Theo thường lệ, khi một vị Tổng thống Mỹ lên nắm quyền được hai năm, người ta bắt đầu lượng giá vị Tổng thống này và dự phóng xem lịch sử sẽ nhìn người đó như thế nào.

Những người Mỹ biểu tình thể hiện sự ủng hộ của họ đối với Tổng thống Donald Trump và ông Roger Stone, một người thân tín của ông Trump, hôm 29 Tháng Giêng, 2019, tại Fort Lauderdale, Florida. (Hình : Joe Raedle/Getty Images)

Trong một bài lượng định về ông Donald Trump, ký giả Nick Bryant có nhắc đến một cuộc thăm dò ý kiến 200 nhà chính trị học tại Mỹ về ông Trump, thì ông được đánh giá đứng thứ 44 trong số tất cả 44 ông Tổng thống đến nay (Mỹ có 45 đời Tổng thống nhưng chỉ có 44 ông vì ông Grover Cleveland làm Tổng thống hai lần không liên tục).

Nhưng lúc gần đây, tôi đọc được một bài khá thích thú của ký giả Gideon Rachman của nhật báo Financial Times. Ông Rachman là một trong những nhà báo hiếm hoi có một tầm nhìn lịch sử không bị những sự kiện cấp thời ảnh hưởng quá mạnh.

Trong quá khứ, ông Rachman tập trung đến những chiều hướng thay đổi lớn, tỷ như sự suy thoái tiệm tiến của phương Tây và sự nổi lên của phương Đông (đặc biệt là Trung Quốc) trong hai mươi năm qua. Cuốn sách gần đây nhất của ông, Đông Phương Hóa (Easternisation) là một cuốn sử đầy hấp dẫn về đề tài này.

Nhưng trong bài báo tôi đọc được, ông Rachman nói về ông Trump. Ông Rachman không phải là một ái mộ ông Trump. Tuy nhiên ông cho rằng vị Tổng thống thứ 45 của Mỹ sẽ được ghi nhận như là một trong những cá nhân hiếm hoi đã làm thay đổi hướng đi của lịch sử và là đại biểu cho tinh thần của thời đại. Ông Rachman viết :

"Ông Trump là kẻ nói láo mà chính quyền của ông đã lập ra một trại giam nhốt trẻ em. Ông Rex Tillerson, cựu ngoại trưởng của ông, được nói là đã gọi ông là một ‘thằng ngu’ (moron). Nhưng tất cả những điều đó không ngăn chặn ông Trump trở thành người mà triết gia Georg Hegel gọi là ‘một nhân vật lịch sử của thế giới’".

Trump nói chuyện trước những người ủng hộ ông ở New York - Ảnh minh họa

Georg Wilhelm Friedrich Hegel là một triết gia Đức của thế kỷ thứ 19 thuộc trường phái lý tưởng với một quan điểm tiến hóa về lịch sử. Lý thuyết của ông rất phức tạp, nhưng có thể rút gọn lại thành tiến trình biện chứng (mà sau này Marx học trò ông đem phổ biến rộng rãi) bao gồm ba giai đoạn : chủ đề (thesis), phản đề (antithesis) và hợp đề (synthesis). Mệnh đề đầu tiên đưa ra là chủ đề ; cái đối kháng với nó là phản đề và khi hai mệnh đề đối kháng này được dung nhập lại với nhau trở thành một mệnh đề mới, ta có một hợp đề.

Hegel coi lịch sử cũng tiến hóa qua một tiến trình như vậy. Theo Hegel, lịch sử là một tiến trình diễn biến đưa tới sự thể hiện thành hiện thật của lý tưởng lý trí (Idea of Reason) qua một loạt những biểu tượng tinh thấn của thời đại. Những biểu tượng này được thể hiện qua những hành động của các người hùng hay những nhân vật của lịch sử thế giới, những con người như Alexander Đại Đế hoặc Julius Caesar vốn thể hiện tinh thần của thời đại mình hơn tất cả mọi người khác.

Tôi trông thấy hoàng đế… Quả thật là một cảm giác thần diệu thấy một cá nhân như vậy, tại đây, tập trung vào một điểm trên lưng ngựa và làm chủ thế giới" (Georg Wilhelm Friedrich Hegel)

Trong thời Hegel, người đó là Napoleon. Tuy rằng Hegel phải tản cư ra khỏi thành phố ông ở là Jena khi quân Pháp của Napoleon chiếm thành phố này vào năm 1806, nhưng điều này không làm cho ông mất đi lòng thán phục. Trong một bức thư gởi người bạn Friedrich Immanuel Niethammer, ông viết : "Tôi trông thấy hoàng đế – cái linh hồn của thế giới (Weltseele)… Quả thật là một cảm giác thần diệu thấy một cá nhân như vậy, tại đây, tập trung vào một điểm trên lưng ngựa và làm chủ thế giới".

Nhưng ông Trump chắc chắn không phải là Caesar hay Napoleon rồi, vậy thì vì sao Rachman lại cho ông Trump cái vinh dự đó ?

Ráchman dẫn lời Hegel trong cuốn "Lectures on the Philosophy of History" :

"(Một nhân vật của lịch sử thế giới) không cần có nhận thức về cái ý tưởng mà được thể hiện qua ông ta. Ông ta chỉ nhìn thấy một ‘mục đích’ bất kể mọi thứ khác. Có thể rằng những người như vậy đối xử với những quan tâm vĩ đại khác, ngay cả linh thiêng một cách tồi tệ hoặc phi đạo đức. Và trong tiến trình đó có thể đạp nát nhiều bông hoa ngây thơ và nhiều vật quý trên con đường đi của mình".

Thành ra theo Rachman, đối thủ của ông Trump, ông Emmanuel Macron với tác phong lịch sự, khuynh hướng toàn cầu hóa là biểu tượng cuối cùng của tinh thần đang giẫy chết của những thập niên 1990 và 2000 với các nhà chính trị trung tâm. Trong khi đó ông Trump và những nhóm dân túy cánh hữu tại Châu Âu là biểu tượng của một tinh thần mới. Và ông Trump với những hành động bốc đồng và liều lĩnh có thể phù hợp với mô tả của Hegel như là một cá nhân biểu tượng cho tinh thần của thời đại, tuy rằng ông ta "không có một ý thức nào về ý tưởng mà ông ta là thể hiện".

Nhưng người hùng của Hegel không phải chỉ có thế. Hegel còn mô tả thêm rằng những "Nhân vật của lịch sử thế giới" – những người hùng của một thời đại phải là những người có viễn kiến, "các hành động của họ, lời nói của họ phải là những cái gì tốt nhất của thời đại… vì họ là những người hiểu rõ nhất tình hình, và qua họ mà những người khác học hỏi và đi theo hay ít nhất chấp nhận các đường lối chính sách của họ".

Thành ra đối với số trên 60% dân Mỹ không ủng hộ Tổng thống Trump có lẽ khó ai mà có thể tin rằng ông là người hiểu rõ vấn đề nhất và qua ông những người khác có thể học hỏi và đi theo.

Ráchman dẫn lời Hegel trong cuốn "Lectures on the Philosophy of History" :

"(Một nhân vật của lịch sử thế giới) không cần có nhận thức về cái ý tưởng mà được thể hiện qua ông ta. Ông ta chỉ nhìn thấy một ‘mục đích’ bất kể mọi thứ khác. Có thể rằng những người như vậy đối xử với những quan tâm vỹ đại khác, ngay cả linh thiêng một cách tồi tệ hoặc phi đạo đức. Và trong tiến trình đó có thể đạp nát nhiều bông hoa ngây thơ và nhiều vật quý trên con đường đi của mình".

Thành ra theo Rachman, đối thủ của ông Trump, ông Emmanuel Macron với tác phong lịch sự, khuynh hướng toàn cầu hóa là biểu tượng cuối cùng của tinh thần đang giẫy chết của những thập niên 1990 và 2000 với các nhà chính trị trung tâm. Trong khi đó ông Trump và những nhóm dân túy cánh hữu tại Châu Âu là biểu tượng của một tinh thần mới. Và ông Trump với những hành động bốc đồng và liều lĩnh có thể phù hợp với mô tả của Hegel như là một cá nhân biểu tượng cho tinh thần của thời đại, tuy rằng ông ta "không có một ý thức nào về ý tưởng mà ông ta là thể hiện".

Nhưng người hùng của Hegel không phải chỉ có thế. Hegel còn mô tả thêm rằng những "Nhân vật của lịch sử thế giới" – những người hùng của một thời đại phải là những người có viễn kiến, "các hành động của họ, lời nói của họ phải là những cái gì tốt nhất của thời đại… vì họ là những người hiểu rõ nhất tình hình, và qua họ mà những người khác học hỏi và đi theo hay ít nhất chấp nhận các đường lối chính sách của họ".

Thành ra đối với số trên 60% dân Mỹ không ủng hộ Tổng thống Trump có lẽ khó ai mà có thể tin rằng ông là người hiểu rõ vấn đề nhất và qua ông những người khác có thể học hỏi và đi theo.

Có lẽ điều tốt nhất mà ta có thể hy vọng cho ông Trump là một bước trung gian dẫn đến bước tới của lịch sử. Một khi ông Trump và những người theo ông cho chúng ta thấy chúng ta cần phải né tránh những gì, thì lúc đó người ta có thể nói đến chuyện tổng hợp hai khuynh hướng chính trị và đưa vào một giai đoạn mới vượt qua sự phân hóa giữa tả và hữu. Và đó có thể là di sản đáng quý nhất của ông Trump.

Lê Mạnh Hùng

Nguồn : Người Việt, 30/01/2019

Chiến lược gia chính trị Roger Stone, đồng minh lâu năm của Tổng thống Mỹ Donald Trump, bị bắt ở Florida, bị buộc tội với bảy tội danh trong cuộc điều tra của Mueller.

Roger Stone là nhà vận động hành lang chính trị và là đồng minh của Tổng thống Donald Trump

Cáo trạng bao gồm tội cản trở thủ tục tố tụng chính thức, năm tội danh liên quan đến các tuyên bố sai sự thật và tội giả mạo giấy tờ.

Các buộc tội liên quan đến vụ xâm nhập email của các quan chức Đảng Dân chủ, bị nghi là do Nga chỉ đạo.

Thông tin trong các email được Wikileaks công bố trong chiến dịch bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2016.

CNN đưa tin rằng các đặc vụ FBI bắt giữ ông Stone trong cuộc đột kích rạng sáng thứ Sáu (25/1). Một người đập cửa và nói, "FBI... Mở cửa", hãng tin Hoa Kỳ cho biết.

Điều gì liên kết Stone với các email bị tấn công ?

Chủ tịch chiến dịch tranh cử năm 2016 của Hillary Clinton, John Podesta, người bị nhắm đến trong vụ xâm nhập email, cáo buộc ông Stone đã biết về việc này trước đó.

Theo điều tra viên, ông Stone cho biết ông đã "liên lạc" với người sáng lập Wikileaks Julian Assange trước khi các email bị công bố và mô tả việc liên hệ này là "hoàn toàn hợp pháp".

Cáo trạng buộc tội nhà vận động hành lang nói dối Ủy ban Tình báo Hạ viện về những gì đã qua giữa ông và Wikileaks, và tuyên bố sai về việc không có hồ sơ về nó.

Ông Stone được cho là nói chuyện với các quan chức cấp cao của chiến dịch của Trump - những người không được xác định danh tính - về "tổ chức 1" [được cho là Wikileaks] "và thông tin nó có thể có mà sẽ gây tổn hại cho chiến dịch của bà Clinton".

Công tố viên nói rằng ông Stone cũng được "liên lạc bởi các quan chức cấp cao của chiến dịch của Trump để hỏi về các công bố trong tương lai" của Wikileaks.

Ông Stone làm việc cho các chiến dịch chính trị của Đảng Cộng hòa từ những năm 1970

Các nhà vận động cho chiến dịch tranh cử của ông Trump từ lâu đã bị xem xét bởi Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, người đang điều tra các cáo buộc về sự thông đồng giữa Nga và chiến dịch của Trump.

Năm 2016, các cơ quan tình báo Hoa Kỳ kết luận rằng Nga đã cố biến cuộc bầu cử theo hướng có lợi cho Trump thông qua các cuộc tấn công ủy nhiệm được chính quyền cho phép và các câu chuyện giả mạo được đưa lên mạng xã hội.

Ông Trump gọi cuộc điều tra của Mueller là "cuộc săn phù thủy" mang tính chính trị. Điện Kremlin luôn phủ nhận can thiệp vào bầu cử Mỹ.

Ông Stone nhiều lần nói trong các cuộc phỏng vấn rằng ông đoán trước sẽ bị truy tố.

Hồi tháng Năm, ông nói với chương trình Meet The Press của NBC rằng : "Không thể tưởng tượng được rằng ông Mueller và nhóm của ông có thể tìm cách tạo ra một số tội không liên quan đến công việc của tôi, hoặc thậm chỉ có thể không liên quan đến cuộc bầu cử năm 2016.

"Tôi sẽ ghi nhớ đây là một cố gắng làm tôi im lặng".

Liên kết bị thiếu

Phân tích của Anthony Zurcher, phóng viên về Bắc Mỹ :

Qua các cáo trạng trước đây, Robert Mueller đã xây dựng vụ việc là người Nga đứng đằng sau vụ xâm nhập email các quan chức cao cấp của Đảng Dân chủ và Hillary Clinton. Ông cáo buộc họ sau đó đã sử dụng Wikilieaks để tiêm thông tin gây tổn hại mà họ thu được vào dòng máu chính trị Hoa Kỳ vào thời điểm bất lợi nhất cho Đảng Dân chủ.

Điều mà văn phòng công tố đặc biệt chưa đưa ra là có bất kỳ mối liên kết nào giữa Wikileaks và chiến dịch tranh cử tổng thống của Donald Trump.

Hôm thứ Sáu, ông Mueller buộc tội cố vấn lâu năm của Trump và người bạn tâm tình Roger Stone mà thiếu mối liên kết đó, trích dẫn thông tin liên lạc giữa ông Stone và các quan chức "cao cấp" của chiến dịch của Trump trước và sau khi các tài liệu Wikileaks được công bố.

Lần đầu tiên một thành viên của nhóm thân cận của ông Trump, mặc dù không phải là một thành viên chính thức, đang phải đối mặt trực tiếp với các cáo buộc liên quan đến cuộc bầu cử có sự dính líu của Nga - cuộc tấn công chính trong cuộc điều tra của vị công tố đặc biệt.

Ông Stone phủ nhận buộc tội về hành vi sai trái hình sự. Nhưng người đàn ông vốn tự hào là bậc thầy của nghệ thuật bóng tối chính trị, và dường như khao khát sự khét tiếng đi cùng với những tuyên bố như vậy, giờ lại thấy mình trực tiếp ở trung tâm của ánh hào quang pháp lý.

Ai bị buộc tội trong cuộc điều tra của Mueller ?

Ông Stone là người thứ 34 bị buộc tội trong cuộc điều tra Mueller. Những người bị truy tố gồm 12 sĩ quan quân đội Nga và 13 công dân Nga bị buộc tội lãnh đạo một chiến dịch can thiệp vào cuộc bầu cử Hoa Kỳ.

Ba đối tượng khác của Nga, bao gồm Cơ quan Nghiên cứu Internet nổi tiếng "troll farm", cũng đã bị buộc tội.

Một số người liên quan trực tiếp với ông Trump đã bị truy tố, bao gồm cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn và Paul Manafort, cựu chủ tịch chiến dịch bầu cử của ông, người đang ngồi tù.

Cựu luật sư cá nhân của ông Trump là Michael Cohen và cựu cố vấn chiến dịch George Papadopoulos cũng đã bị buộc tội.

Danh sáng những người bị truy tố gồm 12 sĩ quan quân đội Nga và 13 công dân Nga bị buộc tội lãnh đạo một chiến dịch can thiệp vào cuộc bầu cử Hoa Kỳ.

Roger Stone là ai ?

Một người bạn lâu năm của Donald Trump, Roger Stone phục vụ cho các chiến dịch chính trị của Đảng Cộng hòa kể từ những năm 1970.

Người đàn ông 66 tuổi thích những bộ đồ ba mảnh và không thích đi tất.

Ông bắt đầu sự nghiệp của mình bằng việc tham gia cuộc tái cử năm 1972 của Richard Nixon và có hình xăm của tổng thống thứ 37 trên bả vai.

Ông Stone bị lôi kéo vào vụ bê bối Watergate sau các phiên điều trần của quốc hội tiết lộ rằng ông đã thuê một quan chức để thâm nhập vào chiến dịch của George McGocate, đối thủ Dân chủ của ông Nixon.

Ông tiếp tục làm việc cho các chiến dịch tranh cử tổng thống thành công của Ronald Reagan vào năm 1980 và 1984, và tư vấn George HW Bush khi tranh cử Nhà Trắng năm 1988.

Ông Stone xuất bản cuốn sách The Making of the President 2016 sau khi giúp ông Trump lên nắm quyền.

Văn phòng Mueller ra thông cáo hiếm hoi bác tin Trump chỉ đạo nói dối (VOA, 19/01/2019)

Văn phòng của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller hôm thứ Sáu ra một thông cáo hiếm hoi bác bỏ một bài báo của BuzzFeed News loan tin cựu luật sư của Tổng thống Donald Trump, Michael Cohen, nói ông Trump đã chỉ đạo ông nói dối Quốc hội.

Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller - Ảnh minh họa

BuzzFeed, dẫn hai nguồn tin trong giới chấp pháp không nêu danh tính, cho biết ông Cohen đã nói với các nhà điều tra làm việc cho ông Mueller rằng ông Trump đã chỉ đạo ông nói dối về những nỗ lực xây một tòa nhà chọc trời ở Moscow khi ông đang tranh cử tổng thống vào năm 2016.

"Những mô tả của BuzzFeed về các phát biểu cụ thể với Văn phòng của Công tố viên Đặc biệt, và cách mô tả những tài liệu và lời khai mà văn phòng này thu được, liên quan đến lời khai chứng trước Quốc hội của Michael Cohen là không chính xác", Peter Carr, phát ngôn viên của văn phòng Mueller, nói trong một thông cáo hiếm hoi.

Dù phát ngôn viên của ông Mueller không tuyên bố toàn bộ bài báo là sai, một số phần mà họ bác bỏ dường như tập trung vào các cáo buộc chống lại ông Trump.

Đây là lần đầu tiên ông Mueller bình luận công khai về một bài báo liên quan đến cuộc điều tra của ông về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Tổng biên tập của BuzzFeed, Ben Smith, nói trong một tuyên bố : "Chúng tôi vẫn tin tưởng vào tường trình của chúng tôi và các nguồn cung cấp thông tin, và chúng tôi đề nghị Công tố viên Đặc biệt làm rõ những gì ông ấy bác bỏ".

Sau khi bài báo của BuzzFeed được đăng vào tối thứ Năm, các nhà điều tra tại Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ cho biết họ có kế hoạch điều tra các cáo buộc nêu trong bài báo.

Những nghị sĩ Dân chủ hàng đầu trong Hạ viện cho biết họ sẽ tìm cách xác minh câu chuyện, nói rằng nếu chuyện này đúng thì đó sẽ là bằng chứng cho thấy hoạt động phạm tội của tổng thống.

Trước đó trong ngày thứ Sáu, Nhà Trắng nói câu chuyện này là sai. "Này, chuyện này hoàn toàn ngớ ngẩn", phát ngôn viên Sarah Sanders nói với các phóng viên.

Các chuyên gia pháp lí nhận định việc ông Mueller lên tiếng bình luận về một bài báo là điều "cực kì hiếm". Nó cho thấy mức độ hệ trọng của những cáo buộc nêu ra trong bài báo của BuzzFeed và sự chú ý mà nó thu hút từ giới truyền thông và các nhà lập pháp.

BuzzFeed đưa tin văn phòng của ông Mueller đã biết về chỉ thị của ông Trump cho ông Cohen thông qua những email nội bộ của Tổ chức Trump, những cuộc phỏng vấn nhân chứng, các tin nhắn văn bản và các tài liệu khác, và ông Cohen đã nói với các công tố viên về chỉ thị này trong một cuộc phỏng vấn.

Ông Trump nói trên Twitter rằng ông Cohen đã nói dối để được hưởng án tù nhẹ hơn. Luật sư của ông Trump, Rudy Giuliani, nói trong một thông cáo rằng bất kì phát biểu nào cho rằng ông Trump bảo ông Cohen nói dối là "hoàn toàn sai trái".

Các đại diện của Tổ chức Trump đã không trả lời yêu cầu bình luận về bản tin của BuzzFeed.

Ông Cohen, người từng tuyên bố ông trung thành với ông Trump đến mức sẵn sàng đỡ đạn cho ông Trump, dự kiến sẽ bắt đầu chấp hành án tù ba năm vào tháng 3 sau khi thú nhận đã phạm luật tài chính vận động tranh cử, trốn thuế và nói dối Quốc hội.

*****************

Nhà Trắng bác tin Trump chỉ đạo luật sư nói dối Quốc hội (VOA, 19/01/2019)

Bài báo của BuzzFeed News nói Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ đạo cựu luật sư riêng Michael Cohen nói dối Quốc hội là sai trái, người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders tuyên bố hôm 18/1.

Michael Cohen về nhà ở New York với tay trái được băng bó, ngày 18 tháng 1, 2019.

"Này, chuyện đó hết sức ngớ ngẩn", bà Sanders nói với các phóng viên trong một cuộc trao đổi ngắn trên đường vào Nhà Trắng. Bà nói luật sư của ông Trump, Rudy Giuliani, đã phát biểu về bài báo này và đã nói trong một thông cáo rằng tường thuật đó "hoàn toàn sai trái".

Các nhà điều tra của Quốc hội cho biết họ dự định sẽ điều tra xem ông Trump phạm pháp hay không sau bài báo của BuzzFeed News.

BuzzFeed News loan tin ông Trump đã chỉ đạo ông Cohen nói dối Quốc hội về dự án xây dựng một tòa nhà chọc trời ở Moscow lúc ông đang tranh cử Tổng thống vào năm 2016.

**********************

Quốc hội sẽ điều tra tin nói Trump chỉ đạo cựu luật sư nói dối Quốc hội (VOA, 18/01/2019)

Hai chủ tịch ủy ban Hạ viện Hoa Kỳ thuộc Đảng Dân chủ ngày thứ Sáu cam kết điều tra một bản tin cho hay Tổng thống Donald Trump đã chỉ đạo luật sư cá nhân của mình nói dối Quốc hội về các cuộc thương thuyết liên quan tới một dự án bất động sản ở Moscow trong cuộc bầu cử năm 2016.

Michael Cohen và Donald Trump - Ảnh minh họa.

Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff từ bang California nói "chúng tôi sẽ làm những gì cần thiết để tìm hiểu xem đó có phải là sự thật hay không". Ông nói rằng cáo buộc ông Trump chỉ đạo Michael Cohen nói dối trong lời khai chứng năm 2017 của ông ta trước Quốc hội "trong một nỗ lực nhằm ngăn cản cuộc điều tra và che đậy những giao dịch kinh doanh của ông ta với Nga là một trong những cáo buộc nghiêm trọng nhất cho tới thời điểm này".

Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện, Dân biểu Jerrold Nadler từ bang New York, nói chỉ đạo một thuộc cấp nói dối Quốc hội là một tội liên bang.

"Nhiệm vụ của Ủy ban Tư pháp Hạ viện là làm rõ ngọn ngành sự việc, và chúng tôi sẽ làm công việc đó", ông Nadler viết trên Twitter.

Bản tin của BuzzFeed News, dẫn lời hai quan chức chấp pháp không nêu danh tính, cho biết ông Trump đã chỉ đạo ông Cohen nói dối Quốc hội và ông Cohen đã thường xuyên báo cáo với ông Trump và gia đình của ông về dự án xây tòa nhà Trump Tower ở Moscow —ngay cả khi ông Trump nói rằng ông không có giao dịch kinh doanh gì với Nga.

*******************

Mueller : Thông tin Buzzfeed về lời khai luật sư của Trump 'không chính xác' (BBC, 19/01/2019)

Công tố viên đặc biệt Robert Mueller tuyên bố rằng một thông tin của Buzzfeed News về việc Tổng thống Trump chỉ thị luật sư nói dối trước Quốc hội "là không chính xác".

Văn phòng Công tố viên đặc biệt Robert Mueller thường khá kín tiếng kể từ khi ông tiến hành cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử

"Mô tả của Buzzfeed về các tuyên bố cụ thể cho Văn phòng luật sư đặc biệt, và tính chất của các tài liệu và lời khai mà văn phòng này có được, liên quan đến lời khai trước Quốc hội của Michael Cohen là không chính xác", tuyên bố của văn phòng công tố viên đặc biệt cho biết.

Tuy nhiên, tuyên bố này không cho biết rõ phần nào trong báo cáo BuzzFeed là không chính xác.

Buzzfeed News trước đó đã đưa tin rằng ông Donald Trump đã chỉ thị luật sư của mình ông Michael Cohen nói dối về kế hoạch xây dựng Tháp Trump ở Moscow.

Buzzfeed cho biết báo cáo của họ dựa trên lời khai từ hai quan chức bên hành pháp xin giấu tên.

Cohen nói với Quốc hội rằng các cuộc đàm phán về kế hoạch xây Tháp Trump đã diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng 9/2015 đến tháng 1/2016.

Nhưng bây giờ ông lại nói rằng các cuộc đàm phán kéo dài đến tháng 6, khi ông Trump đang là ứng cử viên cho chức tổng thống.

Trích dẫn các quan chức, Buzzfeed cho biết Cohen đã nói với công tố viên đặc biệt rằng sau cuộc bầu cử tháng 11/2016, ông Trump đã "đích thân chỉ thị ông" - bằng cách tuyên bố rằng các cuộc đàm phán đã kết thúc sớm hơn nhiều tháng so với thực tế - "để che giấu sự liên quan của Trump".

Ông Trump sau đó phủ nhận rằng luật sư cũ của ông đã nói dối các nhà điều tra để "giảm thời gian ngồi tù".

Michael Cohen bị tuyên án 36 tháng tù giam vào tháng trước

Đáp lại lời tuyên bố của ông Mueller, Tổng biên tập Buzzfeed Ben Smith đã tweet rằng anh vẫn cho rằng câu chuyện Buzzfeed đăng là chính xác.

Rất hiếm khi văn phòng của ông Mueller đưa ra tuyên bố như trên.

Chính ông Mueller trước đó cũng tiết lộ rằng Cohen đã nói dối về ngày dự án Tháp Trump ở Moscow kết thúc.

Các chính trị gia dân chủ cho biết họ sẽ điều tra các cáo buộc.

Công tố viên đặc biệt đang điều tra cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và liệu các thành viên trong chiến dịch tranh cử của ông Trump có đồng lõa hay không - một tuyên bố liên tục bị ông Trump phủ nhận.

Ông Michael Cohen đã bị kết án 36 tháng vào tháng 12 sau khi ông ta nhận tội nói dối trước Quốc hội về kế hoạch của Trump Tower.

Ông cũng thừa nhận vi phạm tài chính chiến dịch và trốn thuế. Tại tòa, ông nói rằng "điểm yếu của ông là lòng trung thành mù quáng với Donald Trump" - người có "hành động bẩn thỉu" mà ông cảm thấy buộc phải che đậy.

Cuộc điều tra của ông Mueller vẫn đang tiếp tục và chưa rõ khi nào ông sẽ nộp kết luận điều tra cho tổng chưởng lý.

Và sẽ tùy thuộc vào tổng chưởng lý để thông báo cho Quốc hội và quyết định xem báo cáo sẽ được công bố cho công chúng hay không.

Ứng cử viên của Tổng thống Trump cho tổng chưởng lý, William Barr, hiện đang được xác nhận tại Quốc hội. Ông Barr nói rằng ông sẽ công khai báo cáo Mueller càng nhiều càng tốt nhưng không hứa sẽ công bố tất cả.

***************

Pelosi : Trump gây nguy hiểm cho binh sĩ, nghị sĩ (VOA, 19/01/2019)

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi ngày 18/1 cáo buộc Tổng thống Donald Trump gây nguy hiểm cho binh sĩ và thường dân Mỹ làm việc ở Afghanistan bằng việc loan báo công khai một chuyến đi của phái đoàn Quốc hội được lên kế hoạch tới đất nước bị chiến tranh tàn phá này, trong khi căng thẳng giữa các nhà lãnh đạo tăng cao khi tình trạng chính phủ đóng cửa một phần đã bước sang ngày 28.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi bị ông Trump chặn không cho đi công tác nước ngoài bằng máy bay quân sự hôm thứ Năm, viện lí do chính phủ đóng cửa.

Nhà Trắng bác bỏ cáo buộc của bà Pelosi. Chính quyền của Tổng thống Trump thuộc Đảng Cộng hòa hôm 17/1 đã ngăn bà Pelosi thuộc Đảng Dân chủ thực hiện chuyến đi tới Afghanistan. Hôm 18/1, chính quyền ban hành lệnh cấm đối với tất cả các chuyến du hành của Quốc hội Mỹ sử dụng máy bay thuộc sở hữu của chính phủ hoặc do chính phủ vận hành trong khi tình trạng đóng cửa tiếp diễn.

Người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders nói chính quyền chỉ đang cố gắng giữ bà Pelosi ở lại Washington cho các cuộc đàm phán có thể diễn ra để tìm cách chấm dứt vụ đóng cửa, hiện đã kéo dài bốn tuần và lâu nhất trong lịch sử Mỹ.

Nhưng phe Dân chủ nói không có cuộc đàm phán nào đang diễn ra. "Chúng tôi không nhận được yêu cầu hội họp nào từ Nhà Trắng", người phát ngôn của bà Pelosi, Drew Hammill, nói.

Ông Trump hôm 17/1 đã ngăn bà Pelosi sử dụng máy bay quân sự cho một chuyến đi của phái đoàn Quốc hội cùng các nghị sĩ Dân chủ cao cấp khác đến trụ sở NATO ở Brussels và sau đó là Afghanistan.

Văn phòng của bà Pelosi sau đó đã chuẩn bị bay bằng máy bay thương mại - một ý tưởng mà chính ông Trump đã nêu ra - nhưng vào sáng 18/1 thông báo chuyến đi đã bị hoãn lại vì chính quyền rò rỉ những chi tiết có thể gây nguy hiểm cho chuyến đi hoặc cho những binh sĩ mà Chủ tịch Hạ viện nói bà đã lên kế hoạch đến thăm.

Một quan chức Nhà Trắng, phát biểu trước đó với điều kiện giấu tên, phủ nhận chính quyền đã rò rỉ kế hoạch du hành của bà Pelosi, nói thêm rằng khi Chủ tịch Hạ viện và khoảng 20 nghị sĩ Quốc hội khác quyết định đặt vé máy bay thương mại tới Afghanistan, thì thế giới sẽ tìm ra".

Vụ đóng cửa một phần chính phủ Mỹ đã chạm mốc bốn tuần vào ngày 18/1, với căng thẳng gia tăng ở cả hai phía liên quan tới đòi hỏi 5,7 tỉ đôla của ông Trump để giúp tài trợ cho bức tường biên giới Mỹ-Mexico.

******************

Trump không cho Chủ tịch Hạ viện dùng máy bay quân sự đi công tác nước ngoài (VOA, 18/01/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Năm ngăn cản Nancy Pelosi sử dụng máy bay quân sự cho một chuyến đi nước ngoài, một hành động trả đũa sau khi Chủ tịch Hạ viện theo Đảng Dân chủ yêu cầu Tổng thống hoãn lại bài diễn văn Tình trạng Liên bang giữa lúc chính phủ vẫn đang đóng cửa một phần.

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi theo lịch trình lẽ ra đã bay sang Bỉ và từ đó sang Afghanistan để gặp gỡ binh sĩ.

Tổng thống Đảng Cộng hòa nói với bà Pelosi trong một bức thư rằng chuyến đi của bà tới Bỉ, Ai Cập và Afghanistan, mà ông coi là "sự kiện quan hệ công chúng", sẽ bị hoãn lại lấy lí do là vụ đóng cửa chính phủ đã bước sang ngày 27.

Bà Pelosi trước đó đã hoạch định chuyến thăm quân đội Mỹ ở Afghanistan, dừng lại ở Brussels để hội họp nhằm tái khẳng định "cam kết sắt đá" của Mỹ đối với NATO, phát ngôn viên Drew Hammill nói. Ai Cập không nằm trong hành trình.

Chuyến đi dự kiến diễn ra cuối tuần này đã không được loan báo trước khi ông Trump công bố bức thư của mình. Các nhà lập pháp thường không công khai các chuyến đi nước ngoài trước khi chúng diễn ra vì lí do an ninh, đặc biệt khi các chuyến đi tới vùng chiến sự như trong trường hợp này.

"Do chính phủ đóng cửa, tôi rất tiếc thông báo với bà rằng chuyến đi của bà tới Brussels, Ai Cập và Afghanistan đã bị hoãn lại", bức thư của ông Trump nói.

Xe buýt Air Force chờ bên ngoài Điện Capitol sau khi Tổng thống Donald Trump gửi thư nói bà không thể dùng máy bay quân sự đi công tác nước ngoài vì chính phủ đang đóng cửa, ngày 17 tháng 1, 2019, Washington.

Ông Trump nói với bà Pelosi rằng bà có thể thực hiện chuyến đi bằng máy bay thương mại.

"Mục đích của chuyến đi là bày tỏ sự cảm kích và cảm ơn các nam nữ quân nhân của chúng ta vì sự phục vụ và cống hiến của họ, và để nghe những báo cáo tình báo & an ninh quốc gia hệ trọng từ những người ở tiền tuyến", ông Hammill nói trong một phản ứng đăng trên Twitter.

Ông cũng lưu ý rằng ông Trump đã đi tới Iraq trong khi chính phủ đang đóng cửa, cũng như một phái đoàn Quốc hội bao gồm các nghị sĩ Đảng Cộng hòa.

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ thường sử dụng máy bay quân sự để đi nước ngoài. Ông Trump, với tư cách là Tổng Tư lệnh quân đội, dường như đã hành động dựa trên cơ sở đó.

"Ông ấy hoãn khả năng sử dụng máy bay quân sự của bà ấy lại", một điều cần phải được được Bộ Quốc phòng phê chuẩn, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders nói.

Ngày thứ Tư, bà Pelosi viết thư cho ông Trump đề nghị ông hoãn lại bài diễn văn Tình trạng Liên bang vào ngày 29 tháng 1 vì những lo ngại về an ninh trong thời gian chính phủ đóng cửa.

Chính phủ đã đóng cửa một phần kể từ ngày 22 tháng 12, trong một vụ bế tắc bắt nguồn từ đòi hỏi của ông Trump phải có 5,7 tỉ đôla kinh phí để xây tường dọc biên giới Mỹ-Mexico, điều mà phe Dân chủ phản đối.

Theo truyền thống, các Tổng thống đọc bài diễn văn hàng năm này được truyền hình trực tiếp toàn quốc, trong đó đưa ra các mục tiêu của chính quyền trong năm, tại nghị trường Hạ viện trước một phiên họp chung của Quốc hội và đa số Nội các.

********************

Trump đề nghị đổi tường lấy DACA để ngưng vụ đóng cửa chính phủ (VOA, 20/01/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất một thỏa thuận di trú vào ngày thứ Bảy trong một nỗ lực nhằm chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa một phần 29 ngày qua, sau khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và các nghị sĩ Dân chủ hàng đầu khác đã nói họ bác bỏ kế hoạch này.

Tổng thống Donald Trump phát biểu trong Phòng Lễ tân Ngoại giao của Nhà Trắng về đề nghị nhằm chấm dứt vụ đóng cửa chính phủ một phần, ở Washington, ngày 19 tháng 1, 2019.

Ông Trump vẫn giữ nguyên đòi hỏi của ông rằng khoản tiền 5,7 tỉ đôla tài trợ bức tường biên giới Mỹ-Mexico là một phần của bất kì dự luật nào mở cửa lại chính phủ một cách trọn vẹn, điều mà phe Dân chủ phản đối. Nhưng tổng thống đã hi vọng rằng đề nghị các biện pháp bảo vệ mới cho một số người nhập cư không có giấy tờ có thể chấm dứt tình trạng bế tắc kéo dài gần một tháng với Quốc hội.

Trong một bài diễn văn từ Nhà Trắng, ông Trump nói sẽ ủng hộ luật bảo vệ những người nhập cư trẻ tuổi không có giấy tờ trong chương trình DACA vốn đã bị chính quyền Trump bãi bỏ, cũng như những người được hưởng quy chế bảo vệ tạm thời (TPS).

Mô tả hệ thống di trú của Mỹ là "bất cập nghiêm trọng", ông Trump nói, "tôi ở đây ngày hôm nay để phá vỡ thế bế tắc và vạch ra cho Quốc hội một con đường tiến về phía trước để chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa và giải quyết cuộc khủng hoảng dọc theo biên giới phía nam".

Ông nói Lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell sẽ tìm cách nhanh chóng thông qua đề nghị của ông.

Ngay trước khi ông phát biểu, bà Pelosi, lãnh đạo cao nhất của Đảng Dân chủ, trong một thông cáo nói rằng đề nghị này là "không thể chấp nhận được" và không "thể hiện nỗ lực có thiện chí để khôi phục sự chắc chắn cho cuộc sống của mọi người". Bà nói đề nghị của tổng thống sẽ không giành được đủ sự ủng hộ để vượt qua được Hạ viện hoặc Thượng viện.

Khoảng một phần tư các chương trình của chính phủ Mỹ đã bị đình chỉ một phần do thiếu kinh phí vì tổng thống nhất quyết đòi 5,7 tỉ đôla mà ông muốn chỉ cho năm nay để xây một bức tường ở biên giới tây nam của Mỹ nhàm ngăn chặn người nhập cư bất hợp pháp và ma túy.

Chính phủ đóng cửa một phần có nghĩa là 800.000 công chức liên bang đã bị cho nghỉ không lương hoặc làm việc mà không được trả lương kể từ ngày 22 tháng 12.

Trước đó trong ngày thứ Bảy, Dick Durbin, lãnh đạo số 2 của phe Dân chủ trong Thượng viện, nói ông không thể ủng hộ một đề nghị như vậy. "Trước tiên, Tổng thống Trump và Lãnh đạo Đa số Thượng viện McConnell phải mở cửa chính phủ hôm nay", ông Durbin nói trong một phát biểu.

"Thứ hai, tôi không thể ủng hộ đề nghị như tin tức đã cho hay và không tin rằng nó có thể vượt qua được Thượng viện. Thứ ba, tôi sẵn sàng ngồi xuống bất cứ lúc nào sau khi chính phủ mở cửa và làm việc để giải quyết tất cả các vấn đề tồn đọng", ông Durbin nói.

Benjamin Franklin, một trong những vị sáng lập nổi tiếng của Hoa Kỳ đồng thời cũng là một nhà khoa học, một tác giả, triết gia, nhà phát minh, nhà hoạt động xã hội và một nhà ngoại giao hàng đầu đã từng nói : "Dối trá và lừa lọc là hành động của kẻ ngu xuẩn, là những kẻ không có đủ óc trung thực" và "một nửa sự thật thường là một lời nói dối lớn".

Benjamin Franklin, một trong những vị sáng lập nổi tiếng của Hoa Kỳ

Một số người ủng hộ Trump cho rằng chính trị gia nào cũng nói dối, nên việc Trump nói dối là bình thường. Tuy nhiên, phần lớn con người nói dối để bảo vệ hoặc làm vui lòng người khác. Còn theo nghiên cứu của các nhà xã hội học, Trump là tổng thống cận đại đầu tiên liên tục nói dối nhằm nâng cao bản thân và miệt thị người khác. Dùng sai phạm của các cá nhân khác để bình thường hóa thói dối trá của Trump là một ngụy biện rất sai. Bất kể ai, nếu vi phạm đạo đức nghiêm trọng phải bị tố cáo và lên án dứt khoát. Bill Clinton và Richard Nixon đều bị lên án mạnh mẽ vì dối trá. Và Trump không phải là ngoại lệ.

Một số "Trump luận viên" lý sự rằng Trump có quyền tự do ngôn luận để chỉ trích người khác. Tự do ngôn luận không bao gồm phỉ báng hoặc bịa đặt, để bảo vệ bản thân và mạt sát người khác. Tại Mỹ, phỉ báng hoặc vu khống là trái pháp luật và sẽ bị trừng phạt thích đáng theo luật pháp của mỗi bang.

Trong năm 2018, theo phân tích của Washington Post, Trump nói trung bình 15 lời nói dối một ngày, tăng gấp 3 lần so với năm 2017. Nên nhớ, Trump hoàn toàn có thể kiện Washington Post hoặc bất kỳ tờ báo nào viết sai sự thật, làm ảnh hưởng đến uy tín và danh dự của Trump. Nhưng hiện tại, Trump không thể kiện bởi các số liệu và dữ liệu chứng minh Trump "nói dối hơn vẹm" là sự thật và không thể chối cãi. Theo bản kiểm chứng của Washington Post, Trump đã nói hơn 7.645 lời nói dối ; theo PolitiFact, Trump chỉ nói thật 4%, còn 96% là sai sự thật và dối trá.

Bài này tập trung vào hai dối trá khổng lồ của Trump.

Trump : lật lọng và dối trá vụ Stormy Daniels

Stormy Daniels tên thật là Stephanie Clifford đã công khai thừa nhận quan hệ xác thịt với Trump vào năm 2006 khi mà vợ Trump là Melania đang mang thai con trai của Trump. Trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, luật sư lâu năm của Trump, Michael Cohen, đã trả 130 ngàn đô và yêu cầu cô Stormy ký một thỏa thuận cam kết không công khai mối quan hệ với Trump. Tuy nhiên, cô Stormy đã kiện Trump để được tự do phát biểu về mối quan hệ kéo dài 6 tháng với Trump, lập luận bản thỏa thuận không có giá trị vì không có chữ ký của Trump.

Stormy Daniels công khai thừa nhận quan hệ xác thịt với Trump vào năm 2006 - Ảnh Daily Mail

Vào ngày 7/3/2017, người phát ngôn của Nhà Trắng tuyên bố rằng vụ Stormy Daniels là bịa đặt : "Tôi có nói chuyện với Tổng thống về vấn đề này. Không có chuyện chi trả từ Tổng thống và Tổng thống Trump cũng đã phủ nhận tất cả cáo buộc".

Ngày 6/4/2017, khi Trump được một nữ phóng viên hỏi có biết về số tiền 130 ngàn đô mà Michael Cohen đã trả cho cô Stomry hay không ? Trump trả lời rằng : "Không, tôi không biết. Cô phải hỏi Michael Cohen. Michael là luật sư của tôi. Cô phải hỏi Michael".

Sau đó, vào ngày 20/4/2017 trên đài Fox, Trump lật lọng thừa nhận rằng chính Cohen đã đại diện ông trong vụ Stormy Daniels : "Michael đại diện tôi trong vụ Stormy Daniels điên khùng này. Michael không làm gì sai cả. Từ những gì tôi biết, Michael dứt khoát không làm điều gì sai cả".

Hai tuần sau, vào ngày 2/5/2017, luật sư mới của Trump là Rudy Giuliani trả lời phỏng vấn trên đài Fox, thừa nhận chính Trump đã hoàn trả hàng tháng cho Michael Cohen số tiền 130 ngàn đô. Ngày hôm sau, 3/5/2017, Trump lần đầu tiên tweet thừa nhận vụ trả 130 ngàn đô cho Stormy Daniels.

Thật đáng sợ ! Tất cả đều từ miệng Trump : phủ nhận mối quan hệ với Stormy Daniels và không biết giao dịch 130 ngàn đô à đến có biết và cuối cùng thừa nhận đã trả 130 ngàn đô mua sự im lặng. Điều khiến nhiều người Mỹ phẫn nộ chính là Trump chưa bao giờ xin lỗi vì đã nói dối trắng trợn về mối quan hệ với cô Stormy và giao dịch 130 ngàn đô.

Bill Clinton đã trả giá đắt cho sự dối trá của ông về mối quan hệ với cô Monica Lewinsky là bị Hạ viện luận tội (đàn hạc - impeachment). Bill Clinton đã công khai xin lỗi và hết sức hối hận về những việc làm sai trái của bản thân. Một người có trách nhiệm và lương tri phải dám nhận lỗi và xin lỗi khi nói dối hoặc làm sai để được tha thứ. Ngược lại, Trump và đội ngũ của mình trơ trẽn dùng lời nói dối bự hơn để bao che các dối trá trước đó và không tỏ ra hối hận.

Trump : dối trá về vụ thông đồng với Nga

Tháng 11/2016, Giám đốc truyền thông của Nhà Trắng, Hope Hicks tuyên bố : "Chuyện thông đồng với Nga không bao giờ xảy ra. Không có liên lạc giữa chiến dịch tranh cử Tổng thống của Trumpvà bất kỳ nước nào".

Ngày 10/05/2017 : Bộ trưởng ngoại giao Nga Sergei Lavrov, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Đại sứ Nga tại Hoa Kỳ Sergei Kislyak trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục tại Nhà Trắng. Getty Images

Tháng 2/2017, phát ngôn viên Nhà Trắng, Sarah Sanders tuyên bố : "Theo sự hiểu biết của chúng tôi, không có liên lạc nào (với Nga) diễn ra".

Tuy nhiên, trong thực tế, theo nhiều nguồn tin cậy, con trai Trump là Donald Trump Jr đã đồng ý gặp nữ luật sư người Nga, Natalia Veselnitskaya, tại Trump Tower sau khi bà này hứa sẽ cung cấp thông tin bất lợi về ứng cử viên Hillary Clinton.

Cuộc họp mặt tại Trump Tower có sự tham gia của Paul Manafort - giám đốc chiến dịch tranh cử của Trump và hiện đang đối mặt với hơn 10 tội danh của Bộ Tư pháp, Jared Kushner - con rể của ông Trump và Donald Trump Jr. Cuộc gặp mặt này diễn ra ngày 9/6/2016, khoảng 2 tuần sau khi Trump trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa.

Tháng 3/2017, con trai Trump, Donald Trump Jr. tuyên bố : "Tôi có gặp những người Nga hay không ? Tôi chắc chắn, tôi chắc chắn tôi có gặp... Nhưng không có cuộc gặp mặt nào được lên kế hoạch sẵn... Và chắc chắn tôi không đại diện cho chiến dịch tranh cử của Trump dưới bất kỳ hình thức nào".

Tuy nhiên, vào tháng 7/2017, Donald Trump Jr. lật lọng, đổi khẩu cung từ "không có cuộc gặp mặt nào được lên kế hoạch sẵn" thành "đã có một cuộc họp mặt theo kế hoạch tại Trump Tower (với người Nga), nhưng nội dung chủ yếu là về việc nhận con nuôi và không liên quan đến chiến dịch tranh cử và chúng tôi không có liên lạc sau đó".

Vài ngày sau, Donald Trump Jr. tiếp tục lật lọng, đổi khẩu cung, nói rằng cuộc họp được lên kế hoạch để thảo luận về chiến dịch tranh cử, nhưng những thông tin được trao đổi trong cuộc họp không có ý nghĩa gì quan trọng. Tất cả dối trá đều từ miệng Donald Trump Jr. : không có cuộc gặp nào với người Nga được lên kế hoạch à có cuộc họp theo kế hoạch nhưng bàn về việc nhận con nuôi à cuộc họp mặt có bàn về chiến dịch tranh cử, nhưng không có gì quan trọng.

Tháng 12/2017, Trump trả lời phỏng vấn, như vô số lần trước đó, khẳng định không có sự thông đồng với Nga và thậm chí nếu có thì "đó cũng không phải là tội".

Bất kỳ ai thông hiểu luật pháp Mỹ cũng biết rằng câu nói của Trump là một dối trá trắng trợn, nhằm tìm cách chối tội. Thông đồng với thế lực nước ngoài là phạm pháp. Cụ thể, đạo luật hối lộ liên bang khẳng định rằng một tội danh xảy ra khi một quan chức "trực tiếp hoặc gián tiếp, một cách sai trái yêu cầu, tìm kiếm, nhận, chấp nhận hoặc đồng ý nhận hoặc chấp nhận bất cứ điều gì có giá trị... để đổi lấy... dưới sự ảnh hưởng... để thông đồng vào bất kỳ gian lận nào...".

Ngày 16/5/2018, Rudy Giuliani lại lật lọng, tuyên bố thậm chí ngay cả khi thu thập được những thông tin có lợi tại cuộc họp ở Trump Tower, chiến dịch tranh cử của Trump "không bao giờ sử dụng những thông tin đó". Lại một lần nữa, đội ngũ Trump lại cho sự dối trá được tiến hóa mà không hề biết ngượng ngùng và xấu hổ.

Hai tháng sau, ngày 16/7/2018, Trump trơ trẽn nói : "Không có thông đồng. Tôi không biết tổng thống Putin. Không có ai để mà thông đồng". Nếu như không biết Putin, tại sao 80 lần trước và trong suốt chiến dịch tranh cử 2016, Trump luôn dành những lời tốt đẹp cho Putin ? Không biết một người, mà luôn ca ngợi người đó và tỏ lòng muốn có quan hệ tốt đẹp với họ, thì logic ở chổ nào ?

Và mới đây, ngày 16/1/2019, Rudy Giuliani lại một lần nữa đổi khẩu cung, lật lọng kinh khủng khiếp khi trả lời trên CNN rằng : "Trump không thông đồng, nhưng không có gì đảm bảo những người khác trong chiến dịch tranh cử của Trump". Nghĩa là lần đầu tiên luật sư chính thức của Trump thừa nhận có sự thông đồng (collusion) giữa chiến dịch tranh cử của Trump với Nga. Nói cách khác, Rudy đẩy tội thông đồng cho thuộc hạ của Trump – là lãnh đạo cao cấp nhất của chiến dịch tranh cử như Paul Manafort, Rick Gates, George Papadopoulos, Michael Flynn, Michael Cohen... Tuyên bố này của Rudy là trái ngược hoàn toàn với các phát biểu trước đây của Trump, lập đi lập lại không có thông đồng giữa Trump hoặc giữa chiến dịch tranh cử Tổng thống của Trump với người Nga.

Nực cười hơn là khi Rudy Giuliani trả lời sở dĩ Trump không biết hành động thông đồng của thuộc hạ là bởi vì Trump không xuất thân từ gia đình chính trị. Những người ủng hộ Trump luôn ca ngợi Trump là một "tài năng" và không có gì có thể "qua mặt được Trump". Dựa vào logic đó, lập luận Trump không biết tay chân thân tín nhất thông đồng với Nga không khác gì nói Trump ngu dốt. Mà nếu như Trump không ngu dốt như Trump đã liên tục tự nhận mình là "thiên tài ổn định", thì rõ ràng Trump biết rất rõ các hoạt động của thuộc hạ mình, bao gồm chủ trương thông đồng với Nga.

Thay lời kết

​Như phân tích ở trên, Trump và thân tín đã và đang liên tục xảo trá từ những vấn đề nhỏ đến lớn nhất. Thiên tài lừng danh Albert Einstein đã nói rằng : "Bất cứ ai bất cẩn với sự thật trong các vấn đề nhỏ nhặt, thì không hề đáng tin cậy với những vấn đề quan trọng". Có ai sẵn sàng thuê nhân viên được chứng minh là liên tục dối trá làm việc cho mình hay không ? Có ai muốn kết thân với người được chứng minh chuyên lừa lọc và vu khống để bảo vệ bản thân và miệt thị người khác hay không ?

Hành vi che giấu tội lỗi thường nghiêm trọng hơn cái tội đã cố ý hoặc vô tình gây ra. Phần lớn người Mỹ bất mãn và phẫn nộ với cả Richard Nixon và Bill Clinton không phải vì cái tội, nhưng là vì cả hai đã nói dối (pejury) và che đậy nhằm cản trở tư pháp công chánh (obstruction of justice).

Điều làm nên sự vĩ đại của một nhà lãnh đạo không phải thành tựu mà phải là đạo đức và liêm chính. Như Nguyễn Du nói : "Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài". Tạo ra thành tựu và lợi ích cho quốc gia là trách nhiệm mà các chính trị gia đã tuyên hứa sẽ theo đuổi đến cùng khi nhậm chức. Lãnh đạo làm tròn nhiệm vụ đã tuyên thệ là một việc hết sức bình thường, xứng đáng tôn trọng vừa phải, và tuyệt đối không nên thần thánh lãnh tụ thái quá.

Một người căm ghét sự dối trá thường tố cáo và lên án dứt khoát các vi phạm đạo đức và pháp lý của lãnh đạo quốc gia bởi đó là trách nhiệm đạo đức của quốc dân. Nhưng có thành phần "Trump luận viên" bỏ mặc các bằng chứng không thể chối cãi, chứng minh vi phạm đạo đức và pháp lý nghiêm trọng của Trump, để trơ trẽn tôn sùng Trump. Đó là sự lựa chọn của họ : để sự sùng bái lãnh tụ bệnh hoạn điều khiển và chi phối khả năng suy nghĩ độc lập. Họ sẽ dạy con cái thế nào khi tôn thờ Trump - một kẻ "nói lấy được" và cản trở tư pháp công chánh ?

Thời của Trump rồi sẽ qua, nhưng chắc chắn một điều : lịch sử sẽ không khoan nhượng với những ai cố tình bịa đặt dối trá, chà đạp các chuẩn mực đạo đức và bẻ cong sự thật để sùng bái Trump.

​Mai V. Phạm

(20/01/2019)

Việt Nam là một nước mà nhiều người khi đói bụng có sở thích, ưa chuộng cái gì nhanh, gọn, nhẹ, dễ tiêu như... mì gói. Điều này dễ hiểu. Đói bụng, xé 1-2 gói mì ra, bỏ vào nồi nước sôi, chỉ vài phút là có ngay thứ dằn bụng, chẳng mất nhiều công, thời gian chuẩn bị. chỉ vài phút. Nấu nướng món gì khác thì lâu lắc, phiền toái.

Người xưa hay người nay đều có cách ăn mì ăn liền vô cùng đơn giản. Bạn chỉ việc đổ vắt mì ra bát, thêm chút gia vị, rót nước sôi và đậy kín bát trong 3 phút. Sau khi đợi xong 3 phút bạn đã có ngay một bát mì nóng hổi để có thể "ăn liền" ! 

Sở thích ăn mì gói này lâu dần thấm vào đầu óc, rồi từ ăn uống chuyển sang cư xử, hành động, phát ngôn... cuối cùng trở thành văn hóa mì gói. Việc thích nghe những chuyện hào nhoáng, chuyện tào lao, xịt bộp, những lời khoa trương, hứa hẹn tốt đẹp là chuyện đương nhiên.

Không kể đến những người trong nước bị hạn chế về tin tức, báo chí, truyền thông, người Việt Nam ở nước ngoài, kể cả rất nhiều người có bằng cấp đại học, bác sĩ, kỹ sư... có bao nhiêu người chịu tìm hiểu tài liệu, đọc báo, nghe tin tức TV, Radio… ? Bao nhiêu phần trăm biết so sánh, tổng hợp, suy nghĩ, nhận định để biết được sự thật, phải trái khi nghe tin tức, đọc báo ?

Đa số người Việt Nam ở nước ngoài thường phê bình, đánh giá dân trong nước là hèn nhát, không dám lên tiếng phản đối chế độ, không phê bình, chỉ trích chính quyền, không dám đấu tranh, đòi hỏi quyền lợi khi bị áp bức hoặc khi thấy lãnh đạo đất nước tuyên bố, hứa hẹn vong mạng hay sai trái, lạm quyền...

Tuy nhiên cũng chính họ, khi thấy người ở Mỹ hay các nước khác phê phán, đã kích những bất cập giữa việc làm và lời nói của một lãnh đạo thì họ nhẩy lên đông đổng, văng tục, phỉ báng, vu khống những người này là tay sai của Tầu Cộng hoặc Việt Cộng.

Mỹ được gì nếu Trump tham gia chiến tranh thương mại với Trung Quốc ?

Lạ thiệt chớ ! Hóa ra không có gì khác nhau giữa người trong nước và hải ngoại. Bất kể có học, có kiến thức, bằng cấp, hiểu biết, thông thạo tiếng Anh, Pháp…, được tự do tìm hiểu sự thật, được phép lên tiếng phê bình, chỉ trích sai trái của chính quyền, của lãnh đạo... không sợ bị trả thù, trù dập hay ít học, ngu dốt, không rành ngoại ngữ, sống dưới chế độ độc tài, thông tin, báo chí bị kiểm duyệt, không có quyền tự do ngôn luận... đối với đa số người Việt, những người chỉ thích... mì ăn liền, không có khoảng cách.

Trước đây khoảng hơn 30 năm, để kiểm chứng, xác minh một tin tức, một sự kiện, một biến cố... đòi hỏi nhiều thời gian, từ vài giờ đến vài ngày, nay với internet, smartphone, google search, facebook, snopes... tất cả chỉ cần vài giây, vài cái nhấp chuột là có kết quả, nhưng bao nhiêu phần trăm người Việt chịu làm làm chuyện này ?

Hãy thử nhận định trường hợp ông Donald Trump, tổng thống thứ 45 của nước Mỹ với những người Việt Nam có văn hóa mì ăn liền.

Không ai có thể phủ nhận, ông Donald Trump, tổng thống thứ 45 của Mỹ là con người đặc biệt nhất trong 45 vị tổng thống. Ông đặc biệt vì nhiều nguyên nhân, có thể kể sơ qua như : thù ghét báo chí, truyền thông, ăn nói bạt mạng, hàm hồ, kỳ thị chủng tộc, coi thường phụ nữ, không công khai hồ sơ thuế, trong tư cách một nhân vật cộng đồng (public figure) sẵn sàng ăn thua đủ từng lời nói với bất cứ cá nhân (private person) có lời nói chỉ trích hay phê bình ông, dù người đó là một phóng viên tàn tật hay một phụ nữ, một người dân thường…

Người Việt ở Mỹ không nói làm gì, bởi những chính sách, sắc luật, quyết định của ông Trump đưa ra có thể ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến đời sống của họ từ tinh thần đến vật chất, nhưng những người ở ngoài nước Mỹ, không liên hệ, ăn nhậu gì đến chủ trương, đường lối của Trump vẫn nhẩy lên lia chia như đỉa phải vôi, chửi bới, vu khống, xỉa xói... người khác khi đọc thấy một bài chỉ trích, phê bình việc làm, hành động, lời nói của ông Trump. Tại sao ?

Tìm hiểu lý do nào khi nói về ông Trump, người Việt Nam có thể xung đột, chia rẽ, chửi bới, vu không, nhục mạ, tấn công nhau chẳng thua gì trong cuộc chiến Quốc-Cộng ? Chỉ khác một điều, cuộc đối đầu này không diễn ra với bom đạn, hỏa tiễn, phi cơ, tầu chiến... mà chỉ với computer, tablet, smartphone, nước bọt…, chiến trường chỉ loanh quanh trên các mạng xã hội Facebook, Email. Twitter, quán cà phê, quán nhậu…

Cuộc chiến vẫn đang tiếp diễn. Số người ca tụng, cổ võ, hoan hô, thần thánh hóa ông, xem ông như cứu tinh cho nước Mỹ nói riêng, cho nhân loại nói chung. Số khác ngược lại, đánh giá ông chỉ là một tên đại bịp, bất tài, cộc cằn, thô lỗ, không có văn hóa, thiếu hiểu biết ngoại giao, thù vặt, gian manh, nói láo như cuội, không có tư cách lãnh đạo đất nước…

Người bênh vực, ca tụng ông Trump, chẳng phải không có lý do để bênh vực, bào chữa cho ông, nhưng chính đáng hay không thì còn phải coi lại. Nhưng những lý do họ nêu ra chỉ lẩn quẩn như : chỉ vài tháng sau khi nhậm chức, bước chân vào tòa Bạch Ốc, ông đã tạo ra hàng triệu việc làm, kinh tế tăng trưởng 4,1%, thất nghiệp giảm còn 3,9%, chỉ số Dow Jones tăng lên vùn vụt đến chóng mặt, Trump là tỉ phú trước khi trở thành tổng thống...

Tuy nhiên, lý do chính mà hầu hết những người Việt ca ngợi, thần thánh hóa ông là : sẽ làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại, sẽ đánh gục kinh tế Tầu Cộng bằng cách áp thuế 45% hàng hóa sản xuất từ Tầu Cộng nhập vào nước Mỹ…

Những người Việt ca ngợi, thần thánh hóa ông Trump là sẽ đánh gục kinh tế Tầu Cộng bằng cách áp thuế 45% hàng hóa sản xuất từ Tầu Cộng nhập vào nước Mỹ…

Tại sao ? Vì khi Tầu Cộng bị sụp đổ về kinh tế, nội loạn nổ ra, Tầu Cộng sẽ bể ra thành nhiều mảnh như thời Tam Quốc thì tên đàn em Việt Cộng sẽ tự động sụm bà chè theo, người dân trong nước chẳng cần biểu tình chống đối gì sất, đảng cộng sản Việt Nam sẽ tự tan rã, công an, quân đội sẽ nhanh chóng rã ngũ... Người Việt Nam trong nước ngủ một đêm, sáng dậy thành người... Việt Nam.

Do đó, rất nhiều người chẳng hiểu gì về kinh tế, không hề có một khái niệm gì về chiến tranh thương mại - sẽ gây ra những hậu quả nào, ai sẽ gánh chịu - những hậu quả đó – đã nhẩy cẫng lên khi đọc tin Trump ra lệnh áp thuế, hôm nay là sắt thép 25%, thu thêm bao nhiêu tỉ USD cho ngân khố, ngày mai đánh thuế hàng hóa điện tử khác, thu về thêm vài chục tỉ, vân vân và vân vân...

Hình ảnh nước Tầu Cộng dưới triều Tập Cận Bình tan vỡ từng mảnh dưới các đòn trừng phạt kinh tế trong chiến tranh thương mại của ông Donald Trump khiến không ít người Việt tối ngủ nằm mơ, viết bài nâng bi thánh Trump chỉ còn thua đám văn nô, trí thức gục quần Việt Cộng ca ngợi bác một sợi tóc.

Ngược lại, số chống ông Trump đưa ra những bằng chứng, dữ kiện, facts... chứng minh rằng ông Donald Trump là kẻ bất tài, thất đức, vô nhân, gian dối, bịp bợm, giàu có, trở thành tỉ phú là nhờ mánh mung, gian xảo, trốn thuế... hơn là làm ăn chân chính vớii khoảng 3.500 vụ kiện tụng. Việc những nhân vật thân cận nhất chung quanh ông Trump, từ Paul Manfort, Michael Cohen đến David Pecker, Allen Weisselberg... kẻ bị vào tù, người ra đầu thú để được hưởng khoan hồng, nhẹ tội chứng tỏ điều họ nhận định là đúng.

Một khi rất nhiều bằng chứng, dữ kiện, facts... đưa ra chứng minh, cho thấy con người thật của ông Donald Trump, những bất cập giữa tuyên bố và việc làm, tại sao vẫn còn những người Việt Nam tiếp tục ủng hộ, tin tưởng vào những hành động, lời nói của ông, tìm cách chửi bới, vu khống, nhục mạ những người phê bình, chỉ trích Trump ?

Không khó để tìm câu trả lời : Họ thích mì ăn liền !

Tìm hiểu, đối chiếu tin tức, suy luận, nghi ngờ, đặt câu hỏi khi thấy điều vô lý trong một bản tin không phải là thói quen của đa số người Việt, bất kể ở đâu, thuộc giai cấp nào trong xã hội, có học, có kiến thức, bằng cấp hay không.

Thạch Đạt Lang

(18/01/2019)

Trump đang quay lưng lại với Châu Âu ? (BBC, 14/01/2019)

Với tình trạng ngoại giao dần đi xuống giữa EU và Washington, mối quan hệ xuyên đại dương của hai bên đã thay đổi ra sao dưới chính quyền Donald Trump ?

Donald Trump va chạm với các lãnh đạo Châu Âu như Emmanuel Macron và Angela Merkel

Trong quá khứ, các tổng thống Hoa Kỳ dành những lời có cánh dành cho những người đồng cấp ở Châu Âu.

Họ tới Châu Âu, kêu gọi và tuyên truyền tự do ở bức tường Berlin,và hứa hẹn về một mối quan hệ song phương tốt đẹp đối với Châu Âu sau khi tường Berlin sụp đổ. Tuy nhiên, những ngày đó có vẻ như đã kết thúc với Donald Trump ở Washington.

Bài diễn văn "Ich bin ein Berliner" bởi John F. Kennedy, lời thỉnh cầu do Ronald Reagan gửi đến Moscow năm 1987 "Ngài Gorbachev, hãy gỡ bỏ bức tường Berlin !", lời hứa về mối hợp tác song phương sau Chiến tranh Lạnh của George HW Bush và hy vọng thắt chặt quan hê với các đồng nghiệp ở bên kia dại dương của Obama, giờ chỉ là những tồn dư của quá khứ.

Từ các chuyến thăm Châu Âu, các dòng tweet của Donald Trump, với nội dung luôn nhắc tới vấn đề thuế quan ở EU và chi phí của NATO, không khó để thấy Trump hiện coi Châu Âu như một gánh nặng hơn là một đồng minh.

Chưa một tổng thống Hoa Kỳ nào dám nghĩ tới việc gọi EU là một "kẻ thù", như cách Tổng thống Trump đã làm trong một bài phỏng vấn về thương mại.

Chưa một tổng thống Hoa Kỳ nào dám nghĩ tới việc gọi EU là một "kẻ thù" như cách Tổng thống Trump đã làm - GETTY IMAGES

Với những câu hỏi chưa có giải đáp về trở ngại của Brexit ở Châu Âu, các nhà lãnh đạo EU càng thêm đau đầu khi quan hệ đối với Washington vẫn chưa có nhiều tiến triển.

Trong phát biểu của mình vài tháng trước, Thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng, đã đến lúc Châu Âu buộc phải quyết định số phận của chính mình.

Là thành viên của Hội đồng Đối ngoại Đức, Daniela Schwarzer nhận định : "Với chính sách "nước Mỹ đầu tiên", Hoa Kỳ đã biến Châu Âu và Đức trở thành một đối thủ cạnh tranh chiến lược, nếu không phải là một kẻ thù."

Kể từ ngày tuyên thệ nhậm chức của Donald Trump từ hai năm trước - khi mà cụm từ " nước Mỹ đầu tiên" trở nên phổ - nhiều người đặt câu hỏi rằng Trump sẽ đi được bao xa. Phải chăng, thực tế và quyền lực trong tay sẽ khiến các chính sách của ông thay đổi ? Có vẻ không.

Karen Donfried, cố vấn Châu Âu của cưu Tổng thống Obama, nói rằng : "Những người ủng hộ Donald Trump sẽ không quay lại được thời điểm của nước Mỹ trước Trump."

"Chính quyền Trump, dù bốn hay tám năm nữa, đã và sẽ tiếp tục thay đổi vai trò Hoa Kỳ trên toàn cầu."

Donald Trump chưa có động thái phản ứng gì về chính sách bành trướng của Putin - GETTY IMAGES

Thay đổi như thế nào ? Hãy lấy ví dụ về khủng hoảng biên giới giữa Ukraine và Nga.

Kể từ khủng hoảng Crimea năm 2014, sự kiện mà chính quyên Obama cáo buộc Nga đã vi phạm các luật pháp quốc tế, hàng loạt các cuộc xung đột ở khu vực liên tiếp xảy ra, cho thấy Vladimir Putin không có ‎‎định làm dịu tình hình trong khu vực.

Tuy nhiên ở Washington, Donald Trump chưa có động thái phản ứng gì về chính sách bành trướng của Putin - điều mà các nước EU, đặc biệt là Ba Lan và Đức, đang lo ngại.

Thay vì thúc đẩy tập thể, Trump vẫn trung thành với lối đàm phán trực tiếp của mình, và cho rằng mối quan hệ của ông và Putin đã có nhiều tiến triển sau cuộc gặp gỡ của hai nhà lãnh đạo trong cuộc họp thượng đỉnh ở Helsinki vào tháng 7/2018.

Điều này dẫn tới sự hoài nghi từ Angela Merkel, khi bà cho rằng Nhà Trắng cần phải thông báo trước về cuộc họp với Tổng thống Nga với các đồng minh.

"Hoa Kỳ là đồng minh quan trọng nhất của chúng tôi, và chúng tôi cũng hiểu rằng Hoa Kỳ có những đóng góp như thế nào đối với quốc phòng và an ninh ở Châu Âu." David McAllister, một đại biểu nghị viện Châu Âu đại diện cho đảng Liên minh Dân chủ Kito giáo Đức, và đồng nghiệp thân thiết của Angele Merkel, cho biết.

"Tuy nhiên, giờ là lúc chúng tôi cần phải gia tăng vị thế của Châu Âu trong khối NATO, vì dưới Tổng thống Trump - và có thể là dưới các tổng thống kế tiếp - Washington có vẻ dành ít sự quan tâm về việc can thiệp vào các vấn đề trong khu vực lân cận khi cần thiết."

Ronald Reagan kêu gọi Mikhail Gorbachev xóa bỏ Bức tường Berlin năm 1987

Việc cải tổ trong NATO là cần thiết, tuy nhiên, nó gặp một trở ngại lớn : Angela Merkel, gương mặt nổi trội nhất trong khối EU, sẽ chính thức kết thúc nhiệm kỳ của mình trong năm 2021.

Vậy giải pháp đối với Châu Âu là gì ? Để đặt câu hỏi luôn dễ hơn tìm câu trả lời.

Có một điều ai cũng biết, là mặc cho tư tưởng và giá trị chung của hai bên, trên bàn đàm phán, Châu Âu và Hoa Kỳ sẽ phải cải tiến mối quan hệ của họ trong một thời kỳ bất ổn chính trị như hiện nay.

*******************

TT Trump tránh trả lời câu hỏi về ‘làm việc cho Nga’ (VOA, 14/01/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump tránh trả lời trực tiếp khi được hỏi rằng liệu ông có đang hoặc từng làm việc cho Nga, sau khi một bài báo của tờ The New York Times nói rằng các quan chức thực thi pháp luật của Mỹ đã bắt đầu điều tra khả năng đó.

Phản ứng của ông Trump và các nhà lãnh đạo Đức và Pháp khi thấy ông Putin tại một sự kiện ở Pháp tháng 11 năm ngoái.

Nguyên thủ Mỹ nói rằng đó là câu hỏi "gây xúc phạm nhất" mà ông từng nhận được, theo AP.

Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại hôm 12/1, người dẫn chương trình của kênh Fox News, bà Jeanine Pirro, một người bạn của ông Trump, đã đặt câu hỏi về bài báo của The New York Times.

Tổng thống Mỹ trả lời : "Tôi nghĩ rằng đó là điều gây sỉ nhục nhất mà tôi từng được hỏi. Tôi cũng nghĩ rằng đó là bài báo sỉ nhục nhất từng viết về tôi, và nếu bà đọc bài báo đó, thì thấy rằng họ hoàn toàn không phát hiện được điều gì".

Theo AP, ông Trump không trả lời trực tiếp câu hỏi của bà Pirro và nhấn mạnh rằng không có tổng thống Mỹ nào có quan điểm cứng rắn hơn ông về Nga.

"Nếu bà hỏi những người ở Nga, [họ sẽ nói] rằng tôi cứng rắn hơn đối với Nga so với bất kỳ ai khác, so với bất kỳ tổng thống nào khác, ít nhất là so với ba hoặc bốn đời tổng thống gần nhất", ông Trump nói.

Tuy nhiên, tuyên bố của ông Trump đã bị bác bỏ bởi thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang Virginia, ông Mark Warner, nhà lập pháp hàng đầu của Đảng Dân chủ tại Ủy ban Tình báo Thượng viện.

Ông Warner nói rằng gần như mọi biện pháp trừng phạt Nga không phải xuất phát từ Nhà Trắng mà từ Quốc hội vì nhiều nhà lập pháp của cả hai đảng cảm thấy quan ngại về các hành động của Nga.

Thượng nghị sĩ này cũng cáo buộc Nhà Trắng phản ứng chậm chạp về các biện pháp trừng phạt.

Tờ New York Times đưa tin rằng một số nhân viên Cục Điều tra Liên bang Mỹ và một số quan chức cấp cao của Hoa Kỳ nghi ngờ về mối quan hệ của ông Trump với Nga trong chiến dịch tranh cử năm 2016, nhưng lúc đó không mở một cuộc điều tra vì không biết phải tiếp cận như thế nào đối với một cuộc điều tra nhạy cảm như vậy.

Tuy nhiên, thái độ của ông Trump đối với việc sa thải Giám đốc FBI James Comey năm 2017 đã dẫn tới cuộc điều tra xem liệu ông Trump có phải là một mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh quốc gia, hay liệu ông có cố ý làm việc cho Nga hay bị tác động một cách không chủ đích bởi Nga hay không.

*******************

Quan chức Cộng hòa thúc giục Trump 'tạm' mở cửa chính phủ (BBC, 14/01/2019)

Một quan chức cao cấp đảng Cộng hòa kêu gọi Tổng thống Donald Trump tạm thời mở lại một phần chính phủ liên bang đã đóng cửa trong hơn ba tuần qua.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham được biết đến như một người thân cận của Tổng thống Trump

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, người thân cận của ông Trump, cho biết việc mở cửa có giới hạn trong vài tuần sẽ cho phép các cuộc đàm phán giữa hai phe Cộng hòa và Dân chủ nối lại.

Việc đóng cửa một phần của chính phủ Trump được ghi nhận kéo dài lâu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

Hệ lụy là hàng trăm ngàn viên chức không được trả lương và các văn phòng chính phủ đóng cửa.

Tổng thống Trump từ chối phê duyệt ngân sách trừ khi nó bao gồm 5,7 tỷ đô la để xây bức tường biên giới với Mexico - một cam kết then chốt trong chiến dịch tranh cử của ông, bức tường mà ông Trump nói Mexico sẽ phải trả. Phe Dân chủ bác yêu cầu này và nói rằng họ sẽ không đàm phán thêm cho đến khi chính phủ được mở cửa trở lại.

Trong khi đó, ông Trump làm cho tình trạng khẩn trương thêm, khi đe dọa sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để có tiền xây tường mà không cần Quốc hội thông qua.

Lindsey Graham đề nghị gì ?

Ông Graham, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, cho biết ông thúc giục tổng thống hôm 13/1 về chuyện tạm thời mở lại chính phủ để nối lại đàm phán.

Ông nói nếu các cuộc đàm phán vẫn không ngã ngũ về chuyện cấp ngân sách, khi đó Nhà Trắng có thể tuyên bố tình trạng khẩn cấp.

"Trước khi ông ấy bỏ qua lựa chọn lập pháp, tôi sẽ thúc giục mở cửa chính phủ trong một khoảng thời gian ngắn, cỡ như ba tuần, để xem chúng ta có thể có được một thỏa thuận, "ông Graham nói với Fox News.

Ông cho biết ông Trump nói với ông : "Hãy thỏa thuận, rồi sau đó mở cửa chính phủ".Giới phóng viên nói rằng áp lực đang gia tăng cho ông Trump khi tranh chấp kéo dài. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy nhiều người Mỹ quy trách nhiệm cho tổng thống hơn là đảng Dân chủ về việc chính phủ bị đóng cửa.

Nhưng hôm 13/1, ông Trump vẫn đang tiếp tục đổ lỗi sự bế tắc cho các đối thủ.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump gọi biên giới Mỹ - Mexico là cuộc khủng hoảng an ninh quốc gia trong khi Đảng Dân chủ cáo buộc ông bắt giữ con tin Mỹ trước mối đe dọa giả mạo.

Hai bên tiếp tục đào sâu vấn đề về bài diễn văn quốc gia vào tối hôm thứ Ba - vậy chuyện gì đang xảy ra ?

Khi đất nước chờ đợi Washington tiến lên, đây là một vài lựa chọn mở ra cho ông Trump, theo phân tích của Anthony Zurcher của BBC.

1. Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia

Bài diễn văn của tổng thống không tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, nhưng Thư ký Báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders nói với phóng viên hôm thứ Tư rằng việc này "chắc chắn vẫn còn trên bàn".

Nếu ông Trump sử dụng quyền lực tổng thống của mình, ông có thể bỏ qua Quốc hội và đạt được việc xây dựng bức tường thông qua nguồn lực quân sự.

Giới chỉ trích có thể coi đây là sự lạm dụng quyền lực một cách trắng trợn, và ngay cả sau khi ông Trump soạn thảo tuyên bố của mình, ông phải thông báo cho Quốc hội chính xác những quyền lực mà ông đang sử dụng.

Sau đó, Quốc hội có thể vô hiệu hóa nó bằng một cuộc bỏ phiếu của cả Thượng viện và Hạ viện - nhưng theo luật pháp Hoa Kỳ, việc bãi bỏ tình trạng khẩn cấp sẽ vẫn cần Tổng thống ký để nó có hiệu lực.

Trong tình huống như vậy, dường như ông Trump sẽ không thông qua, gây ra cuộc chiến pháp lý giữa hai nhánh của chính phủ.

Nhưng Đạo luật Khẩn cấp Quốc gia năm 1976, đưa ra thẩm quyền đơn phương cho tổng thống trong trường hợp khẩn cấp, cũng như lịch sử tòa án về việc trì hoãn các quyết định an ninh quốc gia của tổng thống, có thể có lợi cho ông.

Các nhà hoạt động biểu tình bên ngoài Nhà Trắng sau bài diễn văn của Tổng thống Trump

Trong khi tranh luận rằng có một cuộc khủng hoảng cần giải quyết, ông Trump nói rằng 300 công dân Mỹ chết mỗi tuần vì heroin, "90% heroin đó tràn qua từ biên giới phía nam của chúng ta".

Đúng là gần như tất cả heroin vào Mỹ là từ Mexico, nhưng theo Cơ quan Quản lý Thực thi Ma túy của ông Trump, hầu hết heroin vào Mỹ qua các cảng nhập cảnh hợp pháp. Vì vậy, việc xây dựng bức tường sẽ không có hiệu quả.

Và trước cuộc bầu cử một năm, có vẻ như tổng thống sẽ không nhận được sự ủng hộ hoàn toàn cho biện pháp gây tranh cãi như vậy từ chính đảng của ông.

Như Thượng nghị sĩ Marco Rubio nói với BBC hôm thứ Tư : "Chúng ta phải thận trọng trong việc tán thành rộng rãi việc sử dụng quyền hành pháp".

Tổng số người di cư vào Mỹ từ năm 2000 đến 2018

Anthony Zurcher : Donald Trump sắp hết tác dụng đòn bẩy trong các cuộc đàm phán với Đảng Dân chủ.

Mối đe dọa "khẩn cấp quốc gia" chỉ là lá bài duy nhất còn lại của ông - nhưng tối thứ Ba, có lẽ là cơ hội tốt nhất để sử dụng là bài, khi ông có thể thực hiện nó trước quốc gia.

Trong khi thực hiện bước đi như vậy sẽ cho phép tổng thống tuyên bố rằng ông đang hành động trong khi chuyển trận chiến sang tòa án, thậm chí một số người bảo thủ lo sợ rằng nó sẽ tạo ra tiền lệ xấu.

Đảng Dân chủ có thể kết luận ông đang lừa gạt - đưa tổng thống trở lại điểm xuất phát.

2. Trump thỏa thuận với Quốc hội

Ông Trump đã gặp các nhà lãnh đạo quốc hội tại Nhà Trắng hôm thứ Tư trong một nỗ lực khác để giải quyết việc đóng cửa chính phủ, chỉ để kết thúc việc không đạt được thỏa thuận khi Đảng Dân chủ vẫn kiên quyết không tài trợ xây dựng bức tường.

Trong khi đó, áp lực đang gia tăng ở Capital Hill - như có những nỗ lực ngăn cản.

Hôm thứ Ba, Đảng Dân chủ trong Thượng viện đã không thông qua dự luật chính sách ở Trung Đông của lưỡng đảng trong sự phản đối, và có thể tiếp tục chặn luật đóng cửa chính phủ trong sự phản đối.

"Chúng ta không thể tiếp tục, với việc chính phủ đóng cửa, người dân không nhận được tiền lương và bị tổn hại", Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Patty Murray của Washington nói với CNN sau cuộc bỏ phiếu.

Cùng lúc đó, Hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Hakeem Jeffries, nói với các phóng viên sau cuộc họp kín của Đảng Dân chủ rằng "với mỗi ngày trôi qua", đảng của ông hy vọng sẽ có thêm nhiều sự sẵn sàng đàm phán từ Đảng Cộng hòa.

Ông Jeffries nhắc lại rằng Đảng Dân chủ Hạ viện sẵn sàng sử dụng luật trước đây của Đảng Cộng hòa Thượng viện để mở lại chính phủ.

"Điều đó với tôi dường như là một sự thỏa hiệp hợp lý", ông nói. "Những gì chúng tôi đang nói là chúng tôi sẽ không để bị ép vào một cuộc thảo luận mà chúng tôi phải chịu nhường hàng tỷ đô la cho một bức tường biên giới mà không ai tin rằng nó sẽ có hiệu quả".

Tất cả chín đại biểu quốc hội (gồm một người của Đảng Cộng hòa) của các quận giáp Mexico đều phản đối bức tường của ông Trump.

Bản đồ bức tường biên giới Mỹ - Mexico

Anthony Zurcher : khi việc đóng cửa chính phủ trở nên tồi tệ hơn, sẽ ngày càng khó khăn hơn cho ông Trump trong việc giữ cho Đảng Cộng hòa trong Quốc hội không bị phá vỡ hàng ngũ.

Đã có ba thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa kêu gọi mở lại chính phủ mà không cần phải có tiền tài trợ xây dựng bức tường. Khi Hạ viện bỏ phiếu về dự luật của Đảng Dân chủ để mở lại chính phủ, bảy người Cộng hòa đã cùng tham gia.

Người di cư Honduras đi về phía hàng rào biên giới Mỹ - Mexico để băng qua Tijuana, Mexico

Trong tương lai số phiếu chắc chắn sẽ tăng lên. Các thành viên của cả hai viện đều đang tìm kiếm một lối thoát trong các cuộc đàm phán để thoát khỏi mớ hỗn độn này.

Nếu đảng Cộng hòa không thể đưa ra cho đảng Dân chủ bất cứ điều gì để giải quyết tình trạng cho những người di cư không có giấy tờ ở Mỹ, thì kết quả rất có thể sẽ mới, khoản tiền tài trợ an ninh biên giới mơ hồ mà không cung cấp tiền một cách rõ ràng cho tổng thống để xây dựng bức tường như đã hứa của ông.

3. Tiếp tục đóng cửa chính phủ

Công nhân bực tức và cả các quan chức được bầu phản đối đóng cửa chính phủ trong một cuộc biểu tình không đảng phải ở Philadelphia

Khoảng 800.000 công nhân liên bang dự kiến sẽ lỡ tiền lương đầu tiên trong tuần này nếu tổng thống và các nhà lập pháp không thể đạt được thỏa hiệp.

Nhiều người đã bị nghỉ phép - tạm thời nghỉ việc - nhưng những người được coi là thiết yếu đã làm việc từ ngày 22/12 mà không được trả tiền.

Và nếu việc đóng cửa một phần kéo dài đến cuối tuần, nó sẽ trở thành vụ đóng cửa chính phủ lâu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

******************

GoFundMe trả lại 20 triệu đôla tiền gây quỹ xây tường biên giới của Trump (VOA, 13/01/2019)

GoFundMe hôm thứ Sáu nói rằng họ sẽ hoàn trả 20 triệu đôla huy động được từ 300.000 người tài trợ cho bức tường biên giới của Tổng thống DonaldTrump sau khi một tài khoản nhắm mục tiêu gây quỹ 1 tỉ đôla cho bức tường thay đổi một phần chiến dịch gây quỹ, trang tin The Hill cho biết.

Trang GoFundMe của cựu chiến binh Brian Kolfage kêu gọi người dân góp tiền xây tường biên giới đã thu hút sự chú ý trên toàn quốc kể từ khi khởi động vào tháng trước.

Brian Kolfage, cựu chiến binh tạo tài khoản vào tháng trước, ban đầu cam kết rằng "mỗi một xu" sẽ được hoàn trả lại nếu mục tiêu ban đầu không đạt được. Ông này hôm thứ Sáu cập nhật trang gây quỹ, nói rằng chính phủ liên bang sẽ không thể sớm nhận khoản tiền 20 triệu đôla đã huy động được.

Dù ông Kolfage nói rằng tiền quyên góp cho chiến dịch ban đầu sẽ được gửi cho chính phủ để tài trợ bức tường biên giới, ông viết vào ngày thứ Sáu rằng ông đã thành lập một công ty phi lợi nhuận ở Florida có tên là "We Build the Wall, Inc". để nhận các khoản đóng góp của GoFundMe.

Trang này giờ nói rằng số tiền gây quỹ sẽ được sử dụng "trong việc thực hiện sứ mệnh và mục đích của chúng tôi" cho tổ chức phi lợi nhuận mới được thành lập. Ông Kolfage nói ông sẽ không lấy một xu từ số tiền quyên góp.

Vì mục đích ban đầu của chiến dịch đã thay đổi, GoFundMe cho biết trong một thông cáo gửi cho The Hill rằng hơn 337.000 người đã quyên góp sẽ được hoàn lại tiền.

Chiến dịch gây quỹ của ông Kolfage đã thu hút nhiều sự chú ý toàn quốc kể từ khi khởi động vào tháng trước. Nhưng những bài báo gần đây tiết lộ những phi vụ kinh doanh trong quá khứ của ông Kolfage cho thấy ông này có lịch sử điều hành các website truyền bá các thuyết âm mưu và có nội dung kì thị chủng tộc.

Một cuộc điều tra của BuzzFeed News công bố hôm thứ Năm cho thấy ông Kolfage bịcáo buộc bỏ túi riêng tiền quyên góp cho tài khoản GoFundMe trước đây mà ông khởi xướng để giúp đỡ các cựu chiến binh bị thương.

Ông Kolfage tuyên bố trong một post đăng trên Facebook nhưng giờ đã bị xóa rằng ông đang làm việc với Trung tâm Y tế Quân đội Walter Reed, Trung tâm Y tế Lục quân Brooke và Trung tâm Y tế Khu vực Landstuhl để chuyển khoản tiền quyên góp hơn 16.000 đôla từ chiến dịch nói trên.

"Chúng tôi không có hồ sơ cho thấy ông Kolfage đã đến thăm Trung tâm Y tế Khu vực Landstuhl trong bất kì chức vụ chính thức nào sau năm 2012", Gia Oney, giám đốc sự vụ công chúng tại Landstuhl nói với BuzzFeed. "Chúng tôi không có hồ sơ về khoản quyên góp nào dưới tên của ông ta dành cho Trung tâm Y tế Khu vực Landstuhl".

Một trong những bài học đẫm máu nhất của lịch sử nhân loại là tên độc tài tàn ác Adolf Hitler (1889 – 1945) với sự trợ giúp của Joseph Goebbels (1897 – 1945) đã gây ra cuộc thảm sát kinh hoàng với người Do Thái bằng dối trá và gieo rắc nỗi sợ. Bộ trưởng tuyên truyền Joseph Goebbels, tốt nghiệp Tiến sĩ văn chương và có tài diễn thuyết, đã giúp Hitler phát động các chiến dịch lừa dối trên mọi phương tiện truyền thông, để quy tội cho người Do Thái gây ra nghèo khổ, kinh tế kém, và thất nghiệp tại Đức.

Bộ trưởng tuyên truyền Joseph Goebbels đã giúp Hitler phát động các chiến dịch lừa dối trên mọi phương tiện truyền thông - BeingLiberal.org

Hitler cho rằng người ta thường nói lời nói dối nhỏ nhặt, ít người dám nói dối lớn (big lie). Và khi lời nói dối lớn được lặp lại nhiều lần, cuối cùng mọi người sẽ tin vào nó. Lời nói dối khổng lồ của Hitler và đồng đảng Nazi đã trở thành "sự thật" trong tâm trí của nhiều người Đức. Đảng Nazi đã mặc cho người Do Thái chiếc áo "phù thủy" ác độc, gieo rắc nỗi sợ trong quần chúng, nhằm thuyết phục người Đức rằng người Do Thái phải bị tiêu diệt . Chẳng hạn, bộ máy tuyên truyền của Hitler vu khống người Do Thái giết trẻ em theo đạo Kitô giáo và dùng máu để cử hành Thánh Lễ .

Hitler nói : "Nỗi khiếp sợ là công cụ chính trị hữu hiệu nhất". Hitler đã thành công dùng nỗi khiếp sợ kết hợp với dối trá, để khống chế tâm trí và hành vi của nhiều người Đức. Kết quả là gần 6 triệu người Do Thái bị Hitler tra tấnvà thảm sát vô cùng man rợ.Martin Luther King viết năm 1963 từ nhà giam nhắc nhở : "Chúng ta đừng bao giờ quên rằng những gì Hitler đã làm thời Đức quốc xã đều là *hợp pháp*".

Trump : tuyên truyền dối trá

Hiện tại, chính phủ Hoa Kỳ vẫn đang trong tình trạng đóng cửa (shutdown) kể từ ngày 22/12/2018 . Lý do đóng cửa là vì Trump nhất quyết không ký thông qua dự luật ngân sách của Quốc hội, lập luận rằng nước Mỹ đang đối mặt với mối nguy về tình trạng nhập cư.

Trump và cố vấn liên tiếp đưa ra những thông tin sai lệch, mặc cho di dân chiếc áo của tội phạm, ma túy, và khủng bố để biện minh cho bức tường 5,6 tỉ đô. Ảnh Zing

Trước hết, vào hôm thứ Tư, ngày 19/12/2018, Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát, đã bầu thông qua dự luật ngân sách, nhưng không chấp thuận ngân sách cho bức tường biên giới mà Trump yêu cầu. Chính vì thế, Hạ viện do Đảng Cộng Hòa kiểm soát đã không cho phép bầu thông qua dự luật mà Thượng viện đã thông qua. Tối ngày 3/1/2019, sau khi tuyên thệ kiểm soát Hạ viện, Đảng Dân chủ đã bầu thông qua hai dự luật ngân sách , trong đó có một dự luật tương tự với dự luật mà Thượng viện đã thông qua vào 19/12/2018. Lần này, đến lượt Thượng viện, do Đảng Cộng hòa kiểm soát, không cho bầu thông qua các dự luật ngân sách, với lý do Trump sẽ không ký phê chuẩn.

Rõ ràng, đây là một ngụy biện của lãnh đạo Đảng Cộng hòa Mitch McConnell bởi Thượng viện hoàn toàn có thể bầu thông qua ngân sách mà không cần Trump ký phê chuẩn. Theo Điều 1, phần 7, Hiến pháp Mỹ ,một dự luật sẽ trở thành luật bằng 2 cách : (1) Tổng thống ký phê chuẩn ; (2) Tổng thống không chấp thuận nên phủ quyết (veto) nhưng nếu có sự chấp thuận của 2/3 thành viên của mỗi viện, thì dự luật vẫn được thông qua bất chấp tổng thống có đồng ý hay không.

Trump muốn 5,6 tỉ đô để xây bức tường dài hơn 200 dặm (khoảng 322km) tại biên giới Mỹ-Mexico, có chiều dài gần 2000 dặm – trong đó 654 dặm đã được xây dựng các loại hàng rào và tường. Trump và cố vấn liên tiếp đưa ra những thông tin sai lệch, mặc cho di dân chiếc áo của tội phạm, ma túy, và khủng bố để biện minh cho bức tường 5,6 tỉ đô. Số liệu chứng minh tỉ lệ nhập cư bất hợp pháp đã giảm rất nhiều trong thập kỷ qua và người Mỹ bản xứ có tỉ lệ phạm tội cao hơn di dân rất nhiều lần.

Trong bài phát biểu được phát sóng toàn quốc vào 9 giờ tối ngày 8/1/2019, Trump tiếp tục lập lại những điều dối trá mà Trump đã tuyên truyền trong suốt chiến dịch tranh cử tổng thống. Trump lập luận rằng biên giới Mỹ-Mexico đang đối mặt với "cuộc khủng hoảng nhân đạo" và giải pháp Trump đề nghị là xây bức tường 200 dặm. Phải mất ít nhất 10 năm mới hoàn thành xong bức tường mà Trump muốn. Câu hỏi : nó sẽ giúp gì cho cuộc khủng hoảng đang diễn ra ?

Sau bài phát biểu của Trump, đồng loạt các tờ báo lớn của Mỹ đăng bài phản biện, vạch trần các dối trá của Trump, bao gồm New York Times , NBC , PolitiFact , Washington Post , FactCheck.org , AP Fact Check , BuzzFeed News , TIME , và thậm chí Fox News. Người dẫn chương trình Fox News là Shepard Smith đã lập tức vạch trần những tuyên bố dối trá của Trump. Shepard Smith nói : "Thống kê của Chính phủ cho thấy tỉ lệ tội phạm bạo lực gây ra bởi di dân bất hợp pháp ít hơn công dân và di dân hợp pháp. Số liệu thống kê của chính phủ cho thấy phần lớn lượng ma túy heroin không vào Mỹ tại các đường biên giới không kiểm soát, mà tại các bến cảng".

Shepard Smith nói thêm : "Trump nói cảnh sát và an ninh chính phủ đã yêu cầu 5,7 tỷ đô la để xây dựng một bức tường dọc biên giới Hoa Kỳ-Mexico, nhưng chính Trump mới là người đưa ra yêu cầu đó. Trump đã nói sẽ chịu trách nhiệm về việc đóng cửa chính phủ. Trump lên tiếng chỉ để thỏa mãn những người ủng hộ ông ta".

Sơ lược vài dối trá nổi bật trong bài diễn văn của Trump :

- Trump tuyên truyền rằng nước Mỹ đang có "khủng hoảng" di dân bất hợp pháp tại biên giới. Tuy nhiên, số liệu của chính phủ Trump chứng minh ngược lại. Trong 11 tháng đầu năm 2018, số lượng di dân bất hợp pháp trung bình hàng tháng không cao hơn so với những năm thời Barack Obama , và chỉ bằng 1/3 so với năm 2000 dưới thời tổng thống Bush.

- Trump tuyên truyền rằng khoảng 20.000 trẻ em đã được đưa vào nước Mỹ bất hợp pháp hồi tháng trước bởi những kẻ đồng phạm hung ác và những băng đảng tội phạm. Tuy nhiên, không hề có số liệu, dữ liệu nào chứng minh điều này.

- Trump tuyên truyền rằng "bức tường sẽ tự trả tiền" khi ngăn chặn nguồn ma túy bất hợp pháp. Tuy nhiên, theo dữ liệu của chính phủ Trump, phần lớn các loại ma túy hoặc thuốc bất hợp pháp được nhập lậu tại các trạm nhập cảnh hợp pháp.Theo bản báo cáo gần đây nhất của Cơ quan Phòng chống Ma túy (Drug Enforcement Administration), biên giới Tây Nam vẫn là điểm nhập cảnh chính của heroin vào Hoa Kỳ, và phần lớn ma túy nhập vào Hoa Kỳ bởi các cá nhân tại các cảng nhập cư hợp pháp đường biển hoặc hàng không.

- Trump tuyên truyền rằng Mexico sẽ trả tiền gián tiếp cho bức tường thông qua hiệp định thương mại USMCA ký kết với Mexico vào cuối tháng 11/2018. Thực tế là hiệp định này vẫn chưa có hiệu lực vì vẫn chưa được Quốc hội thông qua. Quan trọng hơn, theo các nhà kinh tế , hiệp định thương mại này sẽ không tạo ra đủ doanh thu để trả chi phí cho bức tường biên giới. Thêm vào đó, chính các doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ hưởng lợi từ hiệp định này, không phải chính phủ liên bang.

Trump : gieo rắc nỗi sợ

Điểm nổi bật trong những phát biểu bịa đặt, dối trá của Trump chính là gieo rắc nỗi sợ. Trong tất cả cảm xúc, nỗi sợ có khả năng làm tê liệt mọi giác quan, giảm khả năng phân biệt thực & ảo và khiến cho dối trá dễ dàng sinh sôi và nảy nở. Nỗi sợ hãi luôn được các nhà độc tài Hitler, Stalin, Mao Trạch Đông, Mussolini, Hồ Chí Minh… sử dụng như một công cụ đắc lực để kiểm soát người dân, nhằm duy trì quyền lực cai trị. Ví dụ, ban tuyên giáo Đảng Cộng sản Việt Nam từng nhồi sọ học sinh rằng "Quân Mỹ - Diệm ăn thịt người " để nhấn chìm quần chúng trong nỗi sợ và thù ghét.

Một người không nắm lịch sử và luật pháp nước Mỹ, nghe Trump đánh đồng di dân bất hợp pháp với tội phạm và khủng bố, sẽ cảm thấy lo lắng, sợ hãi và ủng hộ kế hoạch xây bức tường biên giới của Trump. Tuy nhiên, như phân tích ở trên, hầu như mọi tuyên bố của Trump về tình trạng di dân đều là bịa đặt và dối trá.

Chính phủ Hoa Kỳ bắt đầu cấp tị nạn cho công dân nước ngoài từ năm 1972. Chương trình tị nạn nhằm trợ giúp và bảo vệ những di dân đang đối mặt với bạo lực, bắt bớ, đàn áp, và sợ hãi quay trở về quê nhà của mình. Tị nạn là một quyền con người, được luật pháp quốc tế (Điều 14 – Tuyên ngôn Nhân Quyền ) và luật pháp Mỹ công nhận (Refugee Act of 1980 – Đạo Luật Tị nạn).

Theo quy định của Cơ quan Nhập tịch và Di trú Hoa Kỳ (U.S Citizenship and Immigration Services), bước đầu tiên của quá trình xin tị nạn (apply for asylum), di dân bắt buộc phải có mặt tại Mỹ hoặc đến xin tị nạn ở các cửa khẩu ("To apply for asylum in the U.S., you must be physically present in the U.S. or seeking entry into the U.S. at a port of entry "). Nghĩa là, di dân nào không có đủ chi phí để vào Mỹ bằng đường hàng không, buộc phải đặt chân qua biên giới Hoa Kỳ để nộp đơn xin tị nạn và khi đó họ được nhiều người gọi là "bất hợp pháp". Để được chấp thuận cho tị nạn, di dân phải chứng minh được nỗi sợ bị bức hại, đàn áp tại quê nhà, đến từ phân biệt chủng tộc, bách hại tôn giáo, bị tước quốc tịch, bất đồng quan điểm chính trị.

Từ năm 1972 đến nay, trải qua 6 đời tổng thống (Jimmy Carter 1976 ; Ronald Reagan 1980 ; George H.W. Bush 1988 ; Bill Clinton 1992 ; George W. Bush 2000 ; Barack Obama 2008), không tổng thống nào đánh đồng di dân là thành phần tội phạm hoặc khủng bố như Trump. Đã rất nhiều lần Trump tỏ thái độ chống nhập cư. Tuy nhiên, trong thực tế, 75% người dân Mỹ , thuộc mọi thành phần đảng phái, cho rằng chương trình nhập cư là một điều tốt cho Hoa Kỳ và chỉ 19% không ủng hộ chương trình nhập cư.Chắc chắn có thành phần bất hảo trà trộn xin tị nạn, nhưng theo các nghiên cứu độc lập và dữ liệu của chính phủ, số lượng đó là rất rất ít .

Thay lời kết

Thay vì cố gắng tạo ra những thay đổi tích cực cho chính sách nhập cư và an ninh biên giới, Trump lại dồn mọi nỗ lực gieo rắc dối trá và nỗi sợ. Số liệu chứng minh rằng phần lớn nhập cư bất hợp pháp không xảy ra tại biên giới Mỹ-Mexico, nhưng là kết quả của nhiều người ở quá hạn visa . Tại biên giới Mỹ-Mexico, phần lớn là phụ nữ và trẻ em xin tị nạn, với cơ hội được chính phủ Mỹ chấp thuận là rất thấp . Hình ảnh những phụ nữ và trẻ em trẻ gầy gò, đáng thương trong các bộ quần áo rách rưới tại các trại tị nạn ở Mỹ khiến ai có lòng cảm thông cảm thấy rung động và xót thương. Nhưng có lẽ Trump xem di dân không phải là con người, nên tìm mọi cách để ngăn chặn quyền xin tị nạn mà luật pháp Mỹ và quốc tế đã công nhận.

Phần lớn người Mỹ phản đối việc xây tường và xem nó như một màn trình diễn của Trump và Đảng Cộng hòa. Như Shepard Smith của Fox News nói, Trump trốn dưới danh nghĩa "an ninh biên giới" để làm thỏa mãn những người ủng hộ mình.

Một lập luận thường xuyên của Trump biện hộ cho việc xây bức tường biên giới Mỹ-Mexico là Vatican cũng bao quanh bởi các bức tường. Thực tế là các bức tường bao quanh Vatican đã được xây dựng cách đây hơn 10 thế kỷ và quan trọng, bức tường không được dùng để ngăn chặn bất kỳ ai đến Vatican. Phần lớn người dân các nước có thể đến tham quan và chiêm ngưỡng Vatican trong vòng 90 ngày, mà không cần phải xin visa .

Trong khi Hitler gọi người Do Thái là "súc vật" để biện minh cho hành động thảm sát, Trump đánh đồng di dân với tội phạm và khủng bố để gieo rắc nổi sợ. Trong khi Ronald Reagan ca ngợi người nhập cư và những đóng góp to lớn của họ với Hoa Kỳ, Trump mô tả người nhập cư phạm tội và ăn cắp công việc của người Mỹ. Hành vi tuyên truyền dối trá và gieo rắc nỗi sợ của Trump chỉ lừa gạt được những ai từ chối tiếp nhận sự thật mà thôi. Như Abraham Lincoln đã nói : "Bạn có thể lừa gạt được một vài người trong mọi lúc, mọi người trong vài lúc, nhưng không thể lừa gạt tất cả mọi người trong mọi lúc".

Mai V. Pham

(11/01/2019)

Đóng băng tăng lương liên bang, Trump đang tìm cách đối phó thâm hụt ngân sách ?

Hôm 29/12/2018, Tổng Thống Donald Trump ký lệnh hành pháp đóng băng lương bổng của khoảng hai triệu nhân viên dân sự của chính phủ liên bang trong năm 2019.

Trump đang phải tìm cách đối phó với ngân sách thâm hụt ?

Hậu quả là việc tăng lương 2,1% dự trù bắt đầu có hiệu quả vào 1/1/2019 cho các nhân viên dân sự trong chính phủ liên bang được chấp nhận trước đây bị hủy bỏ.

Đồng thời việc điều chỉnh lương của nhân viên chính phủ liên bang theo địa phương nơi họ làm việc cũng bị bãi bỏ.

Tuy nhiên, việc tăng lương 2,6% trong năm tới cho quân nhân Hoa Kỳ đã được ghi nhận trong luật quốc phòng 2019 (National Defense Authorization Act for Fical Year 2019) không bị ảnh hưởng.

Ông Trump nói rằng việc tăng lương là không thích đáng.

Trong lá thư gửi cho Quốc hội, ông viết : "Chúng ta phải duy trì những cố gắng để đất nước của chúng ta theo chiều hướng bền vững về mặt tài chánh, và ngân sách của các cơ quan liên bang không thể chịu đựng được những việc tăng lương như vậy".

Ông Trump còn nhấn mạnh rằng việc đóng băng lương sẽ không ảnh hưởng đến khả năng của chính phủ liên bang trong việc thu hút những người tài.

Ông giải thích rằng trong trường hợp khẩn cấp quốc gia hoặc điều kiện kinh tế trầm trọng ảnh hưởng đến an sinh của đại chúng, ông có thẩm quyền để điều chỉnh lương.

Chính sách giảm thuế của Tổng thống Trump đã không mang lại kết quả mong muốn, mức phát triển kinh tế từ 2-3%, thay vì 5-6% không đủ để bù đắp vào số lợi tức thế mất đi.

Hậu quả là ngân sách thiếu hụt gia tăng một cách đáng ngại. Do đó, biện pháp đóng băng lương không gây ngạc nhiên.

Mặt khác, ông Trump đã đặt vấn đề này với Quốc hội Hoa Kỳ vào tháng 8 năm nay, khi tài khóa 2018 sắp chấm dứt để chuẩn bị soạn thảo ngân sách cho tài khóa 2019.

Ngân sách liên bang thiếu hụt thuộc tài khóa 2018 (1/10/2017 - 30/9/2018) tăng 18% lên tới 833 tỉ đôla so với tài khóa 2017. Thiếu hụt sẽ tiếp tục tăng trong tài khóa 2019 và ước tính vào khoảng 985 tỉ Mỹ kim.

Ngân sách thiếu hụt đương nhiên làm nợ công tăng vì chính phủ phải vay thêm tiền.

Giảm thuế cho các công ty lớn, nhỏ để phát triển kinh tế và thu nhập cá nhân đa phần phục vụ thành phần có lợi tức cao. Nay chương trình này thất bại lại bắt tất cả nhân viên chính phủ liên bang chịu trận là một việc làm thất nhân tâm.

Việc đóng băng lương xảy ra trong lúc một phần chính phủ liên bang đóng cửa trước Giáng Sinh đã kéo dài trên một tuần, tạo nên một không khí ảm đạm trên toàn nước Mỹ.

Tuy nhiên, một số trong 800.000 nhân viên liên bang bị ảnh hưởng của việc chính phủ đóng cửa, cộng thêm những nhân viên bên ngoài làm việc theo khế ước không được trả lương trong thời gian này cũng sẽ giúp cho ngân sách của chính quyền Trump.

Tuy nhiên việc đóng băng lương bổng cũng chỉ là một giải pháp tạm thời để giảm bớt mức gia tăng thiếu hụt ngân sách. Thay vì hủy bỏ chương trình cắt giảm thuế công ty và thuế thu nhập - một nguyên nhân gây thiếu hụt ngân sách, Đảng Cộng Hòa đã nghĩ đến việc cắt giảm những chương trình an sinh xã hội.

Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh tụ đa số tại Thượng Viện đã nói với hãng tin Bloomberg News rằng Quốc hi nên nhắm vào việc giảm Social Security và Medicare để đối phó với tình trạng ngân sách thiếu hụt.

Rút quân ra khỏi Syria cũng làm giảm áp lực về ngân sách mà cũng có thể ông Trump muốn trả ơn Tổng hhống Nga Vladimir Putin, một công hai việc.

Ông Trump cũng đang bàn đến việc rút quân ra khỏi Afghanistan. Một số không ít người Việt, đặc biệt ở vùng Bolsa, đã vội diễn dịch ra rằng ông Trump có kế hoạch chuyển quân từ Syria và Afghanistan qua Biển Đông để nhắm vào Trung Quốc cho Việt Nam.

Những người này đều đang mắc bệnh ảo tưởng trầm trọng. Người Việt hải ngoại có sáu chính phủ lưu vong. Đáng lẽ mấy ông bà này nên lập thêm vài chính phủ lưu vong nữa mới phải.

Sau cùng, có lẽ để giải quyết vấn đề thiếu hụt ngân sách, Hoa Kỳ cũng sẽ phải giảm chi tiêu quốc phòng.

Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ bằng ngân sách lớn nhất của 10 quốc gia cộng lại, bằng bốn lần ngân sách quốc phòng của Trung Quốc và 10 lần ngân sách quốc phòng của Nga.

Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ cho tài khóa 2019 là 717 tỉ Mỹ kim bao gồm tài khoản căn bản là 639,1 tỉ đôla, tài khoản chi tiêu bất ngờ là 69 tỉ Mỹ kim và tài khoản chi tiêu bắt buộc là 8,9 tỉ Mỹ kim.

Tuy nhiên giảm ngân sách quốc phòng không đủ. Hoa Kỳ cần phải thay đổi chiến lược quốc phòng.

Hoa Kỳ đã sa lầy ở Trung Đông trong nhiều thập niên. Nạn khủng bố cũng ở đây mà ra. Hoa Kỳ chi tiêu không biết bao nhiêu tiền vào hai lãnh vực này.

Cựu Tổng Thống Obama muốn kéo Hoa Kỳ ra khỏi Trung Đông, chuyển trục qua Á châu, vận động thành lập Hiệp ước Thương mại xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership - TPP).

Ông Trump lại muốn đưa đất nước này trở lại Trung Đông, qua việc rút Hoa Kỳ ra khỏi TPP, công nhận Jerusalem là thủ đô cho Israel và đơn phương hủy bỏ hiệp định về Chương trình Hạt nhân của Iran. Trong hai người, chỉ có thể có một người đúng mà thôi.

Xin Thượng Đế phù hộ cho quốc gia Hoa Kỳ.

Nguyễn Khải

Nguồn : BBC, 30/12/2018

Nguyễn Quốc Khải là cựu chuyên viên kinh tế và tham vấn của Ngân hàng Thế giới (World Bank) và cựu Giáo sư Thính giảng của Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp thuộc Đại học Johns Hopkins, Hoa Kỳ.

Tổng thống Philippines Duterte - nhà dân túy điển hình ở Châu Á (RFI, 28/12/2018)

Với "cuộc chiến chống ma túy" khiến 12.000 người chết, những phát biểu dung tục, bài phụ nữ…, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte là một trong những nhà dân túy điển hình ở Châu Á, cùng với Thaksin Shinawatra của Thái Lan, Imran Khan ở Pakistan hay Mahinda Rajapaksa của Sri Lanka …

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nổi tiếng với chiến dịch bài trừ ma túy khiến 12.000 người bị giết chết. Reuters/Erik De Castro

Trên trang Châu Á The Asialyst ngày 21/12/2018, tiến sĩ lịch sử chính trị David Camroux, nhà nghiên cứu hợp tác với Trung tâm nghiên cứu quốc tế CERI thuộc viện nghiên cứu chính trị Sciences Po Paris phân tích về hiện tượng Duterte và chủ nghĩa dân túy ở Philippines.

The Asialyst : Làm thế nào mà Philippines, nền dân chủđầu tiên ở Châu Á, lại có nhà lãnh đạo dân túy như Duterte ?

David Camroux : Duterte là một hệ quả. Chúng ta nên lần ngược lại thời thuộc địa. Trái ngược với Indonesia và Việt Nam, Philippines không có giai đoạn bản lề là cuộc chiến đòi độc lập. Trong giai đoạn giải phóng khỏi ách thực dân, thường có sự chia rẽ về sắc tộc, giai tầng … Nhưng Philippines không bị như vậy. Đây là một đất nước được ban cho nền độc lập. Giới tinh hoa không thay đổi từ gần như suốt cả thế kỷ qua, ngoại trừ một số nhân vật trong giới thể thao và điện ảnh mới nổi lên từ vài năm nay. 80% thành viên Quốc Hội Philippines xuất thân từ các gia tộc làm chính trị.

The Asialyst : Tại sao một người như Duterte lại xuất hiện trong bối cảnh chính trị này ?

David Camroux : Duterte không phải là trường hợp đầu tiên. Philippines đã từng có nhiều nhà độc tài, người cuối cùng là Ferdinand Marcos, nhà độc tài trong giai đoạn 1972-1986. Không nên quên là Marcos là do dân bầu : ông ấy đã đắc cử tổng thống. Ở Philippines, cũng như tại Indonesia, luôn có những người tiếc nuối các nhà độc tài. Đó là một phản xạ của con người : sàng lọc các kỷ niệm trong quá khứ và chỉ lưu giữ lại điều tốt đẹp nhất. Hiện giờ vẫn còn có những người dân nói : "Marcos không tôn trọng nhân quyền, đúng là vậy, nhưng ít nhất thời đó vẫn còn có trật tự".

The Asialyst : Duterte tận dụng điều đó thế nào vào các phát biểu chính trị của ông ?

David Camroux : Duterte nói với dân chúng : "Quý vịđã bị lừa gạt vào những năm 1986, 1992, do phong trào Quyền lực nhân dân", ý nói tới các đợt biểu tình rồi các kỳ bỏ phiếu chấm dứt chế độc độc tài Marcos. Duterte giải thích là một vị lãnh đạo bị thay thế bằng một vị lãnh đạo khác, dù chuyển đổi thế nào thì dân chúng cũng chẳng được lợi gì. Điều thú vị về phong trào Quyền lực nhân dân đầu tiên là đó không phải "Quyền lực của dân" mà là "Quyền lực do dân".Nhân dân chỉ được coi là một phương tiện hoặc công cụ. Như vậy là đã có xu hướng dân túy.

The Asialyst : Nhưng Duterte cũng xuất thân từ một gia tộc chính trị…

David Camroux : Đúng là như vậy, cái giỏi của ông ấy là đã làm mọi người quên đi điều đó. Cha ông ấy từng là thị trưởng thành phố Davao, và con gái Rodrigo Duterte cũng kế nhiệm chức vụ này. Đây cũng là kiểu gia tộc chính trị cha truyền con nối. Nhưng Duterte nói thứ ngôn ngữ dân dã, và cũng chẳng ngần ngại thể hiện tính dung tục nhiều khi khiến người khác choáng váng và nhớ mãi. Cũng tương tự như trường hợp của Donald Trump. Họ đã vượt lằn ranh đỏ trong khi nói chuyện chính trị nhiều tới mức khiến các cuộc tranh luận đôi khi là không thể thực hiện được. Nhưng cũng giống như Trump, đằng sau sự thô thiển, Duterte là một nhà chính trị với một năng khiếu thực thụ.

The Asialyst : Duterte đã tận dụng lợi thế đó như thế nào để được coi là người của nhân dân ?

David Camroux : Khi còn nhỏ, Duterte từng là một học trò lười biếng, bị đuổi khỏi nhiều trường học, chưa bao giờ học hành thực sự … Trái lại, Duterte trải qua nhiều thời gian bên các vệ sĩ của mình và các vệ sĩ của người cha. Có thể nói, ông ấy đã thực sự trải qua thời thơ ấu với nhân dân. Và ông ấy bày tỏ ý kiến nhân danh nhân dân : nhân dân có đạo đức, có công lao, trái ngược với giới tinh hoa tham nhũng ở Manilla. Duterte nói : "Tôi biết điều dân nghĩ, chỉ có tôi mới có thểnói vì lợi ích của dân". Dân túy đích thực là như thế !

Những người ủng hộ Duterte là những người cảm thấy bị lãng quên, bị đẩy ra bên lề cộng đồng. Nếu họ ở Paris, trên đại lộ Champs-Elysées hồi đầu tháng 12, có lẽ họ đã khoác lên người chiếc áo vàng. Duterte cũng được các tầng lớp bình dân ủng hộ. Chúng ta không nên quên là Philippines là nước bất bình đẳng nghiêm trọng nhất ở Đông Nam Á.

The Asialyst : Duterte làm cách nào để dung hòa được các sự ủng hộ khác nhau ?

David Camroux : Duterte cũng gần giống như cảnh sát trưởng và hiệp sĩ rừng xanh. Ông ký các thỏa thuận với cả phe Hồi Giáo và Cộng Sản, có các phát biểu bài Mỹ nhưng lại chỉ huy quân đội thân Mỹ. Duterte có các phát biểu theo chủ nghĩa dân tộc, nhưng lại có chính sách kinh tế tự do. Có một chi tiết thú vị : ông ấy không bao giờ nói "Tôi là tổng thống" mà chỉ nói "Tôi là thị trưởng", điều đó cho thấy ông ấy gắn bó với thành phố Davao. Đó là một chiến lược : thị trưởng thường là nhân vật duy nhất trong giới chính trị được tôn trọng, bởi vì khi thị trưởng thông qua một cải cách, người ta sẽ thấy ngay lập tức hành động của thị trưởng có hệ quả trực tiếp như thế nào.

The Asialyst : Chủ nghĩa dân túy ở Philippines giống với chủ nghĩa dân túy ở Châu Âu hay Châu Mỹ La tinh hơn ?

David Camroux : Nếu chủ nghĩa dân túy thể hiện qua các phát biểu thù hằn nhắm vào một nhóm sắc tộc hay một bộ phận trong xã hội, thì Duterte lại thường chỉ trích một "giới tinh hoa" bằng cách phóng đại sự bất bình đẳng giữa các vùng miền, khoảng cách biệt giữa thủ đô Manilla và phần lãnh thổ còn lại của Philippines.

Một kẻ thù khác của Duterte đương nhiên là ma túy. Ma túy ảnh hưởng đến tất cả mọi người ở Philippines, nhất là các gia đình nghèo khó. Lái xe taxi thường dùng ma túy để có thể làm việc 18-20 giờ/ngày. Người ta thấy "cuộc chiến chống ma túy" mà Duterte phát động có những tác hại khủng khiếp thế nào : cảnh sát thành lập các biệt đội tử thần để tiêu diệt những người nghiện hút ma túy trong các khu phố nghèo.

Người ta thống kê có khoảng 12.000 người bị giết hại phi pháp. Duterte thì công khai thừa nhận và tự đề cao là đã tiêu diệt được 100 người. Ông ấy thích vũ khí. Chính Duterte đã thành lập các biệt đội tử thần ở Davao. Và cuộc chiến chống ma túy này lại được lòng nhiều người. Nhà làm phim Brillante Mendoza, vốn ủng hộ Duterte, thậm chí đã sản xuất một seri phim cho Netflix về cuộc chiến chống ma túy của Duterte.

The Asialyst : Thật là khó tránh liên tưởng tới việc Trump ca tụng súng ống và kêu gọi bạo lực…

David Camroux : Người ta có thể coi Duterte là một "Trump thu nhỏ", nhưng làm như thế có nghĩa là nhìn nhận không đúng về Philippines. Ở Mỹ, các định chế có khả năng phản bác Trump. Nhưng quyền lực đối trọng này không tồn tại ở Philippines. Nhà nước yếu kém. Chỉ có 15% PIB là dành cho các hoạt động của Nhà nước. Người dân không được tiếp cận với các dịch vụ công cơ bản như y tế, giáo dục, tư pháp. Philippines thiếu khoảng 50.000 thẩm phán, nhà tù thì quá tải, các công trình xây dựng cấp quốc gia bị bỏ dở giữa chừng, các công trình nhà nước cũng vậy. Tất cả những điều này tạo cho chủ nghĩa dân túy nhiều cơ hội phát triển.

The Asialyst : Như vậy là không có ai đểđối chọi lại với Duterte ?

David Camroux : Vào năm 1986, một liên minh giữa Giáo Hội Công Giáo, quân đội và các tầng lớp trung lưu được hình thành để lật đổ nhà độc tài Marcos. Philippines hiện giờ không có một liên minh như vậy để chống Duterte. Giáo Hội Công Giáo suy yếu. Tổng thống Duterte cũng chú ý thắt chặt quan hệ với quân đội. Mặc dù ông ấy cũng không phải là có quyền năng tối thượng, nhưng ba chính trị gia đối lập chính của ông đều đang bị tù giam hoặc đã bị cách chức. Hiện giờ chỉ còn phó tổng thống Leni Robredo là còn công khai chỉ trích Duterte. Bà ấy đang tiến hành chiến dịch vận động tranh cử giữa nhiệm kỳ 05/2019. Đây sẽ là kỳ bầu cử có vai trò quyết định.

The Asialyst : Chủ nghĩa dân túy sẽ còn kéo dài bao lâu nữa ở Philippines ?

David Camroux : Sức khỏe của Duterte không tốt lắm. Có nhiều tin đồn thổi đáng lo ngại về tình trạng sức khỏe của tổng thống Philippines. Người ta cũng biết rằng ông ấy có vấn đề thực sự với chất gây nghiện. Dường như ông ấy phụ thuộc vào fetanyl, một chất gây nghiện rất mạnh được kê cho ông để giảm đau sau khi Duterte bị một tai nạn moto khi còn trẻ. Người ta đôi khi tự hỏi liệu Duterte có thay đổi hệ thống để tiếp tục làm tổng thống hay không. Tôi thì không nghĩ thế. Nhưng có một khả năng khác còn đáng lo ngại hơn. Rất có thể Duterte đang chuẩn bị mở đường để con trai nhà độc tài Marcos có thể thay Duterte lãnh đạo nếu ông qua đời hoặc từ chức.

Thùy Dương

********************

Gallup : Tổng thống Trump là người đàn ông được ngưỡng mộ thứ nhì ở Mỹ (VOA, 28/12/2018)

Dù ông Donald Trump là tổng thống đương nhiệm, nhưng về mặt ai là người được nhân dân Mỹ ngưỡng mộ nhất năm 2018, thì lại là người tiền nhiệm, ông Barack Obama.

Tổng thống Trump tại Tòa Bạch Ốc hôm 25/12/2018

Đây là lần thứ 11 liên tiếp, cựu nguyên thủ Mỹ đứng đầu danh sách thăm dò thường niên của công ty tư vấn Gallup của Hoa Kỳ, trong đó có một năm trên cương vị tổng thống đắc cử, tám năm khi làm tổng thống và hai năm với vai trò cựu tổng thống.

Còn đối với Tổng thống Trump, đây là lần thứ tư liên tiếp ông về nhì.

Theo Gallup, đây là lần thứ 13 trong 72 cuộc thăm dò thường niên từ năm 1946 mà tổng thống đương nhiệm của Hoa Kỳ không đứng đầu danh sách, và thường là do tỷ lệ tín nhiệm ở mức dưới trung bình, như trường hợp của ông Trump.

Các nhân vật còn lại trong top 10 còn có cựu Tổng thống George W. Bush, Giáo hoàng Francis, người sáng lập Microsoft Bill Gates, Thượng nghị sĩ tiểu bang Vermont Bernie Sanders, cựu Tổng thống Bill Clinton, Đức Đại Lai Lạt Ma, cựu Phó Tổng thống Joe Biden, CEO của Tesla Elon Musk và Phó Tổng thống Mike Pence.

Trong cuộc thăm dò từ ngày 3 tới 12/12 năm nay, công ty chuyên thăm dò ý kiến của công chúng đã hỏi người dân Mỹ về người đàn ông và phụ nữ họ ngưỡng mộ nhất ở bất kỳ nơi nào trên thế giới.

Về bảng xếp hạng nữ giới, theo Gallup, đứng đầu là cựu Đệ nhất phu nhân Michelle Obama. Đây lần đầu tiên trong vòng 17 năm, một người phụ nữ không phải là bà Hillary Clinton đã vươn lên ở vị trí số một.

Đứng sau bà Obama là nữ tỷ phú truyền thông Oprah Winfrey rồi sau đó là bà Clinton và đương kim Đệ nhất phu nhân Melania Trump.

Trong danh sách top 10 phụ nữ được yêu thích nhất ở Mỹ năm 2018 còn có Nữ hoàng Elizabeth, vốn có mặt trong danh sách năm thứ 50, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Nữ thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ Ruth Bader Ginsburg, người dẫn chương trình Ellen DeGeneres, cựu nữ Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Heley, nhà hoạt động nhân quyền trẻ tuổi Malala Yousafzai và lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện, bà Nancy Pelosi.

(TIME, Bloomberg)

Chuyện hăm dọa đóng cửa chính phủ (shut down government) của ông Donald Trump đã thành sự thật, khoảng 380.000 nhân viên của chính quyền liên bang đã được nghỉ phép không lương từ 0g00 ngày 22/12/2018 cho đến khi có lệnh mới. Họ sẽ ở nhà bao lâu, vài ngày, vài tuần hay vài tháng là câu hỏi bỏ ngỏ không có trả lời.

Nguyên nhân chính việc đóng cửa chính phủ lần này là do ông Donald Trump không xin được quốc hội chuẩn thuận ngân sách 5 tỉ đô la cho việc xây bức tường giữa biên giới Mỹ-Mễ Tây Cơ.

Số 380.000 nhân viên này bao gồm những người làm việc trong những cơ quan mà công việc không nhất thiết phải được giải quyết lập tức - hoặc cần thiết để bảo vệ tài sản, tính mạng của người dân - như công viên, viện bảo tàng, cơ quan hành chánh... Họ sẽ có nhiều thời gian hơn cho gia đình nhưng sẽ không có tiền chi tiêu trong những ngày nghỉ cuối năm 2018 này.

Bên cạnh đó còn khoảng 420.000 nhân viên liên bang khác sẽ phải làm việc không lương hoặc sẽ được truy lãnh khi chính phủ mở cửa lại (1). Nguyên nhân chính việc đóng cửa chính phủ lần này là do ông Donald Trump không xin được quốc hội chuẩn thuận ngân sách 5 tỉ đô la cho việc xây bức tường giữa biên giới Mỹ-Mễ Tây Cơ.

Về phương diện tâm lý, quyết định của ông Trump nói lên "cá tính mạnh mẽ", đáng khen của ông. Khi đã có ý muốn làm chuyện gì đó, ông nhất định thực hiện cho bằng được, bất kể hậu quả có thể bị chỉ trích, lên án hoặc gây thiệt hại nặng nề cho đất nước, người dân Mỹ.

Trong quá trình xây dựng "sự nghiệp tỉ phú" của mình, ông Donald Trump đã từng đạp trên dư luận để đi đến thành công. Không bàn đến chuyện Trump đã có vài ngàn vụ kiện (hầu hết đều thua) trong sự nghiệp kinh doanh địa ốc, chỉ nói đến chuyện xây bức tường ngăn đôi biên giới Mỹ-Mễ.

Khi tranh cử, để kích động những người dân Mỹ - căm ghét chuyện nhập cư bất hợp pháp của người Mễ Tây Cơ – bỏ phiếu cho mình, Trump nói sẽ xây bức tường dọc theo biên giới hai nước và bắt chính phủ Mễ trả.

Đắc cử rồi, không có ngân sách để thực hiện lời hứa, không bắt được chính phủ Mễ trả tiền, Trump tìm cách khác, đe dọa đánh thuế hàng hóa Mễ nhập vào nước Mỹ, hủy bỏ hiệp định NAFTA, tái đàm phán, đạt được hiệp ước thương mại mới giữa Mỹ-Canada-Mễ (USCMTA). Tuy nhiên, từ hiệp ước mới này Trump chẳng thể rút ra được đồng đô la nào để xây tường vì chẳng có điều khoản nào nói đến chuyện đó.

Thật ra, chuyện xây bức tường ngăn chặn dân Mễ nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ đã có từ thập niên 1950, qua nhiều đời tổng thống. Tuy nhiên, chưa có Tổng thống nào thực hiện được hoàn toàn vì nhiều nguyên nhân, trong đó ngoài vấn đề tài chánh còn có những nguyên nhân quan trọng khác như địa lý phức tạp, tâm lý người dân hai nước khi thấy bức tường sừng sững ngăn cách hai quốc gia láng giềng không phải là kẻ thù của nhau…

Lịch sử đã có chuyện xây tường ở biên giới đất nước vì nguyên nhân chiến tranh như Vạn Lý Trường Thành của Tần Thủy Hoàng cách đây hơn 2.000 năm hoặc vì thể chế cai trị như Bức Tường Ô Nhục - Berliner Mauer – được chế độ cộng sản Đông Đức dựng lên để chia cắt người dân Đức ở hai miền Đông-Tây. Bức tường ô nhục Berliner Mauer đã bị phá bỏ, Vạn Lý Trường Thành chỉ còn là một di tích lịch sử để du khách đến xem.

Nếu hiểu được cá tính của Trump, sẽ dễ dàng nhận thấy chuyện nhất quyết đòi xây bức tường giữa biên giới Mỹ-Mễ của Donald Trump thật ra không có mục đích ngăn chặn người dân Mỹ nhập cư bất hợp pháp, nó chỉ nhằm thỏa mãn lòng tự cao, tâm lý bệnh hoạn, ý tưởng điên rồ của một con người sống hoang tưởng, thích được khen tặng, tung hô, nịnh hót…

Việc nhập cư bất hợp pháp của người Mễ có hai mặt - tiêu cực lẫn tích cực - Donald Trump và những người chống đối quyết liệt, đòi xây tường chỉ nói đến mặt tiêu cực là chi phí an sinh xã hội cho những người này quá tốn kém ngân sách quốc gia, họ cũng là nguồn gốc của các tội phạm hình sự, buôn bán ma túy, băng đảng, cướp bóc... Đúng vậy !

Mặt tích cực không ai nói đến. Người Mễ nhập cư lậu là lực lượng lao động bất tận cho nông nghiệp và một số ngành nghề khác như xây dựng, sửa chữa, bảo trì nhà cửa, phụ bếp trong nhà hàng... với đồng lương rẻ mạt mà hầu như không người Mỹ trắng nào chịu làm. Không có lực lượng lao động này, sản xuất nông nghiệp của những tiểu bang như California, Washington... sẽ điêu đứng, tê liệt.

Tưởng cũng cần nhắc lại cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung mà Trump khởi động, bất chấp lời cảnh cáo của các chuyên gia kinh tế, các giáo sư đại học Harvard, những người từng đoạt giải Nobel kinh tế để nhận ra bệnh hám thành tích của Trump chẳng khác gì các lãnh đạo cộng sản Việt Nam.

Không kể đến việc các hãng GM, Ford sa thải vài chục ngàn nhân viên, chỉ cần xem các tiểu bang miền Trung Tây nước Mỹ (Mid-West) như Mississippi, Kentucky, North Dakota, Missouri... chịu thiệt hại như thế nào vì đậu nành thu hoạch được không có chỗ tiêu thụ. Trump đã phải chi ra 12 tỉ đô la giúp đỡ cho nông dân. Số tiền này lấy ở đâu ra, nếu không phải từ ngân sách quốc gia ?

Ngân sách quốc gia chẳng phải là vô tận, rút 12 tỉ ra để trợ giúp nông dân, Trump phải cắt bớt các khoản chi tiêu khác. Khoản nào dễ cắt nhất nếu không phải là an sinh xã hội, giáo dục, y tế… ? Những người ủng hộ Trump trong cuộc chiến thương mại có bao giờ nghĩ đến chuyện này ? Hơn thế nữa, những hậu quả này sẽ dai dẳng, kéo dài chứ không chỉ trong năm 2018, khi Trung Quốc kiếm được nơi khác cung cấp nhu cầu cho họ như Brazil, Ấn Độ... việc ép giá nông sản của Mỹ trong tương lai là điều đương nhiên.

Trở lại vấn đề. Theo sự ước tính của các chuyên gia, phí tổn xây bức tường giao động trong khoảng 21-25 tỉ USD, MIT- Massachusetts Institut of Technology ước tính tới 40 tỉ (2), tùy thuộc vào chiều cao từ 9-16m, như vậy con số 5 tỉ chỉ có thể xây được 1/5 biên giới dài hơn 3.200 km. Thế thì nơi nào cần phải xây, nơi nào không ? Đó là không nói đến chi phí bảo trì hàng năm, chắc chắn sẽ không ít.

Không thực hiện được ý muốn bằng cách thức thông thường, Trump giở thủ đoạn ăn vạ - như một đứa con nít vòi quà cha mẹ không được, la khóc, mèo nheo, bỏ ăn, bỏ uống, lăn đùng xuống đất giãy giụa, đập phá đồ đạc, đá thúng, đụng nia, xé quần, xé áo... - đóng cửa chính phủ.

Nói tóm lại, dù nắm con tẩy xất (lá 7) trong ván xì phé xây tường, Trump tháu cáy, tố xả láng tapi bởi Trump biết mình không có gì để thua, để mất, Trump đánh phé bằng máu, mồ hôi và nước mắt của người dân Mỹ. Đừng nói chuyện danh dự, lòng tự trọng, nhân cách, đạo đức là những thứ Trump không hề có.

Hãy luôn nhớ đến những câu tuyên bố của Trump khi nói về chuyện đóng cửa chính phủ :

"Lần đóng cửa này sẽ lâu dài" (3)

hoặc :

"Tôi tự hào về chuyện đóng cửa chính phủ" (4)

Quyết định của Trump gây tác hại cho xã hội, cho dân Mỹ như thế nào tùy theo thời gian chính phủ liên bang không làm việc. Trước mắt là khoảng 380.000 nhân viên sẽ phải nghỉ việc không lương cùng với 420.000 người khác làm việc không lương hoặc lãnh trễ vào những ngày lễ cuối năm, những ngày mà mọi người cần tiền để chi tiêu cho nhiều nhu cầu.

Theo một bài báo đăng trên nbcnews ngày 02/11/2017, có khoảng 78% dân Mỹ làm việc toàn thời gian, sống trông chờ vào những paycheck hàng tháng, nghĩa là họ không có tiền để dành, phòng khi thiếu hụt. Một paycheck chậm trễ hoặc không có sẽ gây xáo trộn đời sống thường nhật của họ. Như vậy sẽ có khoảng 624.000 gia đình gặp khó khăn trong mùa Giáng Sinh và năm mới này. Đó là chưa nói đến những hệ lụy gây ra bởi những khó khăn đó như hàng hóa buôn bán trong mùa Giáng Sinh giảm sút, nhà băng không nhận được tiền nợ mortgage của người mua nhà... (5).

Việc có bao nhiêu gia đình trong số 800.000 nhân viên liên bang phải thắt lưng, buộc bụng, gạch bỏ những ước muốn đơn giản, nhỏ nhoi như tổ chức một bữa tiệc họp mặt gia đình, bạn bè, mua quà tặng cho thân nhân vào dịp Giáng Sinh, năm mới... chắc chắn không phải là điều Trump quan tâm, suy nghĩ.

Điều Trump cần là bảng thành tích để tự sướng và khoe khoang, lừa bịp những người nhẹ dạ, những kẻ mù quáng ủng hộ, ca tụng Trump chứ không phải giải quyết thực chất của vấn đề.

Năm 2018 sắp qua đi nhưng những lo lắng, băn khoăn, những bất an, viễn ảnh đen tối của tương lai đất nước Việt Nam, của người dân Mỹ, của thế giới càng lúc càng hiện thực rõ ràng hơn.

Thạch Đạt Lang

(26/12/2018)

----------------

Ghi chú :

(1) https://www.marketscreener.com/news/More-Than-380-000-Federal-Employees-Face-Furlough-in-Shutdown--27784676/

(2) https://www.huffingtonpost.ca/2016/11/07/trump-border-wall-40-billion-mit_n_12842874.html

(3) https://www.nbcnews.com/politics/donald-trump/trump-warns-government-shutdown-could-last-very-long-time-if-n950746

(4) https://www.latimes.com/politics/la-na-pol-congress-trump-shutdown-20181211-story.html

(5) https://www.nbcnews.com/better/health/most-us-live-paycheck-paycheck-what-it-does-your-health-ncna816411.