 | Tổng quan: | 3702451 |
Donald Trump là người trong đó ông Hyde mạnh hơn bác sĩ Jekyll. Ông đã đánh thức và giải phóng nhân vật Hyde nơi nhiều người. Những người cuồng Trump khó có thể thay đổi vì trong họ, nhân vật Hyde đã khuất phục bác sĩ Jekyll. Họ giận dữ khi có người phê phán Trump bởi vì Trump đang thể hiện một phần bản chất của chính họ và họ thấy như chính mình bị xúc phạm.
Hiện tượng cuồng Trump là có thực
Hiện tượng cuồng Trump có thực và chính tôi có thể làm chứng.
Tôi có viết một vài bài phê phán Trump trong đó tôi chỉ bình luận dựa trên những sự kiện có thực. Ngay sau đó một số người từ trước vẫn là bạn của tôi, có người còn thường xuyên bày tỏ cảm tình, phản ứng một cách dữ dội.
Một cô viết : "Thằng già lẩm cẩm, mày chết đi cho rồi !". Vài người khác chửi tôi là "đồ chó !", hay "càng già càng ngu!", hay "bài viết hoang tưởng, chẳng ra đâu vào đâu", hay "Fake News !" v.v. Nhiều lắm.
Những "bình luận" khác tuy không đến nỗi hung bạo như vậy nhưng cũng không kém quả quyết : "Nguyễn Gia Kiểng vì tuổi già nên đã mất sáng suốt", hoặc : "Tôi đã từng đồng ý với anh trên nhiều điểm trước đây nhưng bây giờ thì phải nói anh sai hoàn toàn, anh đừng viết gì nữa thì hơn". Phản ứng thân thiện nhất là "với lòng ưu ái tôi khuyên bác nên dừng lại ở cuốn Tổ Quốc Ăn Năn, bác đã mất sáng suốt rồi".
Lời lẽ khi không dữ tợn cũng vẫn nhắm đánh cho thật đau. Cũng có những người biện luận rất dài và rất nhiều nhưng với những sự kiện hoàn toàn không có thực trong mục đích phá đám. Tôi đã bất đắc dĩ phải chặn một số người để tránh làm phiền lòng những người muốn thảo luận nghiêm chỉnh.
Tại sao vì một khác biệt quan điểm về một chính khách Mỹ lại có thể khiến người Việt Nam căm thù nhau đến thế ? Tại sao vì một khác biệt quan điểm người ta có thể quên văn hóa truyền thống Việt Nam để lấy tuổi già làm một lý do thóa mạ ? Phải mê cuồng mới ứng xử như vậy.
Hơn nữa điều đáng ngạc nhiên và đáng sợ là 2/3 người Việt Nam trong cũng như ngoài nước ủng hộ Trump (theo một thăm dò cách đây vài tháng, bây giờ có thể đã thay đổi chút đỉnh) trong khi tất cả mọi dân tộc trên thế giới được thăm dò đều chống Trump trong tuyệt đại đa số. Ngay tại chính nước Mỹ đa số cũng không tán thành Trump. Có một cái gì đó rất không bình thường cần phải được quan tâm và tìm hiểu.
Không thể thảo luận
Điều hiển nhiên mà tôi nhận thấy là tất cả những người công kích tôi đều không đọc, hoặc chỉ đọc rất qua loa, những gì tôi viết về Trump. Đa số chỉ mượn cớ bình luận để hùng hổ cãi cọ và mạt sát. Thảo luận với họ vô ích vì họ nhất định giữ quan điểm. Những người lý luận nhiều nhất cũng chỉ vận dụng mọi lý cớ để bênh vực một lập trường đã có sẵn. Khi một lập luận bị chứng minh là sai vì dựa trên một sự kiện không có hoặc không đúng thì họ đi tìm một lập luận khác chứ không thay đổi ý kiến.
Thí dụ như khi Trump mới đắc cử, họ nói là Trump có chính sách kinh tế hiệu lực bằng cớ là đã khiến chỉ số chứng khoán Dow Jones tăng vọt, nhưng sau đó, trong năm 2018 khi chỉ số này tụt xuống thì họ vẫn ủng hộ Trump như trước. Khi Trump phản bội, bỏ rơi đồng minh Kurk (Lực Lượng Dân Chủ Syria) thì họ biện luận là Trump muốn chuyển quân qua Biển Đông để đánh Trung Quốc mặc dù chính Trump và bộ tham mưu của ông không bao giờ nói như vậy. Họ còn nói đó là một cao kiến mà mọi người đều thán phục trong khi thực tế là mọi người, kể cả bộ trưởng quốc phòng James Mattis, đều phản đối và lên án. Họ ca tụng Trump đã khiến Kim Jong-un khiếp sợ dù Trump không ngừng nói là ông ta nể phục và yêu Kim. Họ tôn vinh Trump chống Trung Quốc quyết liệt – và vì thế sẽ đánh sập chế độ cộng sản Việt Nam - dù Trump không ngừng nói là ông ta yêu Trung Quốc và kính trọng Tập Cận Bình, ông ta chỉ muốn một thỏa ước thương mại công bình hơn. Và khi Trump ca tụng chế độ cộng sản Việt Nam thì họ nói rằng đó là ngôn ngữ ngoại giao.
Như vậy thay vì thảo luận với họ, cần cố gắng tìm hiểu lý do thực sự đã khiến họ gắn bó với Trump.
Con người Donald Trump
Trước hết Donald Trump là con người như thế nào ?
Dr Trump và Mr Trump
Điều rõ rệt nhất trong suốt cuộc đời ông, từ lúc sinh ra trong một gia đình tỷ phú đến khi lớn lên kinh doanh bất động sản và các sòng bài rồi trở thành tổng thống Mỹ, Trump chưa bao giờ bày tỏ bất cứ một ưu tư nào cho sự trang nhã và các giá trị đạo đức, dân chủ, nhân quyền. Trái lại ông ta ăn nói và đối xử tàn nhẫn đối với những người nghèo khổ và những người di dân muốn tới Mỹ để tìm cuộc sống mới. Ông ta gọi các nước nghèo ở Nam Mỹ và Châu Phi là những hố phân, gọi những người di dân là bọn buôn lậu, trộm cướp, hiếp dâm, coi họ là những đe dọa cho an ninh Mỹ, nhưng lại ủng hộ việc buôn bán súng, mối nguy cụ thể hàng ngày của nước Mỹ. Đây không phải là cách ăn nói bạt mạng mà là cách ăn nói phải bị lên án một cách tuyệt đối và dứt khoát vì vừa là một xúc phạm lớn đối với loài người vừa phơi bày một tâm hồn cực kỳ xấu xa. Ông ta phỉ báng các nước dân chủ và ca tụng những tên độc tài sát nhân như Putin, Tập Cận Bình, Kim Jong-un.
Những con người như Donald Trump cũng có quyền được sống theo ý muốn trong xã hội bởi vì không thể đòi hỏi thế giới phải hoàn hảo nhưng chắc chắn phải bị loại bỏ trong sinh hoạt chính trị. Đây là lý do chính và đủ để không thể chấp nhận một cấp lãnh đạo chính trị như Trump. Tất cả các lý do khác đều là phụ.
Tại sao ?
Đó là vì chính trị là một cố gắng thể hiện, qua pháp luật, lẽ phải và các giá trị đạo đức trong xã hội. Để khiến đất nước phồn vinh, con người ngày càng được quý trọng hơn, dân tộc ngày càng hòa hợp hơn, thế giới ngày càng hòa bình và ổn vững hơn, các dân tộc ngày càng thân thiện hơn, môi trường ngày càng sạch đẹp hơn. Trump không quan niệm chính trị như thế.
Đó là vì những đức tính bắt buộc phải có nơi một cấp lãnh đạo chính trị là sự hiểu biết về quốc gia và thế giới, về cơ cấu bộ máy nhà nước và các định chế quốc tế, là sự dũng cảm, lòng thương yêu, sự lương thiện và nhất là lý tưởng phục vụ con người và xã hội. Những đức tính này Trump hoàn toàn không có.
Trong những yếu tố phụ có thể kể Trump thiếu hẳn giáo dục và đào tạo về chính trị. Chính trị mở cửa cho mọi người vì đó là việc chung (politics), nhưng điều này không có nghĩa là ai cũng có khả năng chính trị. Việc mọi người đều có quyền làm chính trị, như bầu cử và ứng cử, không có lý do kỹ thuật. Nó có lý do triết học. Đó là niềm tin, hay đúng hơn quy ước, rằng con người là giá trị cao nhất. Nhưng quyền không đồng nghĩa với khả năng, và Trump là người không có khả năng vì không có giáo dục và đào tạo chính trị. Ông đã chia rẽ các nước dân chủ như chưa bao giờ thấy. Ông chia rẽ và làm suy yếu nước Mỹ đến nỗi không giúp giải quyết nổi một vấn đề đáng lẽ phải có giải pháp dễ dàng như việc chấm dứt chế độ Maduro tại Venezuela.
Tệ hơn nữa Trump không chỉ thiếu kiến thức chính trị mà còn không thể cải tiến. Chính bác sĩ Dunning, một trong hai người khám phá ra hội chứng Dunning – Kruger đã xác nhận Trump mắc hội chứng này. Đó là một bệnh tâm thần khiến bệnh nhân mất khả năng nhìn thấy những yếu kém và thiếu sót của mình để cải tiến. Đúng là trường hợp của Trump. Ông ta nói một cách rất tự nhiên rằng mình giỏi về quân sự hơn các tướng lĩnh, giỏi về kinh tế hơn các kinh tế gia, nhất là nói mình là tổng thống lỗi lạc nhất trong lịch sử nước Mỹ. Mới đây luật sư George Conway, chồng của Kellyanne Conway cố vấn của Trump, cũng lên tiếng tố giác Trump là mắc bệnh tâm thần narcissism, bệnh tự sùng bái mình.
Trump là Mr Hyde trong mỗi người
Vậy tại sao vẫn có nhiều người cuồng nhiệt ủng hộ Trump ? Đây là câu hỏi quan trọng nhất và đáng quan tâm nhất.
Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng The strange case of Dr Jekyll and Mr Hyde của Robert Louis Stevenson
Cách đây gần một thế kỷ rưỡi, vào năm 1886, đã xuất hiện cuốn tiểu thuyết nổi tiếng Trường hợp lạ lùng của bác sĩ Jekyll và ông Hyde (The strange case of Dr Jekyll and Mr Hyde) của Robert Louis Stevenson. Cuốn sách đã rất thành công và được nhiều lần lên phim vì nói lên một bản chất của con người. Đó là trong hầu hết mọi con người, nếu chưa hẳn là tất cả, đều có hai nhân vật trái ngược nhau do mâu thuẫn giữa xấu và tốt, thiện và ác, đúng và sai. Tất cả vấn đề chỉ là nhân vật nào mạnh hơn và thể hiện thường hơn. Bác sĩ Jekyll là một người tốt và hiền, tận tụy chăm sóc và giúp đỡ mọi người nhưng ban đêm, khi không còn bị ánh mắt của người chung quanh kiểm soát, ông biến thành Hyde, một con người của bản năng, gian ác và hung bạo. Đó là hai mặt của cùng một con người.
Donald Trump là người trong đó ông Hyde mạnh hơn bác sĩ Jekyll. Ông đã đánh thức và giải phóng nhân vật Hyde nơi nhiều người. Những người cuồng Trump khó có thể thay đổi vì trong họ nhân vật Hyde, nhờ Trump, đã khuất phục bác sĩ Jekyll. Họ giận dữ khi có người phê phán Trump bởi vì Trump đang thể hiện một phần bản chất của chính họ và họ thấy như chính mình bị xúc phạm. Không thể thuyết phục họ bởi vì ta lý luận để chứng tỏ rằng Trump sai và xấu nhưng đó chính là lý do khiến họ thích Trump, dù đôi khi họ biện luận loanh quanh. Ta tưởng mình nói chuyện với bác sĩ Jekyll trong khi trước mắt chúng ta là ông Hyde.
Cái tốt cũng như cái xấu đều có dấu ấn của thời đại. Nhân vật Hyde của Donald Trump trong thế kỷ 21 cũng có những nét đậm riêng so với nhân vật Hyde của bác sĩ Jekyll trong thế kỷ 19. Chúng ta có thể nhận diện hai nét chính.
Một là tâm lý chống tiến hóa. Không gì nghịch lý bằng việc tuyệt đại đa số tín đồ của hệ phái Tin Lành Phúc Âm (Evangelical) khá đông đảo tại Mỹ ủng hộ Trump (70% theo một thăm dò gần đây). Những gì Trump nói và làm hoàn toàn trái ngược với phúc âm của Giê Su Kitô, dù là Bài Giảng Trên Núi hay kinh Lạy Cha. Lý do là vì những người của hệ phái này phẫn nộ trước đà tiến hóa đang khiến con người xa dần với các tôn giáo kể cả tôn giáo của họ. Con người hôm nay ngày càng chỉ nhìn các tôn giáo như những cỗ xe chuyên chở các tư tưởng, ngày càng ít tin vào các phép lạ và những ân sủng do lời cầu nguyện. Hệ phái Phúc Âm, cũng như một số đông đảo những người Công Giáo da trắng, cảm thấy tôn giáo của họ đang bị đe dọa. Cũng tương tự như những người da trắng cảm thấy địa vị ưu đãi của họ đang bị đà tiến hóa của nhân quyền phủ nhận, hay các công nhân trong một số ngành sản xuất truyền thống cảm thấy bị tụt hậu do những tiến bộ về truyền thông, tự động, robot và trí khôn nhân tạo. Họ muốn quay lại quá khứ dù thực ra cuộc sống hiện nay của họ khá hơn trước nhiều.
Cũng không khác một số người Việt muốn quay lại với chế độ Việt Nam Cộng Hòa dù nó đã vĩnh viễn thuộc vào quá khứ và Việt Nam chắc chắn sẽ có một tương lai tươi đẹp hơn nhiều với dân chủ đa nguyên trên cả nước. Những người chống tiến hóa này ủng hộ Donald Trump vì ông ta cũng muốn đảo ngược thời gian và quay về với quá khứ như họ. Ông ta chống phong trào toàn cầu hóa, chủ trương trở lại chính sách cô lập của Monroe cách đây hai thế kỷ, phục hồi kỹ nghệ than, v.v. Họ nhìn thấy ở Trump tâm lý phản tiến hóa mà cho tới nay họ không dám mạnh dạn nói ra.
Hai là bản năng vị kỷ và gian ác. Điều cũng nghịch lý không kém là những người da trắng tương đối thoải mái lại ganh ghét những người di dân nghèo khổ mới tới thay vì tranh đua với những người thành đạt để vươn lên. Vô lý hơn nữa là nhiều người Việt Nam vừa mới nhập cư vào nước Mỹ cách đây không lâu lại ủng hộ một cách cuồng nhiệt một ông tổng thống ghét người di dân. Đó là sự thể hiện của nhân vật Hyde cổ điển trong mỗi con người. Đó là cái bản năng nhỏ mọn, vị kỷ, độc ác, đội trên đạp dưới mà mỗi người chúng ta phải phấn đấu để kềm chế nếu chưa tiêu diệt hẳn được. Chính vì thế mà thảo luận với những người cuồng Trump rất khó. Người ta chỉ có thể giúp họ vượt thoát bằng gương mẫu.
Di sản Donald Trump và người Việt
Trái với sự lo âu (hay hy vọng ?) của nhiều người tôi tin rằng Trump sẽ thất cử năm 2020 nếu không bị bãi nhiệm trước đó.
Trump là một ngoặc đơn đang khép lại trong lịch sử nước Mỹ. Cũng trái với nhiều người thiện chí, tôi tin là Donald Trump đỡ tệ hơn Hillary Clinton. Hillary Clinton nếu đắc cử chỉ kéo dài thêm một tình trạng xuống cấp của tư tưởng và văn hóa chính trị đã rõ rệt từ khi chồng bà đắc cử tổng thống với sự đồng lõa của bà. Trump ít nhất, một mặt, báo động với nước Mỹ và thế giới rằng chế độ tổng thống là vùng đất mầu mỡ cho chủ nghĩa dân túy và, mặt khác, phải khởi động lại cuộc thảo luận về tư tưởng chính trị trong cả chiều sâu lẫn bề mặt, bổ sung và tăng cường các giá trị nền tảng.
Lý do khiến tôi tin Trump không có tương lại rất giản dị : cái xấu và cái tồi chỉ có sức thu hút khi vừa mới xuất hiện. Khi chúng trở thành quen thuộc cũng là lúc chúng phơi bày bản chất nhảm nhí và trở thành đáng ghét. Tôi vừa nói là hiện có 70% tín đồ hệ phái Phúc Âm ủng hộ Trump. Con số này trước đây một năm là trên 80%.
Còn đối với Việt Nam ?
Tôi nghĩ tất cả những ai quan tâm tới tương lai đất nước đều phải rất cánh giác. Dù biết trước nhiều đặc tính của dân tộc ta, tôi đã rất bàng hoàng khi thấy 2/3 người Việt Nam ủng hộ Donald Trump. Trong số những dân tộc được thăm dò, chúng ta là dân tộc duy nhất ủng hộ Trump và, không những thế, ủng hộ một cách điên cuồng với một đa số áp đảo. Tại Châu Âu và Châu Á, tỷ lệ những người chống và ghét Trump là trên 70%, tại Châu Phi và Châu Mỹ La Tinh trên 80%.
Vậy chúng ta là một dân tộc như thế nào ?
Phải nói cái ác và cái xấu thể hiện một cách lộ liễu trong ngôn ngữ Việt Nam. Chúng ta mạt sát những người đáng lẽ phải được thương hại và giúp đỡ, những người "khốn nạn", "ăn mày ăn nhặt", "bần tiện", "chết đường chết chợ", v.v. Nhưng ủng hộ Trump với tỷ lệ 2/3 thì quả là khó tưởng tượng. Không lẽ cả thế giới lầm chỉ có chúng ta là đúng ? Phải nói thẳng chúng ta là một dân tộc bị chấn thương tâm thần rất nặng. Đó có lẽ chính là lý do khiến chúng ta vẫn chưa rũ bỏ được một chế độ đã chứng tỏ sự tồi dở một cách quá rõ ràng trên mọi mặt.
Ở một góc độ nào đó Donald Trump đã giúp chúng ta hiểu rằng phải nâng tâm hồn lên để xứng đáng với một tương lai khác.
Nguyễn Gia Kiểng
(22/03/2019)
Bắc Hàn có thể thử hạt nhân trở lại (BBC, 16/03/2019)
Thứ trưởng ngoại giao Choe Sun-hui của Bắc Hàn nói Mỹ đã ném đi 'một cơ hội vàng' tại Thượng đỉnh lần hai ở Hà Nội.
Thượng đỉnh Donald Trump - Kim Jong-un - Ảnh minh họa (Soha)
Nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un có thể phá vỡ các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa với Mỹ và tiếp tục thử nghiệm tên lửa và hạt nhân, bà Choe Sun-hui nói.
Bắc Hàn đã đề nghị dỡ bỏ tổ hợp hạt nhân chính tại Yongbyon.
Nhưng các cuộc đàm phán thất bại sau khi ông Trump từ chối dỡ bỏ các lệnh trừng phạt trừ khi Bắc Hàn phá hủy tất cả các địa điểm hạt nhân của nước này.
Bắc Hàn đã nói gì ?
Ông Kim chuẩn bị đưa ra thông báo chính thức về lập trường của mình liên quan đến các cuộc đàm phán trong tương lai với Mỹ, bà Choe nói tại Bình Nhưỡng.
"Chúng tôi không có ý định nhượng bộ các yêu cầu của Mỹ dưới bất kỳ hình thức nào, chúng tôi cũng không sẵn sàng tham gia vào các cuộc đàm phán kiểu này", bà nói với các phóng viên ở Bắc Hàn, theo Thông tấn xã Tass của Nga.
Bà cáo buộc Hoa Kỳ có lập trường "giống như xã hội đen", theo Associated Press, nhưng nói thêm rằng "quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo vẫn tốt".
Bà Choe nói rằng yêu cầu của Bắc Hàn trong Thượng đỉnh lần hai tại Việt Nam là Mỹ gỡ bỏ 5 lệnh trừng phạt kinh tế, chứ không phải tất cả, như ông Trump nói sau khi cuộc đàm phán thất bại.
"Điều rõ ràng là Mỹ đã vứt bỏ một cơ hội vàng lần này", bà nói. "Tôi không rõ tại sao Hoa Kỳ lại diễn giải khác đi như vậy. Chúng tôi không bao giờ yêu cầu gỡ bỏ toàn bộ lệnh trừng phạt".
Lập trường của Mỹ
Thứ trưởng ngoại giao Bắc Hàn, bà Choe Sun-hui tại Thượng đỉnh Trump-Kim ở Hà Nội 2/2019
Ông Trump và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rõ ràng sau cuộc hội đàm hồi tháng Hai rằng các quan chức Bắc Hàn đã yêu cầu gỡ bỏ toàn bộ lệnh trừng phạt.
"Họ muốn các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ hoàn toàn và chúng tôi không thể làm điều đó", ông Trump nói với các phóng viên. "Đôi khi bạn phải từ chối và lần này là vậy", ông nói.
Tại Washington tuần này, đại diện đặc biệt của Mỹ tại Bắc Hàn, ông Stephen Biegun, nói rằng các chinh sách ngoại giao vẫn "đang được thúc đẩy", mặc dù ông không nói có phải hai bên đã có bất kỳ cuộc đàm phán nào kể từ Thượng đỉnh lần hai, hoặc đã phác thảo bất kỳ kế hoạch nào cho các cuộc đàm phán tiếp theo.
Hai nhà lãnh đạo gặp nhau lần đầu tại Singapore năm ngoái, trong một hội nghị thượng đỉnh chưa có tiền lệ giữa một tổng thống Mỹ đương nhiệm và một lãnh đạo Bắc Hàn. Cuộc gặp lần hai của ông Trump và ông Kim được tổ chức vào tháng Hai tại Hà Nội.
Trong một cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh Hà Nội, ông Trump nói rằng không có kế hoạch nào cho hội nghị thượng đỉnh thứ ba, nhưng ông bày tỏ sự lạc quan về một "kết quả tốt" trong tương lai.
Cánh cửa ngoại giao vẫn mở
Laure Bicker, phóng viên BBC Seoul
Vậy thì, điều này có nghĩa sẽ lại có "lửa và giận dữ" ? Không hẳn. Có thể chiến thuật của Bắc Hàn là để mong có phản ứng từ Mỹ. Bình Nhưỡng nhận thức được rằng Donald Trump đã khoe khoang về khả năng khiến ông Kim ngừng phóng tên lửa và ngừng thử hạt nhân.
"Miễn là không thử vũ khí hạt nhân", ông Trump nói, "Tôi không vội vàng".
Sau khi hai nhà lãnh đạo không đưa ra được một thỏa thuận chung nào tại Thượng đỉnh ở Hà Nội và các biện pháp trừng phạt kinh tế vẫn còn đó, Bắc Hàn có thể đang cố gắng để đưa ông Trump trở lại bàn đàm phán với một thỏa thuận tốt hơn.
Điều đáng chú ý là bà Choe Sun-hui vẫn ca ngợi mối quan hệ cá nhân giữa Kim Jong-un và Donald Trump. Vì vậy, cánh cửa ngoại giao vẫn mở. Thay vào đó, bà đổ lỗi cho Mike Pompeo và Cố vấn an ninh quốc giaJohn Bolton vì đã làm cho lập trường của Mỹ trở nên cứng rắn hơn.
Bắc Hàn cũng có những cá nhân theo đường lối cứng rắn, những người có thể cho rằng chuyến tàu kéo dài 120 giờ của Kim Jong-un tới Hà Nội và quay về Bắc Hàn là một thất bại. Thông báo này cho họ, cùng với chính quyền Trump, biết rằng, ông Kim rất kiên định.
******************
Triều Tiên đo phản ứng của Mỹ trước khi có bước kế tiếp (VOA, 16/03/2019)
Triều Tiên đang xem xét đình chỉ các cuộc đàm phán với Mỹ và cân nhắc lại một lệnh cấm các cuộc thử hạt nhân và tên lửa trừ khi Washington nhượng bộ, thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên Choe Son-hui tuyên bố hôm 15/3.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton được cho là người có lập trường cứng rắn với Triều Tiên
Phía Triều Tiên đổ lỗi rằng các quan chức cấp cao của Mỹ ‘tạo ra môi trường thù địch và thiếu tin tưởng’ dẫn tới sự đổ vỡ của thượng đỉnh Mỹ-Triều lần hai ở Hà Nội vào tháng trước, đồng thời cảnh báo rằng họ có thể sẽ suy nghĩ lại về chuyện tạm ngưng các vụ phóng tên lửa và thử hạt nhân.
Phát biểu ở Washington, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định Mỹ mong muốn tiếp tục đàm phán với Bình Nhưỡng và ‘hết sức mong chờ’ nhà lãnh đạo Kim Jong-un vẫn giữ đúng cam kết không nối lại các cuộc thử hạt nhân và tên lửa.
Thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên Choe Son-hui tố cáo "lập trường hành xử như lưu manh của Mỹ" "đe dọa tình hình".
Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton phát biểu với các phóng viên bên ngoài Nhà Trắng rằng : "Tôi nghĩ điều đó không chính xác".
Còn Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thì nói với báo giới rằng đây không phải là lần đầu tiên ông bị Triều Tiên gọi là ‘lưu manh’. "Và sau đó chúng tôi tiếp tục có cuộc đối thoại rất chuyên nghiệp… Tôi hoàn toàn tin rằng chúng tôi vẫn tiếp tục như vậy", ông nói.
Ông cũng nói rằng trong tuyên bố của Triều Tiên vẫn để ngỏ khả năng tiếp tục đàm phán.
"Mong muốn của chính quyền là chúng tôi tiếp tục đàm phán về vấn đề này", ông Pompeo nói. "Như Tổng thống đã nói khi ông ở Hà Nội, đề xuất họ đưa ra, đơn giản là không đến mức độ có thể chấp nhận được, xét trên những gì mà họ đòi để đáp lại".
Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã cam kết nhiều lần với Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Hà Nội rằng ông sẽ không nối lại các vụ thử hạt nhân hay tên lửa, ông Pompeo cho biết. "Đó là lời của Chủ tịch Kim. Chúng tôi hết sức trông chờ ông ấy sẽ giữ đúng cam kết".
Lời phát biểu của thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên thể hiện giọng điệu trước đây của Bình Nhưỡng tại những thời điểm căng thẳng trong việc đối phó với Washington.
Chuyên gia về Triều Tiên Joshua Pollack tại Trung tâm James Martin về nghiên cứu không phổ biến vũ khí hạt nhân ở Monterey, California, cho rằng Bình Nhưỡng có thể đang đưa ra tối hậu thư.
Ông Joel Wit thuộc tổ chức ‘38 độ Bắc’ nhận định Triều Tiên nhiều khả năng trở nên cứng rắn hơn sau khi thượng đỉnh Hà Nội sụp đổ. "Họ có thể đang đo lường phản ứng của Mỹ trước khi đưa ra quyết định phóng tên lửa", ông nói.
Ngày 11/03/2019, trên tạp chí Washington Post bà Nancy Pelosi chủ tịch Hạ viện, cho biết :
"Tôi không luận tội Tổng thống. Tôi chưa từng trả lời bất cứ nhà báo nào, nhưng vì được hỏi và tôi đã suy nghĩ kỹ, luận tội gây chia rẽ quốc gia, trừ khi phải thật chính đáng, thật nghiêm trọng và không thiên vị đảng phái".
Bà kết luận :
"Tôi không nghĩ chúng ta nên đi theo hướng luận tội vì đất nước sẽ bị chia rẽ. Và ông ấy không đáng cho chúng ta làm vậy".
Chính trị gia lão luyện…
Bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ viện Mỹ, bắt tay Tổng thống Donald Trump sau bài phát biểu trước Lưỡng Viện về Tình hình quốc gia ngày 5/2/2019
Bà Pelosi là phụ nữ nắm giữ chức vụ cao nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, chỉ đứng sau Tổng thống và Phó tổng thống và trước đây năm 2007-2011 bà cũng đã nắm giữ chức vụ này.
Bà sinh ngày 26/3/1940, gần 79 tuổi, thắng cử Hạ viện lần đầu năm 1987 và liên tục giữ đến nay 32 năm.
Bà là một chính trị gia lão luyện, đầy kinh nghiệm, uy tín, đạo đức, trung dung và chủ trương hợp tác lưỡng đảng.
Bà đã trải qua lần luận tội Tổng thống Bill Clinton, 1998-1999, nên hiểu rất rõ tình trạng chia rẽ đất nước lúc bấy giờ.
Thủ tục luận tội…
Chỉ cần một dân biểu đưa cáo trạng cho Ủy ban tư pháp Hạ viện.
Nếu cáo trạng được đa số ủy viên của Ủy ban đồng ý sẽ đưa ra Hạ viện biểu quyết.
Khi đa số quá bán Hạ viện đồng ý, một ủy ban truất phế được thành lập để đưa quyết định lên Thượng viện mở một phiên tòa.
Chánh án Tối cao Pháp viện sẽ là Chủ tịch Ủy ban truất phế và nếu 2/3 nghị sĩ đồng ý thì thủ tục truất phế sẽ được tiến hành.
Hiện tại đảng Cộng hòa đang giữ Thượng viện và Tối cao Pháp viện thuộc cánh bảo thủ nên việc luận tội ông Trump là một nỗ lực khó mang lại kết quả.
Bởi thế trong vai trò lãnh đạo đảng Dân chủ và lãnh đạo Hạ viện bà Pelosi tuyên bố như trên là 1 điều dễ hiểu.
Nếu đảng Dân chủ sử dụng luận tội như một trò chơi chính trị để hạ uy tín ông Trump thì đó là con dao hai lưỡi, cử tri bất mãn sẽ ảnh hưởng nặng nề đến uy tín của đảng Dân chủ.
Sở trường của ông Trump là lôi kéo cử tri ủng hộ mình. Vì thế luận tội ông, có khi lại trở thành một lợi thế cho ông trong kỳ tranh cử 2020 sắp tới.
Luận tội Tổng thống vẫn tiến hành ?
Dân biểu Al Green không đồng ý với bà chủ tịch đã cho phóng viên của đài C-SPAN biết ông sẽ tiếp tục luận tội Tổng thống.
Vào tháng 12/2017, ông Green đã được 58 dân biểu công khai ủng hộ, con số tăng lên 66 người vào tháng 1/2018, giờ ông tin rằng có hằng trăm người ủng hộ ông.
Ngày 4/3/2019, Dân biểu Jerry Nadler, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện gởi thư yêu cầu Tòa Bạch Ốc và Bộ Tư pháp cung cấp các tài liệu liên quan đến 81 cá nhân, tổ chức và cơ quan chính phủ nhằm điều tra nghi vấn ông Trump cản trở tư pháp và lạm dụng quyền lực.
Trong số những người bị điều tra có cả con trai và con rể của ông Trump.
Tòa Bạch Ốc và Bộ Tư pháp hiện đang xem xét và đánh giá yêu cầu của Ủy ban.
Trước đây Ủy ban Tình báo, Ủy ban Đối ngoại và Ủy ban Giám sát chính phủ, cũng đã gửi thư cho Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại giao yêu cầu cung cấp những nội dung chi tiết về các cuộc trao đổi giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Ủy ban House Ways and Means của Hạ viện cũng dự định yêu cầu Bộ Tài chính cung cấp hồ sơ khai thuế của Tổng thống Trump.
Dân biểu cánh tả xã hội chủ nghĩa đang tạo áp lực thúc đẩy giới lãnh đạo Hạ viện phải tiến hành việc luận tội ông Trump.
Cũng cần kể thêm tỷ phú Tom Steyer thuộc cánh tả đảng Dân chủ đang thực hiện chiến dịch quảng cáo lên đến chục triệu Mỹ kim chỉ nhằm thu hút người dân Mỹ ủng hộ việc luận tội.
Bà Pelosi đang chơi trò chính trị ?
Trang ABC cho biết, theo ông David Smith, một giảng viên cấp cao về Chính trị và Chính sách Đối ngoại của Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ :
"Đây có thể là một chiến thuật của Pelosi để bảo đảm việc công bố tường trình Mueller".
Ông Smith giải thích :
"Bộ trưởng Tư Pháp có thể không công bố nó nếu thấy đảng Dân chủ sử dụng nó cho mục tiêu chính trị : luận tội Tổng thống. Bởi thế bà Pelosi mới gởi tín hiệu rằng đảng Dân chủ sẽ không luận tội, sẽ có nhiều khả năng bản tường trình được công bố".
Công bố toàn văn bản hay chỉ công bố một phần nhỏ tường trình Mueller thuộc toàn quyền Bộ trưởng Bộ Tư pháp, nên có thể bà Pelosi thực sự đang chơi trò chính trị.
Bà Pelosi muốn gì ?
Trong cuộc phỏng vấn, bà Pelosi cho biết ông Trump không xứng đáng làm Tổng thống, cả về đạo đức, trí tuệ, lại không khôn ngoan...
Bà không tin ông thắng cử, nhưng ông đã thắng cử và việc bà làm không phải là luận tội ông.
Việc bà cần làm là đưa ra những chính sách về y tế, giáo dục, môi trường, an sinh xã hội, đường sá cầu cống… để thuyết phục dân Mỹ bầu cho một Tổng thống khác thuộc đảng Dân chủ.
Trả lời bà Pelosy, trên Twitter, ông Trump cho biết : "Tôi đánh giá cao các bình luận của bà Nancy Pelosi chống lại chuyện luận tội, nhưng mọi người nên nhớ lại chi tiết nhỏ là tôi chưa bao giờ làm điều gì sai trái".
Lưỡng đảng hợp tác…
Xây tường biên giới Mỹ - Mễ là việc ông Trump cố thực hiện bấy lâu nay, nhưng không được lưỡng đảng đồng ý nên ông phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp.
Ngày 14/3/2019, có tới 13 dân biểu và 12 nghị sĩ đảng Cộng hòa không đồng tình với ông Trump, do đó Lưỡng Viện đã thông qua Nghị quyết đòi ông Trump phải chấm dứt tuyên bố tình trạng khẩn cấp.
Trên Twitter, Tổng thống Trump cho biết việc các thành viên Cộng hòa thông qua Nghị quyết là "bỏ phiếu cho bà Nancy Pelosi, cho tội phạm và cho mở cửa biên giới".
Và ông "cám ơn tất cả các thành viên Cộng hòa đã bầu cho An ninh Biên giới và nước Mỹ đang tuyệt vọng cần thiết một Bức Tường".
Ông loan báo sẽ dùng quyền phủ quyết "Veto !" để ngăn chặn Nghị quyết này.
Như vậy, lưỡng viện sẽ phải bỏ phiếu với đa số 2/3 tán thành mới có thể vượt qua quyền phủ quyết của Tổng thống.
Nếu lưỡng viện không đủ số phiếu thì phải mang ra Tối cao Pháp viện xét xử.
Chuyện xây tường biên giới sẽ tiếp tục là một đề tài tranh cãi và tranh cử.
Nhóm xã hội chủ nghĩa
Vai trò lãnh đạo đảng Dân chủ và Hạ viện của bà Nancy Pelosi cũng không suôn sẻ gì.
Kết quả khảo sát của hãng Gallup vào tháng 8/2018 cho thấy 51% số người trẻ ở Mỹ và 57% số người theo đảng Dân chủ thích chủ nghĩa xã hội.
Những người trẻ này đã bầu cho một số dân biểu xã hội chủ nghĩa vào Quốc hội trong lần bầu cử giữa kỳ 2018 vừa qua.
Nhóm xã hội chủ nghĩa chủ trương chăm sóc y tế miễn phí (universal healthcare), miễn phí đại học (tuition-free universities), bảo đảm công ăn việc làm (universal jobs guarantee), lương tối thiểu 15 Mỹ kim và đầu tư vào phát triển nhiên liệu xanh (green energy).
Các kế hoạch này đều rất tốn kém nên sẽ khó được ngay cả các dân biểu hay nghị sĩ trong đảng Dân chủ bỏ phiếu thông qua.
Nhiều kế hoạch trên đã được thực hiện tại Úc và Tây Âu nhưng vì quá tốn kém, người đi làm và doanh nhân phải chịu mức thuế rất cao nên dần dần bị hủy bỏ.
Nước Mỹ xã hội chủ nghĩa…
Phát biểu khai mạc Đại hội Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) hôm 1/3/2019, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nhấn mạnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 sẽ lựa chọn giữa "tự do và chủ nghĩa xã hội" :
"Tự do sẽ cho phép người dân sống cuộc sống theo cách họ thấy phù hợp, không phải do kiểm soát của chính phủ.
Tự do tạo ra hàng hóa nhiều hơn, tốt hơn bất cứ nơi nào và thời gian nào trong lịch sử thế giới.
Tự do thịnh vượng hơn, lợi ích hơn và nhân bản hơn bất kỳ mô hình xã hội hay kinh tế nào từng được áp dụng".
Ông Pence nhấn mạnh lựa chọn giữa chủ nghĩa xã hội và tự do sẽ là điều mấu chốt trong 20 tháng tranh cử sắp tới.
Hôm sau ngày 2/3/2019 cũng tại Đại hội CPAC 2019, Tổng thống Donald Trump khẳng định :
"Tương lai không thuộc về những người tin vào chủ nghĩa xã hội. Tương lai thuộc về những người tin vào tự do. Tôi đã nói điều này trước đây và tôi sẽ nhắc lại : Nước Mỹ sẽ không bao giờ là một nước xã hội chủ nghĩa".
Ông Trump cho biết :
"Những nhà lập pháp đảng Dân chủ bây giờ đang bám cứng vào chủ nghĩa xã hội, họ muốn thay thế quyền cá nhân bằng sự thống trị của chính phủ. Chủ nghĩa xã hội không phải vì môi trường. Nó không phải vì công bằng. Nó không phải vì đạo đức. Chủ nghĩa xã hội chỉ vì một điều duy nhất được gọi là quyền lực cho tầng lớp thống trị".
Đấy có thể là nỗi lo lắng nhất của bà Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi.
Làm sao thuyết phục dân Mỹ chọn cho một Tổng thống thuộc phe xã hội chủ nghĩa khi chỉ 20% dân Mỹ thích Chủ nghĩa Xã hội ?
Biết đâu Hạ viện lại quay về với đảng Cộng hòa, bà lại một lần nữa trở thành lãnh tụ đối lập.
Melbourne, Úc Đại Lợi, 15/03/2019
Nguyễn Quang Duy
Donald Trump đang ở trong vòng vây tràn ngập yêu thương. Ngày thứ bẩy 02/03/2019, Trump có một phát biểu dài nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của mình tại Hội nghị hành động chính trị bảo thủ (Conservative Political Action Conference – CPAC). Lần đầu tiên ông Trump nói về lòng thương yêu.
Khai mạc hội nghị CAPC, Trump ôm lá cờ Mỹ, lắc lư theo điệu nhạc của bài God Bless The USA
Trước đây, Trump chỉ nói về tình yêu với một người - đó là Kim Jong-un, lãnh đạo đảng và nhà nước Bắc Hàn. Trump phát biểu trước truyền thông báo chí - trong buổi đi vận động bầu cử Thượng nghị sĩ cho ứng viên Patrick Morrisey ở tiểu bang West Virginia- khi nói về Kim Jong-un : "We fell in love. Anh ta đã viết cho tôi những bức thư rất ngọt ngào" (1).
Khai mạc hội nghị CAPC, Trump cuồng nhiệt ôm lấy lá cờ Mỹ, lắc lư theo điệu nhạc của bài hát Chúa Phù Hộ Nước Mỹ (God Bless The USA), sau đó Trump nói :
"Điều thứ nhất. Tôi đang yêu, các bạn đang yêu. Tất cả chúng ta đang cùng yêu thương nhau". Trong một cử chỉ bất ngờ, Trump nhào tới phía trước và với một cái gật đầu Trump phát biểu hùng hồn và dài nhất trong hơn 2 năm qua. Trump nói tiếp :
"Khi sự yêu thương tràn ngập trong phòng này, rất dễ để nói, để biểu lộ tình yêu. Các bạn thật sự có thể. Rất dễ dàng, vô cùng dễ, thật sự dễ".
Hội nghị tình yêu của Donald Trump được nhiều người đánh giá là ngớ ngẩn, đần độn. Diễn viên hài Jimmy Kimmel đã phê bình hội nghị với những lời chua chát, bình luận viên S.E. Cupp của CNN đã đăng một cột cho sự quái đản của việc ôm lấy lá cờ uốn éo nhẩy nhót.
Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Trump đánh mất lương tri, lợi dụng tình cảm, lòng ái quốc cho thông điệp chính trị. Lợi dụng tài khoản của mình, Trump lừa dối khán giả bằng những luận điệu ca ngơi tiểu bang West Virginia với than sạch, đẹp, chê bai, ngấm ngầm khinh bỉ người Hồi giáo, người nghèo, thiếu giáo dục…
Sự biểu lộ tình cảm nhiệt thành của Trump chưa hẳn là kết quả của những chiến lược có tính toán, cân nhắc nhưng chắc chắn không phải là một chiến thuật tồi dở, ngay cả khi so sánh với những lời lẽ gây ấn tượng trong những lần đi tranh cử của Trump trong năm 2016.
Trump có vẻ hiểu rằng những người Mỹ lương thiện không những chỉ phải vất vả đối phó với sự nghèo nàn về tài nguyên vật chất mà còn do những chính sách của Trump đã khiến cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Hơn thế nữa, cảm giác bị khinh rẻ gây ra bởi sự nghèo khó khiến người ta ít nghĩ lại nền văn hóa chính thống với sự chế nhạo, không để ý hoặc tránh né.
Nhà văn và phóng viên hình ảnh Chris Amada, người đã làm việc ở Wall Street, trước khi đổi qua làm việc thu thập tài liệu, đã chụp hình, phỏng vấn hàng chục người bị thiếu cả 2 thứ nói trên : Nghèo khổ về vật chất, thiếu thốn lòng tự tin, cảm giác được tôn trọng.
Trong quyển Tìm kiếm sự tôn trọng công dân nước Mỹ hạng hai (Seeking Repect In Back Row America) Chris Amada cảnh cáo rằng : "Đây không phải là cuốn sách nói về chuyện tại sao Trump đắc cử tổng thống mà là cách học để nhìn lại đất nước theo một chiều hướng khác, từ đó có thể trả lời các câu hỏi về cuộc bầu cử năm 2016.
Amada nhận định rằng việc bị khinh rẻ, coi thường rất phổ biến giữa các chủng tộc, màu da cũng như vùng, miền nhưng Donald Trump chỉ muốn thu hẹp tình thương trong phạm vi những người da trắng. Sự khẳng định lòng thương cảm của Trump tác động rất mạnh đến những người cảm thấy không hài lòng, đời sống sa sút, nghèo khổ.
Trump không những hứa hẹn thay đổi điều kiện sống của họ mà còn nhấn mạnh rằng họ là những người tốt, lương thiện, có giá trị và quan trọng hơn nữa, với cương vị tổng thống Mỹ, Trump đã thấy và thương yêu họ.
Việc ôm lá cờ Mỹ của Trump vào người trông thật lập dị, kỳ quái nhưng nếu một trong các tuyên bố chính của Trump là niềm tự hào là một người Mỹ thì lại khác. Những người hiện diện ở CPAC ngày 02/03/2019 sẽ cảm nhận rằng các chính trị gia tự do, những chuyên viên, các người nổi tiếng... là cái nguồn thường xuyên bôi nhọ, chà đạp danh dự, nhân phẩm của họ.
Tuy không ít người nhận ra sự khôi hài, diễu cợt trong lời nói của Trump cho dù họ đánh giá toàn bộ lời nói của Trump là nhận định thật sự nghiêm trang.
Trump có thể đang vấp phải một sự cản trở về quyền lực khiến ông có nhu cầu khẩn cấp phải củng cố, tăng cường sức mạnh để khẳng định vị trí độc tôn của mình. Tuy nhiên điều này cũng có lợi ho các chính trị gia khác cho kỳ bầu cử sắp tới. Người dân muốn có một ứng cử viên tổng thống sẽ làm việc cho họ hay một ứng cử viên yêu thích, sẵn sàng ngồi uống bia với họ ?
Do đó, Trump – một con người thường cứng rắn, tàn nhẫn, hiểu biết rất ít về tình yêu, ít nhất là khi cần thiết ứng dụng vào chính trị. Tuy nhiên có thể tình yêu của Trump sẽ là động cơ thúc đẩy cho sự trỗi dậy kỳ lạ của Trump và ông ta khôn ngoan tiếp tục nắm bắt, phát triển trên nền tảng đó.
Câu hỏi được đặt ra, đến năm 2020 liệu sẽ có một ứng viên tổng thống nào có một kế hoạch tốt đẹp hơn với tầm nhìn bao quát, có thể hoặc sẽ thay đổi được tình trạng cho dù có phải kéo dài nhiều năm nhưng đứng đắn và có thể trở thành một phép lạ cho tình trạng nước Mỹ hiện nay ?
Elizabeth Bruenig
Nguyên tác : Trump’s love may be why he’s maintained a strong grasp on his base, The Washington Post, 05/03/2019
Thạch Đạt Lang phỏng dịch (07/03/2019)
(1) https://thehill.com/blogs/ballot-box/409104-trump-kim-jong-un-and-i-fell-in-love
Ủy ban Hạ viện yêu cầu cung cấp tài liệu để điều tra ông Trump (VOA, 05/03/2019)
Một ủy ban của Hạ viện Mỹ hôm 4/3 cho biết đã đưa ra yêu cầu cung cấp tài liệu đối với 81 cơ quan, thực thể chính phủ và các cá nhân nằm trong một cuộc điều tra về hành vi bị cáo buộc là cản trở công lý và các hành vi lạm quyền khác của Tổng thống Donald Trump và những người khác.
Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jerrold Nadler
Trong số những người bị Ủy ban Tư pháp Hạ viện do Đảng Dân chủ đứng đầu nhắm tới có các con trai của Tổng thống Trump là Donald Trump Jr. và Eric Trump, con rể ông Trump đồng thời cũng là một phụ tá của Nhà Trắng Jared Kushner, giám đốc tài chính Allen Weisselberg của Tổ chức Trump, cựu Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Jeff Sessions và cựu cố vấn Nhà Trắng Don McGahn.
"Chúng ta đã nhìn thấy những thiệt hại đối với những định chế dân chủ của chúng ta trong hai năm qua khi mà Quốc hội không chịu thực thi việc giám sát có trách nhiệm. Quốc hội cần phải kiểm soát việc lạm dụng quyền lực", Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jerrold Nadler nói trong một thông cáo.
Trong số những mục tiêu của Ủy ban là xác định xem ông Trump có cản trở công lý hay không qua việc loại bỏ những người mà ông cho là kẻ thù tại Bộ Tư pháp, chẳng hạn như cựu Giám đốc FBI James Comey, và ông có lạm dụng quyền lực Tổng thống hay không qua việc có thể ân xá hay làm phiền nhân chứng.
"Nhà Trắng đã nhận được thư của Ủy ban Tư pháp Hạ viện", phát ngôn nhân Nhà Trắng Sarah Sanders nói. "Văn phòng Cố vấn Nhà Trắng và các quan chức có liên quan sẽ xem xét và hồi đáp vào lúc thích hợp".
Nữ phát ngôn nhân Bộ Tư pháp Kerri Kupec cho biết Bộ cũng đã nhận được thư của Ủy ban Tư pháp và đang đánh giá yêu cầu trong thư.
Phe Cộng hòa ở Quốc hội cáo buộc phe Dân chủ theo đuổi nghị trình luận tội Tổng thống trong chiến lược chính trị nhằm giành lại Nhà Trắng trong cuộc bầu cử vào năm 2020.
Lúc ông James Comey đang dẫn đầu cuộc điều tra về hoạt động can thiệp của Nga nhắm vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 và khả năng có sự thông đồng với ban vận động tranh cử của ông Trump thì bị ông Trump sa thải vào tháng 5 năm 2017.
Ngay sau đó, cuộc điều tra này được chuyển qua cho Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller, người dự kiến sẽ chấm dứt cuộc điều tra và báo cáo kết quả với Bộ trưởng Tư pháp William Barr trong những tuần tới.
Một số người mà Ủy ban Tư pháp đòi cung cấp tài liệu nằm trong số hàng chục nhân vật đã bị ông Mueller truy tố. Trong đó có cựu cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Trump là ông Michael Flynn, cựu chủ tịch ban vận động tranh cử cho ông Trump là ông Paul Manafort, cựu cố vấn của ông Trump là Roger Stone, và ông Michael Cohen, người từng là luật sư riêng của ông Trump.
Cũng nằm trong danh sách của Ủy ban là những nhân vật khác từng làm việc trong ban vận động tranh cử cho ông Trump hay trong Nhà Trắng như Hope Hicks, Steve Bannon, Reince Priebus và Sean Spicer ; cùng Rhona Graff, một trợ lý lâu năm cho ban lãnh đạo Tổ chức Trump và David Pecker, giám đốc điều hành của American Media Inc vốn xuất bản tờ báo National Enquirer được bày bán trong các siêu thị.
Ông Trump vẫn khăng khăng rằng ban vận động của ông không thông đồng với Nga và đã liên tục đả kích cuộc điều tra, bản thân ông Muelle cùng các nhân viên của ông trên Twitter.
Cuộc điều tra của Ủy ban Tư pháp Hạ viện sẽ giăng lưới rộng hơn ông Mueller, vốn chỉ tập trung vào những tội trạng cụ thể. Ủy ban này cũng sẽ xem xét liệu ông Trump có sử dụng Nhà Trắng để làm giàu cho bản thân hay không.
Một số Ủy ban của Quốc hội Mỹ cũng đang thúc đẩy các cuộc điều tra nhắm vào ông Trump.
Phe Dân chủ nói rằng phiên khai chứng của ông Cohen trước Ủy ban Giám sát Hạ viện hồi tuần trước có thể liên đới tới ông Trump trong một số tội danh, trong đó có vi phạm luật tài chính vận động tranh cử.
*********************
Mỹ : Hạ viện tìm bằng chứng cáo buộc ông Trump (BBC, 05/03/2019)
Một ủy ban của Hạ viện Hoa Kỳ đang tìm kiếm các tài liệu cáo buộc cản trở công lý, tham nhũng và lạm quyền của Tổng thống Donald Trump cùng các trợ lý của ông.
Tổng thống Trump nhiều lần bác bỏ các cáo buộc và cho rằng ông là một người 'vô tội' đang bị một cuộc tấn công 'săn tìm phù thủy' và bới lông tìm vết.
Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Jerrold Nadler nói với ABC news rằng 60 cá nhân và tổ chức sẽ nhận được các yêu cầu ngày từ thứ Hai 04/3/2019.
Ông Nadler nói ông tin rằng ông Trump đã cản trở công lý.
Nhưng bất kỳ động thái luận tội nào sẽ phụ thuộc vào kết quả của cuộc điều tra.
Tổng thống Trump đã liên tục phủ nhận mọi hành động sai trái và cáo buộc đảng Dân chủ đã săn phù thủy, ngụ ý bới lông tìm vết.
Ông Jerrold Nadler, một người thuộc đảng Dân Chủ, là Chủ tịch Ủy ban Tư pháp của Hạ Viện Mỹ
Hôm thứ Bảy, 02/3, ông Trump đã mở một cuộc tấn công dữ dội vào Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, chống lại cuộc điều tra mà ông Mueller đang lãnh đạo nhằm tìm kiếm sự thật về việc liệu đã có sự cấu kết giữa chiến dịch tranh cử của ông Trump và Nga.
Ông Mueller dự kiến sẽ đệ trình bản báo cáo của mình cho Tổng Chưởng lý Hoa Kỳ trong thời gian không lâu tới đây.
Nhắm mục tiêu vào ông Mueller nhiều lần-cũng như sa thải cựu lãnh đạo FBI về cuộc điều tra Nga-là một trong những vấn đề được ông Nadler trích dẫn là những trường hợp, vằng chứng "rõ ràng" về sự cản trở công lý của Tổng thống Trump.
'Luận tội là chặng đường dài'
Nhưng nghị sĩ đảng Dân chủ nói "chúng tôi không có bằng chứng" để bắt đầu một thủ tục luận tội chống lại tổng thống.
"Luận tội là một chặng đường dài, chúng tôi chưa có sự thật, nhưng chúng tôi sẽ bắt đầu các cuộc điều tra thích hợp", ông Nadler nói với truyền thông.
"Ngày thứ Hai, chúng tôi sẽ đưa ra yêu cầu tài liệu cho hơn 60 người và cá nhân khác nhau từ Nhà Trắng đến Bộ Tư pháp", ông nói.
Trong số những người nhận được yêu cầu sẽ có Donald Trump Junior-con trai của Tổng thống Trump.
Đảng Dân chủ hiện đang kiểm soát Hạ viện, với những người Cộng hòa nắm giữ Thượng viện.
Reuters hôm Chủ Nhật cũng đưa tin về diễn biến cho hay ông Trump đã bác bỏ chiến dịch vận động của ông hợp tác với Moscow.
"Tôi là một người vô tội bị một số người rất xấu, mâu thuẫn và tham nhũng trong một cuộc săn phù thủy bất hợp pháp mà không bao giờ được phép bắt đầu", hãng tin Anh dẫn bình luận của Tổng thống Trump viết trong một thông điệp trên Twitter hôm 03/3/2019.
Nhà Trắng và Tổ chức Trump Organization đã không trả lời các yêu cầu bình luận về nhận xét của Nadler.
Tổng thống Hoa Kỳ nói với một nhóm các nhà hoạt động và chính trị gia bảo thủ hôm 02/3 rằng các nhà điều tra muốn xem xét tài chính và giao dịch kinh doanh của ông vì không tìm thấy bằng chứng thông đồng.
"Thật là bất ngờ khi họ đang cố tìm cách lôi bạn ra ngoài bằng sự nhảm nhí", Reuters dẫn bình luận của ông Trump.
Người đứng đầu Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ hôm 3/3 nói rằng ủy ban này sẽ yêu cầu tài liệu từ hơn 60 cá nhân và tổ chức nhằm điều tra khả năng cản trở công lý và lạm quyền của Tổng thống Donald Trump.
Tổng thống Trump ôm quốc kỳ Mỹ hôm 2/3.
Trả lời phỏng vấn trên chương trình "This Week" của kênh ABC, Chủ tịch Ủy ban Jerrold Nadler nói rằng ủy ban muốn có các tài liệu từ Bộ Tư pháp, con trai tổng thống, Donald Trump Jr. và người phụ trách về tài chính của Trump Organization, Allen Weisselberg, cùng những người khác.
"Chúng tôi sẽ mở các cuộc điều tra về lạm quyền, tham nhũng, và cản trở công lý", ông Nadler nói, theo Reuters. "Công việc của chúng tôi là bảo vệ pháp quyền".
Ông Nadler nói thêm : "Rõ ràng là tổng thống đã cản trở công lý".
Tuy nhiên, ông nói rằng còn quá sớm để cân nhắc liệu có theo đuổi chuyện luận tội ông Trump hay không.
"Trước khi luận tội ai đó, bạn phải thuyết phục công chúng Mỹ rằng đó là điều nên làm", ông nói.
Theo ông Nadler, một trong các bằng chứng về việc cản trở công lý đó là chuyện ông Trump sa thải cựu Giám đốc FBI James Comey, khi ông đang đứng đầu một cuộc điều tra về khả năng Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và khả năng có sự thông đồng giữa chiến dịch tranh cử của ông Trump và Moscow.
Cuộc điều tra này sau đó do công tố viên đặc biệt Robert Mueller đảm nhiệm và dự kiến kết quả điều tra sẽ được gửi tới người đứng đầu Bộ Tư pháp trong vòng vài tuần tới.
Ông Nadler cũng nói tới điều ông coi là việc Tổng thống Trump dọa nạt các nhân chứng trong vụ điều tra.
Ông cho biết rằng ủy ban do mình phụ trách ngày 4/3 sẽ công bố danh sách các cá nhân và tổ chức cần phải gửi hồ sơ tới ủy ban.
*******************
Tổng thống Trump giận dữ công kích Robert Mueller (BBC, 03/03/2019)
Tổng thống Mỹ Donald Trump giận dữ phát động cuộc công kích nhắm vào công tố viên đặc biệt Robert Mueller và những người chỉ trích ông tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ.
Tổng thống Trump liên tục nói rằng ông Mueller "chưa bao giờ nhận được phiếu bầu"
Trong bài phát biểu dài, ông Trump lên tiếng phản đối cuộc điều tra về cáo buộc thông đồng giữa chiến dịch của ông và Nga.
"Chúng tôi đang chờ báo cáo của những người không hề được bầu", ông nói với đám đông cổ vũ.
Ông Mueller dự kiến nộp bản báo cáo cho bộ trưởng Tư pháp.
Những người tung hô ông Trump dưới khán đài
"Thật không may, quý vị đặt nhầm người vào một vài vị trí và họ rời bỏ mọi người trong một thời gian dài rồi đột nhiên họ quay lại hãm hại bạn với sự nhảm nhí", tổng thống nói.
Ông Trump thường mô tả cuộc điều tra của ông Mueller là "cuộc săn phù thủy".
Bài phát biểu - dài hơn hai giờ - cũng gồm các cuộc công kích mạnh mẽ nhắm vào cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions, cựu Giám đốc FBI James Comey, Đảng Dân chủ và những người chỉ trích cách tiếp cận của ông với Bắc Hàn.
Tổng thống đã công kích những ai ?
Phát biểu tại hội nghị ở Maryland, ông Trump đả kích những người chỉ trích ông.
"Nếu chúng tôi không làm một cái gì đó khác với những gì được lên kế hoạch, nước Mỹ sẽ gặp rắc rối lớn, thưa quý vị", ông bắt đầu.
Michael Cohen tố cáo Tổng thống Trump
Tổng thống liên tục nói rằng ông Mueller "chưa bao giờ nhận được phiếu bầu", kể cả Thứ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein, người bổ nhiệm ông Mueller vào vị trí công tố viên đặc biệt.
Ông Rosenstein có kế hoạch từ chức vào tháng 3/2019 sau các cuộc công kích tổng thống thường xuyên.
Tổng thống cũng cáo buộc ông Mueller là "bạn thân" của cựu lãnh đạo FBI James Comey, và còn chế giễu giọng nói của ông Sessions, người mà ông đã sa thải vào tháng 11/2018.
Ông nói ông Simes "yếu đuối, làm việc không hiệu quả và ông ấy không làm những gì ông ấy nên làm".
Văn phòng Công tố viên đặc biệt Robert Mueller thường khá kín tiếng kể từ khi ông tiến hành cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử
Hồi tháng 1/2019, ông Mueller tuyên bố rằng một thông tin của Buzzfeed News về việc Tổng thống Trump chỉ thị luật sư nói dối trước Quốc hội "là không chính xác".
"Mô tả của Buzzfeed về các tuyên bố cụ thể cho Văn phòng luật sư đặc biệt, và tính chất của các tài liệu và lời khai mà văn phòng này có được, liên quan đến lời khai trước Quốc hội của Michael Cohen là không chính xác", tuyên bố của văn phòng công tố viên đặc biệt cho biết.
Tuy nhiên, tuyên bố này không cho biết rõ phần nào trong báo cáo BuzzFeed là không chính xác.
Buzzfeed News trước đó đã đưa tin rằng ông Donald Trump đã chỉ thị luật sư của mình ông Michael Cohen nói dối về kế hoạch xây dựng Tháp Trump ở Moscow.
Buzzfeed cho biết báo cáo của họ dựa trên lời khai từ hai quan chức bên hành pháp xin giấu tên.
Cohen nói với Quốc hội rằng các cuộc đàm phán về kế hoạch xây Tháp Trump đã diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng 9/2015 đến tháng 1/2016.
Nhưng bây giờ ông lại nói rằng các cuộc đàm phán kéo dài đến tháng 6, khi ông Trump đang là ứng cử viên cho chức tổng thống.
Trích dẫn các quan chức, Buzzfeed cho biết Cohen đã nói với công tố viên đặc biệt rằng sau cuộc bầu cử tháng 11/2016, ông Trump đã "đích thân chỉ thị ông" - bằng cách tuyên bố rằng các cuộc đàm phán đã kết thúc sớm hơn nhiều tháng so với thực tế - "để che giấu sự liên quan của Trump".
Ông Trump sau đó phủ nhận rằng luật sư cũ của ông đã nói dối các nhà điều tra để "giảm thời gian ngồi tù".
Michael Cohen bị tuyên án 36 tháng tù giam vào tháng trước
Đáp lại lời tuyên bố của ông Mueller, Tổng biên tập Buzzfeed Ben Smith đã tweet rằng anh vẫn cho rằng câu chuyện Buzzfeed đăng là chính xác.
Rất hiếm khi văn phòng của ông Mueller đưa ra tuyên bố như trên.
Chính ông Mueller trước đó cũng tiết lộ rằng Cohen đã nói dối về ngày dự án Tháp Trump ở Moscow kết thúc.
Các chính trị gia dân chủ cho biết họ sẽ điều tra các cáo buộc.
Công tố viên đặc biệt đang điều tra cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và liệu các thành viên trong chiến dịch tranh cử của ông Trump có đồng lõa hay không - một tuyên bố liên tục bị ông Trump phủ nhận.
Ông Michael Cohen đã bị kết án 36 tháng vào tháng 12 sau khi ông ta nhận tội nói dối trước Quốc hội về kế hoạch của Trump Tower.
Ông cũng thừa nhận vi phạm tài chính chiến dịch và trốn thuế. Tại tòa, ông nói rằng "điểm yếu của ông là lòng trung thành mù quáng với Donald Trump" - người có "hành động bẩn thỉu" mà ông cảm thấy buộc phải che đậy.
Cuộc điều tra của ông Mueller vẫn đang tiếp tục và chưa rõ khi nào ông sẽ nộp kết luận điều tra cho tổng chưởng lý.
Và sẽ tùy thuộc vào tổng chưởng lý để thông báo cho Quốc hội và quyết định xem báo cáo sẽ được công bố cho công chúng hay không.
Ứng cử viên của Tổng thống Trump cho tổng chưởng lý, William Barr, hiện đang được xác nhận tại Quốc hội. Ông Barr nói rằng ông sẽ công khai báo cáo Mueller càng nhiều càng tốt nhưng không hứa sẽ công bố tất cả.
*******************
Hạ viện Mỹ điều tra việc con rể ông Trump được cấp quyền an ninh (VOA, 02/03/2019)
Một ủy ban Hạ viện Mỹ do Đảng Dân chủ chi phối hôm 1/3 đã yêu cầu Nhà Trắng đáp ứng yêu cầu cung cấp tài liệu và nhân chứng cho cuộc điều tra về cáo buộc lạm dụng quyền tiếp cận an ninh dành cho ông Jared Kushner, con rể của Tổng thống Donald Trump và những người khác.
Ông Kushner là một người được Tổng thống Trump tin cậy
Sau nhiều tuần Nhà Trắng bất hợp tác, Chủ tịch Ủy ban Giám sát Hạ viện Elijah Cummings viết trong một lá thư gửi đến Nhà Trắng nói rằng "Giờ đây tôi viết thư lần cuối cùng để yêu cầu quý vị tình nguyện hợp tác". Ủy ban của ông Cummings có quyền ra trát đòi trình diện.
Trong lá thư này, ông Cummings nhấn mạnh một bản tin trên tờ New York Times cho biết ông Trump đã ra lệnh cho cựu chánh văn phòng Nhà Trắng của ông là ông John Kelly cấp cho ông Kushner quyền tiếp cận an ninh bất chấp sự phản đối của Kelly và ông Donald McGahn, lúc đó là cố vấn Nhà Trắng.
Tờ báo này cho biết cả hai ông Kelly và McGahn đều viết bản ghi nhớ về vụ việc và rằng ông McGahn đã ghi lại những quan ngại mà các quan chức an ninh gạo cội, bao gồm quan chức CIA, đưa ra về ông Kushner.
"Nếu là sự thật thì những tin tức này đặt ra vấn đề nghiêm trọng về những thông tin tiêu cực gì mà các quan chức an ninh có được về ông Kushner để khiến họ đề xuất không cho phép ông ấy tiếp cận những bí mật nhạy cảm nhất của đất nước chúng ta", ông Cummings viết trong thư.
Ủy ban Giám sát Hạ viện đã mở cuộc điều tra hôm 23/1. Ông Cummings cho biết sau đó ông và các nhân viên của ông đã viết thư và nói chuyện với các quan chức Nhà Trắng nhiều lần về việc cung cấp hồ sơ và nhân chứng nhưng không được đáp ứng.
Quy chế tiếp cận an ninh tạm thời của ông Kushner đã bị ông Kelly thu hồi vào tháng 2 năm 2018 cùng với các quan chức khác cũng được tiếp cận an ninh tạm thời như là một phần của các biện pháp siết chặt an ninh sau khi Thư ký Nhà Trắng Rob Porter bị sa thải vì hai người vợ cũ của ông cáo buộc ông bạo hành gia đình.
Ông Cummings cho biết ông đã đưa cho Nhà Trắng bản mô tả chi tiết về những lạm dụng quyền tiếp cận an ninh của ít nhất chín quan chức Nhà Trắng cấp cao bao gồm Kushner cùng với các cựu cũng các đương kim cố vấn an ninh quốc gia.
Lá thư này cũng có bản ghi lại nội dụng một cuộc phỏng vấn ông Trump vào ngày 31/1 mà khi đó ông Trump bác bỏ việc ra lệnh cho ông Kelly bất chấp sự phản đối của các quan chức an ninh để cấp quyền tiếp cận an ninh cho Kushner. Ông Trump nói rằng ông không nghĩ ông có quyền vượt mặt các quan chức an ninh trên vấn đề này.
Tuy nhiên, cố vấn Nhà Trắng Kellyanne Conway nói trên kênh NBC hôm 1/3 rằng ông Trump đã từng nói ông ‘có quyền tuyệt đối’ để ra lệnh cấp quyền tiếp cận an ninh.
Câu của Trump : 'Việt Nam phát triển nhanh hiếm có' đúng tới đâu ?
Tới Hà Nội để dự cuộc họp thượng đỉnh về vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên, Tổng thống Donald Trump khen ngợi Việt Nam để khích lệ Triều Tiên.
Ông Trump khen Việt Nam để khích lệ Triều Tiên
Vài giờ đồng hồ sau khi đáp xuống Nội Bài trên, ông viết trên Twitter rằng :
''Việt Nam đang là một trong những nơi phát triển hiếm có trên Trái Đất. Triều Tiên cũng sẽ rất nhanh chóng giống như vậy, nếu chịu phi hạt nhân hóa".
Dù phê phán 'chủ nghĩa xã hội' ở Venezuela, Tổng thống Trump có vẻ như thích 'nước xã hội chủ nghĩa là Việt Nam', theo Nahal Toosi trong bài 'In Vietnam, Trump finds a 'socialist' country he likes' trên trang Politico,, về chuyến thăm vừa qua của lãnh đạo Mỹ sang Hà Nội.
Nhưng các mặt khác nhau của câu chuyện Việt Nam có cho thấy ông Trump nói đúng hay không ?
Bạn hãy cùng BBC tìm hiểu qua các con số.
Về kinh tế
Theo báo cáo của World Bank, kể từ sau Đổi mới năm 1986, Việt Nam đã có những tăng trưởng vượt bậc về kinh tế, với GDP tăng bình quân tăng 7% một năm.
Trong khi GDP bình quân đầu người của Việt Nam vào năm 1985 chỉ là 230 đô la Mỹ, thì hiện nay đã tăng lên gấp 10 lần, với con số là 2.300 đô la vào năm 2017.
Về chỉ số phát triển con người
Dựa trên các con số từ Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc, kể từ năm 1990 cho đến năm 2017, tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam tăng từ 70,5 lên đến 76,5.
Chỉ số Phát triển về con người (HDI) của Việt Nam là 0.694, hơn mức trung bình thế giới, 0.645 và đứng thứ 116 trong tổng số 189 đất nước và lãnh thổ.
Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn mức trung bình của khu vực Đông Á và Thái Bình Dương (0.733).
Môi trường
Công nghiệp hóa và phát triển kinh tế cũng đã gây ra những tác hại nghiêm trọng đến môi trường ở Việt Nam.
Hà Nội đón hai ông Trump và Kim tuần qua
Môi trường báo chí vẫn bị cho là "hà khắc vào loại nhất Châu Á", theo đánh giá mà trang BBC News phần về Country Profile Việt Nam trích thuật.
Việt Nam không có báo chí tư nhân, và cũng không có đảng phái, nghiệp đoàn nào được hoạt động độc lập ngoài sự kiểm soát của đảng cộng sản.
Tuy thế, chính phủ Việt Nam bác bỏ phê phán của Tổ chức Human Rights Watch nói tình hình nhân quyền nước này 'xuống cấp nghiêm trọng' thời gian qua.
Tham nhũng
Theo đánh giá tham nhũng của Minh bạch Quốc tế (Transparency International), Việt Nam xếp thứ 117 trên thế giới vào năm 2018, tụt 10 vị trị trên bảng xếp hạng so với năm 2017.
Đây là điều đáng ngạc nhiên là cảm nhận về tham nhũng trong người dân không giảm dù có chiến dịch chống tham nhũng mạnh kể từ năm 2016 của TBT Nguyễn Phú Trọng.
Vẫn về tham nhũng, Triều Tiên đứng thứ 5 trong các nước 'đội sổ', chỉ trên Somalia, Syria, Nam Sudan và Yemen.
Trong khi đó, Hoa Kỳ xếp thứ 22, tụt xuống sáu vị trí so với năm 2017.
Tự lực năng động và cũng nhờ trợ giúp
Bên cạnh hàng chục tỷ USD tiền đầu tư, Việt Nam 'cất cánh' trong 30 năm qua nhờ cả vào tiền hỗ trợ phát triển từ bên ngoài.
Bài trên trang The Diplomat của Gianluca Spezza và Nazanin Zadeh-Cummings so sánh số tiền ODA (Viện trợ Phát triển Chính thức) mà Bắc Triều Tiên nhận được với các quốc gia khác, gồm Việt Nam.
Số liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cung cấp cho thấy từ năm 1995 đến 2016, Triều Tiên chỉ nhận được 1,62 tỷ đô la trong các chương trình viện trợ quốc tế.
Con số mà Việt Nam nhận được là 42,2 tỷ.
Ngoài ra, mỗi năm, nguồn kiều hối gửi về Việt Nam đều rất cao, lên tới gần 16 tỷ đô la năm 2018, điều Triều Tiên không có.
Với việc không có tuyên bố hòa bình được nêu ra ở Hà Nội sau khi hội đàm Mỹ - Triều bị cắt ngắn, lời khen Việt Nam của Tổng thống Trump để khuyến khích Triều Tiên làm theo xem ra ngày càng cách xa thực tế với Bình Nhưỡng.
Ngược lại, để áp dụng mô hình kinh tế của Việt Nam có hiệu quả như những gì giới quan sát nhận định và để nhận ODA ồ ạt như Việt Nam, Triều Tiên phải bỏ 'bảo vật' là vũ khí nguyên tử, điều cho tới nay ông Kim Jong-un không muốn.
Nguồn : BBC, 02/03/2019
Đối với Tổng thống Trump hợp đồng buôn bán luôn được ưu tiên làm trước nên khi vừa đến Hà Nội, ông dành ngày đầu để ký các hợp đồng buôn bán và bảo trì máy bay dân sự lên đến 30 tỷ Mỹ kim.
Đại diện Vietjet và Boeing ký kết hợp đồng đặt mua 100 tàu bay với sự chứng kiến của lãnh đạo hai bên
Phát biểu trong cuộc gặp với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ông Trump tiết lộ sẵn sàng bán thiết bị quân sự, máy bay phản lực và bất kỳ loại hỏa tiễn nào mà Việt Nam cần, để giảm thặng dư thương mại với Hoa Kỳ.
Được biết khi hai ông gặp riêng có trao đổi về Hiệp định Thương mại Việt-Mỹ và Hiệp định về thương mại và đầu tư (TIFA).
Không thấy ông Phúc công khai, điều mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từng làm khi gặp Tổng thống Obama là đề nghị phía Hoa Kỳ sớm công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.
Công đoàn tự do
Muốn được Hoa Kỳ xem là nước có nền kinh tế thị trường Hà Nội phải thực tâm thúc đẩy tầng lớp công nhân tự thành lập các công đoàn tự do.
Muốn thế Hà Nội cần có những hành động cụ thể tạo niềm tin cho tầng lớp công nhân rằng công đoàn do họ tự lập sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho họ và gia đình.
Chiều ngày 26/02/2019, vài giờ trước khi ông Trump đến Hà Nội, hàng nghìn công nhân Công ty trách nhiệm hữu hạn HaiVina Kim Liên, Nghệ An đã đồng loạt nghỉ việc, tập trung giữa sân công ty để yêu cầu giải thích về việc một số phụ cấp bị cắt giảm.
Công ty ra thông báo tăng lương cơ bản, nhưng khi nhận lương nhiều công nhân thấy tổng mức lương không tăng nên đi hỏi, mới biết đã bị cắt giảm một số phụ cấp, như tiền nhà ở, xăng xe, tiền độc hại…
Chỉ vài ngày trước đó, ngày 19 và 20/02/2019, một vụ đình công khác đã xảy ra tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Lecien Việt Nam, khu chế xuất Tân Thuận, quận 7.
Gần 600 công nhân đã ngừng việc vì không đồng ý mức tăng lương mà tiền phụ cấp độc hại không có, chế độ thai sản dành cho nữ công nhân đang mang thai cũng không được thực hiện, một số ngày nghỉ phép hằng năm lại bị trừ vào tiền tết...
Công nhân cho biết cách tính lương quá nhập nhằng khiến công nhân không thể biết được quyền lợi cụ thể của mình như thế nào, khi thắc mắc thì công ty trả lời : "… ai không thích thì công ty sẵn sàng cho nghỉ việc…".
Phóng viên báo Người Lao Động liên hệ với công ty để phỏng vấn nhưng bị từ chối.
Báo Tuổi trẻ sáng ngày 26/2/2019 có bài viết về kết quả của một khảo sát nhỏ do Tổ chức Oxfam cùng Viện Công nhân và Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện tại 6 doanh nghiệp dệt may xuất khẩu mới đây như sau :
"28% công nhân nói rằng lương không đủ để đảm bảo chi tiêu ăn uống cho gia đình trong cả tháng, trong đó 50% cho biết họ phải vay tiền để mua thức ăn. Đặc biệt, có 6% số công nhân được hỏi cho biết vào cuối tháng họ chỉ ăn cơm chan canh suông".
"1/3 trong số được hỏi cho biết họ không tiết kiệm được gì từ tiền lương, và gần 40% cho biết luôn trong tình trạng vay nợ từ bạn bè, người thân để bù đắp thiếu hụt chi tiêu trong tháng.
"Gần 70% số công nhân được hỏi cho biết họ "hiếm khi" hoặc "chưa bao giờ" có thời gian rảnh để đi chơi, thăm bạn bè vì họ thường xuyên phải làm thêm giờ.
"Thậm chí hơn 20% số công nhân được hỏi còn cho biết họ tận dụng cả giờ nghỉ giữa giờ nghỉ để tranh thủ làm việc. Đặc biệt gần 100% số công nhân nói rằng họ "không bao giờ hoặc hiếm khi đi ăn hàng".
Lương thấp, ăn uống kém chất lượng, làm thêm giờ thường xuyên dẫn tới 70% số người được hỏi cho biết "hay bị đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, tụt huyết áp, đau đốt sống cổ…".
Hơn một nửa số người được hỏi cho biết họ "không đủ tiền trang trải chi phí khám chữa bệnh và thuốc men".
Khảo sát còn cho thấy : "có 9% người được hỏi cho biết khó khăn về tài chính đã ảnh hưởng đến quyết định sinh con của họ, và 20% cho biết tiền lương của họ không đủ để mua đồ dùng học tập cho con cái".
Khảo sát cho thấy tình trạng chung của hằng chục triệu công nhân và gia đình tại Việt Nam.
Hà Nội thừa nhận đại diện cho giai cấp công nhân, nhưng đời sống công nhân như thế.
Công nhân phải tự phát đấu tranh đòi quyền lợi, còn công đoàn nhà nước ăn lương chủ chẳng làm nên trò trống.
Hà Nội biết rất rõ công nhân hầu hết xuất thân từ nông thôn vì cuộc sống mới phải bỏ ruộng vườn vào làm công xưởng. Tương tự công nhân Nam Dương, Mã Lai, Phillipines… họ không có sức mạnh và sự đoàn kết như công nhân Ba Lan để ảnh hưởng đến quyền lực chính trị.
Nhưng tình trạng bóc lột công nhân tại Việt Nam lại ảnh hưởng trực tiếp đến công ăn việc làm và quyền lợi của công nhân Hoa Kỳ.
Vì thế công nhân Hoa Kỳ mới bầu cho ông Trump xóa TPP, trừng phạt thương mãi Trung Quốc, theo dõi tình trạng lao động Việt Nam và buộc Việt Nam phải mua máy bay Mỹ để cân bằng cán cân thương mãi.
Tình trạng công ty quốc doanh…
Trong hai tuần trước Hội nghị thượng đỉnh, báo chí liên tục đưa tin vụ Đông Xuân năm nay khu vực Đồng bằng sông Cửu Long được mùa nhưng do thiếu đơn nhập hàng từ nước ngoài nên lúa không bán được, giá lúa xuống thấp đến mức nông dân trồng lúa không còn lợi nhuận.
Trên diễn đàn BBC trước đây tôi có bài viết "CPTPP có giúp để nông dân Việt Nam thoát cảnh nghèo ?" nêu rõ việc nhà nước độc quyền thu mua xuất cảng lúa gạo là nguyên nhân chính khiến 23 triệu nông dân, đặc biệt là 15 triệu nông dân trồng lúa ở Việt Nam luôn sống cảnh đói nghèo.
Hà Nội không chỉ độc quyền thị trường lúa gạo, khu vực quốc doanh vẫn nắm giữ hầu hết ngành điện, nước, ngân hàng, giao thông, cảng, y tế, giáo dục… hầu như cả nền kinh tế Việt Nam.
Hậu quả là Hoa Kỳ vẫn xem Việt Nam là một nước không có thị trường tự do, thường xuyên thúc đẩy Việt Nam phải thay đổi mô hình phát triển.
Hà Nội cần thay đổi thể chế
Bắc Hàn là một quốc gia cộng sản toàn trị nên có nhiều điều cần học hỏi từ quá trình cải cách của Việt Nam, nên việc ông Kim chọn Hà Nội vừa là nơi gặp ông Trump vừa có dịp tìm hiểu học hỏi.
Còn phía Hoa Kỳ ông Trump gặp ông Kim tại Hà Nội để bàn về việc giải trừ vũ khí hạch nhân và để ông Trump ký hợp đồng mua bán, nhưng lại có đồn đoán Hoa Kỳ muốn Bắc Hàn học hỏi "mô hình phát triển" của Việt Nam.
Hội nghị thượng đỉnh lần 2 đã chấm dứt, Hà Nội đừng quên muốn được Hoa Kỳ công nhận có thị trường kinh tế tự do cần đẩy mạnh cải cách cả kinh tế lẫn chính trị.
Hà Nội nên học hỏi mô hình phát triển Đài Loan, một nước nhỏ cũng chịu áp lực của Bắc Kinh đã vươn lên để thành một quốc gia phát triển được Hoa Kỳ thực sự nhìn nhận.
Tổng thống Trump một nhà tư bản nhưng chính danh đại diện cho dân Mỹ vì ông được tầng lớp nông dân và công nhân bỏ phiếu chọn ông làm đại diện.
Hà Nội nên học hỏi để chứng minh cho thế giới thấy rõ đang chính danh đại diện cho người Việt, cho tầng lớp nông dân và công nhân.
Cải cách chính trị, tự do ứng cử và bầu cử là điều Hà Nội cần làm.
Melbourne, Úc Đại Lợi, 03/03/2019
Nguyễn Quang Duy
Cựu luật sư Michael Cohen của ông Donald Trump đã đưa ra một loạt cáo buộc về người chủ cũ. Một điều xấu hổ về chính trị, vâng. Nhưng nguy hiểm pháp lý đến mức nào ? Jonathan Turley, Giáo sư luật hiến pháp tại Đại học George Washington, phân tích.
Michael Cohen làm chứng trước Quốc hội Mỹ
"Tôi xin tự giới thiệu", ông Cohen mở đầu màn điều trần của mình.
Những lời này có lẽ là phần không cần thiết nhất trong lời khai của ông Cohen. Ông là người mà có lẽ không cần phải giới thiệu.
Cái ông ta cần là uy tín, một uy tín tốt.
Vị fixer cũ này (người chuyên dàn xếp công việc) của Trump đã phải ra điều trần trước Quốc hội chưa đầy 24 giờ sau khi bị cấm hành nghề luật sư và chỉ vài tuần trước khi chịu án tù ba năm.
Người 'dàn xếp' Cohen có thông điệp gì ?
Trong khi Cohen cố gắng đóng vai là một tội đồ biết hối lỗi, thì ít người quen biết Cohen thực sự tin vào thái độ hối lỗi này.
Cohen là một kẻ thường xuyên nói dối và là kẻ đánh thuê thiếu kỹ năng pháp lý và điều này chỉ thua kém sự thiếu sót trong đạo đức nghề nghiệp của ông ta.
Lời khai của ông dường như điên cuồng văng ra mọi hướng. Ông gọi Trump là "một kẻ phân biệt chủng tộc", "một kẻ lừa đảo" và "một kẻ bịp bợm".
Ông nóng vội kể lại cách Trump nói dối về việc bị gai xương chân để trốn quân dịch trong Chiến tranh Việt Nam. Rồi ông nhắc lại việc Trump từng chỉ trích một anh hùng chiến tranh, cố thượng nghị sĩ John McCain, vì đã bị bắt [ở Việt Nam]. Ông Cohen cũng nói về cách Trump khiến ông ta nói dối Đệ nhất phu nhân về vụ ngoại tình.
Chi tiết này rất hấp dẫn nhưng hầu như chẳng liên quan đến các cáo buộc hình sự.
Đảng Cộng hòa và Nhà Trắng đã làm việc cật lực để vạch ra một điều hiển nhiên - rằng Cohen là một kẻ khai man bị kết án và là một kẻ lừa đảo.
Các bằng chứng
'Đau đầu pháp lý lớn nhất của Trump là Michael Cohen
Cohen không phải là kẻ ghê gớm gì nhưng vẫn có thể là một mối nguy hiểm. Ông đã mang tài liệu, bao gồm cả séc có chữ ký của Trump, để củng cố lời khai về việc ông Trump có khuynh hướng phạm tội và gian dối.
Hầu như tất cả các cáo buộc này không liên quan gì đến cáo buộc có sự thông đồng giữa ông Trump với Nga, vốn dẫn đến cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Mueller, và các thương vụ của Trump.
Hầu hết những ví dụ mà Cohen đưa ra là để minh họa việc Trump nói dối vụ ngoại tình, tài sản cá nhân, hoặc các giao dịch đều không quan trọng và không liên quan tới các cáo buộc hình sự.
Nói dối công chúng hoặc giới truyền thông không phải là một tội. Nếu nó là tội, thì hầu hết các thành viên của Ủy ban Giám sát Hạ viện đã đi tù cùng Trump.
Mối liên hệ với WikiLeaks
Một tiết lộ được mô tả nặng như "bom tấn" là việc Cohen kể đã nghe cố vấn Roger Stone nói với ông Trump qua điện thoại về việc ông ta đã nói chuyện với người sáng lập WikiLeaks, Julian Assange, rằng WikiLeaks sắp sửa tung một số lượng lớn email bị hack liên quan đến Hillary Clinton và chiến dịch tranh cử của bà.
Ông Roger Stone và WikiLeaks phủ nhận cáo buộc này. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là thời điểm sự việc xảy ra. Cohen nói rằng việc này xảy ra ngay trước Đại hội Toàn quốc đảng Dân chủ. Điều đó có nghĩa cuộc gọi được thực hiện khoảng từ giữa đến cuối tháng 7/2016.
Tuy nhiên, việc WikiLeaks được biết có trong tay các email bị hack của đảng Dân chủ và công khai đùa cợt việc tung chúng ra ít nhất một tháng trước đó.
Hơn nữa, việc Stone hoặc Trump muốn xem các email hoặc vui sướng khi các email này được tung ra không phải là tội. Chuyện Cohen kể về niềm vui của Trump trước tin email bị rò rỉ hầu như không đáng ngạc nhiên - ông Trump từng công khai kêu gọi người Nga tiết lộ bất kỳ email nào bị hack.
Hơn nữa, Trump không phải là người duy nhất tìm kiếm các trò bẩn từ các nguồn nước ngoài. Trong khi ban vận động chiến dịch tranh cử của Trump thất bại trong việc phủ nhận đã tài trợ cho vụ "hồ sơ Steele" gây tranh cãi, ban vận động chiến dịch tranh cử của bà Clinton sau đó thừa nhận đã trả tiền cho một cựu điệp viên người Anh để thu thập thông tin về Trump từ các nguồn tin nước ngoài, bao gồm cả tình báo Nga.
Và đúng như vậy, Cohen cũng đã nói rõ ông ta không có bằng chứng việc Trump thông đồng với Nga trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Tiền bịt miệng
Cohen thừa nhận việc ông ta trả tiền cho những người phụ nữ này là vi phạm pháp luật, nhưng các bản án về vi phạm tài chính trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ là rất hiếm
Cohen cũng lặp lại cáo buộc rằng Trump hối thúc ông trả tiền cho một người mẫu Playboy và một ngôi sao khiêu dâm để ẻm tin Trump ngoại tình.
Ông Cohen xuất hiện với tờ séc có chữ ký của Trump - được ký khi ông Trump đang là tổng thống và vẫn một mực nói không biết gì về vụ chi trả này.
Điều này có thể dẫn tới tội danh vi phạm quy định tài chính trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống, nhưng những vi phạm như vậy hiếm khi bị coi là tội hình sự và không phải lúc nào cũng đem lại thành công trong các vụ kiện.
'Thổi phồng' tài sản
Nơi mà Cohen có thể gây ra rắc rối cho Trump là việc ông ta khai ra các hành vi không trung thực của Trump, từ việc sử dụng quỹ từ thiện để mua bức tranh chân dung sơn dầu của bản thân đến dối trá về khối tài sản với các công ty bảo hiểm và ngân hàng.
Điều này bao gồm một loạt các báo cáo tài sản bất thường mà Cohen cho biết đã được trao cho Deutsche Bank trong một động thái để mua lại đội bóng bầu dục Buffalo Bills.
Tài sản mà Trump công bố có vẻ tăng từ 4,56 tỷ đô la năm 2012 lên 8,66 tỷ đô la vào năm 2013.
Không rõ số tài sản đó tăng dựa trên cái gì và liệu các số liệu có được đưa vào bất kỳ tài liệu cho vay chính thức nào không. Tuy nhiên, bất kỳ sự khai báo sai sót nào về tài sản và nợ phải trả có thể tạo thành cơ sở cho các cáo buộc gian lận ngân hàng.
Điều rõ ràng là Trump đang đối mặt với một mối đe dọa ngày càng tăng không phải từ cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Mueller về cáo buộc thông đồng với Nga trong chiến dịch tranh cử, mà từ cuộc điều tra các thương vụ của Trump do Công tố viên liên bang ở New York tiến hành.
Và tấn công vào sự thiếu uy tín của Cohen sẽ không làm thay đổi sổ ngân hàng.
Từ Cohn đến Cohen
Roy Cohn và Trump năm 1983
Ông Trump đã được dẫn lời bày tỏ sự tôn trọng đối với luật sư cũ Roy Cohn, người là cánh tay phải của Joe McCarthy trong thời kỳ "Nỗi sợ Đỏ" (Red Scare). Ông Roy Cohn từng được nhiều người nhìn nhận là một kẻ vô đạo đức và hèn hạ. Ông ta cũng từng là luật sư của Trump.
Vào tháng 3/2016, Trump được cho là đã bực bội hỏi : "Roy Cohn của tôi đâu ?" Roy Cohn cũng giống Michael Cohen ở quan điểm không bị ràng buộc bởi các quy tắc đạo đức hay luật pháp.
Giống như Cohn, Cohen có tiếng là thường đe dọa và bắt nạt mọi người đến chỗ phải phục tùng. Giống như Cohn, Cohen bị tước quyền luật sư vì hành vi phi đạo đức.
Nhiều người tin rằng Cohn là người đã dạy Trump không bao giờ nhận lỗi và luôn luôn phản công. Cohn từng nói : "Tôi khiến kẻ thù bộc lộ điều tồi tệ nhất của chúng và đó là cách tôi khiến chúng tự bại trận".
Cuối cùng thì Cohn chết khi vẫn còn là một luật sư bị cấm hành nghề, bị Sở Thuế Mỹ săn lùng. Cohen bây giờ là một luật sư bị cấm hành nghề sẽ đi tù vì nhiều tội danh, trong đó có năm tội trốn thuế.
Tất nhiên, trong thời gian tới Trump không cần phải hỏi "Michael Cohen của tôi đâu". Ông Cohen chắc chắn sẽ ở trong nhà tù liên bang.
Ủy ban Giám sát nói gì ?
Sau phiên điều trần tại Ủy ban Giám sát Hạ viện, Chủ tịch Ủy ban, đảng viên Dân chủ Elijah Cummings tuyên bố ông tin rằng Trump không chỉ phạm tội mà "có vẻ như [Trump] đã phạm tội khi tại chức".
Nếu đúng, Trump có thể không chỉ phải đối mặt với áp lực chính trị phải bị luận tội (impeachment) trong quá trình tố tụng tại Hạ viện.
Mà còn phải đối mặt với những tội hình sự sau khi ông ta rời Nhà Trắng.
Jonathan Turley
Jonathan Turley là giáo sư Luật về Lợi ích công của Shapiro tại Đại học George Washington và từng là cố vấn chính của bên đơn trong một cuộc luận tội (impeachment) tại Thượng viện Hoa Kỳ.
Cũng như lần đầu đến Việt Nam tham dự Hội Nghị APEC vào 2017, lần này Tổng thống Trump đến Hà Nội cũng không hề nhắc nhở đến tình trạng vi phạm nhân quyền trầm trọng ở Việt Nam.
Ông Trump trở về Mỹ sau cuộc hội nghị thượng đỉnh bất thành ở Hà Nội với Kim Jong-un
Ông không hề có ý định gặp gỡ những nhà hoạt động dân chủ ở trong nước như Tổng thống Obama từng làm, cũng như không đả động gì đến lá thư ngỏ gửi đến ông của 100 nhân sĩ trí thức và nhà hoạt động xã hội, phần lớn ở trong quốc nội.
Hôm qua ông lên tiếng ca ngợi Chủ tịch Kim Jong-un, một trong những lãnh tụ độc tài, vi phạm nhân quyền nhất thế giới. Tuy nhiên cuộc họp thượng đỉnh Hoa Kỳ - Bắc Hàn lần II về chương trình chế tạo võ khí hạt nhân của Bắc Hàn đã không đạt được kết quả nào.
Ông Trump còn ca ngợi Việt Nam là một mô hình tốt đẹp cho Bắc Hàn noi theo và mời Tổng bí thư kiêm Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng viếng thăm Hoa Kỳ vào năm nay để tiếp tục thảo luận về những biện pháp tăng cường sự hợp tác toàn diện giữa hai nước. Ngược lại, ông Nguyễn Phú Trọng xác nhận rằng Việt Nam ủng hộ giải pháp phi hạt nhân và hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên.
Cách đây gần hai tuần, trong buổi họp báo tại Nhà Trắng, Tổng Thống Trump cũng lên tiếng ca ngợi Chủ tịch Tập Cân Bình là người đáng kính phục và hai người có quan hệ tốt đẹp. Ông Trump còn cho biết việc đàm phán thương mại tiến triển tốt đẹp và sẽ mời Chủ tịch Tập qua Mỹ để họp cấp cao.
Chắc hẳn các ông bà cuồng Trump đã phải thất vọng trước những biến chuyển quốc tế tích cực và rõ rệt như trên.
Bao lâu nay, không nhìn vào sự kiện thực tế, các ông bà cuồng Trump ước mong tình hình Đông Nam Á căng thẳng và xem ông Trump là vị cứu tinh dân tộc, sẽ dùng thuế quan và võ lực để tiêu diệt Trung Quốc, giúp giải thế chế độ cộng sản Việt Nam và dân chủ hóa đất nước.
Trong thời gian ông Trump ở Việt Nam mấy ngày qua, một số không ít các ông bà Bolsa vẫn còn biểu tình không những kêu gọi tự do dân chủ cho Việt Nam mà còn hô hào ủng hộ cá nhân ông Trump. Nay mộng ước này xem ra đổ vỡ tan tành. Một số hình ảnh ủng hộ Trump của đám biểu tình xuất hiện trên Internet nay đã biến mất.
Biến động sôi nổi mấy ngày qua ở trong nước Mỹ đang làm cho sự nghiệp chính trị của Tổng thống Trump ngày càng đen tối.
Ông Michael Cohen, cựu luật sư (2006-2018) của Tổng thống Trump và cũng từng là phó chủ tịch của Trump Organization và giữ nhiều chức vụ cao cấp khác nhau trong Đảng Cộng hòa, khai trước Ủy Ban Thanh Tra của Hạ Viện rằng ông Trump là một tội phạm hình sự, một kẻ kỳ thị chủng tộc và bịp bợm.
Ông Cohen cũng đưa ra những bằng chứng không thể chối cãi được là những ngân phiếu về việc ông Trump chi tiền để bịt miệng cô đào cởi truồng Stormy Daniels, một tội hình sự, và dự án xây Trump Tower tại Moscow mà ông Trump luôn luôn phủ nhận cho đến khi hồ sơ có chữ ký của ông được báo chí phanh phui ra.
Hơn thế nữa, ông Trump sẽ còn phải đối phó với phúc trình của Công tố viên đặc biệt Robert Muller sẽ được phổ biến trong vài ngày tới và cuộc điều tra của Văn phòng tư pháp Southern District of New York về một số tội ác của ông Trump chưa được tiết lộ.
Ông Trump đã có buổi gặp với Chủ tịch nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sáng 27/2
Việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp của Tổng Thống Trump phần đông dân chúng tin là giả tạo. Sau khi từ Việt Nam trở về Mỹ, ôngTrump hoàn toàn giữ im lặng về cuộc điều trần sôi nổi và tai hại của Michael Cohen. Sự nghiệp chính trị của ông Trump lung lay đến tận gốc.
Những ai còn mơ tưởng Tổng thống Trump ưu tư về nhân quyền, tự do và dân chủ ở Việt Nam cần phải phân tách bản chất con người của Trump và nhìn vào thực tế sự kiện chính trị.
Một con người có nhiều vấn đề như thế với cá tính như thế liệu có thể trông cậy được hay không ?
Nguyễn Quốc Khải
Nguồn : BBC, 01/03/2019
Nguyễn Quốc Khải, hiện đang sinh sống ở Virginia, Hoa Kỳ, là cựu chuyên viên kinh tế và tham vấn của Ngân Hàng Thế Giới. Ông thường đóng góp bài cho VOA, BBC, và Asia Times.
*******************
Phản ứng sau khi Mỹ - Việt Nam ký thỏa thuận thương mại nhưng không nêu vấn đề nhân quyền
Trung Khang, RFA, 27/02/2019
Ngày 27/2/2019, tại Hà Nội, nhân cuộc gặp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch nước kiêm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các công ty Mỹ và Việt Nam đã ký một loạt các thỏa thuận thương mại trị giá hơn 20 tỷ đô la, nhưng vấn đề nhân quyền đã hoàn toàn không được đề cập. Phản ứng của các nhà bất đồng chính kiến như thế nào ?
Tổng thống Mỹ Donald Trump (thứ hai bên trái) và Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (phải) chào Giám đốc điều hành hãng máy bay thương mại Boeing Kevin McCallister (trái) và Giám đốc điều hành Vietjet Nguyễn Thị Phương Thảo (thứ hai bên phải) trong lễ ký tại phủ Chủ tịch ở Hà Nội hôm 27/2/2019 AFP
Từ Hà Nội, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm 27/2, Tiến sĩ Nguyễn Quang A nhận định :
"Tôi nghĩ đó là một cách rất là khéo của Việt Nam để gãi đúng chỗ ngứa của ông Trump về vấn đề thương mại của hai nước, về vấn đề thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam. Nhưng thực chất nếu đi sâu vào vấn đề thì thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam không đến mức 30 tỷ USD đâu, có nhiều hàng hóa Mỹ mà Việt Nam mua được sản xuất từ Trung Quốc. Nên thực tế nó cân bằng hơn. Nên việc ký kết mua máy bay cũng có một chút ý nghĩa thương mại, nhưng nó mang tính trình diễn nhiều hơn".
Sau buổi gặp gỡ với ông Nguyễn Phú Trọng tại phủ Chủ tịch, Tổng thống Donald Trump đã đến nhà khách chính phủ để gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Tại buổi gặp, Tổng thống Trump ca ngợi phát triển kinh tế của Việt Nam và nói rằng Việt Nam có thể là một mô hình kinh tế cho Bắc Hàn. Ông cũng nói đến các thỏa thuận thương mại hai bên vừa ký kết và không quên nói rằng Hoa Kỳ có những thiết bị quân sự tốt nhất thế giới. Tuy nhiên vấn đề nhân quyền đã không hề được ông Trump đả động đến trong cả hai cuộc gặp quan trọng với lãnh đạo Việt Nam.
Nhận định về vấn đề này Phó giáo sư Hoàng Dũng nói :
"Ông Trump không phải là đấng cứu thế, mà để những nơi nào có tiếng kêu thương mà ông đến cứu vớt, ông xử sự theo cái mà ông cho là tốt cho nước Mỹ. Hiện nay địa chính trị của Việt Nam có lợi cho Mỹ, cho nên ông Trump không lên tiếng về nhân quyền, thì chúng ta không nên phán xét ông theo phương diện đạo đức hay con người mà phán xét là một nhà chính trị".
Phó giáo sư Hoàng Dũng cho biết, chẳng có kỳ vọng gì cả, đất nước Việt Nam do người Việt Nam quyết định, quốc tế hết sức quan trọng, nhưng theo ông họ chỉ tạo điều kiện, họ làm cho trong nước thuận lợi hơn hay không thuận lợi hơn, chứ không bao giờ nước ngoài có vai trò quyết định trong vấn đề nội bộ của đất nước cả.
Còn nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Chí Tuyến thì cho rằng đây không phải là chuyến thăm chính thức nên không thể đòi hỏi ông Trump nêu vấn đề nhân quyền :
"Chuyến sang Việt Nam lần này của Tổng thống Trump không phải là được nhà cầm quyền Việt Nam mời sang thăm, mà là sang để gặp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-Un, để giải quyết vấn đề của Bắc Triều Tiên. Nói nôm na là họ thuê địa điểm để họ làm chuyện của họ thôi. Thế nên trong buổi gặp mặt của ông Trump với lãnh đạo đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thì tôi nghĩ nó diễn ra rất là ngắn, chủ yếu để bắt tay chụp ảnh là chính, thì trong quá trình như vậy không thể đòi hỏi ông Trump nêu vấn đề nhân quyền trong khoảng thời gian rất là ngắn, nhất là sang không phải với tư cách là làm việc với phía Việt Nam".
Cựu tù chính trị Bùi Thị Minh Hằng cũng cho rằng không nên quá kỳ vọng vào ông Trump :
"Quan điểm của tôi là một nhà bất đồng chính kiến trong nước thì tôi cho rằng người dân Việt Nam không nên quá kỳ vọng vào ông Trump hay một quốc gia nào đó can thiệp vào vấn đề nhân quyền cho mình. Quan điểm của tôi là người dân Việt Nam phải tự nhìn thấy, dù bức xúc, dù hài long, thì mình phải tự nhìn thấy hoàn cảnh thực tế của mình. Nếu mình cần nhân quyền, cần đòi hỏi quyền lợi chính đáng của mình, thì tôi nghĩ người Việt Nam cần phải đối diện một cách mạnh mẽ hơn nữa, chúng ta không thể trông chờ vào Trump, vì ông Trump không có trách nhiệm lo vấn đề nhân quyền cho Việt Nam. Mà điều ông Trump muốn làm là những cái lợi ích cho nước Mỹ như ông ấy tuyên bố khi tranh cử. Tôi nghĩ rằng là người dân Việt Nam phải tự đứng lên, tự mình nhìn thẳng vào sự thật và tự mình phải làm điều gì đó để thay đổi".
Đồng quan điểm, Phó giáo sư Hoàng Dũng cũng không có kỳ vọng vào ông Trump, ông cho rằng đất nước Việt Nam là do người Việt Nam quyết định, quốc tế hết sức quan trọng, nhưng dẫu sao họ chỉ tạo điều kiện, chứ không thể có vai trò quyết định trong vấn đề nội bộ của đất nước.
Còn Nhà báo Tô Oanh thì cho rằng ngoài hợp đồng mua máy bay, Việt Nam lợi dụng dịp này để mà tự xưng là ‘trung tâm hòa giải quốc tế’. Ông nói tiếp :
"Chính quyền Việt Nam chỉ là một người chỉ chuyên đi xin, sợ nhà bên cạnh như bố mình, chịu mất đất đai, thiệt hại đủ thứ cũng không dám há mồm nói… tôi nghĩ buồn lắm".
Tiến sĩ Nguyễn Quang A bày tỏ thất vọng :
"Ông Trump thì ông chỉ quan tâm đến kỳ bầu cử tới, để thỏa mãn cá nhân ông ấy, còn giá trị cốt lõi của nước Mỹ, hay dân chủ, nhân quyền thì ông cũng chẳng cần nói đến. Rất đáng tiếc thông tin trong buổi họp mặt với lãnh đạo Việt Nam ông Trump không đả động đến nhân quyền là sự thật. Nên tôi nghĩ khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết" của ông ấy nên đổi thành "Trump trên hết"…".
Trung Khang
Nguồn : RFA, 27/02/2019
