Thủ tướng Phúc đã dung dưỡng cho độc quyền EVN như thế nào ?

Minh Quân, VNTB, 08/05/2019

Đã đến thời các tập đoàn tài phiệt xăng dầu và điện lực tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận, trong đó có phần ‘cống hiến’ không nhỏ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Thằng khốn nào láo toét, dám nói giá điện của nước ta thấp so với khu vực thì bạn cứ nhét cái này vào mõm nó - một facebooker bình luận.

"Sau khi Thủ tướng có ý kiến phê duyệt, Bộ Công thương mới ban hành quyết định tăng giá" - quan chức Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải thú nhận với báo chí.

Lời thú nhận trên là bằng chứng lộ diện và trần trụi nhất cho thấy tính ‘liêm chính’ của thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ lộ ra đến mức nào, sau khi Nguyễn Xuân Phúc vội vã chỉ đạo kiểm tra lại cách tính giá điện vì lo sợ bị dư luận xã hội phản ứng gay gắt và làm ảnh hưởng đến chính phủ mà bị người đời xem là ‘may là Kiến tạo, chứ Voi tạo hay Khủng Long tạo thì không biết đến thế nào’ của ông ta. 

Tới giờ phút này, đã có thể kết luận rằng có một mối quan hệ đáng ngờ, rất đáng ngờ giữa chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam).

Vào cuối tháng Sáu năm 2017, tức ngay trước khi ‘Thủ tướng chính phủ’ ký Quyết định số 34 về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020, ông Phúc đã ký phê duyệt đề án tái cơ cấu EVN nhưng lại không có bất cứ một cải cách nào để xóa bỏ vai trò độc quyền tàn hại dân sinh của tập đoàn mà báo chí quốc tế đặt cho biệt hiệu "cậu ấm hư hỏng" này.

Trong đề án trên, EVN vẫn nắm 100% vốn ở các khâu truyền tải, phân phối mà không hề có một chút hơi hướng nào về điều mà giới quan chức hay phủ dụ là "hướng đến thị trường điện cạnh tranh".

Cũng trong đề án trên, nhiều doanh nghiệp tham gia khâu phát điện nhưng chỉ có một đầu mối EVN mua điện và bán điện. Mặt khác, theo quyết định của chính phủ thì nhà nước nắm 100% vốn ở công ty này, như vậy tư nhân không hề có cơ hội để tham gia…

Dung dưỡng độc quyền đã "nối giáo" cho chuyên chế tăng giá điện.

Ngay sau đề án tái cơ cấu EVN được Thủ Tướng Phúc ký phê duyệt, nỗi lo sợ thường trực của nhân dân đã biến thành sự thật khi cũng chính thủ tướng này lại ký tiếp quyết định số 24/2017, thay thế quyết định số 69/2013 về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, áp dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực và sử dụng điện, có hiệu lực từ ngày 15 Tháng Tám, 2017.

Quyết định trên cho phép EVN được tự quyết tăng giá điện hai lần mỗi năm với mức từ 3% đến dưới 5%, Bộ Công thương được quyết tăng giá điện từ 5% đến 10%.

Nhóm lợi ích điện lực chỉ cần có thế !

Đến khi đó, cùng với Bộ Công thương là cơ quan chủ quản của "cá mập" EVN, sự nghiệp "lobby tăng giá" của EVN đã thành công bước đầu.

Có thể không cần đến trường hợp phải tăng giá điện trên 10% mà do đó Bộ Công thương phải xin ý kiến chính phủ, vì đối với nhóm lợi ích EVN và Bộ Công thương mà từ rất lâu rồi người ta vẫn ví là "nhóm cá mập" hay "bạch tuộc" chỉ cần được chính phủ bật đèn xanh tăng giá điện và tăng vài chục phần trăm mỗi năm đã đã đủ để "bù giá vào dân". Vào những năm 2007-2009, EVN cũng là tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm.

Theo đó và trong trường hợp "nhân đạo" nhất, EVN sẽ được quyền tự quyết định tăng giá diện dưới 5% và được tăng hai lần một năm, nghĩa là giá điện ngay trong năm 2017 sẽ tăng khoảng gần 10%.

Còn kém "nhân đạo" hơn, không phải EVN mà chính là Bộ Công thương sẽ "trảm" dân. Nối tiếp truyền thống "đi đêm" và "bảo kê" từ thời Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng, đương kim Bộ Trưởng Trần Tuấn Anh của bộ này - nhân vật suýt thành công với người anh em cọc chèo Lê Phước Vũ trong dự án Thép Hoa Sen-Cà Ná ở Ninh Thuận, sẽ có hai lần tăng giá điện trong năm với biên độ gần 10%/lần, để "kết quả dân chúng" bằng tỷ lệ tăng cả năm lên đến gần 20% !

Quyết định tăng giá điện mà Thủ Tướng Phúc ký lại xảy ra trong bối cảnh một khoản nợ khổng lồ lên đến 9,3 tỷ USD của EVN được báo cáo. Chi tiết cần đặc tả không kém là phần lớn vốn vay của EVN là nợ vay được chính phủ bảo lãnh.

Nhưng 9,3 tỷ USD chưa phải hết. Kết luận của hãng kiểm toán Delotte Việt Nam, đơn vị kiểm toán cho EVN đã nhấn mạnh : Tổng nợ phải trả của tập đoàn này đã lên đến xấp xỉ 487 ngàn tỷ đồng, tương đương đến 22 - 23 tỷ USD theo tỷ giá đầu năm 2019.

EVN - một tác nhân gây "nợ máu" cho tuyệt đại đa số dân chúng Việt Nam bởi "thú tính" tăng giá điện bất chấp dân sinh. Nếu lấy lợi nhuận trước thuế những năm gần đây của EVN vào khoảng 5.000 tỷ đồng để tính mức bình quân cho các năm, để trả hết nợ hiện thời, EVN sẽ phải liên tục tăng giá điện như thiêu thân hàng trăm năm nữa !

Bế tắc toàn diện giai đoạn cuối của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đang được kết liễu bằng công cuộc vơ vét tàn mạt mang tính tư bản chủ nghĩa dã man của giới quan chức vẫn xưng hô là đồng chí : đã đến thời các tập đoàn tài phiệt xăng dầu và điện lực tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận, trong đó có phần ‘cống hiến’ không nhỏ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Minh Quân

Nguồn : RFA, 08/05/2019

***************

EVN : Quả đấm thép đấm vào mặt nhân dân

Nguyễn Tường Thụy, RFA, 08/05/2019

Từ 20/3/2019, giá điện tăng đã làm cho người tiêu dùng lao đao và tất cả đều nhao lên mạng ta thán, rên rỉ. Quan chức của ngành nội thương và Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) tìm đủ mọi lời giải thích nhưng xem chừng khó thuyết phục được ai. Vì muốn nói thế nào thì choáng váng là cảm giác rất rõ khi người tiêu dùng phải móc hầu bao ra thanh toán tiền điện cho tháng 4. Mà chần chừ không nộp thì bị cắt điện ngay lập tức, "không nói nhiều". Thắc mắc, đơn từ không ai cấm nhưng hậu xét. Một số tờ báo chỉ ra, tiền điện không phải tăng quanh con số 8,3% mà thực tế tăng từ 35 đến 75%.

Việc tăng giá bán lẻ điện "cũng làm tăng hóa đơn tiền điện".

Thủ phạm là nắng nóng ?

Về việc tiền điện tăng, EVN nhanh nhẹn đổ ngay cho sử dụng tăng, sau đó yếu tố tăng giá chỉ là phụ : Việc tăng giá bán lẻ điện "cũng làm tăng hóa đơn tiền điện".

Chữ "cũng" cho thấy, EVN không thừa nhận tăng giá là thủ phạm chính mà chỉ là thứ yếu. Thủ phạm là do tiêu thụ nhiều điện kia. Tiêu thụ nhiều là bởi nắng nóng. Đồng ý nắng nóng là một yếu tố làm tăng lượng điện sử dụng. Tuy nhiên, thời tiết nóng lên hay lạnh xuống nó sẽ diễn ra từ từ. Không thể tự nhiên thời tiết đang tháng Chạp mà nhảy phắt lên tháng Sáu, nên cái nóng của tháng 4 so với tháng 3 không thể làm nhu cầu điện nhảy phắt lên trên dưới 50 % hoặc hơn được

Để thuyết phục do nắng nóng, tiêu thụ nhiều, EVN làm một bảng thống kê khá công phu. Theo đó, Hà Nội, có 8,63% số khách hàng tiêu thụ điện tăng gấp đôi, và 23.66% số khách hàng dùng điện tăng 1,5 đến 2 lần. Tuy nhiên, khi đưa ra con số ấy, EVN đã "quên" thống kê số khách hàng có điện năng tiêu thụ giảm.

Báo Tuổi trẻ có bài phân tích khá kỹ lưỡng và phát hiện ra cái lươn lẹo trong việc hút máu người tiêu dùng là chia lượng điện tiêu thụ ra 6 bậc, gọi là giá điện bậc thang và cho thấy ‘các con số được "nhảy múa" phi mã theo từng bậc’.

Để bảo vệ cho việc giá điện nhảy múa trên mỗi thang giá, EVN dẫn chứng một vài nước Đông Nam Á cũng áp dụng giá lũy tiến. Theo giá lũy tiến, càng dùng nhiều giá càng đắt, tức là tìm cách hạn chế dùng điện, cũng có nghĩa là sản xuất không đáp ứng được tiêu dùng. Điều đó nói lên mặt yếu kém của ngành điện trong việc đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Vậy tại sao Việt Nam lại lấy mặt yếu kém của một vài nước để làm mẫu, coi như là đúng rồi để áp dụng cho mình ? Sao không lấy những cái hay, cái tích cực của các nước khác, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân để học tập ?

Trấn nhưng không an

Trước làn sóng phản đối tăng giá điện, ngành công thương trấn an rằng đã tính toán kỹ để hạn chế ảnh hưởng của việc tăng giá điện tới các mặt hàng khác. Thế nhưng trên thực tế, thì mỗi lần tăng giá điện, nó làm biến động tất cả các mặt hàng tiêu dùng khác với một tỉ lệ tương ứng, mà những bà nội trợ đều cảm thấy rất rõ. Giá điện ảnh hưởng trực tiếp đến mọi mặt của đời sống sinh hoạt trong xã hội, vì lượng tiêu thụ nhiều và mọi cá nhân, gia đình, các tổ chức đơn vị kinh tế muốn tránh cũng không được.

Việc tăng giá điện làm tăng giá hàng tiêu dùng, dịch vụ lý giải như sau :

Nếu chi phí năng lượng trong giá thành 1 sản phẩm A nào đó chiếm 10 %, thì khi chi phí điện năng tăng 30 % thì giá thành sản phẩm ấy tăng lên 10% x 30% = 3 %.

Nhưng khoản mục năng lượng trong giá thành sản phẩm ấy chỉ là trực tiếp. Vì giá thành bao gồm rất nhiều khoản mục (nguyên vật liệu, năng lượng, lao động...) và mỗi khoản mục đều bị tăng bởi giá xăng rồi cho nên giá thành sản phẩm A không chỉ tăng lên 3% do tăng chi phí năng lượng trực tiếp mà còn bị tính chồng lên rất nhiều khoản chi phí năng lượng gián tiếp mà nó đã ém sẵn trong cách khoản mục khác cấu thành lên giá thành của sản phẩm A. Vì vậy, các mặt hàng không tăng theo mới là chuyện lạ.

Trước sự thật chi phí điện năng quá sức người tiêu dùng, có nhiều ý kiến đưa ra những lời khuyên an ủi, ví dụ, đắt quá thì đừng dùng thiết bị tiêu hao nhiều điện (như điều hòa) nữa. Người tiêu dùng tối dạ đến mấy cũng không cần đến lời khuyên này. Vấn đề ở chỗ phải xây dựng giá cả và chính sách giá sao cho hợp lý để người dân được hưởng thành quả do sự phát triển của sản xuất mang lại. Khuyên như thế khác nào khuyên quay trở lại thời kỳ nguyên thủy.

Cũng có ý kiến khuyên phải là người tiêu dùng thông minh, tránh dùng điện vào giờ cao điểm. Tránh cách nào đây khi đến một khoảng thời điểm nhất định trong ngày, rất nhiều gia đình cùng có nhu cầu. Nó chẳng khác gì lời khuyên đừng đi làm vào giờ cao điểm để tránh ùn tắc giao thông. Đó là điều không thể.

Mặt khác, hóa đơn tiền điện cho mỗi gia đình được chia phắt ra 6 bậc, làm gì có chuyện chia ra bao nhiêu kwh thuộc giờ cao điểm, bao nhiêu kwh thuộc giờ thấp điểm. Cho nên tránh giờ cao điểm là điều vô nghĩa và không thể làm được.

Một kiểu an ủi nữa là đem so giá điện ở Việt Nam với thế giới và cho rằng, vẫn còn thấp. Đây là kiểu giải thích cùn vì họ cố lờ đi chi phí điện năng trên thu nhập của người Việt Nam so với thế giới ra sao.

Giá điện trên thế giới cao vì giá thành (bao gồm tiền lương) cao. Thu nhập của người Việt Nam thấp vài chục lần so với họ thì tiền lương trong giá thành điện có cao được vài chục lần như họ không, đòi cao sao được.

Một bản thống kê của baomoi.com cho thấy, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam bằng 23% so với bình quân thế giới nhưng giá điện lại bằng 50% (số liệu 2017) (1).

Một thống kê khác cho thấy, tiền điện so với thu nhập bình quân đầu người ở Việt Nam là 3,53%, chiếm mức cao nhất trong bảng xếp hạng 17 nước.

Điều chỉnh giá điện chỉ là biện pháp tức thời

Trước làn sóng phản đối tăng giá điện, thủ tướng yêu cầu kiểm tra lại giá điện. Khi đó, Bộ Công thương mới thành lập các đoàn kiểm tra. Nên nhớ, chính Bộ Công thương quyết định tăng giá điện. Nay lại kiểm tra việc này, rõ ràng đây là chuyện "vừa đá bóng vừa thổi còi". Tuy nhiên, ông Đỗ Thắng Hải Thứ trưởng Bộ Công thương lại "khẳng định trước khi có quyết định tăng giá điện, Bộ Công thương đã trình Chính phủ phê duyệt thì Bộ mới ban hành quyết định". Việc này chưa rõ thực hư thế nào.

Việc điều chỉnh giảm giá điện lại nếu có chỉ là nhằm hạ nhiệt. Về lâu dài, người tiêu dùng sẽ bị giá điện hành còn nhiều

Có thể sau khi kiểm tra, Bộ công thương sẽ điều chỉnh giá điện theo hướng giảm xuống. Nếu vậy thì số tiền đã móc túi của người tiêu dùng giải quyết ra sao, trừ vào hóa đơn tháng tiếp theo hay lỡ lấy rồi thì thôi.

Việc điều chỉnh giảm giá điện lại nếu có chỉ là nhằm hạ nhiệt. Về lâu dài, người tiêu dùng sẽ bị giá điện hành còn nhiều. Theo truyền thống, giá điện chỉ tăng chứ không giảm.

Độc quyền, thủ phạm tăng giá tùy tiện

Nền kinh tế hiện nay tạm chia ra hai thành phần chính là kinh tế nhà nước và kinh tế ngoài quốc doanh. Hai thành phần kinh tế này không có sự bình đẳng và có những khác biệt đối nghịch. Một trong khác biệt ấy là những mặt hàng độc quyền như điện, nước, xăng dầu... nhà nước hoàn toàn định đoạt giá chứ không chịu chi phối của thị trường, do họ giành một mình một chợ. Vì vậy, người tiêu dùng không có lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận giá cả do bên bán áp đặt. Họ phải cắn răng chịu đựng những cơn tăng giá tùy thích mà nguyên nhân là để bù đắp cho những khoản tiền vô lý nào đó, như thua lỗ do kinh doanh ngoài chức năng chẳng hạn.

Ngoài ra, người tiêu dùng còn phải chịu đựng thái độ phục vụ của bên mua. Người dân tiếp xúc với các nhà cung cấp đều dễ nhận ra thái độ của nhân viên nhà điện thường lạnh lùng, hách dịch, chứ không khiêm nhường như nhân viên nhà mạng. Thị trường tư nhân không hề có chuyện, đắt thì đừng mua nữa, hoặc chê bai thì lần sau không bán cho nữa mà phải thương lượng, giải thích, nhân nhượng, vui vẻ chào mời thì mới tồn tại được. Độc quyền thì ngược lại.

Giá cả và thái độ phục vụ của ngành điện là thứ mà người tiêu dùng thấy trực tiếp nhất. Nhìn sâu thêm thì khu vực kinh tế nhà nước gây cho xã hội nhiều tiêu cực nhất, nó là những ổ tham nhũng. Sức tàn phá ngân sách của nó thật là kinh khủng.

Ngoài điện thì xăng dầu và nước sinh hoạt cũng là những mặt hàng độc quyền mà người dân không tránh được. Cũng như giá điện, giá nước cũng được tính theo thang giá lũy tiến nhưng nước ít bị bêu tên vì chi phí nước sinh hoạt thấp hơn, ảnh hưởng không quá lớn đến người tiêu dùng. Do tính chất bán lẻ và không theo dõi được nên xăng dầu đành ngậm ngùi nhìn mấy người bạn độc quyền làm xiếc trên thang giá lũy tiến. Để bù lại, xăng dầu được tăng giá thoải mái và chăm chỉ hơn. Chỉ riêng từ 5/2 đến 2/5/2019, chưa đầy 3 tháng, xăng dầu tăng liền tù tì tới 5 đợt, xơi ngon lành 26% so với chưa đầy 3 tháng trước đó. Tính trung bình, cứ 17 ngày tăng một phát.

Kinh tế nhà nước và sự độc quyền sinh ra từ cái đuôi định hướng xã hội chủ nghĩa, từ chủ trương "kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo", từ chức năng kinh tế của nhà nước theo học thuyết Mác Lenin. Sự bất cập của khu vực kinh tế này, ai cũng thấy nhưng để gỡ nó ra khỏi nền kinh tế thì lại là quyền của những người không nghe, không thấy, không biết.

Đến thời điểm hiện nay, Việt Nam có 10 tập đoàn kinh tế nhà nước trong đó có EVN. Người ta gọi những tập đoàn kinh tế nhà nước là những quả đấm thép. EVN là quả đấm thép đấm thẳng vào mặt nhân dân.

Nguyễn Tường Thụy (7/4/2019)

(1) https://baomoi.com/so-sanh-gia-nang-luong-cua-viet-nam-voi-cac-nuoc/c/30069555.epi)

******************

 

Thủ tướng Phúc ‘không biết’ hay tiếp tay cho phi mã giá điện ?

Phạm Chí Dũng, VOA, 06/05/2019

EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) là Petrolimex (Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam) thêm một lần nữa kể từ thời Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng công thương Vũ Huy Hoàng đội mồ sống dậy bằng hình ảnh những bóng ma tài phiệt tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận.

Nhiều gia đình đã hoảng hốt khi cần hóa đơn tiền điện tháng 4 với mức tăng gấp đôi, gấp ba so với tháng trước. Ảnh VTC News

Những bóng ma giữa ban ngày

Khác với từ ngữ ‘nhóm lợi ích’ như một giới hạn trên mà báo chí nhà nước chỉ dám nói đến thế và đang trở nên nhàm chán, tập đoàn tài phiệt không chỉ là nhóm vơ vét lợi ích mà còn móc nối cấu kết với giới quan chức cấp trung cao để can thiệp và thao túng chính sách kinh tế - xã hội trong một chính quyền ‘của dân, do dân và vì dân’.

Cấp trên trực tiếp của EVN và Petrolimex vẫn là Bộ Công thương - một ‘cá mập’ lớn mà suốt từ thời cựu bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đến bộ trưởng đương nhiệm là Trần Tuấn Anh, con trai của Trần Đức Lương cựu chủ tịch nước và thuộc diện cán bộ ‘hót hay nhảy giỏi’, đều trắng trợn bao che cả hai tập đoàn tài phiệt trên không chỉ cho những âm mưu tăng giá điện và xăng dầu giảm ít tăng nhiều và trực chỉ ‘nâng lên một tầm cao mới’, mà còn về hàng loạt cú xả lũ thủy điện bất nhân của EVN từ năm 2013 đến nay ở các tỉnh miền Trung mà đã trở thành tác nhân chính giết sống ít nhất hàng trăm mạng dân nghèo nơi rốn lũ.

Nhưng EVN, Petrolimex, Vũ Huy Hoàng trong quá khứ đen tối và Trần Tuấn Anh trong hiện tại đen đúa có phải là toàn bộ thủ phạm gây ra thảm họa tăng giá xăng dầu và điện khiến ít ra một nửa dân số Việt Nam bị móc túi trắng trợn, càng thêm khốn quẫn trong khi nền kinh tế đã lao vào năm suy thoái thứ 11 liên tiếp kể từ năm 2008 ?

Thủ tướng và ‘người nhà thủ tướng’

"Sau khi Thủ tướng có ý kiến phê duyệt, Bộ Công thương mới ban hành quyết định tăng giá" - quan chức Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải thanh minh với báo chí về việc tăng giá điện khi kể lể việc doanh nghiệp này đã đề xuất để "Bộ Công thương phối hợp các bộ ngành liên quan trình Chính phủ phương án tăng giá điện".

Lời thú nhận trên buộc phải phát ra sau khi dư luận xã hội và báo chí gầm gào phẫn nộ về việc tại sao EVN đã tăng giá điện đến 8,36% vào đầu năm 2019, nhưng đến khi tính giá điện cụ thể với các hộ gia đình thì lại xảy ra quá nhiều trường hợp người dân ngã ngửa khi mức thu hàng tháng vọt đến 50 - 70% so với tháng trước.

Lời thú nhận trên là bằng chứng lộ diện và trần trụi nhất cho thấy tính ‘liêm chính’ của thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ lộ ra đến mức nào, sau khi Nguyễn Xuân Phúc vội vã chỉ đạo kiểm tra lại cách tính giá điện vì lo sợ bị dư luận xã hội phản ứng gay gắt và làm ảnh hưởng đến chính phủ mà bị người đời xem là ‘may là Kiến tạo, chứ Voi tạo hay Khủng Long tạo thì không biết đến thế nào’ của ông ta.

Cùng lúc, trên mạng xã hội hiện ra thêm một bằng chứng ác nghiệt : một Quyết định về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020. Quyết định này là của Thủ tướng chính phủ, mang số 34, được ký ngày 25/07/2017 và dóng dấu ‘MẬT’, trong đó duyệt mức giá bán lẻ điện bình quân tối đa là 1.906,42 đồng/kWh.

Cần nhắc lại, theo phương án mà Bộ Công thương đưa ra, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã tăng giá điện ở mức 8,36% từ ngày 20/03/2019. Mỗi kWh điện sẽ tăng gần 144 đồng, lên mức bình quân 1.864,44 đồng so với giá bán điện thương phẩm bình quân trước đó là 1.720 đồng/kWh.

Như vậy, chắc chắn giá điện sẽ còn tăng nữa, chưa tính đến lời đe dọa của quan chức Đinh Quang Tri - Phó tổng giám đốc EVN - rằng ‘giá diện sẽ tăng gấp rưỡi, gấp đôi ngay nếu giải tán EVN’ khi bị báo chí truy buộc nguồn gốc độc quyền của EVN đã dẫn đến tình trạng tăng giá vô tội vạ.

Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ được đóng dấu ‘MẬT’ là một thủ đoạn chính trị để phục vụ cơ chế tăng giá lén lút và bất chấp như thế. Bất cứ ai sống lâu năm trong một chế độ độc tài đều biết thủ đoạn này là món ăn khoái khẩu của những kẻ chỉ muốn ngu dân. Mới đây, ngay sau khi bị dư luận lên áp dữ dội về giá xăng dầu và điện tăng phi mã, Bộ Công thương của Trần Tuấn Anh còn đòi đưa kế hoạch tăng giá xăng dầu và điện chưa công bố của ngành này vào diện… ‘bí mật nhà nước’.

Còn với bằng chứng về Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ trên, ngay cả những dư luận viên cùng nhóm bồi bút của chính phủ và Bộ Công thương cũng không thể ngụy biện là ‘thủ tướng không biết việc tăng giá điện’.

Chưa kể đến một luồng dư luận xã hội đang cho rằng trong âm mưu tăng giá điện kể từ sau đại hội 12 đến nay còn có vai trò và có ‘dây máu ăn phần’ của ‘người nhà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc’.

Vậy Thủ tướng Phúc về thực chất có vai trò gì trong thảm họa tăng giá điện và xăng dầu ?

Dung dưỡng độc quyền và ‘bù giá vào dân’

Tới giờ phút này, đã có thể kết luận rằng có một mối quan hệ đáng ngờ, rất đáng ngờ giữa chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với EVN.

Vào cuối tháng Sáu năm 2017, tức ngay trước khi ‘Thủ tướng chính phủ’ ký Quyết định số 34 về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020, ông Phúc đã ký phê duyệt đề án tái cơ cấu EVN nhưng lại không có bất cứ một cải cách nào để xóa bỏ vai trò độc quyền tàn hại dân sinh của tập đoàn mà báo chí quốc tế đặt cho biệt hiệu "cậu ấm hư hỏng" này.

Trong đề án trên, EVN vẫn nắm 100% vốn ở các khâu truyền tải, phân phối mà không hề có một chút hơi hướng nào về điều mà giới quan chức hay phủ dụ là "hướng đến thị trường điện cạnh tranh".

Cũng trong đề án trên, nhiều doanh nghiệp tham gia khâu phát điện nhưng chỉ có một đầu mối EVN mua điện và bán điện. Mặt khác, theo quyết định của chính phủ thì nhà nước nắm 100% vốn ở công ty này, như vậy tư nhân không hề có cơ hội để tham gia…

Dung dưỡng độc quyền đã "nối giáo" cho chuyên chế tăng giá điện.

Ngay sau đề án tái cơ cấu EVN được Thủ tướng Phúc ký phê duyệt, nỗi lo sợ thường trực của nhân dân đã biến thành sự thật khi cũng chính thủ tướng này lại ký tiếp quyết định số 24/2017, thay thế quyết định số 69/2013 về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, áp dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực và sử dụng điện, có hiệu lực từ ngày 15/08/2017.

Quyết định trên cho phép EVN được tự quyết tăng giá điện hai lần mỗi năm với mức từ 3% đến dưới 5%, Bộ Công thương được quyết tăng giá điện từ 5% đến 10%.

Nhóm lợi ích điện lực chỉ cần có thế !

Đến khi đó, cùng với Bộ Công thương là cơ quan chủ quản của "cá mập" EVN, sự nghiệp "lobby tăng giá" của EVN đã thành công bước đầu.

Có thể không cần đến trường hợp phải tăng giá điện trên 10% mà do đó Bộ Công thương phải xin ý kiến chính phủ, vì đối với nhóm lợi ích EVN và Bộ Công thương mà từ rất lâu rồi người ta vẫn ví là "nhóm cá mập" hay "bạch tuộc" chỉ cần được chính phủ bật đèn xanh tăng giá điện và tăng vài chục phần trăm mỗi năm đã đã đủ để "bù giá vào dân". Vào những năm 2007-2009, EVN cũng là tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm.

Theo đó và trong trường hợp "nhân đạo" nhất, EVN sẽ được quyền tự quyết định tăng giá diện dưới 5% và được tăng hai lần một năm, nghĩa là giá điện ngay trong năm 2017 sẽ tăng khoảng gần 10%.

Còn kém "nhân đạo" hơn, không phải EVN mà chính là Bộ Công thương sẽ "trảm" dân. Nối tiếp truyền thống "đi đêm" và "bảo kê" từ thời Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, đương kim Bộ trưởng Trần Tuấn Anh của bộ này - nhân vật suýt thành công với người anh em cọc chèo Lê Phước Vũ trong dự án Thép Hoa Sen-Cà Ná ở Ninh Thuận, sẽ có hai lần tăng giá điện trong năm với biên độ gần 10%/lần, để "kết quả dân chúng" bằng tỷ lệ tăng cả năm lên đến gần 20% !

Quyết định tăng giá điện mà Thủ tướng Phúc ký lại xảy ra trong bối cảnh một khoản nợ khổng lồ lên đến 9,3 tỷ USD của EVN được báo cáo. Chi tiết cần đặc tả không kém là phần lớn vốn vay của EVN là nợ vay được chính phủ bảo lãnh.

Nhưng 9,3 tỷ USD chưa phải hết. Kết luận của hãng kiểm toán Delotte Việt Nam, đơn vị kiểm toán cho EVN đã nhấn mạnh : Tổng nợ phải trả của tập đoàn này đã lên đến xấp xỉ 487 ngàn tỷ đồng, tương đương đến 22 - 23 tỷ USD theo tỷ giá đầu năm 2019.

EVN - một tác nhân gây "nợ máu" cho tuyệt đại đa số dân chúng Việt Nam bởi "thú tính" tăng giá điện bất chấp dân sinh. Nếu lấy lợi nhuận trước thuế những năm gần đây của EVN vào khoảng 5.000 tỷ đồng để tính mức bình quân cho các năm, để trả hết nợ hiện thời, EVN sẽ phải liên tục tăng giá điện như thiêu thân hàng trăm năm nữa !

Bế tắc toàn diện giai đoạn cuối của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đang được kết liễu bằng công cuộc vơ vét tàn mạt mang tính tư bản chủ nghĩa dã man của giới quan chức vẫn xưng hô là đồng chí : đã đến thời các tập đoàn tài phiệt xăng dầu và điện lực tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận, trong đó có phần ‘cống hiến’ không nhỏ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 06/05/2019

*********************

Bộ Công thương và EVN xảo thuật giá điện

Đỗ Thành Nhân, VNTB, 06/05/2019

Cả nước đang vào đợt nắng nóng và càng nóng hơn khi EVN phát hành hóa đơn tiền điện tăng đột biến. Giá điện tăng vô lý này có sự góp phần không nhỏ của Bộ Công thương.

Dư luận đã nói quá nhiều về việc tăng giá điện của EVN, còn Bộ Công thương thì có vẻ như… vô can và chuẩn bị kiểm tra theo yêu cầu của Thủ tướng.

Ai cũng biết căn cứ pháp lý để EVN tăng giá điện là thực hiện theo Quyết định số 468/QĐ-Bộ Công thương, Quy định về giá bán điện, ngày 20/03/2019 là của Bộ Công thương. Phân tích quyết định 468, cho thấy Bộ Công thương với EVN làm xảo thuật, tìm mọi cách ép người sử dụng điện. Với thị trường hơn 90 triệu dân phải sử dụng điện 24/24 thì chỉ cần chênh lệch một con số rất nhỏ thì cũng sẽ tạo ra một giá trị rất lớn.

Thứ nhất : công bố giá sau khi bán hàng

Điện là mặt hàng do nhà nước quyết định giá và công bố trước cho người sử dụng điện. Tuy nhiên Quyết định 468 ký vào ngày 20/03/2019 và có hiệu lực cũng từ ngày 20/03/2019.

Bộ Công thương không thể làm việc từ 0 giờ đêm ; nên ngày 20/03/2019, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh ký quyết định và các thủ tục hành chính phát hành văn bản, đến khi người mua điện cả nước thực hiện giá điện mới : sớm nhất là 8 giờ sáng. Trong khi người sử dụng điện từ lúc 0 giờ, tức là người sử dụng điện đã bị ép nâng khống giá điện ít nhất là 7 giờ. Tính trên cả nước thì con số không nhỏ.

Nhà nước phạt các cơ sở kinh doanh không công bố, niêm yết giá hay bán hàng cao hơn giá niêm yết ; Bộ Công thương lại cho phép EVN thu tiền điện cao hơn giá công bố suốt 7 giờ.

Chính phủ thanh tra : có xử phạt vi phạm hành chính Bộ trưởng Trần Tuấn Anh hay không và có hoàn trả tiền điện chênh lệch lại cho người sử dụng ?

Mặt hàng điện khác với xăng dầu, không ai đầu tư bình Acquy để trữ điện giá rẻ. Vậy mà Bộ Công thương điều hành giá điện giống Việt Cộng trong chiến tranh : đánh du kích và bất ngờ làm cho địch trở tay không kịp.

Tăng giá điện lần này sau 7 giờ sử dụng ; còn quyết định tăng giá điện gần đây (năm 2017) có hiệu lực trước chưa đầy 16 giờ. Bộ Công thương và EVN xem người sử dụng điện như … địch, tạo bất ngời trong điều hành để cho doanh nghiệp không kịp thời điều chỉnh phương án tài chính sản xuất kinh doanh.

Thứ hai : cùng xảo thuật giá điện

Dư luận đã nói quá nhiều về thủ đoạn tính tăng giá điện của EVN ; ở đây tôi chỉ phân tích xảo thuật tăng giá điện của EVN, tất nhiên có Bộ Công thương hổ trợ.

Quyết định 468 tăng giá điện căn cứ vào Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Theo đó : giá bán lẻ điện sinh hoạt có 6 bậc, cơ cấu giá tỷ lệ với nhau : bậc 1 : 92%, bậc 2 : 95%, bậc 3 : 110%, bậc 4 : 138%, bậc 5 : 154%, bậc 6 : 159% (Quyết định 28, phần Phụ lục, mục 4.1).

Tuy nhiên EVN đề xuất Bộ Công thương lại cố tình làm trái với Quyết định 28 của Thủ tướng, đó là tăng giá điện bậc 1 với tỷ lệ thấp hơn 5 bậc còn lại. Có nghĩa là các bậc sau mức tăng cao hơn bậc trước, người sử dụng khó phát hiện.

Mục đích : người sử dụng điện không có cảm giác tăng giá cao - đây là nghệ thuật vặt lông không đau, để vịt không kêu.

Phân tích hai phương án tính giá điện theo Quyết định 28.

Phương án 1 : Lấy giá điện bậc 1 làm chuẩn và các bậc khác theo cơ cấu giá

Trong đó :

* Giá theo cơ cấu bậc 2 = Giá theo cơ cấu bậc 1 x Cơ cấu giá bậc 2 / Cơ cấu giá bậc 1 ; …

* Chênh lệch = Giá bán lẻ - Giá theo cơ cấu.

Theo kết quả tính như Hình 1, thì giá bán lẻ tăng so với giá theo cơ cấu (làm tròn) bậc 2 : 1 đồng ; bậc 3 : 8 đồng ; bậc 4 : 19 đồng, bậc 5 : 25 đồng, bậc 6 : 27 đồng.

Phương án 2 : Lấy giá bán lẻ điện bình quân làm chuẩn và các bậc theo cơ cấu giá

Theo Quyết định 468, giá bán lẻ điện bình quân là 1.864,44 đồng/kWh, còn Quyết định 28, Điều 4.2 "được phép điều chỉnh trong phạm vi ± 2% so với tỷ lệ được quy định"

Trong đó :

* Giá theo cơ cấu = Giá bán lẻ điện bình quân x Cơ cấu giá

* Chênh lệch = (Giá bán lẻ - Giá theo cơ cấu) / Giá theo cơ cấu

Theo kết quả tính như Hình 2, thì giá bán lẻ giảm so với giá theo cơ cấu đối với bậc 1 : 2,17%, và bậc 2 : 2,10% không nằm trong "phạm vi ± 2%" theo quyết định của Thủ tướng.

Nhận xét

Chỉ các phép tính số học đơn giản, không cần đến trình độ tú tài ; nhưng EVN-Bộ Công thương vẫn không thích tính đúng ; bên trình, bên duyệt cùng bắt tay nhau làm xảo thuật giá điện, tìm mọi cách để nâng giá, thậm chí xảo thuật qua mặt luôn quyết định của Thủ tướng.

Thanh tra Chính phủ sẽ làm rõ "làm rõ đúng, sai việc tăng giá điện", hy vọng thanh tra sẽ lắng nghe dự luận, làm minh bạch những góc khuất trong việc tính toán và cấu thành nên giá điện.

Ơn Bộ Công thương, ơn chính phủ : giảm xiết cổ chút nào may mắn cho dân chút đó !

Đỗ Thành Nhân

Nguồn : VNTB, 06/05/2019

Tham khảo :

- Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg, ngày 07/04/2014 : https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Quyet-dinh-28-2014-QD-TTg-co-cau-bieu-gia-ban-le-dien-225738.aspx

- Quyết định số 468/QĐ-Bộ Công thương, ngày 20/03/2019 : https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Quyet-dinh-648-QD-Bộ Công thương-2019-dieu-chinh-muc-gia-ban-le-dien-binh-quan-va-quy-dinh-gia-ban-dien-409426.aspx

*********************

Quyết định 34 - bằng chứng về Thủ tướng Phúc 'dính' EVN ?

Minh Quân, VNTB, 06/05/2019

Với phần hành điều hành trực tiếp các hoạt động kinh tế, làm thế nào Nguyễn Xuân Phúc xóa được nghi ngờ về ‘người nhà thủ tướng’ dây máu ăn phần trong thị trường độc quyền phân phối điện và vai trò ‘bảo kê’ của Phúc cho những tập đoàn tài phiệt hút máu dân ?

Hình ảnh Quyết định số 34 được cho là của ‘Thủ tướng chính phủ’. Nguồn : facebook Thanh Hieu Bui.

"Sau khi Thủ tướng có ý kiến phê duyệt, Bộ Công thương mới ban hành quyết định tăng giá" - quan chức Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải thanh minh với báo chí về việc tăng giá điện khi kể lể việc doanh nghiệp này đã đề xuất để "Bộ Công thương phối hợp các bộ ngành liên quan trình Chính phủ phương án tăng giá điện".

Lời thú nhận trên buộc phải phát ra sau khi dư luận xã hội và báo chí gầm gào phẫn nộ về việc tại sao EVN đã tăng giá điện đến 8,36% vào đầu năm 2019, nhưng đến khi tính giá điện cụ thể với các hộ gia đình thì lại xảy ra quá nhiều trường hợp người dân ngã ngửa khi mức thu hàng tháng vọt đến 50 - 70% so với tháng trước.

Lời thú nhận trên là bằng chứng lộ diện và trần trụi nhất cho thấy tính ‘liêm chính’ của thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ lộ ra đến mức nào, sau khi Nguyễn Xuân Phúc vội vã chỉ đạo kiểm tra lại cách tính giá điện vì lo sợ bị dư luận xã hội phản ứng gay gắt và làm ảnh hưởng đến chính phủ mà bị người đời xem là ‘may là Kiến tạo, chứ Voi tạo hay Khủng long tạo thì không biết đến thế nào’ của ông ta. 

Cùng lúc, trên mạng xã hội hiện ra thêm một bằng chứng ác nghiệt : một Quyết định về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020. Quyết định này là của Thủ tướng chính phủ, mang số 34, được ký ngày 25/07/2017 và đóng dấu ‘MẬT’, trong đó duyệt mức giá bán lẻ điện bình quân tối đa là 1.906,42 đồng/kWh.

Cần nhắc lại, theo phương án mà Bộ Công thương đưa ra, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã tăng giá điện ở mức 8,36% từ ngày 20/3/2019. Mỗi kWh điện sẽ tăng gần 144 đồng, lên mức bình quân 1.864,44 đồng so với giá bán điện thương phẩm bình quân trước đó là 1.720 đồng/kWh.

Như vậy, chắc chắn giá điện sẽ còn tăng nữa, chưa tính đến lời đe dọa của quan chức Đinh Quang Tri - Phó tổng giám đốc EVN - rằng ‘giá diện sẽ tăng gấp rưỡi, gấp đôi ngay nếu giải tán EVN’ khi bị báo chí truy buộc nguồn gốc độc quyền của EVN đã dẫn đến tình trạng tăng giá vô tội vạ.

Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ được đóng dấu ‘MẬT’ là một thủ đoạn chính trị để phục vụ cơ chế tăng giá lén lút và bất chấp như thế. Bất cứ ai sống lâu năm trong một chế độ độc tài đều biết thủ đoạn này là món ăn khoái khẩu của những kẻ chỉ muốn ngu dân. Mới đây, ngay sau khi bị dư luận lên áp dữ dội về giá xăng dầu và điện tăng phi mã, Bộ Công thương của Trần Tuấn Anh còn đòi đưa kế hoạch tăng giá xăng dầu và điện chưa công bố của ngành này vào diện… ‘bí mật nhà nước’.

Còn với bằng chứng về Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ trên, ngay cả những dư luận viên cùng nhóm bồi bút của chính phủ và Bộ Công thương cũng không thể ngụy biện là ‘thủ tướng không biết việc tăng giá điện’.

Chưa kể đến một luồng dư luận xã hội đang cho rằng trong âm mưu tăng giá điện kể từ sau đại hội 12 đến nay còn có vai trò và có ‘dây máu ăn phần’ của ‘người nhà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc’.

Với phần hành điều hành trực tiếp các hoạt động kinh tế, làm thế nào Nguyễn Xuân Phúc xóa được nghi ngờ về ‘người nhà thủ tướng’ dây máu ăn phần trong thị trường độc quyền phân phối điện và vai trò ‘bảo kê’ của Phúc cho những tập đoàn tài phiệt hút máu dân ?

Minh Quân

Nguồn : VNTB, 06/05/2019

*********************

Giá điện tăng : trách nhiệm chính thuộc về thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc

Nguyễn Hồng Phúc, VNTB, 06/05/2019

"Họp chính phủ thường kỳ, thủ tướng yêu cầu báo cáo việc tăng giá điện" là nội dung ở nhiều bản tin báo chí đăng tải vào cuối giờ chiều ngày 4-5. "Việc này, bộ trưởng Bộ Công thương, chủ tịch, tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN cũng thấy cần thiết phải báo cáo lại trước chính phủ, trước nhân dân về vấn đề này". Báo chí dẫn lời phát biểu của ông Nguyễn Xuân Phúc (1).

"Việc tăng giá điện vừa qua đã gây tâm tư trong nhân dân"

Nếu căn cứ vào Luật Điện lực, thì yêu cầu "cần thiết phải báo cáo lại trước chính phủ" của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, cho thấy năng lực về quản trị đất nước của người đứng đầu chính phủ quá yếu kém. Tuy vậy, do không phải chịu áp lực của bất kỳ cạnh tranh nào trong ‘ghế thủ tướng’, nên ông Nguyễn Xuân Phúc an tâm tiếp tục ‘ngồi’ đến hết nhiệm kỳ.

"Điều tiết điện lực là tác động của Nhà nước vào các hoạt động điện lực và thị trường điện lực nhằm cung cấp điện an toàn, ổn định, chất lượng, sử dụng điện tiết kiệm, có hiệu quả và bảo đảm tính công bằng, minh bạch, đúng quy định của pháp luật". Điều 3.11 Luật Điện lực viết như vậy. Nhà nước ở đây được hiểu là người đứng đầu chính phủ trong một nhiệm kỳ của quốc hội. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chính là người có bổn phận ‘điều tiết điện lực’ theo quy định của pháp luật.

Cụ thể hơn, vai trò của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ở đây là :

"Xây dựng và phát triển thị trường điện lực theo nguyên tắc công khai, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh, có sự điều tiết của Nhà nước để nâng cao hiệu quả trong hoạt động điện lực ; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các đơn vị điện lực và khách hàng sử dụng điện ; thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia hoạt động phát điện, phân phối điện, bán buôn điện, bán lẻ điện và tư vấn chuyên ngành điện lực. Nhà nước độc quyền trong hoạt động truyền tải, điều độ hệ thống điện quốc gia, xây dựng và vận hành các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh".

(trích Điều 4.2, Luật Điện lực)

Giả dụ trong trường hợp yêu cầu "bộ trưởng Bộ Công thương, chủ tịch, tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN cũng thấy cần thiết phải báo cáo lại trước chính phủ" mà thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nêu ra (nguồn đã dẫn), cho kết quả "sẽ sửa lại biểu giá điện cho phù hợp" như một tuyên bố của thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng với báo chí (2), thì liệu thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có tiếp tục yêu cầu xem xét về trách nhiệm hình sự của các bên liên quan, được quy định tại Điều 7 của Luật Điện lực về "Các hành vi bị cấm trong hoạt động điện lực và sử dụng điện" là : 

"Cung cấp thông tin không trung thực làm tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoạt động điện lực và sử dụng điện. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để gây sách nhiễu, phiền hà, thu lợi bất chính trong hoạt động điện lực và sử dụng điện".

Xét về mặt quản lý nhà nước về chính sách liên quan đến thị trường điện lực, cho thấy dường như thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc còn hạn chế tầm nhìn và không tôn trọng các quy định liên quan của pháp luật về vấn đề "thị trường điện lực".

"Nhà nước điều tiết hoạt động của thị trường điện lực nhằm bảo đảm phát triển hệ thống điện bền vững, đáp ứng yêu cầu cung cấp điện an toàn, ổn định, hiệu quả", Điều 17.3 của Luật Điện lực đã trao cho thủ tướng chính phủ trách nhiệm như vậy. 

Người tiền nhiệm của ông Nguyễn Xuân Phúc là thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký ban hành quyết định "Quy định về lộ trình, các điều kiện và cơ cấu ngành điện để hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại Việt Nam", vào ngày 08/11/2013. Theo nội dung của quyết định này, thị trường điện lực được hình thành và phát triển qua 03 cấp độ sau :

1. Thị trường phát điện cạnh tranh (cấp độ 1) : Tiếp tục thực hiện thị trường phát điện cạnh tranh đến hết năm 2014.

2. Thị trường bán buôn điện cạnh tranh (cấp độ 2) :

a) Từ năm 2015 đến năm 2016 : Thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm ;

b) Từ năm 2017 đến năm 2021 : Thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh.

3. Thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (cấp độ 3) :

a) Từ năm 2021 đến năm 2023 : Thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm ;

b) Từ sau năm 2023 : Thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh.

Đến nay, quyết định nói trên đã được người kế nhiệm là thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thực hiện đến đâu là điều cần làm rõ ; đặc biệt với tuyên bố mới đây trên báo chí của ông Đinh Quang Tri, phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là "giải tán EVN hoặc giải tán các doanh nghiệp nhà nước đang làm điện thì giá điện tăng gấp rưỡi, gấp đôi ngay" (3).

Trách nhiệm của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến đâu và cần phải xử trí như thế nào trong việc giá điện tăng, là điều cần phải được làm rõ và công khai cho nhân dân biết. Qua đó còn góp gióng lên hồi chuông cảnh báo về năng lực quản trị quốc gia của những quan chức trong bộ máy cầm quyền ở thể chế độc đảng toàn trị.

Nguyễn Hồng Phúc

Nguồn : VNTB, 06/05/2019

Ghi chú :

(1) http://bit.ly/2Y61ZoX

(2) http://bit.ly/2VgmX7F

(3) http://bit.ly/2JeguCU

*****************

Giá điện tăng và sự ngờ vực về chủ nghĩa dân túy của Nguyễn Xuân Phúc

An Viên, VNTB, 06/05/2019

Lòng dân thì 'phấn khởi' trước chỉ đạo Chính phủ, trong khi tăng giá cũng bởi Chính phủ, chỉ đạo thanh kiểm tra cũng bởi Chính phủ.

Tăng giá điện từ ngày 20/03/2019: EVN tăng thu 20.000 tỉ đồng

Giá điện tăng cao bất ngờ, gây bất bình trong nhân dân, và điều này đang xảy ra.

Diễn biến của sự kiện này đang theo hướng Chính phủ lẫn Bộ Công thương sẽ thanh tra, và nếu có vi phạm sẽ tiến hành kiểm điểm, xử lý nghiêm khắc.

Nhưng trong câu chuyện giá điện tăng, liệu có tồn tại một màn kịch về chủ nghĩa dân túy ?.

Bộ Công thương là con cưng của Chính phủ, và Bộ này lại là cơ quan chủ quản trực tiếp của EVN. Thế nhưng có vẻ diễn biến tăng giá điện thời gian qua dường như cho thấy, Chính phủ và bản thân Bộ Công thương đã không được báo cáo đầy đủ. Nghĩa nôm na, về mặt trách nhiệm quản lý thì Chính phủ lẫn Bộ Công thương hoàn toàn… vô trách nhiệm.

Sở dĩ phải dẫn dắt như vậy, chính là vì tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4.2019 vào chiều 4.5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng việc tăng giá điện vừa qua gây tâm tư trong nhân dân. Do đó, Thủ tướng đã yêu cầu kiểm tra việc điều chỉnh mức giá bán điện, phương pháp tính giá, từ đó, công khai kết quả. Tiếp đó, Phó Tổng Thanh tra chính phủ Bùi Ngọc Lam khẳng định đầu tuần tới sẽ thanh tra việc tăng giá bán điện.

Về phía Bộ Công thương, cũng tại cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải phát biểu rằng : Nếu cách tính giá điện của EVN sai, phải xin lỗi và khắc phục ! Và Bộ Công thương cũng lập ba đoàn kiểm tra về giá điện.

Từ phản ứng cho đến quyết định "lập đoàn thanh tra" đã cho thấy rằng, bản thân Bộ Công thương lẫn người đứng đầu Chính phủ chưa thực sự "nắm" được EVN, ngay cả trong giá điện. Và với sự chỉ đạo mang tính "quyết liệt" lần này, Chính phủ kiến tạo lại một lần nữa làm nức lòng dư luận xã hội, họ chờ đợi một quyết định công minh về giá điện hơn trong tương lai.

Thế nhưng, thanh tra nội bộ ngành là điều mà ai cũng sẽ biết nó hoàn toàn không hiểu quả, đặc biệt nếu như việc tăng giá điện là sự thống nhất từ trên xuống (Chính phủ đến EVN).

Ông Đỗ Thắng Hải lại một lần nữa trở thành tâm điểm trong cuộc họp báo Chính phủ, khi ông chia sẻ rằng, trước khi có quyết định tăng giá điện thì Bộ Công thương đã đánh giá tác động của việc tăng giá điện để trình Chính phủ, bao gồm việc tăng ảnh hưởng đến giá cả mặt hàng, CPI ra sao… Nếu căn cứ quan điểm này của ông thì Chính phủ phải biết được giá điện tăng như thế nào và tác động của nó ra sao, chứ không phải là đứng ngoài cuộc quyết định hay chủ trương về giá điện này. Hay nói đúng hơn, tăng giá điện là sự đồng thuận và có tính chất chỉ đạo từ phía Chính phủ (?).

Nhưng nếu như thế, thì tại sao Chính phủ có vẻ như đứng ngoài cuộc, và hình dung như EVN đã vượt quyền ?

Chủ nghĩa dân túy !

Nhà báo Mai Quốc Ấn trên Facebook cá nhân của mình cũng đề cập về "chính trị dân túy" trong bối cảnh giá điện tăng".

"Điều dễ thấy nhất là EVN không tự ý tăng giá. Vậy đoàn kiểm tra giá điện gồm thanh tra của Chính phủ (thuộc quyền quản lý của Thủ tướng) và cán bộ hai bộ sẽ thanh tra được đến đâu khi xét về bản chất thì họ đang thanh tra chính hệ thống của mình ?", Facebooker Mai Quốc Ấn chia sẻ.

Nhà báo, Facebooker Phạm Việt Thắng cũng chia sẻ về sự kiện tăng giá điện : " May mới là kiến tạo, chứ voi tạo hay khủng long tạo, thì xăng, điện... tăng chưa biết bao nhiêu mà kể. Tăng thế mới chỉ là... kiến".

Điều đó cho thấy rằng, một bộ phận không nhỏ đã nhìn ra rằng, việc tăng giá điện lần này là đến từ chủ trương Chính phủ, nhưng sự phản ứng của người dân đối với giá điện lại một mình EVN gánh chịu qua các đợt "thanh tra" sắp tới.

Câu chuyện tăng giá điện cho thấy ngân khố quốc gia đang suy kiệt, bởi lẽ, bản thân EVN thông qua tăng giá điện từ ngày 20/03, ước thu hơn 20.000 tỷ đồng với mức tăng giá điện 8,36%. Khi giá điện tăng, thì giá xăng cũng đã tiếp tục tăng mạnh.

Đi xa hơn "Thủ tướng chỉ đạo" cũng đã cho thấy thêm một vấn đề, có vẻ "chủ nghĩa dân túy, chính trị dân túy" đang được Chính phủ kiến tạo vận dụng hết sức linh hoạt, để cho thấy tính chất kiến tạo, nhưng thực chất lại không hề kiến tạo.

Lòng dân thì phấn khởi trước chỉ đạo Chính phủ, trong khi tăng giá cũng bởi Chính phủ, chỉ đạo thanh kiểm tra cũng bởi Chính phủ.

Và dù có chỉ đạo hay không chỉ đạo thanh kiểm tra giá điện lần này, thì vật giá vẫn "thức thời" leo thang, và không có cách nào để giật lùi giá trở lại.

An Viên

Nguồn : VNTB, 06/05/2019

*******************

Cần thì "mình" lại… Đ.M "mình" thôi !

Đồng Phụng Việt, RFA, 05/05/2019

Vậy là "mình" lại phải tự thóa mạ "mình" ! Thiệt tình là "mình" không dè việc tăng giá điện lại làm dân của "mình" giận dữ đến như vậy. Lần này, mức độ giận dữ chắc chắn không dừng ở chuyện rủa sả mà sẽ tiếp tục tăng cùng với giá xăng, giá các loại dịch vụ, sản phẩm khác... Cứ như thế, "mình" khó mà duy trì tham vọng "nhất thống giang hồ, muôn năm trường trị"...

Giá bán lẻ điện tăng giúp ngành điện thu được 20.000 tỷ đồng, trong số đó hơn 6.000 tỷ thuộc về ngân sách nhà nước.

Đứa khác gặp tình huống này chắc "vò đầu, bứt tai" còn lâu mới nghĩ ra kế thoát hiểm nhưng "mình" thì khác. Vì "mình" là… "mình" nên "mình" lại… Đ.M "mình" thôi !

Hôm trước, cho dù "mình" mới cử một "thằng" Thứ trưởng thay "mình" bảo với toàn dân, giá điện tăng, tất cả đều... có lợi, bây giờ, nhân tâm không… thuận lợi thì "mình" bảo "thằng" thủ tướng chỉ đạo kiểm tra. Chừng đó chắc chắn chưa đủ để dân hạ hỏa, thành ra "thằng" Thủ tướng "tiền hô" xong là phải có ngay ba đoàn thanh tra "hậu ủng" và ngay sau đó phải có thêm một "thằng" Thứ trưởng khác hứa sửa biểu giá điện...

Dân của "mình" đã lười nghĩ lại mau quên, mình biểu diễn vài kiểu vuốt đầu, vỗ thêm vài cái vào mông thì đâu sẽ lại vào đấy thôi ! Đâu phải tự nhiên mà dân được gọi là… "khu đen". "Khu đen" thường chẳng bao giờ bận tâm truy nguyên, chẳng hạn quyết định giá điện tăng đến từ đâu. Ở xứ của "mình", Bộ Chính trị không gật, thủ tướng không ừ, tằng tổ Bộ Công thương sống dậy bảo làm, nó cũng chẳng dám duyệt cho EVN tăng giá điện...

Dân của "mình" đến lạ ! Cứ thấy "mình" lên tiếng… Đ.M "mình" là quên ráo. Cho nên "mình" lại dõng dạc… Đ.M mình thôi ! Cứ như là EVN tùy tiện làm bậy, không liên quan gì đến Bộ Công thương. Còn Bộ Công thương thì là con thằng hàng xóm, chẳng dây mơ, rễ má, ruột rà gì với… chính phủ. Làm lãnh đạo ở xứ của "mình" cũng giống như… ảo thuật gia, ném xong hòn đá, giấu xong hai tay là có quyền gào lên, Đ.M thằng nào liệng đá và "khu đen" hoan hô rần rần, có thằng còn chảy cả nước mắt, nước mũi vì cảm động, hay đấm ngực ăn năn vì đã trách lầm "mình" ấy chứ !

***

Ở xứ của "mình", ai cũng biết Đ.M là gì, tuy nhiên có Đ.M thì cũng như thiên hạ, người ta phải tự cân nhắc cả về đối tượng lẫn nơi chốn. Chẳng ai lại Đ.M… chính họ. Xoàng thế đấy !

"Mình" khác. "Mình" là ngoại lệ. Cần là "mình"... Đ.M chính "mình", không chỉ trước dân của mình mà còn trước mặt thiên hạ. Có gì mà… thẹn !

Đầu thập niên 2000, hồi "mình" đàm phán ký Hiệp định Thương mại Việt – Mỹ, "mình" khăng khăng đòi Mỹ phải ghi vào văn kiện rằng mình đang xây dựng chủ nghĩa xã hội nên không có "kinh tế thị trường". Tổ cha "thằng" Mỹ ! Nó "Ừ !" và chờ "mình"… khoe từ làng trên tới xóm dưới, không chừa xó xỉnh nào là "mình" chừa bô bô rằng"mình"… tài, "mình" buộc được thằng Mỹ phải nhượng bộ, đơn phương thực thi nhiều điều khoản mà "mình" được miễn trừ…

Thiệt tình là "mình" không ngờ "thằng" Mỹ và một lô, một lốc những "thằng" ất ơ khác sẽ khai thác yếu tố đó, sẽ dùng yếu tố đó chứng minh gía thành các loại sản phẩm của "mình" không phải là giá thực, chúng nó đồng thanh vin vào đó để bảo rằng, đã không có "kinh tế thị trường" thì giá thành tất nhiên là phi thị trường do tác động của đủ thứ yếu tố, nào là trợ cấp, bù lỗ, lãi vay ưu đãi,… để thi nhau áp thuế chống phá giá trên đủ thứ sản phẩm của "mình"…

Cả lò chúng nó rõ là thâm độc, nham hiểm. Khi "mình" đòi, chúng nó gật, lúc "mình" khoe "mình"… tài, chúng nó làm thinh, chúng nó chờ đến khi "mình" dồn hết sức vào xuất khẩu kiếm tiền, mới thay nhau đem thuế chống bán phá giá ra vả liên tục vào mặt "mình". May cho dân của "mình", khi đứng ra đối phó lại chính là… "mình". Hà cớ gì không tự "mình"… Đ.M chính mình, lạy lục, xin chúng nó công nhận "mình" là quốc gia có… "nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh" ?

Không may cho "mình" là "mình" vừa mới khoe thêm với dân của "mình" rằng sắp thuyết phục được thiên hạ công nhận "mình" có "nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh" thì họ lại sôi sùng sục vì hết giá điện tăng tới giá xăng tăng, họ sợ không còn cửa sinh tồn vì vật giá đồng loạt gia tăng. Còn gì quan trọng hơn "ổn định chính trị ? Thôi thì đành cử một "thằng" Phó Thủ tướng, nhảy ra trấn an rằng đã… chỉ đạo, các ngành, các cấp phải kiểm soát thị trường, không để giá cả gia tăng ! Tạm thời cứ kệ mẹ… "kinh tế thị trường" ! Sắp tới, cần thì "mình" lại tiếp tục… Đ.M "mình" trước mặt thiên hạ thôi !

Dù gì thì dưới gầm Trời này, chẳng "thằng" nào, "con" nào đủ khả năng liên tục Đ.M chính nó ở đủ mọi nơi, trong đủ mọi chuyện, trước mặt bất kỳ ai như "mình" ?

Cả dân của "mình" lẫn thiên hạ không Đ.M chính họ vì tôn trọng người sinh ra họ. "Mình" không màng vì mẹ "mình" – xứ sở của "mình", nơi chôn nhau, cắt rốn của "mình" - không đủ thiêng liêng, không đáng kính, vàng có tan, ngọc có nát, "mình" cũng chẳng lấy thế làm điều. Nếu Đ.M chính "mình" mà giữ được quyền lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối thì đừng có… lo, "mình" còn Đ.M "mình" rõ to và rõ nhiều. Thế thôi !

Này ! Lưu manh, trâng tráo… thì sao ? Không như vậy thì làm sao vô địch, bách chiến, bách thắng và… muôn năm ? 

Đồng Phụng Việt

Nguồn : RFA, 05/05/2019 (DongPhungViet's blog)

EVN : điển hình của ngạo mạn quốc doanh

Mặc Lâm, VOA, 04/05/2019

Tập đoàn Điện lực Việt Nam, gọi tắt là EVN, có lẽ là cơ quan quốc doanh được người dân biết đến nhiều nhất mặc dù Việt Nam hiện nay có không ít tập đoàn kinh tế nhà nước. EVN được dư luận quan tâm vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống hàng ngày của mọi công dân trên lãnh thổ này vì lý do duy nhất : giá điện.

Kinh tế tăng trưởng làm tăng nhu cầu điện ; và điện tăng giá nhưng không giải thích được.

Nếu nói EVN là tập đoàn tai tiếng nhất cũng không sai vì từ nhiều năm qua báo chí không ngớt đưa những tin tức bất lợi chống lại tập đoàn này từ việc đầu tư ngoài ngành cho đến những nham nhúa trong việc đem cả những chi phí xây dựng nhà ở cho cán bộ với các loại biệt thự đơn lập hay song lập, chung cư cao tầng có tiện nghi cao cấp như nhà trẻ, bể bơi, sân tennis… với giá trị gần 600 tỷ đồng rồi tính vào khoản lỗ để làm lý do tăng giá điện.

Quyết định tăng giá mới nhất có hiệu lực từ tháng 3 năm 2019 qua thông báo giá điện tăng 8,3% nhưng qua thực tế người dân cho rằng hóa đơn tiền điện của họ đã tăng 50% thậm chí gấp đôi và có những bài viết phân tích của nhiều người lại xác định giá điện có thể tăng lên tới 75% tùy theo số điện sử dụng.

Qua phân tích của các chuyên gia kinh tế thì tuyên bố của EVN chỉ tăng 8.3% giá điện rõ ràng là sai, cố tính lập lờ, 8.3% là mức tăng của giá điện cơ bản, chứ không phải mức tăng của giá điện bình quân.

Người dân nổi giận vì sự qua mặt này một phần, một phần khác họ có cảm giác như bị bóc lột và không được kêu ca hay phàn nàn. Đứng trước một đối tượng "tầm cỡ" như EVN họ không còn chọn lựạ nào khác cách duy nhất là tiết kiệm số điện tiêu thụ được bao nhiêu hay bấy nhiêu và giao phó con đường "tiền điện" phía trước cho nhà nước gánh vác.

Nhưng nhà nước gánh vác cách nào khi bất lực trước những sai trái có tính hệ thống của EVN bày ra trước mắt nhưng không thể có biện pháp mạnh đối với những lãnh đạo trực tiếp ký vào các dự án đầu tư ngoài ngành, những hoạt động kinh doanh được dựng lên để bòn rút ngân sách và cấu kết với các nhóm lợi ích nhằm chiếm dụng dòng vốn của nhà nước để rồi sau đó báo cáo lỗ triền miên hết năm này sang năm khác ?

Nhưng EVN có thực sự làm ăn thua lỗ trong ngành điện hay không thì lại là chuyện khác.

Căn cứ trên báo cáo thường niên của EVN thì từ năm 2013 đến nay tập đoàn này luôn thu được lợi nhuận trong kinh doanh điện. Chỉ riêng năm 2017 thì mới thất thu. Tuy nhiên nếu bình quân cho 6 năm từ 2013 tới 2018 thì số tiền lời lên tới hơn 20 ngàn tỉ chưa kể tiền thu được của năm 2019.

Không phải giá điện thấp làm cho EVN phải khai phá sản như nó từng hăm dọa trước đây mà chính là đầu tư ngoài ngành mới làm cho khuôn mặt của nó bệ rạc, vay đầu này, đắp đầu kia. Hình ảnh của nó không khác gì một con nợ điển hình của Việt Nam ngày nay tuy có bề ngoài bề thế nhưng mục ruỗng bên trong không phương cứu vãn.

Theo kết luận thanh tra mới đây cho biết EVN đã đầu tư ra ngoài với số vốn lên đến 121 ngàn tỉ vào các lĩnh vực có nhiều rủi ro như ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, thậm chí vào giáo dục…nhưng không có nơi nào có lãi kể cả đầu tư vào giáo dục vẫn lỗ. Trước đây EVN và Đại học Quốc gia Hà Nội đã ký hợp đồng đào tạo thạc sĩ quản trị kinh doanh cho 164 cán bộ thuộc EVN. Số tiền đã thanh toán cho khoa sau đại học là 1,648 tỷ, các chi phí khác gần 500 triệu đồng do Đại học Griggs của Mỹ đào tạo và cấp bằng. Toàn bộ số tiền đều đã được chuyển cho Đại học Griggs. Tuy nhiên, bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh của trường này cấp không được cơ quan nhà nước của Việt Nam công nhận. Vậy là lỗ trắng vừa tiền vừa công sức của người đi học.

Câu hỏi mà người không rành về kinh tế nhất cũng có thể đặt ra : Tại sao EVN lại đầu tư vào lĩnh vực mà nó không chuyên môn là điện ? Và rất nhiều người biết lý do : vì nó là công ty quốc doanh, mà quốc doanh thì không ai trách nhiệm cho sự thành bại của chính nó.

Một vài quan chức muốn bênh vực cho sự bất cập trong việc liên tục tăng tiền điện đưa ra ý kiến cho rằng ngành điện mang "nhiệm vụ chính trị" nên nó chịu lỗ để khuôn mặt chính trị của Đảng có ý nghĩa chia sẻ gánh nặng cho người dân. Lập luận này hoàn toàn ngụy biện, ngành điện hay bất cứ đơn vị kinh doanh nào đều không mang gánh nặng "nhiệm vụ chính trị" như quan chức của chế độ vẽ vời. Nếu cho rằng mạng lưới điện quốc gia là hình thức "nhiệm vụ chính trị" cũng là cách nói hào nhoáng đánh bóng nhiệm vụ mà một chính phủ có bổn phận đối với quốc gia với thể chế mà nó đang phục vụ.

Người dân từng nghe tôn vinh rằng các tập đoàn kinh tế quốc doanh là những quả đấm thép, chúng góp sức làm cho kinh tế Việt Nam phát triển nhưng sự thật lại khác đi, những quả đấm thép ấy không đấm được ai mà chỉ nhắm vào dân, tức vào túi tiền mà người dân móc ra trả thuế. Những cái tên như Tập đoàn dầu khí, Tập đoàn Than khoáng sản, hay Tập đoàn Điện lực….đang điển hình cho sự ngạo mạn quốc doanh mà chúng được đảng giao phó.

EVN ngạo mạn trong việc xem thường túi khôn của quần chúng. Hóa đơn tiền điện nhảy vọt vì sự độc quyền kinh doanh mà một doanh nghiệp nhà nước được thụ hưởng. Cung cách EVN không khác gì cách phục vụ của những cửa hàng quốc doanh ở miền Bắc khi nhân viên hoạnh họe, quyền lực và khinh bỉ khách hàng là thuộc tính.

Cái ngạo mạn thứ hai là quyền lực được đảng giao cho nó là vô giới hạn. Nó có quyền được lỗ và thu tiền dân bù vào cái lỗ khả nghi ấy. Nó có quyền được chia cho nhân viên những phương tiện xa hoa từ nguồn tiền nhà nước mà không ai được chỉ trích.

Cái ngạo mạn thứ ba là nó có quyền cắt giòng điện quốc gia bất cứ lúc nào và biện giải rằng do lỗ lã không thực hiện được "nhiệm vụ chính trị".

Và cái ngạo mạn cuối cùng là nó sẽ vẫn đứng đó, thách thức thời gian và công luận về những sai trái mà nó làm dưới cái mác Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 04/05/2019

****************

Ngài phó thủ tướng thích đùa

Trúc Giang, VNTB, 03/05/2019

"Tầm phó thủ tướng mà không biết hệ quả của giá điện tăng như thế nào mà phải ‘yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng’. Theo tôi, cả đám chính phủ phụ trách kinh tế công nghệ, bắt đầu từ Nguyễn Xuân Phúc, phải đi xuống, trả ghế thủ tướng lại cho người khác". Ông Ngô Quốc Dũng, một học giả người Việt sống tại Marseille - Pháp, nhận xét.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ - Ảnh minh họa

"Phó Thủ tướng yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng" là tựa của một bài viết đăng trên báo điện tử Vietnamnet hôm 01/05/2019 (1). Theo tường thuật của bài báo, thì phó thủ tướng Vương Đình Huệ trên cương vị Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá, đã yêu cầu : "Đối với mặt hàng điện, Bộ Công thương phối hợp với Tổng cục Thống kê theo dõi, đánh giá tác động gián tiếp của việc điều chỉnh giá điện ; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, công khai, minh bạch chi phí đầu vào, thanh tra, kiểm tra và công khai kết quả sản xuất kinh doanh điện theo quy định".

Trên báo điện tử VnExpress cũng có bài tường thuật tương tự (2).

"Tác động của giá điện tăng là gì ? Là chuyện mà lãnh đạo phải nhìn thấy trước. Tầm thủ tướng thì phải biết trước từ một tới ba năm. Tầm chính sách quốc gia thì phải biết trước từ 20 năm". Ông Ngô Quốc Dũng, người tốt nghiệp đại học chuyên ngành toán – lý tại Pháp, nhận xét.

Ở đây xem ra nhiều khả năng có nguyên nhân khó nói nào đó, chứ không hẳn là ông Vương Đình Huệ dốt tính toán, vì bản thân ông Huệ cũng là dân khoa toán như ông Dũng. Ông Huệ còn là giảng viên khoa Kế toán của trường Đại học Tài chính – Kế toán Hà Nội, và từng là Tổng Kiểm toán Nhà nước. Ông Huệ hiểu rất rõ về "Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả", vốn đã có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2011.

Như vậy thì vì sao ông Huệ lại có thể ngờ nghệch đưa ra yêu cầu "đánh giá tác động của giá điện tăng" ở vào giai đoạn mà chính phủ đã quyết định đồng ý tăng giá điện ? Nghĩa là đặt trong sự đã rồi.

Với yêu cầu "đánh giá tác động của giá điện tăng", cho thấy ông Vương Đình Huệ rất có thể thấu hiểu cặn kẽ nội tình của các phe nhóm trong bộ máy chính phủ và cả bên Đảng. Bởi khi Bộ Công thương muốn tiêu thụ các loại "điện mặt trời – photovoltaique" như hổm rày, thì họ ‘lốp-by’, tung tiền nhét vào miệng các ‘chuyên gia’ để họ ‘dẫn dắt dư luận’ (3). Điện gió thời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng vậy… 

Người viết nghĩ rằng nguyên do chính ở đây là sự độc quyền chính trị dễ dẫn tới sự cám dỗ ‘ma đưa lối, quỷ đưa đường’ của độc đoán, lũng đoạn mang tính phe nhóm.

Đơn cử, Bộ trưởng Bộ Công thương thời nào cũng vậy, đều là Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng. Chuyện quy hoạch phát triển điện với các lợi ích nhóm như nhiệt điện than do Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam theo phương thức BOT, nếu không được sự đồng tình của Bộ Chính trị, chắc chắn sẽ khó thể triển khai. 

Tuy nhiên trong quá trình thực thi các quyết sách đó, mặc dù ‘ăn đồng chia đủ’, song nếu bộc lộ những yếu kém do hạn hẹp tầm nhìn, thì việc quy lỗi cho tới nay gần như không thấy bóng dáng của vị đứng đầu Bộ Chính trị. Đây chính là điều mà dẫu ông Vương Đình Huệ có tài năng đến đâu trong ngành kiểm toán, ông cũng không thể giải nỗi ẩn số mang tên nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà Bộ Chính trị đã hoạch định nhưng không hề rõ hình hài.

Lẽ ấy, nên xem ra ông Vương Đình Huệ đành chọn nước cờ "Phó Thủ tướng yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng", qua đó mở ra những cơ hội cho báo chí cũng như phe nhóm ‘đối nghịch’ nào đó (nếu có !), có thể đường hoàng lập những kênh điều tra độc lập quanh chuyện giá điện tăng có thực sự chỉ nhỉnh hơn 8% như tuyên bố của EVN.

Hoặc cũng rất có thể "yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng" chỉ là một trò vui của ngài phó thủ tướng thích đùa. Bởi ở Việt Nam trong mọi trường hợp, người dân đều nghe quen câu cửa miệng "đã có Đảng và Nhà nước lo" (!?).

Trúc Giang

Nguồn : VNTB, 03/05/2019

(1) http://bit.ly/2vy570K

(2) http://bit.ly/2J8Mxuy

(3) "Giảm vài triệu đồng tiền điện mỗi tháng nhờ lắp điện mặt trời" trên tờ VnExpress là đơn cử. 

*****************

"Côn đồ nhà nước" hay câu chuyện EVN

An Viên, VNTB, 03/05/2019

Sự bức xúc của người dân đối với EVN chỉ là nhìn thấy những tai hại trước mắt, bởi bản thân EVN được hình thành từ chính cơ chế và chính sách nhà nước. Nếu cơ chế tốt, thì chắc chắn, EVN đã không có cơ hội đầu tư "thua lỗ" ngoài ngành, và các mà giới lãnh đạo EVN phung phí tiềm năng quốc gia như hiện nay. Do đó, nếu EVN là côn đồ nhà nước, thì cơ chế sinh ra EVN chính là lưu manh nhà nước.

Tác giả Sen Nguyen trong một bài viết trên trang Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (South China Morning Post - một trang tin tiếng anh của Hongkong) đã đề cập đến một nhóm người có ảnh hưởng trên truyền thông xã hội, vốn làm dấy lên mối lo ngại sẽ khiến lớp trẻ học theo. Sen Nguyen gọi đó là "bọn côn đồ trực tuyến" (online gangsters).

"Để tôi nói cho bạn chuyện này. Trong xã hội này, không có đúng hay sai. Chỉ có kẻ yếu và kẻ mạnh", một câu nói của Khá Bảnh thu hút rất nhiều lượt xem trên Youtube lẫn Facebook.

Và khi Khá Bảnh hay Dương Minh Tuyền (hay nhân vật giang hồ đình đám trên mạng xã hội xuất hiện) bao quanh hai người là lớp trẻ lẫn người trung niên. Một cái gì đó khiến những người Việt Nam nghĩ ngay đến hình ảnh lãnh tụ về thăm dân – một hình ảnh vốn thường trực trong chiến tranh và ngày càng xa xỉ thường bình.

Khá Bảnh hay Dương Minh Tuyền, và nhiều những "côn đồ trực tuyến" thu hút được lớp trẻ, vì bản thân các nhân vật này đại diện cho một hệ giá trị đang có chỗ đứng trong xã hội. Nơi mà, "mạnh được yếu thua" đang làm chủ, nơi mà người dân cầu vọng một "anh hùng" đứng ra giúp dân cứu nước.

Một khát vọng về một mẫu hình Lương Sơn Bạc hay Thái Bình Thiên Quốc như trong phim ảnh hay tiểu thuyết Trung Quốc từng đặc tả.

Hãy lắng nghe một vụ tai nạn giao thông mà biển số xanh là yếu tố gây lo ngại. Cư dân mạng lo ngại một "thế lực biển xanh" có thể khiến cho vụ việc trở nên chìm xuồng.

Trong tháng Tư vừa qua, cộng đồng mạng xã hội dậy sóng, lý do nằm ở một ông Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Thành phố Đà Nẵng dâm ô một bé gái trong cầu thang máy. Và cư dân mạng lo sợ vì tiến trình điều tra, truy tố của các cơ quan điều tra có liên quan chậm rãi một cách bất thường, họ lo ngại về quyền lực nhà nước bị can thiệp bởi "địa vị, vai trò xã hội" của ông Linh. Và theo báo Tuổi Trẻ online, đến tận tối ngày 21 tháng Tư, Viện Kiểm sát quận 4 (Thành phố Hồ Chí Minh) vẫn chưa phê chuẩn các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và cấm đi khỏi nơi cư trú của Cơ quan điều tra Công an quận 4.

Điều đó cho thấy rằng, niềm tin của xã hội đang sút giảm nghiêm trọng, bản thân người dân không còn tin cậy những phát ngôn về mặt "thượng tôn pháp luật" hay "nhà nước vì dân", họ tin rằng, mạnh được yếu thua đang trở lại. Và "côn đồ trực tuyến" được đón nhận chính vì nhóm người này thể hiện đúng sự bản chất hiện thực xã hội đương thời.

EVN hay "côn đồ nhà nước" ?

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trở thành chủ đề nóng kế tiếp theo "côn đồ trên mạng" vì giá điện và đầu tư ngoài ngành.

Bằng cách đầu tư ngoài ngành, EVN đã gia nhập những tập đoàn… thua lỗ hàng ngàn tỷ đồng. EVN đúng chuẩn làm theo xã hội chủ nghĩa nhưng tiêu sài hơn tư bản chủ nghĩa. Và vì vậy, những khoảng tiền nhà nước luôn được EVN vung tay quá trán.

Vấn đề đặt ra, EVN giữ thế độc quyền trong năng lượng điện, bản chất doanh nghiệp nhà nước này được xếp hạng "đặc biệt", và EVN đã tận dụng tốt điều này. Những khoảng lỗ do đầu tư trái ngành, yếu kém trong quản lý đã được chuyển thành giá điện theo lũy kế, và trong những ngày đầu tiên của mùa hè năm 2019, giá điện tháng Tư đã gấp 2-3 lần so với giá điện tháng trước đó.

Nhiều quan điểm đã cho rằng, phương thức chuyển lỗ của EVN không khác gì một lũ côn đồ, một lưu manh, và bịp bợm có thừa. Bởi bằng cách đó, EVN đã không phải gánh chịu một trách nhiệm từ sự yếu kém lẫn tham nhũng của mình, trong khi toàn bộ những điều mà người dân không làm buộc họ phải gánh chịu.

Điện tăng lũy làm giá điện tăng, cùng với giá xăng dầu tăng tiếp vào đầu tháng Năm, đã đẩy đời sống người dân lẫn khối doanh nghiệp sản xuất vào một thời kỳ khó khăn mới. Thời kỳ mà "vật giá" bao vây tứ phía.

"EVN là côn đồ nhà nước, chính lũ phá hoại đã cản trở sự phát triển của quốc gia", Facebooker Dương Nga cho hay.

Sự bức xúc của người dân đối với EVN chỉ là nhìn thấy những tai hại trước mắt, bởi bản thân EVN được hình thành từ chính cơ chế và chính sách nhà nước. Nếu cơ chế tốt, thì chắc chắn, EVN đã không có cơ hội đầu tư "thua lỗ" ngoài ngành, và các mà giới lãnh đạo EVN phung phí tiềm năng quốc gia như hiện nay. Do đó, nếu EVN là côn đồ nhà nước, thì cơ chế sinh ra EVN chính là lưu manh nhà nước.

Một cơ chế lưu manh không thể sinh ra một hệ thống vì dân !. Và chính vì những bất công tồn tại cách đương nhiên trong xã hội, vận hành một cách nghiễm nhiên bất chấp những khó khăn, kêu thán từ người dân như vậy, đã khiến người dân quay lưng nhà nước và sớm gia nhập vào giấc mộng về Lương Sơn Bạc hay Thái Bình Thiên Quốc, nơi "mạnh được yếu thua" được biểu hiện rõ rệt, thay vì khoác lớp áo "của dân, do dân, vì dân".

An Viên

Nguồn : VNTB, 03/05/2019

Khi di sản được ‘bảo vệ’ bằng búa !

Mạnh Kim, VOA, 02/05/2019

Câu chuyện Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu (Nam Định) đứng trước khả năng bị phá để xây mới vào ngày 13/5/2019 đang gây phản ứng bất bình gay gắt. Câu chuyện Nhà thờ Bùi Chu còn làm dấy lên câu hỏi về việc bảo vệ di sản trước làn sóng phá hoại di sản không chỉ đối với nhà thờ và đình chùa cổ mà còn nhiều kiến trúc cổ khác…

Nhà thờ chính tòa Bùi Chu.

Trong vụ Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu, ông Martin Rama, chánh kinh tế gia Ngân hàng Thế giới đặc trách khu vực Nam Á, một công dân Uruguay, đã gửi bức thư thống thiết đến các vị chức sắc giáo hội Bùi Chu :

"Tôi hiểu rất rõ lý do để thay thế những tòa nhà cũ này. Cải tạo chúng sẽ rất tốn kém. Với sự lâu đời và tình trạng hư hỏng tồi tệ, có nguy cơ dầm hoặc vữa rơi xuống từ trần nhà có thể khiến hàng loạt giáo dân vô tội cầu nguyện trong nhà thờ bị thương, thậm chí thiệt mạng. Chính phủ thì không cung cấp các nguồn lực để chăm sóc đúng cách cho các tòa kiến trúc già nua này và không có sẵn đất ở gần đó để xây dựng các công trình mới. Bên cạnh đó, hầu hết nhà thờ không có mặt trong danh sách di sản cần được bảo vệ, và do đó, Giáo hội Công giáo có quyền hợp pháp để loại bỏ chúng.

Tất cả điều này là hoàn toàn đúng, nhưng tôi sợ rằng lịch sử sẽ không nhìn nhận đúng đắn với quyết định này. Việt Nam chưa phải là một nước giàu, và dễ hiểu được rằng người dân đặt sự tiện lợi lên trước di sản. Không ai có thể chỉ trích họ vì điều đó. Nhưng tôi không hoài nghi rằng Việt Nam rồi sẽ thịnh vượng. Các thế hệ sau sẽ đi ra nước ngoài, thưởng ngoạn các thành phố châu Âu, được tiếp xúc với tư duy thế giới... Và sớm muộn họ sẽ nhìn lại, nhớ về đất nước xinh đẹp mà họ đã lớn lên và đặt câu hỏi rằng ai phải chịu trách nhiệm cho sự mất mát những đặc sắc của đất nước. Thỉnh nguyện những giá trị mạnh mẽ tương tự và sự nhạy cảm sâu sắc mà Giáo hội Công giáo là hiện thân, họ có thể buồn bã nghi ngờ những quyết định của cha ông mình"...

Cách đây hai năm, 2017, một "nhà chúa" diễm lệ cổ kính – Nhà thờ Trà Cổ (Quảng Ninh), tồn tại với tuế nguyệt từ thế kỷ 19 – đã đau đớn "thể xác" trước những nhát búa vô tri. Làn sóng "trùng tu" bằng việc đập cũ-xây mới đối với các kiến trúc nhà thờ thật ra đang diễn ra nhiều nơi. Trong bài "Bảo tồn văn hóa vật thể Công giáo", tạp chí Đồng Hành (số 8, tháng 4/2017) đã dẫn lời tác giả Nguyễn Hồng Dương trong cuốn Nhà thờ Công giáo Việt Nam (Nhà xuất bản Khoa học Xã hội 2003) như sau :

"Sự hiện diện của các cơ sở thờ tự Công giáo đã làm cho nghệ thuật kiến trúc Việt Nam đa dạng. Qua những ngôi nhà thờ này, chúng ta không chỉ biết về một loại hình kiến trúc cơ sở thờ tự Công giáo mà còn biết được sự tài ba khéo léo của ông cha ta, bởi hầu hết các thánh đường đều thấm đượm công sức, nhiều khi cả xương máu của người Việt. Nhà thờ Công giáo mang phong cách Á Đông là thể hiện sự sáng tạo trong nghệ thuật kiến trúc Việt Nam. Đó là những di sản lịch sử văn hóa quí giá của cha ông ta cần được trân trọng gìn giữ. Nơi nhà thờ Công giáo còn lưu giữ những tranh ảnh, tượng về Chúa, về Đức Maria, về các thánh, lưu giữ những điêu khắc trên các chất liệu khác nhau do ông cha ta tác tạo. Những nhà nghiên cứu về nghệ thuật tranh tượng, điêu khắc Việt Nam không thể không nghiên cứu nó".

Những giá trị văn hóa ấy đã được "tiếp nhận" bằng những "nhận thức" kỳ lạ : hoặc đập nát để xây mới hoặc sơn phết lòe loẹt bất chấp thẩm mỹ phổ thông huống hồ thẩm mỹ kiến trúc tôn giáo. Cho đến nay, chỉ có một nhà thờ ở Việt Nam được xếp hạng di tích quốc gia và được bảo vệ theo Luật Di sản Văn hóa. Đó là Nhà thờ Phát Diệm ở Ninh Bình. Từ năm 2005, nhà nước Việt Nam đã chọn ngày 23/11 làm "Ngày Di sản văn hóa Việt Nam", với "mục đích nhằm phát huy truyền thống và ý thức trách nhiệm của những người làm công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam, động viên các tầng lớp xã hội tham gia tích cực vào sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Đây cũng là dịp giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm bảo vệ di sản văn hóa trong toàn dân ; di sản văn hóa dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc". Tuy nhiên, nói thì như thế nhưng ai làm gì và làm như thế nào thì gần như chẳng ai kiểm soát. Cách đây hai năm, 2017, lăng mộ của bà Trần Thị Nga - mẹ vua Dục Đức - đã bị "kẻ gian đập phá, đào bới nghiêm trọng". Trước đó, mộ bà tài nhân họ Lê - phi tần của vua Tự Đức - cũng bị một công ty tự ý san phẳng để thực hiện dự án bãi đỗ xe. Chính quyền địa phương không biết gì về chuyện này ? Và rồi người ta xử lý ra sao ? Lờ cả làng. Huề cả làng !

Tổng cộng, Việt Nam hiện có hơn 40.000 di tích, trong đó khoảng 3.300 di tích xếp hạng Quốc gia và 13 di tích xếp hạng Quốc gia Đặc biệt. Việt Nam cũng có 25 di sản thế giới được Unesco công nhận. Nhiều di tích như thế nhưng văn hóa di sản của đất nước không nằm trong ý thức văn hóa và bảo vệ văn hóa. Chính sách bảo vệ di sản văn hóa đôi khi được giới hạn trong khuôn khổ phòng họp, tại các diễn đàn, tại những hội thảo "nhận được nhiều ý kiến đóng góp hữu ích của các chuyên gia". Ngoài Luật Di sản Văn hóa, công tác và nhiệm vụ bảo vệ di sản còn được "bổ sung kịp thời" với nhiều "nghị định", "thông tư hướng dẫn", rồi còn các "quy chế quản lý để bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử"… nhưng cuối cùng nhiều vụ vi phạm vẫn không được "kịp thời ngăn chặn". Điều cần "kịp thời ngăn chặn" bây giờ là xóa bỏ những quy định chồng chéo, vừa trùng lắp vừa gây "xung đột" với nhau, trong các văn bản quy phạm pháp luật liên quan bảo tồn di sản văn hóa, chẳng hạn Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công và Luật Du lịch.

Việc "gìn giữ di sản văn hóa" đôi khi còn buồn cười ở chỗ người ta than thiếu tiền để duy tu nhưng người ta thừa tiền để tổ chức những lễ hội xúng xính xiêm y trong chương trình "đậm đặc không gian văn hóa dân gian" nào đó được tổ chức lòe loẹt và ồn ào với sự "có mặt quý giá" của các đồng chí lãnh đạo Đảng-Nhà nước đến để phát biểu suôn về "nhiệm vụ và sứ mạng" bảo vệ di sản. Đó là chưa kể kiến thức và năng lực của "cán bộ" và "chuyên gia văn hóa". Mới đây, không ít người đã không thể nén giận khi nhìn thấy kiệt tác Vườn xuân Trung-Nam-Bắc, được công nhận là "bảo vật quốc gia", đã loang lỗ tèm lem sau khi được "vệ sinh" ! Ai chịu trách nhiệm đây ? Làm sao có thể chữa lại được kiệt tác sơn mài này mà họa sĩ Nguyễn Gia Trí đã bỏ công thực hiện suốt 20 năm ròng mới hoàn thành (1969-1989) !

Câu chuyện bảo vệ di sản văn hóa Việt Nam phải nói là chuyện nhiều tập, mỗi tập đều chứa đầy nỗi đau và nỗi buồn hơn là tự hào và hãnh diện. Câu chuyện bảo vệ di sản văn hóa Việt Nam thậm chí vang động đến mức các chuyên gia nước ngoài cũng phải lên tiếng. Thế nhưng, khi mà văn hóa con người đang tuột xuống đáy, văn hóa di sản dường như chẳng có "lý do" gì để được chú ý đúng mức và được nhận thức tử tế đúng mực.

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 02/05/2019

*****************

Nhà thờ Bùi Chu sẽ bị đập đi xây mới hay 'đại tu' ngày 13/5 ?

Ben Ngô, BBC, 01/05/2019

Linh mục đại diện giáo phận Bùi Chu nói với BBC rằng việc đại tu nhà thờ "không dỡ ra thì sao sửa được" và chương trình "theo kế hoạch thì ngày 13/5 tiến hành".

Lễ Truyền dầu tại giáo phận Bùi Chu hôm 18/4

Trong khi đó, một kiến trúc sư nói với BBC rằng "cần công bố hồ sơ dự án cũng như phương pháp trùng tu Nhà thờ Bùi Chu, để các chuyên gia có thể phản biện khách quan".

Mạng xã hội dấy lên nhiều ý kiến quan ngại trước tin Nhà thờ Bùi Chu, một trong những nhà thờ lâu đời và đẹp nhất ở tỉnh Nam Định với 134 năm tuổi, do "xuống cấp" nên sẽ bị "hạ giải" theo cách dùng từ của giáo phận Bùi Chu, còn dư luận thì hiểu là "dỡ bỏ" vào ngày 13/5 để xây nhà thờ mới.

Trước đó, website chính thức của Giáo phận Bùi Chu cho hay : "Theo dự kiến của Đức cha, nhà thờ chính tòa sẽ được hạ giải vào ngày 13/5/2019. Do đó, có thể nói lễ Truyền dầu ngày 18/4 là lần cuối cùng các tín hữu sẽ được dự lễ tại nhà thờ cổ kính, gắn chặt với những thăng trầm của đời sống đức tin giáo phận suốt trên 100 năm".

Một buổi rước kiệu tại Nhà thờ Bùi Chu

'Ngày 13/5 tiến hành'

Hôm 1/5, Linh mục Joseph Trần Hưng Đạo, giám đốc Caritas Bùi Chu nói với BBC qua điện thoại : "Việc trùng tu nhà thờ thì có vấn đề gì đâu, công trình nào cũng chỉ có một khoảng thời gian của nó".

"Sửa mà đại tu nhà thờ mà không dỡ ra thì sao sửa được ?"

"Tuy vậy, nhà thờ cũng đang nghe ngóng thông tin từ bên ngoài".

"Công việc của Giáo hội thì ai hiểu được thì hiểu. Một vài người không đồng tình thì có thể họ không hiểu công việc phải làm".

"Nhà thờ này đã hơn 100 năm tuổi, xuống cấp thì phải sửa chữa, đại tu thôi, nhưng việc này thì chúng tôi không trả lời nhiều".

"Chương trình theo kế hoạch thì ngày 13/5 tiến hành".

Trước đó, một văn bản do Tòa Giám mục Bùi Chu phát đi hôm 11/3 do Giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu ký có nội dung "Về việc trợ giúp đại tu Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu". Trích :"Trải qua hơn 130 năm, do ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới, nhất là chống chọi với những cơn bão, nhà thờ đã xuống cấp nghiêm trọng. Tường nhà thờ đã bị nứt nẻ nhiều chỗ, vôi vữa và gạch mái bị rớt xuống, ảnh hưởng không chỉ tới việc thờ phượng mà còn gây nguy hiểm tới tính mạng của giáo dân".

"Để bảo vệ di sản quý giá, chúng tôi đoàn thuận theo đề nghị của đa số giáo dân, đã quyết định đại tu Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu..".

Văn bản kêu gọi trợ giúp đại tu Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu

Hôm 1/5, BBC liên hệ Linh mục Trần Công Nghị, phó chủ tịch Liên đoàn Công giáo Việt Nam Tây Nam Hoa Kỳ để hỏi bình luận, nhưng ông hồi đáp qua email rằng "tôi ở xa không nắm vững các chi tiết nên không thể cho ý kiến về việc này".

'Tính đường dài'

Hôm 30/4, kiến trúc sư Sơn Đặng, người có kinh nghiệm với công tác trùng tu di sản ở Mỹ và Nhật, nói với BBC :

"Theo thông lệ quốc tế, muốn được cấp phép trùng tu các di sản, thì hồ sơ dự án có kèm theo phương pháp trùng tu và phương pháp thi công phải được công bố minh bạch trên website của các cơ quan quản lý và cấp phép".

"Việc này giúp mọi bên có liên quan có thể truy cập và phản biện rộng rãi. Giáo phận Bùi Chu thiết nghĩ cũng nên theo thông lệ này, công bố hồ sơ dự án để các chuyên gia trên cả nước có thể nghiêm túc đánh giá lại, và có ý kiến phản biện khách quan, nhằm tránh việc đập đi xây mới nhưng lại đánh đồng với việc đại tu".

"Bên cạnh đó, để tránh tạo thành tiền lệ xấu, thiết nghĩ nên cân nhắc xếp hạng di sản thế giới cho chuỗi nhà thờ cổ ở miền Bắc".

"Việc này không chỉ là cứu Nhà thờ Bùi Chu mà còn cứu những di sản quý khác khỏi số phận như nhà thờ Trà Cổ bị đập bỏ hồi tháng 3/2017".

"Cái này là tính đường dài cho việc bảo vệ di sản ở Việt Nam".

- Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu khánh thành năm 1885

- Theo báo Người Lao Động, đến nay chỉ có Nhà thờ Phát Diệm ở Ninh Bình, Nhà thờ Đức Bà ở Thành phố Hồ Chí Minh, nhà thờ Lớn và Nhà thờ Cửa Bắc ở Hà Nội được xếp hạng và được bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa

Cùng ngày, bà Hồ Diệu Phương, làm ngành xây dựng nội thất, nói với BBC :

"Theo tôi, một công trình cổ hơn 100 năm tuổi như Nhà thờ Bùi Chu không những có giá trị về lịch sử kiến trúc quá lớn lao mà còn có giá trị thiêng liêng về tinh thần đối với giáo dân nói riêng, và là một di sản quý giá nói chung".

"Tôi cho rằng, không nên hạ giải để làm mới, mà nên có một cuộc đại trùng tu để bảo vệ trạng thái kiến trúc nguyên thủy của di sản. Một đơn vị được lựa chọn để thực hiện việc đại tu này đặc biệt phải là đơn vị thi công có nhiều kinh nghiệm và thâm niên trong công tác bảo vệ trùng tu các di sản văn hóa cổ".

"Bản vẽ phối cảnh trước và sau trùng tu, vật liệu thay thế, quá trình thi công, các phương án thi công tháo dời và lắp đặt tái dựng nên được một hội đồng các chuyên gia thẩm định và thông qua trước khi bắt tay vào việc. Kỹ thuật trùng tu và phục hồi di sản không phải là việc dễ dàng ai, công ty cũng làm được".

Chúng ta cần kêu gọi hội đồng các nhà khảo cổ, hội kiến trúc sư, các tổ chức văn hóa di sản thế giới vào cuộc giúp sức để giữ lại một di sản Nhà thờ Bùi Chu cổ kính xứng tầm văn hóa nhưng vẫn an toàn cho giáo dân và giáo hội trong công việc phụng sự hằng ngày".

Ben Ngô

Nguồn : BBC, 01/05/2019

*******************

Nhà Thờ Chính Tòa Bùi Chu hơn 130 năm tuổi có thể sẽ bị đập bỏ

T.K., Người Việt, 28/04/2019

"Theo dự kiến, Nhà Thờ Chính Tòa Bùi Chu sẽ được hạ giải (tháo rời cấu kiện tạo thành kiến trúc) vào ngày 13 Tháng Năm, 2019". Một bản tin trên trang web GpBuichu.org tiết lộ.

Nhà Thờ Bùi Chu được xây dựng từ thời Pháp thuộc. (Hình : GpBuichu.org)

Trang này cho biết thêm : "Nhà thờ cổ kính, gắn chặt với những thăng trầm của đời sống đức tin giáo phận suốt trên 100 năm. Hy vọng anh chị em tín hữu cầu nguyện cho việc tái thiết thánh đường mới được diễn tiến và hoàn thành trong bình an tốt đẹp".

Theo bài "Lược sử Giáo Phận Bùi Chu", Nhà Thờ Chính Tòa Bùi Chu được xây dựng dưới thời Pháp thuộc bởi giám mục Wenceslao Onate Thuận (1884) với chiều dài 78 mét, rộng 22 mét, cao 15 mét. Nhà thờ này được khánh thành năm 1885. Trải qua hơn 134 năm, ngôi nhà thờ này vẫn đứng vững với những cột gỗ lim và những đường nét hoa văn mang dấu ấn kiến trúc phương Tây. Hàng năm vào ngày 8 Tháng Tám, ngày lễ quan thầy của giáo phận, nhiều giáo dân từ khắp nơi tập trung về đây dâng lễ".

Một trong những buổi lễ cuối cùng được cử hành tại Nhà Thờ Chính Tòa Bùi Chu là lễ Truyền Dầu đã diễn ra vào sáng hôm 18 Tháng Tư.

Sau khi vụ cháy Nhà Thờ Đức Bà Paris diễn ra, một bài của tác giả Martin Ram, cố vấn cao cấp tại Ngân hàng Thế giới và là giám đốc dự án tại Trung tâm Phát triển đô thị bền vững thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, đăng trên báo Tuổi Trẻ có đoạn :

"Nay thì Nhà Thờ Bùi Chu tuyệt đẹp và nổi tiếng bậc nhất ở Nam Định cũng sắp phải đón nhận số phận buồn thương tương tự như nhà thờ Trà Cổ [bị đập bỏ hồi Tháng Ba, 2017]. Đây là những mất mát bi thảm cho bất cứ ai, không chỉ với người Việt Nam. Sự phá hủy một công trình như Nhà Thờ Đức Bà, hay Nhà Thờ Bùi Chu, là một vết thương lòng cho mỗi chúng ta".

Kiến trúc sư Sơn Đặng viết trên trang cá nhân hôm 28 Tháng Tư : "Trong các trường hợp đập bỏ di sản tương tự như này, thường là do những người có trách nhiệm đã nghĩ quẩn như sau : Vì nó mục nát nên cần đảm bảo an toàn cho giáo dân, vì muốn nhanh tiện, vì không huy động được tài chính, vì đập bỏ xây mới thì dễ dàng và rẻ hơn trùng tu, vì vướng vấn đề pháp lý với nhà nước, vì bị nhà nước không cấp cho khu đất khác để xây nhà thờ khác, vì cần mở rộng không gian, vì đây là tài sản riêng của nhà thờ nên quyền quyết định là tối cao. Có lẽ bên trong còn nhiều uẩn ức khó nói, nhưng chúng ta thiết nghĩ không nên ngồi im trước một quyết định sai lầm như thế. Không vì Nhà Thờ Bùi Chu có cái mái sắp mục mà xóa bài làm lại, xin miễn ngụy biện nhé !".

"Theo tôi, cần một bên trung gian đủ uy tín vào cuộc. Một tổ chức như UNESCO có thể đàm phán được ngay với Giáo Xứ Bùi Chu. Chỉ cần họ cân nhắc đưa ra phương án xếp hạng di sản toàn cầu với chuỗi nhà thờ cổ của miền Bắc, trong đó có Nhà Thờ Bùi Chu. Hy vọng cách này không chỉ cứu được Nhà Thờ Bùi Chu mà còn cứu được các di sản tôn giáo quý giá khác của miền Bắc", theo Facebook Son Dang.

T.K.

*******************

Hơn 20 kiến trúc sư đề nghị bảo tồn nhà thờ Bùi Chu (RFA, 01/05/2019)

Khoảng 20 kiến trúc sư và nhà bảo tồn ở Việt Nam vừa gửi đơn đề nghị Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Bộ văn hóa thể thao và du lịch cùng Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định cứu lấy nhà thờ Bùi Chu đã có 134 năm tuổi đang sắp có nguy cơ bị phá để xây mới.

Nhà thờ Bùi Chu ở Nam Định - Courtesy of Wikimedia Commons

Trước đó, vào ngày 11/3, Giám mục Giáo phận Bùi Chu, Thomas Vũ Đình Hiệu, đã có thư ngỏ gửi giáo xứ Dốc Mơ kêu gọi quyên góp tiền để xây mới nhà thờ Bùi Chu với lý do nhà thờ đã xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng tới việc thờ phượng và gây nguy hiểm đến tính mạng của bà con giáo dân.

Theo Tuổi Trẻ, một nhóm kiến trúc sư đã trực tiếp đến khảo sát tại nhà thờ Bùi Chu trong hai ngày 29 và 30/4, dưới sự giám sát online của Tiến sĩ, Kiến trúc sư Nguyễn Hạnh Nguyên – Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh và Thạc sĩ, Kiến trúc sư Cao Thành Nghiệp. Sau khi khảo sát, các Kiến trúc sư kết luận công trình chỉ hư hỏng nhẹ, phần mái bị thấm dột, trần mái một số chỗ bong tróc nhưng kết cấu khung chịu lực còn tốt, đảm bảo khả năng chịu lực lâu dài nếu được gia cố thêm.

Câu chuyện nhà thờ Bùi Chu những ngày qua đã trở thành đề tài gây chú ý trên mạng xã hội với nhiều lời kêu gọi chính phủ, Hội đồng giám mục Việt Nam phải cứu lấy nhà thơ cổ mặc dù nhà thờ chưa được xếp hạng di sản được công nhận, có nghĩa là việc phá dỡ và xây mới không phải xin phép nhà nước.

"Hứa với Bộ Chính trị sẽ không có biểu tình" : Cả Bộ Chính trị đảng vi hiến !

An Viên, VNTB, 28/04/2019

Chia sẻ về lời "hứa với Bộ Chính trị" của Bí thư thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cũng cho thấy một điều rõ ràng, sẽ chẳng có một Luật biểu tình nào ra đời, ít nhất là trước khi Đại hội Đảng tiếp theo được diễn ra.

Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho hay Thành phố Hồ Chí Minh sẽ có những biện pháp chống biểu tình và đã hứa với Bộ Chính trị, Chính phủ không để biểu tình diễn ra ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Bài viết trên báo Thanh Niên với tiêu đề "Bí thư Nguyễn Thiện Nhân : Thành phố Hồ Chí Minh hứa với Bộ Chính trị sẽ không có biểu tình" đã bị gỡ.

Nội dung hứa bao gồm "Thành phố Hồ Chí Minh sẽ có những biện pháp chống biểu tình và đã hứa với Bộ Chính trị, Chính phủ không để biểu tình diễn ra ở Thành phố Hồ Chí Minh".

Và nhằm "chống biểu tình bằng xe máy và đưa người từ các tỉnh về Thành phố Hồ Chí Minh biểu tình… bằng cách có phương án sẵn sàng ứng phó, truyền thông tiếp cận tuyên truyền người dân không tham gia biểu tình, tách những người dẫn dắt biểu tình và biện pháp xử lý".

Và từ đó, thành quả mà chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh nhận được chính là "từ tháng 6.2018 đến nay ở Thành phố Hồ Chí Minh không có biểu tình".

Nhưng nội dung bài viết "chống biểu tình" sau đó được thay thế bằng nội dung "để không có những vụ tụ tập đông người, phải lo cho dân, an dân, làm cho người dân và doanh nghiệp hài lòng".

Có sự luân chuyển "biểu tình" từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh, và tại thủ đô của của Việt Nam Cộng Hòa, đã xảy ra hai điểm nhấn biểu tình lớn. Biểu tình chống ô nhiễm môi trường vào tháng Năm, 2016 và chống dự Luật đặc khu, tháng Sáu, 2018.

Nhưng đúng như ông Nhân "thật thà chia sẻ", thì sau cuộc biểu tình lớn vào ngày 10 tháng Sáu, 2018 thì phía chính quyền đã siết chặt ngăn chặn biểu tình bằng cách bóc tách từng thành viên biểu tình và đẩy nhanh tiến độ giám sát chặt chẽ những nghi cơ biểu tình bằng tuyên truyền. Thậm chí, có thể hiểu cả việc "trường học đấu tố vụ cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng" cũng nằm trong đề án "chống biểu tình" đó.

Luật sư Luân Lê, trong chia sẻ trên Facebook cá nhân đã coi sự chia sẻ của ông Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh là một "tuyên bố và cam kết vi hiến". Vị Luật sư này dẫn dụ Điều 2 Hiến pháp năm 2013 quy định tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân ; Điều 4 Hiến pháp năm 2013 quy định, Đảng cộng sản phải tuân theo Hiến pháp và pháp luật trong hoạt động và chịu trách nhiệm trước nhân ; Điều 8 Hiến pháp năm 2013 quy định Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật ; Điều 12 Hiến pháp năm 2013 quy định Việt Nam tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc và điều ước quốc tế mà Cộng hoà XHCN Việt Nam là thành viên ; Điều 25 Hiến pháp 2013 quy định công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do lập hội, hội họp, tự do báo chí và biểu tình ; và Điều 167 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) quy định về tội xâm phạm, ngăn cản việc thực hiện quyền con người gồm quyền tự do dân chủ, ngôn luận và quyền biểu tình của công dân.

Ông Nhân và Bộ Chính trị

Nhiều quan điểm cho rằng, ông Nhân đã bị "tha hóa" khi vào Bộ Chính trị, nền tảng luật pháp ông bị hủy hoại khi phát biểu quan điểm trên. Thực ra, ông Nhân là một người thật thà, sự thật thà chia sẻ đó là đáng quý, ít ra nó cho người dân biết, Bộ Chính trị đang và đã nghĩ gì về quyền hiến định của người dân.

"Hứa với Bộ Chính trị", nghĩa là Bộ Chính trị đã nêu ra vấn đề và đòi hỏi chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện, và do vậy, quan điểm này phải được coi là quan điểm của Bộ Chính trị, trong đó có ông Nguyễn Thiện Nhân, thay vì dồn vào một cá nhân như ông Nhân.

Dẫn luật như Luật sư Luân Lê là điều đúng đắn ở một người có tư duy luật pháp, và tôn trọng luật pháp. Tuy nhiên, "Bộ Chính trị đã quyết" thì luật pháp chỉ là một tờ giấy lộn không hơn không kém. Cho đến nay, Bộ Chính trị tồn tại luật riêng của mình, nơi mà sự đồng thuận hay không đồng thuận sẽ xác quyết một chủ trương, chính xác hay cá nhân đúng hay sai. Bộ Chính trị đặt mình bên ngoài vòng luật pháp và không chịu sự chi phối của luật pháp.

Đó là điều cần phải thừa nhận.

Nhưng tiếp tục dẫn luật để phơi bày những "cam kết", không chỉ quốc tế mà cả với người dân của tổ chức lãnh đạo duy nhất và toàn diện với quốc gia nó không thật như thế nào. Từ đó, cho thấy rằng, sự chính danh của Bộ Chính trị và "đại diện cho quyền lực" của nhân dân cần phải được đánh giá lại.

Thực tế cho thấy, trong nhiều năm qua, quyền lực Bộ Chính trị hay Đảng cộng sản Việt Nam bị suy giảm, không phải chỉ vì đời sống thông tin của người dân được nâng lên, nhận thức quyền làm người gia tăng, mà chính là vì Đảng cộng sản Việt Nam hay Bộ Chính trị không theo kịp nhu cầu hội nhập quốc tế về quyền con người và thực thi cam kết với nhân dân. Nhóm người đó, vẫn giữ một tư duy ấu trĩ về cái gọi là "diễn biến hòa bình", xơ cứng về cái gọi là "lợi dụng quyền tự do dân chủ", dẫn đến người dân, bằng cách này hay cách khác, không đồng tình, hoặc thậm chí phản đối những phát ngôn, lẫn chủ trương – chính sách mà Bộ Chính trị đưa ra.

Trong bối cảnh hiện nay, khi nền kinh tế - xã hội bộc lộ nhiều vấn đề, đặc biệt là những bức xúc về chủ trương – chính sách ngày càng tăng lên. Thay vì tiến hành một hoạt động "xả van nén" bằng cách sớm đưa luật biểu tình vào đời sống người dân, thì Bộ Chính trị lại tỏ ra kiêng dè, sợ hãi về hệ tiêu cực của nó. Điều này khiến cho các bức xúc xã hội không được giải tỏa, tiếp tục dồn nén và trở thành một quả bơm khí nổ trong tương lai, khi các điều kiện về kinh tế - xã hội – chính trị gây nổ cho chính nó mà Bộ Chính trị sẽ không dự liệu được (biến cố).

Ngoài ra, chia sẻ về lời "hứa với Bộ Chính trị" của Bí thư thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cũng cho thấy một điều rõ ràng, sẽ chẳng có một Luật biểu tình nào ra đời, ít nhất là trước khi ĐH Đảng tiếp theo được diễn ra.

An Viên

Nguồn : VNTB, 28/04/2019

***********************

Tuyên bố ngăn chặn biểu tình - ông Nguyễn Thiện Nhân lại hứa cuội...

Mai Tú Ân, VNTB, 27/04/2019

"Tôi là người miền Nam nói giọng Bắc. Đồng bào hãy tin tôi" Đấy là câu nói trình bày của ông Nguyễn Trọng Nhân. Vậy ta có tin được không ?

Bí thư thành ủy Thành Phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân trong một cuộc họp thành phố đã đứng lên hồ hởi hứa với Bộ Chính trị rằng, sẽ không để cho biểu tình xảy ra ở địa bàn thành phố. Ông kể lể con gà cà con dê, con cá sống vì nước rồi cuối cùng tuyên bố thành phố Hồ Chí Minh đã chính thức không có biểu tình từ tháng 6/2018. 

Ông Nguyễn Thiện Nhân về làm bí thư Thành phố Hồ Chí Minh không lâu. Với bản tính hướng nội, ít nói và hiếm thấy nụ cười trên khuôn mặt lạnh như tiền, ông tân bí thư cũng kịp cho những người dân thành phố này có được cái cảm giác rằng người lãnh đạo của họ là một anh ba toác, nói trật đề xa lắc và dù có cố tình chỉnh sửa câu chữ cho chuẩn thì thế nào Người Mặt Buồn Nguyễn Thiện Nhân cũng bị tổ trác bởi chính cái tính cách chỉn chu lời ăn tiếng nói của mình. 

Người miền Nam thường đánh giá những người đặt nặng câu chữ xã giao chỉ cốt để vừa lòng người đối thoại thì thường là kẻ xảo ngôn không đáng tin. Còn nói cho vừa lòng cấp trên thì là kẻ xu nịnh. Chưa kể ông Tân Bí Thư thường có những lời hứa bạt mạng với người dân như để phủ dụ họ chớ chưa thực hiện được bao giờ. Nhiều lời hứa lớn nhỏ của ông đã vỗ cánh bay đi, thậm chí đi luôn không trở lại. Chỉ cần lấy trường hợp bà con dân oan Thủ Thiêm đi khiếu nại được ông Bí thư hứa chắc nịch là sẽ giải quyết vụ việc trước ngày Tết. Nhưng rồi trước ngày Tết, sau ngày Tết và cho tới tận bây giờ bà con chẳng thấy ông Bí thư lẫn lời hứa thực hiện đâu cả, và dĩ nhiên là yêu cầu giải quyết cũng không thấy đâu. Thế là bà con Thủ Thiêm đã có ngay một câu chuyện cười về lời hứa trên của ông Bí thư như sau : " Khi hỏi lời hứa của ông là sẽ giải quyết vụ việc của bà con trước Tết AL thì nay đâu rồi ? Thì ông bí thư gãi đầu gãi tai nói : Tôi nói trước Tết nhưng tôi có nói trước Tết năm nào đâu".

Trở về vụ ông Bí thư hứa không để xảy ra biểu tình nữa thì nói cho vuông tròn là ông đax hứa lèo nữa khi ông cho đi cái mà ông không có. Quyền biểu tình là quyền Hiến Định của người dân và cơ quan duy nhất có thẩm quyền cho hay không cho là Quốc Hội nước Việt Nam. Chỉ có cơ quan quyền lực này mới được phép tuyên bố cấm biểu tình chứ một ông quan địa phương như ông thì chưa có cửa ra lệnh cấm đó. Hơn nữa biểu tình ở Việt Nam gần đây là do ý thức của người dân, do bức xúc với các vấn đề xã hội, môi trường mà người dân kéo nhau xuống đường biểu tình chớ không phải do tổ chức nào lãnh đạo cả. Nên cho dù là Bí thư thành phố thì ông cũng biết tìm ai cầm đầu biểu tình để làm việc đâu. Do vậy ông Nhân đã lại hứa lèo với các cấp trên của ông ở Bộ Chính trị khi nói sẽ chấm dứt được việc biểu tình của người dân.

Là một vị lãnh đạo Đảng của thành phố nhưng ông Nguyễn Thiên Nhân đã hành động lúc thì như thể nhu nhược, lúc thì lại như thể cướp núi hung hăng vào thành. Ông giống như một con cá sống ở nước ngọt lại bị đem bỏ vào nước mặn hoặc ngược lại. Hơn một năm về thành phố rồi mà dường như ông vẫn loay hoay chưa biết được hướng đi trọng tâm của mình. Hoặc cái thành phố này lớn quá vượt tầm với của mình, hoặc bản thân ông không khám nổi miếng bánh quá to. Nhưng cũng có thể là ông không có được cái tầm lãnh đạo tầm cỡ, hoặc chỉ có tầm làm lãnh đạo nhỏ cỡ tổ trưởng dân phòng hay phó hội cựu chiến binh mà thôi. 

Trong khi dự thảo về Luật Biểu Tình đã được thảo xong chờ đưa ra Quốc Hội thông qua là thành Luật Biểu Tình thì ông lại phát ngôn bất ngờ về cấm biểu tình như muốn đạp vào mặt những người dân tha thiết với việc biểu tình ôn hòa để đòi các quyền hợp pháp của người dân. Hiện nay QHVN đang khất hoãn đưa ra Luật Biểu Tình ra bỏ phiếu thành Luật vì cùng chung một căn bệnh với ông. Đó là nỗi sợ hãi kinh niên khi thấy người dân xuống đường nên chỉ còn biết cấm ngặt và theo chính sách của con lạc đà sa mạc. Cứ rúc đầu vào cát là không thấy gì hết, và không thấy nó, không nhắc đến nó là không có nó vậy. 

"Tôi là người miền Nam nói giọng Bắc. Đồng bào hãy tin tôi" Đấy là câu nói trình bày của ông Nguyễn Trọng Nhân. Vậy ta có tin được không ?

Mai Tú Ân

Nguồn : VNTB, 27/04/2019

Hùm chết để da, Lê Đức Anh để lại cái gì ?

Gió Bấc, RFA, 25/04/2019

Theo truyền thống của chế độ cộng sản, báo chí lề phải Việt Nam đang tấu khúc hùng tráng bi ai ca ngợi công đức, phẩm chất của ông Lê Đức Anh, người từng giữ những chức vụ cao ngất ngưởng : Đại tướng, Chủ tịch nước, Bộ trưởng Quốc phòng như là lãnh tụ tướng lĩnh tài ba, liêm khiết… Nhưng với người dân, với mạng xã hội, nghi vấn về những gian trá trong cuộc đời và những tội lỗi của Lê Đức Anh với đất nước, nhân dân và quân đội lại có dịp được khơi dậy sôi nổi hơn, trong đó có không ít sự thật hiển nhiên, bóc trần sự tán tụng của nền báo chí bưng bô.

Hùm chết để da, Lê Đức Anh để lại cái gì ?

Sống trong căn hộ hay có nhiều vương phủ ?

Báo Tuổi trẻ online đăng loạt bài hoành tráng về Lê Đức Anh trong đó ngày 24/4, có bài "Cái bắt tay của Chủ tịch nước trong giờ giải lao" ghi theo lời kể của tướng Hoàng Kiền về sự kiện Lê Đức Anh được bầu đi dự Đại hội Thi đua quyết thắng toàn quân tại Hà Nội và lên đọc báo cáo thành tích trước đại hội. Bài viết này dẫn ý kiến của đại tá Khuất Biên Hòa - thư ký của Đại tướng Lê Đức Anh suốt 7 năm là "Đại tướng là con người cách mạng không bao giờ dựa vào quyền chức của mình để đưa con cái vào chỗ này chỗ kia. Tất cả hoàn toàn phải noi gương bố phấn đấu" (1).

Nhà báo Huy Đức, tác giả Bên thắng cuộc đã có bài viết Chuyện "biệt thự" của Chủ tịch nước Lê Đức Anh và tướng Hoàng Kiền phản biện với báo Tuổi trẻ nguyên văn như sau :

"Nghĩa tử nghĩa tận, giờ này mà ca ngợi cựu CTN Lê Đức Anh cũng là "truyền thống tốt đẹp của báo chí nhà nước ta". Nhưng, một tờ báo chính trị như Tuổi Trẻ, ghi lời của thiếu tướng Hoàng Kiền (Kien Hoang) nói, Tướng Lê Đức Anh nói với ông ấy - "Tôi sống trong một căn hộ ở đây. Tôi không có biệt thự nào" - là rất bất cẩn.

Cho dù, mục tiêu của đại tướng Lê Đức Anh không phải là tiền bạc - ông có một vẻ ngoài giản dị gần giống như những nhà lãnh đạo cộng sản cùng thời - nhưng, về nhà cửa ông cũng không thua kém ai cả. Các con của ông, từ con của bà lớn ông để lại miền Nam, hay con của bà sau ông cưới khi ra Bắc, ai đủ tiêu chuẩn đều được cấp nhà, cấp đất. Bản thân ông, từ những ngày đầu về Sài Gòn, đã ở dinh thự mênh mông ở Pasteur.

Khác với nhiều nhà lãnh đạo có quê từ Vĩ tuyến 17 trở vô. Khi về hưu, Lê Đức Anh không trả nhà công vụ. Ông vẫn ở một dinh thự "trong Thành", số 5a Hoàng Diệu. Chỉ thỉnh thoảng ông mới vào SG, ở căn nhà đã thuộc về mình, ở Pasteur. Tôi không nghĩ Lê Đức Anh nói dối với ông Kiền. Tôi cũng không nghĩ ông Hoàng Kiền nhớ nhầm. Cách nói của tướng Kiền cũng theo truyền thống "nghĩa tử là nghĩa tận". Vấn đề là, báo Tuổi Trẻ hoàn toàn có thể xác minh để không hăm hở đưa chi tiết đó. Khen nhau như thế cũng bằng hại nhau" (2).

Ảnh chụp đoạn viết của nhà báo Huy Đức về Đại tướng Lê Đức Anh hôm 24/4/2019 trên Facebook Courtesy of Fb Truong Huy San

Đúng như Huy Đức viết, một trong những hậu duệ của Lê Đức Anh là Lê Mạnh Hà, từng là Phó chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Văn phòng chính phủ vừa bị kỷ luật khiển trách vì liên quan đến sai phạm vụ mua bán AVG. Vai trò của Hà không phải nhỏ, khả năng bị chuyển hóa thành củi theo chân Phạm Nhật Vũ và hai bộ trưởng đang mở ra trước mắt.

Lệnh không nổ súng ở Gạc Ma !

Tuy nhiên, Huy Đức chỉ mới phản biện chi tiết cụ thể mà chưa chạm đến nội dung cốt yếu của bài viết là Tướng Hoàng Kiền ca ngợi Lê Đức Anh hỏi han dặn dò các sĩ quan Hải quân giữ đất giữ biển rất tâm huyết.

Tướng Hoàng Kiền cũng là người tố cáo, yêu cầu thu hồi quyển sách "Gạc Ma vòng tròn bất tử" - quyển sách duy nhất viết về sự kiện 64 chiến sĩ Hải quân bị Trung Quốc thảm sát và cưởng chiếm Gạc Ma. Nguyên nhân chính là trong sách có dẫn lời nhân chứng còn sống sót cho rằng có lệnh cấp trên không được nổ súng.

Hình chụp vệ tinh. Đá Gạc Ma do Trung Quốc kiểm soát ở Trường Sa - Courtesy of AMTI

Trước đó, năm 2012, Thiếu tướng Lê Mã Lương, Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân, từng giữ chức Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam nói trước cuộc tọa đàm kỷ niệm cuộc chiến Gạc Ma do Trung tâm Minh triết tổ chức :

"Nó có một câu chuyện như thế này : Có đồng chí lãnh đạo cấp cao ra lệnh bộ đội ta không được nổ súng nếu như đánh chiếm cái đảo Gạc Ma hay bất kỳ đảo nào ở Trường Sa. Không được nổ súng ! Và sau này nó có một câu chuyện và nó đã được ghi vào tài liệu mà ta đã rõ rồi là khi trong một cuộc họp của Bộ Chính Trị, đồng chí Nguyễn Cơ Thạch đập bàn và nói là ai ra lệnh cho bộ đội không được nổ súng ?".

Ông Nguyễn Khắc Mai, Giám đốc trung tâm Minh Triết, giải thích lãnh đạo cao cấp ra lệnh không nổ súng chính là Lê Đức Anh, Bộ trưởng Quốc phòng thời điểm đó (3).

Cho đến nay, Nhà nước, Bộ Quốc phòng Việt Nam chưa hề có thông tin phản biện hay thừa nhận cáo buộc này, có lẽ nghi án này sẽ mãi mãi gắn với bia mộ của Lê Đức Anh.

Bán đứng Campuchia cho Trung Quốc

Không chỉ một nghi án Gạc Ma, Lê Đức Anh còn là tác nhân tham gia mật ước Thành Đô, đầu phục Trung Quốc và còn kéo cả Campuchia vào quỹ đạo của Trung Quốc. David W. P. Elliott, giáo sư ngành quản trị và quan hệ quốc tế tại Pomona College đã viết :

"Mặc dù phái đoàn Việt Nam ở Thành Đô đã đưa ra sự nhượng bộ lớn là chấp thuận đề xuất của Trung Quốc vốn có thể làm nghiêng cán cân sang hướng có lợi cho các đối thủ của Hun Sen, nhưng Nguyễn Văn Linh và Bộ trưởng Quốc phòng Lê Đức Anh đã bay tới Phnom Penh và cố gắng thuyết phục Hun Sen đồng ý hợp tác với các lực lượng Pol Pot, do bức tranh toàn cảnh là các nước đế quốc đang cố gắng tiêu diệt chủ nghĩa xã hội, và Campuchia có thể tự cứu mình bằng cách đạt được hòa giải giữa phe cộng sản của Hun Sen và phe Khmer Đỏ. Nguyễn Văn Linh nói với lãnh đạo Campuchia, "Phải thấy giữa Trung Quốc và đế quốc cũng có mâu thuẫn trong vấn đề Campuchia. Ta phải có sách lược lợi dụng mâu thuẫn này. Đừng đấu tranh với Trung Quốc đến mức xô đẩy họ bắt tay chặt chẽ với đế quốc".

Lập luận này được Lê Đức Anh mở rộng thêm :

"Mỹ và phương Tây muốn cơ hội này để xóa cộng sản. Nó đang xóa ở Đông Âu. Nó tuyên bố là xóa cộng sản trên toàn thế giới. Rõ ràng nó là kẻ thù trực tiếp và nguy hiểm. Ta phải tìm đồng minh. Đồng minh này là Trung Quốc". Hậu quả của việc làm này là "Đại sứ Việt Nam thông báo rằng sau cuộc họp này thái độ của Hun Sen đối với Việt Nam đã thay đổi – điều này cuối cùng dẫn đến cảnh Đại sứ Ngô Điền "đơn độc" buộc phải chứng kiến sự tan rã của Đảng Cộng sản Campuchia. Kết cục là Việt Nam không còn nước cộng sản nào bảo trợ cho mình, và cũng không còn nước cộng sản nào để mình bảo trợ nữa. Trần Quang Cơ có lẽ đã không đơn độc khi kết luận rằng hội nghị Thành Đô là "vết nhơ về ngoại giao của Việt Nam".

Hình minh họa. Quốc vương Campuchia Noromdom Sihanouk (trái) và Chủ tịch Lê Đức Anh ở Hà Nội AFP

Với thành tích bán nước, bán bạn bè cho Trung Quốc, Lê Đức Anh đã được bầu làm Chủ tịch nước sau đó không lâu.

Tướng bất minh gây nợ máu

VOA có bài viết "Lê Đức Anh : làm tướng giỏi, làm chính trị tồi ?" dẫn ý kiến của Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ đồng tình với lĩnh vực này. Về tài năng quân sự, ông đề cao Lê Đức Anh trong lập trường tiếp tục tiến công ở quân khu 9 sau hiệp định Paris, làm tư lệnh cánh quân phía Nam trong chiến dịch Hồ Chí Minh và thắng lợi trong cuộc chiến ờ Campuchia. Ông Cù Huy Hà Vũ vốn không phải nhà quân sự, lại ở quá xa chiến trường miền Nam và Campuchia nên không đủ thông tin và lập luận để đánh giá điều này. Thứ nhất, về tư tưởng tiến công quân sự sau hiệp định Paris chỉ thể hiện sự lật lọng, vi phạm hiệp ước quốc tế đã ký kết chứ không phải là tài năng. Thực tế, thời điểm ấy quân khu 9 cũng không có trận đánh nào có tiếng vang như trận Thường Đức ở Đà Nẵng hay trận Phước Long ở miền Đông Nam Bộ làm thay đổi tình thế, cục diện chiến trường. Ngược lại về phía Việt Nam Cộng Hòa, địa bàn này dưới sự chỉ huy của tướng Nguyễn Khoa Nam, quân đội đã giữ nguyên vẹn lãnh thổ, binh lực và hệ thống chỉ huy đến tận ngày 1-5 năm 1975 mới tan rã.

Về cánh quân hướng Tây Nam do Lê Đức Anh chỉ huy có hai nhiệm vụ là tấn công vào Sài Gòn và cắt đứt lộ 4 (Quốc lộ 1 hiện nay) ở đoạn Long An, Tiền Giang để chia cắt sự chi viện giữa Quân đoàn 4 của tướng Nam với Sài Gòn. Hồi ký của Lê Đức Anh và các tướng tá thuộc cấp đã tô vẽ với những lời có cánh về những thành tích ảo của cánh quân này, nhưng theo nghiên cứu tổng hợp của Nguyễn Đức Phương cho thấy cánh quân này đã không hoàn thành nhiệm vụ : Không đột phá sâu vào Sài Gòn trước khi Tổng thống Dương Văn Minh đầu hàng, chỉ gây gián đoạn thời gian ngắn mà không chia cắt làm chủ đươc lộ 4. Mãi sau khi dinh độc lập thất thủ, đại tá Trần Vĩnh Huyến, Tiểu khu trưởng Long An vẫn mở cuộc hành quân bộ đưa hơn 1 trung đoàn về Miền Tây để hợp quân với tướng Nguyễn Khoa Nam. Mãi đến 20 giờ ngày 30/4 do không liên lạc được với các đơn vị bạn cánh quân này tự tan rã (4).

Về chiến trường Campuchia, cho tới nay vẫn chưa công bố chính thức số lượng binh sĩ thương vong là hai vạn, bốn vạn hay 10 vạn. Tư lệnh chiến dịch giải phóng Campuchia là tướng Lê Trọng Tấn. Mũi tiến công chiến lược giải phóng Phnompenh là quân đoàn 4 của tướng Hoàng Cầm. Tướng Lê Đức Anh chỉ huy lực lượng quân khu 7 đánh một số tỉnh phía đông Campuchia chỉ là hướng thứ yếu. Trong thời gian làm tư lệnh quân tình nguyện ở Campuchia, Lê Đức Anh đã trúng kế phản gián của Ponpot bức tử hàng chục cán bộ cấp tỉnh, Bí thư tỉnh Xiêm Riệp phải tự sát, gây ra vết rạn rất lớn trong mối quan hệ hai bên Việt Nam và Campuchia, tạo thuận lợi cho PonPot kéo dài chiến tranh và tổn hao xương máu quân đội Việt Nam (5).

Gian trá hại người tiếm quyền, cố vị

Những dữ liệu ấy đủ đánh giá Lê Đức Anh có phải là tướng giỏi hay không. Việc năm 1974, Lê Đức Anh được phong vượt cấp từ đại tá lên Trung tướng được nhiều người giải thích chỉ là việc lợi ích phe cánh khi Lê Đức Anh ăn cánh với Lê Duẩn và Lê Đức Thọ.

Nếu xem chính trị theo nghĩa vương đạo làm ích nước lợi nhà, đất nước thanh bình nhân dân yên ấm thì Lê Đức Anh quả là nhà chính trị tồi. Nếu xem chính trị là kỹ thuật tranh giành quyền lực thì từ anh cai đồn điền thành chủ tịch nước và tiếp tục làm thái thượng hoàng đến khi trút hơi thở cuối cùng thì Lê Đức Anh thật sự không tồi. Trong số những lãnh đạo cộng sản Việt Nam thì người bị chính đồng đội, đồng chí tố cáo, bêu diếu ngay từ lúc đang còn sống nhiều nhất chính là Lê Đức Anh. Năm 2005, các cán bộ lãnh đạo kỳ cựu của miền Nam như Phạm Văn Xô, Nguyễn Văn Thi, Đồng Văn Cống, … liên tục có đơn tố cáo Lê Đức Anh khai man lý lịch, là cai đồn điền nhân viên phòng nhì của Pháp, không được kết nạp đảng viên (6).

Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh, Trung tá Nguyễn Minh Ngọc và nhiều sĩ quan cao cấp khác kể cả đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tố cáo vụ án gián điệp siêu nghiệm trọng ở Tổng Cục 2. Lê Đức Anh đã nâng Cục Quân Báo từ một đơn vị tình báo quân sự trực thuộc Bộ Tổng tham mưu thành Tổng Cục II, là đơn vi tình báo chiến lược trực thuộc Bộ Quốc Phòng và nguyên thủ quốc gia. Tổng cục II đã dựng ra điệp viên Sáu Sứ báo cáo hàng loạt cán bộ cao cấp liên quan đến CIA. Lê Đức Anh và đồng mưu đã sử dụng nguồn tin giả này để không chế, thanh trừng cán bộ. Mục tiêu chính của âm mưu này là triệt tiêu vai trò của tướng Giáp và giành quyền lực trong tay mình.

Ông Võ Viết Thanh, thứ trưởng Bộ Công An đã trực tiếp điều tra bắt được Sáu Sứ và phá vỡ âm mưu này và bị trả giá là mất chức và quay về Thành phố Hồ Chí Minh làm Phó Chủ tịch.

Tiếp đó, Lê Đức Anh dựng Lê Khả Phiêu lên làm Tổng Bí Thư và giữ vai Cố Vấn để thao túng nhưng khi thấy Lê Khả Phiêu không thần phục còn lập ra tổ chức A 10 để theo dõi chính mình Lê Đức Anh đã lật đổ Phiêu (7).

Con đường hoạn lộ của Lê Đức Anh tắm đầy máu của đồng đội và cấp trên. Hậu quả việc rước voi giày mả tổ, mở đường cho Trung Quốc xâm chiếm, khống chế Việt Nam của Lê Đức Anh đối với dân tộc, đất nước sẽ còn kéo dài.

Đảng cộng sản và nhà cầm quyền Việt Nam sẽ tổ chức quốc tang, báo chí lề phải đang sẽ rầm rộ tán tụng, điếu văn sẽ là lời xưng tụng có cánh công đức của Lê Đức Anh, nhưng sự thật lịch sử sẽ không bị che phủ. Ngôi đền rộng 4000 m2 mà chính quyền đang gấp rút trùng tu sẽ trở thành địa phủ của tội ác mà bia miệng người đời nguyền rủa.

Điều quan trọng là càng bưng bít những tội ác của lãnh đạo đời trước, lãnh đạo thế hệ sau của đảng cộng sản Việt Nam càng đào sâu hơn cái hố chôn vùi danh dự của mình.

Gió Bấc

Nguồn : RFA, 25/04/2019

***************

Người chết để tiếng…

Mặc Lâm, VOA, 25/04/2019

Trong lịch sử Đảng Cộng Sản Việt Nam có lẽ người bị nghi ngờ về hành vi lẫn lý lịch không minh bạch lại leo lên tới chức vụ cao nhất (Chủ tịch nước) đang có rất nhiều nguồn dư luận tranh cãi là công hay tội so với bề dày hoạt động cách mạng của ông : Đại tướng Lê Đức Anh.

Ông Lê Đức Anh đọc bài diễn văn cuối cùng tại kỳ họp Quốc hội 1997.

Cuộc tranh luận bắt đầu từ một bài viết ngắn trên trang Facebook của Lê Mạnh Hà, con trai Lê Đức Anh : "44 năm trước đại tướng Lê Đức Anh chỉ huy một cánh quân trong đội quân huyền thoại tiến về Sài Gòn thống nhất đất nước, mang lại hòa bình cho dân tộc. Ông sẽ là người cuối cùng trong Bộ chỉ huy chiến dịch năm ấy ra đi mãi mãi".

Bài viết nhận được hàng ngàn phản hồi của người đọc và trong đó câu chuyện Gạc Ma được đem ra làm làm vũ khí chống lại Đại tướng Lê Đức Anh thay vì vinh danh những gì mà con trai ông cố gắng đánh bóng cho cha mình sau khi ông mất.

Trong khi giữ chức vụ Bộ trưởng Quốc Phòng, Ông Anh là người có công vận động, kết nối, tiếp xúc với các nhân vật trong Bộ chính trị Việt Nam làm cho cuộc gặp gỡ "Hội nghị Thành Đô" hình thành để từ đó lịch sử cận đại Việt Nam lắp thêm một trang bí ẩn về nội dung cuộc gặp gỡ này khiến cho đất nước ngày một dính chặt hơn với Trung Quốc, nơi có một chính phủ luôn muốn Việt Nam thành chư hầu qua nhiều cuộc chiến tranh trong suốt chiều dài lập quốc.

Nếu xét về công thì có lẽ Lê Đức Anh là người có công giữ vững đảng Cộng sản Việt Nam cho tới ngày nay. Ngay khi Liên xô sụp đổ Lê Đức Anh đã chủ động đưa Việt Nam vào gần hơn với Trung Quốc sau cuộc chiến tàn khốc 1979 làm cho hàng trăm ngàn dân quân Việt Nam thiệt mạng. Nhưng nếu xét về tội thì Lê Đức Anh có lẽ cũng không thiếu bằng chứng xác thực cho việc quá lo sợ sức mạnh của Trung Quốc mà ra lệnh cho bộ đội tại Gạc Ma phải nhịn nhục, không được nổ súng đối với người bạn đã giết dân mình tại sáu tỉnh biên giới phía bắc.

Câu chuyện "không được bắn" không phải bây giờ mới kể mà từ nhiều năm trước khi thiếu tướng Lê Mã Lương, Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân, từng giữ chức Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam nói trước cuộc tọa đàm kỷ niệm cuộc chiến Gạc Ma do Trung tâm Minh triết tổ chức, Tướng Lê Mã Lương cho biết rằng : "Có đồng chí lãnh đạo cấp cao ra lệnh bộ đội ta không được nổ súng nếu như đánh chiếm đảo Gạc Ma hay bất kỳ đảo nào ở Trường Sa. Không được nổ súng ! Và sau này nó đã được ghi vào tài liệu mà ta đã rõ rồi là khi trong một cuộc họp của Bộ Chính Trị, đồng chí Nguyễn Cơ Thạch đập bàn và nói là ai ra lệnh cho bộ đội không được nổ súng ?"

Hơn mười năm sau, nhà văn Phan Trí Đỉnh đưa ra bài viết trong đó cho biết Tiến sĩ Lê Đăng Doanh là một trong nhiều người chứng kiến ông Nguyễn Cơ Thạch đập bàn vì cái lệnh phản quốc này do Lê Đức Anh ra lệnh.

Trong một bài phỏng vấn của tôi trên RFA, Tiến sĩ Nguyễn Văn Khải người tham dự buổi hội thảo có phát biểu của tướng Lê Mã Lương cho biết nhận xét của ông về việc tướng Lương công khai điều mà Bộ quốc phòng Quân đội Nhân dân Việt Nam giấu kín sau sự cố Gạc Ma : "Câu đó của Lê Mã Lương là hoàn toàn đúng bởi vì những năm 80 tôi là Tiến sĩ Thiếu tá và có anh họ là Lê Ngọc Hiền là Thứ trưởng Quốc phòng, Lê Trọng Tấn là Tổng Tham mưu trưởng quân đội cho nên những chuyện này chúng tôi biết cả".

Cùng lúc, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, một nhà ngoại giao kỳ cựu, am hiểu sâu sắc vấn đề Trung Quốc đánh giá quyết định không nổ súng của Bộ trưởng Quốc phòng Lê Đức Anh : "Tôi cho rằng lúc bấy giờ ông Lê Đức Anh được đưa lên làm Bộ trưởng Quốc phòng mà làm cái việc như thế là một việc phản quốc. Ra lệnh không được bắn lại để cho Trung Quốc nó giết chiến sĩ của mình như là bia sống thì tôi cho đó là một hành động phản động, phản quốc. Ông Lê Đức Anh là cai đồn điền cao su của một người tình báo của Pháp chứ ông ta không phải tham gia cách mạng lâu dài gì đâu. Chẳng qua ông ấy khai man lý lịch rồi thì được lòng ông Lê Đức Thọ, ông Lê Đức Thọ cứ đưa ông ấy lên vù vù trở thành Bộ trưởng Quốc phòng, sau này thành chủ tịch nước. Cái điều đó những người biết chuyện như tôi lấy làm đau lòng lắm và cho là một nỗi nhục của đất nước".

Không thể cho là Thiếu tướng Lê Mã Lương, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh hay Tiến sĩ Nguyễn Văn Khải là người vu cáo cho một sự việc tày trời như vậy. Hơn nữa câu chuyện của Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch cũng không thể là một chuyện hư cấu khi các nhân vật chứng kiến câu chuyện này vẫn còn sống và làm nhân chứng cho một giai đoạn lịch sử thương tâm của đất nước.

Đại tướng Lê Đức Anh vừa qua đời hưởng thọ 99 tuổi trong khi ông từng bị đột quỵ nặng nhiều chục năm về trước. Đây là phép lạ mà một người bị tai biến như ông vượt qua được cái chết để tiếp tục tận hưởng thành quả mà ông đã tạo dựng trên đất nước này. Tuy nhiên thành quả ấy bị người dân oán thán hơn là ca tụng vì máu của những người lính Gạc Ma.

Cọp chết để da cho người đời làm thảm lót chân, trong khi người chết để lại tiếng thơm hay bốc mùi tùy vào hành vi lúc còn sống. Lịch sử rất công bằng không ai có thể thay đổi hay bóp méo nó để một kẻ phản quốc lại có thể trở thành anh hùng.

Công trạng của một Đại tướng thường được chính thể mà người ấy phục vụ đẩy lên tới trời, nhưng khi thể chế thay đổi thì hầu như ngay lập tức, tiếng xấu dành cho họ cũng sẽ nổi lên từ nhân dân, những người theo dõi lịch sử bằng đôi mắt không vướng bận lợi lộc hay bè phái.

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 25/04/2019

***********************

Lê Đức Anh - Giang Trạch Dân và cuộc họp 'kiên định con đường xã hội chủ nghĩa'

BBC tiếng Việt, 26/04/2019

Báo Việt Nam vừa giới thiệu lại lời cố Đại tướng Lê Đức Anh và lãnh đạo Giang Trạch Dân của Trung Quốc hồi 1991 cùng đồng ý 'bảo vệ Chủ nghĩa Xã hội' và sự lãnh đạo của hai đảng cộng sản trong bối cảnh Liên Xô tan rã.

Tổng bí thư Giang Trạch Dân của Trung Quốc ký hiệp định biên giới với những lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô tại Moscow năm 1991. Sau đó, Liên Xô tan rã, gây choáng cho ban lãnh đạo Trung Quốc.

Trang VietnamNet (24/04/2019) có bài "Phút gặp riêng giữa Đại tướng Lê Đức Anh và ông Giang Trạch Dân" trích lại nhiều đoạn trao đổi giữa hai người mà ông Lê Đức Anh ghi lại trong hồi ký.

Tại cuộc họp ở Bắc Kinh vào tháng 7/2019, Bộ trưởng Quốc phòng Lê Đức Anh với tư cách là đặc phái viên của Tổng bí thư Đỗ Mười, đã cùng ông Hồng Hà, trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng, được các quan chức cao cấp Trung Quốc đón tiếp.

Cùng nhau vì chủ nghĩa xã hội

Đây là thời điểm mà như Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Giang Trạch Dân nói với khách Việt Nam, người Trung Quốc "giật mình" (xúc mục kim tâm) trước sự sụp đổ của Đảng Cộng sản Liên Xô.

Giới quan sát cho rằng đây là lý do khiến ai đảng cộng sản ở Trung Quốc và Việt Nam "tìm đến nhau" sau nhiều năm thù địch, kể từ Cuộc chiến Biên giới 1979.

Những gì đoàn Việt Nam và phía chủ nhà phát biểu xác nhận điều này.

Đại tướng Lê Đức Anh đã cảm ơn viện trợ của Bắc Kinh cho Hà Nội trong hai cuộc kháng chiến và ca ngợi Trung Quốc trong hoàn cảnh mới, làm chỗ dựa cho Việt Nam :

"Bây giờ Trung Quốc hơn một tỷ dân, đang tiến lên chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đó là viện trợ to lớn nhất, không thể đánh giá hết được".

Đáp lời, Tổng bí thư Giang Trạch Dân nói :

"Tôi nghe thông báo về Đại hội 7, thấy các đồng chí kiên trì con đường xã hội chủ nghĩa, kiên trì chủ nghĩa Mác - Lênin, tự đáy lòng tôi thấy rất phấn khởi".

Ông Lê Đức Anh nói thêm, khẳng định "sự phấn khởi trước lập trường quan điểm" của lãnh đạo Trung Quốc, và "niềm tin ở tương lai xã hội chủ nghĩa".

Hai ông Lê Đức Anh và Giang Trạch Dân gặp nhau trong tình đồng chí hồi tháng 7/1991

"Trong thời điểm này, Trung Quốc đóng vai trò cực kỳ to lớn trước sự tồn vong, còn hay mất của chủ nghĩa xã hội, của phong trào độc lập dân tộc trên thế giới. Đó là nhận thức sâu sắc của chúng tôi.

"Về phía Việt Nam, chúng tôi kiên trì con đường xã hội chủ nghĩa. Tất nhiên không cần lập mặt trận chống ai, nhưng Trung Quốc ổn định, vững, là niềm cổ vũ lớn cho phong trào cộng sản quốc tế".

Cũng tại cuộc gặp, ông Giang Trạch Dân nêu ra các nguy cơ và cho đoàn Việt Nam biết sự kiên định bảo vệ Đảng cộng sản và đường lối xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc là gì.

Đó là chống mọi âm mưu lật đổ, chống cách dùng chế độ đa đảng để lật đổ Đảng Cộng sản.

Ngoài ra là việc coi các nước phương Tây muốn dùng chiêu bài dân chủ, tự do, nhân quyền để thực hiện "diễn biến hòa bình".

Trung Quốc kiên quyết bác bỏ con đường nghị viện kiểu phương Tây, không cho phép có đảng đối lập, cảnh giá với tư tưởng luân phiên nắm chính quyền.

Thêm nữa, quân đội nhân dân phải tuyệt đối đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Và tuyên truyền quả thật phải không ngừng cải tiến, đi sâu vào lòng người...Về công tác tư tưởng, phải tính đến sự phát triển của khoa học kỹ thuật, dùng truyền thông hiện đại cho tuyên truyền.

Trung Quốc cũng nói họ chống cả tự do hóa tư sản nhưng học tập kỹ thuật tiên tiến, cách quản lý khoa học, văn hóa ưu tú của tư sản.

Cuối cùng là quan điểm chuyển hướng cải cách mở cửa, khuyến khích nước ngoài đầu tư nhưng phải tôn trọng pháp luật.

Một kết quả ngay lập tức của cuộc gặp Giang Trạch Dân - Lê Đức Anh là vào tháng 11/1991, Tổng bí thư Đỗ Mười và Thủ tướng Võ Văn Kiệt sang thăm chính thức TQ.

Hai bên đã ra bản thông cáo chung và ký hiệp định chính thức bình thường hóa quan hệ .

Cho đến nay, giống như Trung Quốc, Việt Nam vẫn kiên định theo con đường chủ nghĩa xã hội

Đặc biệt họ cũng ký kết "quan hệ bình thường giữa hai đảng sau hơn 10 năm trắc trở", theo báo Việt Nam.

Sau nhiều năm nhìn lại, hiện có hai dòng quan điểm về việc bình thường hóa quan hệ Trung - Việt những ngày cuối của Chiến tranh Lạnh.

Một quan điểm cho rằng đây là điều tích cực cho môi trường địa chính trị chung tại Đông Nam Á, sau nhiều 'cuộc chiến Đông Dương' liên tiếp và tạo cơ hội cho VN có hòa bình để đổi mới, phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế.

Một quan điểm khác, phổ biến trong một số giới ở Việt Nam và hải ngoại, cho rằng để đổi lấy bình thường hóa, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nghiêng về phía Trung Quốc trong nhiều năm sau đó.

Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh qua đời ở Hà Nội hôm 22/04, hưởng thọ 99 tuổi.

Ông cũng từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng trong thời gian có các cuộc pháo kích xuyên biên giới Việt - Trung của cả hai bên, và khi xảy ra trận Gạc Ma 14/3/1988, với ít nhất 64 bộ đội Việt Nam bị Trung Quốc bắn chết hết và chiếm đảo.

Nguồn : BBC tiếng Việt, 26/04/2019

30/4, không chỉ là chuyện ‘quá khứ’

Mạnh Kim, VOA, 26/04/2019

Trong khi trong nước giăng ra cờ phướn "Mừng ngày giải phóng thống nhất đất nước" thì kiều bào tại nhiều nước lại mặc niệm "Ngày Quốc hận". Khi những câu chuyện "chiến thắng" của phía "bên này" được đắc ý tung ra thì "bên kia" người ta nhắc nhau những bi kịch không thể quên trong nhà tù cộng sản lẫn những giọt nước mắt cay xót của lớp lớp thuyền nhân. 44 năm sau ngày 30/4/1975, oán hận giờ còn được chất thêm, không chỉ với gánh nặng quá khứ...

The Vietnam War poster.

Trong bản "Hướng dẫn tuyên truyền kỷ niệm 44 năm ngày giải phóng miền Nam 30/4" đưa ra ngày 4/4/2019, Ban Tuyên giáo Đảng cộng sản Việt Nam "chỉ đạo" :

- Tuyên truyền giá trị, ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ; đường lối cách mạng Việt Nam, đường lối kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Đảng ta ; khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh về đường lối chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, đánh địch bằng ba mũi giáp công, trên cả ba vùng chiến lược trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

- Nêu bật sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tinh thần chủ động, sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường của quân và dân ta ; sức mạnh của hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam ; sự giúp đỡ to lớn của bạn bè quốc tế và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới đối với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc của nhân dân ta ; những nét đặc sắc của nghệ thuật quân sự Việt Nam, đỉnh cao là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước…

- Tuyên truyền về thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại và xây dựng Đảng của đất nước, của tỉnh và các đơn vị, địa phương trong thời gian qua, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế hiện nay ; khẳng định sự kế thừa, phát huy tinh thần "quyết thắng" và chủ động nắm bắt thời cơ trong chiến dịch Hồ Chí Minh mùa Xuân 1975 để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế…

Với bài Xuyên tạc lịch sử chính là phá hoại tương lai, báo Quân Đội Nhân Dân ngày 22/4/2019 đã nã phát đạn "chào mừng ngày thống nhất" theo chỉ đạo Tuyên giáo. Bài báo viết :

"Cứ đến dịp kỷ niệm 30/4 hằng năm, lại xuất hiện những cụm từ cũ rích, cố tình tô vẽ lại những quan điểm sai lầm. Gần đây, trên một trang xưng là của cộng đồng người Việt ở nước ngoài vẫn nhắc lại những từ ngữ như "tháng Tư là tháng "vo gạo bằng nước mắt", "mùa quốc hận-tháng tư đen". Nhiều trang mạng viết coi cuộc kháng chiến thực chất chỉ là nội chiến, là chiến tranh ủy nhiệm, chiến tranh ý thức hệ nên không có gì đáng tự hào. Một số ít người tự cho mình là cấp tiến, tùy tiện phán xét quá khứ, cho rằng kỷ niệm ngày chiến thắng không phải là một việc "tử tế"… Sự dối trá, hèn hạ phỉ báng lịch sử, khơi gợi hận thù để lặp lại sai lầm, kích động mâu thuẫn… không chỉ là hành động vô luân, vô ơn với tiền nhân, với người hy sinh vì hòa bình, độc lập, thống nhất mà còn là sự phá hoại tương lai của dân tộc. Chúng ta phải kiên quyết lên án, xóa bỏ những tư tưởng ấy để "mở nền thái bình muôn thuở", "dập tắt chiến tranh muôn đời".

Bản "Hướng dẫn tuyên truyền kỷ niệm 44 năm ngày giải phóng miền Nam" cùng với bài báo trên cho thấy, chiến tuyến "quốc-cộng" vẫn còn sờ sờ. Phân biệt "địch-ta" giữa những người mang chung dòng máu vẫn không hề biến mất. Lòng hận thù và nghi kỵ vẫn chưa nguôi. Thậm chí mới đây, trong buổi gặp kiều bào tại Cộng hòa Czech ngày 17/4/2019, Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, còn nói : 

"Khi tôi đón ông Donald Trump vào thăm chính phủ, thì ổng cầm lá cờ Việt Nam ổng đưa lên cao thế này… Đó là gì ? Là bọn phản động, lưu vong người Việt và chống chúng ta rã rời chân tay luôn" ! Ai "chân tay rã rời", trong số "kiều bào ta ở nước ngoài là một phần máu thịt không thể tách rời" ?

44 năm qua, chưa có dịp 30/4 nào mà vấn đề hòa hợp-hòa giải được chính thức đặt ra. Bất luận nhai đi nhai lại rằng "Hòa hợp, hòa giải dân tộc là một chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước ta, được nhân dân Việt Nam, bạn bè quốc tế công nhận" – như được lặp lại lần nữa trong bài viết trên tạp chí Quốc Phòng Toàn Dân ngày 22/03/2019, chưa thời điểm 30/4 nào mà những kẻ "chiến thắng" mời người "thua cuộc" trở về cùng ngồi trên một bàn với nghị trình và lộ trình xóa bỏ hận thù quá khứ để xây dựng tương lai chung. Chế độ cộng sản, từ 1975 đến nay, vẫn giương súng bắn vào "kẻ thù quá khứ", trong khi luôn tránh né nguồn gốc và nguyên nhân tại sao "bọn phản động và lưu vong người Việt" cứ mãi "khơi gợi hận thù". Những cái chết vùi thây trong trại "cải tạo" hay cảnh người ăn thịt người trong các chuyến vượt biên liệu có thể được xóa toẹt đi, khi mà, thậm chí một lời xin lỗi còn chưa được đưa ra ?

44 năm dẫn dắt đất nước "mở nền thái bình muôn thuở", "chế độ mới" đã thay thế "chế độ cũ" bằng gì ? Một nền chính trị "bát nháo, đảo chính triền miên" với hệ thống chính quyền "tham nhũng tận cùng", như cách mà hai nền Đệ nhất và Đệ nhị Việt Nam Cộng Hòa được hệ thống tuyên truyền cộng sản miêu tả, đã được thay bằng một chính thể tham nhũng tệ hại gấp bao nhiêu lần ? Chế độ mới không chỉ có một "gia đình trị" mà nhan nhản "gia đình trị". Nền chính trị "chế độ mới" chưa từng xảy ra đảo chính nhưng các cuộc thanh trừng chặt chém phe nhóm bây giờ đã trở thành "trò chơi vương quyền" ngày càng khốc liệt lôi kéo sự theo dõi hồi hộp trong hứng thú của "một bộ phận không ít người dân". Đằng sau bức màn nhung của cuộc chiến cung đình, người dân mặc tình đồn đoán ai lên, ai xuống ; thậm chí ai giết ai và kẻ nào chết vì bị đầu độc gì. Một nền chính trị như thế có thể được gọi là "ổn định" ?

"Cái gọi là "tự do báo chí của Việt Nam Cộng Hòa" như một số kẻ vẫn rêu rao thực chất chỉ là lừa bịp, giả dối" – báo Nhân Dân (trong bài Sự thật không thể chối cãi, số ra ngày 31/08/2018) viết. Tuy nhiên, hệ thống "báo chí cách mạng" của chế độ cộng sản có sự kiện nào tương tự "Ngày Ký giả đi ăn mày" như miền Nam trước 1975 để phản đối kiểm duyệt báo chí ? Chế độ mới không "lê máy chém đi khắp miền Nam" nhưng họ kéo máy ủi đi khắp tỉnh thành cả nước trong các vụ cưỡng chiếm đất đai. Chế độ mới đã thay nền giáo dục Việt Nam Cộng Hòa từng được đánh giá cao nhất nhì Đông Nam Á thành một môi trường giáo dục bệ rạc cùng tình trạng suy thoái đạo đức tuột xuống tận cùng… 44 năm đằng đẵng đã đạt được những "thành tích" như thế, trong tiếng vỗ tay tự huyễn và trong sự mỉa mai của người dân khi họ cười cợt với những "tự hào quá, Việt Nam !"…

30/4 bây giờ không chỉ là sự nhắc lại quá khứ. Nó còn là dịp nhìn lại quê hương hiện tại với sự tự vấn rằng "Việt Nam quê hương tôi" sẽ tiếp tục điêu tàn và tan hoang đến mức nào, để người dân lại nổi điên trước sự hỗn loạn giáo dục, để những tiếng than van vận nước nổi trôi trước sự thao túng của "người anh em" Trung Quốc lại cất lên không ngưng, để cơn tức giận lại nổ bùng trước sự chứng kiến các vụ lũ lượt tháo chạy ra nước ngoài của "cán bộ cộng sản" nhằm tránh "thụ hưởng" những "thành tựu" mà "Đảng quang vinh" của họ mang lại. "Hận thù 30-4" giờ đây không chỉ liên quan quá khứ và sự cần thiết của việc thể hiện cụ thể chuộc lỗi quá khứ. Oán ghét và mâu thuẫn bây giờ còn là vấn đề của hiện tại và sự cần thiết điều chỉnh để sửa sai hiện tại. 44 năm sau cuộc nội chiến ý thức hệ, chính quyền cộng sản giờ đã "thành công" trong việc tạo ra một cuộc chiến "ý thức hệ" khác, mỗi lúc mỗi âm ỉ gay gắt, giữa khao khát dân chủ của người dân và cái "mô hình" gọi là "dân chủ tập trung" của chế độ. Trong cuộc xung đột "nội chiến" mới này, không còn là cuộc đọ súng của hai miền Nam Bắc. Nó là cuộc đối đầu giữa người dân từ Bắc xuống Nam trên một quốc gia thống nhất, với một chế độ cai trị đang "rã rời chân tay" bởi sự dối trá và bao che dối trá của họ chưa bao giờ bị lật tẩy nhanh bằng lúc này.

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 26/04/2019

***********************

Cộng thắng, thắng ai, thắng cái gì ?

Thiện Ý, VOA, 25/04/2019

Trong bài trước, trên diễn đàn này của Đài VOA, chúng tôi đã viết về "nỗi uất hận" của "Bên thua cuộc" là Việt quốc, qua tiêu đề "Quốc hận, hận ai, hận cái gì, hận để làm gì ?". Bài viết này chúng tôi viết về"nỗi vui mừng" của "Bên thắng cuộc" là Việt cộng với tiêu đề"Cộng thắng, thắng ai, thắng cái gì, thắng để làm gì ?". Đúng như nhận xét lúc sinh thời của Ông Võ Văn Kiệt, cố cựu Thủ tướng chính phủ Việt cộng, đại ý rằng : Chiến tranh Việt Nam kết thúc đã là niềm vui, nhưng cũng là nỗi buồn của hàng triệu người Việt Nam.

Bộ đội cộng sản Bắc Việt cầm cờ Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam tràn vào dinh Độc Lập ở Sài Gòn ngày 30 tháng Tư, 1975.

Vì vậy bên vui mừng Việt cộng (Đảng và Chính quyền cộng sản Việt Nam) đã coi ngày 30/4/1975 là ngày "Đại thắng" và hàng năm thường ăn mừng với hình thức và mức độ "hoành tráng" tùy theo tình hình thực tế và nhu cầu tuyên truyền chính trị đòi hỏi ; song cường độ nhiệt thành dường như giảm dần theo thời gian. Vì sao vậy ? Qua bài này, người viết muốn trả lời phần nào cho câu hỏi này.

I. Cộng thắng : thắng ai, thắng cái gì, thắng để làm gì ?

Cộng thắng Quốc, cướp được chính quyền quốc gia ở nửa nước Miền Nam, để xây dựng chủ nghĩa xã hội trên cả nước.

Đó là mục tiêu chiến lược được Đại Hội Toàn đảng Cộng sản Việt Nam (ngụy trang Đảng Lao Động Việt Nam) lần thứ III họp từ ngày 5 đến ngày 10/09/1960 ởHà Nội. Tham dự đại hội có tất cả là 525 đại biểu chính thức và 51 đại biểu dự khuyết, thay mặt cho 50.000 đảng viên lúc bấy giờ. Ông Hồ Chí Minh được bầu là Chủ tịch đảng, Lê Duẩn được bầu là Bí thư Thứ nhất. Nghị quyết của Đại Hội này đã hạ quyết tâm xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Miền Bắc làm hậu phương lớn để"giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước dưới chế độ xã hội chủ nghĩa.

II. Việt cộng đã thực hiện các mục tiêu chiến lược thế nào để thắng ?

1. Việt cộng đã thành đạt hai mục tiêu thắng Việt quốc, cướp được chính quyền Quốc gia Nam Việt Nam

Thành quả này có được nhờ các yếu tố chủ quan và khách quan sau đây :

- Chủ quan (về phía Việt cộng) trong chiến tranh, Việt cộng đã huy động, tận dụng được nhân lực, tài lực nhân dân Miền Bắc và lôi kéo được một số ít nhân dân Miền Nam lao vào cuộc chiến, nhờ vững về tổ chức, giỏi về tuyên truyền lừa mị nhân dân và quốc tế, đi kèm bạo lực, khủng bố cưỡng bách tận tình.

Vững về tổ chức vì chỉ có một đảng duy nhất nắm quyền trong một chế độ độc tài toàn trị cộng sản.Những người lãnh đạo chính quyền, quân đội cộng sản Bắc Việt hầu hết tập trung tâm lực vào cuộc chiến với quyết tâm chiến thắng. Việt cộng giỏi tuyên truyền lừa mị khi dùng chiêu bài "ngụy dân tộc" (từ thời kháng chiến chống Pháp) để phát động chiến tranh cộng sản hóa Miền Nam dưới ngọn cờ "Chống Mỹ cứu nước, giải phóng dân tộc", để kích động lòng yêu nước và tinh thần chống ngoại xâm của nhân dân. Đối với những người dân nào biết được ý đồ này, không tin vào những sự tuyên truyền dôi trá của Việt cộng, nhưng vẫn phải tham gia cuộc chiến, không thể có sự chọn lựa nào khác. Vì nếu không họ sẽ bị các công cụ bảo vệ" nền chuyên chính vô sản" như công an, quân đội, pháp trường nghiền nát hay bị chế độ tem phiếu hộ khẩu xiết chặt dạ dày… (*).

- Khách quan (về phía Việt quốc) do phải thực hiện một chế độ dân chủ pháp trị phôi thai trong khung cảnh chiến tranh nên có nhiều kẽ hở để Việt cộng lợi dụng dân chủ cài cấy người vào nội bộ chính quyền các cấp, dân sự cũng như quân sự và các tôn giáo, tổ chức dân sự lỏng lẻo. Đồng thời, tìm cách mê hoặc, lôi kéo tuổi trẻ, thanh niên, sinh viên học sinh vào các phong trào "chống Mỹ cứu nước" gây bất ổn triền miên xã hội Miền Nam.

Ngoài ra, cũng phải thừa nhận, là đã có nhiều vấn đề ngay trong các cấp lãnh đạo của chính quyền Miền Nam, liên quan đến quyền lực và sự dựa dẫm vào Hoa Kỳ. Đồng thời, mặt trận tuyên truyền cũng là nơi thể hiện sự yếu kém của chính quyền miền Nam, không củng cố và làm sáng tỏ đượcvai trò chính thống của chính quyền và "Chính nghĩa quốc gia, dân tộc, dân chủ" trong nhân dân và trên trường quốc tế ; nên đã bị "ngụy nghĩa cộng sản, phi dân tộc, phản dân chủ" giật mất chính nghĩa để biến thành "bên thua cuộc" một cách phi lý, bất công gây uất hận cho bên "Việt quốc" là thế.

- Nhận định : Cộng có thắng Quốc thật không ?

Sự thật, khách quan và công bình hơn, như chúng tôi đã trình bày trên diễn đàn này một số bài viết về thực chất chiến tranh Việt Nam. Rằng đó là cuộc chiến tranh giữa hai phe, bốn bên. Hai phe đó là phe xã hội chủ nghĩa và phe tư bản chủ nghĩa (chiến tranh ý thức hệ toàn cầu) ; với bốn bên Liên Xô và Trung quốc, bên Hoa Kỳ và đồng minh (ngoại chiến) ; bên Việt cộng và bên Việt quốc (nội chiến quốc-cộng). Cả hai cuộc chiến này cùng diễn ra trên chiến trường Việt Nam, trùng lắp không gian và thời gian, nhưng khác ý đồ, lợi ích của các bên tham chiến muốn thành đạt qua cuộc chiến thường gọi chung là cuộc "Chiến tranh Việt Nam". Cuộc chiến này đã chấm dứt vào ngày 30/4/1975, sau khi bên cộng sản Bắc Việt đánh bại hoàn toàn bên quốc gia Nam Việt, thôn tính được Miền Nam, thống nhất đất nước dưới chế độ xã hội chủ nghĩa.

Như vậy theo ý nghĩa thông thường, phe xã hội chủ nghĩa đã thắng phe tư bản chủ nghĩa trong cuộc chiến tranh ý thức hệ toàn cầu giữa cộng sản chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa, thông qua cuộc chiền tranh cục bộ tại Việt nam, vì đã giành thêm lãnh địa toàn cõi Việt Nam cho phe xã hội chủ nghĩa. Hay nói cách khác một cách cụ thể là bên Liên Xô và Trung quốc đã thắng bên Hoa Kỳ và đồng minh trong cuộc chiến tranh cục bộ Việt Nam. Đồng thời, bên Việt cộng cũng đã thắng bên Việt quốc trong "cuộc chiến tranh quốc-cộng" tại Việt Nam ( thắng một giai đoạn của cuộc "Nội chiến ý thức thức hệ Quốc-Cộng", hai giai đoạn kia là "Tiền chiến tranh Quốc-Cộng" (1930-1954) và "hậu chiến tranh Quốc-Cộng" từ 1975 đến nay vẫn chưa kết thúc).

Thế nhưng như chúng tôi đã đưa ra nhận định nhiều lần, rằng đó chỉ là "chiến thắng biểu kiến" (coi vậy chứ không phải vậy). Vì chiến tranh Việt Nam đã kết thúc nhanh gọn, bị động và bất ngờ cho hai bên nội chiến Quốc-Cộng ; cùng với diễn biến các sự kiện vào những ngày tháng cuối cùng trước và sau khi khi kết thúc cuộc chiến một cách không bình thường, tựa hồ như một kịch bản tiền định… Vì nếu việc kết thúc chiến tranh Việt Nam quả là một "thắng lợi thật" của phe xã hội chủ nghĩa trong đó có "bên thắng cuộc" Việt cộng, thì tình hình Việt Nam và thế giới phải biến chuyển theo chiều hướng khác với thực tế kể từ sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc vào ngày 30/4/1975.

Thực tế hợp luận lý (logic) phải là phe xã hội chủ nghĩa, cụ thể là các cường quốc cộng sản hàng đầu như Liên Xô, Trung Quốc, phải tìm mọi cách và dồn mọi nỗ lực chi viện tối đa cho chế độ cộng sản Việt Nam vượt qua những khó khăn hậu chiến, tạo điều kiện cho Việt Nam phát triển đến cường thịnh. Ðể làm gì ? – Ðể phát huy thắng lợi Việt Nam nhằm lôi kéo, mời chào các nước nghèo đói, chậm tiến trong vùng hãy noi gương Việt Nam, lao vào "một cuộc chiến tranh cách mạng, chiến tranh giải phóng dân tộc…" để đạt mục tiêu lật đổ các chính quyền tư sản, xóa bỏ "các chế độ người bóc lột người" để thay thế bằng các chế độ "Xã hội chủ nghĩa" ; rằng hãy theo gương Việt Nam, để trong "Chiến tranh cách mạng, chiến tranh giải phóng" sẽ được trợ giúp tối đa về vũ khí, lương thực để đánh thắng các chính quyền "phản động" ; và sau chiến tranh cũng sẽ được Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã hội chủ nghĩa anh em khác viện trợ ồ ạt, vô điều kiện trong "tinh thần quốc tế vô sản", để cùng nhau thực hiện cuộc cách mạng vô sản toàn cầu, xây dựng thành công "xã hội xã hội chủ nghĩa" tại mỗi nước, tiến tới xã hội viên mãn toàn cầu : "Xã hội cộng sản" với đỉnh cao là "Thiên đường Cộng sản" trong viễn tưởng !

Thế nhưng thực tế trái ngược là, chỉ sau trên dưới 15 năm chiến tranh Việt Nam kết thúc (1975-1991), Liên Xô và toàn hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa quốc tế sụp đổ, chỉ còn sót lại bốn nước trong đó có Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là sao ?

Nay thì thực tế ngày càng cho thêm dữ kiện đầy đủ để mọi người Việt Nam có thể đi đến thống nhất nhận định, rằng cuộc chiến tranh Việt Nam thực chất chỉ là cuộc nội chiến ý thức hệ do các cường quốc phát động và tiến hành trên đất nước Việt Nam, thông qua các cá nhân, tập đoàn bản xứ tri tình (Việt cộng) hay ngay tình (Việt quốc) làm công cụ, xô đẩy nhân dân Việt nam vào một cuộc chiến tranh cốt nhục tương tàn. Hậu quả bi thảm của cuộc chiến tranh này đất nước và dân tộc Việt Nam phải gánh chịu, sau khi ý đồ và lợi ích chiến lược trong vùng của các cường quốc đã đạt được thông qua cuộc chiến Việt Nam.

Và vì vậy, cuộc chiến tranh Việt Nam kết thúc như thế, không phải là thắng lợi của phe này (Việt cộng) đối với phe kia (Việt quốc), mà chỉ vì nhu cầu thay đổi thế chiến lược quốc tế mới của các cường quốc (chiến lược toàn cầu mới) đã để cho chiến tranh Việt Nam đi đến kết thúc. Chính dân tộc Việt Nam, nhân dân hai miền Bắc-Nam mới là nạn nhân và là bên thua cuộc hoàn toàn. Thiết tưởng đã 44 năm qua rồi, thời gian đã quá đủ cho cả Việt quốc và Việt cộng chẳng nên tiếp tục tự hào về cuộc chiến ấy nữa, khi trong cuộc nội chiến "nồi da xáo thịt" này, các bên đều bị ngoại bang sử dụng như những công cụ chiến lược một thời. Thực tế bây giờ là cả Việt quốc và Việt cộng cần cố gắng đẩy lùi quá khứ, hướng đến tương lai, để biết phải làm gì và cần làm gì hữu ích, có lợi nhất cho nhân dân và đất nước.

2. Mục tiêu Việt cộng xây dựng chủ nghĩa xã hội chưa đạt thì sao ?

Đây là mục tiêu chiến lược thứ ba cũng là mục tiêu tối hậu mà Việt cộng vẫn chưa thành đạt, dù chiến tranh Việt Nam kết thúc đã 44 năm rồi (1975-2019).Việt cộng đã có một thời gian dài thử nghiệm mô hình xã hội chủ nghĩa của mình.

Nhiều câu hỏi được đặt ra là Việt cộng xây dựng chủ nghĩa xã hội là vì cái gì, sao chưa thành đạt, bao giờ hay sẽ không bao giờ thành đạt ?

III. Thay lời kết

Chúng tôi dự định sẽ tìm cách trả lời những câu hỏi trên qua một bài viết chi tiết khác dưới chủ đề : "44 năm Việt cộng xây dựng chủ nghĩa xã hội vì sự nghiệp cộng sản quốc tế, thành quả và triển vọng". Đồng thời đi kèm với bài viết tựa đề "44 năm Việt quốc chống cộng vì tự do dân chủ cho đất nước, thành quả và triển vọng".

Mục đích để bạn đọc so sánh thấy được trong giai đoạn cuối cùng của cuộc nội chiến ý thức hệ Quốc-Cộng tại Việt Nam (hậu chiến tranh Quốc-Cộng ) Việt cộng hay Việt quốc bên nào sẽ thành đạt mục tiêu tối hậu của mình :

- Việt cộng có xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ?

- Việt quốc có thành đạt mục tiêu dân chủ hóa đất nước

- và Cuộc nội chiến ý thức hệ Quốc-Cộng sẽ có cơ may chấm dứt khi nào và như thế nào ?

Houston, 15/4/2019

Thiện Ý

Nguồn : VOA, 25/04/2019

(*) Đảng Cộng sản Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp đã "ngụy dân tộc" nên đã phải tuyên bố giải tán Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập Mặt trận "Việt Nam Độc Lập Đồng Minh Hội" gọi tắt là Việt Minh (mặt nạ của Việt cộng).

Sau Hiệp định Genève 1954 Pháp ký với Việt Minh chia đôi đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam dấu mặt dưới cái tên Đảng Lao Động Việt Nam, ngụy dân chủ, ngụy cộng hòa dưới bảng hiệu chế độ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa có từ sau "Cách mạng Tháng 8/1945"với chính phủ liên hiệp Quốc-Cộng do Ông Hồ làm Chủ tịch, dựng lên Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam (20/12/1960), rồi Chính phủ Cách Mạng Lâm thời Cộng Hòa Miền Nam Việt Nam(1967) làm công cụ quân sự và chính trị thực hiện cái gọi là "Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng dân tộc, thống nhất đật nước" dưới chế độ xã hội chủ nghĩa (giai đoạn đầu của chủ nghĩa cộng sản). Tất cả những cái ngụy trên đã lộ nguyên hình sau khi cộng sản Bắc Việt cướp được chính quyền chính thống quốc gia Việt Nam Cộng Hòa ở Miền Nam Việt Nam vào ngày 30/4/1975.