 | Tổng quan: | 3705107 |
Chiến đấu cơ Trung Quốc bám sát máy bay tuần tra Mỹ ở Biển Đông
Thu Hằng, RFI, 25/02/2023
Chiến đấu cơ Trung Quốc J-11 đã bám sát máy bay tuần tra P-8 của Hoa Kỳ ở Biển Đông hôm 24/02/2023, theo tin của nhật báo Mỹ The Wall Street Journal. Phóng viên của tờ báo này, có mặt trên máy bay, đã tường thuật về thái độ hung hăng của phi công Trung Quốc.
Ảnh minh họa : Một chiến đấu cơ Thẩm Dương-11 (Shenyang J-11) của Không quân Trung Quốc. © Wikipedia common
Theo nhật báo Mỹ, cuộc đối đầu xảy ra chỉ cách vài chục km phía bắc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam hiện bị Trung Quốc chiếm đóng. Tiêm kích J-11, mang 4 tên lửa không đối không, đã xuất hiện đằng sau máy bay tuần tra P-8, vượt lên trên và áp sát máy bay Mỹ, chỉ cách cánh của chiếc P-8 vài chục mét.
Trạm kiểm soát mặt đất của Trung Quốc cảnh cáo qua sóng radio là máy bay Mỹ "đang tiến sát không phận Trung Quốc. Hãy giữ khoảng cách an toàn hoặc các anh sẽ bị chặn". Phi công chiếc P-8 đáp trả rằng họ đang bay trong không phận quốc tế. Tuy nhiên, phía Trung Quốc tiếp tục dọa "đừng tiến gần hơn hoặc các anh sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn".
Do bị tiêm kích Trung Quốc áp sát, máy bay Mỹ đã quay ngược xuống phía nam, bay qua quần đảo Trường Sa. Chiến đấu cơ J-11 by theo sát trong một tiếng, cho đến khi chiếc P-8 rời khỏi khu vực quần đảo Trường Sa và trở về căn cứ Okinawa, Nhật Bản.
Máy bay tuần tra Mỹ hoạt động gần như hàng ngày ở Biển Đông nhằm bác bỏ những yêu sách của Trung Quốc kiểm soát gần như toàn bộ khu vực. Bắc Kinh lại cáo buộc Washington sử dụng máy bay tuần tra ở Biển Đông để do thám Trung Quốc. Theo một số quan chức Mỹ, những vụ đối đấu ở Biển Đông như hôm qua diễn ra gần như hàng ngày và ngày càng nguy hiểm hơn.
Đại úy Will Toraason, chỉ huy lực lượng máy bay giám sát của Hải Quân Hoa Kỳ ở Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, cho biết phi công Trung Quốc có "xu hướng về lâu dài là ngày càng hiếu chiến". Sự cố tương tự gần đây nhất là vào tháng 12/2022, Hoa Kỳ cáo buộc tiêm kích của Trung Quốc bám sát một máy bay trinh sát Mỹ.
Phóng viên của báo The Wall Street Journal ghi lai vụ nói trên khi được máy bay tuần tra P-8 đưa đến khu vực để quan sát tầu chiến, máy bay và những căn cứ trên các đảo đá ở Biển Đông.
Thu Hằng
*************************
Chiến đấu cơ Trung Quốc "đối đầu" với máy bay Mỹ ở vùng Biển Đông
RFA, 25/02/2023
Máy bay chiến đấu J-11 của quân đội Trung Quốc được trang bị tên lửa không đối không đã bay sát máy bay tuần tra P-8 của Hải quân Mỹ ở khu vực Biển Đông hôm 24/2 vừa qua.
Máy bay FA-18 cất cánh từ tàu sân bay Theodore Roosevelt ở Biển Đông hôm 10/4/2018 - AFP
Phóng viên CNN có mặt trên máy bay tuần tra Mỹ tường thuật lại vụ việc, cho biết trạm mặt đất từ phía Trung Quốc đã phát loa về phía máy bay Mỹ.
"Máy bay Mỹ, đây là không quân Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa. Các bạn đang tiến vào vùng trời của Trung Quốc. Đề nghị giữ khoảng cách an toàn, nếu không chúng tôi sẽ can thiệp"- loa phát từ phía Trung Quốc hướng về phía máy bay P-8 của Mỹ nói như vậy.
CNN tường thuật rằng chỉ trong vài phút, một chiến đấu cơ của Trung Quốc đã bay cách máy bay Mỹ chỉ khoảng 500 feet (tương đương 150 mét).
Máy bay Trung Quốc bay gần đến nỗi mà phóng viên CNN có thể nhìn thấy phi công Trung Quốc trong khoang lái quay đầu nhìn họ.
Phía Mỹ cũng phát lại loa nói : "Máy bay chiến đấu của quân đội Trung Quốc, đây là máy bay P-8A của Hải quân Mỹ… tôi thấy các bạn ở bên cánh trái và tôi sẽ tiếp tục đi về hướng tây. Tôi đề nghị các bạn làm tương tự. Hết".
Máy bay Trung Quốc không có trả lời nhưng tiếp tục bay theo máy bay Mỹ thêm 15 phút nữa trước khi bỏ đi, CNN tường thuật.
Những vụ "đối đầu" tương tự giữa máy bay Mỹ và Trung Quốc ở Biển Đông xảy ra khá hường xuyên.
Hồi tháng 12 năm ngoái, Mỹ đã cáo buộc chiến đấu cơ của Trung Quốc đã bay ở cự ly quá gần khoảng 20 feet tới máy bay trinh thám của Mỹ ở khu vực Biển Đông. Bắc Kinh cáo buộc máy bay Mỹ chuyển lái đột ngột hướng về máy bay Trung Quốc.
Bắc Kinh hiện vẫn chưa hồi đáp yêu cầu từ phía Mỹ về những thảo luận liên quan đến những vụ chạm trán quân sự nguy hiểm.
Trung Quốc là nước đòi chủ quyền phần lớn khu vực Biển Đông bất chấp những phản đối của những quốc gia láng giềng. Hoa Kỳ phản ứng bằng cách đưa máy ba và tàu chiến đến tuần tra ở khu vực này nhắm thách thức những đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc, đồng thời khẳng định quyền tự do đi lại trên biển và vùng trời ở Biển Đông.
Bắc Kinh gọi những hành động này của Mỹ là gây mất ổn định và hòa bình trong khu vực.
Nguồn : RFA, 24/02/2023
Singapore cảnh báo một "xung đột nhỏ" có thể làm bùng phát chiến tranh tại Châu Á
Trọng Thành, RFI, 18/02/2023
Chiến tranh nếu bùng phát tại Châu Á sẽ "không chỉ tàn phá lục địa này, mà là cả thế giới", và một số "sự kiện nhỏ" có thể châm ngòi cho chiến tranh. Trên đây là cảnh báo của bộ trưởng quốc phòng Singapore hôm 17/02/2023, về hậu quả thảm khốc nếu để chiến tranh bùng phát.
Các chiến đấu cơ Trung Quốc cất cánh tham gia cuộc tập trận ngoài khơi đảo Đài Loan, ngày 04/08/2022, sau chuyến thăm Đài Bắc của chủ tịch Hạ Viện Mỹ Nancy Pelosi. AP - Fu Gan (Ảnh minh họa do Tân Hoa Xã phổ biến)
Tại Diễn đàn an ninh quốc tế ở Munich, bộ trưởng quốc phòng Singapore, tiến sĩ Ng Eng Hen, khẳng định không khí căng thẳng đang gia tăng, và Đài Loan có thể là "một yếu tố quyết định mạnh". Lãnh đạo bộ quốc phòng Singapore nhấn mạnh, trong hiện tại các bên đều muốn tránh xung đột, nhưng bất cứ hành động nào của Đài Loan hướng đến độc lập sẽ buộc Trung Quốc phản ứng mạnh. Theo tiến sĩ Ng Eng Hen, Bắc Kinh sẽ coi việc Đài Loan tuyên bố độc lập là một bất công mới mà Trung Quốc phải gánh chịu, tiếp theo nhiều "hiệp ước bất bình đẳng" với phương Tây trong lịch sử, và không lãnh đạo Trung Quốc nào có thể chấp nhận điều đó.
Tiến sĩ Ng Eng Hen nhắc lại việc các sự kiện nhỏ cũng có thể là ngòi nổ cho xung đột, khi đưa ra ví dụ về những gì đã dẫn đến việc Thế chiến thứ nhất bùng nổ. Lãnh đạo bộ quốc phòng Singapore Ng Eng Hen dẫn lại các sự cố đáng lo ngại gần đây như phi cơ quân sự của Trung Quốc và Hoa Kỳ áp sát nhau tại Biển Đông trong phạm vi chỉ ít mét và khinh khí cầu giám sát của Trung Quốc hoạt động trên lãnh thổ Mỹ.
Theo bộ trưởng quốc phòng Singapore, "hồi trống trận vẫn chưa bắt đầu vang lên thành tiếng", "nhiệt độ chưa đạt đến mức làm sôi nước, nhưng chắc chắn đang gia tăng, chúng ta phải làm mọi thứ để có thể hạ nhiệt".
Trọng Thành
************************
Đài Loan phát hiện xác khinh khí cầu rơi, có thể của Trung Quốc
Reuters, VOA, 17/02/2023
Quân đội Đài Loan ngày 16/2 loan báo tìm thấy phần còn lại của một khinh khí cầu thời tiết có thể là của Trung Quốc bị rơi trên một hòn đảo xa xôi và có vị trí chiến lược gần bờ biển Trung Quốc, giữa những tranh chấp giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ về khinh khí cầu gián điệp.
Những người lính chạy ngang qua một vách đá vẽ hình quốc kỳ Đài Loan trên đảo Đông Dẫn thuộc quần đảo Mã Tổ, nơi khinh khí cầu rơi, ở Đài Loan ngày 15/8/2022. Đông Dẫn được bảo vệ cẩn mật vì có vị trí chiến lược ở đầu eo biển Đài Loan.
Đài Loan, được Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình, đã phàn nàn về việc các lực lượng vũ trang của Bắc Kinh gia tăng quấy rối trong ba năm qua, bao gồm các máy bay chiến đấu bay gần đảo và máy bay không người lái bay quanh các đảo nhỏ ngoài khơi.
Quân đội Đài Loan cho biết vào xế trưa ngày 16/2, lực lượng của họ trên đảo Dongyin (Đông Dẫn), một phần của quần đảo Matsu do Đài Loan kiểm soát ngoài khơi Phúc Châu của Trung Quốc, đã quan sát thấy một vật thể lạ rơi từ trên trời xuống, sau đó tìm thấy tàn tích của một khinh khí cầu trên một trường bắn.
Quả cầu có đường kính khoảng 1 mét với một hộp dụng cụ được đánh dấu bằng các ký tự tiếng Trung giản thể - được sử dụng ở Trung Quốc chứ không phải ở Đài Loan - và dòng chữ "Công ty Vô tuyến Taiyuan số 1", "Dụng cụ đo khí quyển kỹ thuật số GTS13" và "dụng cụ khí tượng", quân đội cho biết.
Taiyuan (Thái Nguyên) là một thành phố lớn ở miền bắc Trung Quốc. Chưa liên lạc được với công ty vừa kể để yêu cầu bình luận.
"Cuộc điều tra sơ bộ xác định rằng phần còn lại là của một thiết bị thăm dò khí tượng, đã được các bộ phận liên quan thu thập để đánh giá thêm", quân đội Đài Loan cho biết trong một tuyên bố ngắn.
Bộ Quốc phòng Đài Loan ngày 14/2 cho biết họ không phát hiện bất kỳ khinh khí cầu do thám nào từ Trung Quốc trong vùng lân cận, trong lúc tranh chấp giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ về khinh khí cầu do thám gây ra lo ngại về căng thẳng quân sự gia tăng.
Dongyin nằm ở đầu Eo biển Đài Loan trên một lối đi quan trọng đối với bất kỳ lực lượng nào của Trung Quốc đi về phía nam từ tỉnh Chiết Giang phía đông nếu họ tấn công Đài Loan và hòn đảo này được phòng thủ rất tốt.
Năm ngoái, Đài Loan cho biết một máy bay nhỏ, có động cơ cánh quạt của Trung Quốc đã bay rất gần Dongyin mà chính phủ cho biết họ nghi ngờ rằng Trung Quốc triển khai một máy bay dân sự để thử phản ứng của quân đội Đài Loan.
Trung Quốc cũng đã triển khai máy bay không người lái đến các đảo do Đài Loan kiểm soát gần bờ biển Trung Quốc vào tháng 8 năm ngoái khi Bắc Kinh tổ chức các cuộc tập trận gần Đài Loan, cuộc tập trận chỉ kết thúc sau khi lực lượng Đài Loan bắn hạ một chiếc.
(Reuters)
Nguồn : VOA, 17/02/2023
**************************
Mỹ tập trận ở Biển Đông giữa căng thẳng với Trung Quốc
AP, VOA, 14/02/2023
Hải quân và Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đang tổ chức các cuộc tập trận chung ở Biển Đông vào thời điểm căng thẳng gia tăng với Bắc Kinh về vụ bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc.
Nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan (phía trước) và USS Nimitz di chuyển theo đội hình ở Biển Đông trong bức ảnh do Hải quân Hoa Kỳ cung cấp vào ngày 6/7/2020. Hoa Kỳ thường xuyên cho tàu đi qua khu vực này để thực hiện quyền quyền tự do hàng hải và hàng không.
Hạm đội 7 có trụ sở tại Nhật Bản cho biết hôm Chủ nhật rằng nhóm hàng không mẫu hạm tấn công USS Nimitz và Đơn vị Viễn chinh Thủy quân lục chiến số 13 đã tiến hành "các hoạt động của lực lượng tấn công viễn chinh tổng hợp" ở Biển Đông.
Thông báo cho biết các cuộc tập trận liên quan đến tàu, lực lượng mặt đất và máy bay đã diễn ra vào thứ Bảy nhưng không đưa ra thông tin chi tiết về thời điểm bắt đầu hoặc liệu chúng đã kết thúc hay chưa.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hầu như toàn bộ Biển Đông và phản đối mạnh mẽ hoạt động quân sự của các quốc gia khác trên tuyến đường thủy đang tranh chấp, nơi vận chuyển hàng hóa có trị giá 5 nghìn tỷ USD mỗi năm.
Hoa Kỳ không có lập trường chính thức nào về chủ quyền ở Biển Đông nhưng cho rằng quyền tự do hàng hải và hàng không phải được bảo vệ. Vài lần trong năm, Mỹ cho tàu đi qua các tiền đồn kiên cố của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa, khiến Bắc Kinh phản đối dữ dội.
Hoa Kỳ cũng đang tăng cường liên minh quốc phòng với Philippines, quốc gia đối mặt với tình trạng xâm phạm các đảo và nghề cá của lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc và các hạm đội trên danh nghĩa dân sự nhưng do chính phủ hậu thuẫn.
Các cuộc tập trận của quân đội Hoa Kỳ đã được lên kế hoạch trước. Chúng diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh càng trở nên trầm trọng hơn do tranh chấp ngoại giao gây ra bởi quả khinh khí cầu bị bắn rơi vào cuối tuần trước trên không phận Hoa Kỳ, ở ngoài khơi bờ biển South Carolina.
Mỹ nói khinh khí cầu không người lái được trang bị để phát hiện và thu thập tín hiệu tình báo, nhưng Bắc Kinh khẳng định đó chỉ là khí cầu nghiên cứu thời tiết đã vô tình bị thổi bay.
Vụ việc đã khiến Ngoại trưởng Antony Blinken đột ngột hủy chuyến công du tới Bắc Kinh nhằm xoa dịu căng thẳng giữa hai bên vào cuối tuần trước.
Sau lần đầu hiếm hoi bày tỏ hối tiếc về vụ việc, Trung Quốc đã có những lời lẽ cứng rắn hơn, gọi động thái của Hoa Kỳ là phản ứng thái quá và vi phạm các quy tắc quốc tế. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đã từ chối nhận cuộc điện thoại từ Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin để thảo luận về vấn đề này.
Kể từ đó, Hoa Kỳ đã đưa vào danh sách đen sáu thực thể của Trung Quốc mà họ cho là có liên quan đến các chương trình hàng không vũ trụ của Bắc Kinh như một phần trong phản ứng của họ đối với vụ việc.
Hạ viện Mỹ cũng nhất trí bỏ phiếu lên án Trung Quốc vì "sự vi phạm trắng trợn" chủ quyền của Hoa Kỳ và nỗ lực "lừa dối cộng đồng quốc tế thông qua những tuyên bố sai sự thật về các chiến dịch thu thập thông tin tình báo của họ".
Lầu Năm Góc cho biết khinh khí cầu là một phần của chương trình do thám lớn mà Trung Quốc đã tiến hành trong nhiều năm. Hoa Kỳ cho biết những khinh khí cầu của Trung Quốc đã bay qua hàng chục quốc gia trên khắp năm châu lục trong những năm gần đây, và họ đã biết thêm về chương trình khinh khí cầu sau khi theo dõi chặt chẽ một quả bị bắn rơi gần South Carolina.
Trong thông cáo báo chí, Hạm đội 7 cho biết hoạt động chung đã "thiết lập một sự hiện diện mạnh mẽ trong khu vực, hỗ trợ hòa bình và ổn định".
"Là một lực lượng phản ứng sẵn sàng, chúng tôi củng cố một loạt các nhiệm vụ bao gồm đổ bộ Thủy quân lục chiến lên bờ, cứu trợ thảm họa nhân đạo và ngăn chặn những kẻ thù tiềm tàng thông qua sức mạnh chiến đấu hiện tại và hữu hình", thông cáo cho biết.
(AP)
Nguồn : VOA, 14/02/2023
****************************
Mỹ và đồng minh sẵn sàng chống bất kỳ cuộc xâm lược nào ở Châu Á
Trân Văn, VOA, 11/02/2023
Cho đến nay, với sự tham gia của các đồng minh và đối tác, Mỹ đã sắp đặt gần như hoàn chỉnh một vành đai phòng thủ để sẵn sàng đáp trả nguy cơ xâm lược từ phía Trung Quốc và Bắc Hàn.
Chiến đấu cơ Mỹ, Nhật, Úc bay đội hình tại căn cứ Andersen Air Force Base, Guam, 2020. Hình minh họa.
Đó là tuyên bố của Thiếu tướng Joshep Ryan – Tư lệnh Sư đoàn 25 Bộ binh của Mỹ (*). Phạm vi trách nhiệm của sư đoàn có Bộ Tư lệnh đặt tại Hawaii này của Lục quân Mỹ là toàn bộ khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
Tướng Ryan đưa ra tuyên bố vừa kể trong một cuộc phỏng vấn với AP tại Manila – thủ đô Philippnes. Tư lệnh Sư đoàn 25 Bộ binh Mỹ đang ở Philippines để thảo luận với giới hữu trách của Philippines về kế hoạch cho các cuộc tập trận chung sẽ diễn ra trong tháng tới và tháng tới nữa cả trên bộ, trên biển lẫn trên không ở Philippines. Theo dự kiến, sẽ có hàng ngàn quân nhân Mỹ tham gia hai cuộc tập trận này và riêng năm nay, Mỹ sẽ cùng Philippines tổ chức khoảng 500 cuộc tập trận chung ở các quy mô khác nhau.
Mức độ cứng rắn trong các thông điệp mà Mỹ gửi cho Trung Quốc, Bắc Hàn đang tăng dần và cuộc trò chuyện giữa tướng Ryan với AP chính là một ví dụ. Trong cuộc trò chuyện này, tướng Ryan nhắc đến cuộc chiến giữa Ukraine và Nga đề lưu ý cả Trung Quốc lẫn Bắc Hàn – hai quốc gia được xác định là những đối tượng có khả năng phát động các cuộc chiến xâm lược ở Châu Á – cần quan sát kỹ lưỡng về hậu quả mà Nga đang phải gánh chịu và suy nghĩ cẩn thận xem có nên hung hăng như thế hay không.
Tướng Ryan nhấn mạnh :Các cuộc tập trận chung giữa Mỹ và những đồng minh ở Châu Á trong thời gian vừa qua cho thấy Mỹ và đồng minh sẵn sàng tham chiến. Thông qua các cuộc tập trận chung, Mỹ, Nhật, Úc, Philippines và những quốc gia khác đã chứng minh sẽ cùng với nhau chống lại sự xâm lược của những quốc gia muốn thay đổi trật tự thế giới ở Châu Á. Tuy Châu Á không phải là đối tác của NATO nhưng liên minh quân sự này sẽ cung cấp các biện pháp bảo vệ, tham gia duy trì trật tự quốc tế trong khu vực.
Tư lệnh Sư đoàn 25 Bộ binh của Mỹ bày tỏ sự phấn khởi trước những gì ông đã chứng kiên từ các đồng minh và đối tác trong khu vực Châu Á, đặc biệt là việc cùng nhau đáp trả hành động gây hấn của Trung Quốc. Chuyện Philippines mở cửa chín căn cứ quân sự (một số trông sang Đài Loan, một số trông ra Biển Đông) để tiếp nhận các đơn vị của quân đội Mỹ trú đóng theo hình thức luân phiên và bố trí sẵn vũ khí, quân cụ, phương tiện quân sự là ví dụ mới nhất.
Cho đến nay, với sự tham gia của các đồng minh và đối tác, Mỹ đã sắp đặt gần như hoàn chỉnh một vành đai phòng thủ để sẵn sàng đáp trả nguy cơ xâm lược từ phía Trung Quốc và Bắc Hàn. Sự phản đối của Trung Quốc về những cuộc tập trận có quân đội Mỹ tham gia ở những vùng ven Biển Đông – khu vực mà Trung Quốc muốn xác lập chủ quyền - cũng như những cáo buộc vể việc Mỹ can thiệp vào các tranh chấp ở Châu Á, quân sự hóa gia tăng nguy hiểm tại khu vực này... rõ ràng là... phản tác dụng !
Theo tướng Ryan, mục đích chính của việc thiết lập vành đai phòng thủ và liên tục tổ chức các cuộc tập trận chung với đồng minh và đối tác trong khu vực Châu Á là nhằm "răn đe" đối thủ trong khu vực : Mỗi chính khách, mỗi chính phủ sẽ phải nhìn vào mối liên kết đó đểsuy nghĩ trước khi đưa ra quyết định. Họ phải cân nhắc xem có thể thắng nếu phải đối mặt với lực lượng đã được huấn luyện và sẵn sàngnhư vậy hay không. Trước nay, giới hữu trách của các bên tham gia tập trận ở khu vực Châu Á thường không xác định loại hoạt động này nhắm vào quốc gia nào nhưng giờ đã khác. Tướng Ryan bảo rằng :Sự hung hăng của Trung Quốc là một thực tế đáng ngại mà cả khu vực nên chuẩn bị. Khi huấn luyện,khảnăng xâm lược của Trung Quốc có xuất hiện trong suynghĩ của chúng ta không ? Hoàn toàn có thể ! Chúng ta có nghĩa vụ phải bảo đảm rằng Philippines có thể duy trì và sẽ duy trì chủ quyền của họ. Sự gây hấn củaTrung Quốc khiến đồng minh của chúng tôi khó chịu cũng khiến chúng tôi khó chịu.
Chỉ tính riêng năm ngoái, Philippines đã gửi khoảng 200 công hàm phản đối các hành động hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông – hải lộ vừa đông đúc, vừa giàu tài nguyên, nơi Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei cùng xác lập chủ quyền ở những vùng chồng lấn. Trả lời thắc mắc, liệu Mỹ và các đồng minh ở Châu Á có sẵn sàng ứng phó nếu xảy ra tình huống tương tự như Nga xâm lược Ukraine trong khu vực hay không, tướng Ryan khẳng định :Hoàn toàn có thể.Tôi tựtin là chúng tôi đã sẵn sàng nhưng điều đó không có nghĩa là tôi hài lòng. Chúng ta luôn có thể làmtốt hơn. Theo ông : Các đối thủ của Mỹ nên ngẫmnghĩ về đối thoại vì chiến tranh rất phức tạpvà có thể diễn ra theo nhiều cách khác nhau. Nga đã nhận ra và sẽ còn nhận ra điều này. Trước chiến tranh, nhiều người nghĩ Ukraine sẽ nhanh chóng bị khuất phục trước sức mạnh quân sự của Nganhưng điều đó đã không xảy ravì hai lý do, thứ nhất, đó là ý chí chiến đấu của dânchúng Ukraine...
Thứ hai là Mỹ và NATO đã hỗtrợ quân đội Ukraine bằngcách huấn luyện, nâng cao khả năng đối phó với các tình huống an ninh bất ngờ củahọ trong nhiều năm trước khi Nga tiến hành cuộc xâm lược quy mô lớn vào ngày 24 tháng 2 năm 2022. Tướng Ryan nói thêm :Tôi nghĩ các đồng minh của chúng ta trong khu vực coi trọng chủ quyền của họ, coi trọng tự do của họ, coi trọng nền độc lập của họ và không đối thủ nào nên xem nhẹ điều đó.
Trân Văn
Nguồn : VOA, 11/02/2023
Chú thích
Một video đang được lưu truyền trên mạng gần đây cho thấy tàu hải cảnh Trung Quốc xịt vòi rồng xua đuổi tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam ở khu vực quần đảo Hoàng Sa. Ngoài ra, các hành động bồi lấp của Trung Quốc tại Trường Sa trước đó được giới quan sát đánh giá là động thái chưa từng có nằm trong mưu đồ lâu dài của Bắc Kinh hòng củng cố các yêu sách đối với lãnh thổ tranh chấp. Philippines đã có phản ứng tức thì.
Hình ảnh vệ tinh của Maxar Technologies cho thấy việc xây lấp tại Én Đất, quần đảo Trường Sa. Philippines bày tỏ quan ngại sâu sắc về thông tin Trung Quốc mở rộng đảo ở đây. AFP
Trước nay, mỗi lần tàu Trung Quốc rượt đuổi ngư dân Việt Nam hay có hành động mở rộng các đảo, Việt Nam đều lên tiếng nhưng tại sao lần này, Bộ Ngoại giao của Việt Nam lại im lặng ?
Mới đây, trang mạng Bloomberg cho hay, Trung Quốc đã tiến hành hoạt động xây dựng trên một số thực thể không có người ở Biển Đông. Bốn thực thể Trung Quốc vừa cho bồi đắp một cách lén lút, bao gồm các đảo đá Ba Đầu (Whitsun Reef), Tri Lễ (Sandy Cay), An Nhơn (Lankiam Cay) và Én Đất (Eldad Reef). Với các thông tin về hành động "cơi nới diện tích" tại Trường Sa, giới quan sát cho rằng đây là động thái chưa từng có nằm trong mưu đồ lâu dài của Bắc Kinh hòng củng cố các yêu sách đối với lãnh thổ tranh chấp tại khu vực giao thương toàn cầu trọng yếu này. Các nhà phân tích phương Tây cảnh báo rằng, hoạt động bồi đắp liên tục của Bắc Kinh cho thấy âm mưu thúc đẩy việc xác lập một nguyên trạng mới, cho dù đến nay chưa biết, liệu Trung Quốc có tìm cách quân sự hóa chúng hay không (1).
Tại sao Việt Nam im lặng ?
Bộ Ngoại giao Philippines lập tức đã ra tuyên bố : "Chúng tôi (tức là Philippines) hết sức lo ngại vì những hoạt động như vậy trái với cam kết tự kiềm chế theo Tuyên bố Ứng xử về Biển Đông và Phán quyết Trọng tài năm 2016". Việt Nam đáng ra cũng cần phải công bố rộng rãi về hành động phi pháp này của Trung Quốc, để cho công chúng trong nước và trên thế giới hiểu rõ lập trường nhất quán của mình. Trước nay, mỗi lần Trung Quốc có hoạt động mở rộng trên các đảo Trường Sa, Việt Nam đều lên tiếng phản đối, nhưng lần này, Hà Nội "án binh bất động" (2).
Nếu chỉ theo dõi thông tin qua hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam thì tình hình gần đây trên Biển Đông dường như vẫn yên tĩnh. Phải chăng vì hệ thống công quyền tại Việt Nam muốn tạo ra cảm giác bề ngoài ấy để giải quyết vấn đề đấu đá trên thượng tầng tại Ba Đình trong những tuần cuối năm Tết cận kề. Ngày 14/1, trao đổi thư chúc Tết với Tổng bí thư Tập, ông Trọng đã bày tỏ, đại loại là năm nay, ông mong muốn các ban, bộ, ngành, tổ chức đoàn thể và địa phương hai nước quán triệt, thực hiện tốt các thỏa thuận và nhận thức chung cấp cao đạt được trong chuyến thăm Trung Quốc vừa qua. Còn khi giới thiệu thư chúc Tết của ông Tập gửi Tổng bí thư Trọng, truyền thông Trung Quốc còn cho biết thêm chi tiết, ông Tập đã nhắn ông Trọng là Trung Quốc và Việt Nam "có cùng chung tương lai" (3).
Điều mỉa mai là vào ngày 14/1 nói trên, khi hai Tổng bí thư đang "hảo hảo" chúc Tết nhau thì trên Twitter vào ngày 15/1 xuất hiện một video chiếu cảnh tàu hải cảnh Trung Quốc rượt đuổi và phun vòi rồng vào tàu của ngư dân Việt Nam đuổi tàu cá Việt Nam ra khỏi vùng biển đánh bắt truyền thống của mình. Video clip này được một người có tên Renkai Mineyuki đưa lên Twitter và được tạp chí Eurasia Times thuật lại là hình ảnh do một ngư dân ghi được ở gần quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa Trung Quốc và Việt Nam. Hiện vẫn chưa rõ video này được quay vào lúc nào. Tàu Hải cảnh được xác định có số hiệu là 056.
Trung Quốc xưa nay luôn thế. "Binh bất yếm trá" (Tôn Tử). Nước Đức ngày ấy cũng từng cử Ribbentrop ký hiệp ước với Liên Xô, hứa bất tương xâm, nhưng rốt cục bất thần đâm sau lưng khiến Nga choáng váng. 1988 được coi là năm đỉnh điểm khó khăn của Việt Nam khi bị chìm trong khủng hoảng kinh tế, Trung Quốc liền thừa cơ động thủ cưỡng chiếm Gạc Ma ở Trường Sa (14/3/1988). Logic của Trung Quốc là khi họ mua chuộc được người đứng đầu hoặc khi đất nước rơi vào hỗn loạn là họ ra tay ngay !
Nhưng giới quan sát còn đưa ra một cách giải thích căn cơ hơn về việc tại sao Việt Nam lần này không phản ứng trước các hoạt động bồi đắp của Trung Quốc tại Trường Sa. Cách giải thích này này dựa vào Tuyên bố chung Việt Nam – Trung Quốc ngày 1/11/2022. Theo đó, các bất đồng về biển đảo giữa Bắc Kinh và Hà Nội nay được xếp xuống vị trí thứ chín trên 13 nội dung được đúc kết trong văn kiện ngoại giao năm ngoái. Nội dung thứ chín này tái khẳng định nguyên tắc xưa nay : "Hai bên đi sâu trao đổi ý kiến chân thành, thẳng thắn về vấn đề trên biển… Nhất trí xử lý ổn thỏa vấn đề trên biển, đóng góp tích cực cho hòa bình, an ninh lâu dài ở khu vực". Nhưng trên cơ sở nào ? Trên cơ sở "tuân thủ nhận thức chung quan trọng đạt được giữa Lãnh đạo hai Đảng, hai nước…" Nếu xếp vào khung khổ giải quyết nội bộ giữa Lãnh đạo hai nước thì đố ai biết được, "nhận thức chung" đó là gì và đến đời nào Việt Nam mới có thể "học tập" Philippines đưa vấn đề Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa ra trước Tòa án Quốc tế (4) ?
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhận Huân chương Hữu nghị từ Tổng bí thư Tập Cận Bình ở Bắc Kinh hôm 31/10/2022. Hình : Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao
Việt Nam sẽ tập trận chung với ASEAN ?
Một vấn đề khác lạ tuy không mới, dư luận đang rất quan tâm, đó là liệu rồi đây, Việt Nam có tham gia tập trận hải quân chung với các nước ASEAN (AMNEX) lần thứ hai, do Philippines làm chủ nhà, vào quý hai năm 2023 này ? Hãng thông tấn Philippines hôm 18/1/2023 dẫn lời người phát ngôn Hải quân Philippines Benjo Negranza cho biết, kế hoạch huấn luyện cơ bản cho cuộc tập trận nhắm đến việc thúc đẩy tương tác và hoạt động thông suốt giữa các lực lượng hải quân các nước ASEAN đã được đưa ra tại một hội nghị với sự tham gia của các đại diện hải quân các nước thành viên ASEAN bao gồm : Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Singapore, Thái Lan, Việt Nam. Tập trận chung AMNEX giữa các nước ASEAN được Hải quân Hoàng gia Thái Lan khởi xướng. Cuộc tập trận chung đầu tiên diễn ra vào năm 2017 tại Thái Lan. Việt Nam vào lúc đó đã điều tàu chiến 012 – Lý Thái Tổ tham dự. Người phát ngôn Hải quân Philippines cho biết cuộc tập trận chung lần này thể hiện "quyết tâm của Philippines nhằm thắt chặt hơn nữa quan hệ và làm sâu sắc hơn sự hiểu biết, thúc đẩy hợp tác hướng tới khu vực ASEAN ổn định và hòa bình". Bộ Quốc phòng Việt Nam hiện chưa lên tiếng về thông tin này. Truyền thông trong nước cho đến nay cũng "án binh bất động" nốt (5) !
Philippines "hâm nóng" quan hệ với Mỹ
Trong khi đó ngày 21/1/2023, sau bảy năm gián đoạn, theo trang tin NHK của Nhật Bản, chính phủ Hoa Kỳ và Philippines đã tuyên bố sẵn sàng nối lại các cuộc đối thoại Ngoại giao và Quốc phòng (2+2). Trong cuộc họp kéo dài 2 ngày tại Manila, các quan chức cấp cao của hai nước đã nhất trí nối lại các cuộc đối thoại này. Thông cáo chung công bố sau cuộc gặp cho biết, cuộc đối thoại 2+2 sẽ diễn ra trong thời gian từ nay đến cuối năm. Cuộc gặp lần cuối giữa Washington và Manila trong khuôn khổ này là vào năm 2016. Dưới thời của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, quan hệ giữa Hoa Kỳ và Philippines đã trở nên căng thẳng, nhiều cuộc thảo luận giữa hai bên đã bị đình hoãn.
Một thủy thủ Hải quân cắm cờ Philippines trên Sandy Cay trong chuyến thăm vào ngày 26 tháng 6 năm 2022. Một báo cáo của Bloomberg cho biết Trung Quốc đang cải tạo đất tại bãi cát này gần đảo Pag-asa và tại ba thực thể biển khác ở Biển Đông / Marianne Bermudez
Thông cáo cũng cho biết, hai bên khẳng định nhanh chóng hoàn tất các thủ tục để tăng số lượng các căn cứ quân đội Mỹ sẽ có thể sử dụng ở Philippines. Theo thỏa thuận song phương, hiện tại có năm căn cứ quân sự như vậy. Thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái bình Dương, ông Daniel Kritenbrink tuyên bố với báo chí sau cuộc họp rằng, mối quan hệ đồng minh bền chặt giữa hai nước "góp phần vào sự ổn định vùng Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương từ hơn 75 năm qua". Ông nói thêm rằng mối quan hệ như vậy "sẽ chỉ phát triển mạnh mẽ hơn trong những năm tới" (6).
Trong năm 2022 vừa qua, mặc dầu Trung Quốc gặp rất nhiều khó khăn về dịch bệnh [COVID-19] nhưng họ vẫn không ngưng nghỉ hành động trên khu vực Biển Đông, khẳng định sức mạnh cũng như tăng cường sự diện diện của họ. Trong khi cả thế giới đang tập trung vào cuộc chiến ở Ukraine, bản thân Trung Quốc cũng tuyên bố nước này sẽ không lạm dụng và hành động giống như Nga đang làm ở Ukraine. Tuy nhiên, những hành động của Trung Quốc trên khu vực Biển Đông vẫn luôn luôn ngược lại. Các nhà quan sát đã liệt kê những vụ việc mà trong đó Trung Quốc bị phê phán là đã xâm phạm vùng nhận diện phòng không hoặc vùng biển của nhiều nước ASEAN. Phải chăng đấy là bối cảnh mà Tổng thống Philippines tuyên bố tại Diễn đàn Davos : "Tôi ngày đêm canh cánh trong lòng vấn đề Biển Đông" (7).
Mẫu hạm Mỹ, Trung "vờn nhau" ở Biển Đông ?
Trong sự ấm lên của mối quan hệ chiến lược Mỹ – Phi, một số nước ASEAN rất quan tâm đến các hải trình của hai nhóm Hàng không mẫu hạm của Mỹ và Trung Quốc trên Biển Đông. Ngày 12/1/2023, sau khi đến Biển Đông, hàng không mẫu hạm Nimitz và các khu trục hạm (Decatur, Paul Hamilton…), cùng tuần dương hạm Bunker Hill thuộc nhóm hộ tống Nimitz đã bắt đầu triển khai đội hình tấn công trên biển. Đợt tập trận này bao gồm các hoạt động phối hợp đa mục tiêu giữa các lực lượng hoạt động trên không với các lực lượng hoạt động bên trên và bên dưới mặt biển... Chuyến hải hành đến Biển Đông lần này của hàng không mẫu hạm Nimitz đã được tiến hành với qui mô lớn hơn lần trước đây (năm 2021). Trong cuộc trò chuyện với Navy Times, Chuẩn Đô đốc Christopher Sweeney khẳng định : "Hải đội 11 có thể thực hiện tất cả các kiểu tấn công cả hủy diệt lẫn không hủy diệt, chỉ vô hiệu hóa khả năng của đối phương từ mọi hướng, cả trên không lẫn đại dương".
Cùng thời điểm nói trên, Hoàn Cầu Thời báo đưa tin, Trung Quốc đã điều hàng không mẫu hạm Sơn Đông tiến vào Biển Đông nhằm mục đích phối hợp giữa việc dùng các chiến đấu cơ loại J-15 của hải quân Trung Quốc để chặn đánh những chiến đấu cơ của đối phương với tác xạ từ chiến hạm vào kẻ thù. Kế hoạch tập trận tại Biển Đông của Trung Quốc được loan báo và triển khai sau khi hàng không mẫu hạm Nimitz đã nhổ neo, cùng với các chiến hạm hộ tống rời quân cảng ở San Diego – California hồi đầu tháng 12 năm ngoái để tiến về Biển Đông (8).
Thay lời kết
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, hơn một lần từng tuyên bố hùng hồn, Việt Nam không chọn bên mà chọn chân lý và lẽ phải. Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr được AFP trích dẫn ngày 19/1 từ Davos rằng, ông không hành động vì Bắc Kinh, cũng không hành động vì Washington… nhưng căng thẳng trên Biển Đông khiến ông "thao thức suốt đêm". Xem thế để thấy, mỗi chính khách đểu bày tỏ lập trường của chính phủ mình đối với cạnh tranh Trung – Mỹ nói chung cũng như tranh chấp trên Biển Đông nói riêng. Trung lập nhưng Philippines thì "hâm nóng" quan hệ với Mỹ, còn Việt Nam thì "làm nguội bớt" mối quan hệ ấy. Tháng 7/2022, Việt Nam đã hủy chuyến cập cảng dự kiến của hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan và loại bỏ một loạt chuyến thăm của các quan chức cao cấp Hoa Kỳ. Sau đó, Việt Nam cũng không tham gia cuộc tập trận hải quân "Vành đai Thái Bình Dương" của Mỹ. Nhưng đỉnh điểm của tiến trình "giãn cách" là chuyến thăm Bắc Kinh của Tổng bí thư Trọng cuối năm ngoái. Quan sát trên thực địa như thế, dễ dàng nhận biết, chính phủ nào thực sự độc lập và thực sự đại diện cho quyền lợi thiết thân của quốc gia – dân tộc mình ?
Kim Phúc
Nguồn : RFA, 26/01/2023
Tham khảo :
3. https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3206840/china-and-vietnam-have-shared-future-president-xi-jinping-says-lunar-new-year-note-fellow-communist
4. https://baochinhphu.vn/toan-van-tuyen-bo-chung-viet-nam-trung-quoc-102221101184708373.htm
5. https://www.rfa.org/vietnamese/news/internationalnews/ph-to-host-2nd-asean-multilateral-naval-exercise-01242023091228.html
6. https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20230121_07/
7. https://thanhnien.vn/tong-thong-philippines-thao-thuc-suot-dem-vi-chuyen-bien-dong-post1543512.html
8. https://www.navytimes.com/news/your-navy/2023/01/17/uss-nimitz-operates-in-south-china-sea-for-first-time-this-deployment/
Trung Quốc trong năm 2022 tiếp tục khẳng định các tuyên bố chủ quyền của mình đối với vùng Biển Đông rộng lớn bằng những hành động ngày càng mang tính cưỡng ép và hăm dọa, và điều này có thể gây bất lợi cho Bắc Kinh vì các nước láng giềng đang tìm kiếm mối quan hệ gần gũi hơn với Mỹ để làm đối trọng, theo nhận định của giới quan sát.
Tình hình Biển Đông trong năm 2022
Biển Đông, nơi chứa trữ lượng hải sản và khoáng sản phong phú và là thủy lộ quan trọng cho thương mại toàn cầu, trong những năm gần đây đã chứng kiến căng thẳng bùng lên liên quan tới tranh chấp lãnh thổ giữa các quốc gia trong khu vực bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Malaysia, Brunei, Indonesia và Philippines.
Trung Quốc từ chối công nhận chủ quyền của năm nước kia đối với một phần hoặc cả vùng biển và bác bỏ phán quyết của một tòa án trọng tài quốc tế vô hiệu hóa những tuyên bố chủ quyền lịch sử rộng lớn của nước này vào năm 2016 theo Công ước về Luật Biển của Liên Hợp Quốc.
Vào tháng 3, Trung Quốc khẳng định họ có quyền phát triển các đảo ở Biển Đông như ý muốn sau khi Mỹ cáo buộc Bắc Kinh đã quân sự hóa hoàn toàn ít nhất ba trong số những hòn đảo mà họ xây cất ở Biển Đông, trang bị các hệ thống phi đạn chống hạm và chống máy bay, thiết bị gây nhiễu và laser, cũng như máy bay chiến đấu.
Vào tháng 5, Trung Quốc cấm tàu thuyền và máy bay tiến vào vùng Biển Đông đang tranh chấp trong khi tiến hành các cuộc tập trận quân sự trùng với chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Hàn Quốc và Nhật Bản, chủ yếu tập trung vào việc chống lại điều mà Mỹ xem là mối đe dọa từ Bắc Kinh.
Các nước Mỹ, Úc và Canada cũng báo cáo những vụ việc mà trong đó tàu và máy bay của Trung Quốc bị nói là nghênh cản, đeo bám hoặc quấy nhiễu tàu và máy bay của các nước này thực hiện các nhiệm vụ trong hải phận hoặc không phận quốc tế theo quan điểm của họ.
Thạc sĩ Hoàng Việt, giảng viên Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh và một nhà quan sát Biển Đông nhiều năm, nhận định tất cả những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông "không hề giảm bớt" so với các năm khác và điều này cho thấy dù bất cứ chuyện gì xảy ra thì "tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông không hề thay đổi".
"Năm 2020 là năm mà Trung Quốc bắt đầu gặp rất nhiều khó khăn về dịch bệnh [Covid-19] nhưng họ vẫn không ngơi các hành động của họ trên khu vực Biển Đông, khẳng định sức mạnh của họ cũng như tăng cường sự diện diện của họ", ông nói. "Cho đến năm 2022 cũng vậy khi mà cả thế giới đang tập trung vào cuộc chiến ở Ukraine, và bản thân Trung Quốc cũng tuyên bố Trung Quốc sẽ không lợi dụng làm giống như Nga đã làm ở Ukraine. Tuy nhiên những hành động của Trung Quốc trên khu vực Biển Đông vẫn luôn luôn thể hiện".
Nhà quan sát này liệt kê những vụ việc mà trong đó Trung Quốc bị nói là xâm phạm vùng nhận diện phòng không hoặc vùng trời của Malaysia hay cho tàu vào "quấy nhiễu" trong vùng biển Bắc Natuna của Indonesia và các nước khác, cũng như tăng cường bồi lấp những thực thể mà nước này kiểm soát.
"Dựa trên tất cả những hành động đó thì có thể thấy một điều rằng là dự báo trong năm 2023 chắc chắn những hành động của Trung Quốc không hề suy giảm bởi vì mục tiêu của họ là chiếm đoạt Biển Đông để họ trở thành cường quốc. Từ sức mạnh đó họ có thể cạnh tranh với sức mạnh của nước Mỹ".
Mỹ không có lập trường chính thức ủng hộ nước nào trong những tranh chấp ở Biển Đông, nhưng luôn nói họ có toàn quyền hoạt động ở nơi mà họ xem là vùng biển quốc tế. Điều này bao gồm điều tàu chiến của Hải quân Mỹ đi ngang qua các thực thể do Trung Quốc nắm giữ, bao gồm các đảo nhân tạo được trang bị đường băng và các cơ sở quân sự khác.
Vào tháng 1, một báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ mang tên "Ranh giới trên Biển" khẳng định các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông gần như hoàn toàn vô giá trị. Nó cũng nói rằng yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với hơn 100 thực thể ngập nước khi thủy triều lên là không phù hợp với luật pháp quốc tế ; rằng yêu sách bao phủ vùng biển rộng lớn không có sơ sở trong luật pháp quốc tế ; và rằng việc tuyên bố chủ quyền đối với các vùng biển dựa trên việc định danh từng nhóm đảo như một tổng thể là "không được luật pháp quốc tế cho phép".
"Các yêu sách hàng hải rộng lớn của Trung Quốc ở Biển Đông không phù hợp với luật pháp quốc tế như được phản ánh trong Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982", nghiên cứu của Mỹ nói.
Về phần mình, Trung Quốc khẳng định chủ quyền của họ đối với vùng biển đã được xác lập qua một thời kì lịch sử lâu dài và bác bỏ lập luận của phía Mỹ là "tùy tiện diễn giải sai công ước".
Gregory Poling, nhà nghiên cứu cao cấp và giám đốc Chương trình Minh bạch Hàng hải của Trung tâm Nghiên cứu Chiến Lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, nói những hành động mang tính "cưỡng ép" của Trung Quốc đang đưa tới một sự dịch chuyển chính sách ở Philippines về Biển Đông, điều mà ông nói là diễn biến quan trọng nhất ở khu vực này trong năm 2022.
"Dưới chính quyền mới của Marcos Jr., Philippines đang nhanh chóng hiện đại hóa quan hệ đồng minh với Mỹ và kháng cự một cách công khai hơn những hành động cưỡng ép của Trung Quốc ở Biển Đông", ông nói.
"Bắc Kinh đã tăng tốc điều đó bằng cách ngăn chặn các nhiệm vụ tiếp tế của Philippines tới các tiền đồn của họ, bao vây các rạn san hô trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines bằng các tàu dân quân, và gần đây nhất là nghênh cản một cách nguy hiểm một tàu Tuần duyên của Philippines đang kéo các mảnh vỡ tên lửa của Trung Quốc rơi xuống gần một trong những hòn đảo do Philippines chiếm giữ".
Ông nói thêm :
"Bất chấp những lời lẽ về chuyện giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, Trung Quốc dường như không thể thay đổi hướng đi ở Biển Đông—họ tiếp tục dựa vào sự cưỡng ép và bắt nạt để thúc đẩy các yêu sách của mình theo cách liên tục thúc đẩy các bên đoi chủ quyền ở Đông Nam Á tìm kiếm các mối quan hệ gần gũi hơn với Mỹ, với nhau và với các bên ngoài khu vực khác. Điều đó hoàn toàn ngược lại với những gì Trung Quốc mong muốn".
Chuyên gia Hoàng Việt lưu ý rằng Việt Nam, một trong những nước có tranh chấp chủ quyền đôi khi căng thẳng với Trung Quốc, trong những năm gần đây đang thúc đẩy quan hệ với nhiều quốc gia khác ngoài khu vực tranh chấp bao gồm Mỹ, các nước Liên minh Châu Âu, Nhật Bản và Ấn Độ. Tất cả các nước này từng lên tiếng ủng hộ một vùng Biển Đông tự do và rộng mở cũng như bày tỏ lo ngại về những hành động ngày càng quyết liệt của Trung Quốc trong khu vực.
"Việt Nam cũng như các quốc gia Đông Nam Á đều muốn thực sự vấn đề Biển Đông không chỉ còn là vấn đề riêng của các nước Đông Nam Á và Trung Quốc nữa mà nó là vấn đề của thế giới, bởi vì Biển Đông đóng một vai trò quan trọng trên toàn thế giới", ông nói.
Nguồn : VOA, 31/12/2022
Mỹ trừng phạt những người và pháp nhân đánh cá trái phép liên quan đến Trung Quốc
Mỹ vào ngày thứ Sáu 9/12 áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với những người và các pháp nhân, bao gồm cả hãng Pingtan Marine Enterprises được niêm yết trên sàn Nasdaq, vì Washington cáo buộc họ vi phạm nhân quyền liên quan đến hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp của tàu thuyền xuất phát từ Trung Quốc và hoạt động ở vùng biển xa.
Một đội tàu cá của Trung Quốc ở biển Tây Philippines, tháng 3/2021.
Bộ Tài chính Hoa Kỳ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Li Zhenyu và Xinrong Zhuo, cả hai đều mang quốc tịch Trung Quốc và 10 pháp nhân mà họ kiểm soát, bao gồm Công ty Đánh cá Đại dương Đại Liên và Công ty Hàng hải Pingtan (PME), Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Hoa Kỳ (OFAC) cho biết trong một tuyên bố.
Bộ cũng nhắm mục tiêu vào 157 tàu đánh cá treo cờ Trung Quốc có liên quan đến các pháp nhân đó, vẫn theo tuyên bố.
"Bộ Tài chính lên án các hoạt động của những người và pháp nhân bị trừng phạt ngày hôm nay, các hoạt động đó thường bao gồm việc xâm hại nhân quyền, làm suy yếu các tiêu chuẩn cơ bản về lao động và môi trường, đồng thời gây tổn hại đến triển vọng kinh tế của người dân địa phương ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương", Thứ trưởng Bộ Tài chính phụ trách Khủng bố và Tình báo Tài chính, Brian Nelson, cho biết trong tuyên bố.
Việc đưa PME vào danh sách trừng phạt đánh dấu lần đầu tiên Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với một pháp nhân được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán NASDAQ.
Bộ Tài chính cũng đã cấp giấy phép chung cho phép một số người Mỹ được giải quyết một số giao dịch nhất định liên quan đến việc kết thúc các hợp đồng tài chính và các thỏa thuận khác liên quan đến PME, cũng như giải quyết việc thoái vốn hoặc chuyển nhượng nợ hoặc vốn chủ sở hữu của PME cho đến ngày 9/3.
(Reuters)
Trung Quốc bị cho lợi dụng căn cứ Hải quân Ream ở Campuchia để tăng cường năng lực khống chế khu vực phía Nam Biển Đông, gia tăng mối đe đoạ đối với Việt Nam.
Căn cứ hải quân Ream ở Campuchia - AFP
Trong bối cảnh đó, bảy tổ chức xã hội dân sự (xã hội dân sự) độc lập, với hơn chục người là các nhân sĩ trí thức, hôm 19/9, gởi đến lãnh đạo cấp cao của Nhà nước Việt Nam một bức Thư khuyến nghị "Việt Nam nên hợp tác với Mỹ và các nước Phương Tây ở Cam Ranh".
Lo ngại Trung Quốc tấn công Việt Nam
Bảy tổ chức đứng tên ký thư bao gồm : Lập Quyền Dân, Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự, Ban Vận Động Văn Đoàn Độc Lập, Bauxite Viet Nam, Câu lạc bộ Nguyễn Trọng Vĩnh, Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng, Câu lạc bộ Hoàng Quý. Thư được đề gửi cho ba trong bốn lãnh đạo cao nhất của Việt Nam là Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Giáo sư, tiến sĩ Hoàng Dũng, người đại diện cho Ban Vận Động Văn Đoàn Độc Lập, nêu lý do không gởi thư này đến ông Nguyễn Phú Trọng :
"Mặc dù Hiến pháp ghi là Đảng Cộng sản là lực lượng lãnh đạo, nhưng là một người dân, không phải là đảng viên, thì chúng tôi chỉ gửi cho những người thay mặt Nhà nước và Chính quyền, còn ý kiến của Đảng thì các ông ấy nói chuyện với nhau".
Bức thư này ra đời trong bối cảnh Trung Quốc tài trợ cho căn cứ quân sự tại căn cứ hải quân Ream, nằm ở mũi phía nam Campuchia, gần với vùng biển tranh chấp ở Biển Đông.
Bài bình luận của tác giả Sơn Hồng Đức, được đăng trên RFA hôm 10/6/2022, nêu rõ vào ngày 8/6 Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh cùng Đại sứ Trung Quốc tại Phnom Penh Vương Văn Thiên đã làm lễ khởi công dự án cải tạo Căn cứ Hải quân Ream thuộc tỉnh Sihanoukville, nhìn ra Vịnh Thái Lan. Báo chí Mỹ tiết lộ Campuchia sẽ cho Hải quân Trung Quốc sử dụng căn cứ này, mặc dù cả Bắc Kinh lẫn Phnom Penh đều lên tiếng phủ nhận.
Theo nội dung Thư kiến nghị, việc Trung Quốc được sử dụng căn cứ Ream, kết hợp với các căn cứ quân sự có sẵn của họ từ Hải Nam, Hoàng Sa, Trường Sa tạo thành sức mạnh tổng hợp hải quân và không quân rõ ràng có thể giúp họ khóa chặt Việt Nam trong đất liền, khiến Việt Nam không thể vươn ra biển được, nếu họ muốn.
Ngoài ra, Thư kiến nghị cũng nêu lên mối lo ngại về quan hệ giữa Việt Nam, Lào và Campuchia. Hai nước này đã một thời gắn bó sâu sắc với Việt Nam, giờ đây cũng đã nghiêng về phía Trung Quốc. Campuchia nhiều lần tỏ ra đứng về phía Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông.
Bên cạnh đó, Khối ASEAN là một tổ chức không thống nhất, vừa nhỏ vừa yếu, nếu có xung đột Việt Nam – Trung Quốc thì các nước này sẽ im lặng hoặc phản ứng bằng mồm cho có lệ, vì thế Việt Nam cũng không hi vọng gì ở các nước trong khối.
Trước tình hình đó, tiến sĩ Hoàng Dũng nói việc thay đổi chính sách đối ngoại của Việt Nam là cấp thiết trong thời điểm này :
"Cái tình hình đó đủ cho thấy rằng việc thay đổi chính sách đối ngoại hiện nay là cấp bách đối với Việt Nam.
Hiện nay, ai cũng thấy, còn Nhà nước thì không phải là họ không thấy mà là họ ngại ngần, họ không nói ra rằng hiện nay Việt Nam vẫn có nguy cơ bị xâm lược, và cái quốc gia duy nhất có khả năng xâm lược Việt Nam là Trung cộng chứ không có nước nào khác.
Cứ nhìn Ucraina, nếu như không có thế giới đứng sau lưng thì bây giờ người Nga đã có mặt ngay tại thủ đô của Ucraina rồi !"
Tàu chiến của Hải quân Nhật Bản đậu ở cảng Cam Ranh hôm 12/4/2016. AFP
Khuyến nghị
Giáo sư Nguyễn Đình Cống, thuộc Câu lạc bộ Nguyễn Trọng Vĩnh, nói với RFA rằng ông mong những điều được nêu ra trong bức Thư khuyến nghị này, nếu không được lãnh đạo cấp cao nhất tiếp thu, thì ít ra nó cũng tạo được một luồng dư luận trong đảng cộng sản và trong dân chúng để mọi người cùng bàn bạc, thảo luận những vấn đề quan trọng của quốc gia :
"Chúng tôi khuyến nghị nhà nước nên giao lưu với các nước như Nhật, Mỹ, cho họ vào đi lại, giao thương. Khi Mỹ và Nhật vào Cam Ranh thì cũng tạo nên một cái thế để đối trọng lại với hoạt động của Trung Quốc.
Chỉ mong rằng nó tác động vào một số người trong Đảng để tạo thành một dư luận trong Đảng, chứ còn để mà tác động được đến những người lãnh đạo cấp cao khác như là ông Phạm Minh Chính hay Nguyễn Xuân Phúc thì chúng tôi hy vọng rất ít.
Nhưng mà hy vọng rằng để cho toàn dân, những người hiểu biết thấy rằng cũng có những người đề xuất như vậy, để cho người ta thảo luận và tạo được dư luận trong người dân".
Từ nhận định Trung Quốc và Việt Nam có thể sẽ xảy ra xung đột trên Biển Đông, các tổ chức xã hội dân sự độc lập đã nêu ba điều mà Việt Nam cần phải thực hiện ngay.
Thứ nhất là Việt Nam nên mạnh dạn mở cửa cảng Cam Ranh cho tất cả các nước, tạo điều kiện cho Nhật, Mỹ và các nước phương Tây cùng phát triển đầu tư các cơ sở hạ tầng cho các mục đích hòa bình. Việc này nhằm tăng cường khả năng phòng thủ, chận đứng mưu đồ thôn tính bằng quân sự của Trung Quốc đối với khu vực Hoàng Sa, Trường Sa, song song với những mục tiêu khác về phát triển kinh tế.
Thứ hai là phát triển các tỉnh gồm Phan Rang, Khánh Hòa, Phú Yên thành những trung tâm kinh tế chuyên sâu về du lịch nghỉ dưỡng ; Nhanh chóng thực hiện Dự án cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong, vì vịnh này có thể làm đầu mối giao thông hàng hải, đường sắt, đường bộ, hàng không để hình thành cảng trung chuyển quốc tế cho Đông Nam Á.
Thứ ba là phát triển nhanh và mạnh mẽ quan hệ đối tác toàn diện với Mỹ. Vấn đề này, lâu nay do phài dè chừng Trung Quốc, hoặc do thiếu sự bàn thảo thống nhất trong nội bộ mà Việt Nam cứ lần lữa mãi, thì nay cần phải quyết định.
Những người tham gia ký Thư Khuyến nghị cho rằng nói "không chọn phe", "không liên minh với một nước để chống nước thứ ba"… thật ra chỉ là một lối nói ngoại giao, còn đòi hỏi thực tế trước tình hình bức xúc của thế giới hiện nay để ưu tiên bảo vệ quyền lợi dân tộc lại là một việc hoàn toàn khác.
Nguồn : RFA, 20/09/2022
Một báo cáo mới của các nhà khoa học thuộc Trung Quốc và bốn nước ASEAN đưa ra cảnh báo về tình trạng sụt giảm đáng kể của nguồn cá ở Biển Đông, đặc biệt là đối với cá ngừ vằn, một loài cá di cư.
Ngư dân và cá đánh bắt được từ biển về ở đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi hôm 19/8/2022 - AFP
Đây là một báo cáo tổng hợp đầu tiên về vấn đề này có sự phối hợp chung của các nhà khoa học thuộc chính phủ các nước Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia, Philippines và Malaysia.
Theo báo cáo, "mặc dù mức độ đánh bắt cá ngừ vằn có thể vẫn ở mức ổn định trong nhiều phần của Biển Đông", nhưng nguy cơ đánh bắt quá lớn đối với các ngừ vằn đang trưởng thành rất lớn".
"Trên khắp Biển Đông, việc sử dụng các phương tiện đánh bắt để bắt cá ngừ vằn ngày một nhiều. Nếu không được quản lý, điều này có thể dẫn đến có quá nhiều cá đang lớn bị đánh bắt trước khi chúng có thể sinh sản, và điều này có thể dẫn đến việc suy giảm nhanh chóng về số lượng cá". - Báo cáo viết.
Các nhà khoa học từ năm nước đã họp tám lần trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2022 với sự tham gia của hơn 100 nhà khoa học và chuyên gia tham gia đóng góp vào báo cáo mới.
Các nghiên cứu trước kia đã từng chỉ ra rằng nguồn cá ở Biển Đông đã bị suy giảm từ 70 đến 95% kể từ những năm 1950 trở lại đây.
Báo cáo này là nỗ lực của Trung tâm Đối thoại Nhân đạo (HD) có trụ sở tại Thuỵ Sĩ nhằm tập hợp các nhà khoa học và các nhà làm chính sách từ năm nước một cách không chính thức để đánh giá và bảo vệ nguồn cá trong khu vực.
Báo cáo CFRA mới này là một phần trong nỗ lực của HD về ngoại giao riêng, trung gian nhiều lớp, và nỗ lực hoà bình.
Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Clarita Carlos nhận định tầm quan trọng của báo cáo mới và việc đạt được một thoả thuận về đánh cá chung có thể là một trong những cách phi truyền thống để giải quyết các tranh chấp ở khu vực Biển Đông.
Trung Quốc, Malaysia, Việt Nam, và Philippines đều là những nước hiện đang có tranh chấp với nhau về chủ quyền ở Biển Đông.
Lệnh đánh bắt cá hàng năm kéo dài từ tháng năm đến tháng tám do Trung Quốc đơn phương áp dụng ở vùng biển này đã gặp phải những phản đối từ các nước bị ảnh hưởng trong khu vực.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Anthony Blinken vào ngày 12/7, lặp lại kêu gọi Trung Quốc tôn trọng phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực Quốc tế La Haye về đường đứt khúc chín đoạn phi pháp mà Bắc Kinh tự vạch ra ở Biển Đông.
Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken trong một họp báo ở Berlin, Đức, hôm 24/6/2022 - AP
AP loan tin dẫn thông cáo của Ngoại trưởng Hoa Kỳ được Đại sứ quán Mỹ tại Manila phát đi ngày 12/7. Nội dung thông cáo nêu rõ kêu gọi của ông Antony Blinken rằng "Chúng tôi lặp lại kêu gọi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) chấp hành nghĩa vụ theo luật quốc tế và ngưng hành vi khiêu khích".
Ngoại trưởng Mỹ còn tái khẳng định nếu xảy ra một cuộc tấn công vào các lực lượng vũ trang, tàu thuyền, máy bay công vụ của Philippines tại Biển Đông, mọi cam kết trong Hiệp định Quốc phòng Tương hỗ Hoa Kỳ- Philippines sẽ được thực hiện.
Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo vào ngày thứ ba 12/7 cũng lên tiếng nói rằng phán quyết của Tòa trọng tài Thường Trực La Haye là một trụ cột trong chính sách và hành động của chính quyền mới Manila đối với Biển Đông. Philippines bác bỏ mọi nỗ lực phá bỏ phán quyết không tranh cãi đó của Tòa.
Ngày 12/7 là dịp đúng sáu năm Tòa Trọng tài Thường trực Quốc tế tại La Haye ra phán quyết bác bỏ đường đứt khúc 9 đoạn của Bắc Kinh theo đơn kiện của Manila vào năm 2013.
Phía Trung Quốc bác bỏ phán quyết của Tòa và không chịu tuân thủ.
Trung Quốc, Đài Loan và bốn nước trong khu vực gồm Brunei, Malaysia, Philippines, Việt Nam đều có tuyên bố chủ quyền chồng lấn tại Biển Đông. Đây là một tuyến đường hàng hải quan trọng trên thế giới và cũng là nơi chứa trữ lượng tài nguyên thiên nhiên dầu khí cũng như hải sản dồi dào.
Trung Quốc tự vạch ra đường đứt khúc chín đoạn để tuyên bố chủ quyền đền 80% vùng biển này ; nhưng bị Tòa Trọng tài Thường trực Quốc tế phán quyết đường đó không có giá trị cả về pháp lý và lịch sử.
Mới đây, báo chí Trung Quốc cho biết, ngày 13/6, Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký "Đề cương hành động quân sự phi chiến tranh của quân đội" (gọi tắt là "Đề cương") (1) . Cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tuyên bố Trung Quốc có quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với Eo biển Đài Loan, đồng thời phủ nhận eo biển Đài Loan là vùng biển quốc tế (2 ). Hàm ý và ảnh hưởng của hai động thái chính trị này đối với tình hình Eo biển Đài Loan là điều đáng được Đài Loan và các nước khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương quan tâm, với các lý do sau:
Hải quân Đài Loan đứng trên tàu chiến Lafayette của Pháp trong cuộc tập trận chung ở eo biển Đài Loan hôm 22/1/2003 - Reuters
Thứ nhất, đối tượng áp dụng của hành động quân sự phi chiến tranh chắc chắn bao gồm Đài Loan trong đó, nhưng không chỉ nhằm vào Đài Loan mà thôi.
Một số nhà bình luận chính trị nhận định Giải phóng quân Trung Quốc (PLA) có thể phong tỏa eo biển Đài Loan bằng cách bất ngờ phát động cái gọi là hoạt động quân sự phi chiến tranh nhằm làm gián đoạn nguồn cung cấp năng lượng cho Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Hiện vẫn chưa rõ lý do chính xác vì sao Tập Cận Bình lại ký văn kiện như vậy vào thời điểm này (hiện chưa công bố toàn văn). Tuy nhiên, câu hỏi này hoàn toàn không mới, vì vậy hầu như không có yếu tố bất ngờ ở đây. Một số chuyên gia quân sự Trung Quốc đã nêu rõ trong nhiều thập kỷ qua rằng Đề cương nên được sử dụng để ngăn chặn các động thái đòi độc lập của Đài Loan.
Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo của Mỹ và Trung Quốc rõ ràng đã thất bại trong nỗ lực giữ cho vấn đề Đài Loan ở mức độ kiềm chế. Những nỗ lực đó đã được thể hiện tại cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến kéo dài ba giờ giữa Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 16/11/2021. Tập Cận Bình cho biết Trung Quốc sẵn sàng thực hiện "các biện pháp quyết định" nếu Đài Loan có bất kỳ động thái nào hướng tới nền độc lập vượt qua ranh giới đỏ của Bắc Kinh.
Về phần mình, Biden cho biết Mỹ phản đối mạnh mẽ "những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng hoặc phá hoại hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan". Ông nhấn mạnh Mỹ "vẫn cam kết với chính sách ‘một Trung Quốc’", được hướng dẫn bởi Đạo luật Quan hệ Đài Loan, ba thông cáo chung và sáu đảm bảo, và rằng Mỹ kiên quyết phản đối các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng hoặc phá hoại hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan".
Ngoài ra, các chuyên gia cho biết ý tưởng giống như nội dung của Đề cương không phải là mới ở Trung Quốc. Cụ thể là một chuyên gia nghiên cứu Điền Việt Anh (Tian Yueying) của PLA đã viết trong một bài báo năm 2002 rằng Tổng thống Đài Loan lúc bấy giờ là Trần Thủy Biển thuộc Đảng Dân Tiến đã thúc đẩy Đài Loan độc lập bằng cách từ chối chấp nhận chính sách Một Trung Quốc được nêu trong Đồng thuận năm 1992 (3). Chuyên gia trên cho rằng nếu xu hướng đó tiếp tục, thì đó sẽ là một lựa chọn tốt cho Bắc Kinh nếu sử dụng các hoạt động quân sự phi chiến tranh chống lại Đài Loan. Tuy nhiên, ông không nói rõ PLA sẽ triển khai các hoạt động nào.
Những nhà hoạt động ở Đài Loan phản đối cuộc gặp giữa hai bờ eo biển Đài Loan ở Đài Bắc hôm 8/8/2012. Reuters
Trong một bài báo năm 2009, nhà nghiên cứu Hà Lỗi (He Lei) thuộc Học viện Khoa học Quân sự, cho biết ý tưởng như Đề cương thường được triển khai sau khi xảy ra thiên tai và tai nạn giao thông. Ông nói thêm, chúng cũng có thể bao gồm các hoạt động chống khủng bố, chẳng hạn như trấn áp bạo loạn ở thủ phủ Lhasa của Tây Tạng hồi tháng 3/2009 và ở Urumqi, thủ phủ Tân Cương, hồi tháng 7/2009. Theo chuyên gia trên, PLA thường phối hợp với các lực lượng vũ trang địa phương trong các hoạt động trong nước và hợp tác với quân đội các quốc gia khác trong các hoạt động ở nước ngoài. Nhiều quốc gia, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Nga và Indonesia cũng đã đưa ra phác thảo kế hoạch của họ, do đó sẽ rất tốt nếu Trung Quốc đưa ra phác thảo của riêng mình để cung cấp cơ sở pháp lý cho các hoạt động quân sự ngoài chiến tranh trong nước hoặc ở nước ngoài (4).
Thứ hai, ý nghĩa của "Đề cương" được hiểu là Trung Quốc sẽ thể chế hóa hơn nữa các quy tắc của hành động quân sự phi chiến tranh, trong đó "Đảng, Nhà nước, hải quân, hải cảnh, dân quân" của Trung Quốc phối hợp triển khai "ứng phó và xử lý những sự kiện khẩn cấp" bên trong như cứu trợ thảm họa và duy trì ổn định, cũng như thực hiện các hành động quân sự và đối ngoại như bảo vệ chủ quyền, cứu trợ nhân đạo, hộ tống tàu thuyền, sơ tán kiều bào và chống khủng bố, giữ gìn hòa bình… Thời gian tới, các hành động phối hợp giữa hải quân, hải cảnh và dân quân của Trung Quốc sẽ lấy "Đề cương" làm căn cứ pháp lý, thiết lập tính hợp pháp và chính danh cho các hoạt động ở Eo biển Đài Loan, thậm chí là Biển Đông, Biển Hoa Đông, hoặc các vùng biển khác.
Có thể nói, "Đề cương" và "Thuyết Nội hải Eo biển Đài Loan" là một khâu của chiến lược tổng thể đối với Đài Loan trong tư duy mới của Tập Cận Bình, vừa sử dụng chiến tranh pháp lý, vừa ám chỉ nguy cơ xung đột "vùng xám" tại Eo biển Đài Loan ngày càng cao hơn và cụ thể hơn trong tương lai.
Có thể dự đoán rằng với phương châm hướng đến vùng biển khơi của hải quân PLA, Trung Quốc sẽ từng bước thông qua lực lượng hải cảnh và các đơn vị chấp pháp trên biển khác để bình thường hóa hoạt động chấp pháp, thực hiện yêu sách "nội hải hóa Eo biển Đài Loan".
Trung Quốc đã nỗ lực cho các hoạt động này từ trước đó rất lâu. Sau sự kiện bãi cạn Scarborough và quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) năm 2012, Trung Quốc đã thực hiện một số bước đi như sau: Một là sự hợp nhất các đơn vị thực thi pháp luật trên biển, thành lập lực lượng hải cảnh Trung Quốc năm 2013; Hai là chính thức điều chỉnh chiến lược hải quân "phòng ngự biển gần" thành "phòng ngự biển gần, bảo vệ biển xa" vào năm 2015, khiến phạm vi hoạt động của hải quân Trung Quốc mở rộng đến Tây Thái Bình Dương; Ba là đưa dân binh vào hệ thống động viên quốc phòng của Quân ủy Trung ương năm 2016; Bốn là xác định Quân ủy Trung ương trực tiếp lãnh đạo lực lượng vũ cảnh, đồng thời nhập hải cảnh vào vũ cảnh năm 2018; Năm là chiến lược hải quân được điều chỉnh thành "phòng ngự biển gần, phòng vệ biển xa" năm 2019, nhấn mạnh hoạt động bình thường của hải quân PLA ở các vùng biển xa; Sáu là "Luật hải cảnh" của Trung Quốc đã thể hiện rõ "chức năng thực thi pháp luật" của lực lượng hải cảnh ở "vùng biển thuộc quyền tài phán" hồi đầu năm 2021 - cái gọi là "vùng biển thuộc quyền tài phán" hiển nhiên bao gồm Eo biển Đài Loan dựa theo nhận thức chủ quyền của Trung Quốc.
Qua trình tự điều chỉnh hải quân, hải cảnh và dân quân của Trung Quốc nói trên, có thể thấy rằng trong 10 năm qua, sự phân công giữa hải quân và hải cảnh đã dần được thể chế, chiến lược biển của Trung Quốc ở Tây Thái Bình Dương trong thời gian tới sẽ là: Hải quân thúc đẩy từ chuỗi đảo thứ nhất sang chuỗi đảo thứ hai, hải cảnh phụ trách thực thi pháp luật biển gần hoặc các hành động khác đảm chủ quyền và lợi ích của Trung Quốc. Đối với Bắc Kinh, cách tiếp cận này sẽ tiết kiệm chi phí nhất, bởi các lý do sau đây:
Thứ nhất, nó đưa ra định nghĩa cụ thể hơn đối với các hình thức xung đột trong khu vực tranh chấp chủ quyền, nắm bắt tốt hơn cường độ để kiểm soát rủi ro. Mặc dù hải cảnh Trung Quốc thuộc sự lãnh đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, và mặc dù quan điểm của quốc tế đối với thân phận hải cảnh thuộc "quân" hoặc "cảnh" không thống nhất, nhưng so với PLA, lực lượng hải cảnh ít có khả năng gia tăng cường độ xung đột khi thực hiện nhiệm vụ với danh nghĩa "chấp pháp bảo vệ quyền lợi".
Thứ hai, hải cảnh thuộc vũ cảnh thực thi pháp luật ở các vùng biển, tương đương với việc tuyên bố khu vực thực thi pháp luật thuộc phạm vi tài phán hành chính của Trung Quốc. Trước đây, cho dù ở Biển Đông hay Biển Hoa Đông, Trung Quốc đều tích cực thông qua hoạt động tuần tra của các đơn vị thực thi pháp luật trên biển, chủ trương các vùng biển này thuộc quyền tài phán của Trung Quốc.
Trong thời gian tới, Bắc Kinh có thể lấy "Đề cương" làm căn cứ pháp lý, quy xung đột ở Eo biển Đài Loan thành tranh chấp trong nước để tăng cường hợp lý hóa và chính danh hóa hành động quân sự đối với Đài Loan. Tóm lại, có thể dự đoán rằng trong tương lai, hành động của Trung Quốc ở Eo biển Đài Loan và khu vực Biển Đông và Biển Hoa Đông sẽ có nhiều "xung đột vùng xám" hơn và ở các mức độ khác nhau, chẳng hạn như dân quân biển và tàu cá của Trung Quốc sẽ bao vây các đảo xa như Đá Ba Đầu hoặc phong tỏa cảng của Đài Loan, tàu hải cảnh thực thi pháp luật vượt qua đường trung tuyến của Eo biển Đài Loan, tàu hải cảnh áp sát tàu chiến của Đài Loan…
Các quốc gia trong tranh chấp Biển Đông, trong đó có Việt Nam cần nắm bắt việc này để hoạch định các chiến lược đối phó với Trung Quốc trong tương lai.
Dương Phương Vinh
Nguồn : RFA, 30/06/2022
Tham khảo :
1. http://english.scio.gov.cn/m/topnews/2022-06/14/content_78268818.htm?fbclid=IwAR00SpJOBZFmmQ0Z8BqVfkSeJ5KF4meQTRB7augnhbXEDimp_zbtc1PMw34
2. https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/xwfw_665399/s2510_665401/2511_665403/202206/t20220613_10702460.html
3. https://asiatimes.com/2022/06/chinas-non-war-ops-may-target-protests-or-taiwan/
4. https://asiatimes.com/2022/06/chinas-non-war-ops-may-target-protests-or-taiwan/
Trọng Thành, RFI, 26/05/2022
Hơn 16 tháng kể từ khi Joe Biden nhậm chức tổng thống, ngày 26/05/2022 ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken có một bài phát biểu quan trọng làm rõ lập trường của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc, đối thủ chính của Mỹ tại Châu Á, tại đại học Georges Washington.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong cuộc họp với đồng nhiệm Kazakhstan Mukhtar Tileuberdi tại Washington, Mỹ. Ảnh chụp ngày 20/05/2022. Kazakh Foreign Ministry
Trước đó, một nhà ngoại giao cao cấp Mỹ cho biết một số nét lớn trong bài diễn văn này. Đó là Hoa Kỳ không có chiến lược "ngăn chặn, bao vây bất cứ một cường quốc nào. Vấn đề là duy trì, và chấn hưng trật tự quốc tế, theo hướng bảo vệ các nguyên tắc nền tảng, vốn đã cho phép nền hòa bình và thịnh vượng trong nhiều thập niên. Và điều này trên thực tế đã cho phép sự trỗi dậy của Trung Quốc".
Theo một số giới chức cấp cao Hoa Kỳ, tương phản với chính sách đối đầu trực diện với Trung Quốc của người tiền nhiệm Donald Trump, chính quyền Joe Biden tránh nói đến một xung đột toàn cầu lan rộng, và cũng không yêu cầu các quốc gia khác tham gia vào nỗ lực chung nhằm cô lập Trung Quốc. Hãng tin Pháp AFP nhấn mạnh thông điệp chính của Mỹ gửi đến Trung Quốc là "kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng trật tự quốc tế".
AFP nhắc lại, kể từ khi lên nắm quyền, chính quyền Joe Biden đã coi Trung Quốc "là đối thủ cạnh tranh duy nhất, xét về dài hạn, trên quy mô toàn cầu", và nước Nga thời Putin là "đe dọa nghiêm trọng và trực tiếp" đối với trật tự quốc tế.
Ngoại trưởng Blinken đã dự kiến phát biểu vào đầu tháng 5/2022, trước chuyến công du Hàn Quốc và Nhật Bản của tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, mọi việc bị hoãn lại do ông nhiễm Covid-19.
Trọng Thành
********************
Trọng Thành, RFI, 26/05/2022
Tổng thống tân cử Philippines hôm 26/05/2022, đưa ra một phát biểu cứng rắn về Biển Đông. Ông Ferdinand Marcos Jr. khẳng định giá trị của phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng Tài Thường Trực về Biển Đông, và không để Bắc Kinh chà đạp lên chủ quyền quốc gia tại vùng biển này.
Tổng thống tân cử Philippines Ferdinand Marcos Jr., ngày 07/05/2022 tại thành phố Paranaque, Philippines. AP - Aaron Favila
Theo AFP, trả lời truyền thông địa phương, tổng thống tân cử Ferdinand Marcos Jr. nhấn mạnh : "Chúng ta đã có được một phán quyết rất quan trọng có lợi cho chúng ta, và chúng ta sẽ sử dụng phán quyết này để tiếp tục khẳng định chủ quyền lãnh thổ. Đây không phải là một yêu sách. Đây là quyền lãnh thổ của chúng ta".
Phát biểu của ông Ferdinand Marcos Jr. được coi là cứng rắn hơn trong vấn đề bảo vệ chủ quyền quốc gia trước các đe dọa từ Trung Quốc. Ông Ferdinand Marcos Jr., sẽ nhậm chức ngày 30/06, khẳng định "sẽ nói chuyện với Trung Quốc một cách nhất quán với lập trường kiên quyết này". Tổng thống tân cử Philippines một lần nữa khẳng định "sẽ không cho phép một milimet nào của chủ quyền trên biển của chúng ta bị chà đạp".
Phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực của Liên Hiệp Quốc, có trụ sở tại La Haye, đưa ra vào tháng 7/2016, trong vụ Manila kiện Bắc Kinh về Biển Đông được coi là một thắng lợi về pháp lý quan trọng đối với Philippines. Phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với phần lớn Biển Đông. Tuy nhiên, tổng thống tiền nhiệm Philippines Rodrigo Duterte khi lên cầm quyền đã có nhiều phát biểu hạ thấp giá trị của phán quyết này, với mục tiêu siết chặt quan hệ với Trung Quốc.
Phát biểu cứng rắn về chủ quyền ở Biển Đông, nhưng tổng thống tân cử Philippines cũng nhắc lại là điều quan trọng là phải tránh chiến tranh, và Philippines không có khả năng đối đầu Trung Quốc về quân sự. Ông Ferdinand Marcos Jr. nhấn mạnh Philippines sẽ tìm cách đạt được "thế cân bằng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, hai quốc gia hiện đang cạnh tranh để có quan hệ chặt chẽ nhất" với chính quyền Manila. "Chính sách đối ngoại độc lập, làm bạn với tất cả là giải pháp duy nhất", theo tổng thống tân cử.
Trọng Thành
Thanh Phương, RFI, 26/05/2022
Thủ tướng Lý Khắc Cường thừa nhận là do các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt để phòng chống dịch Covid-19, nền kinh tế Trung Quốc đang gặp những khó khăn lớn hơn cả so với năm 2020, khi dịch bệnh bắt đầu bùng phát mạnh.
Một công nhân gần một khu giao thực phẩm ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 26/05/2022. AP - Ng Han Guan
Trước đà bùng phát trở lại của dịch Covid-19, chủ yếu do biến thể Omicron, từ nhiều tháng qua, Trung Quốc đã áp dụng chiến lược Zero Covid, chủ yếu bằng các biện pháp phong tỏa, nhất là phong tỏa triệt để thành phố Thượng Hải từ đầu tháng 4 đến nay.
Chủ tịch Tập Cận Bình cho tới nay vẫn kiên quyết bảo vệ chiến lược này. Nhưng các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt đã gây tác hại nặng nề lên nền kinh tế, với nhiều cửa hàng đóng cửa, nhiều nhà máy phải hoạt động cầm chừng, và các dây chuyền sản xuất bị rối loạn rất nhiều.
Theo hãng tin AFP, trích dẫn Tân Hoa Xã hôm 25/05/2022, trong một cuộc họp trực tuyến với hàng ngàn quan chức địa phương, thủ tướng Lý Khắc Cường cho biết từ tháng 3 và nhất là từ tháng 4, các chỉ số kinh tế về việc làm, sản xuất công nghiệp, mức tiêu thụ điện và khối lượng hàng hóa vận chuyển đều giảm mạnh.
Như vậy, Bắc Kinh sẽ khó đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế được đề ra cho năm 2022 là 5,5%, trong bối cảnh trên nguyên tắc, ông Tập Cận Bình sẽ được bầu lại làm lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc vào mùa thu tới.
Trước mắt, chính quyền thành phố Bắc Kinh hôm qua đã cách chức lãnh đạo ngành y tế của thành phố, ông Vu Lỗ Minh (Yu Luming).
Từ Bắc Kinh, thông tín viên Stéphane Lagarde, tường trình :
"Số ca nhiễm mới dường như đang có xu hướng giảm tại Bắc Kinh, ít ra là theo các số liệu chính thức. Nhưng điều này không ngăn cản việc trừng trị các quan chức địa phương. Theo Tân Hoa Xã, ông Vu Lỗ Minh đang bị điều tra về "những vi phạm nghiệm trọng kỷ luật và quy định pháp luật", một tội danh thường được dùng trong các vụ án tham nhũng. Ông đã bị cách chức.
Các quan chức của ba quận ở Bắc Kinh và của hai doanh nghiệp cũng bị trừng phạt trong khuôn khổ hai cuộc điều tra về các ổ dịch gần đây.
Cuộc điều tra thứ nhất liên quan đến một văn phòng của Công ty Đường sắt Trung Quốc, vì một nhân viên của văn phòng này dường như đã để cho những người lao động rời khỏi khu vực kiểm soát và ngăn ngừa Covid. Cuộc điều tra thứ hai nhắm vào một chi nhánh của công ty chuyển phát nhanh Yunda, vì công ty này đã không tổ chức xét nghiệm Covid cho những người giao hàng, theo như yêu cầu của nhà chức trách. Các công chức của hai cơ quan giám sát công nghiệp và phòng chống dịch bệnh cũng đã bị trừng phạt.
Từ khi xuất hiện dịch Covid-19 ở Vũ Hán vào mùa đông 2019, các quan chức địa phương của Trung Quốc thường xuyên bị cách chức hoặc trừng phạt, cho nên đôi khi họ thi hành quá nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống Covid. Tại Thượng Hải, ít nhất 15 quan chức đã bị trừng phạt vì bị xem đã lơ là trong việc phòng chống dịch khi biến thể Omicron lây lan mạnh trở lại. Một số nhà quan sát thậm chí tự hỏi không biết Lý Cường (Li Qiang), bí thư thành ủy của thủ phủ kinh tế Trung Quốc, có sẽ giữ được chiếc ghế của ông hay không".
Thanh Phương
