắm mục tiêu chung của NATO, một phương pháp tiêu chuẩn hóa để lập kế hoạch, tiến hành và đánh giá các hoạt động tấn công tầm xa.

Tổ hợp tấn công của Kyiv hiện đang được sử dụng để chống lại ba mục tiêu chính: ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga; khí tài quân sự tiêu chuẩn, chẳng hạn như sân bay, trụ sở chính, lực lượng dự bị, phòng không và trung tâm hậu cần; và Crimea và Hạm đội Biển Đen của Nga. Trong vài tháng tới, Ukraine sẽ phải đưa ra những đánh đổi khó khăn về cách ưu tiên các mục tiêu này và họ nên giữ bao nhiêu vũ khí dự trữ. Nhưng những lựa chọn này hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát của Ukraine.

Các quyết định về thời gian và địa điểm của các chiến dịch tấn công trong tương lai cũng vậy. Các lựa chọn cuối cùng của Ukraine sẽ phải được giữ bí mật chặt chẽ để mang lại cho Kyiv cơ hội tốt nhất để gây bất ngờ cho Moscow. Điều đó sẽ không dễ dàng với các công nghệ hiện tại, vốn đã cung cấp cho Nga mạng lưới cảm biến rộng khắp. Nhưng như người Nga đã thể hiện trong cuộc tấn công Kharkiv năm 2024 của họ và như người Ukraine đã thể hiện trong cuộc phản công Kharkiv năm 2023 của họ, điều đó là có thể – đặc biệt là khi nói đến thời gian. Việc giữ bí mật về địa lý sẽ khó hơn, nhưng Ukraine vẫn có thể thận trọng và khôn ngoan về nơi họ tiến hành các cuộc phản công.

Kyiv không thiếu các mục tiêu tiềm năng. Họ có thể chọn bắt đầu ở Donbas, để cản trở mục tiêu của Putin là chiếm toàn bộ miền đông Ukraine. Họ có thể chọn Kharkiv, để đảm bảo rằng thành phố lớn thứ hai của Ukraine vẫn nằm ngoài tầm bắn của pháo binh Nga. Các khả năng khác bao gồm các phần của miền nam Ukraine, vì tầm quan trọng kinh tế của nó, hoặc thậm chí cả Crimea.

Khi Ukraine cân nhắc thời điểm và địa điểm để bắt đầu chiến đấu, một trong những yếu tố quan trọng nhất sẽ là cơ hội. Tình báo Ukraine, phối hợp với NATO và các đối tác khác, sẽ theo dõi sức mạnh và tinh thần của quân đội Nga, lượng đạn dược quan trọng của Nga và lực lượng dự bị của Nga để tìm dấu hiệu yếu kém trên các mặt trận khác nhau. Kyiv có thể chọn bắt đầu chiến dịch dọc theo nhiều trục khác nhau để tạo ra sự mơ hồ về hướng chính của chiến dịch hoặc để tìm ra mặt trận nào dễ bị tổn thương nhất. Nhưng mọi khu vực tiềm năng sẽ đều khó khăn, xét tới việc Moscow hiện sở hữu nhiều lực lượng ở Ukraine và mạng lưới phòng thủ dày đặc mà họ đã xây dựng trên khắp miền đông và miền nam. Một cuộc phản công thành công ở bất cứ đâu sẽ đòi hỏi các hoạt động tấn công, tình báo quan trọng và dự trữ được thực hiện một cách bền vững. Việc huấn luyện và diễn tập cho các lực lượng quân sự tham gia ở mỗi khu vực sẽ hơi khác nhau.

Như thường lệ ở tất cả các quốc gia dân chủ, nhà lãnh đạo được bầu của Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelensky, sẽ có tiếng nói cuối cùng về cả địa điểm và thời gian của các cuộc tấn công của Ukraine. Do đó, Zelensky và các cố vấn thân cận nhất của ông sẽ đánh giá cẩn thận khả năng của Nga cũng như khả năng của chính họ, và tìm kiếm những cơ hội tốt nhất có thể. Ông sẽ nhận được lời khuyên từ Oleksandr Syrsky, tổng tư lệnh của Ukraine. Ở cấp độ chính trị và chiến lược của việc ra quyết định thời chiến, không có cái gọi là quyền tự chủ quân sự. Sự tương tác giữa nhân viên dân sự và quân sự có thể cải thiện kế hoạch quân sự bằng cách thử nghiệm các lựa chọn khác nhau từ các quan điểm khác nhau.

Khi đưa ra lựa chọn, Zelensky và nhóm của ông cũng sẽ theo dõi sự hỗ trợ của phương Tây, bao gồm thông qua các cuộc thăm dò và bình luận từ các chính trị gia phương Tây. Nhóm của ông sẽ làm việc để quản lý kỳ vọng của các nước đối tác. Trước cuộc phản công ở miền Nam năm 2023, người Mỹ và người châu Âu tin rằng Kyiv sẽ thành công, nhờ các bản tin truyền thông, tuyên bố của các chính trị gia, dòng thiết bị mới đổ vào và chiến thắng của Kyiv vào cuối năm 2022. Thật không may, những kỳ vọng này đã bị dập tắt trên chiến trường. Sự thất vọng này đã gây ra những hậu quả chính trị đáng kể. Cuộc tranh luận kéo dài của Mỹ về việc có nên tiếp tục hỗ trợ Ukraine hay không có lẽ đã bị ảnh hưởng bởi kết quả này. Cuộc khủng hoảng dân-quân sự của Kyiv vào cuối năm 2023, dẫn đến việc Valery Zaluzhny, tổng tư lệnh của đất nước khi đó bị sa thải vào tháng Hai, cũng vậy. Ukraine không thể để tình trạng sa sút như vậy xảy ra một lần nữa, vì vậy họ sẽ cần phải làm việc với NATO và các nhà lãnh đạo nước ngoài để kiểm soát nhận thức tốt hơn. Các chiến dịch quân sự của Kyiv cũng phải đạt được kết quả chính trị và đảm bảo rằng Ukraine được đặt ở vị trí tối ưu nếu họ buộc phải tham gia các cuộc đàm phán sớm.

Chuẩn bị và cơ hội

Các quyết định cụ thể về địa lý, hậu cần, chiến thuật và thời gian của Ukraine đều rất quan trọng. Nhưng cuối cùng, thành công của đất nước này sẽ phụ thuộc vào việc Kyiv có thể phát triển một học thuyết chiến thắng dựa trên nguồn lực của chính mình và của những quốc gia ủng hộ hay không.

Học thuyết chiến thắng này có khả năng sẽ có các cấu phần quân sự, kinh tế, ngoại giao và thông tin. Học thuyết này sẽ hướng đến một kết quả chính trị – bao gồm việc giải phóng toàn bộ lãnh thổ Ukraine, Crimea và Donbas – nhưng nó phải xem xét hàng loạt các thực tế chiến lược và chiến dịch được thể hiện bởi tình trạng hiện tại của cuộc chiến. Học thuyết này sẽ đòi hỏi những chiến thắng trên chiến trường trên bộ, trên không và trên biển, ít nhất là tăng gấp đôi số thương vong mà Ukraine hiện đang gây ra cho Nga. Làm như vậy là cần thiết để buộc Moscow, hiện đang tuyển mộ binh lính với số lượng tương đương với số thương vong, phải đưa ra những lựa chọn chính trị khó khăn hơn về việc ai sẽ được tuyển dụng hoặc nhập ngũ. Do đó, Ukraine sẽ cần phát triển các học thuyết quân sự tấn công mới, hiệu quả hơn và kết hợp nhiều hệ thống không người lái hơn cả trên không và trên bộ. Các hoạt động phòng thủ hiện là hình thức chiến tranh chủ yếu của Ukraine, nhưng Kyiv sẽ cần các cuộc tấn công mới để tiếp cận và đột phá các tuyến phòng thủ của Moscow. Phần lớn phụ thuộc vào việc Ukraine phát triển thành công các khái niệm như vậy trước Nga.

Họ phải làm như vậy với sự giúp đỡ của NATO. Trên thực tế, Ukraine nên phối hợp toàn bộ lý thuyết chiến thắng mới của mình với phương Tây. Lý thuyết này không thể chỉ tập trung vào việc bảo vệ Ukraine; nó cũng phải tập trung vào việc đánh bại Nga. Điều đó sẽ đòi hỏi sự gia tăng về nguồn lực và đào tạo của phương Tây và sự thay đổi trong tư duy của phương Tây. Theo đó, Kyiv phải thuyết phục được những người ủng hộ mình.

Để thành công, Ukraine nên nhắc nhở các đối tác của mình rằng không có cách nào để chấm dứt chiến tranh chừng nào Putin còn tin rằng ông ta có thể thắng. Moscow có thể đồng ý đàm phán ngay hôm nay, nhưng nếu Putin vẫn tự tin, ông ta sẽ chỉ đơn giản là sử dụng bất kỳ lệnh ngừng bắn nào để tái vũ trang trước khi tấn công trở lại – như ông ta đã làm ở Chechnya và bằng cách xâm lược Ukraine vào năm 2022, vi phạm các hiệp định hòa bình ở Donbas. Đúng là hầu như tất cả các cuộc chiến đều kết thúc bằng đàm phán. Nhưng các cuộc đàm phán tốt nhất là những cuộc đàm phán mà kẻ thù phải quỳ gối, như Đức và Nhật Bản vào cuối CTTG II, hoặc những cuộc đàm phán mà kẻ thù kiệt sức đến mức rút lui là lựa chọn thực sự duy nhất, như Liên Xô ở Afghanistan. Ukraine sẽ phải khiến cuộc chiến trở nên không thể chịu đựng và không bền vững đối với Nga đến mức Nga sẵn sàng đồng ý không chỉ một thời gian nghỉ ngơi tạm thời mà còn chấm dứt thực sự chiến tranh.

Kyiv có những gì cần thiết để thành công. Bất chấp phải đối mặt với vô vàn làn sóng tấn công, họ đã khiến quân đội Nga vốn có nhiều lợi thế phải thất bại. Ukraine đã làm được như vậy trong khi gặp phải tình trạng thiếu hụt đáng kể về nhân lực và hỏa lực. Giờ đây, cơ hội tối đa hóa của Moscow đã gần như qua đi. Trong những tháng tới, khi đà của Nga suy yếu, Ukraine sẽ chuẩn bị, tái cấu trúc và theo dõi các cơ hội. Thành công không bao giờ là chắc chắn trong chiến tranh, nhưng Ukraine sẽ có vị thế tốt hơn vào năm 2025 so với năm nay để giải phóng lãnh thổ và thuyết phục Nga rằng cái giá của chiến tranh là không xứng đáng. Nhưng để giành chiến thắng, Kyiv sẽ phải xây dựng lại năng lực tấn công của mình, thực hiện các nỗ lực ngoại giao, gây ảnh hưởng đến các hoạt động và đưa ra một học thuyết mới về cách giành chiến thắng.

Mick Ryan

Nguyên tác : "Can Ukraine Get Back on the Offensive ?", Foreign Affairs, 08/08/2024

Viên Đăng Huy biên dịch

Nguyễn Thế Phương hiệu đính

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 26/08/2024

Mick Ryan là Nghiên cứu viên Cao cấp về Nghiên cứu Quân sự tại Viện Lowy ở Sydney, Nghiên cứu viên Phụ trợ tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, đồng thời là Thiếu tướng đã nghỉ hưu trong Quân đội Australia.

Một cách chính thống, chúng ta thấy rằng đã từ lâu không có đàm phán Ukraine-Nga về chiến tranh. Tuy nhiên, thực tế là đã có đàm phán bí mật giữa hai bên, theo tờ Washington Post ngày 17/08/2024. Qatar là quốc gia trung gian cho những cuộc đàm phán này.

Chiến tranh Ukraine-Nga, thực tế là vẫn có đàm phán bí mật giữa hai bên - Ảnh minh họa

Những cuộc đàm phán bí mật này không có mục đích giải quyết tất cả những vấn đề cơ bản của cuộc chiến lập lại hòa bình, nhưng cũng ít nhiều có một mục đích nào đó để giảm thiểu cường độ chiến tranh hay đạt được một sự ngưng bắn nào đó.

Như các bạn đã biết, trong một thời gian dài vừa qua, lửa đã bùng cháy lên ở khắp nơi trên đất nước Nga, đặc biệt là ở những nơi lọc và chứa dầu. Trước đây, khi hệ thống phòng không của Ukraine chưa được tốt, Nga đã nhắm bắn rất nhiều vào các cơ sở phát điện hay các trạm biến thế của Ukraine, gây thiệt hại đáng kể cho sinh hoạt kinh tế, làm đảo lộn cuộc sống của người dân và ảnh hưởng đến tinh thần chiến đấu của nhân dân Ukraine. Hiện nay, Ukraine dùng các drone tự chế đánh thẳng vào các bể dầu, nhà máy lọc dầu, kho vũ khí, và cả sân bay nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Có bể dầu cháy cả tuần nay không dập tắt được. Giá dầu ở Nga tăng, Nga phải xem xét lại việc xuất khẩu dầu… Nói chung, rất là bí bách. Nga cú lắm mà chưa có cách nào chữa cháy.

Cách đây ít lâu, Nga rất vui mừng là sẽ có thể ký kết được một thỏa thuận lịch sử chấm dứt các cuộc tấn công của hai bên vào các cơ sở hạ tầng của năng lượng và điện. Hai bên sẽ gặp nhau vào cuối tháng 8/2024. Nhưng nhưng cách đây 2 tuần, Ukraine lại mở một cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, trong địa bàn tỉnh Kursk chiếm hơn 1.200 km2 với 93 địa danh. Thế là hy vọng của Nga trở thành mây khói.

Cuộc đàm phán cuối tháng 8 này sẽ không xẩy ra và bị lùi lại không biết đến bao giờ. Nga tạm thời chấm dứt đàm phán, nhưng cũng không tuyên bố bỏ hẳn đàm phán. Tất nhiên là Nga đổ hết lỗi cho Ukraine với nhiều tuyên bố rất ngớ ngẩn và vu khống. Tôi không muốn mất thì giờ đưa lên đây. Ngược lại, phía Ukraine lại cho rằng chính cuộc tấn công của Ukraine vào Kursk lại càng làm cho Nga cần phải đàm phán. Đương nhiên là vậy chứ còn gì.

Lực lượng Phòng vệ Ukraine đã nhận được một loại vũ khí tấn công mới có tên là Palianytsia, được mô tả là sự kết hợp giữa tên lửa và máy bay không người lái.

Đã thế, Ukraine lại vừa trình làng một loại drone mới Made in Ukraine, có khả năng bay rất xa, có rất nhiều tính năng vượt trội và chính nó đã là tác giả của vài vụ cháy ngút trời gần đây. Tên của nó là "Ổ bánh mì" (Palianytsia). Theo thông tin của nhiều nguồn khác nhau thì đây là một loại drone ngon, bổ rẻ. Khi sử dụng không phải xin phép bất cứ, không phạm đến lằn ranh đỏ nào.

Cho đến hôm nay, Putin chưa có một hành động cụ thể nào để chiếm lại Kursk mà chỉ hạ lệnh phải giải phóng Kursk trước ngày 01/10/2024. Còn một tháng nữa, hãy chờ xem !

Hoàng Quốc Dũng

(25/08/2024)

Không đẩy được quân đội Ukraine khỏi Kursk, Nga sẽ hành động ra sao ?

Les Echos ngày 22/08/2024 dẫn nguồn từ tình báo quân đội Ukraine cho biết đang chuẩn bị cho việc Moskva trả đũa lại chiến dịch Kursk. Kiev nhận định Kremlin sắp trả thù cho nỗi nhục phải chịu đựng từ khi quân đội Ukraine tiến vào Kursk hôm 06/08.

Ảnh vệ tinh của Planet Labs PBC cho thấy đám cháy từ một kho xăng dầu của Nga gần Proletarsk sau khi bị drone Ukraine tấn công, ngày 19/08/2024. AP - Planet Labs PBC

Quân Nga ở Kursk và Belgorod vẫn chưa chặn nổi Ukraine

Sau hơn hai tuần lễ chiến đấu, Ukraine vẫn luôn kiểm soát trên 1.200 km² lãnh thổ Nga, và hôm qua Moskva chịu đựng một làn sóng tấn công của drone cảm tử. Ông Vadym Skibitsky, nhân vật số hai của tình báo quân đội Ukraine khẳng định "Nga có kế hoạch, chúng tôi biết", và từ chối nói thêm chi tiết. Nhưng không thể loại trừ việc Nga lại tung ra một đợt oanh kích quy mô trong những ngày tới, vì Ukraine mừng Quốc khánh ngày thứ Bảy 24/08.

Trong khi chờ đợi, quân Nga ở Kursk và Belgorod vẫn không chận nổi bước tiến của Ukraine dù đã chậm lại trong những ngày gần đây. Với tình trạng như hiện nay, có vẻ Nga không thể lấy lại được vùng đất đã bị Ukraine chiếm trong hai tuần qua. Hầu hết là lính quân dịch ít được huấn luyện và trang bị sơ sài, cùng với các lực lượng trực thuộc Bộ Nội vụ, rất nhiều lính Nga đã bị bắt làm tù binh ngay trong những giờ đầu tiên xâm nhập, và có thể đang bị giam tại Sumy. Tổng thống Volodymyr Zelensky hàm ý số tù binh này có thể trao đổi lấy những người Ukraine bị bắt.

Theo tướng Oleksandr Syrsky, tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, quân của ông đã vào sâu từ 28 đến 35 kilomet tại tỉnh Kursk, đến thứ Ba đã kiểm soát 1.263 km² đất và 93 khu định cư. Moskva điều nhiều đơn vị từ các mặt trận khác về để tăng cường và như vậy theo Ukraine, Nga thiếu lực lượng dự bị có thể phản ứng nhanh trong trường hợp khẩn cấp. Trên 122.000 dân Kursk đã phải di tản. Nhưng chiến lược đưa chiến tranh sang đất Nga không chỉ nhắm vào Kursk. Hôm qua theo Bộ Quốc phòng Nga, 45 drone Ukraine tấn công Moskva đã bị bắn hạ - những con số không thể kiểm chứng độc lập. Về phía Ukraine khẳng định đã tiêu diệt 50/69 drone Nga nhắm vào nhiều thành phố trong đêm thứ Ba rạng sáng thứ Tư.

Moskva và Kiev đều đang chuẩn bị những đòn tầm cỡ ?

Trả lời phỏng vấn của Libération, nhà chính trị học Tatiana Stanovaia cho rằng tuy việc Ukraine xâm nhập vào Kursk và dùng drone tấn công Moskva khiến Kremlin tức tối, nhưng về căn bản không thay đổi được ván cờ. Dù sao đi nữa Ukraine cũng không thể tấn công đại quy mô, Moskva không thể chiếm Kiev, phương Tây không giúp nổi Ukraine tống xuất được quân Nga chiếm đóng. Tất cả đều trong ngõ cụt, nên lối thoát là phải thương lượng. Nhưng thế trận mới đã làm tắt hy vọng này. Tại sao Putin phản ứng chậm như vậy ? Theo bà Stanovaia, chắc chắn là ông ta chuẩn bị một cuộc trả đũa tầm cỡ. Các blogger chiến trường cũng nghi ngờ việc tiến đánh Kursk chỉ nhằm đánh lạc hướng, Kiev thực ra sắp sửa làm một cú rất lớn ở Crimea.

Dưới cái nhìn của Moskva, để giữ hơn 1.000 cây số vuông chiếm được, Kiev khó thể tìm được nguồn lực cho một mặt trận thứ hai. Nga cho rằng đây chỉ là hoạt động truyền thông, vấn đề đối với Kremlin mang tính chiến thuật là phải hành động như thế nào ? Vấn đề lính quân dịch hết sức gai góc. Putin không thể gởi các tân binh này lên tuyến đầu, nhưng tập trung họ tại các vùng biên giới. Đã hai tuần quân đội Ukraine ở trên đất Nga, nhưng cuộc sống vẫn bình thường nhất là tại thủ đô. Một khi mà cư dân vẫn tiếp tục đi xem hát, đi nhà hàng, đi làm, đưa con đến trường mà không có nguy cơ bị tử thương thì chẳng có gì thay đổi, và sẽ còn kéo dài.

Đối với Kremlin tình trạng hiện nay hết sức khó chịu, ảnh hưởng đến uy tín. Nhưng trong đầu Putin vẫn tin rằng có phương Tây phía sau. Biết rằng Ukraine giăng ra cái bẫy để làm giảm áp lực ở Donbass, Putin không rút bớt quân tại đây. Và theo cách nghĩ của Putin thì Kiev đã làm mất đi cơ hội thương lượng.

Lo ngại cho nhà máy điện nguyên tử Kursk

Trong khi đó đặc phái viên Le Figaro cho biết "Ở cách vùng chiến sự 50 kilomet, nhà máy điện nguyên tử Kursk trong tình trạng báo động". Từ hai tuần qua, địa điểm được xây dựng cùng lúc với Tchernobyl đang được bảo vệ an ninh chặt chẽ. Nhà máy này cung cấp điện cho Kursk và cả Belgorod, Briansk. Phát ngôn viên bộ ngoại giao Nga khẳng định Ukraine đang chuẩn bị tấn công, "kêu gọi Liên Hiệp Quốc và AIEA lên án những hành động khiêu khích của chế độ Kiev", tuy quân Nga đang chiếm nhà máy điện nguyên tử Zaporijia của Ukraine từ tháng 3/2022.

Thị trưởng Igor Korpunkov nói rằng "có vài drone nhỏ" rơi xuống gần nhà máy, không gây thiệt hại gì nhưng dù sao cũng nguy hiểm. Ít thấy sự hiện diện của lính tráng, có lẽ cũng như ở Kursk, chính quyền không muốn dân chúng sợ hãi. Trên đường từ Kursk đến Kurchatov, phải vượt qua nhiều trạm kiểm soát, có những toán tuần tra suốt đêm. Những trận đụng độ dữ dội gần nhà máy Zaporijia tuần trước khiến Rafael Grossi, tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế phải cảnh báo. Tuy nhiên Kursk khác hẳn Zaporijia : chưa có dấu hiệu gì cho thấy lực lượng Ukraine muốn chiếm nhà máy điện nguyên tử này.

Tình báo Nga tìm cách xâm nhập điện thoại ngoài mặt trận

Trên trận địa, tại Ukraine điện thoại thông minh vừa là vũ khí vừa là mục tiêu của chiến tranh mạng, và Nga tìm cách xâm nhập smartphone của các chiến binh Ukraine. Đối với lính Nga, từ cuối tháng 7 Duma (Quốc hội) đã cho phép các chỉ huy đơn vị trừng phạt những ai dùng thiết bị điện tử trên mặt trận ngoài khuôn khổ các chiến dịch quân sự. Năm ngoái, quân đội Ukraine đã định vị được một cuộc tập hợp ở Rohove nhờ liên lạc điện thoại của quân Nga, và dùng ATACMS tấn công làm mấy chục người chết.

Theo Le Figaro, điện thoại di động luôn rất cần để truyền lệnh và trao đổi, điều khiển và phát hiện drone. Từ đầu cuộc chiến, một sĩ quan Pháp nhận định "Người chiến binh của tương lai cần được trang bị súng và điện thoại". Tuy nhiên điện thoại di động đã trở thành mục tiêu khai thác dữ liệu. Nhà nghiên cứu Dan Black cho biết các đơn vị tin tặc Nga không chỉ muốn làm rối loạn mạng lưới và cơ sở hạ tầng Ukraine, mà còn xâm nhập vào các thiết bị ngoài mặt trận, để giành lợi thế chiến thuật ngắn hạn.

Chẳng hạn Center 16 của FSB tìm cách bẻ khóa ứng dụng Signal, Sandworm của GRU cung cấp cho các đơn vị Nga phương tiện để khai thác các điện thoại lấy được của Ukraine. Bên cạnh đó là nguy cơ tin tặc Nga chiếm quyền kiểm soát các camera giám sát. Các quân đội phương Tây và đại tập đoàn công nghệ như Microsoft, Amazon, Google đã trợ giúp Kiev từ đầu cuộc xâm lăng, và theo một nguồn tin quân sự Pháp, thì "phòng thủ đã chiếm lợi thế so với tấn công".

Chính thống giáo và nguy cơ "đội quân thứ năm" ở Ukraine

Về mặt tôn giáo, La Croix và Les Echos cùng giải thích vì sao Ukraine cấm giáo hội Chính thống giáo liên kết với Moskva hoạt động, theo một dự luật vừa được Quốc hội thông qua. Với 265 phiếu thuận và chỉ có 29 phiếu chống, đây là một quyết định lịch sử. Tổng thống Ukraine hoan nghênh một đạo luật bảo đảm "độc lập về tín ngưỡng" của đất nước.

Từ đầu cuộc xâm lăng, các đại diện giáo hội Chính thống giáo Ukraine liên quan đến Tòa thượng phụ Moskva nói rằng đã tách rời khỏi giáo quyền Nga, đặc biệt là thượng phụ Kirill, người ủng hộ nhiệt thành của Vladimir Putin, rao giảng biện minh cho việc xâm lược. Nhưng tác giả Jean-François Colosimo cho biết thật ra họ vẫn giữ liên hệ. Tình hình này khó thể chấp nhận đối với Ukraine, vì một số hàng giáo phẩm từng có bạn học là tình báo Nga FSB, muốn Moskva chiến thắng. Họ là kẻ thù từ bên trong.

Với luật mới, giáo hội Chính thống giáo Ukraine sẽ phải ra khỏi vùng xám. Khoảng 20 thành viên đã bị lãnh án vì nhận tiền hay vũ khí của kẻ xâm lăng, hoặc tuyên truyền cho Nga. Các tổ chức tôn giáo có 9 tháng để chứng minh họ không có quan hệ lệ thuộc dù là về chính trị, hành chánh, tín ngưỡng, tài chánh hay ý thức hệ với Moskva. Nhà nghiên cứu Antoine Arjakovsky, nhấn mạnh, tự do tín ngưỡng ở Ukraine không hề bị đe dọa, mà chỉ cấm đội quân thứ năm đột lốt tôn giáo để hoạt động.

Chất độc da cam : Cuộc chiến không mệt mỏi của bà Trần Tố Nga

La Croix nói về "Cuộc chiến đấu lâu dài của bà Trần Tố Nga chống lại chất độc màu da cam". Hôm nay tòa phúc thẩm Paris ra phán quyết về vụ kiện 14 tập đoàn hóa chất nông nghiệp Mỹ trong đó có Monsanto đã sản xuất ra chất diệt cỏ chứa dioxine dùng trong chiến tranh Việt Nam.

Người phụ nữ 82 tuổi mang hai quốc tịch Việt-Pháp nói rằng dù quyết định của tòa ra sao đi nữa, bà sẵn sàng hy sinh thêm vài năm trong cuộc sống. Từ miền bắc vào nam kháng chiến trong chiến khu, một hôm bà ra khỏi hầm trú ẩn khi máy bay đang rải hóa chất. Bà mất đứa con đầu tiên lúc 17 tháng tuổi, hai đứa sau đều dị tật về tim, còn bà bị phát hiện ung thư vú, tiểu đường và lao. Mãi sau này bà mới cho là do chất độc da cam, báo cáo Stellman năm 2003 cho biết 4 triệu người Việt bị nhiễm chất này.

Ông Võ Đình Kim, người sáng lập hội Vietnam Dioxine năm 2004 cho biết ông rất sốc khi biết con số nạn nhân. Năm 2009, một tòa án dư luận được Vietnam Dioxine tổ chức, bà Trần Tố Nga lên kể lại câu chuyện của mình và gặp luật sư Pháp William​ Bourdon. Nếu ở Hoa Kỳ, mọi dự định kết án các tập đoàn Mỹ đều thất bại, luật sư và Vietnam Dioxine muốn kiện tại Pháp nhưng phải có một nạn nhân Pháp. Bà Nga chính là tiếng nói để vận động.

Luật sư William Bourdon cảnh báo là sẽ rất khó khăn, nhưng bà Nga suy nghĩ nếu mình không hành động, tội ác về chất độc da cam sẽ bị chôn vùi vĩnh viễn trong lịch sử. Phiên tòa đầu tiên năm 2021 tại Évry (Essonne), nơi Trần Tố Nga cư ngụ, nhưng tòa bác vì không thể xác định yếu tố các công ty này "hành động theo lệnh Nhà nước Hoa Kỳ". Bertrand ​Repolt, một trong các luật sư của bà nói, nếu lần này tòa phúc thẩm chấp nhận, sẽ mở ra một phiên tòa thực sự. Trong mười năm qua, bà Nga trở thành biểu tượng cho cuộc tranh đấu, bà khẳng định mình không có quyền mệt mỏi vì các nạn nhân đang trông cậy.

Kamala Harris, thành lũy chặn Donald Trump

Thời sự hôm nay khá phong phú, nên tít trang nhất các báo cũng đa dạng. Le Figaro đưa tít "Sau sự hưng phấn Thế vận hội, nước Pháp chuẩn bị cho một làn sóng các môn thể thao". Các liên đoàn bơi lội, judo... sắp sửa đón nhận thêm nhiều người đăng ký, với mối băn khoăn làm thế nào cơ sở hạ tầng đáp ứng được.

Về y tế, Le Monde cho biết các bệnh viện đang căng thẳng : từ tháng 11 sẽ thiếu 1.000 bác sĩ nội trú. Dù tình hình sẽ không kéo dài quá một năm, nhưng cần có những cải cách. Bên cạnh đó, khoa cấp cứu của khoảng 50 bệnh viện đang quá tải, đây sẽ phải là hồ sơ hàng đầu của chính phủ mới. Về lãnh thổ hải ngoại, Les Echos báo động "Tân Calédonie bên bờ vực sụp đổ kinh tế", giới kinh doanh lo ngại một đợt nổi loạn mới. Tại Châu Âu, La Croix nhận xét dù còn một số trở ngại, nhiều hành khách vẫn thích dùng xe lửa để di chuyển.

Đề cập đến bầu cử Mỹ, Libération đăng ảnh hai ứng cử viên tổng thống, chạy tít "Kamala xuất hiện, Donald run rẩy". Trong khi đại hội đảng Dân Chủ đầy hào hứng với Harris, ông Trump chật vật chưa thích ứng được chiến dịch tranh cử. Xã luận Libération dẫn lời cựu tổng thống Barack Obama tối thứ Ba ở Chicago, nhấn mạnh ứng cử viên Dân Chủ là thành lũy duy nhất chống lại một nước Mỹ của Donald Trump vốn sẵn sàng làm mọi cách để tránh thất bại, trong một đất nước mà ông góp phần làm chia rẽ.

Tờ báo nhắc lại hồi 2004 trong bài diễn văn đầu tiên tại đại hội đảng Dân Chủ, Obama khẳng định "không có một nước Mỹ bảo thủ hay cấp tiến, nhưng một đất nước duy nhất là Hoa Kỳ". Tuy nhiên đó là cách đây 20 năm, mà như nhiều thế kỷ. Lần này Obama nói ngược lại, nhằm củng cố tính chính danh cho Kamala Harris - phó tổng thống bỗng chốc được đẩy lên thành đối thủ của một ứng cử viên có tính cách mạnh mẽ. Bà Harris cần chứng tỏ xứng đáng với làn sóng hy vọng mới này.

Thụy My

Kiev dùng bom bay Mỹ tấn công căn cứ quân sự Nga tại Kursk

Anh Vũ, RFI, 22/08/2024

Ukraine đẩy mạnh các cuộc tập kích vào sâu trong lãnh thổ Nga. Kiev xác nhận, ngày 22/08/2023 không quân Ukraine đã tấn công một căn cứ quân sự Nga trong vùng Kursk bằng bom bay của Mỹ GBU-39.

Ảnh vệ tinh do công ty Mỹ Planet Labs PBC công bố cho thấy khói lửa bốc lên từ một kho dầu gần Proletarsk (Nga) bị drone của Ukraine tấn công, ngày 21/08/2024. AP - Planet Labs PBC

Trên Telegram, tư lệnh không quân Ukraine Mykpla Olechtchouk cho biết, vụ tấn công đã nhắm trúng một sở chỉ huy drone và một đơn vị chiến tranh điện tử của Nga, phá hủy nhiều vũ khí khí tài và khoảng bốn chục quân Nga đã thương vong.  Kèm theo thông tin trên là một đoạn video ghi lại cuộc tấn công, theo chỉ huy Ukraine, diễn ra vào lúc 16 giờ chiều ngày hôm qua. Đây là lần đầu tiên Kiev thừa nhận công khai sử dụng vũ khí hạng nặng của Mỹ để tấn công vào lãnh thổ Nga.

Moskva sáng hôm qua xác nhận đã chặn được nhiều đợt tấn công bằng drone và tên lửa của Ukraine trong vùng phía tây, chủ yếu trong vùng Volgograd. Tại đó một cơ sở của bộ Quốc Phòng đã bị cháy.

Cũng trong ngày 22/08, theo chính quyền địa phương, một xà lan chuyên chở nhiên liệu đã bị đánh chìm trong cảng Kavkaz của Nga, đối diện với bán đảo Crimea sau khi bị Ukraine oanh kích.  Đây là cảng nằm trong eo biển Kertch giữa phần lục địa của Nga và bán đảo Crimea của Ukraine đã bị Moskva Nga sáp nhập từ năm 2014.

Cây cầu được Nga xây dựng nối hai vùng lãnh thổ, tuyến đường tiếp viện hậu cần quan trọng cho quân đội Nga này cũng đã nhiều lần là mục tiêu tấn công của Ukraine.

Theo một quan chức của Crimea, vụ tấn công diễn ra vào khoảng 16 giờ 30 giờ địa phương.

Đáp trả các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng, Ukraine tăng cường nhắm vào các cơ sở đầu khí nằm sâu trong lãnh thổ Nga, có nơi cách biên giới hàng trăm km.

Chủ nhật vừa rồi, Kiev đã oanh kích vào một kho nhiên liệu tại thành phố Proletarsk, trong vùng Rostov, gây ra một vụ cháy cực lớn kéo dài nhiều ngày.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm qua, trong một cuộc họp chính phủ và lãnh đạo các vùng biên giới đã tố cáo Ukraine đang tìm cách tấn công chiếm nhà máy điện hạt nhân trong vùng Kursk.  Ông nói thêm là đã thông báo cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế.

Anh Vũ

****************************

Nga tuyên bố đã ngăn chặn một cuộc tấn công lớn của Ukraine tại miền tây

Chi Phương, RFI, 22/08/2024

Một quan chức Nga hôm nay, 22/08/2024, xác nhận đã đẩy lùi nhiều cuộc tấn công bằng drone và tên lửa từ Ukraine tại miền tây nước này, đặc biệt là vùng Volgograd.

Một người lính Nga dùng súng chống drone tại một địa điểm không xác định ở vùng Donetsk, Ukraine. Ảnh được công bố ngày 18/06/2024. AP

Trên mạng xã hội Telegram, thống đốc vùng Volgograd, Andreï Botcharov, khẳng định "đã ngăn chặn hầu như toàn bộ các tên lửa và drone của Ukraine", tuy nhiên các mảnh vỡ rơi xuống đã gây hỏa hoạn tại một cơ sở của bộ Quốc Phòng Nga tại Marinovka. Đám cháy hiện đã được dập tắt và không có thương vong nào. Theo AP, dữ liệu từ các vệ tinh của NASA, chuyên dùng để phát hiện cháy rừng, cho thấy các đám cháy bùng phát xung quanh sân đỗ của căn cứ không quân tại Marionovka.

Tại miền tây của Nga, vùng Briansk, theo AFP, quan chức địa phương khẳng định đã ngăn một nhóm "phá hoại" của Ukraine xâm nhập vào lãnh thổ nước này. Vùng Briansk nằm cách vùng Kursk khoảng 240 km, nơi mà quân đội Ukraine đã mở một cuộc tấn công lớn từ ngày 06/08.

Còn tại vùng Kursk, thống đốc Alexei Smirnov cho biết hai tên lửa và một drone của Ukraine đã bị lực lượng phòng không bắn chặn. Theo Reuters, quan chức địa phương này hôm nay đã bắt đầu cho xây dựng các nơi trú ẩn cho thường dân trước các cuộc tấn công của Kiev.

Về phía nam Nga, vùng Rostov, 5 drone được cho là của Ukraine cũng đã bị lực lượng Nga phá hủy.

Tại thủ đô Moskva, thị trưởng Sergei Sobianine cho biết trong đêm Thứ ba rạng sáng thứ Tư, thành phố đã phải hứng chịu một trong những cuộc tấn công lớn nhất từ Ukraine. Bộ Quốc Phòng Nga nêu rõ là 11 thiết bị đã bị phá hủy tại Moskva.

Chi Phương

*************************

Quân Nga tiếp tục đà tiến về trung tâm hậu cần chiến lược Pokrovsk, miền đông Ukraine

Thùy Dương, RFI, 22/08/2024

Bất chấp cuộc tấn công của đối phương vào vùng biên Kursk, quân Nga vẫn tiếp tục đà tiến về hướng thành phố Pokrovsk, một trung tâm hậu cần cho quân đội Ukraine ở miền đông, sau khi chiếm các làng ở vùng Donbass.

Một khu dân cư bị quân đội Nga oanh kích ở Pokrovsk, vùng Donetsk, Ukraine, ngày 20/08/2024. © AP - Yevgeny Maloletka

Theo AFP, hôm 21/08/2024, Moskva thông báo quân đội đã chiếm thêm được 1 làng cách Pokrovsk 20 km. Tình hình căng thẳng khiến chính quyền địa phương phải kêu gọi người dân khẩn cấp di tản. Các gia đình có con bắt buộc phải đi sơ tán.

Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze gửi về bài tường trình :

"Trước đà tiến của quân Nga ở vùng Donetsk, trẻ em của 90 xã và thị trấn đã được di tản, nhưng hiện vẫn còn hơn 4.000 em ở ngay gần chiến tuyến, nhất là ở các khu vực Bakhmut và Kramatorsk, theo thống đốc vùng Donetsk, ông Vadym Filashyn.

Trong số hàng ngàn người phải đi sơ tán ngay trong nước, có nhiều người đến hoặc trung chuyển qua Pokrovsk, như Valeria, một bà mẹ cùng 3 con đến từ Myrnohrad.

Valeria chia sẻ : "Chúng tôi buộc phải sơ tán bởi vì sống ở thị trấn Myrnohrad. Mặc dù từ trước đó chúng tôi đã dự kiến di tản, nhưng chúng tôi không nghĩ tình hình diễn biến nhanh đến vậy. Thật khó cho chúng tôi khi phải ra đi, phải từ bỏ nhà cửa. Hơn nữa đó lại là ngôi nhà cha tôi để lại, nơi tôi đã trải qua cả thời thơ ấu. Thế nhưng, cuộc sống của các con tôi đang bị đe dọa, điều kiện ở đó không thể sống được : không có vườn trẻ, không có trường học, từ lâu nay hoàn toàn chẳng còn gì cả.

Chúng tôi đã phải ngồi trong cảnh tối tăm suốt một tuần. Những quả bom rơi xuống cách chỗ chúng tôi chỉ vài dãy phố. Thật là đáng sợ ! Nhưng tôi không muốn ra nước ngoài, sống ở một nơi nào đó ngay tại Ukraine vẫn hơn là đến một đất nước khác mà tôi không biết ngôn ngữ. Nhưng đối với tôi, điều này thật khó khăn, bởi vì tôi có 3 đứa con. Tốt hơn là nên ở đâu đó ngay tại Ukraine, gần gia đình".

Thế nhưng, thời gian để Valeria tạm nghỉ ngơi rất ngắn. Ngay tại Pokrovsk, thành phố mà cách nay một tháng vẫn có 60.000 dân sinh sống, chính quyền cũng đã cho người dân thời hạn 1 tuần để di tản, bởi vì quân Nga đã tiến đến cách Pokrovsk chỉ 10km".

Thùy Dương

***************************

Putin cáo buộc Ukraine tấn công nhà máy điện hạt nhân Kursk

Reuters, VOA, 22/08/2024

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 22/8 cáo buộc Ukraine tìm cách tấn công nhà máy điện hạt nhân Kursk của Nga trong một chiến dịch qua đêm và cho biết Moscow đã thông báo tình hình cho cơ quan giám sát an toàn hạt nhân của Liên Hợp Quốc.

Hiện trường vụ không kích của Ukraine vào vùng Kursk của Nga

Ông Putin nói như vậy tại một cuộc họp của các quan chức cấp cao nhưng không đưa thêm chi tiết về vụ việc hoặc cung cấp bằng chứng tư liệu để chứng minh cho khẳng định của mình.

Ukraine không bình luận ngay lập tức về phát biểu này của ông Putin. Kyiv hôm 6/8 đã phát động cuộc tấn công chớp nhoáng vào Kursk, cuộc tấn công lớn nhất của nước ngoài vào Nga kể từ Đệ nhị Thế chiến với hàng nghìn binh lính Ukraine tràn qua biên giới phía tây của Nga và rõ ràng đã khiến Moscow bất ngờ.

Ông Alexei Smirnov, quyền thống đốc vùng Kursk, nói với ông Putin tại cuộc họp rằng tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Kursk đã ổn định.

Nguồn : VOA, 22/05/2024

Dân Nga thờ ơ, chiến binh Ukraine tại Kursk vẫn cảnh giác

Sau khi Kiev làm cả thế giới kinh ngạc và " sương mù chiến tranh " lúc ban đầu, nay phóng viên Pháp đã có thể theo chân các chiến binh Ukraine vượt qua biên giới sang vùng đất Kursk của Nga. La Croix ngày 20/08/2024 nhấn mạnh, chiến dịch táo bạo khởi đầu từ ngày 06/08 đã giúp Ukraine kiểm soát được 82 khu định cư ở Nga và 1.150 kilomet vuông lãnh thổ.

Một quân nhân Ukraine tuần tra tại thành phố Sudzha vừa chiếm được thuộc tỉnh Kursk của Nga, ngày 16/08/2024. AP

Dân làng ở Kursk : "Họ đã bỏ rơi chúng tôi !"

Vedmid (tức Gấu theo tiếng Ukraine), người chỉ huy đơn vị nói đùa "Chúng ta đang ở nước Cộng hòa Nhân dân Kursk". Những hào chống tăng do phía Ukraine đào trước đây đã được lấp, con đường được gỡ mìn. Sáng thứ Hai 19/08, ngôi làng Darino gồm vài chục căn nhà bao quanh một trục đường nhựa, chỉ có một đàn ngỗng qua lại. Nhà cửa không mang dấu vết nào của một trận đánh, trừ cửa kiếng của một tiệm buôn. Trường làng được sơn ba màu xanh trắng đỏ của cờ Liên bang Nga và tòa nhà hành chánh đối diện bị hư hại, mà theo Vedmid là do bom lượn của Nga. Có vẻ là đúng như vậy, xét về kích thước hố bom và sự tàn phá xung quanh.

Làng Obukhovka cách đó 5 kilomet về phía tây bắc thì sống động hơn. Aleksei, người đàn ông 64 tuổi đặt lên xe đẩy hai bình nước nặng nề lấy từ giếng làng, tỏ ra bình thản dù gần đó là các quân nhân Ukraine vũ trang. Ông ta tức giận về chính quyền của mình : "Chúng tôi không có nước, không điện, không có khí đốt, họ làm cuộc sống thành khốn khổ ! Sống sao bây giờ ? Tôi bị ung thư... Họ để người già ở lại, chạy đi hết rồi. Họ bỏ rơi chúng tôi". 

Kẹt lại trong vùng đất hẻo lánh này, người nông dân chỉ lo làm sao sống sót. "Tôi chẳng quan tâm việc người Ukraine kiểm soát. Tôi sinh ở Moldova, học ở Odessa và sống ở đây từ 27 năm. Ai làm chủ đất này cũng vậy, dân đều phải đóng thuế cả !". Aleksei cho biết phải sống dưới hầm nhà phân nửa thời gian trong ngày vì đạn pháo.

Binh sĩ Ukraine : "Chẳng thấy dân Nga ra đường biểu tình"

Cũng như ở Darino, tại làng Obukhovka không có công trình nào treo cờ Nga lẫn Ukraine. Sự hiện diện quân sự của Kiev chỉ tối thiểu, không có chính quyền nào quản lý. Dân số 270 người nay còn 50. Bà Tatiana, 73 tuổi cho biết "không sợ binh sĩ Ukraine". "Họ cho đàn gà của chúng tôi ăn, chẳng làm gì hại cả". Xưa kia bà vẫn sang Sumy của Ukraine mua sắm. "Người Ukraine bảo vệ lãnh thổ của họ", và nói thêm "Đây là đất Nga".

Những người lính Ukraine hoàn toàn ý thức điều này, họ luôn cảnh giác. Hãy còn vài lính Nga mặc xi-vin quanh quẩn đâu đây. Các quân nhân Ukraine không tự coi mình là người chiếm đóng vì chỉ chuyển cuộc chiến sang đất kẻ xâm lăng, không cướp bóc, hãm hiếp như quân Nga trên đất Ukraine. Hiện thời lực lượng Ukraine không gặp bất kỳ sự kháng cự nào từ dân Nga, dù là vũ trang hay ôn hòa. Người dân hoàn toàn thờ ơ, "Không ai ra đường biểu tình hay chận chúng tôi lại".

Mỗi khi chiếm được một ngôi làng, binh sĩ Ukraine kiểm tra từng nhà một, sợ rằng lính Nga còn ẩn núp, và hỏi han người dân về nhu cầu của họ cũng như thu thập thông tin. Nhờ lực lượng chính quy hỗ trợ, đơn vị của Vedmid dễ dàng chiếm được một vị trí địch, quần áo vẫn còn phơi đầy cho thấy lính Nga vội vã bỏ chạy. Ở ba điểm gần đó, một lính Nga tử thương, 18 bị bắt và 9 bơi qua sông trốn thoát. Chiến tranh đã trải rộng sang bên kia biên giới.

Phấn khích khi tiến sang phần đất kẻ xâm lược

Phóng sự của Le Figaro tại Sumy, vùng biên giới của Ukraine nằm sát Kursk, nhận xét "Đối với các chiến binh Ukraine, cuộc tiến công sang Nga là "một kiểu trả thù". Trên con đường từ Sumy đến Sudzha, thành phố vừa chinh phục được, cứ vài phút lại thấy chạy qua những chiếc xe tăng phủ lưới ngụy trang, thiết giáp của Mỹ, và nhiều xe vận tải mang dấu hiệu hình tam giác trắng, biểu tượng của chiến dịch. Thỉnh thoảng có những chiếc xe từ phía Nga chạy về, tam giác trắng thay cho "Z" chứng tỏ đây là chiến lợi phẩm.

Một người lính tên Petro tươi cười cho biết được điều đi một cách bất ngờ, anh "cảm thấy vui sướng, đó là một kiểu trả đũa thậm chí trả thù". Và là một sự sỉ nhục cho Nga : Cách đây 81 năm, cũng tại nơi này trận đánh Kursk là một bước ngoặt cho Châu Âu, Liên Xô đẩy lùi được phe quốc xã. Tất cả các quân nhân mà phóng viên Pháp gặp được ở biên giới Nga đều nói rằng chiến dịch "được chuẩn bị rất tốt", giữ bí mật đến phút cuối cùng. Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm 18/08 tuyên bố : "Nhiệm vụ chính là phá hủy càng nhiều càng tốt tiềm năng chiến tranh của Nga, phản công tối đa kể cả tạo ra một vùng đệm". 

Kiev đã chiếm được một phần đường xe lửa quan trọng cho hậu cần Nga và điểm trung chuyển khí đốt, thậm chí lập chính quyền quân quản ở thành phố Sudzha để lo cho một ít dân Nga còn ở lại, đa số đã di tản. Điều mỉa mai là bộ Tái hòa nhập các vùng đất bị chiếm đóng của Ukraine nay phụ trách các vùng đang chiếm của Nga, loan báo sẽ lập hành lang nhân đạo theo đúng luật quốc tế. Các chiến binh rất quyết tâm, cho biết Nga cố gắng đẩy lùi họ nhưng không thành công. Từ xa, những quả bom lượn vẫn đe dọa và drone Nga vẫn rình rập.

Người Nga sợ bị động viên tiếp

Từ Moskva, thông tín viên Le Monde cho biết "Sau khi chiến tranh bất ngờ lan sang Nga, người dân lo sợ một đợt động viên mới". Nằm cách mặt trận mới mở ra 500 kilomet, nhưng dân thủ đô Nga người thì dửng dưng, người lại lo sợ theo dõi "cuộc chiến tranh không nói ra ở Kursk".

Một làn sóng những áp-phích hai màu xanh lơ và xanh lá cây được dán ở lối vào các cửa hàng và các tòa nhà, nhắc nhở những công dân nam ở tuổi đi chiến đấu là Tòa đô chánh Moskva và Bộ Quốc phòng thưởng 5,2 triệu rúp (trên 50.000 euro) cho tất cả những người tình nguyện ra mặt trận. Một người dân tên Piotr nói : "Họ không ngừng tăng tiền thưởng, nhưng sắp tới khó tìm được người chịu ký hợp đồng và tất nhiên chính quyền sẽ phải ra thêm lệnh động viên. Mặt trận Kursk chứng tỏ cuộc chiến có thể mở rộng. Biên giới không được bảo vệ vì thiếu người và phương tiện, quân đội ngày càng cần thêm quân...".

Phe dân tộc chủ nghĩa đòi phải tổng động viên, tố cáo bộ tham mưu che giấu tình trạng nghiêm trọng ở Kursk. Nhưng Kremlin và bộ máy truyền thông muốn trấn an, gọi việc phản công ở Kursk đơn giản là "chiến dịch chống khủng bố", đã bắt đầu đẩy lùi "khủng bố xâm nhập". Các kênh truyền hình và mạng xã hội phục vụ chính quyền đưa hình ảnh những chiến binh Ukraine bị bắt, xe tăng bị phá hủy. Mỗi ngày lại tung ra những con số thiệt hại của "kẻ thù" và video tiêm kích Nga tấn công các mục tiêu, nhưng vô hình trung đã xác nhận bước tiến của Ukraine. Hôm thứ Bảy 17/08, Kremlin tố cáo Kiev dùng vũ khí phương Tây, có thể là Himars để phá một cây cầu.

Những trang tin độc lập như Agentstvo bắt đầu tiết lộ tầm cỡ của việc đưa lính quân dịch từ nhiều vùng đến hỗ trợ quân Nga ở Kursk. Nhưng trước máy truyền hình, công chúng Nga vẫn mơ hồ. Một nguồn tin thân cận Kremlin nói rằng những hình ảnh tô vẽ trên ti vi che giấu được sự thực với 90% dân Nga, Putin vẫn được tín nhiệm. Tổng thống Nga không đến vùng chiến sự, thỉnh thoảng thấy họp với các quan chức nhưng không hề có những bài diễn văn ái quốc hùng hồn. Các kênh thân chế độ tuyên truyền rằng quốc xã lại tấn công vào lãnh thổ nhưng Nga sẽ thắng, rằng Ukraine chỉ là nô lệ của NATO. Không ít người tin rằng lính Ukraine có sự hỗ trợ của "lính đánh thuê" phương Tây.

Kamala Harris : Tầm nhìn nào cho Mỹ quốc ?

Về bầu cử tổng thống Mỹ, Le Figaro chạy tựa trang nhất "Kamala Harris, thách thức của đảng Dân Chủ để chiến thắng Donald Trump". Trong bài xã luận "Kamala Harris, tầm nhìn nào cho nước Mỹ ?", tờ báo nhận xét tình hình đang thay đổi, bà phó tổng thống đang đuổi theo sát nút Donald Trump kể cả tại những bang then chốt. Harris chừng như huy động được giới trẻ và phụ nữ, hai thành phần quan trọng để chiến thắng. Bà đề nghị một loạt biện pháp kinh tế mang tính dân túy để làm tăng mức sống giới trung lưu.

Nhưng phe Dân Chủ vẫn chưa thấy mang lại một tầm nhìn về tương lai. Dù thích hay ghét Donald Trump, vẫn thấy rõ đường hướng của đất nước nếu ông quay lại Nhà Trắng. Còn Harris lại thường xuyên thay đổi ý kiến, tạo ấn tượng là người cơ hội - mà những người ủng hộ gọi là thực dụng. Bà mang nặng khuyết điểm là một người Dân Chủ ở California, vốn là bang có vô số điều quá đáng của xu hướng "woke" ; trong khi trận chiến quyết định là nơi vài bang người Mỹ trung lưu. Kamala Harris cần thuyết phục được cử tri bà là người cấp tiến về quyền cá nhân, ôn hòa trong các chọn lựa kinh tế.

Dân đói kém, Kim Jong-un hô hào "cách mạng vĩ đại"

Tại Châu Á, Bắc Triều Tiên đang có nguy cơ thiếu đói.  Le Monde nhận xét tuy Hàn Quốc vừa kỷ niệm 79 năm kết thúc chế độ quân phiệt Nhật, nhưng mối quan tâm chủ yếu lại hướng sang Bình Nhưỡng. Ảnh hưởng của trận lụt ở biên giới với Trung Quốc cùng với thời tiết xấu có thể làm sản lượng nông sản thu hoạch giảm hẳn, trong khi dân Bắc Triều Tiên tiếp tục bị suy dinh dưỡng.

Chương trình thúc đẩy sản xuất được Kim Jong-un đưa ra năm 2013 không đạt kết quả mong muốn. Bằng chứng là 72% người Bắc Triều Tiên đào thoát sang Hàn Quốc từ 2016 đến 2020 cho biết tiêu chuẩn lương thực hàng ngày do chính quyền phân phối chỉ còn 400 gram một người, thay vì 600 gram như khuyến cáo của Liên Hiệp Quốc.

Năm nay tình hình sẽ còn tệ hại hơn, dù Moskva đã cung cấp 1.270 tấn bột mì và 1.000 tấn bắp trong sáu tháng đầu năm. Sau đợt băng giá vào mùa xuân, cuối tháng 7 Bắc Triều Tiên bị mưa lũ tại các tỉnh Bắc Pyongan, du Chagang và Ryanggang làm 1.000 người thiệt mạng, 3.000 hecta đất nông nghiệp bị ngập lụt. Kim Jong-un đích thân đến vùng thiên tai và huy động đông đảo nhân lực, nói về "công trình tái thiết vĩ đại của cách mạng". Tuy nhiên Bình Nhưỡng từ chối viện trợ từ bên ngoài, nhất là đề nghị giúp đỡ của Hồng thập tự Hàn Quốc.

Địa ốc Trung Quốc khủng hoảng, kinh tế Úc bị vạ lây

Tác động domino từ kinh tế Trung Quốc tiếp tục diễn ra, và lần này thì Úc, nước xuất khẩu quặng sắt nhiều nhất thế giới phải rung chuông báo động. Bộ trưởng Tài chánh Jim Chalmers hôm qua cho biết ngân sách quốc gia có thể thiệt hại nhiều tỉ đô la. Những khó khăn của lãnh vực bất động sản Trung Quốc, đặc biệt là sự sụp đổ của tập đoàn Evergrande (Hằng Đại) dẫn đến việc xây dựng nhà ở giảm xuống, kéo theo nhu cầu vật liệu giảm. Hậu quả là giá quặng sắt sụt mất 38% kể từ đầu năm. Hồi tháng 5/2021 một tấn quặng sắt giá 230 đô la, đến ngày 15/08/2024 chỉ còn 100 đô la !

Trong khi kỹ nghệ này là then chốt cho kinh tế Úc ; năm 2023 Úc xuất khẩu 935 triệu tấn quặng sắt, chiếm 40% nhu cầu thế giới, và chỉ riêng Trung Quốc đã tiêu thụ 70% sản lượng. Cổ phiếu của Rio Tinto và BHP, hai nhà sản xuất lớn nhất của Úc sụt mất 20% kể từ đầu năm. Tập đoàn thép số một thế giới Bảo Vũ (Baowu) cảnh báo vấn đề sẽ còn kéo dài và trầm trọng hơn dự kiến. Trước tình hình u ám, Canberra sẽ phải xét lại chiến lược kinh tế, đa dạng hóa các đối tác thương mại và giảm lệ thuộc vào Trung Quốc.

Thụy My

Chiến đấu cơ F-16 liệu có giúp Ukraine đột phá ?

Jeremy Howell, BBC, 21/08/2024

Ukraine sắp đưa vào sử dụng lô chiến đấu cơ F-16 đầu tiên do các nước phương Tây cung cấp. Nước này dự kiến sẽ nhận được tổng cộng 65 chiếc F-16 trong hai năm 2024 và 2025.

Tổng thống Ukraine Voldymyr Zelensky phát biểu trước một chiến đấu cơ F-16 mà Ukraine nhận được vào tháng 7/2024

Trong hơn hai năm qua, lãnh đạo Ukraine đã kêu gọi các nước phương Tây viện trợ loại máy bay do Mỹ sản xuất.

Tuy nhiên, có những lo ngại rằng số lượng F-16 được cung cấp có thể quá ít ỏi để Ukraine tạo ra sự khác biệt lớn trong cuộc chiến chống lại Nga.

Tại sao việc chuyển giao F-16 lại mất nhiều thời gian ?

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lần đầu tiên kêu gọi các nước phương Tây cung cấp tiêm kích F-16 - một loại máy bay chiến đấu siêu thanh - ngay sau cuộc xâm lược của Nga vào tháng 2/2022.

Ông Zelensky muốn những chiếc F-16 này đuổi máy bay chiến đấu của Nga ra khỏi không phận và mang lại ưu thế trên không cho quân đội Ukraine.

Bốn quốc gia Châu Âu gồm Bỉ, Đan Mạch, Hà Lan và Na Uy đã đề nghị tặng cho Ukraine một số tiêm kích F-16 mà họ mua từ Mỹ.

Bỉ là một trong những nước phương Tây viện trợ F-16 cho Ukraine

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Joe Biden lo ngại rằng việc cung cấp cho Ukraine những máy bay tiên tiến và có sức mạnh đáng gờm như vậy sẽ chọc giận Nga và phải đến tháng 8/2023, ông mới cho phép các nước Châu Âu xuất khẩu các chiến đấu cơ này.

Bốn nước nói trên đang chuyển giao những chiếc F-16 cho Ukraine sau khi thay thế bằng dòng máy bay chiến đấu F-35 tiên tiến hơn trong lực lượng không quân của họ.

Lô máy bay đầu tiên, được cho là gồm 10 chiếc, đã được chuyển giao cho Ukraine vào cuối tháng 7/2024.

Các quốc gia phương Tây đã cam kết cung cấp cho Ukraine tổng cộng 65 chiếc F-16. Dự kiến, một số chiếc sẽ được giao trong năm nay, và số còn lại sẽ được giao cho tới cuối năm 2025.

Thời gian chuyển giao máy bay cho Ukraine kéo dài không phải do thiếu F-16 mà do thiếu phi công được đào tạo, theo giáo sư Justin Bronk từ Viện Các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) có trụ sở tại London.

"Phải mất từ 4 đến 5 tháng để đào tạo một phi công lái F-16 và mất nhiều năm để học tất cả các kỹ thuật cần thiết để điều khiển loại chiến đấu cơ này trong chiến đấu", ông nói. "Ukraine đã kỳ vọng các nước phương Tây sẽ đào tạo hàng trăm phi công cùng lúc, nhưng đơn giản là họ không có đủ năng lực đó".

Ukraine có thể sử dụng F-16 như thế nào ?

Chiến đấu cơ F-16, được đưa vào sử dụng từ năm 1978, được thiết kế để bắn tên lửa và đánh chặn máy bay địch. Loại tiêm kích này cũng có thể yểm trợ gần cho lực lượng mặt đất bằng cách tấn công vào phòng tuyến của kẻ thù.

Tuy nhiên, Phillips O’Brien, giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học St Andrews ở Scotland, cho biết : "Ukraine sẽ sử dụng F-16 chủ yếu để phòng thủ".

F-16 có thể giúp chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga, chẳng hạn cuộc tấn công vào Kyiv hồi tháng 7/2024

Máy bay F-16 được trang bị tên lửa không đối không, mà theo ông O’Brien, có thể được sử dụng để bảo vệ trước các cuộc tấn công trên không của Nga nhằm vào quân đội Ukraine và các mục tiêu dân sự. Những máy bay này sẽ hoạt động cùng với các hệ thống phòng không hiện có của Ukraine, chẳng hạn như các tổ hợp tên lửa đất đối không.

"Các tên lửa mà Mỹ cung cấp cho Ukraine cho máy bay F-16 của họ tương đối hiện đại", giáo sư Bronk cho biết. "Những tên lửa này không phải là loại tiên tiến nhất mà Mỹ có, nhưng chúng có thể bắn hạ tên lửa hành trình và thiết bị bay không người lái của Nga".

"Người dân Ukraine sẽ hoan nghênh chiến đấu cơ F-16 nếu chúng có thể ngăn chặn tên lửa Nga làm hư hại các nhà máy điện và các cơ sở sưởi ấm khác, để họ có thể giữ ấm trong mùa đông sắp tới", Giáo sư O'Brien nhận định.

Cũng theo ông, những chiếc F-16 còn được trang bị tên lửa không đối đất, có thể được sử dụng để tấn công các trung tâm chỉ huy quân đội và các kho tiếp tế của Nga từ xa.

"Tuy nhiên, chiến đấu cơ F-16 có thể sẽ không được sử dụng để hỗ trợ gần cho quân đội Ukraine trên chiến trường. Lực lượng phòng không của Nga quá mạnh nên các máy bay này khó tiếp cận tuyến đầu", chuyên gia này đánh giá.

Và vũ khí mà tiêm kích F-16 được trang bị có thể gặp khó khăn trong việc bắn hạ bom lượn, loại bom mà Nga đang sử dụng ngày càng nhiều để tấn công quân đội và các thành phố của Ukraine, Giáo sư O'Brien nhận định.

Người Ukraine và Ba Lan trong một cuộc biểu tình ở Ba Lan yêu cầu Mỹ cấp cho Ukraine chiến đấu cơ F-16

Phương Tây có cung cấp đủ F-16 cho Ukraine ?

Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), một tổ chức nghiên cứu ở Mỹ, đã công bố một báo cáo nói rằng Ukraine cần nhiều hơn 65 chiếc F-16 mà nước này đang có mới có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể trong cuộc chiến.

Báo cáo cho rằng những chiếc F-16 không nên chỉ được sử dụng để phòng thủ trước các cuộc tấn công trên không của Nga mà còn để tấn công các hệ thống phòng không của Nga ở Ukraine và đuổi các máy bay như trực thăng của Nga ra khỏi chiến trường.

"Ukraine cần gần 12 phi đội chiến đấu để đạt được sự hỗ trợ trên không cần thiết cho cuộc chiến trên bộ", báo cáo của CSIS viết. "Để đạt được mục tiêu này cần tới 216 chiếc F-16, với 18 máy bay trong mỗi phi đội".

Tuy nhiên, theo Giáo sư Bronk, các lực lượng không quân phương Tây chỉ có thể bàn giao F-16 cho Ukraine sau khi họ có chiến đấu cơ thay thế và cho những chiến đấu cơ này ngưng hoạt động.

"Đây mới chỉ là sự khởi đầu. Việc xây dựng đội máy bay F-16 của Ukraine sẽ là một dự án dài hạn", ông kết luận.

Jeremy Howell

Nguồn : BBC, 21/08/2024

*************************

Moskva hứng chịu một trong những cuộc tấn công bằng drone Ukraine lớn nhất từ trước đến nay

Thanh Phương, RFI, 21/08/2024

Theo thông báo hôm nay 21/08/2024 của thị trưởng Moskva, Sergei Sobyanin, thủ đô Nga trong đêm qua đã là mục tiêu của một trong những cuộc tấn công bằng drone của Ukraine quy mô nhất trong lịch sử nhắm đến thành phố này. 

Đêm 20 rạng sáng 21/08/2024, thủ đô Nga bị nhiều drone Ukraine tấn công. (Ảnh minh họa chụp ngày 26/03/2024 cho thấy binh sĩ Ukraine chuẩn bị phóng drone Poseidon H10) AP - Efrem Lukatsky

Hãng tin AFP trích nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong đêm qua, 11 drone đã bị bắn hạ trên vùng trời thủ đô Moskva và vùng phụ cận. Theo thị trưởng Moskva, do bị bắn hạ nên các drone của Ukraine đã không gây thương vong cũng như thiệt hại vật chất.

Nằm cách biên giới Ukraine hơn 500 km, Moskva và vùng phụ cận đã từng bị tấn công bằng drone, như vào mùa hè năm ngoái, các drone đã bị bắn chặn trên không phận thủ đô và trước đó, vào tháng 5/2024, hai drone cũng đã bị phá hủy trước khi bay đến mục tiêu.

Cuộc tấn công bằng drone nói trên diễn ra trong bối cảnh Nga đã phải đối đầu với một chiến dịch tấn công chưa từng có của quân Ukraine vào vùng biên giới Kursk từ ngày 06/08.

Trong khi đó, quân Nga, được trang bị tốt hơn và có quân số đông hơn đối phương, tiếp tục đà tiến ở vùng Donetsk, miền đông Ukraine. Hôm qua, họ thông báo đã chiếm được thành phố New York ở vùng này. Đây là một trong những trung tâm hậu cần quan trọng của quân Ukraine.

Thành phố này mang tên New York cho đến năm 1951, khi chính quyền Liên Xô đổi tên thành Novgorodskoïe. Chỉ đến năm 2021, thành phố mới lấy lại tên cũ là New York.

Cũng vào hôm qua, lần đầu tiên kể từ năm 2011, tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến Chechnya, nước Cộng hòa thuộc Nga ở vùng Kavkaz, mà lãnh đạo là Ramzan Kadyrov, một đồng minh của chủ nhân điện Kremlin. Để chống trả cuộc tấn công của quân Ukraine vào vùng Kursk, lực lượng Chechnya đã được triển khai tại vùng này để hỗ trợ quân Nga.

Thanh Phương

***********************

Giữ được "vùng đệm" ở Kursk : Thách thức to lớn đối với quân Ukraine ở Nga

Thanh Phương, RFI, 21/08/2024

Hai tuần sau khi phát động chiến dịch tấn công vào vùng biên giới Kursk của Nga, một thách thức to lớn đang được đặt ra cho quân Ukraine : Làm sao giữ được "vùng đệm" tại khu vực này ? 

Một người lính Ukraine đi bộ ở khu vực trung tâm Sudzha, vùng Kurst của Nga, ngày 16/08/2024. AP

Hôm Chủ Nhật 18/08/2024, tức là ngày thứ 12 của cuộc đột kích, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi thành lập một "vùng đệm" ở khu vực Kursk. Đối với ông, nhiệm vụ của quân Ukraine rất rõ ràng : "Tiêu diệt càng nhiều tiềm năng chiến tranh của Nga càng tốt và thực hiện càng nhiều cuộc phản công càng tốt". 

Khi tấn công vào vùng Kursk, Kiev hy vọng sẽ buộc được Moskva rút bớt lực lượng khỏi Donbass ở miền đông Ukraine, nơi mà từ nhiều tháng qua tình hình chiến sự thuận lợi hơn với quân Nga. Nhưng trong khi quân Ukraine tiếp tục đà tiến ở vùng biên giới Kursk, chưa ai biết phạm vi của "vùng đệm" tại khu vực này sẽ như thế nào và quân Ukraine có thể giữ được "vùng đệm" đó trong bao lâu khi mà Moskva đã thề sẽ "đánh đuổi quân thù ra khỏi lãnh thổ" ? 

Giống như các vùng Bryansk và Belgorod giáp với Ukraine, vùng Kursk trong 30 tháng qua là hậu cứ của quân Nga trong cuộc chiến tranh xâm lược nước láng giềng, tức là nơi có nhiều kho vũ khí, đạn dược và các cơ sở hạ tầng khác cần thiết cho cuộc chiến. Nay Ukraine đã chuyển cuộc chiến sang lãnh thổ Nga và "đó là một mức độ áp lực hoàn toàn khác" theo giải thích của ông Guillaume Ancel, cựu sĩ quan quân đội, với trang Franceinfo của Pháp. 

Hôm thứ Hai vừa qua, tổng thống Zelensky tuyên bố lực lượng của Kiev đã kiểm soát hơn 1.250 km2 lãnh thổ và 92 địa phương ở vùng Kursk, nơi mà hàng ngàn thường dân Nga đã chạy lánh nạn kể từ tuần đầu tiên của tháng 8. Nhưng đà tiến đó chắc rồi cũng sẽ dừng lại, chứ quân Ukraine không có đủ phương tiện và chắc là cũng không có ý định tiến quá sâu vào trong lãnh thổ Nga. 

Trong chiến dịch đột kích vào vùng Kursk, quân Ukraine đã phá hủy 3 cây cầu bắc qua sông Seim, nên đã cô lập hoàn toàn quận Glucochevo, phần phía tây của vùng bị đánh chiếm. Theo nhận xét của cựu sĩ quan Guillaume Ancel, "chiến dịch dường như đã được Kiev chuẩn bị rất kỹ lưỡng", huy động "khoảng 10.000 binh sĩ Ukraine".

Hiện giờ đang tiếp tục di chuyển, lực lượng của Kiev vẫn tránh được các cuộc oanh kích của quân đội Nga. Thật ra thì Moskva cũng khó mà nã pháo dồn dập vào vùng Kursk do sự hiện diện của nhiều thường dân Nga. Như ghi nhận của ông Jérôme Pellistrandi, cựu tướng quân đội Pháp và tổng biên tập Tạp chí Quốc phòng : "Bắn phá Ukraine bất kể thiệt hại vật chất không giống như đánh vào lãnh thổ của chính mình". 

Tuy nhiên, ông Pellistrandi lưu ý, về lâu dài, quân Ukraine sẽ khó mà bám trụ. Họ sẽ phải nấp dưới hầm để tránh hỏa lực pháo binh đối phương một khi các vị trí đã được cố định. Lực lượng của Kiev cũng phải có một hệ thống phòng không vững chắc để chống trả các cuộc không kích của Nga. 

Cũng theo cựu tướng Pellistrandi, một cái gai khác đối với quân Ukraine trên lãnh thổ Nga, đó là "trận chiến hình ảnh". Ông giải thích : "Kiev phải làm sao để thường dân được bảo vệ tốt nhất có thể và chứng tỏ binh lính Ukraine đến đó với tư cách là những người giải phóng chứ không phải những kẻ chiếm đóng". Ông Pellistrandi cũng cảnh báo nếu lực lượng của Kiev hiện diện lâu dài ở vùng Kursk, họ sẽ gặp các vấn đề về bảo vệ an ninh trật tự và quản lý dân sự.

Đối với cựu sĩ quan Guillaume Ancel, phải rất cẩn trọng với dự án lập "vùng đệm". Tuy nhiên, theo ông, nhờ chiến dịch đột kích này mà Kiev có thể sắp xếp lại quân bài để đàm phán với Moskva trong thế mạnh. Trong những ngày đầu tiên của cuộc tấn công, quân Ukraine đã bắt giữ hàng trăm tù binh Nga. Số tù binh này sẽ rất hữu ích trong các cuộc thương lượng để trao đổi với những người lính Ukraine bị Nga bắt. 

Nhưng có lẽ đó sẽ là tác động duy nhất. Cựu tướng Pellistrandi lưu ý, về việc buộc quân Nga phân bổ lại lực lượng trên tiền tuyến, "hiệu quả của cuộc tấn công không thực sự rõ ràng". Cho đến nay, không có sự điều động đáng kể nào của quân Nga từ vùng Donbass ở miền đông Ukraine hay từ vùng đồng bằng Dniepr ở miền nam được ghi nhận.

Thanh Phương

*****************************

Ukraine đề nghị đồng minh cho sử dụng vũ khí  tầm xa tấn công lãnh thổ Nga

Chi Phương, RFI, 20/08/2024

Quân đội Nga tiếp tục tấn công ở miền đông Ukraine và Moskva loại bỏ khả năng đàm phán với Kiev do quân đội Ukraine đánh sang lãnh thổ Nga. Tối hôm qua, 19/08/2024, trong cuộc gặp các đại sứ Ukraine ở nước ngoài, tổng thống Volodymyr Zelensky kêu gọi các đối tác cho phép Kiev sử dụng vũ khí tầm xa để tấn công vào lãnh thổ Nga, gây sức ép với quân đội Nga ở mặt trận phía đông Ukraine.

Ảnh tư liệu do quân đội Mỹ cung cấp: Chuẩn bị đưa tên lửa chiến thuật ATACMS lên hệ thống phóng rốc-két cơ động cao HIMARS, tại Queensland, Úc, ngày 26/07/2023. AP - Sgt. 1st Class Andrew Dickson

Trong bài phát biểu, tổng thống Ukraine khẳng định rằng chỉ có thể chặn đà tiến của quân Nga trên chiến trường nhờ vào quyết định duy nhất mà Kiev chờ đợi từ các đồng minh : đó là quyết định cho dùng vũ khí tầm xa tấn công sang Nga.

Nếu như tình hình ở Kursk, lãnh thổ Nga mà Kiev tuyên bố "đạt được mục tiêu", kiểm soát được 1250 km2 và 92 khu vực, thì hầu hết các trận chiến căng thẳng với quân đội Nga diễn ra tại miền đông Ukraine. Hôm qua, lực lượng Nga cho biết đã tiến hành hàng chục cuộc tấn công xung quanh Toretsk và Pokrovsk, được coi là trung tâm hậu cần của Kiev.

Theo AP, khoảng 53 000 người hiện vẫn sống ở Pokrovsk. Trước các cuộc tấn công của Nga, hôm qua, lãnh đạo quân sự khu vực này, Serhiy Dobriak, đã kêu gọi thường dân đi sơ tán ngay lập tức. Phóng sự của AP cho thấy nhiều người mang hành lý cá nhân, xếp hàng lên các xe bus hoặc lên tàu đi lánh nạn, được các quân nhân hỗ trợ.

Trong đêm qua, rạng sáng hôm nay, theo Le Monde, Nga cũng đã tấn công vào nhiều khu vực ở Ukraine. Hai tên lửa đạn đạo bắn vào vùng Voronej, một tên lửa hành trình ở vùng Brianks và các tên lửa dẫn đường ở vùng Zaporijia và Kursk. Tại Kiev, lực lượng Ukraine đã bắn hạ được 28 drones của Nga. Quân đội Nga cũng tấn công vào thành phố Koupiansk Vouzlovyï, ngoại ô Kharkiv.

Trên mạng Telegram, lãnh đạo quân sự vùng Donetsk cho biết 3426 người, trong đó có 302 trẻ em đã được sơ tán khỏi chiến tuyến vào hôm qua. Các cuộc tấn công của Nga đã khiến 3 người thiệt mạng tại Kramatorsk , và một người thiệt mạng và 3 người khác bị thương tại Dzerjynsk.

Chi Phương

****************************

Ukraine cấm các tổ chức tôn giáo hợp tác thân thiện với Nga

Minh Phương, RFI, 20/08/2024

Hôm 20/08/2024, Quốc hội Ukraine đã bỏ phiếu thông qua dự luật cấm các tổ chức tôn giáo có quan hệ hợp tác thân thiện với Nga. Thực ra, đối tượng chính của văn bản này là Giáo hội Chính Thống Ukraine thuộc Tòa Thượng phụ Moskva vì bị nghi ngờ hợp tác với Điện Kremlin. Tổng thống Volodymyr Zelensky ca ngợi quyết định lịch sử, thể hiện "sự độc lập tinh thần của người dân Ukraine" khi đối mặt với Nga.

888888888888888888888888888

Những tín đồ Ukraine theo Chính Thống giáo thuộc Tòa Thượng phụ Moskva cầu nguyện ở lối vào tu viện Các hang động Kiev ngày 20/08/2024. Sergei Supinsky / AFP

Trong những năm gần đây, Ukraine, đất nước với đại đa số người dân theo Chính Thống giáo, đã dần quay lưng với Giáo hội Chính Thống thuộc Tòa Thượng phụ Moskva. Đỉnh điểm là vào vào tháng 02/2022, khi Thượng phụ Nga Kirill công khai ủng hộ cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine.

Từ Kiev, thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze cho biết cụ thể về luật mới này :

Các tổ chức tôn giáo hợp tác hoặc thân thiện với Nga sẽ không thể tiếp tục hoạt động ở Ukraine, đây là điều mà đạo luật mới quy định. Văn bản này đặc biệt nhắm vào Giáo hội Chính Thống Ukraine thuộc Tòa Thượng phụ Moskva, chứ không phải là Giáo hội Chính Thống Ukraine vì giáo hội này không liên quan đến Nga. 

Luật được đa số thông qua sau khi xuất hiện nhiều nghi ngờ đối với một số giáo sĩ thuộc Giáo hội Chính Thống liên quan tới Moskva. Những người này bị nghi hợp tác với Điện Kremlin và biện minh cho cuộc chiến tranh của Nga tại Ukraine, đặc biệt là sau khi phát hiện ra các tài liệu tuyên truyền và hộ chiếu Nga trong một số nhà thờ vào tháng 01/2023. Vào thời điểm đó, Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine đã đề xuất cấm tất cả các tổ chức tôn giáo liên quan đến Moskva. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã hứa bảo đảm sự độc lập hoàn toàn giữa Nhà nước Ukraine và Giáo hội. 

Luật được thông qua hôm nay có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày công bố, và Giáo hội Chính Thống Ukraine thuộc Tòa Thượng phụ Moskva sẽ có 9 tháng để chứng minh rằng họ đã cắt đứt mọi liên hệ với Điện Kremlin.

Đáp lại, Giáo hội Chính Thống Nga đã lên án quyết định này, gọi đây là "hành động bất hợp pháp, vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc cơ bản về tự do tín ngưỡng và nhân quyền."

Minh Phương

Vì sao Đức cắt giảm ngân sách viện trợ quân sự cho Ukraine ?

Anh Vũ, RFI, 19/08/2024

Là một trong những nước Châu Âu hàng đầu đóng góp viện trợ quân sự cho Ukraine, nước Đức vừa quyết định giảm nửa khoản tiền viện trợ trong năm tới cho Kiev.

Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner (trái), bộ trưởng Kinh tế và Bảo vệ Khí hậu Robert Habeck (giữa) và thủ tướng Chancellor Olaf Scholz trong một cuộc họp Quốc hội, Berlin, 13/12/2023. AP - Michael Kappeler

Vào thời điểm gặp khó khăn trên chiến trường miền đông và quân đội Ukraine đang tiến hành một cuộc tấn công xâm nhập đầy rủi ro vào tỉnh biên giới Kursk của Nga, Đức đã thông báo cắt giảm mạnh nguồn viện trợ quân sự mới cho Ukraine. Các khoản tín dụng đã thông qua vẫn sẽ được thực hiện. Giới quan sát nhận thấy dấu hiệu dường như Berlin bắt đầu thoái thác dần trách nhiệm hậu thuẫn Kiev.

Nhật báo Đức Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung hôm thứ Bảy 17/08/2024 xác nhận, sau một cuộc thảo luận về ngân sách đầy khó khăn, chính phủ Đức quyết định ngân khoản viện trợ quân sự bổ sung cho Ukraine cho năm 2025 sẽ chỉ còn 4 tỷ euro, giảm một nửa so với con số của năm 2024. Theo báo Đức, Berlin còn dự tính tiếp tục hạ dần mức trần viện trợ cho Ukraine trong những năm tiếp theo, dự kiến 2026 còn 3 tỷ, đến 2027 và 2028 sẽ chỉ còn một nửa tỷ euro mỗi năm.

Quyết định khá đột ngột của Đức được đưa ra vì lý do cân đối ngân sách, đối phó với nguy cơ thâm hụt tài chính. Động thái của chính phủ Olaf Scholz chắc chắn sẽ thu hút sự quan tâm đặc biệt của Kiev và Matxcơva cũng như những nước giàu có ở Châu Âu đang cùng với Hoa Kỳ gánh vác hậu thuẫn cho cuộc chiến của Ukraine chống Nga xâm lược từ hơn 2 năm nay.

Theo tính toán của Viện Nghiên cứu Kinh tế Thế giới của Đức Kiel, từ đầu cuộc chiến tranh Ukraine đến hết tháng 6 năm nay, khoản đóng góp hỗ trợ quân sự của Đức là 14,69 tỷ euro viện trợ trực tiếp và 8,87 tỷ thông qua các quỹ của Châu Âu. Tuy khoản tiền này không thể so với 75 tỷ euro của Hoa Kỳ nhưng vẫn cao hơn nhiều đóng góp của các đồng minh khác như Anh hay Pháp. So với tỷ lệ GDP thì Đức vẫn là nhà tài trợ hào phóng hàng đầu trong các nước phương Tây.

Nhìn vào bảng thống kê các thiết bị quân sự cho Kiev, được viện Kiel công bố trên trạng mạng của mình thì thấy Đức đã cung cấp cho Ukraine 8 giàn phóng rốc-két đa nòng, 73 xe tăng hạng năng Leopard, 26 khẩu đội chống tên lửa đất đối không. Đức đã cung cấp 1/3 trong số các hệ thống phòng không đắt tiền cho Ukraine.  

Viện trợ quân sự của Đức là không hề nhỏ, nhu cầu của Ukraine là cấp bách. Sự thay đổi của chính phủ Đức này là một đòn nặng nề đối với chính quyền Volodymyr Zelensky, luôn kêu gọi được cấp thêm các vũ khí hiện đại để chống đỡ với các cuộc tập kích bằng tên lửa và drone của Nga, diễn ra gần như hàng ngày suốt nhiều tháng nay.

Ngay hôm thứ Bảy vừa rồi, đại sứ Ukraine tại Đức, Oleksii Makeiev đã tỏ rõ lo lắng khi tuyên bố với báo chí rằng : "An ninh của Châu Âu phụ thuộc vào khả năng và quyết tâm chính trị của Đức tiếp tục đóng vai trò hàng đầu trong hậu thuẫn cho Ukraine".

Không thể nói Berlin hết quyết tâm chính trị hậu thuẫn cho Kiev. Dường như đây là vấn đề chủ yếu mang tính nội bộ của chính nước Đức. Theo truyền thông Đức, ngân sách của Đức vẫn có nguy cơ bị thâm hụt 12 tỷ euro. Từ năm 2011, vấn đề ngăn chặn thâm hụt chi tiêu đã được quy định trong Hiến pháp Đức, theo đó không được phép vượt quá 0,35% GDP hàng năm, trừ trường hợp có khủng hoảng lớn. Trong khi đó, chính phủ của Olaf Scholz là chính phủ liên minh ba đảng. Cân đối ngân sách quốc gia luôn là vấn đề gai góc, gây nhiều tranh cãi, là cơ hội để các đảng tấn công nhau, vì thế thường phải tìm những thỏa hiệp nhất định. Đặc biệt, trong bối cảnh nước Đức đang chuẩn bị bước vào kỳ bầu cử cấp vùng.

Trên phương diện đối ngoại, nhiều nhà phân tích cho rằng việc cắt giảm nguồn lực hỗ trợ cho Kiev, một cách gián tiếp đó cũng là cách để Berlin đặt trách nhiệm hỗ trợ Ukraine đối với các đồng minh khác, chẳng hạn như Pháp vẫn luôn bị Berlin chỉ trích là nói nhiều nhưng chẳng cho được bao nhiêu.

Anh Vũ

**************************

Đức giảm một nửa viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm tới

Anh Vũ, RFI, 18/08/2024

Đức là đồng minh đứng thứ 2 sau Hoa Kỳ về đóng góp viện trợ quân sự cho Urkraine. Chính phủ liên minh của nước này vừa dự trù cắt giảm một nửa hỗ trợ tài chính cho Kiev trong năm 2025. Báo chí Đức cuối tuần này tiết lộ bức thư của bộ trưởng Tài chính gửi người đồng cấp bên Bộ Quốc phòng yêu cầu tôn trọng mức trần các chi tiêu dự trù cho Ukraine trong năm tới, không được thêm một đồng nào.    

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) và thủ tướng Đức Olaf Scholz, tại Berlin, ngày 11/06/2024. AP - Britta Pedersen

Thông tín viên RFI tại Berlin, Ludovic Piedtenu

Tám tỷ euro viện trợ của năm nay, sang năm tới còn 4 tỷ. Nói một cách khác là chỉ còn phân nửa khoản viện trợ quốc phòng cho Ukraine hiện tại của Đức. Với những đơn hàng vũ khí đang thực hiện thì có vẻ như viện trợ của năm 2025 đã đạt mức trần.

Chính phủ liên bang không muốn bị nợ nần vì về mặt hiến pháp nước Đức không cho phép bị thâm hụt tài chính. Mặc dù đã có nhiều biện pháp kinh tế, trong đó có cả việc cắt giảm viện trợ nói trên, Đức vẫn còn thiếu 12 tỷ euro trong kế hoạch ngân sách được chính phủ liên minh ba đảng cố lập cho được và sẽ còn phải được thảo luận tại Nghị viện.  

Các dân biểu của tất cả các đảng phái đều không tán thành. Một dân biểu của đảng Xã hội-Dân Chủ, đảng của thủ tướng Scholz khẳng định : "Chúng ta không thể vì Ukraine mà không kìm hãm được nợ".

Giới thân cận với bộ trưởng Tài chính cố trấn an bảo đảm rằng chính phủ đang nghiên cứu để vào tháng Một năm tới giải tỏa khoản vay 46 tỷ euros đã được các nước G7 và Liên Hiệp Châu Âu hứa hẹn, khoản tiền này dự trù trích từ tiền lãi thu từ các tài sản Nga bị phong tỏa. Nguồn viện trợ sẽ không còn tồn tại nếu không nhanh chóng vượt qua các bất đồng về cách thức thực hiện.  

Anh Vũ

Ukraine tính toán gì ở Kursk, sau thành công vẻ vang bước đầu ?

Le Nouvel Obs coi "Cuộc tấn công của Ukraine vào Kursk là một sự sỉ nhục mới về quân sự cho Vladimir Putin". Sau thành công ngoài sức tưởng tượng ban đầu, tiếp đến sẽ là gì ? - The Economist đặt câu hỏi. Liệu có thể biến lợi ích trước mắt thành ưu thế chiến lược lâu dài hay không ?

Các chiến binh lữ đoàn cơ giới 22 Ukraine trên quân xa Humvee khi luyện tập tại Sumy gần biên giới Nga, ngày 17/08/2024. Reuters - Thomas Peter

Ukraine tiến vào Kursk : Sỉ nhục mới cho Vladimir Putin

Bên cạnh những vấn đề xã hội như tình dục, tâm lý học, câu chuyện hậu Thế vận hội Paris 2024, thời sự quốc tế trong mùa hè trên các báo vẫn sôi động với cuộc tiến công táo bạo của Ukraine vào đất Nga.

Le Nouvel Obs coi "Cuộc tấn công của Ukraine vào Kursk là một sự sỉ nhục mới về quân sự cho Vladimir Putin". Kursk, nơi từng diễn ra trận chiến xe tăng lớn nhất trong lịch sử là một cái tên xui xẻo cho Nga. Cách đây 24 năm, tàu ngầm nguyên tử Kursk bị chìm làm 118 thủy thủ Nga tử nạn, và nay thì phải tháo chạy khi Ukraine bất ngờ đánh sang.

Hiện nửa triệu quân Nga đang tập trung ở miền đông Ukraine, sở hữu đạn pháo nhiều hơn, tuy nhiên trong đợt tấn công chớp nhoáng này Kiev đã chiếm được số đất nhiều hơn Nga ở Kharkiv suốt ba tháng qua. Tuần báo viết, "do sợ hãi, do chậm giúp đỡ đồng minh, chúng ta đã bỏ mặc hơi quá sớm một dân tộc can đảm với sức kháng chiến tuyệt vời". Lằn ranh đỏ - cấm Ukraine dùng vũ khí phương Tây tấn công sang đất Nga - cho đến nay vẫn tạo ưu thế lớn cho Nga.

Từ "chiến dịch quân sự đặc biệt" đến chiến tranh thực sự

Libération cuối tuần chạy tít trang nhất "Ukraine-Nga đối đầu". Ban đầu chỉ là một cuộc đột kích, rồi trở thành xâm nhập, và sau mười ngày đã là một cuộc tiến công thực sự vào lãnh địa kẻ xâm lăng : nước Nga của Vladimir Putin. Từ hôm 06/08, Kiev đã thực hiện được điều không tưởng mà chẳng báo trước cho đồng minh Mỹ. Kể từ sau Đệ nhị Thế chiến chưa hề có đội quân nước ngoài nào tràn vào Nga.

"Chiến dịch quân sự đặc biệt" của Putin hiện nguyên hình là chiến tranh. Sau khung cửa sổ, người dân Nga vùng biên giới thấy tận mắt lực lượng Ukraine tiến vào, và 200.000 người phải di tản, đôi khi đến tận Moskva, là những bằng chứng sống động cho thấy đất nước không phải bất khả xâm phạm như nhà độc tài vẫn khẳng định.

Hôm 15/08, thậm chí quân đội Ukraine còn tuyên bố thành lập chế độ quân quản để quản lý vùng đất giành được. Tổng tham mưu trưởng Oleksandr Syrsky cho biết đã xuyên thủng được 35 km chiều sâu, chiếm 1.150 km² và 82 địa điểm, trong đó thành phố Sudzha với 5.500 dân, "hoàn toàn được giải phóng". Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định sẽ không sáp nhập Kursk và ngưng tiến quân nếu Moskva chấp nhận "một nền hòa bình công chính". Trong khi chờ đợi, Kiev lập ra vùng đệm với các hành lang nhân đạo cho công dân Nga cũng như Ukraine. Có vẻ như một trong những mục tiêu của chiến dịch nhằm làm giảm bớt áp lực quân Nga ở miền đông. Nhưng nhà nghiên cứu Jade McGlynn của King’s College nhận thấy tuy Nga rút bớt quân từ nhiều nơi, nhưng trừ Donbass ra.

Lực lượng Ukraine xâm nhập được sâu nhờ các ê-kíp hết sức linh hoạt, với sự trợ giúp của các xe thiết giáp được phương Tây viện trợ như Stryker của Mỹ, Marder của Đức, Challenger 2 của Anh ; được hỗ trợ bởi các thiết bị gây nhiễu radar, phòng không cơ động, và drone không kích để buộc phi cơ Nga không thể cất cánh. Một cuộc tấn công phối hợp đêm thứ Tư rạng sáng thứ Năm đánh vào ít nhất bốn căn cứ không quân Nga ở sâu vài chục kilomet.

Nga huy động cả lính trẻ quân dịch : Rủi ro cho chế độ

Cựu tướng Mỹ Christopher G. Cavoli nhận xét : "Kiev đã tìm ra điểm yếu của Nga và nhanh chóng khai thác một cách rất khôn khéo. Người Nga bị sốc, nhưng không thể kéo dài và họ sẽ phản ứng". Chưa chi vùng Sumy đã phải chịu 56 trận pháo kích chỉ riêng trong ngày thứ Năm. Lính quân dịch cũng bị huy động – một hành động được cho là khá tuyệt vọng của Putin.

Theo trang web đối lập Nga Verstka, có trên 100 lính nghĩa vụ đóng ở biên giới khi Ukraine tấn công, và theo Radio Liberty thì hầu hết đã bị bắt sống. Kênh Telegram "Ê-kíp Navalny" và mạng xã hội Vkontakte đưa lên một số trường hợp, như bà Victoria, có con trai duy nhất đi quân dịch đóng ở gần Sudzha đến nay không có tin tức gì. Các gia đình đã đưa kiến nghị đòi Vladimir Putin rút lính nghĩa vụ ra khỏi vùng chiến sự ở Kursk, vì các tân binh này không có kinh nghiệm và vũ khí cần thiết để giao tranh, đến nay đã thu thập được trên 8.000 chữ ký.

Theo luật pháp Nga, các thanh niên đi quân dịch một năm, không bị buộc phải tham gia các chiến dịch quân sự trừ phi đã phục vụ ít nhất bốn tháng và được huấn luyện đặc biệt. Thế nhưng đa số ở Sudzha chỉ mới đi nghĩa vụ được hai, ba tháng và chưa được huấn luyện. Nhà nghiên cứu Igor Gretskiy cảnh báo rủi ro chính trị cho chế độ trước sự bất mãn của thân nhân các tân binh.

Tấn công sang đất kẻ xâm lược : Quyền tự vệ chính đáng của Kiev

The Economist phân tích về những lợi ích và nguy cơ từ chiến dịch Kursk của Ukraine. Về cả đạo lý lẫn pháp lý, Kiev hoàn toàn có quyền đánh sang đất Nga. Mỗi nước đều có quyền tự vệ và quyền này không dừng lại ở biên giới ; quân xâm lược, vũ khí và các căn cứ xuất phát đều là những mục tiêu hợp pháp có thể trả đũa.

Chiến dịch của Ukraine đã có được một số thành công, mang lại ba lợi ích lập tức. Thứ nhất là nâng cao tinh thần chiến sĩ, thứ hai là chứng tỏ với các đối tác quốc tế là Ukraine có thể ở thế công, và thứ ba là làm bộc lộ những điểm yếu của Nga. Hồi năm 2022, Vladimir Putin ngỡ rằng sẽ chiếm được Ukraine chỉ trong vài ngày nhưng đã hơn hai năm qua, mục đích này hãy còn xa. Khi Yevgeny Prigozhin nổi loạn, quân đội vẫn đứng ngoài ; và nay khi Ukraine xâm nhập vào Kursk, dân địa phương không có phản ứng.

Về phía Ukraine cũng chịu rủi ro cao : Một phần lớn lực lượng tinh nhuệ từ Donbass sang Kursk, nếu bị thiệt hại nhiều sẽ nguy hiểm cho miền đông đồng thời làm mất đi khí thế vừa tạo được tuần qua.

Moskva khó thể trả đũa mạnh hơn những đợt trước

Chiến dịch Kursk còn là bài học cho các đồng minh : tấn công cũng là tự vệ. Mỹ, Anh, Pháp tiếp tục cấm Ukraine dùng hỏa tiễn tầm xa đánh vào đất Nga. Nhưng thật phi lý khi Kiev không đươc tấn công vào các căn cứ không quân của Nga – nơi thả những quả bom lượn để tàn phá các thành phố Ukraine và giết hại những chiến binh. Lực lượng Nga đang vi phạm trắng trợn biên giới Ukraine, không thể thảnh thơi trú ẩn phía sau biên giới của họ - theo The Economist.

Le Monde cuối tuần ghi nhận "Sự hài lòng lặng lẽ của các đồng minh Kiev trước chiến dịch tiến công vào Kursk". Cho đến nay Nga vẫn chưa tập trung được nhiều quân để đối phó, chẳng thấy dân Nga tổ chức kháng chiến, mà hàng trăm ngàn người lo di tản. Ukraine bắt được một số lượng lớn tù binh, chủ yếu là lính quân dịch và Vệ binh Quốc gia.

Trả lời Libération, nhà sử học Galia Ackerman nhận định việc Putin bổ nhiệm Alexey Dyumin, cựu vệ sĩ của mình chỉ đạo chiến dịch phản công cho thấy sự lộn xộn trong ban lãnh đạo Nga. Bình thường thì bộ tham mưu phụ trách phối hợp, nhưng Vladimir Putin lại chỉ định FSB, một cơ quan an ninh không thể quản lý một chiến dịch quân sự phức tạp. Dyumin không có kinh nghiệm quân sự nhưng đối với ông chủ điện Kremlin, sự tin cậy quan trọng hơn năng lực. Theo bà Ackerman, mỗi lần bị thất bại nặng nề như một số tàu thuộc Hạm đội Hắc Hải bị đánh chìm, Kremlin lại trả đũa bằng cách oanh tạc ồ ạt. Lần này có lẽ cũng vậy, Nga khó thể làm hơn.

Hồi tiếp theo chiến dịch Kursk là gì ?

Sau thành công ngoài sức tưởng tượng ban đầu, tiếp đến sẽ là gì ? The Economist đặt câu hỏi. Liệu có thể biến lợi ích trước mắt thành ưu thế chiến lược lâu dài hay không ? Tấn công quá nhanh, nhưng Nga phản ứng quá chậm, khiến Ukraine có thể xem lại các mục tiêu. Theo tướng Úc về hưu Mick Ryan, Kiev có ba chọn lựa.

Hoặc cố giữ những vùng đất chiếm được thậm chí tiến xa hơn, nhưng rất nguy hiểm vì không còn được phòng không và các phương tiện chiến tranh điện tử bảo vệ. Hoặc rút về phía biên giới, duy trì quân số và vũ khí cho việc tái chiếm lãnh thổ năm tới. Khả năng thứ ba là rút một phần về những vị trí dễ bảo vệ hơn, nằm gần biên giới Ukraine, sẽ cần ít quân hơn, thuận tiện về hậu cần cũng như được pháo yểm trợ.

Đây sẽ là cơ sở cho những cuộc tấn công mới khi có cơ hội. Một nguồn tin từ bộ tham mưu Ukraine nói rằng giải pháp thứ ba là khả thi nhất : một bộ phận logistic gồm công binh, xăng dầu, bệnh viện dã chiến, kho thực phẩm và cơ sở bảo trì đã được chuyển đến nhiều cây số phía sau biên giới Nga. Không thấy các đồng minh phàn nàn gì. Thách thức của ông Volodymyr Zelensky là làm sao biến thắng lợi vừa rồi thành kết quả lâu dài.

"Tất cả đã đi gặp Thánh Phêrô"

Một phóng sự của The Economist cho biết thêm về một đơn vị đặc biệt tham gia chiến dịch. Trung úy Nazariy Kishak đến nơi hẹn trễ bốn tiếng đồng hồ, anh cười vui vẻ : "Cả một đoàn xe với 70 lính Chechnya, tất cả đều đã đi gặp Thánh Phêrô".

Đơn vị 200 người do Kishak chỉ huy có 1/4 là tù nhân xung phong ra trận để đổi lấy tự do, nhiệm vụ đầu tiên là chiến đấu cho Tổ quốc trên đất Nga. Người sĩ quan khẳng định họ là những chiến binh gan dạ chưa từng thấy. Cách đây vài ngày, đơn vị đã mất người đầu tiên là Mykhailo, bị lãnh án vì tội trộm cắp. Một cựu tù nhân nay là binh sĩ mang bí danh "Wikipedia" nói rằng bằng cấp vi tính của mình rất hữu ích trong việc điều khiển drone và chiến tranh điện tử.

Bất ngờ lớn nhất của Thế vận hội Paris : Dân Pháp không còn cằn nhằn

Dư âm ngọt ngào của Thế vận hội Paris 2024 cũng dày đặc trên mặt báo. Le Figaro Magazine ra số chuyên đề "Không thể nào quên !", là một album với nhiều hình ảnh độc đáo để kỷ niệm dịp Olympic rất thành công. Nhìn từ các nước khác, Courrier International chạy tít trang bìa "Thế vận hội : Khúc khải hoàn ca". Hồ sơ của tờ báo tập hợp những bài viết trên báo chí quốc tế, hầu hết đều khen ngợi Paris 2024. Wall Street Journal nhận xét "Bất ngờ lớn nhất của Thế vận hội Paris là gì ? Đó là người Pháp không còn phàn nàn nữa". Nhật báo El Pais của Tây Ban Nha dẫn lời nhà văn Sylvain Tesson : "Nước Pháp là một thiên đường đầy những người tin rằng mình đang sống trong địa ngục".

Dân Pháp than phiền đủ mọi thứ, từ giao thông, việc một số trạm métro đóng cửa, làn sóng du khách Mỹ sắp ào đến. Trong cuộc điều tra vào tháng 7, chỉ có 12% cho biết cảm thấy "nhiệt tình" khi Paris là nơi diễn ra Thế vận hội. Nhưng đó đã là quá khứ, trước khi ngày hội thể thao của hành tinh khởi động. Khẩu hiệu Olympic "Nhanh hơn, cao hơn, mạnh hơn" (Citius, Altius, Fortius) trên miệng người Pháp đã trở thành "Allez, les Bleus !". Câu này vang vọng khắp nơi ở Paris, trên khán đài Roland-Garros khi đội tuyển rugby Pháp nhận huy chương vàng, lan tỏa bên bờ sông Seine khi các vận động viên ba môn phối hợp (triathlon) Pháp chiến thắng.

Các vận động viên Pháp phấn chấn trước làn sóng cổ động mạnh mẽ hiếm thấy. Người hâm mộ thay nhau hát vang những bài hát nổi tiếng của Pháp và quốc ca La Marseillaise. Vận động viên bơi Léon Marchand khi đoạt huy chương vàng thứ hai về 200 mét bướm trong những tiếng hô vang trời của 15.000 khán giả, cứ như trong một trận bóng đá. Tờ Neue Zürcher Zeitung của Thụy Sĩ cho rằng Thế vận hội 2024 phải là mẫu mực cho các Thế vận hội sau này, nhất là Los Angeles có đến 11 năm chuẩn bị thay vì 7 năm như Paris.

Thụy My

Kiev tuyên bố "giải phóng" Sudzha, tỉnh Kursk, thủ phủ của vùng đất vốn thuộc về Ukraine

Trọng Thành, RFI, 16/08/2024

Hôm 15/08/2024, tổng thống Volodymyr Zelensky, tuyên bố quân đội Ukraine đã "giải phóng" hoàn toàn thị xã Sudzha, tỉnh Kursk của Nga. Cùng ngày Kiev tuyên bố lập "ủy ban quân quản" tại vùng lãnh thổ mới kiểm soát. Chính quyền Kiev nhấn mạnh đến "mối quan hệ lịch sử lâu đời" giữa vùng Sudzha với Ukraine.

Một ngôi nhà hư hại sau khi bị quân Ukraine oanh kích ở thành phố Sudzha, vùng Kursk, Nga, ngày 06/08/2024. © Governor of Kursk region telegram channel via AP

Thị xã Sudzha với khoảng 5.500 dân, cách biên giới khoảng 10 cây số, có tầm quan trọng với Ukraine. Không chỉ là một trạm trung chuyển khí đốt từ Nga về Châu Âu và một trung tâm hậu cần của quân đội Nga, Sudzha mang ý nghĩa biểu tượng đặc biệt đối với các thành phần dân tộc chủ nghĩa Ukraine. Tuần san Courrier International dẫn lại báo chí Ukraine cho biết, ngay từ khi quân đội Ukraine bắt đầu chiến dịch đột kích tỉnh Kursk, ngày 06 và 07/08, nhiều người đã lên tiếng khẳng định "vùng lãnh thổ này thuộc về Ukraine xét về mặt lịch sử và dân tộc". Theo trang mạng Ukraine Obozrevatel, "bất chấp nỗ lực Nga hóa", văn hóa và ngôn ngữ Ukraine vẫn chiếm ưu thế tại khu vực này.

Theo trang mạng Ukraine Focus.ua, khu vực phía nam tỉnh Kursk thuộc về vùng biên địa giữa Ukraine và Nga (với tên gọi "Sloboda Ukraina"), trước khi Ukraine bị sát nhập vào đế chế Nga. Khu vực này gần như tự trị cho đến năm 1765, thời Sa hoàng Ekaterina đệ nhị. Vùng Sudzha từng là nơi ẩn náu của những người Ukraine trốn chạy đàn áp của Ba Lan hay các lãnh chúa Nga. Từ đầu thế kỉ 17, dân Cossack (Cô-dắc) vùng Zaporizhzha, miền nam Ukraine hiện nay, đã xây dựng các thành lũy kiên cố tại khu vực này. Lực lượng Cossack vùng Sudzha sau đó đã được đế chế Nga sử dụng để bảo vệ biên giới phía nam chống lại "rợ tatar", tức các bộ tộc du mục sống tại các vùng thảo nguyên Trung Á.

Trong một cuộc kiểm kê dân số toàn đế chế Nga năm 1897, có đến 61% dân cư tại đây nói tiếng Ukraine, hay "tiểu Nga", tên thường dùng để gọi Ukraine thời kỳ đó. Sau cuộc cách mạng tháng 10 Nga năm 1917, Sudzha từng được Moskva chọn làm thủ đô đầu tiên của nước cộng hòa Ukraine thuộc Liên Xô trong một tháng, trước khi thủ đô chính thức của Ukraine được chuyển về Kharkiv (cho đến năm 1934).

Tấn công sang đất Nga là "phương tiện duy nhất" buộc điện Kremlin đàm phán

Theo Huffington Post, đối với chính quyền Kiev, việc Kiev kiểm soát được Sudzha chỉ là "giành lại những gì mà Nga đã tước đoạt của Ukraine". Trên mạng X, Stéphane Siohan, nhà báo Pháp định cư tại Ukraine từ hơn một thập niên nay, nói đến khả năng hình thành một "nước cộng hòa tự trị Sudzha", và ghi nhận Ukraine chỉ làm đúng theo cái cách mà nước Nga đã đối xử với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ (Gruzia, Moldova, hay Ukraine) trong 30 năm vừa qua : thúc đẩy sự ra đời của "các vùng lãnh thổ ly khai bên trong các quốc gia độc lập" thuộc Liên Xô cũ.

Trọng Thành

*****************************

Ukraine tiếp tục tiến sâu vào lãnh thổ Nga, Moskva cố duy trì sức ép tại miền đông Ukraine

Chi Phương, RFI, 16/08/2024

Hôm 15/08/2024, trong khi quân đội Ukraine khẳng định tiếp tục đà tiến vào vùng Kursk của Nga. Moskva một mặt chống đỡ cuộc tấn công của Ukraine, mặt khác duy trì áp lực ở miền đông Ukraine, khẳng định đã chiếm lại một ngôi làng ở mặt trận vùng Donbass.

Các xe quân sự tại một địa điểm không được tiết lộ ở Nga. Ảnh chụp từ một video được công bố ngày 31/07/2024. via Reuters - Russian Defence Ministry

Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine trở nên căng thẳng hơn kể từ khi Kiev mở các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga nhằm phân tán lực lượng của đối phương và "để thuyết phục Moskva bắt đầu đàm phán", như tuyên bố của cố vấn tổng thống Ukraine Mykhailo Podolyak.

Từ Moskva, thông tín viên Jean-Didier Revoin cho biết thêm thông tin :

Ukraine vẫn tiếp tục gặm nhấm lãnh thổ Nga và tuyên bố đã kiểm soát được 82 khu vực trong vùng Kursk, tức là thêm 8 khu vực so với cách đây một ngày.

Đặc biệt Ukraine cho biết đã kiểm soát được toàn bộ thành phố Sudzha, mục tiêu đầu tiên trong cuộc tấn công của Kiev bắt đầu cách nay 10 ngày.

Để thể hiện ý muốn đóng quân lâu dài ở Nga, quân đội Ukraine đã quyết định đặt một bộ chỉ huy quân sự tại khu vực này.

Về phần mình, Moskva tuyên bố đã chiếm lại được một ngôi làng ở vùng Kursk và gửi quân tiếp viện đến vùng Belgorod lân cận, đồng thời khẳng định đã đẩy lùi nỗ lực xâm nhập vào một đồn biên phòng.

Các cuộc giao tranh và oanh kích vẫn tiếp diễn ở những nơi khác tại Ukraine, tại những tiền tuyến mà Nga vẫn tấn công từ đầu năm nay.

Hôm Moskva thông báo đã chiếm được một ngôi làng gần thị trấn Pokrovsk ở Donbass, được coi là một trung tâm hậu cần quan trọng của quân đội Ukraine. Điều này cho thấy những vấn đề mà Nga đang phải đối mặt ở khu vực biên giới với Ukraine không làm suy yếu hoạt động quân sự của Moskva tại các mặt trận khác.

Chi Phương

*****************************

Ukraine sử dụng xe tăng của Anh trong cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga

Minh Phương, RFI, 16/08/2024

Hôm 15/08/2024, truyền thông Anh đưa tin, trong cuộc tấn công vào Nga, quân đội Ukraine sử dụng xe tăng hạng nặng Challenger 2 do Luân Đôn cung cấp. Từ tháng 01/2023, Anh Quốc đã giao tổng cộng 14 chiếc xe tăng loại này cho Kiev.

Nòng súng xe tăng Challenger 2 của Anh Quốc trong buổi lễ Estonia kỷ niệm 20 năm gia nhập NATO tại Tallinn, Estonia, ngày 04/04/2024. AP - Sergei Grits

Dù không chính thức xác nhận thông tin nói trên, cố vấn của tổng thống Ukraine, Mykhailo Podoliak, khẳng định "những thay đổi gần đây trên tiền tuyến" cho thấy Kiev đang "sử dụng hiệu quả viện trợ quân sự và tài chính" từ các đồng minh. Các kênh Telegram của Nga cũng đã chiếu cảnh quân đội nước này tiêu diệt một trong những chiếc xe tăng Challenger 2 của quân Ukraine.

Chính phủ Anh Quốc đã nhiều lần tuyên bố để cho Ukraine tự quyết định về việc sử dụng vũ khí do Luân Đôn viện trợ. Bộ Quốc Phòng Anh không đưa ra bất kỳ thông tin nào về việc vũ khí do Anh cung cấp được sử dụng trong cuộc tấn công của Ukraine vào lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, một nguồn tin của Anh xác nhận các xe tăng Challenger đã tham gia chiến dịch, nhưng không nêu rõ số lượng.

Phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Anh nhắc lại "theo Điều 51 trong Hiến chương Liên Hiệp Quốc, Ukraine có quyền tự vệ trước các cuộc tấn công bất hợp pháp của Nga, và điều này không loại trừ các hoạt động bên trong nước Nga". Hạn chế duy nhất mà Luân Đôn đưa ra là Kiev không được sử dụng tên lửa tầm xa Storm Shadow nhắm vào các mục tiêu ở Nga.

Điện Kremlin tố cáo NATO và phương Tây 

Theo hãng tin Reuters, một cố vấn của tổng thống Putin, ông Nikolai Patrushev, hôm nay vừa khẳng định chính Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) do Mỹ dẫn đầu và "các cơ quan tình báo phương Tây" đã cùng với Ukraine lên kế hoạch tấn công vào vùng Kursk của Nga. 

Minh Phương

************************

Kursk : Ukraine tuyên bố lập "vùng đệm" để bảo vệ cư dân biên giới

Trọng Thành, RFI, 15/08/2024

Chiến dịch tấn công của Ukraine tại tỉnh Kursk của Nga bước sang ngày thứ 9. Hôm 14/08/2024, bộ Nội Vụ Ukraine thông báo Kiev sẽ lập "một vùng đệm" trong lãnh thổ của Nga tại khu vực này để bảo vệ cư dân biên giới.

Ảnh trích từ video đăng trên mạng xã hội ngày 14/08/2024 cho thấy một người mặc quân phục bên lá cờ Nga bị hạ xuống từ một tòa nhà, tại Vnezapnoe, vùng Kursk, Nga. via Reuters - Video Obtained by Reuters

Trên mạng Telegram, bộ trưởng Nội Vụ Igor Klymenko cho biết cụ thể là "việc lập ra một vùng đệm tại tỉnh Kursk là một biện pháp nhằm bảo vệ các khu dân cư biên giới trước các cuộc oanh kích gần như hàng ngày của kẻ thù". Hôm 11/08, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhấn mạnh một trong các mục tiêu chính của chiến dịch tấn công Kursk là để đáp trả các cuộc oanh kích không ngừng của Nga nhắm vào tỉnh biên giới Sumy của Ukraine, đối diện với tỉnh Kursk. Theo tổng thống Ukraine, từ vài tháng nay, từ tỉnh Kursk, quân Nga đã oanh kích Sumy tổng cộng gần 2.000 lần.

Song song với dự án lập "vùng đệm", phó thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk tuyên bố sẽ mở một số hành lang nhân đạo để sơ tán thường dân, hoặc về khu vực do Nga kiểm soát, hoặc về phía Ukraine. Trong đêm qua, chính phủ Ukraine đã công bố số điện thoại để thường dân Nga đang bị kẹt tại khu vực này có thể liên lạc.

Bộ Nội Vụ Ukraine cũng tổ chức sơ tán thường dân Ukraine tại các địa điểm giáp biên giới Nga. Tổng cộng khoảng 20.000 dân tỉnh Sumy của Ukraine, đã được sơ tán. Về phía Nga, chính quyền tỉnh Kursk tối qua ra lệnh sơ tán bắt buộc đối với toàn bộ dân cư thuộc huyện biên giới Glushkovsky.

Nga lập phòng tuyến cách biên giới khoảng 45 km

Theo Reuters, mặc dù điện Kremlin cam kết sẽ đẩy lùi cuộc tấn công của Ukraine tại tỉnh Kursk, và nhiều đơn vị đã được điều đến tăng viện tại khu vực này, nhưng dường như quân Ukraine vẫn tiến công trong ngày hôm qua. Trên mạng Telegram, tổng thống Zelensky thông báo quân Ukraine tiến thêm từ một đến hai cây số tại một số khu vực.

Theo tài khoản OSINTtechnical trên mạng X, chuyên theo dõi về chiến sự, được báo chí Ukraine dẫn lại hôm nay, quân đội Nga đang củng cố tuyến phòng thủ cách biên giới khoảng 45 km. Dựa trên các hình ảnh vệ tinh và thông tin tại chỗ, OSINTtechnical xác nhận nhiều chiến hào mới đào cách thị trấn Lgov khoảng 1,5 km về phía nam, và tại làng Druzhnaya, cách thị trấn Lgov 25 km về phía đông.

Hôm quân đội Ukraine tập trung oanh kích vào các sân bay của Nga sâu trong lãnh thổ. Một nguồn tin an ninh của Ukraine cho AFP biết nhiều drone tầm xa đã oanh kích bốn sân bay ở miền trung và miền tây nước Nga, bao gồm các sân bay tại Kursk, Voronej, Savasleika, và Borissoglebsk. Thông tin hiện này hiện chưa được một nguồn tin độc lập kiểm chứng.

Trọng Thành

************************

Ukraine tấn công lớn bằng drone vào 4 căn cứ không quân Nga

Reuters, VOA, 15/08/2024

Ukraine nói hôm thứ Tư 14/8 rằng họ thực hiện cuộc tấn công lớn nhất từ đầu cuộc chiến tranh đến nay bằng máy bay không người lái (drone) tầm xa vào 4 sân bay quân sự của Nga trong đêm, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy ca ngợi đây là đòn đánh "kịp thời" và "chính xác".

Binh sĩ Ukraine chuẩn bị tác chiến với drones (ảnh tư liệu, trích từ kênh chính thức của Tổng thống Zelenskyy).

Bộ Tổng tham mưu Ukraine viết trên Telegram rằng các căn cứ không quân "Khalino", "Savasleyka", "Borisoglebsk" và "Baltimor" ở các vùng Voronezh, Kursk và Nizhniy Novgorod đã bị tấn công.

"Các mục tiêu chính là kho nhiên liệu, dầu mỡ cơ khí và vũ khí không quân", cơ quan quân sự này cho hay và nói thêm rằng kết quả của cuộc tấn công ra sao đang được làm rõ.

Một nguồn tin trong ngành an ninh ở Kyiv cho rằng cuộc tấn công nhằm mục đích làm suy yếu khả năng của Moscow trong việc sử dụng máy bay chiến đấu để ném bom lượn vào Ukraine.

Reuters không thể kiểm chứng độc lập tuyên bố kể trên. Nguồn tin cho biết Ukraine vẫn đang đánh giá quy mô thiệt hại.

"Xin cảm ơn về các đòn đánh chính xác, kịp thời và hiệu quả vào các sân bay của Nga. Máy bay không người lái của Ukraine hoạt động đúng như mong đợi", ông Zelenskyy phát biểu với quân đội hôm 14/8.

Trước đó, bộ quốc phòng Nga nói rằng lực lượng phòng không của nước này đã tiêu diệt 117 máy bay không người lái và 4 tên lửa chiến thuật do Ukraine phóng tới một số khu vực, trong đó có Kursk.

Cuộc tấn công vào các sân bay diễn ra trong bối cảnh quân đội Ukraine đang cố gắng tiến quân trong khu vực Kursk của Nga sau khi họ tiến hành một chiến dịch bất ngờ mang lại chiến thắng lớn nhất trên chiến trường kể từ năm 2022.

Thống đốc địa phương nói hôm 12/8 rằng kể từ cuộc tấn công vào tuần trước, lực lượng Nga đã giảm số vụ tấn công bằng bom có điều hướng vào các khu định cư vùng biên giới ở khu vực Kharkiv thuộc miền đông bắc Ukraine.

Nguồn : VOA, 15/08/2024

Chuẩn bị kỹ lưỡng, ra tay thần tốc, Ukraine dễ dàng xâm nhập vào đất Nga

Bài viết được Le Monde chọn làm tít chính hôm nay 15/08/2024, giải thích "Làm thế nào Ukraine có thể tiến vào Nga và đóng quân dễ dàng như vậy".

Một quân xa Ukraine chạy qua bên cạnh một chiếc xe bốc cháy gần biên giới Nga-Ukraine ở Sumy, ngày 14/08/2024. AP - Yevgeny Maloletka

Biết Nga sắp tấn công, Ukraine "tiên hạ thủ vi cường"

Theo kế hoạch đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, hôm 06/08 hàng ngàn quân nhân Ukraine đã vượt biên giới tấn công vào tỉnh Kursk của Nga mà không gặp nhiều kháng cự. Thực tế các đồn bót dọc theo 245 kilomet biên giới giữa Kursk và Ukraine được canh gác bởi lính quân dịch và biên phòng trực thuộc cơ quan an ninh FSB ít được huấn luyện quân sự, cùng với các đơn vị bộ binh trang bị nhẹ.

Chuyên gia Stéphane Audrand nhận định việc xâm nhập chẳng mấy khó khăn. "Từ mùa xuân 2022, biên giới phía bắc Donbass yên tĩnh, trừ vài cuộc không kích nho nhỏ. Thế nên chỉ có hai tuyến chiến hào khá đơn giản, vài bãi mìn và ít người canh - vài trăm nhân viên FSB và biên phòng Nga". Khu vực no man’s land (phi quân sự) sâu từ 5 đến 10 kilomet được Moskva cho là an toàn, chỉ tập trung chú ý vào Donbass.

Lực lượng Ukraine càng tiến vào dễ hơn vì địch đã bắt đầu gỡ mìn khu vực này để chuẩn bị tấn công. Với ý định đánh vào Sumy, quân Nga âm thầm cho gỡ bớt mìn. Biết được nhờ drone và radar, Ukraine coi đây là cơ hội và quyết định "tiên hạ thủ vi cường", lấy lại thế công trong khi từ tháng 11/2023 phía Nga luôn áp đặt tiến độ cuộc chiến. Bất ngờ càng lớn vì Moskva tin rằng Ukraine không còn đủ sức, phải lo cho Donbass và Crimea.

Cơ động, dùng drone thay pháo yểm trợ bộ binh

Tuy nhiên vài tuần trước đó Kiev phải đưa hàng ngàn quân lên Sumy, làm sao việc chuyển quân lại thoát được sự chú ý của tình báo Nga ? "Tôi không tin là họ không biết" - hôm 12/08 tướng Andrey Gouruliev, phó chủ tịch ủy ban quốc phòng Duma nói với tờ báo mạng Svobodnaia Pressa. Theo các kênh Telegram Rybar và VchK-OGPU của Nga, tướng Esedulla Abachev phụ trách bảo vệ biên giới Kursk đã báo cho cấp trên cách đây vài tuần về hiện tượng lực lượng Ukraine đông bất thường ở Sumy, nhưng bộ tham mưu không tin hay không muốn tin.

Từ nhiều tháng qua, Kiev vẫn kêu ca là thiếu người và thiếu đạn pháo. Làm thế nào hình dung được Ukraine có thể tung ra một cuộc tấn công tầm cỡ như vậy, hơn nữa lại trên đất địch ? Ông Audrand nói thêm : "Nga cũng cho rằng Ukraine không có được sự ủng hộ của Hoa Kỳ".

Có vẻ Kiev đã chuẩn bị rất chu đáo, triển khai hàng ngàn quân nhân thiện chiến. "Họ lập ra những nhóm cơ động, bí mật xâm nhập bằng những nhóm nhỏ đôi khi mặc thường phục, rồi nhanh chóng tập trung lực lượng". Sau đó họ vượt qua các đồn bót nhờ các drone FPV (first person view) có thể đánh vào bất cứ mục tiêu nào với độ chính xác cao. Chuyên gia Audrand lưu ý : "Đây là lần đầu tiên thấy các drone này đóng vai trò yểm trợ hỏa lực, thường thì người ta gọi pháo câu vào".

Kiev chiếm nhiều địa điểm, Moskva không dám rút bớt quân từ miền đông

Theo báo cáo của thống đốc Kursk cho tổng thống Nga Vladimir Putin, lực lượng Ukraine đã chiếm được 28 địa điểm, nhưng hôm thứ Ba 13/08 tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định đã kiểm soát 74 địa điểm và đến hôm nay đã tăng lên 82.

Phía Nga trả đũa chậm chạp. Ít cơ động, thiếu linh hoạt và phối hợp kém, hiện vất vả đối phó với Ukraine. Quân lính và thiết bị thiếu thốn vì tất cả đều dành cho mặt trận, Nga phải vơ vét những gì có được, điều vài đơn vị nhỏ từ Ukraine sang, nhưng ưu tiên tăng viện từ nội địa để tránh lơi lỏng mặt trận Donbass. Ông Thibault Fouillet, giám đốc khoa học Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc phòng, phân tích : "Cần có phương tiện và thời gian cho kế hoạch phản công. Mục đích là hạn chế thiệt hại".

Những ngày sắp tới mang tính quyết định : Ukraine sẽ rút quân, tấn công tiếp hay tìm cách giữ các địa phương đã chiếm được ? Cố giữ Kursk, nhất là các vùng sâu vùng xa, thì có nguy cơ dẫn đến chiến tranh tiêu hao mà ưu thế thuộc về Nga, vì các đường tiếp tế dễ bị địch bắn phá.

Gần đây tình hình diễn biến khá nhanh, quân tăng viện Nga đang hướng về Kursk. Chuyên gia quân sự Yuri Fedorov nói với Radio Svoboda, từ 10 đến 12 lữ đoàn tổng cộng 5.000 quân được điều đến. Phía Ukraine, ông Fouillet quan sát thấy có tăng cường ở Sumy nhưng không rõ là viện binh hay chỉ là thay quân. Lần đầu tiên kể từ đầu cuộc xâm lăng mới thấy đông đảo dân Nga phải chạy loạn, chứng tỏ tuyên truyền của Kremlin về "chiến dịch quân sự đặc biệt", "tất cả đều trong vòng kiểm soát" là dối trá. Hôm qua thứ Tư 14/08, đến lượt thống đốc Belgorod ban bố tình trạng khẩn cấp vì bị Ukraine oanh kích, tình hình "cực kỳ khó khăn".

Quân Nga rối loạn, cư dân bị bỏ rơi

La Croix nhận định "Nga rối loạn vì bị Ukraine tấn công", hơn một tuần sau khi quân Ukraine tiến sang vẫn chưa thấy tiến triển nào. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ukraine, Gueorguiy​Tykhiy thậm chí còn khẳng định"Ukraine không có ý định sáp nhập vùng Kursk", và sẽ ngưng tấn công nếu Nga chấp nhận các điều kiện do Kiev đưa ra về một nền "hòa bình công chính".

Nhiều cư dân mạng chỉ trích sự bất lực của Bộ Quốc phòng Nga trong việc bảo vệ lãnh thổ trước vài ngàn quân Ukraine. Từ khi khởi đầu cuộc chiến, dân Nga vùng biên giới thường xuyên bị Ukraine bắn sang trong sự thờ ơ của cả nước. Lần này "Chúng tôi lại bị bỏ rơi" - một nhóm dân làng kêu cứu trong một lá thư gởi Vladimir Putin đăng trên internet. Họ tố cáo không được tổ chức cho sơ tán. Tại làng Guevo, dân muốn di tản nhưng không ai giúp, phải tự tìm cách chạy trốn, một số dùng thuyền, số khác chạy xuyên qua rừng.

Một người khác trên kênh Telegram 7x7 thuật lại những lời người dân chỉ trích chính quyền : Tại sao đi tái thiết Donbass trong khi chúng tôi không nơi trú ngụ ? Nhiều người chạy loạn mặc áo thun và quần short, họ nghĩ rằng chỉ tạm lánh trong ngày, việc oanh tạc chỉ kéo dài vài giờ mà thôi. Đa số người di tản tạm trú nơi nhà người thân hay bạn bè ở thành phố Kursk, hay đi mướn nhà, và giá thuê đã tăng lên. Số khác được Nhà nước dựng cho các căn lều và trung tâm tạm cư. Ít nhất 121.000 dân làng trở thành người tị nạn, chẳng biết bao giờ mới được quay về.

Khó thể thăm dò dư luận Nga về cuộc tiến công chưa từng thấy này. Một người Nga cho biết : "Tuy sự kiện được lan truyền rộng rãi trên các diễn đàn thảo luận, đa số cư dân mạng tránh đăng lời bình luận, thay vào đó là nói chuyện trực tiếp giữa bạn bè với nhau". Hàng ngàn người Nga đã bị kết án vì "kích động thù hận", "bôi nhọ quân đội" kể từ đầu cuộc xâm lăng tháng 2/2022. Những người phản đối chiến tranh bàn luận về việc tương trợ thường dân Nga bị ảnh hưởng, đồng thời nhìn nhận rằng Ukraine có quyền can thiệp trên lãnh thổ Nga.

"Tại sao người Nga không nổi dậy chống Putin ?"

Bên phía Sumy của Ukraine nằm sát biên giới, người dân cũng phải sơ tán để tránh bom Nga. Vùng đất này bỗng trở thành vùng chiến sự, nơi những đoàn xe quân sự Ukraine liên tục ra vào đất Nga. Việc di tản thường dân không thể làm được trước khi tiến quân vì bí mật quân sự, nên phải thực hiện một cách nhanh chóng. Quân nhân, cảnh sát và tình nguyện viên lo giúp đỡ những ai không có phương tiện. Serhiy Nadyarny, người phụ trách truyền thông ở Sumy, cho Le Monde biết trên 45.000 người đã được đưa đến nơi an toàn, trong đó có 3.600 trẻ em, và 20.000 người đã ra đi trước đó. Tuy những cuộc pháo kích của Nga giảm dần cùng với việc quân Nga lùi xa biên giới, thường dân vẫn cảnh giác với nguy cơ bom lượn.

Tuy di tản vất vả nhưng không ít người nói rằng họ hài lòng với sự hiện diện của quân đội Ukraine ở Kursk, thay vì thấy quân Nga ở làng mình. Những lợi ích chiến lược của cuộc tiến quân sang Kursk vẫn chưa rõ, nhưng việc lực lượng Ukraine chuyển sang thế công khiến một bộ phận cư dân phấn khởi. Một số bày tỏ hy vọng quân đội không gởi lực lượng dự bị cần thiết cho các mặt trận khác - nơi các chiến binh Ukraine ít ỏi hơn quân số địch nên phải lùi dần. Theo trang DeepState, quân Nga chỉ còn cách thành phố chiến lược Pokrovsk 15 cây số. Hiện nay tại Sumy, thường dân chờ đợi diễn tiến sắp tới, với tâm trạng vui thích khi thấy Kremlin bị lăng nhục.

Nhiều cư dân có người thân ở phía Nga giận dữ đặt câu hỏi : "Còn người Nga, tại sao họ không muốn nổi dậy chống Putin ?". Đã gần ba năm, Putin cho oanh tạc bừa bãi sang đất Ukraine. Người ta hy vọng với cuộc tiến công này, người Nga sẽ hiểu không thể nào chiếm đóng được Ukraine như ý muốn. Tất cả nói với phóng viên rằng đã cắt đứt liên lạc với thân nhân bên kia biên giới, vì không chịu tin là người Ukraine đang phải hứng bom Nga. "Bây giờ họ mới bắt đầu hiểu những gì chúng tôi chịu đựng". Liệu một ngày nào đó hai bên sẽ lại nói chuyện với nhau ? Bà Iryna Shevchenko, 47 tuổi nói : "Cần phải nhiều thập niên, nhiều thế hệ nữa. Ngay cả các cháu tôi cũng chưa hẳn làm hòa được, vì chúng lớn lên vào lúc Nga là mối đe dọa lớn nhất của chúng tôi".

Đông đảo người hành hương về Lộ Đức

Hôm nay 15/08 là ngày lễ Đức Mẹ hồn xác lên trời, chỉ có duy nhất tờ Le Monde đề ngày mai, tất cả các báo đều ra số đúp để nghỉ từ hôm qua. Trang web La Croix nói về "Piscine và huy chương, Thế vận hội ở Lộ Đức". Cuộc hành hương toàn quốc năm nay có đặc điểm là một số bồn nước ở Lộ Đức (Lourdes) được mở lại cho tín đồ đến rửa mặt hoặc ngâm mình, sau bốn năm đóng cửa vì Covid. Có đến trên 17.000 người từ toàn thế giới đến cầu nguyện, trong khi so với 5.700 người năm ngoái, tuy năm 2023 là chẵn 150 năm bắt đầu tổ chức cuộc hành hương này.

Dư âm Thế vận hội vẫn còn thấy rõ với những tấm huy chương trên tay, trên cổ người hành hương, trong tất cả những cửa hàng bán đồ kỷ niệm. Họ làm bừng sáng thánh địa với bài đồng ca Ave Maria. Michel Verneuil, đồng chủ tịch hiệp hội Hospitalité Notre-Dame de Salut xúc động nói, đây là lần đầu tiên thấy một sự nhiệt thành cao độ như vậy, nhất là nơi những người trẻ tiếp đón các bệnh nhân đến cầu nguyện.

Thibaut Garcia & Elsa Dreisig perform Ave Maria (Bach/Gounod)

Thụy My