Tổng thống Donald Trump đã xông vào lại thế giới của ngoại giao quốc tế hôm Thứ Sáu vừa qua với sự khiêu khích điển hình, tạo mất thăng bằng cho những đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ, kể cả nước chủ nhà, trong khi ông tìm cách đạt ưu thế trong một loạt những tranh chấp về kinh tế và an ninh vốn sẽ có những hậu quả khôn lường.

Tổng thống Trump tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản. (Hình : Getty Images)

Suốt ngày Thứ Sáu, tổng thống đã mở ra một loạt những cuộc họp mà cái giá sẽ rất cao với các lãnh tụ đến dự Hội Nghị Thượng Ðỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản, sau khi đặt câu hỏi về nền tảng của liên hệ của Hoa Kỳ với hai nước bạn quan trọng nhất, Nhật Bản và Đức, đã tấn công vào một "đối tác" thứ ba, Ấn Độ.

Thủ tướng Nhật Bản, chủ trì cuộc họp thượng đỉnh, vẫn còn chới với sáng hôm Thứ Sáu trước cuộc tấn công của tổng thống về hiệp ước phòng thủ hỗ tương vốn đã là nền tảng của liên hệ giữa Washington và Tokyo từ gần bảy thập niên nay.

Còn lãnh tụ Đức đã ngày càng quen thuộc và đã nhún vai trước những tấn công của tổng thống Trump về điều mà ông bảo là Đức lợi dụng ô dù an ninh của Hoa Kỳ trong khi Ấn Độ thì đang cố gắng tìm cách giải quyết lời than phiền của tổng thống về chính sách mậu dịch của mình mà không khiêu khích ông đi vào một cuộc chiến leo thang thuế quan như ông đang làm với Trung Cộng.

Sự lựa chọn mục tiêu có vẻ dính trực tiếp với các cuộc họp của tổng thống dự trù cho ngày Thứ Sáu.

Ông đã ngồi xuống nói chuyện với Thủ tướng Shinzo Abe của Nhật Bản, nước chủ nhà cho hội nghị thượng đỉnh G20 năm nay, rồi gặp chung Thủ tướng Abe với Thủ tướng Narendra Modi của Ấn Độ. Rồi gặp riêng ông Modi. Sau đó ông ngồi xuống với Thủ tướng Angela Merkel của Đức.

Ngược lại, tổng thống có vẻ không có gì để chỉ trích trước khi đến Osaka vị lãnh tụ thứ tư trong những cuộc gặp gỡ vào ngày Thứ Sáu, Tổng thống Vladimir V. Putin của Nga, người mà chính phủ đã tổ chức một chiến dịch có hệ thống để can thiệp vào cuộc bầu cử Hoa Kỳ năm 2016 và đang bắt hai công dân Hoa Kỳ trong một điều bị coi như là cáo buộc ngụy tạo. Ông Trump đã có một cuộc họp vui vẻ với ông Putin, còn đùa nói với ông Putin "Làm ơn đừng can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020".

Ông cũng không có điều gì tiêu cực để nói về người ăn sáng với ông vào ngày Thứ Bảy, Thái Tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia, vốn mới bị Liên Hiệp Quốc cáo buộc là kẻ chắc đã điều khiển vụ giết và phân thây một nhà báo Saudi đang là thường trú nhân ở Hoa Kỳ.

Trong việc dành chỉ trích cho các quốc gia bạn của Hoa Kỳ, tổng thống đã lập lại cách hành xử mà ông đã dùng ở Anh hôm đầu Tháng Sáu. Khi một nhà báo nhắc đến những chỉ trích trước đây của ông về Quận Chúa Sussex, ông Trump bảo ông không biết là "cô ấy xấu", rồi chối ngay là ông đã từng nói như vậy, mặc dầu tờ báo đã phỏng vấn tổng thống đưa ra đoạn thu băng ông nói đúng điều đó.

Ông cũng gọi đô trưởng Sadiq Khan của thành phố mà ông viếng thăm là "stone cold loser" và chê ông Khan là một trong những đô trưởng tệ hại nhất của London.

Riêng với nước chủ nhà Nhật Bản, ông đã tấn công vào thỏa thuận quốc phòng hỗ tương giữa Nhật và Hoa Kỳ, vốn đã là nền tảng cho liên hệ giữa hai quốc gia từ những năm đầu tiên sau Thế Chiến Thứ Hai. Sau khi Thông Tấn Xã Bloomberg tường thuật là ông đã bàn thảo riêng với các phụ tá về việc rút lui khỏi thỏa thuận này, không cần được hỏi, ông đã nêu lên vấn đề này trong cuộc phỏng vấn với Fox Business Network, hôm Thứ Tư.

Ông nói : "Chúng ta có một hiệp ước với Nhật Bản. Nếu Nhật Bản bị tấn công, chúng ta sẽ đánh Thế Chiến Thư Ba. Chúng ta sẽ vào và chúng ta sẽ bảo vệ họ và chúng ta sẽ chiến đấu với mạng sống của chúng ta và gia tài của chúng ta. Chúng ta sẽ đánh bất kể chi phí, đúng không ? Nhưng nếu chúng ta bị tấn công, Nhật Bản không phải làm gì giúp chúng ta cả. Họ có thể ngồi xem trên truyền hình Sony về cuộc tấn công".

Giáo Sư Gary J. Bates, giáo sư chính trị và bang giao quốc tế của Viện Ðại Học Princeton và là một chuyên gia về Đông Á, trong một bài đóng góp trên tờ New York Times, viết :

"Lời nhận xét của ông Trump chứng tỏ một sự thiếu hiểu biết chiến thuật và lịch sử mà sẽ khiến một người như vậy không được một chỗ nhỏ ở Bộ Ngoại Giao. Tuy tổng thống ngầm ý nói hiệp ước này có ưu tiên cho Nhật Bản, nó thực sự là do chính Hoa Kỳ áp đặt. Sau khi Đế Quốc Nhật đầu hàng Đồng Minh vào Tháng Tám năm 1945, chấm dứt Đệ Nhị Thế Chiến, đất nước Nhật bị đặt dưới sự chiếm đóng của Hoa Kỳ bởi Tướng Douglas MacArthur vô cùng độc đoán. Để bảo đảm là Nhật Bản không là một đe dọa trong tương lai, Hoa Kỳ đã viết một hiến pháp chủ hòa trong đó Nhật Bản không được quyền có quân đội. Khi cuộc chiếm đóng chấm dứt vào Tháng Tư năm 1952, Nhật Bản đã từ bỏ chủ nghĩa quân phiệt và nhiệt thành theo đuổi chủ nghĩa chủ hòa và một chế độ dân chủ. Trong Điều 9 của bản Hiến Pháp mà được soạn nguy thủy bằng tiếng Anh ở tổng hành dinh của tướng MacArthur, Nhật Bản từ bỏ chiến tranh và hứa không bao giờ duy trì các lực lượng bộ binh, thủy quân và không quân".

"Trong hiệp ước an ninh năm 1951 mà tổng thống có vẻ chê bai, Hoa Kỳ, trong một vị thế chế ngự đối với Nhật Bản, đã muốn gì được nấy. Nhật Bản cho phép Hoa Kỳ đặc quyền đặt quân đội trên đất Nhật, biển Nhật và không phận của Nhật Bản, mà Hoa Kỳ có thể sử dụng để đối phó với Liên Xô. Trong hiệp ước sửa đổi năm 1960, Hoa Kỳ hứa sẽ bảo vệ Nhật Bản nếu họ bị tấn công. Trong suốt Chiến Tranh Lạnh, Nhật Bản dân chủ đã trở thành liên minh cột trụ của Hoa Kỳ ở Châu Á, một tiền đồn chống lại cộng sản ở Trung Quốc và Liên Xô".

Một nhà bình luận trong vùng đã đặt câu hỏi là nếu điều đình lại hiệp ước phòng thủ hỗ tương, liệu Hoa Kỳ có đồng ý cho Nhật Bản đóng quân trên đất mình để "bảo vệ" Hoa Kỳ khi bị tấn công hay không bởi đó chính là điều kiện của Hoa Kỳ đối với Nhật Bản để Nhật được bảo vệ.

Giáo Sư Bates viết tiếp : "Hơn thế, ông Trump đã sỉ nhục nước chủ nhà qua việc bỏ qua những gì Nhật Bản đã làm sau khi Hoa Kỳ bị tấn công vào ngày 11/09/2001. Nhân dân Nhật công khai chia sẻ mối đau đớn của đồng minh Hoa Kỳ sau cuộc tấn công khủng bố, mà trong đó một số công dân Nhật cũng thiệt mạng. Thủ tướng bảo thủ và rất ủng hộ Hoa Kỳ Junichiro Koizumi, đã nhân vụ thảm sát này như là một cơ hội để sửa lại Điều 9 của Hiến Pháp và khuyến khích đất nước mình hãy gánh trách nhiệm quốc tế. Chinh phủ ông thúc đẩy qua quốc hội một đạo luật chống khủng bố vốn cho phép Lực lượng Phòng Vệ Nhật Bản cung cấp hỗ trợ cho chiến dịch của Hoa Kỳ ở Afghanistan, tuy rằng – vì Hiến Pháp chủ hòa – không chiến đấu hay trực tiếp lâm chiến".

"Khi Tổng thống George W. Bush tấn công Iraq năm 2003, ông Koizumi là người ủng hộ ông mạnh mẽ nhất trong các lãnh tụ quốc tế. Tuy Hiến Pháp Nhật cấm tham gia cuộc chiến hay đóng góp quân sự, chính phủ Koizumi thông qua một đạo luật đặc biệt cho phép Lực lượng Phòng Vệ giúp đỡ trong các sứ vụ hỗ trợ cho Iraq hậu chiến. Nhiều trăm binh sĩ bộ binh Nhật Bản đã cung cấp nước uống và dịch vụ y tế, sửa đường và xây nhà. Người ta có thể trách ông Koizumi, như nhiều người Nhật đã nói, đã ủng hộ cho cuộc chiến tốn kém và vô ích của ông Bush –nhưng thật khó mà bảo là Nhật Bản, như Tổng thống Trump mới tuyên bố, đã không sát cánh với Hoa Kỳ".

Điều còn đau đớn hơn nữa cho Thủ tướng Shinzo Abe, một người vốn đã bỏ nhiều công sức để tạo một liên hệ với Tổng thống Trump và đang cố giúp tìm một giải pháp cho vấn đề Iran, là vì ông ngoại của ông Abe, Thủ tướng Nobusuke Kishi, đã là người bị ép ký bản hiệp ước phòng thủ hỗ tương năm 1960. Hẳn ông Abe đã có lúc nghĩ thầm là ước gì ông ngoại đừng ký thỏa thuận đó.

Giáo Bates kết luận "Không hiểu tổng thống muốn hy vọng đạt được gì với thái độ thù nghịch đó với một đồng minh quan trọng mà ông cần ở Châu Á ? Ông có lẽ sẽ không xé hiệp ước phòng thủ hỗ tương. Nhưng khi đặt câu hỏi về liên minh với Nhật Bản, ông đã khuyến khích Bắc Hàn và một Trung Quốc đang lên, thử thách mối liên hệ đó. Lời nói của ông đã làm suy yếu liên minh cần thiết này một cách vô lý và đồng thời làm suy yếu sự ổn định trong vùng".

Điều còn mỉa mai hơn nữa, như một nhà ngoại giao Đông Á đã chỉ ra, "Tổng thống đã quên mất là nếu Hoa Kỳ có lâm chiến ở các nơi khác trên thế giới thì Nhật Bản có thể chỉ tìm cách trợ giúp nhưng khi Hoa Kỳ lâm chiến ở Châu Á thì muốn hay không muốn Nhật Bản sẽ là quốc gia đứng mũi chịu sào chứ nào phải là Hoa Kỳ". 

Lê Phan

Nguồn : Người Việt, 29/06/2019

"Made in Vietnam" trong thương chiến Mỹ-Trung

Nguyễn Quang Duy, 29/06/2019

Trong cuộc phỏng vấn trên đài Fox Business, ngày 26/06/2019 vừa qua, Tổng thống Donald Trump công khai lập trường :

"Rất nhiều công ty đang dời sang Việt Nam, nhưng Việt Nam lợi dụng chúng ta còn tệ hơn cả Trung Quốc… Chúng tôi đang thảo luận với Việt Nam. Việt Nam nhỏ hơn Trung Quốc nhiều, nhưng họ gần như là kẻ lợi dụng tệ nhất trong số tất cả những kẻ lợi dụng".

Ông Trump đã công khai rõ ràng Hà Nội đang tiếp tay cho Bắc Kinh, nên thiết nghĩ Hà Nội cần nghiêm chỉnh xem xét và thay đổi để tránh đưa Việt Nam vào cuộc chiến Mỹ-Trung.

Thượng bất chính…

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc : "Bphone là niềm tự hào của người Việt Nam" - Ảnh VnReview

Vào ngày 14/03/2018, phát biểu tại Trường Đại học Quốc gia Úc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giơ cao chiếc điện thoại di động hiệu Samsung lên khoe :

"Rất có thể điện thoại thông minh của Samsung hiện đại nhất mà người Úc đang sử dụng hàng ngày đến từ Việt Nam vì theo Samsung khoảng 3/4 lượng điện thoại này được sản xuất tại Việt Nam (Made in Vietnam)".

Về lại Việt Nam được ai đó nhắc khéo nên tại một Hội nghị ở Hà Nội, ngày 19/12/2018, ông Phúc lại tuyên bố :

"…nói Samsung là 100% nước ngoài là nhầm lẫn ! Samsung có tỷ lệ sản xuất trong nước trước đây bằng 0 thì nay đã trên 30%".

Hạ tất loạn !

Đến Thủ tướng còn muốn biến hàng ngoại thành hàng Việt, nói gì các tư nhân chỉ biết chạy theo lợi nhuận làm giàu.

Tuần này báo Tuổi Trẻ vạch trần Asanzo nhập linh kiện, lột tem, xé nhãn Trung Quốc, lắp ráp thành sản phẩm dán tem, dán nhãn "Made in Vietnam", "Xuất xứ từ Việt Nam" và "Hàng Việt Nam chất lượng cao" để bán giá thật cao.

Được báo Tuổi trẻ phỏng vấn Chủ tịch Tập đoàn Asanzo ông Phạm Văn Tam cho biết : "Gần như là mình nhập 100%. Bên mình chỉ là khâu đầu - cuối, mình ráp lên, kiểm tra sản phẩm đạt thì cho ra thị trường".

Ông Tam thừa nhận : "Tôi nghĩ nó là hàng lắp ráp tại Việt Nam thì đúng hơn. Nó là sản phẩm được sở hữu từ công ty Việt Nam nhưng nó không phải là hàng Việt Nam".

Asanzo bắt đầu doanh nghiệp vào cuối năm 2013, nhưng nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam. Chỉ sau 1 năm Asanzo đã bán ra hơn 100.000 tivi. Đến năm 2015, con số này đã tăng gấp 3 lần. Năm 2016, lượng tivi bán ra đã lên tới con số 500.000.

Năm 2018, Asanzo đã bán ra trên 4 triệu sản phẩm các loại, đạt doanh thu 6.250 tỷ đồng, lên kế hoạch cho năm 2019 đạt doanh thu 10.000 tỷ đồng.

Hơn 6 năm mọi cơ quan công quyền, kể cả quan thuế và thuế vụ, đều không hay biết phải đợi đến khi bị phanh phui Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mới ra lệnh vào cuộc điều tra.

Pháp luật lỏng lẻo như thế nói gì việc vô số công ty Trung Quốc đang hoạt động trá hình tại Việt Nam.

Pháp luật mù mờ…

Chưa chắc Asanzo đã làm trái với pháp luật Việt Nam, vì ngay chính Samsung, 100% linh kiện nhập, vẫn nhìn nhận là hàng "Made in Vietnam".

Luật hiện hành không rõ ràng nên dễ được giải thích một sản phẩm là "Made in Vietnam" khi giá trị gia tăng tại Việt Nam lớn hơn hay bằng 30% giá trị sản phẩm.

Các sản phẩm của Samsung có giá trị thương hiệu nên thu lợi nhuận rất cao. Hằng năm Samsung thu lợi nhuận trên 5 tỷ USD cho hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.

Vì thế nếu cộng thêm các chi phí khác giá trị gia tăng tại Việt Nam dễ vượt trên 30% giá xuất xưởng và xuất cảng.

Phần giá trị gia tăng cho Việt Nam rất nhỏ chỉ một vài phần trăm, nhưng Samsung là thương hiệu Đại Hàn và nước này đã ký Thỏa ước ngoại thương với Mỹ.

Asanzo khi nhập linh kiện từ Trung Quốc được miễn 10% thuế quan, các chi phí lắp ráp và giá thương hiệu hay mức lời rất cao, nên giá trị gia tăng cũng dễ dàng đạt trên 30% tổng giá bán ra nên cũng đạt tiêu chuẩn hàng Việt Nam.

Ngày nay hầu hết các nước, ngay cả Trung Quốc, đều có quy định thành luật cụ thể và rõ ràng về ghi nhãn xuất xứ hàng hóa như made in/by/for…, produced in…, designed by/in…, assembled in…, processed in…, packaged in…, imported by/for..., không mù mờ như luật pháp Việt Nam.

Lạ một điều là Việt Nam đã bắt đầu thi hành CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương), sẽ ký EVFTA (Hiệp định thương mại tự do Châu Âu - Việt Nam) và EVIPA (Hiệp định Bảo hộ đầu tư với Liên Minh Châu Âu) vào cuối tháng 6 này, lại vẫn chưa điều chỉnh luật để phù hợp với luật pháp các quốc gia khác.

Gần đây hàng Trung Quốc biến hóa thành hàng Việt Nam xuất cảng sang Mỹ tránh thuế đang rõ ràng gia tăng nhưng Hà Nội vẫn không tích cực ngăn chặn.

Theo báo Wall Street Journal ngày 26/6/2019 có hàng tỷ Mỹ Kim hàng hóa Trung Quốc tránh quan thuế Mỹ đi đường vòng vào Mỹ qua các nước Á Châu, đặc biệt là Việt Nam.

Nếu Hà Nội không điều chỉnh lại luật pháp, buộc Mỹ phải trừng phạt, người dân Việt đã khổ sẽ phải khổ thêm.

Nỗi đau của dân nghèo…

Asanzo chủ yếu nhập hàng Trung Quốc về Việt Nam biến hóa thành hàng Việt Nam để bán trong thị trường Việt Nam nên thua thiệt là người tiêu thụ, nhất là người ở thôn quê nghèo, ít tiền, không rành về thương hiệu và phẩm chất mặt hàng.

Asanzo phải đóng 10% thuế quan khi nhập 1 tivi từ Trung Quốc, nhưng nếu nhập vài linh kiện để lắp ráp tivi tại Việt Nam thì Asanzo được miễn khoản thuế này. Lỗ hổng luật pháp để Asanzo tránh thuế quan.

Theo báo Tuổi Trẻ, Asanzo còn lập nhiều công ty ma để trốn và tránh thuế.

Asanzo là một doanh nghiệp tư nhân lớn mà dễ dàng trốn và tránh thuế cả 6 năm như thế thì cần xét lại khả năng chuyên môn của cả Thuế Quan lẫn Sở Thuế của Việt Nam.

Thất thu ngân sách như thế chỉ làm lợi cho những kẻ biết luồn lách còn thua thiệt vẫn chính là người dân.

Chủ tịch Asanzo ông Phạm Văn Tam là một "Shark Tank" lại thường xuyên xuất hiện trên đài truyền hình VTV để "truyền cảm hứng" cho giới trẻ khởi nghiệp làm giàu giúp đất nước phú cường, vỡ lẽ ông lại là "cá mập" chuyên làm giàu trên xương máu dân nghèo.

Niềm tự hòa công nghiệp hóa đất nước…

Từ ngày miền Bắc quyết định tiến lên xã hội chủ nghĩa, Hà Nội đã theo mô hình Xô Viết thực hiện công nghiệp hóa đất nước đến nay đã trên 60 năm.

Công nghiệp do đó luôn được Hà Nội ưu tiên, trước kia Hà Nội cho xây dựng các Tập đoàn nhà nước nhưng đều thất bại.

Ngày nay các công ty có vốn đầu tư nước ngoài được nâng đỡ mọi mặt nhờ thế thống lĩnh nền kinh tế Việt Nam. Không ít đầu tư có nguồn gốc từ Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan. Con số này đang gia tăng khi hàng Trung Quốc bị Mỹ đánh thuế.

Tư nhân Việt đều nhỏ không đủ sức cạnh tranh. Muốn lớn mạnh và làm giàu thì phải gian dối như Asanzo biến hóa hàng Trung Quốc thành "Made in Vietnam".

60 năm ước mơ "Made in Vietnam" kết quả là hàng Trung Quốc tràn ngập thị trường Việt Nam, công nghiệp hóa đất nước xem như thất bại.

Mượn cả mô hình phát triển…

Ngay cả mô hình phát triển cũng mượn "Mô hình kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa mang đặc sắc Trung Quốc" đổi lại thành "Mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa"…

Một hình thức "Made in China" nay thành "Made in Vietnam"

Trong khi Việt Nam vẫn là một quốc gia nông nghiệp 70% dân số vẫn sống ở nông thôn với một mức sống vô cùng thấp.

Dồn nguồn lực để công nghiệp hóa thì phải dùng nguồn lực từ nông nghiệp, nông dân là thành phần phải chịu hy sinh.

Công nghiệp hóa đã hoàn toàn thất bại, trong khi đồng bằng sông Cửu Long sông Hồng Hà xưa là vựa lúa nay người nông dân sống nghèo và thiếu thốn.

Đã đến là lúc Hà Nội phải nhìn nhận thất bại của mô hình xã hội chủ nghĩa.

Hà Nội cần thay đổi thể chế…

Tổng thống Trump đã nhiều lần nhắc nhở Hà Nội đừng lợi dụng Mỹ.

Như khi gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ở Tòa Bạch Ốc tháng 6/2017 ông nhắc về cán cân thương mãi mất quân bình, dự Hội nghị APEC ở Đà Nẵng tháng 11/2017 ông tuyên bố nhiều nước lợi dụng Mỹ.

Ở Hà Nội tháng 2/2019, ông nói rõ sẵn sàng bán vũ khí cho Việt Nam cân bằng cán cân thương mãi Mỹ-Việt.

Mua nhiều vũ khí Mỹ nghĩa là khi xảy ra chiến tranh phải phụ thuộc vào Mỹ, nếu không Mỹ dễ dàng khống chế số vũ khí này.

Ông Trump ngay trên diễn đàn Liên Hiệp Quốc đã kêu gọi các nước tiếp tay với Mỹ để chống lại các chế độ xã hội chủ nghĩa, Hà Nội lại vẫn muốn đeo đuổi thứ chủ nghĩa này.

Ông Trump đang tìm mọi cách để ép Trung Quốc thay đổi thể chế cộng sản, chấp nhận luật chơi chung cho các quốc gia theo kinh tế tự do, thì Hà Nội lại tiếp tay với Trung Quốc.

Chiến tranh thương mãi Mỹ-Trung càng lúc càng trở nên khốc liệt, ngay trước mắt là Hà Nội cần giảm thiểu việc lệ thuộc vào Trung Quốc, không để nước này mượn đường "hàng Tàu nhãn Việt" hay đầu tư lắp ráp hàng Trung Quốc rồi tuồn hàng sang Mỹ.

Nhưng con đường đúng đắn cho Hà Nội là phải thay đổi thể chế thực hiện một nền kinh tế tự do đúng nghĩa, với một nền chính trị tự do và dân chủ đưa đất nước thoát khỏi đau thương của chiến tranh Mỹ-Trung, hòa nhập cùng thế giới tự do.

Melbourne, Úc Đại Lợi, 29/6/2019

Nguyễn Quang Duy

*******************

Liệu Việt Nam có thể bị Mỹ trừng phạt như Trung Quốc ?

Trung Khang, RFA, 27/06/2019

Chỉ vài giờ trước khi lên đường dự Thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản và gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong buổi phóng vấn với Fox Business News hôm 26/06/2019, Tổng thống Trump đã nói : Việt Nam là nước lạm dụng Mỹ nhất, còn hơn Trung Quốc. Ông cũng nói rằng ‘Gần như tất cả các nước trên thế giới đều lợi dụng Mỹ’. Phát biểu của Tổng thống Mỹ vào giữa lúc căng thẳng thương mại Mỹ Trung đang gia tăng, đã gây ra những lo ngại về khả năng Hoa Kỳ có thể cũng sẽ áp thuế nặng lên các hàng hóa của Việt Nam như đối với Trung Quốc.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Nhà trắng hôm 26 tháng 6 năm 2019, trước khi lên đường dự Thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản và gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Reuters

Hoa Kỳ mới đây đã áp 25% thuế lên khoảng 200 tỷ đô la hàng hóa nhập từ Trung Quốc. Tổng thống Trump dọa rằng Mỹ có thể còn áp thuế lên khoảng hơn 300 tỷ đô la hàng hóa còn lại từ Trung Quốc.

Trao đổi với RFA hôm 27/6/2019, Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đưa ra nhận định liên quan vấn đề này :

"Tôi nghĩ việc này Việt Nam cũng đã ý thức được rồi, ngay từ lần đầu tiên ông Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc sang thăm Hoa Kỳ, thì Tổng thống Trump cũng đã nhắc ông Phúc về tình trạng xuất siêu của Việt Nam qua Hoa Kỳ. Việt Nam hiện là nước đứng thứ 5 xuất siêu sang Hoa Kỳ, tuy nhiên xuất siêu của Trung Quốc, Nhật và các nước trên Việt Nam ở quy mô lớn hơn Việt Nam rất nhiều".

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2018, hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ đạt trên 47 tỷ đô la, tăng hơn 14% so với năm trước đó. TRong đó, Việt Nam xuất siêu sang Hoa Kỳ gần 35 tỷ đô la trong năm 2018. Hiện Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Theo Bà Phạm Chi Lan, khi căng thẳng thương mại Mỹ Trung diễn ra thì Việt Nam cũng đối mặt những thách thức rất lớn, trong đó cụ thể nhất là đầu tư ở Trung Quốc chuyển sản xuất sang Việt Nam để tránh thuế khi xuất khẩu đi Mỹ. Điều này một mặt giúp Việt Nam tăng trưởng thêm nhờ nguồn vốn đầu từ trực tiếp nước ngoài tăng, nhưng mặt khác làm cho nguy cơ xuất siêu của Việt Nam sang Mỹ tăng.

Trong cuộc phỏng vấn với Fox Business News, Tổng thống Trump cũng thừa nhận thực tế mà ông gọi là đáng quan tâm này.

Theo báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2019, vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp (FDI) từ Trung Quốc vào Việt Nam 2,29 tỷ đô la, đứng hạng 3 các nước đổ vốn vào Việt Nam.

Việc các dự án FDI từ Trung Quốc tăng nhanh tại Việt Nam được đánh giá do tác động của thương chiến Mỹ - Trung. Nhiều doanh nghiệp đã chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh thuế cao từ Mỹ đánh lên các sản phẩm từ Trung Quốc.

Nỗi lo hàng Trung Quốc dán nhãn Việt Nam

Ông Lê Văn Triết, nguyên Bộ trưởng Thương Mại, khi trao đổi với RFA hôm 27/6, đưa ra nhận định về tuyên bố mới của Tổng thống Trump :

"Tôi thấy cái này Việt Nam phải cấp tốc, khẩn trương làm chứ không thể chần chừ được. Bởi vì việc di chuyển nhà xưởng sang Việt Nam cũng nhiều, đồng thời họ di chuyển sản phẩm sang rồi dán nhãn ‘Made in Vietnam’ cũng nhiều. Người ta đã nói nhiều lần chứ không phải mới đây. Lần này Tổng thống Trump tuyên bố Việt Nam lạm dụng có thể là do công ty Việt Nam hợp thức hóa chuyện đó".

Theo cổng thông tin điện tử của Chính phủ Việt Nam công bố hôm 9/6/2019, Trung Quốc cố tình dán mác "Made in Vietnam" lên hàng hóa của họ để tránh bị áp thuế quan của Mỹ. Cụ thể các công ty Trung Quốc trước hết xuất khẩu hàng hóa sang Việt Nam, sau đó hàng hóa được thay bao bì và ghi "Made in Vietnam" trước khi xuất sang Mỹ, nhằm tránh mức thuế 25% do Tổng thống Mỹ Donald Trump đánh trên hàng hóa của Trung Quốc.

Năm 2018, hải quan Mỹ cũng từng phát hiện Công ty FINEWOOD Việt Nam có hành vi nhập khẩu mặt hàng gỗ dán từ Trung Quốc, sau đó đưa về nhà xưởng để thay đổi nhãn mác và xuất khẩu sang Mỹ với xuất xứ Việt Nam.

Chuyên gia Kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng có thể Tổng thống Trump đưa ra thông điệp này không chỉ với Việt Nam mà còn nhắm tới Trung Quốc :

"Đây cũng có thể là thông điệp của Tổng thống Trump vừa cho Việt Nam, vừa cho Trung Quốc về việc Trung Quốc đừng lợi dụng con đường Việt Nam để xuất khẩu sang Hoa Kỳ".

Với nghi vấn đây là thông điệp của Tổng thống Trump vừa cho Việt Nam, vừa cho Trung Quốc về việc Trung Quốc đừng lợi dụng con đường Việt Nam để xuất khẩu sang Hoa Kỳ, thì Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cho rằng ông Trump theo đuổi chính sách thuế quan với mọi nước, không ám chỉ riêng Trung Quốc. Ông nói tiếp :

"Việt Nam không để hàng Trung Quốc xuất sang Mỹ... dùng xuất xứ Việt Nam, cho nên không sợ. Chính phủ Mỹ đã điều tra nhiều tháng rồi. Cũng có một số trường hợp, người doanh nhân Việt Nam mua hàng Trung Quốc, gắn nhãn ‘Made in Vietnam’ để bán, thì đó là các cá nhân gian lận, không buộc tội cho cả một chính phủ được".

Trong cuộc họp báo ngày 20/6 của Bộ Ngoại Giao, trả lời câu hỏi của phóng viên nước ngoài về biện pháp của Việt Nam trước thông tin cho rằng thời gian qua xuất hiện tình trạng hàng Trung Quốc gắn nhãn "Made in Vietnam" để xuất sang Mỹ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói Việt Nam kiên quyết ngăn chặn, xử lý nghiêm việc lấy danh nghĩa hàng Việt Nam.

Vào đầu tháng 6, các quan chức Việt Nam nói Trung Quốc cố tình dán mác "Made in Vietnam" lên hàng hóa của họ để tránh bị áp thuế quan của Mỹ, và yêu cầu các cơ quan kiểm tra gắt gao hơn việc chứng nhận nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Thao túng tiền tệ

Vấn đề thứ hai đáng quan tâm trong quan hệ thương mại giữa Mỹ và Việt Nam là thao túng tiền tệ. Liên quan vấn đề này, ông Lê Văn Triết, nguyên Bộ trưởng Thương Mại, khi trao đổi với RFA hôm 27/6, đưa ra nhận định :

Hình minh họa. Tiền VND AFP

"Thứ hai có thể có vấn đề thao túng tiền tệ nữa. Đây là vấn đề nghiêm trọng và tôi cho rằng nhà nước cần cấp tốc đưa ra những quy chế, để quản lý, hường dẫn cho các doanh nghiệp. Nhất là những người ham lợi, họ bất chấp, nếu để việc trừng phạt xảy ra thì sẽ liên lụy các doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc.

Bộ Tài chính Mỹ hôm 28/5/2019 xếp Việt Nam vào danh sách 9 nước cần phải theo dõi về thao túng tiền tệ vì chưa đáp ứng được một số tiêu chí của Mỹ.

Có 3 tiêu chí để Bộ Tài chính Mỹ quyết định một nước có bị xem là thao túng tiền tệ hay không gồm : có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, có thặng dư tài khoản vãng lai lớn và thiên lệch với bằng chứng rõ ràng, thường xuyên can thiệp tiền tệ.

Thao túng tiền tệ (currency manipulation), là một hình thức phá giá, là làm mất giá đồng nội tệ để coi đó là một hình thức trợ cấp cho xuất khẩu. Đấy là điều mà nhiều người Mỹ đang lên tiếng chỉ trích Chính phủ Trung Quốc về hành động này.

Trước cáo buộc của Bộ Tài chính Mỹ, hôm 6/6/2019, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định Việt Nam không thực hiện và không có ý định thao túng tiền tệ nhằm giành lợi thế thương mại.

Việt Nam cần làm gì

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu độc lập từ Singapore khi trao đổi với đài RFA hôm 4/6/2019 qua tin nhắn liên quan vấn đề này, nhận định :

"Nếu Tổng thống Trump muốn, ông ấy sẽ đánh thuế cao lên hàng Việt Nam. Việt Nam có thể khắc phục bằng cách mua thêm hàng hóa Mỹ như đậu tương, than, vũ khí, thịt bò, thịt heo, hàng công nghệ cao.v.v… Theo tôi, mua thêm hàng hóa Mỹ là cách đơn giản nhất cho Việt Nam.

Cũng trong buổi phóng vấn với Fox Business News hôm 26/6, khi được hỏi liệu Mỹ sẽ đánh thuế hàng hóa Việt Nam không (tương tự như với Trung Quốc), Tổng thống Trump nói rằng Việt Nam là nước lợi dụng nhất dù Việt Nam đã mua nhiều than từ West Virginia, Mỹ.

Trước đó, Tổng thống Trump cũng đã từng nói, Việt Nam nên mua vũ khí của Mỹ, vì Hoa Kỳ đã bỏ cấm vận vũ khí đối với Việt Nam.

Mỹ chính thức bãi bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam vào tháng 5/2016, nhân chuyến thăm của Tổng thống Obama tới Hà Nội.

Tháng 8/2018, có tin đưa ra từ Bộ Quốc phòng Mỹ là Việt Nam ký một hợp đồng trị giá gần 100 triệu đô là mua vũ khí. Bộ Ngoại giao Việt Nam sau đó tránh bình luận tin này.

Bà Phạm Chi Lan thì cho rằng nhận xét của ông Trump nói ‘Việt Nam đang lạm dụng thương mại với Mỹ còn tệ hơn Trung Quốc’ có phần chưa thật xác đáng. Vì thực tế, không thể so sánh kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ giữ Trung Quốc và Việt Nam. Trung Quốc đang xuất siêu sang Mỹ vẫn hơn 300 tỷ USD, còn Việt Nam xuất siêu sang Mỹ có tăng lên mấy chục phần trăm trong mấy tháng đầu năm nay, nhưng chỉ vẫn vài chục tỷ thôi.

Trung Khang

Nguồn : RFA, 27/06/2019

******************

Và cuối cùng tới phiên Việt Nam

Cánh Cò, RFA, 26/06/2019

Nhiều người nghi ngờ tác động hàng hóa sản xuất từ Trung Quốc chạy sang núp dưới cái bóng Việt Nam để xuất sang Hoa Kỳ sẽ làm cho kinh tế Việt Nam khó khăn thêm nếu Trump chú ý tới những mánh khóe gian dối mà Trung Quốc sẽ làm như thường thấy xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam. Điều đó đã tới và Trump cũng đã công khai lên tiếng chỉ trích thái độ mà ông gọi Việt Nam là "kẻ lạm dụng" (1).

Hải quan chặn hàng Trung Quốc giả mạo xuất xứ Việt Nam

Hà Nội sống quá lâu trong sự coi thường đế quốc Mỹ, một con hổ giấy, một kẻ thù giấu mặt, thậm chí một đất nước rất dễ lợi dụng nên tâm lý phớt lờ cuộc chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ vẫn xuất hiện trong tư duy của báo chí lẫn cán bộ làm kinh tế. Mỹ đánh Tàu thì chỉ có lợi cho Việt Nam mà thôi, và từ đó sinh ra những kế hoạch "hậu trường" nhằm lợi dụng cuộc chiến này để thủ lợi.

Cách thủ lợi nhanh chóng và gọn gàng nhất là âm thầm mời các công ty Trung Quốc vốn đang bị Mỹ bao vây mang nhà máy vào Việt Nam rồi tái xuất sang Mỹ với cái nhãn Made in Vietnam.

Nhưng mang vật tư xây dựng một nhà máy tiêu tốn rất nhiều thời gian mà chưa chắc gì cuộc chiến sẽ kéo dài nên khi nghe đối tác đề nghị mang hàng đã xuất kho từ Trung Quốc, ém quân một thời gian, dán lại nhãn giao cho Việt Nam xuất sang Mỹ… con đường nhẹ tênh nhưng lại có lợi nhiều hơn so với suy nghĩ một chiến lược dài hơi nhân cơ hội này chiếm lĩnh thị trường nước Mỹ thay thế một phần nhỏ của hàng hóa Trung Quốc trước đây.

Tâm lý 'ăn xổi, ở thì' vẫn ngự trị trong bất cứ chính sách nào mà Hà Nội đưa ra, nhất là cái lợi khó cưỡng trước mắt. Thế nhưng Tổng thống Trump không phải là Obama hay Clinton, ông Trump có cặp mắt cú vọ nhanh chóng phát hiện những con chuột tuy lén lút nhưng lì lợm, gian dối khi làm kinh tế dù là Trung Quốc hay Việt Nam. Chính sách của chính phủ mà ông đứng đầu không bỏ sót một quốc gia nào dù đồng minh hay đối nghịch. Việt Nam tuy là nước lập lờ giữa hai khái niệm ấy nhưng do vị trí đặc thù của địa chính trị nên được sự chú ý của ông Tổng tư lệnh của cuộc chiến tranh thương mại chống Trung Quốc. Việt Nam tỏ ra non tay và quá xem thường nước Mỹ dưới thời của Trump nên sáng hôm nay lãnh hậu quả mà không người dân nào muốn thấy.

"Rất nhiều công ty đang dời sang Việt Nam, nhưng Việt Nam lợi dụng chúng ta còn tệ hơn cả Trung Quốc", là câu phát biểu của Tổng thống Trump với chương trình Fox Business vào sáng Thứ Tư ngày 26 tháng 6, và tệ hơn nữa khi ông thêm rằng "Việt Nam gần như là kẻ lạm dụng tồi tệ nhất trong số tất cả các nước".

Sự khó chịu lên tới mức giận dữ của Trump có khiến Hà Nội lo ngại hay không là một việc nhưng chắc chắn rằng người lo ngại hơn cả là Chủ tịch nước/Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vì ông đang thu dọn hành trang để lên đường sang Mỹ. Chuyến đi mang nhiều ý nghĩa đối với ông khi lần đầu tiên ông sang Mỹ với danh phận của một nguyên thủ quốc gia chứ không phải là chủ tịch của một đảng phái, cho dù là Đảng cộng sản chăng nữa.

Ông Trọng thật khó ăn nói khi gặp ông Trump mà bị nhìn dưới đôi mắt là người đang thủ lợi một cách bất minh trong cuộc chiến tay đôi giữa Mỹ và Trung Quốc. Mặc dù ông Trump chưa bao giờ lên tiếng chỉ trích về vấn đề nhân quyền của Việt Nam nhưng gót chân Achilles về thâm thủng mậu dịch của Mỹ vẫn là trọng tâm mà ông Trump nhắm tới sẽ không làm ông phớt lờ những kết quả gần đây đang đặt trên bàn của ông trong phòng bầu dục.

Có lẽ Việt Nam ngủ quên trước lời khen ngợi của ông Trump vào vài tuần trước khi nói với một kênh truyền hình ở Anh rằng "Việt Nam là đối tác thương mại thứ dữ và họ đàm phán, kinh doanh rất tốt". Việt Nam quên bẵng rằng chính sách "cây gậy và củ cà rốt" vốn chưa bao giờ rời khỏi bàn tay của bất cứ tống thống nào của nước Mỹ. Khen để Việt Nam tự thay đổi cho phù hợp với xu thế mới chứ không phải khen để rồi tưởng rằng cá đã cắn câu.

Con cá Mỹ tuy có cắn câu chăng nữa chỉ sợ chiếc cần của Việt Nam quá nhỏ bé để làm chủ con cá ấy.

Chính sách mở cửa cho hàng hóa Trung Quốc từ hàng chục năm nay đã tỏ ra có hại cho kinh tế Việt Nam hơn lúc nào hết. Người Việt đã quen thuộc với hàng Trung Quốc đóng nhãn Made in Vietnam nên vấn đề này đối với nhiều người không quan trọng nhưng trong cuộc chiến tranh thương mại đang xảy ra, việc thay đổi nơi xuất xứ của hàng hóa là hành vi được xem là tiếp tay cho kẻ thù của Mỹ. Có cần thiết đóng vai kẻ thù cho vừa lòng đàn anh phương Bắc hay không là câu hỏi người dân đang chờ lời giải đáp từ chính quyền của mình.

Vời ông Trump, bất cứ giải thích nào cũng vô giá trị vì con số mà các cơ quan theo dõi xuất xứ hàng hóa của Mỹ đưa ra mới là kết quả đáng tin.

Thâm hụt mậu dịch hàng hóa của Mỹ với Việt Nam gia tăng kể từ khi ông Trump lên nắm quyền vào năm 2017, lên tới mức 39,5 tỉ đôla trong năm 2018 không phải là con số không đáng để ý. Nhưng đáng để ý hơn nữa khi con số ấy đem về nguồn lợi cho dân chúng Việt Nam là bao nhiêu mới đáng nói. Có bao nhiêu phần trăm hàng hóa của Trung Quốc dán nhãn Việt Nam nằm trong gần 40 tỉ thâm hụt mậu dịch mới là điều mà Tổng thống Trump cần làm rõ.

Việt Nam sẽ phản hồi mạnh mẽ để khỏa lấp những cáo buộc mà Mỹ đưa ra nhưng cái người ta chờ đợi là lời giải thích có chứng minh bằng các chứng cứ cụ thể chứ không phải là những "quan ngại" như thường thấy.

Chỉ lo rằng sau khi ra về từ hội nghị nhóm G20 tại Nhật ông Trump sẽ đánh thuế lên nhiều mặt hàng Made in Vietnam thì lúc ấy những con chuột hữu nghị sẽ trốn vào đâu trong sự giận dữ của người dân cả nước ?

Cánh Cò

Nguồn : RFA, 26/06/2019 (canhco's blog) 

(1) https://www.voatiengviet.com/a/trump-chi-trich-viet-nam-la-ke-lam-dung-thuong-mai/4974670.html

Đây là tấm ảnh chụp ông Donald Trump và Vladimir Putin ở hội nghị thượng đỉnh G7 tại Helsinki giữa tháng 7 năm 2018. Tấm ảnh chụp cách đây gần một năm nhưng những điều tấm ảnh toát ra vẫn có giá trị cho đến ngày hôm nay.

Một tấm ảnh nói lên ngàn lời

Bạn nghĩ gì khi nhìn tấm ảnh này ?

Cho dù có nghĩ gì đi nữa thì bạn cũng không thể chối bỏ một điều : Đi bên cạnh tổng thống Nga Vladimir Putin với khuôn mặt ngẩng cao, tươi cười với sự tự tin thì ngược lại, Donald Trump, tổng thống Mỹ bước đi với vẻ mặt buồn bã, chịu đựng, mắt nhìn xuống dưới sàn nhà.

Trên khuôn mặt ông Trump, hoàn toàn không có những ánh mắt tóe lửa, những cái mím môi, chu miệng gầm gừ, biểu lộ giận dữ, hùng hổ, thù ghét, không có sự câng câng, khinh khỉnh bất chấp người chung quanh là ai như trong các cuộc họp báo với giới truyền thông, báo chí.

Khoan bàn đến bản báo cáo của Ủy viên Công tố đặc biệt Robert Mueller bị bộ trưởng tư pháp do ông Trump bổ nhiệm là William Barr xóa mất 12% là ông Trump có dính dáng, liên hệ, cấu kết gì với người Nga trong việc phá hoại bầu cử không, tấm ảnh trên cũng nói lên đầy đủ vị thế của ông Trump bên cạnh lãnh đạo của nước thù địch số 1 của Mỹ.

Tấm hình này giải thích phần nào lý do tại sao những việc sau đây xẩy ra :

1. Trong vòng hơn 2 năm qua, từ khi bước chân vào tòa Bạch Ốc, chưa một lần nào ông Trump lên tiếng phê bình ông Putin, cho dù chỉ là một lời chỉ trích bóng gió, nhẹ nhàng. Tất cả những lời phát biểu của Trump về Putin đều là những ca ngợi ông Putin mạnh mẽ, thông minh, khôn ngoan.

2. Ngay cả sau khi Putin tái đắc cử tổng thống Nga trong một cuộc bầu cử bị phe đối lập vạch rõ là gian lận, bất chấp lời khuyên, cảnh cáo của cố vấn an ninh quốc gia, Trump vẫn làm theo ý mình, gửi điện văn chúc mừng Putin.

3. Khi 19 cơ quan tình báo Mỹ đồng kết luận là Nga đã nhúng tay phá hoại cuộc bầu cử của Mỹ năm 2016, Trump đã sỉ nhục lãnh đạo cộng đồng tình báo Mỹ là nên về đi học lại chuyên môn, Trump tuyên bố tin tưởng Putin hơn giới tình báo Mỹ.

4. Trong vấn đề giải giới vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên, Trump cũng tuyên bố đặt trọn niềm tin vào Putin, một cựu trung tá tình báo KGB.

Ngoài ra, vài sự kiện gần đây, có thể thấy ảnh hưởng nặng nề của Putin lên các quyết định của Donald Trump trong các vấn đề về bang giao hay xung đột quốc tế.

Tương tự như việc Mỹ rút quân khỏi Syria, khi Putin gửi thêm quân sang Venezuela, Trump đã lờ tịt luôn chuyện dự định can thiệp vào tình hình chính trị nước này, bỏ hẳn ý định yểm trợ phong trào đối lập của Juan Guaido đòi lật đổ Maduro.

Thứ năm tuần trước, khi Iran bắn rơi chiếc máy bay thám thính không người lái Global Hawk RQ-4A trị giá trên trăm triệu USD, Trump đã ra lệnh cho quân đội Mỹ chuẩn bị đánh trả tương xứng bằng hỏa tiễn vào các cứ điểm quân sự của Iran nhưng khi Putin cảnh cáo, ho lên vài tiếng : "attack Iran would be a disaster for America", Trump hủy bỏ lệnh tấn công 10 phút trước khi chiến dịch bắt đầu, sau đó nói về sự hủy bỏ quyết định này, Trump tweet rằng ông "thương 150 người dân Iran sẽ bị thiệt mạng nếu tấn công trả đũa".

Hơn nữa, nhớ lại cuộc gặp gỡ giữa ông Trump với Putin ở Helsinki tháng 7 năm 2018, không ai biết hai người đã nói chuyện, thỏa thuận, cam kết với nhau những gì. Không điều gì được ghi chép, lưu giữ làm biên bản, cũng không có sự hiện diện của giới truyền thông, báo chí hay người nào trong nội các của Trump ngoài thông dịch viên.

Chuyện này sẽ xẩy ra lần thứ hai trong cuộc gặp gỡ giữa Trump và Putin bên lề hội nghị G20 ở Osaka đang diễn ra. Trước đây vài ngày, khi bị phóng viên báo chí hỏi ông sẽ nói gì với Putin trong lần gặp gỡ tới bên lề cuộc hội nghị thượng đỉnh, Trump đã sửng cồ nói rằng : "Đó không phải là chuyện của mấy người" ! Nguyên văn: "It is none of your business".

Một số người ví von Donald Trump với những nhân vật bá đạo trong chuyện chuyện kiếm hiệp của Kim Dung, cho rằng Donald Trump đã bị Thiên Sơn Đồng Mỗ Valadimir Putin cấy "Sinh Tử Phù" nên mỗi lần gặp gỡ Putin, Trump đều nhũn như con chi chi, mất hẳn vẻ tự tin, cao ngạo, hách dịch thường ngày và luôn phải tuân theo những chỉ thị của Putin.

Nếu quả thật có chuyện này thì miếng Sinh Tử Phù Putin cấy vào người Donald Trump làm bằng gì? Có lẽ chẳng có gì ngoài những đồng tiền dính dáng đến chuyện kinh doanh của Trump và gia đình trong quá khứ.

Thạch Đạt Lang

(29/06/2019)

Nếu mọi người luôn nói dối bạn, hậu quả không phải vì bạn tin vào những lời nói dối mà vì không ai còn tin vào điều gì nữa… Một dân tộc mất niềm tin, không thể tự quyết. Họ không những chỉ mất khả năng hành động mà còn mất cả khả năng suy nghĩ và phán đoán. Và đối với những dân tộc như vậy, bạn có thể đối xử như thế nào cũng được (1).

Trong 869 ngày nắm chức vụ tổng thống, Donald Trump đã dối trá hay tuyên bố sai lệch sự thật 10796 lần

Tính đến ngày 7/6/2019, trong 869 ngày nắm chức vụ tổng thống, Donald Trump đã dối trá hay tuyên bố sai lệch sự thật 10.796 lần, theo The Fact Checker’s database, Washington Post số ra ngày 10/6/2019. Như vậy, trung bình mỗi ngày Trump dối trá hay tuyên bố sai lệch 12 lần. Một kỷ lục không một tổng thống hay chính khách nào trong lịch sử nước Mỹ trước đây có thể vượt qua. Tuy thế, ông vẫn được rất nhiều người ủng hộ. Đây là điều đáng ngạc nhiên vì nó xảy ra trong một quốc gia dân chủ, nơi người dân có quyền tự do truy tìm và đánh giá mức độ khả tín của thông tin.

Câu hỏi được đặt ra là tại sao người ta vẫn hài lòng sống với dối trá, đồng hóa nó với sự thật, cổ võ sự sai lệch và tiếp tục ưa chuộng vị tổng thống dối trá hàng loạt này ?

Mặc dù những lời dối trá, cường điệu, nhảm nhí hay ăn nói trơ trẽn, không biết xấu hổ đã có từ lâu trong nhân gian và ngoại trừ ở những quốc gia độc tài, hiếm khi người ta tìm thấy quá nhiều tin tức giả, tuyên bố sai lệch và dối trá chính trị với mục đích mị dân trên chính trường hay nơi công cộng như Donald Trump đã làm trong thời gian vận động bầu cử và cả sau khi thắng cử. Ở đây, sự kiện khách quan không quan trọng bằng việc khích động cảm xúc, lôi kéo cử tri.  

Giao tiếp chính trị cần sự cân bằng giữa cảm xúc và sự thật. Không cảm xúc mạnh, không dấn thân. Nhưng nếu sự thật cứ bị gạt sang một bên như Donald Trump đã làm bằng cách liên tục tung ra những thông tin sai lệch vô tận của mình, thì đến một lúc nào đó người dân có thể trở nên đần độn hay thờ ơ, chán nản, không còn thiết tha hay quan tâm tìm hiểu hay phản kháng. Tình trạng này thường xuyên xảy trong sinh hoạt chính trị. Lịch sử các quốc gia độc tài toàn trị cộng sản hay quốc xã đã chứng minh việc này. Khi một dân tộc bị ngụp lặn trong dối trá, cuối cùng sẽ mất khả năng suy xét phải trái, không còn tin vào điều gì nữa rồi trở nên thụ động hoặc cuồng tín chủ thuyết và lãnh tụ.

Rất khó có thể nhận diện được sự dối trá khi nó đánh đúng vào tâm lý hay phù hợp với quan điểm đã có của chúng ta về thế giới chung quanh. Nguyên nhân có thể giải thích bằng sinh học.

Theo Drew Western, giáo sư tâm lý học và tâm thần học tại Emory University, Atlanta, não bộ của chúng ta luôn ngăn cản chúng ta thay đổi quan điểm một khi chúng ta đã quyết định cái gì là phải cái gì là trái, hay cái gì đúng cái gì sai từ trước. Vì vậy,

"Một phần của vấn đề là sự kiện, cho dù với số lượng lớn, không cấu thành thực tế. Thực tế, như nó xuất hiện trước chúng ta, là những gì còn lại sau khi chúng ta đã thanh lọc, sắp đặt các sự kiện theo thứ tự ưu tiên và sau đó tẩm ướp chúng theo các tiêu chuẩn giá trị  và truyền thống của chúng ta. Thực tế là cá nhân” (2).

Do đó, thông tin về sự thật tự nó một mình không đủ sức thuyết phục người được truyền đạt bởi lẽ chúng tùy thuộc vào kiến thức, kinh nghiệm sống, giá trị và vị trí trong xã hội của họ. Trump hiểu rõ và tận lực khai thác yếu tố này. Trump biết dối trá đúng lúc sẽ đạt được hiệu quả lớn.

Trump không những dối trá mà còn nhảm nhí. Ngoài việc dối trá có chủ ý để được ủng hộ, Trump không cần biết đến đúng sai hay thật giả. Mọi thứ đều như nhau. Chỉ cần tuyên bố một câu sai lệch, bất cần đúng sai sự thật rồi vênh mặt nhún vai. Thậm chí không buồn bảo vệ lời nói dối của mình nếu bị chất vấn. Mục đích không phải để đưa ra một sự thật nào mà chỉ để kích hoạt sự đồng tình hoặc ác cảm hay chỉ để tự đánh bóng mình.           

Hoàn cảnh lịch sử, kinh tế và chính trị đã tạo ra một nước Mỹ phân hóa. Ngoài ra, công nghệ truyền thông mới đã cách mạng hóa cách thức các chính trị gia và phần còn lại trong chúng ta nói chuyện với nhau. Sự dối trá nhờ đó được phổ biến sâu rộng và củng cố. Nó đánh đúng vào tâm lý của những đối tượng không hài lòng với sự phát triển nhân khẩu học hay thua thiệt kinh tế. Người Mỹ sống trong một xã hội đa sắc tộc đầy mâu thuẫn, nơi các hình thức giao tiếp mới làm tăng thêm sự nghi kỵ chia rẽ.

Cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 cho thấy hình ảnh sự chia rẽ vùng miền, sự khác biệt về nhận thức chính trị và xã hội giữa các thế hệ, giữa các thành phố cấp tiến và vùng quê bảo thủ, giới trẻ khuynh tả tự do và người già thủ cựu, trình độ học vấn, người da trắng đa số và các sắc dân thiểu số đang gia tăng. Cuộc tranh cử vạch trần trận chiến văn hóa, sự kỳ thị chủng tộc và chênh lệch kinh tế.

Kể từ sau cuộc nội chiến, nước Mỹ chưa từng bao giờ phân cực như bây giờ và chính trị trong nước rối loạn liên tục. Đó là hậu quả do việc người Mỹ đã bầu lên một tổng thống chuyên sử dụng dối trá để làm bước tiến cho sự nghiệp chính trị của mình.

Hoàng Thủy Ngữ

(26/06/2019)

(1) If everybody always lies to you, the consequence is not that you believe the lies, but rather that nobody believes anything any longer… And a people that no longer can believe anything cannot make up its mind. It is deprived not only of its capacity to act but also of its capacity to think and to judge. And with such a people you can then do what you please (Hannah Arendt)

(2) Brooke Glastone, The Trouble with Reality : A Rumination on Moral Panic in Our Time, Paperback, 16/5/2017

Donald Trump, "kẻ phá bĩnh" chuyên nghiệp

Cây bút xã luận, bà Sylvie Kauffmann, trên nhật báo Le Monde (13/06/2019) có bài nhận định về chính sách đối ngoại của tổng thống Mỹ Donald Trump, với hàng tựa "Donald Trump chỉ biết phá bĩnh".

Ảnh minh họa trên trang bìa tuần báo Anh The Econonomist, số 08-14/06/2019. Ảnh chụp màn hình The Econonomist

Đầu tiên hết, tác giả nhắc lại câu nói đùa của nhà bình luận người Nga, Dmitri Kisselev, trong một chương trình truyền hình của Nga ngày 10/06/2019, cho rằng chủ nhân Nhà Trắng luôn tự cho mình là bậc thầy trong "nghệ thuật thương thuyết" nhưng "ông Donald Trump lại chẳng có được một thỏa thuận nào trong tay để phê chuẩn ! Tất cả những gì ông ấy đang làm, chính là phá hủy những thỏa thuận đang có sẵn !".

Một nhận định hiếm khi được tờ The Economist chia sẻ. Trong tuần đó, tuần san kinh tế Anh Quốc trên trang bìa đăng ảnh biếm họa ông Donald Trump dưới hình quả bom rồi chạy tít lớn "Weapons of Mass Disruption" (tạm dịch là Vũ khí phá rối hàng loạt). Những loại vũ khí được ghi trên quả bom bao gồm : thuế hải quan, danh sách đen công nghệ, cô lập tài chính và các biện pháp trừng phạt.

Donald Trump đang thực hiện những gì ông đã hứa trong suốt chiến dịch vận động tranh cử : Phá vỡ trật tự thế giới mà ông cho là bất lợi cho Hoa Kỳ. Chỉ có điều – vô tình hay cố ý – ông quên rằng trật tự đó là do chính Hoa Kỳ lập nên. Giờ đây, sau hai năm rưỡi làm chủ nhân Nhà Trắng và vào lúc ông đang chuẩn bị vận động tranh cử cho nhiệm kỳ hai vào năm 2020, một loạt các câu hỏi đặt ra : Liệu ông Trump đã thành công trong chính sách đối ngoại hay không ? Đâu là những thành tích mà ông có thể "khoe" ?

Điểm tích cực duy nhất mà giới chuyên gia đều nhìn nhận là, hơn người tiền nhiệm, ông Donald Trump đã đặt lại vấn đề về chính sách ngoại giao của Mỹ, cho phép giới chuyên gia và học giả thuộc thế hệ mới "xem xét lại các học thuyết thời kỳ cuối chiến tranh lạnh", theo nhận định của bà Maya Kandel, giáo sư trường Đại học Paris-III, tác giả tập sách "Nước Mỹ và thế giới" nhà xuất bản Perrin, phát hành năm 2018.

Kẻ phá bĩnh

Thế nhưng, điều này không đủ che khuất những điểm tiêu cực của ông Donald Trump. Mà ví dụ điển hình nằm trong bốn hồ sơ chính, đầu tiên hết là cuộc thương chiến Mỹ - Trung.

Quả thật, ông Donald Trump đang làm một điều mà không một nước nào dám làm, đồng thời khuyến khích nhiều nước khác, nhất là Châu Âu, phải tỉnh táo hơn trước chính sách kinh tế của Bắc Kinh. Chỉ có điều, trong cuộc thương chiến này, không ai dự đoán được hồi kết, trong khi Bắc Kinh tuyên bố không hạ vũ khí.

Với Bắc Triều Tiên, tổng thống Mỹ muốn kết thúc nhanh hồ sơ này theo hướng có lợi cho Mỹ. Sau hai cuộc họp thượng đỉnh, kết quả là gì ? Chẳng có một thỏa thuận nào hết.

Trong cùng lục địa, hồ sơ Venezuela là một điều sỉ nhục cho chính sách đối ngoại của Mỹ : "Maduro must go !" (Maduro phải ra đi !), là lời phát biểu hùng hồn của phó tổng thống Mỹ tại Munich hồi tháng 2/2019. Bốn tháng sau, Nicolas Maduro vẫn tồn tại. Còn vị tổng thống tự phong được Mỹ và nhiều nước phương Tây công nhận vẫn không tài nào giành lấy được quyền lực. Người dân vẫn tiếp tục "khăn gói quả mướp" ra đi, trong khi Na Uy cố thử làm vai trò trung gian hòa giải từ xa.

Còn với Iran thì sao ? Các biện pháp trừng phạt mới tuy bóp nghẹt nền kinh tế nước này thêm một chút, nhưng cũng không làm cho Tehran lùi bước. Người dân Iran 40 năm qua đã quen sống cùng với cấm vận. Châu Âu cũng không muốn chùn bước trong hồ sơ này. Kể cả những phần còn lại ở Trung Cận Đông, người ta hoài công tìm kiếm chút gì đó để có thể hãnh diện về chính sách đối ngoại của ông Donald Trump.

Theo tác giả, điểm độc đáo tạo nên sự khác biệt trong đường lối chính sách của ông Trump so với những đời tiền nhiệm là ở phương pháp thực hiện : Không đe dọa thế giới bằng số đầu đạn hạt nhân mà Lầu Năm Góc sở hữu, mà bằng kho vũ khí trừng phạt kinh tế và thuế quan đáng gờm.

Mặt trận ưa thích của ông Trump chính là hệ thống thương mại toàn cầu. Nước Mỹ thống trị mặt trận này trong thế thượng phong, chủ yếu nhờ vào đồng đô la, mà ông Trump có thể có những biện pháp trừng phạt vượt cả ra ngoài biên giới.

Chẳng cần hao binh tổn tướng, Donald Trump vẫn có thể buộc đối thủ lùi bước mà ví dụ điển hình là Mexico, khi đe dọa áp thuế quan mới vào hàng nhập khẩu của nước này. Tác giả lưu ý, các biện pháp này của ông Trump chỉ có tác dụng trong ngắn hạn, nhưng trong dài hạn, chính sách trừng phạt này của ông Trump sẽ có tác động tàn phá rất lớn.

Tóm lại, Donald Trump, "kẻ phá bĩnh hàng đầu, chỉ biết làm có mỗi việc này !" như hàng tựa tóm tắt bài nhận định của bà Sylvie Kauffmann.

5G : Kẻ thù của giới an ninh Châu Âu ?

Trong lĩnh vực an ninh, báo Le Monde trên trang nhất báo động "Mạng 5G khiến các cơ quan an ninh Châu Âu lo ngại".

Nguy cơ bị Trung Quốc đánh cắp thông tin, thông qua mạng lưới 5G do Hoa Vi, tập đoàn viễn thông hàng đầu của Trung Quốc, cung cấp, mà Hoa Kỳ cho vào danh sách đen, không phải là mối họa duy nhất trong tương lai.

Một báo cáo của Ủy Ban Châu Âu về một chính sách chống khủng bố chung cho rằng mạng 5G rất có thể gây thêm nhiều khó khăn cho các cơ quan an ninh trong việc theo dõi các cuộc gọi, xác định và định vị các cuộc trao đổi trong cuộc chiến chống tội phạm và khủng bố.

Với báo cáo này, Châu Âu sẽ phải xem xét lại vai trò của các cơ quan an ninh trong xã hội tương lai được phủ mạng 5G, ước tính sẽ có khoảng 20 tỷ thiết bị được kết nối.

Trước viễn cảnh này, một cuộc tranh luận gay gắt đã bắt đầu dấy lên liên quan đến thế cân bằng giữa việc bảo vệ các dữ liệu và những yêu cầu an ninh.

Giới trẻ Hồng Kông trên tuyến đầu phản đối dự luật dẫn độ

Tại Hồng Kông, trước cuộc biểu tình phản đối dự luật dẫn độ có quy mô lớn, hôm qua, chính quyền đặc khu buộc phải thông báo hoãn cuộc bỏ phiếu. Một thắng lợi đầu tiên, một cuộc "phục thù" nhỏ cho thất bại phong trào "Dù Vàng" năm 2014… là những nhận định chung của các nhật báo Pháp.

Le Figaro, Le Monde, Les Echos, La Croix lần lượt có các bài viết "Tại Hồng Kông, mặt trận chống Bắc Kinh được củng cố", "Ở Hồng Kông, chính quyền hòa hoãn", "Đọ sức giữa đường phố và chính quyền vẫn tiếp diễn ở Hồng Kông" và "Cuộc trấn áp bạo lực của cảnh sát ở Hồng Kông".

Trước làn sóng phản đối mạnh mẽ của người dân ngày hôm qua, trưởng đặc khu hành chính Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) buộc phải hoãn cuộc bỏ phiếu. "(…) Một thắng lợi nhỏ đầu tiên cho chúng tôi, nhưng tôi nghi ngờ Bắc Kinh có những chỉ thị rõ ràng : Không để cho làn sóng phản đối hình thành", lời nhận định của cô Leslie với phóng viên báo La Croix.

Với luật sư Yip, điểm đáng chú ý của phong trào phản kháng tại Hồng Kông lần này là những người tham gia phần đông còn rất trẻ. "Họ thậm chí chưa tới 14 tuổi ngay từ vụ phong trào "Dù Vàng" (2014), nhưng nhận thức về chính trị đã được nảy sinh chính vào thời kỳ này và bây giờ họ có mặt ở đây".

Giới trẻ trên tuyến đầu trong ngày biểu tình hôm qua. Lòng quyết tâm và cách tổ chức hậu cần cho thấy sự chín chắn của giới trẻ Hồng Kông dấn thân chống dự luật. Họ đã rút ra được bài học thất bại cách nay năm năm và ý thức được về đối thủ trước mặt họ.

Cuộc phản kháng lần này còn có sự ủng hộ mạnh mẽ của giới kinh doanh. Họ cho rằng dự luật này rất có thể gây cản trở cho khả năng cạnh tranh của đặc khu. Ông Fred Hu, nhà sáng lập và chủ tịch Primavera Capital Group, một quỹ đầu tư có trụ sở tại Trung Quốc, nhận định với nhật báo kinh tế Les Echos rằng "Mọi bước đi sai có thể sẽ phải trả giá cực kỳ đắt và làm tổn hại niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài".

Hiện tại lãnh đạo đặc khu và Bắc Kinh đang tìm cách vận động các dân biểu thân chính quyền trung ương ủng hộ dự luật. Tuy nhiên, theo quan sát của ông Jean-Pierre Cabestan, chuyên gia về Trung Quốc, trường đại học Baptiste tại Hồng Kông, với báo Le Figaro, đây sẽ là một điều khó có thể trong trước mắt.

Vẫn theo Le Figaro, việc chính quyền Bắc Kinh những ngày qua cứ ra rả điệp khúc lên án "các thế lực thù địch" tìm cách làm tổn hại đến Trung Quốc chỉ có nguy cơ làm tăng thêm thái độ nghi kỵ của người dân Hồng Kông với chế độ Tập Cận Bình.

Shinzo Abe : "Đặc sứ" của Donald Trump

Một chủ đề khác cũng được một số báo Pháp quan tâm đến là chuyến công du Iran của thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Le Monde đề tựa "Abe, đặc sứ của Trump tại Iran".

Nhật báo nhắc lại : Trong chuyến thăm Nhật Bản hồi cuối tháng 5/2019, tổng thống Mỹ đã bật đèn xanh cho chuyến công du này của thủ tướng Nhật. Ông nói : "Tôi biết là thủ tướng và Nhật Bản có một mối quan hệ tốt với Iran, vậy thì chúng ta sẽ xem chuyện gì xảy ra".

Theo nhận định của ông Rouzbeh Parsi, chuyên gia về Iran, trường đại học Lund tại Thụy Điển, "Chí ít, chuyến thăm này của ông Abe còn bao hàm rằng ông Trump mong muốn có một kênh đối thoại công khai với Iran. Về phía Tehran, họ cho rằng Trump đã gây ra quá nhiều thiệt hại từ hai năm qua. Họ không còn kiên nhẫn để đợi xem ông Trump có sẽ tái đắc cử hay không vào năm 2020 trước khi bắt đầu thương lượng".

Dù rằng, thủ tướng Nhật Bản không chính thức thừa nhận đóng vai trò trung gian, nhưng giới chuyên gia đều đánh giá rằng chuyến đi này của ông đến Iran mang hơi hướm của một hoạt động "hòa giải". Một hoạt động mà nhật báo kinh tế Les Echos đánh giá là "đầy rủi ro".

Làm thế nào bảo vệ được các lợi ích của Nhật Bản trong vùng Cận Đông, nguồn cung ứng dầu hỏa chính cho Tokyo, mà không đi ngược với đường lối cứng rắn của chính quyền Donald Trump ? Đây quả là một bài thực hành không dễ chút nào !

Đông Âu báo động dân số sụt giảm

Trong lĩnh vực xã hội, Le Monde cho biết "Dân số Đông Âu sụt giảm mạnh". Người dân di cư và giảm sinh nở đang ảnh hưởng mạnh đến các nước cộng sản Đông Âu cũ.

Trong vòng có ba thập niên, các nước như Bulgaria, Estonia, Hungary, Latvia, Litva, Ba Lan, Cộng hòa Séc, Romania, Slovakia và Slovenia có số dân bị giảm từ 111 triệu người xuống còn 103 triệu, sụt mất 7% dân số. Cùng giai đoạn này, tại Tây Âu, dân số tăng thêm 13%.

Theo giải thích của Le Monde, biên giới Liên Hiệp Châu Âu mở rộng cho phép các sắc dân thiểu số, vì vấn đề văn hóa cũng như kinh tế di cư, về phía những nước Tây Âu. Kể từ năm 2004, thị trường lao động được mở rộng trong khối kinh tế Châu Âu đã làm cho dòng người di cư từ Đông sang Tây tăng gấp 5 lần, trong đó người Ba Lan và Romania chiếm đa số.

Điểm đáng chú ý trong làn sóng di dân nội bộ này là các nước như Ý, Tây Ban Nha, Ireland trở thành những điểm đến mới, thay vì là Đức và Áo như trước đây. Những nước tiếp nhận mới đón nhận nhiều di dân Đông Âu để cung cấp cho thị trường lao động xây dựng và giúp việc nhà.

Một điểm khác đáng quan tâm là độ tuổi những người đi di cư phần đông trong khoảng 20-34 tuổi. Điều này giải thích vì sao tỷ lệ sinh nở giảm mạnh tại các nước Đông Âu.

Minh Anh

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố Mỹ lẽ ra đừng nên tham chiến tại Việt Nam.

Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm Anh tuần này, gặp Thủ tướng Theresa May

Trả lời phỏng vấn của Piers Morgan, vừa phát hôm thứ Tư nhân dịp thăm Anh, ông Trump được hỏi liệu ông có ước ao phục vụ quân ngũ ở Việt Nam không.

Ông Trump trả lời : "Tôi chưa bao giờ là fan hâm mộ cuộc chiến đó cả, tôi nói thẳng cho anh biết. Theo tôi đó đã là cuộc chiến tồi tệ (terrible war). Nó ở rất xa và khi đó, chả ai nghe về đất nước đó. Ngày hôm nay, họ đang sống rất tốt (they're doing very well). Về thương mại, họ tàn nhẫn kinh (brutal, very brutal), họ là nhà thương thuyết siêu hạng (great negotiators), là doanh nhân tuyệt vời (great business people).

Đây chả giống như là tôi chiến đấu chống Đức quốc xã, đánh nhau với Hitler. Tôi giống nhiều người khi đó. Lúc đó tôi không xuống đường biểu tình. Tôi không nói sẽ sang Canada sống giống nhiều người...Nhưng tôi không phải là fan hâm mộ cuộc chiến đó.

Cuộc chiến đó không phải là thứ mà chúng ta lẽ ra nên tham gia. (That war was not something we should've been involved in".

Nữ hoàng Anh đón tiếp tổng thống Donald Trump

Nhà báo Anh Piers Morgan hỏi tiếp ông Trump có muốn phục vụ trong một cuộc chiến khác không.

Ông Trump trả lời sẽ thật "vinh dự" cho ông làm thế. Ông nói ông đã tăng tiền cho quân đội Mỹ như một cách đền bù cho việc ông không đi lính.

"Tôi không ngại đâu, tôi sẽ vinh dự đó. Nhưng nay tôi đã đền bù rồi. Năm ngoái tôi cho 700 tỉ đôla nhé, năm nay là 716 tỉ. Tôi đang đền bù nhanh chóng, vì chúng tôi đang tái xây dựng quân đội ở mức độ chưa từng có đó nhé".

Tại Mỹ, ông Trump nhiều lần đối diện câu hỏi về việc ông được miễn quân dịch sau khi tốt nghiệp đại học Pennsylvania năm 1968.

Y tá Mỹ chăm sóc thương binh trước khi phi cơ rời Tân Sơn Nhất trong những ngày cuối của Cuộc chiến Việt Nam

Đã không đi lính hay né tránh quân dịch ?

Trước đó ông được bốn lần miễn để học xong đại học, rồi lại được giấy chứng nhận 'bị gai xương gót chân' để khỏi đi Việt Nam.

Tuy thế, một số báo tiếng Anh nói thực ra ông Trump chơi thể thao đều, và rất khoẻ mạnh nhưng đã tìm cách 'tránh quân dịch' (found a way around the draft - CNN), điều ông ta bác bỏ.

Đi đêm có ngày gặp ma.

Thành ngữ Việt

Mãi cho đến khi gần đất xa trời, tôi mới khám phá ra mình là một thiên tài về Khoa Tử Vi Đẩu Số. Tài năng tới cỡ đó mà không thi thố e hơi uổng phí nên sau khi lấy lá số cho tất cả bạn bè, lối xóm, bà con xa gần (và ai suýt xoa thán phục) tôi bèn quyết định xuất hiện giang hồ trên mạng để… cứu nhân độ thế.

Theo "chương trình hành động nghĩa hiệp" này, bắt đầu từ hôm nay cứ mỗi tuần tôi đều chấm số tử vi cho hai nhân vật đã được nhiều người biết đến – một đồng hương và một ngoại quốc – rồi đối chiếu với nhau, cho thiên hạ có dịp chiêm nghiệm và học hỏi. Tuần này xin bắt bắt đầu bằng hai tên tuổi quen thuộc : Nguyễn Thọ và Tập Cận Bình.

Chủ tịch Tập Cận Bình sinh ngày 15 tháng 6 năm 1953, tuổi Tỵ. Kỹ sư Nguyễn Thọ sinh ngày 30 tháng 2 năm 1951, tuổi Mão. Tỵ/Mão nếu khác phái và sống chung thì rất thuận hòa và êm đẹp, còn cùng phái thì lại hoàn toàn khác : khắc lắm. Tuổi đã khắc mà ngày sinh tháng đẻ của hai ông cũng khắc luôn nên chả trách chi ông Thọ đố kỵ với ông Bình ra mặt. Ghét người đã đành, ông Thọ còn không bỏ lỡ một cơ hội nào để lên tiếng chê bai, chỉ trích (nặng nề) luôn cả cái đất nước mà ông Bình đang là chủ tịch nữa cơ.

Tuần rồi, trên trang FB Tho Nguyen xuất hiện những dòng chữ chất ngất hận thù và oán ghét :

"Nếu như thời Thượng cổ, Trung Quốc từng là cái nôi văn minh của nhân loại với hàng loạt phát minh về kỹ thuật, thiên văn, triết học, toán học, thì ngày nay Trung Quốc đang là quốc gia copy và bắt chước các sáng tạo, phát minh của các dân tộc khác… Cứ như vậy Trung Quốc thả sức ăn cắp thành quả sáng tạo của phương tây tự do, từ ô-tô điện, động cơ phản lực đến Trí tuệ nhân tạo và cơ sở dữ liệu Big Data".

Dường như tôi cũng có chút máu Tầu nên nghe ông Nguyễn Thọ mắng nhiếc cả̉ nước "Trung Quốc thả sức ăn cắp" thì mặt mũi tự nhiên bỗng hóa hồng hào, và cảm thấy hơi bị tổn thương. Đang loay hoay chưa biết nên phản ứng, hay "phản biện" cách sao thì lại nghe một nhân vật khác (Christopher Wray, Giám Đốc FBI) la làng la xóm : "Trung Quốc huy động cả xã hội đi trộm cắp".

Ngay đến Joseph Biden – Phó Tổng Thống thời Obama, ứng cử viên hàng đầu của đảng Dân Chủ trong cuộc bầu cử tới – cũng không chối được rằng "việc Trung Quốc đánh cắp công nghệ là trọng tâm vấn đề cần giải quyết".

Chúng khẩu đồng từ, ông sư cũng chết. Xá chi cỡ ông Tập Cận Bình. Thiệt là khó đỡ, và khó gỡ. Tôi chả còn biết cãi cọ hay ăn nói sao nữa mà chỉ thấy buồn thôi, và buồn lắm. Coi : la bàn, thuốc súng, chữ in … đều là những phát kiến vĩ đại của dân tộc Trung Hoa tự ngàn xưa thế mà nay cả nước bỗng dưng đâm đổ đốn đến độ đi "copy và bắt chước các sáng tạo, phát minh của các dân tộc khác" (theo như nguyên văn lời mắng mỏ của ông Nguyễn Thọ) thì có xấu hổ không cơ chứ !

Thế là thế nào ?

Vì đâu nên nỗi ?

Tôi bèn rà lại lá số tử vi của Tập Cận Bình, và tá hỏa tam tinh : hóa ra thằng chả có cung lươn lẹo – Giời ạ ! Thảo nào mà tiểu sử của họ Tập theo Wikipedia (không phải loại Wikipedia ma-dzê-inh Việt Nam đâu nha) có đoạn hơi lắt léo như sau :

Từ năm 1998 đến 2002, ông học tại chức khóa triết học và tư tưởng Marxist dành cho những người đã tốt nghiệp đại học ở Trường Khoa học Xã hội và Nhân văn, thuộc Đại học Thanh Hoa, là nơi ông đã từng học đại học và bảo vệ thành công bằng Tiến sĩ Luật (LLD), bằng cấp bao trùm các lĩnh vực pháp luật, chính trị, quản lý và lịch sử cách mạng. Nhưng, các nhà bình luận tỏ ra nghi ngờ bằng cấp này và họ nêu ra một loạt câu hỏi. Tờ The Sunday Times of London đã giao cho một số học giả đọc luận án tiến sĩ chưa được công bố của Tập. Các học giả nhận xét rằng nội dung ít liên quan tới pháp luật, dường như không có nghiên cứu độc đáo nào, chẳng khác gì một tập hợp các trích dẫn từ các tác phẩm đã xuất bản (1).  Nhà văn Joe Chung tiến hành so sánh các tác phẩm của Tập [Cận Bình] với các học giả khác và phát hiện được rằng nhiều đoạn được sao chép từ các tác phẩm đã xuất bản từ trước hoặc các tác phẩm được xuất bản cùng thời với Tập [Cận Bình]. Có lúc, người ta thấy các trích dẫn đã được sao chép từ một tác phẩm khác, còn nguyên lỗi chính tả và lỗi chấm câu trong tác phẩm đã xuất bản trước đó. Dựa trên nghiên cứu này, Chung [Joe] hỏi liệu Tập [Cận Bình] có đạo văn khi viết luận án tiến sĩ của mình hay không (2). Bài báo trên tờ The Sunday Times cũng nói rằng những bằng cấp trước đó của Tập có chất lượng thấp và ngờ rằng rằng học vị Tiến sĩ là do ủy ban phát minh ra nhằm cải thiện hình ảnh của họ Tập (*).

Ảnh : medium.com

Ăn cắp quen tay nên Ngài Chủ tịch nước thản nhiên xua toàn dân đi chôm chỉa những phát kiến của thiên hạ về dùng, cho tiện. Nhưng đi đêm có ngày gặp ma, một con ma nặng ký, theo như cách nói nhạo báng của nhà báo Thomas L. Friedman :

"Donald Trump không xứng là tổng thống của Hoa Kỳ nhưng Trung Hoa thì chắc chắn xứng với cái ông tổng thống này" (**). 

Cho đến nay, nói nào ngay, Tầu Cộng cũng mới trộm cắp lặt vặt thôi nhưng Donald Trump – rõ ràng – đã có những phản ứng quá đáng và… quá đã :

- Tạp Chí Luật Khoa cho hay : "Tháng 11/2018, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ tuyên bố thành lập một nhóm chuyên trách về những hiểm họa đến từ Trung Quốc, tên gọi China Initiative.

- The Wall Street Journal cho biết tiếp : "Vào ngày 15/5, Tổng thống Trump ban hành một mệnh lệnh hành pháp viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế, trao cho chính quyền quyền hạn chế mọi giao dịch với ‘đối thủ nước ngoài’ liên quan đến công nghệ thông tin và truyền thông. Ngay lập tức Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã liệt Huawei cùng công ty con của họ vào danh sách ‘kiểm soát xuất khẩu’, khiến các chuỗi cung ứng phụ kiện cho Huawei trên toàn cầu lần lượt ‘cắt đứt’ quan hệ kinh doanh với Huawei, vì không có sự cho phép của Washington".

Hệ quả : China's Richest Start Leaving As The Trade War Escalates (Giới giầu sụ của Trung Hoa bắt đầu rời nước khi cuộc chiến thương mại leo thang) theo ghi nhận của Oliver Williams, trên tạp chí Forbes, số phát hành vào ngày 28/5/2019. Tầu sắp chìm thì chuột phải chạy thôi. Cái hay của đám nhà giầu, cũng như đám chuột (ở bất cứ nơi đâu) là chúng đều đánh hơi được mùi của tai họa – từ rất xa !

Tưởng Năng Tiến

Nguồn : RFA, 02/06/2019 (tuongnangtien's blog)

(*) From 1998 to 2002, he studied Marxist philosophy and ideological education in an "on-the-job" postgraduate programme at the School of Humanities and Social Sciences, again at Tsinghua University, and obtained a Doctor of Law (LLD) degree, which was a degree covering fields of law, politics, management, and revolutionary history. However, commentators have questioned this qualification, pointing out a series of problems with it. The Sunday Times of London commissioned scholars to read the unpublished PhD thesis who noted that the content has little to do with law, appears to contain no original research, and reads like a collection of quotes from existing published works (1). Writer Joe Chung compared Xi's works with those of other scholars and found that numerous passages had been copied from previously published works or works published around the same time as Xi's. In one case, citations were shown to have been copied from another work, including misspellings and punctuation errors in that previously published work. Based on this research, Chung raised the question of whether Xi plagiarised his PhD (2). The Sunday Times article also noted the poor esteem of his previous qualifications and speculated that the PhD was invented by a committee in order to improve Xi's public image.

(Translated by Phạm Nguyên Trường)

(1) "Objection, Mr Xi. Did you earn that law degree ?". 11 August 2013. Retrieved 13 May 2014.

(2) "Plagiarism and Xi Jinping". 24 September 2013. Retrieved 13 May 2014.

(**) Donald Trump is not the American president America deserves, but he sure is the American president China deserves. 

("China Deserves Donald Trump". The New York Times May 21, 2019).

Tổng thống Mỹ bắt đầu chuyến công du Nhật Bản (RFI, 25/05/2019)

Tổng thống Hoa Kỳ và phu nhân bắt đầu chuyến công du Nhật Bản trong bốn ngày, kể từ hôm nay 25/05/2019. Donald Trump là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên được tân Nhật hoàng Naruhito tiếp đón.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và phu nhân Melania Trump rời khỏi chiếc Air Force One tại sân bay Haneda ở Tokyo, ngày 25/05/2019. Reuters/Issei Kato

Tuy nhiên, theo giới quan sát, đây là một chuyến viếng thăm mang tính biểu tượng nhiều hơn. Ít có khả năng đôi bên san bằng những bất đồng về thương mại như Nhà Trắng mong đợi.

Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet cho biết thêm về lịch trình của tổng thống Mỹ tại Tokyo lần này.

"Donald Trump thích được tâng bốc. Nước chủ nhà Nhật Bản biết rất rõ điều ấy. "Tôi là vị khách danh dự duy nhất. Đây là sự kiện quan trọng nhất tại Nhật Bản từ hơn hai trăm năm qua". Nguyên thủ Mỹ đã tuyên bố như trên khi đề cập đến buổi tiếp xúc sắp tới đây với hoàng gia Nhật Bản.

Donald Trump là nhà lãnh đạo đầu tiên tiếp kiến tân Nhật hoàng và cũng sẽ là tổng thống Mỹ đầu tiên được mời xem một trận đấu sumo. Ban tổ chức đặt một chiếc ghế rất gần các võ sĩ cho Donald Trump, thay vì để ông phải ngồi trên sàn nhà như khán giả bình thường.

Ngoài ra, chương trình của tổng thống Trump bao gồm cả việc tham quan một chiếc hàng không mẫu hạm của Nhật đang được trùng tu để chiến đấu cơ F35 của Mỹ có thể đáp xuống. Tokyo muốn chứng minh rằng Nhật Bản tích cực tăng cường khả năng phòng thủ và mua trang thiết bị quân sự của Mỹ như điều mà Washington mong đợi. Nói tóm lại, Nhật Bản đang làm tất cả để Donald Trump được vừa lòng.

Nhà Trắng cho biết chuyến công du Nhật Bản lần này nhằm "khẳng định lại tầm mức quan trọng của liên minh giữa hai nước". Ngoài ý nghĩa biểu tượng, chính quyền Mỹ cũng muốn đạt được một số tiến bộ về đàm phán thương mại với Tokyo.

Một thỏa thuận được ký kết với Nhật Bản có lẽ sẽ giúp Donald Trump ghi được một bàn thắng và phần nào giảm bớt áp lực mà giới nông gia Mỹ đang phải gánh chịu do tác động chiến tranh thương mại Mỹ-Trung".

Thanh Hà

*******************

Mỹ áp lực các đảo quốc Thái Bình Dương chớ bỏ rơi Đài Loan (VOA, 25/05/2019)

Một nhà ngoại giao cao cấp của Mỹ hôm 24/5 kêu gọi các đảo quốc Thái Bình Dương chớ rút lại sự công nhận ngoại giao đối với Đài Loan và cảnh báo rằng sức ép của Bắc Kinh để thay đổi vị thế quốc tế của hòn đảo tự trị này đe dọa làm tăng khả năng xung đột.

Ông Patrick Murphy đang có chuyến công du đến các đảo quốc Thái Bình Dương

Quyền Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương W. Patrick Murphy đã phát biểu với các phóng viên ở Canberra vào cuối chuyến thăm Úc ba ngày để hội đàm với các quan chức của chính phủ mới vừa được bầu lại ở Úc về mở rộng liên minh an ninh giữa hai nước.

Sáu đảo quốc Thái Bình Dương công nhận Đài Loan về mặt ngoại giao, chiếm 1/3 trong tổng số các đồng minh ngoại giao của hòn đảo tự trị này trên thế giới.

Tuy nhiên, họ đang gặp sức ép ngày càng mạnh mẽ từ Bắc Kinh phải chuyển phe vào lúc Trung Quốc đang gầy dựng ảnh hưởng trong khu vực.

Ông Murphy nói rằng không nên để Trung Quốc đại lục gây ảnh hưởng các quyết định ngoại giao.

"Trung Quốc đang âm mưu giảm các quan hệ ngoại giao của Đài Loan trong khu vực và đó là một kiểu hành động mạnh tay", ông phát biểu. "Điều đó gây ra căng thẳng bằng cách thay đổi hiện trạng và dẫn đến khả năng xung đột".

Thủ tướng Quần đảo Solomon, Rick Hou, hứa sẽ xem xét lại quan hệ của nước ông với Đài Loan trước khi ông để mất quyền lực trong cuộc bầu cử hồi tháng rồi. Tuy nhiên, chuyển quan hệ sang Bắc Kinh, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Solomon, vẫn là vấn đề đang được xem xét.

Ông Murphy nói rằng Hoa Kỳ ‘có quan hệ ngoại giao mạnh mẽ’ với Solomon và đã chúc mừng tân Thủ tướng Manasseh Sogavare.

Ông từ chối cho biết liệu ông có bàn bạc với giới chức Úc về quan ngại của một số phân tích gia an ninh rằng Bắc Kinh đang muốn xây dựng một căn cứ quân sự nước sâu đâu đó ở Thái Bình Dương hay không.

Việc Trung Quốc quân sự hóa Thái Bình Dương cũng sẽ gây bất ổn như việc họ quân sự hóa các hòn đảo tranh chấp ở Biển Đông, ông nói.

"Sự hiện diện quân sự ngày càng lớn ở bất cứ nơi đâu trong khu vực của một quốc gia như Trung Quốc vốn không hành động trên cơ sở luật lệ hay tuân thủ các chuẩn mực quốc tế là một vấn đề gây quan ngại", Murphy nói.

"Chúng tôi có rất nhiều lợi ích quốc gia trong khu vực vốn được xây dựng dựa trên tự do thương mại, tự do hàng hải và tự do bay trên vùng trời. Chúng tôi có những đối tác chủ chốt và việc thiết lập sự hiện diện quân sự ở đó thật sự là rất phiền toái".

Ông Murphy dự kiến sẽ bay đến nước láng giềng gần nhất của Úc là Papua New Guinea vào ngày 25/5. Thủ tướng nước này Peter O’Neill ủng hộ đòi hỏi chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Mỹ và Úc cam kết xây dựng lại một căn cứ hải quân ở đảo Manus của Papua New Guinea.

Khi Úc và Papua New Guinea công bố kế hoạch nâng cấp căn cứ này hồi tháng 10, Trung Quốc lưu ý cả hai nước cần từ bỏ tư duy Chiến tranh Lạnh.

"Các đảo quốc Thái Bình Dương không nên là phạm vi ảnh hưởng của bất cứ nước nào", phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng phát biểu vào lúc đó.

********************

Trump thúc Nhật Bản đầu tư nhiều hơn vào Mỹ, chỉ trích lợi thế thương mại (VOA, 25/05/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày thứ Bảy thúc giục các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Nhật Bản gia tăng đầu tư vào Mỹ trong khi ông chỉ trích Nhật Bản có "lợi thế lớn" về thương mại mà các nhà đàm phán đang cố gắng cân đối trong một thỏa thuận song phương.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tham dự một sự kiện với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Nhật Bản cùng với Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản William Hagerty ở Tokyo, ngày 25 tháng 5, 2019.

Ông Trump đến Nhật Bản vào ngày thứ Bảy trong một chuyến thăm cấp nhà nước phần lớn mang tính hình thức nhằm nêu bật mối quan hệ thân thiết giữa hai nước đồng minh dù có một số vấn đề trong quan hệ thương mại.

Ngay sau khi được chào đón trên thảm đỏ tại sân bay, ông Trump dự tiệc chiêu đãi tại dinh thự của Đại sứ Hoa Kỳ William Hagerty mà Nhà Trắng cho biết bao gồm giám đốc điều hành các doanh nghiệp Nhật Bản từ Toyota, Nissan, Honda, SoftBank và Rakuten.

Ông Trump nói với các quan chức của các công ty rằng chưa bao giờ có một thời điểm tốt hơn để đầu tư vào Mỹ và nhắc lại lời than phiền rằng các chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã cản trở tăng trưởng kinh tế của Mỹ đạt được tiềm năng trọn vẹn.

Với các cuộc đàm phán thương mại đang tiếp diễn, ông Trump cũng chỉ trích nước chủ nhà và nói ông muốn có một thỏa thuận để giải quyết sự mất cân bằng thương mại giữa hai nước.

"Nhật Bản đã có lợi thế đáng kể từ nhiều năm qua, nhưng không sao, có lẽ đó là lí do vì sao các bạn thích chúng tôi đến vậy", ông nói.

"Với thỏa thuận này, chúng tôi hi vọng sẽ giải quyết được sự mất cân bằng thương mại, xóa bỏ những rào cản đối với hàng xuất khẩu của Mỹ và đảm bảo sự công bằng và đối ứng trong mối quan hệ của chúng ta", ông Trump nói.

Thương mại là một trong những vấn đề mang dấu ấn của ông Trump, và khuyến khích đầu tư nước ngoài vào Mỹ là một đặc trưng trong các chuyến đi nước ngoài của ông.

Ông Trump sẽ hội kiến Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào Chủ nhật và chơi golf, xem một giải đấu sumo và dùng bữa tối riêng tư.

Hai nhà lãnh đạo có mối quan hệ nồng ấm, điều mà ông Abe muốn nhấn mạnh giữa lúc Washington đang cân nhắc thuế quan đối với xe hơi xuất khẩu của Nhật Bản mà chính quyền Trump coi là mối đe dọa an ninh quốc gia tiềm năng.

Người Việt ‘ngấm đòn’ hay ‘vỗ tay’ khi thấy Mỹ ‘đánh’ Huawei ? (VOA, 21/05/2019)

Nhiều người Việt Nam sử dụng điện thoại, máy tính của Huawei thấy "sốc" về tin Google sẽ không cho hãng của Trung Quốc tiếp cận với các dịch vụ phần cứng, phần mềm của hãng Mỹ, báo chí Việt Nam cho hay hôm 20/5. Trong khi đó, trên mạng xã hội, nhiều người khác tỏ ra hoan hỉ về "đòn hiểm" từ phía Mỹ.

Một cửa hàng có bán điện thoại Huawei ở Việt Nam

Google tuyên bố với báo giới quốc tế hôm 20/5 rằng họ sẽ hạn chế việc Huawei được tiếp cận hệ điều hành Android và các phần mềm ứng dụng sau khi chính quyền của Tổng thống Trump đưa hãng công nghệ của Trung Quốc vào danh sách đen.

Động thái này được giới phân tích xem như một cú đánh mạnh vào Huawei khi hãng đang nhắm mục tiêu trở thành thương hiệu điệu thoại di động hàng đầu vào năm 2020.

Hồi tuần trước, chính quyền ông Trump đã cấm các công ty Mỹ bán hàng cho Huawei nếu không có giấy phép của chính phủ Mỹ, một bước leo thang đáng kể trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.

Diễn biến mới nhất giữa hai hãng Google, Huawei có tác động tức thì đến thị trường Việt Nam. Các báo hay trang tin như Tuổi Trẻ, VnExpress loan tin "nhiều người Việt muốn thanh lý điện thoại Huawei sau lệnh cấm của Mỹ" và "điện thoại Huawei ở Việt Nam bị trả giá bèo bọt".

Các báo trong nước tường thuật rằng các diễn đàn trên mạng của những người dùng smartphone Huawei ở Việt Nam, với hơn 20.000 thành viên, đang thể hiện sự "hoang mang", "lo lắng", "bất an" về sản phẩm họ đang dùng vì chúng có nguy cơ "biến thành cục gạch".

Cùng lúc, những lời rao bán điện thoại Huawei "liên tiếp xuất hiện" trên các diễn đàn này. Một bản tin của Tuổi Trẻ viết rằng "nhiều người tranh thủ ép giá", và đưa ra dẫn chứng về một người rao bán điện thoại Huawei P30 Pro "mới đẹp, không trầy xước, bảo hành đến tháng 4/2021" có giá mua ban đầu gần 23 triệu đồng, nhưng nay chỉ được một số người trả giá "5 triệu, 2 triệu hay... 500 ngàn đồng".

Một doanh nhân từng buôn bán điện thoại di động số lượng lớn ở Việt Nam trong 20 năm qua nhận định với VOA rằng đòn đánh của Google sẽ dẫn đến những hệ quả đáng kể đối với Huawei ở Việt Nam. Doanh nhân họ Ngô, không muốn nêu danh tính đầy đủ, nói với VOA :

"Bắt đầu từ bây giờ Huawei sẽ bán rất là chậm. Google không cho sử dụng phần mềm của họ nữa, chỉ sử dụng phần mềm mở, thì Huawei đã thua rồi. Việt Nam thì không thích Trung Quốc, đấy là tâm lý chung, thì rõ ràng Mỹ cạnh tranh thương mại với Trung Quốc thì chắc chắn là Việt Nam không nói ra nhưng rõ ràng là Việt Nam thích thú. Tôi nghĩ rằng thị phần Huawei chắc chắn sẽ giảm sút. Khó khăn luôn và khả năng là khó bán ở Việt Nam".

Theo doanh nhân này, các nhà phân phối chủ chốt sẽ bị ảnh hưởng là chính, bao gồm Thế Giới Di Động, Viettel, Vinaphone, Mobiphone và các chuỗi cửa hàng lớn. Với kinh nghiệm của mình, ông dự báo các nhà phân phối sẽ không bị thiệt hại nhiều và chuyển sang bán các loại điện thoại di động khác của Trung Quốc, như Oppo chẳng hạn.

Huawei có tham vọng trở thành thương hiệu điện thoại di động hàng đầu vào năm 2020

Chuyên trang ICT News của báo mạng VietnamNet cho biết thị phần smartphone của Huawei tại Việt Nam hiện nay "vào khoảng 5%". Riêng tại Thế Giới Di Động, chuỗi bán lẻ lớn nhất trong nước, "Huawei đang đứng thứ tư về doanh số, sau Samsung, Oppo, Apple", vẫn theo chuyên trang này.

Trong khi đó, trên nhiều trang cá nhân và diễn đàn "Bàn luận về Kinh tế-Chính trị", xuất hiện hàng trăm lời bình luận thể hiện thái độ hả hê khi Huawei đối mặt với những nguy cơ từ phía Mỹ. Một số người cho rằng sự việc đang diễn ra cho thấy Huawei "không có gì ghê gớm, chỉ làm được phần cứng, còn phần mềm vẫn phụ thuộc vào phe tư bản". Một số người khác nhận xét Trung Quốc "vẫn còn non và xanh lắm".

Facebooker Mạnh Kim, một nhà báo có lượng người theo dõi đông đảo, viết trên trang cá nhân rằng "Chỉ những sự kiện như vụ Google ‘làm khó’ Huawei mới thấy nền kinh tế nào mới thật sự là nguồn dưỡng khí cho các nền kinh tế lệ thuộc".

Ông Mạnh Kinh khẳng định sự kiện này "không chỉ cho thấy sức mạnh" mà còn cho thấy sự khác biệt về "giá trị" giữa Trung Quốc và Mỹ.

Về lý do nhiều người Việt phấn chấn khi theo dõi cuộc đấu liên quan đến Huawei và trên bình diện rộng hơn là cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, doanh nhân kỳ cựu họ Ngô trong lĩnh vực buôn bán điện thoại di động nói với VOA :

"Nói chung lần này là đòn đánh mạnh vào Trung Quốc. Mà Việt Nam với Trung Quốc thật ra là bằng mặt nhưng không bao giờ bằng lòng, nên cái chuyện này chắc chắn là mọi người [Việt Nam] vỗ tay, tất nhiên là vỗ tay ngầm thôi".

Cách đây 3 tháng, trả lời phỏng vấn với tạp chí Nhật Nikkei Asian Review, ông Fine Fan, Giám đốc điều hành Huawei-Việt Nam, đơn vị thành viên của Huawei Technologies, nói : "Chúng tôi tự tin về triển vọng mở rộng kinh doanh ở Việt Nam".

Tin tức khi đó cho hay hãng Trung Quốc này "tự tin sẽ thắng thầu" cung cấp thiết bị và xây dựng mạng lưới 5G ở Việt Nam. Cùng thời gian, một khảo sát của tờ Kinh tế Sài gòn cho thấy có đến 95% độc giả không muốn Huawei thắng thầu 5G tại Việt Nam.

Giờ đây, sau những động thái cứng rắn từ phía chính phủ Mỹ và Google đối với Huawei, doanh nhân họ Ngô đưa ra nhận định với VOA rằng chính phủ Việt Nam sẽ lo ngại về việc sử dụng công nghệ của Huawei nói riêng và Trung Quốc nói chung vào hạ tầng viễn thông Việt Nam. "Các hãng Trung Quốc trong tương lai rất dễ bị Mỹ xử lý như vụ Huawei lần này", ông nói.

Tin tức cập nhật vào cuối buổi chiều ngày 21/5, giờ Việt Nam, cho hay Bộ Thương mại Mỹ gia hạn 90 ngày để các hãng điện thoại di động và nhà cung cấp internet băng thông rộng làm việc với Huawei nhằm duy trì các mạng hiện có và bảo vệ người sử dụng khỏi các nguy cơ an ninh.

Việc gia hạn này cho phép Google gửi các bản cập nhật phần mềm đến các máy điện thoại Huawei sử dụng hệ điều hành Android từ nay cho đến ngày 19/8.

*****************

Nhà sáng lập Huawei nói Mỹ đánh giá thấp sức mạnh hãng này (BBC, 21/05/2019)

Người sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi vẫn kiên quyết chống lại các động thái của Hoa Kỳ chống lại công ty của ông, nói rằng Hoa Kỳ "đánh giá thấp" khả năng của Huawei.

Huawei triển khai mạng kinh doanh rộng trên khắp thế giới

Phát biểu với truyền thông nhà nước Trung Quốc, ông Nhậm đã hạ thấp tác động của các phát biểu gần đây của Mỹ và nói rằng không ai có thể bắt kịp công nghệ 5G của Huawai trong tương lai gần.

Tuần trước, Mỹ đã đưa Huawei vào danh sách các công ty mà các hãng của Mỹ không thể giao dịch trừ khi có giấy phép.

Động thái này đánh dấu sự leo thang trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn công ty của Trung Quốc.

"Cách làm hiện nay của các chính trị gia Hoa Kỳ đánh giá thấp sức mạnh của chúng tôi", ông Nhậm được truyền thông nhà nước Trung Quốc dẫn lời nói.

Ông Nhậm Chính Phi tỏ ra tự hào về năng lực công nghệ của Huawei

Huawei phải đối mặt với phản ứng dữ dội ngày càng tăng từ các nước phương Tây, dẫn đầu là Mỹ, về những rủi ro có thể xảy ra khi sử dụng sản phẩm của hãng này trong các mạng di động 5G thế hệ tiếp theo.

Quyết định của Hoa Kỳ đưa Huawei vào "danh sách thực thể" hay các công ty, tổ chức chịu chế tài đã thành tâm điểm chú ‎ý vào thứ Hai, 20/5/2019 sau khi Google cấm nhà khổng lồ công nghệ Trung Quốc khỏi một số cập nhật cho hệ điều hành Android.

Giấy phép tạm thời

Tiếp đó, cùng ngày thứ Hai, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã cấp giấy phép tạm thời cho phép một số công ty tiếp tục hỗ trợ các thiết bị và mạng Huawei hiện có.

Hoa Kỳ nói việc sẽ cấp giấy phép thời hạn 90 ngày "cho phép người dùng điện thoại di động của Huawei tiếp tục các hoạt động hiện có cùng với mạng băng thông rộng nông thôn", Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Wilbur Ross nói.

Điện thoại Huawei đã có tăng trưởng doanh số khá tốt trước khi hãng này gặp những vấn đề chế tài và ngăn chặn từ Mỹ

Trong một diễn biến khác, Trung tâm an ninh mạng quốc gia của Anh đã ra khuyến cáo với người sở hữu điện thoại Huawei trên trang web của cơ quan này.

Trung tâm an ninh cho biết giấy phép có nghĩa là khách hàng của Huawei có thể "cập nhật thiết bị cầm tay của họ như bình thường" và nói thêm rằng Trung tâm đang tiếp tục đánh giá tình hình và lên kế hoạch cung cấp lời khuyên trong tương lai cho người sử dụng.

Tuy nhiên, ông Nhậm đã hạ thấp tầm quan trọng của động thái này, nói rằng Huawei đã chuẩn bị trước những chế tài, hạn chế của Mỹ.

Hãng công nghệ của Trung Quốc đã ở tâm điểm của cuộc tranh đấu quyền lực Mỹ-Trung trong suốt nhiều tháng.

Khách hàng của Huawei đang lo lắng về ‎ ý nghĩa của những động thái quốc tế đối với các sản phẩm của hãng này, trong khi những tác động này đối với Huawei cũng có thể là đáng kể.

**********************

Hoa Vi lao đao với đòn công nghệ cao của Washington (RFI, 21/05/2019)

Trong lúc các cuộc đàm phán thương mại giữa Bắc Kinh và Washington tiếp tục bế tắc từ hàng tháng qua, Nhà Trắng dùng đòn công nghệ cao tấn công vào Hoa Vi. Đại tập đoàn viễn thông Trung Quốc có thể sẽ còn khốn đốn vì bị nhắm trúng điểm yếu là sự lệ thuộc vào công nghệ Mỹ.

Google thông báo ngưng cung cấp phần mềm ứng dụng cho Hoa Vi. Reuters/Marko Djurica/Illustration

Trong cuộc thương chiến Mỹ - Trung, chiến trường công nghệ cao được Washington khai hỏa, khi hôm 15/5 tổng thống Trump ký sắc lệnh đưa Hoa Vi vào danh sách các công ty có thể gây rủi ro cho an ninh quốc gia Mỹ. Tập đoàn truyền thông hàng đầu Trung Quốc, nhà sản xuất điện thoại di động đứng thứ 2 thế giới và đang đi đầu trong việc triển khai mạng truyền dẫn dữ liệu 5G, bị cấm mua các thiết bị, linh kiện, phần mềm viễn thông Mỹ.

Giới quan sát nhận định, bằng cách khóa cửa không cho Hoa Vi tiếp cận công nghệ Mỹ, tổng thống Donald Trump đã nhắm vào gót chân Achille của người khổng lồ Trung Quốc. Đây sẽ là một đòn đánh mạnh gây choáng váng cho tập đoàn Hoa Vi, vốn dĩ lớn mạnh được là nhờ vào công nghệ Mỹ, đặc biệt là các chíp điện tử và phần mềm. Nếu Hoa Vi bị cắt hoàn toàn nguồn công nghệ Mỹ, đó sẽ là điều tồi tệ nhất, đe dọa sự tồn vong của tập đoàn viễn thông Trung Quốc, theo nhận định của văn phòng tư vấn Eurasia Group. Hoa Vi có thể sẽ không giữ được hình hài như hiện nay nữa.

Hệ quả đòn tấn công của Washington là việc Google thông báo cắt cầu với Hoa Vi, trong khi mà sản phẩm của công ty Trung Quốc hoàn toàn phụ thuộc vào hệ điều hành Android do công ty Mỹ làm chủ.

Không có Android, Hoa Vi làm sao có thể thuyết phục được khách hàng mua các điện thoại di động không có các ứng dựng Gmail, Youtube hay ứng dụng bản đồ Maps. Đó mới chỉ là vài ứng dựng cơ bản không thể thiếu ở các máy điện thoại thông minh ngày nay. Giáo sư Ryan Whalen, thuộc Trung Tâm Công nghệ Đại học Hồng Kông, khẳng định đây là đòn đánh mạnh vào mảng điện thoại di động của Hoa Vi.

Về phần mình, Hoa Vi quả quyết đã chuẩn bị hệ điều hành riêng. Hiện chỉ có hai hệ điều hành thống trị thế giới điện thoại thông minh : Android chiếm tới 75% thiết bị, còn lại là iOS, độc quyền của Apple. Khó có thể tạo ra được một phần mềm mới nào để thay thế. Những tên tuổi lớn như Nokia, Blackberry và Microsoff đã từng thử và đều thất bại.

Về mảng công nghệ truyền dẫn dữ liệu, không thể phủ nhận Hoa Vi đã đi đầu trong lĩnh vực thiết bị mạng 5G. Nhưng ở đây Hoa Vi không phải không có điểm yếu. Mỗi năm công ty phải chi 67 tỷ đô la mua thiết bị, trong đó 11 tỉ chi cho các nhà cung cấp thiết bị Mỹ. 

Tuy nhiên, một loạt công ty Mỹ trong lĩnh vực này như Qualcomm, Qorvo và Texas Instrument đã tạm ngừng cung cấp thiết bị cho Hoa Vi. Nhà chế tạo phần mềm Oracle và Microsoft cũng làm ăn nhỏ giọt với vị khách hàng lớn Trung Quốc này. Nhiều chuyên gia đã cảnh báo những yếu tố như vậy có thể làm tổn hại tham vọng của Hoa Vi trong lĩnh vực 5G,

Trước các đòn tấn công cấp tập của Washington, Hoa Vi vẫn phải tỏ ra tự tin, sẵn sàng chấp nhận thách thức, bảo đảm rằng công ty đã chuẩn bị được giải pháp thay thế, phần mềm, linh kiện Mỹ… Nhưng điều này khó thuyết phục được các chuyên gia của Eurasia. Văn phòng tư vấn này nhấn mạnh : "Hoa Vi không thể tích trữ phần mềm và công ty không có cơ hội sống sót lâu dài nếu không tiếp cận dây chuyền cung ứng của thế giới.ʺ

Để cưỡng lại cuộc tấn công của Washington, Hoa Vi chỉ có thể nhắm tới sự ủng hộ của các nước Châu Âu. Nhưng trong trường hợp Washington gây áp lực mạnh thì, "sẽ rất khó mà Liên Hiệp Châu Âu tiếp tục hợp tác với Hoa Vi", giám đốc văn phòng tư vấn của Bỉ Grueguel, ông Guntram Wolff cảnh báo.

Có thể nói số phận của tập đoàn Trung Quốc giờ phụ thuộc chủ yếu vào ý đồ thực sự của tổng thống Mỹ, hiện đang dùng Hoa Vi như là con tốt trong ván cờ thương mại với Trung Quốc.

Anh Vũ

******************

Washington tạm hoãn một phần lệnh cấm Hoa Vi (RFI, 21/05/2019)

Chưa đầy một tuần sau khi xếp Hoa Vi vào danh sách đen, chủ yếu vì lý do an ninh quốc gia, chính quyền Donald Trump hôm qua, 20/05/2019, đã quyết định tạm hoãn 3 tháng cho một phần lệnh cấm đối với tập đoàn viễn thông số 1 Trung Quốc.

Washington tạm hoãn thi hành lệnh cấm đối với Hoa Vi trong vòng ba tháng.© Reuters/Dado Ruvic

Bộ Thương mại Mỹ sẽ cho phép Hoa Vi được mua hàng hóa do Mỹ sản xuất để duy trì hoạt động cho hệ thống mạng hiện có, theo Reuters. Công ty Trung Quốc cũng được phép tiếp cận các bản cập nhật cho thiết bị di động của Hoa Vi hiện bán tại thị trường Mỹ.

Hôm 15/05, tổng thống Donald Trump đã xếp công ty viễn thông Trung Quốc vào danh sách đen những công ty có thể gây rủi ro cho an ninh quốc gia Mỹ. Theo đó, Hoa Vi bị cấm mua các linh kiện của các công ty Mỹ, nếu không được chính phủ cho phép. Trong khi đó các kiểu điện thoại di động của Hoa Vi đều có các linh kiện và phần mềm Mỹ.

Chính quyền Washington không hủy trừng phạt mà chỉ tạm hoãn áp dụng một phần lệnh cấm trong vòng 90 ngày để tập đoàn Trung Quốc và các đối tác thương mại Mỹ có thời gian thích ứng. Bộ Thương Mại Mỹ cũng cho biết sẽ nghiên cứu khả năng kéo dài hay không thời hạn tạm hoãn trên.

Ngày 19/05, Google tuyên bố "tuân thủ sắc lệnh và đang xem xét các vấn đề liên quan", đồng thời cho biết sẽ ngừng cho phép Hoa Vi sử dụng phần mềm Android, nền tảng hoạt động của điện thoại di động.

Các biện pháp cấm vận Hoa Vi đã gây ngay hệ quả đối với nhiều doanh nghiệp Mỹ trên thị trường tài chính. Cổ phiếu của Google mất 2% tại Wall Street. Các nhà chế tạo bán dẫn và bộ vi xử lý như Qualcomm mất 6%, Intel mất 3% tài sản.

Hoa Vi sẵn sàng đương đầu với thách thức Mỹ

Về phía tập đoàn Trung Quốc, nhà sáng lập Hoa Vi, ông Nhậm Chính Phi hôm nay tuyên bố tập đoàn đã chuẩn bị trước để đương đầu với lệnh cấm của Nhà Trắng, đồng thời cho rằng "Hoa Kỳ đã đánh giá quá thấp công ty của ông".

Từ Bắc Kinh, thông tín viên Stéphane Lagarde tường thuật :

"Thời hạn 90 ngày là vô nghĩa với chúng tôi. Chúng tôi không cần phải có thêm 3 tháng làm gì, chúng tôi đã sẵn sàng", người sáng lập Hoa Vi sáng nay (21/5) nhấn mạnh.

Đòn bí mật của Hoa Vi đối phó với lệnh cấm của Mỹ có thể đó sẽ là hệ điều hành thay thế Android, có tên là "Hồng Mông - Hong Meng", theo tiết lộ của Viện nghiên cứu công nghệ cao của tập đoàn trên We Chat.

Hệ điều hành có tên gọi mượn từ trong kinh sách của Lão Tử này đã "sẵn sàng", ông Dư Thừa Đông, tổng giám đốc mảng điện thoại thông minh của Hoa Vi, hôm nay khẳng định trên nhật báo Tin tức Bắc Kinh.

Trong cuộc họp báo tại trụ sở của tập đoàn ở Thẩm Quyến, nhà sáng lập đồng thời là tổng giám đốc Hoa Vi đã gửi lời cảm ơn đến 5000 nhân viên được huy động trong kỳ nghỉ Tết hồi tháng Hai vừa qua để chuẩn bị đối phó với các biện pháp của Washington giờ đây.

Ông cũng gửi lời cảm ơn đến những công ty Mỹ đã "góp phần vào sự phát triển của Hoa Vi", cố gắng "thuyết phục chính phủ Mỹ không sử dụng trừng phạt". Phát biểu trên ám chỉ đến các nhà chế tạo linh kiện bán dẫn Mỹ, mà các thiết bị viễn thông 5G của Hoa Vi phải cần tới. Các công ty đó đóng trụ sở tại Mỹ nhiều năm qua đã cộng tác với tập đoàn Trung Quốc".

Anh Vũ

*******************

Google ngừng cung cấp dịch vụ phần mềm cho Hoa Vi (RFI, 20/05/2019)

Hôm 19/05/2019, tập đoàn Mỹ Google cho biết sẽ chấm dứt cung cấp phần mềm ứng dụng và dịch vụ kỹ thuật cho Hoa Vi, tập đoàn viễn thông Trung Quốc vừa bị Washington đưa vào danh sách đen bị cấm các hoạt động thương mại tại Mỹ.

Trụ sở tập đoàn Hoa Vi (Huawei) ở Đông Quản, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 25/03/2019. Reuters/Tyrone Siu

Theo hãng tin Reuters, Google quyết định đình chỉ cấp phép sử dụng cũng như các thỏa thuận chia sẻ với Hoa Vi các sản phẩm phần mềm.

Như vậy công ty Trung Quốc sẽ mất quyền sử dụng hệ điều hành Android dùng cho điện thoại di động. Đồng thời các mẫu điện thoại thông minh mới của Hoa Vi sẽ không được cài đặt các ứng dụng và dịch vụ trong kho phần mềm Google Play Store, ứng dụng Gmail hay YouTube. Tuy nhiên Hoa Vi vẫn có quyền truy cập vào các dịch vụ nguồn mở của nền tảng Android ( AOSP).

Theo nguồn tin của Reuters, các chi tiết về các dịch vụ liên quan vẫn đang được thảo luận trong nội bộ Google. Hiện tại, trên thế giới có khoảng 2,5 tỉ thiết bị đang sử dụng hệ điều hành Android của Google.

Quyết định của tập đoàn Mỹ không tác động nhiều tại Trung Quốc vì phần lớn các ứng dụng cho điện thoại di động của Google đã bị cấm. Nhưng thị trường lớn thứ hai của Hoa Vi là Châu Âu có thể sẽ bị ảnh hưởng mạnh bởi quyết định của Google.

Hành động của Google diễn ra vào thời điểm cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang căng thẳng cao độ. Vào tuần trước, tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh cấm các tập đoàn Mỹ làm ăn buôn bán trong lĩnh vực viễn thông với các công ty ngoại quốc bị cho là có khả năng gây nguy hiểm đến an ninh quốc gia, trong đó có Hoa Vi. Cuối tuần qua, bộ Thương Mại Mỹ thông báo có thể sẽ rút bớt một số giới hạn với tập đoàn viễn thông Trung Quốc bằng cách cấp phép tạm thời để "không làm gián đoạn các hoạt động và trang thiết bị của hệ thống mạng hiện có".

Công việc kinh doanh của Hoa Vi đang phát triển. Quý một năm nay, điện thoại thông minh Hoa Vi chiếm 19% thị phần thế giới, vượt lên trên nhãn hiệu Apple, chỉ xếp sau Samsung của Hàn Quốc. Hoa Vi hiện đang dẫn đầu trong công nghệ mạng truyền dẫn tín hiệu 5G.

Sau ZTE, một công ty viễn thông khác củaTrung Quốc, Hoa Vi từ lâu đã nằm trong tầm ngắm của chính quyền Trump vì bị nghi ngờ có hoạt động gián điệp phục vụ chính quyền Bắc Kinh.

Một diễn biến khác của cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung. Trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình Fox New hôm qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, nhiều công ty đã chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam và các nước Châu Á khác vì quyết định của Mỹ áp thuế mới đối với hàng Trung Quốc. Ông Trump cũng khẳng định không thể có thỏa thuận 50-50 với Bắc Kinh mà phần hơn phải nghiêng về Mỹ do cách hành xử buôn bán của Trung Quốc.

Anh Vũ

*****************

Điện thoại Huawei của Trung Quốc bị trả giá ‘bèo bọt’ ở Việt Nam (Người Việt, 20/05/2019)

Hàng loạt người tại Việt Nam đã rao bán điện thoại Huawei của Trung Quốc chỉ sau vài giờ có thông tin Google và 3 nhà cung cấp chip nổi tiếng gồm Intel, Qualcomm, Broadcom thông báo ngưng hợp tác với hãng này.

Quầy trưng bày điện thoại Huawei thưa thớt khách. (Hình : Tuổi Trẻ)

Báo Tuổi Trẻ cho hay như vậy, và cho biết thêm : "Ngoài rao bán, khá nhiều người còn tới tận các cửa hàng để hỏi thông tin dừng hợp tác với Huawei có ảnh hưởng đến điện thoại hiện tại đang sử dụng không, có sử dụng được Gmail, Google…"

Báo Tuổi Trẻ dẫn lời một người tên Thái Cường (30 tuổi, ngụ tỉnh An Giang) thở phào nhẹ nhõm và cho biết cảm thấy hên vì mới bán chiếc thoại Huawei 3i vào tuần trước.

"Điện thoại này giá mới gần 6 triệu, nhưng anh Cường mua máy cũ tại cửa hàng Thế Giới Di Động với giá gần 4 triệu. Sau khi dùng gần 2 tháng, anh bán lại với giá tròn 4 triệu, vẫn lời 140 ngàn".

"Nếu bán bây giờ giá có thể rất thấp vì người dùng e ngại, họ cảm thấy điện thoại không được hỗ trợ nữa nên không dám mua, nhiều khi không bán được luôn", anh Thái Cường cho hay.

Vẫn theo báo Tuổi Trẻ, "Hội người dùng Huawei & Honor Việt Nam có gần 20.000 thành viên và nhiều hội nhóm Huawei Việt Nam khác trên Facebook, tin rao bán điện thoại Huawei liên tiếp xuất hiện. Tin Huawei bị dừng hợp tác với các ‘ông lớn’ cũng được thảo luận sôi nổi".

"Nhiều người tranh thủ ép giá. Giá mua mới điện thoại này gần 23 triệu, nhưng có người vào trả 5 triệu, 2 triệu hay… 500 ngàn đồng để ‘mua về làm kỷ niệm.’ Trong khi đó, nhiều người lại tranh thủ chớp thời cơ để mua điện thoại Huawei giá rẻ, vì tin tưởng rằng Huawei sẽ sớm có cách giải quyết".

"Không ít người vẫn hoang mang, than thở vì mới mua và đang trả góp, nên hỏi han cách lấy lại tiền khi lỡ đặt cọc mua Huawei".

Báo Tuổi Trẻ ghi nhận, "Chiều 20 Tháng Năm, các quầy điện thoại Huawei ở nhiều cửa hàng chuyên bán điện thoại di động ở Sài Gòn khá vắng vẻ trong khi các quầy trưng bày những loại điện thoại khác vẫn được nhiều người lựa xem…" (KN)

*****************

Huawei : những nước nào chặn công nghệ 5G của công ty Trung Quốc ? (BBC, 20/05/2019)

Quyết định của Mỹ cấm các công ty của mình sử dụng các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông nước ngoài với lý do về rủi ro bảo mật là loạt đạn mới nhất dường như nhắm vào hãng công nghệ khổng lồ Huawei của Trung Quốc.

Chưa có quyết định trên toàn Châu Âu về việc dùng công nghệ 5G của Huawei.

Hoa Kỳ đã đi đầu trong nỗ lực hạn chế sử dụng thiết bị Huawei trong mạng di động 5G, với lý do các vấn đề bảo mật nghiêm trọng.

Huawei hiện đang phải đối mặt với sự phản pháo từ các chính phủ khác về nguy cơ công nghệ của hãng này có thể được sử dụng cho hoạt động gián điệp.

Vậy những quốc gia nào khác đang chặn công nghệ 5G của Huawei và nước nào cho phép hoạt động ?

Đây là công nghệ mới, trong giai đoạn mới bắt đầu triển khai và nhiều quốc gia vẫn đang quyết định vai trò Huawei nên đóng, nếu có.

Nhưng Huawei cho biết họ hiện đã ký hơn 40 hợp đồng 5G thương mại trên toàn thế giới, bao gồm cả ở Châu Âu, Trung Đông và Châu Á.

Năm con mắt

Úc đã cấm Huawei và một công ty viễn thông khác của Trung Quốc, ZTE, vào năm ngoái khi họ áp dụng các quy tắc an ninh quốc gia cho các công ty cung cấp thiết bị cho các hãng viễn thông.

New Zealand đã ngăn Huawei cung cấp một mạng di động với thiết bị 5G, nhưng vẫn chưa loại trừ hoàn toàn tất cả các hợp đồng 5G của Huawei.

Hai quốc gia này, cùng với Vương quốc Anh và Canada, tạo nên cái gọi là mạng chia sẻ thông tin tình báo Five Eyes (Năm mắt) cũng với Hoa Kỳ.

Vương quốc Anh vẫn đang xem xét chính sách viễn thông 5G của mình và có thể cho phép Huawei cung cấp các thiết bị 5G "không cốt lõi", chẳng hạn như cột ăng ten.

Hoa Kỳ đã chính thức chặn tất cả sự tham gia của Huawei vào mạng 5G.

Nam Hàn đã có mạng 5G toàn quốc

Chưa có quyết định trên toàn Châu Âu

Cho đến nay, chưa có quốc gia Châu Âu nào chính thức chặn Huawei và phần lớn các hợp đồng 5G toàn cầu hiện tại của công ty là với các công ty hoạt động ở Châu Âu.

EU vào tháng Ba đã đưa ra các khuyến nghị về an ninh 5G, yêu cầu các quốc gia thành viên xem xét lại mạng của họ vào cuối tháng Sáu và báo cáo kết quả của họ cho Ủy hội EU.

Bất chấp áp lực từ Hoa Kỳ, Đức đã chống lại lệnh cấm và Pháp không nói họ có kế hoạch theo một đường lối cứng rắn chống lại công ty này.

Công ty viễn thông lớn nhất của Hà Lan, KPN, đã nói rõ rằng họ sẽ không cho phép Huawei xây dựng cơ sở hạ tầng 5G "cốt lõi" của mình, nhưng họ có thể cung cấp các thiết bị khác được coi là ít nhạy cảm hơn.

Chính phủ Hà Lan dự kiến sẽ đưa ra quyết định sử dụng thiết bị Huawei vào cuối tháng Sáu.

Đường vào Châu Á

Hàn Quốc đã ra mắt dịch vụ 5G thương mại vào tháng trước và một trong ba nhà mạng của họ đã sử dụng thiết bị 5G do Huawei cung cấp.

Các thử nghiệm 5G dự kiến sẽ được thực hiện tại Ấn Độ vào cuối năm nay với Huawei là một trong những công ty được mời tham gia.

Tuy nhiên, có tin rằng Ấn Độ có thể hạn chế sự tham gia của Huawei vào việc phát triển cơ sở hạ tầng 5G.

Huawei tăng trưởng mạnh trong 10 năm qua.

Malaysia đã nói rõ rằng Huawei có thể tham gia phát triển mạng 5G, với thủ tướng đến thăm văn phòng của công ty tại Bắc Kinh vào tháng Tư.

Tại Indonesia, bộ trưởng viễn thông nước này cho biết hồi đầu năm nay rằng họ không thể "hoang tưởng" khi sử dụng công nghệ Huawei.

Tại Thái Lan, Huawei đã triển khai dự án thử nghiệm 5G.

Việt Nam, nơi đang phát triển mạng 5G, đã không nói họ chính thức cấm Huawei, mặc dù Viettel, một trong những nhà mạng viễn thông lớn nhất hiện đang sử dụng công nghệ của Ericsson.

Nhật Bản đã chặn việc sử dụng thiết bị Huawei cho 5G vì lo ngại bảo mật, mặc dù như ở các quốc gia khác, thiết bị Huawei là một phần của mạng 4G hiện có.

Sự tăng trưởng của 5G có thể sẽ dẫn đến các cơ hội khác cho Huawei trên toàn thế giới.

Công ty cho biết họ đã có 10 hợp đồng 5G được ký ở Trung Đông.

Châu Phi đã không đi đầu trong việc áp dụng 5G sớm, nhưng các nền kinh tế tiên tiến hơn tại Châu lục này sẽ là các thị trường có khả năng khá màu mỡ.

Ví dụ, tại Nam Phi, Huawei đã tuyên bố tham gia vào mạng 5G thương mại ở Johannesburg với nhà cung cấp dữ liệu di động, Rain.

Theo một cơ quan quản lý toàn ngành, đã có hơn 200 nhà khai thác tại 85 quốc gia đầu tư vào mạng 5G dưới hình thức này hay hình thức khác vào tháng Ba năm nay.

Trong tuần lễ vừa qua, ông Donald Trump đã sử dụng một chiến thuật tởm lợm trong chiến dịch tranh cử của ông vào năm 2020.

Trump cho thấy sẽ dùng quyền lực tổng thống của mình để quấy rối, hạ nhục các đối thủ chính trị bằng cách tạo ra một dư luận tồi tệ, xấu xa về những người này.

Tổng thống Donald Trump trong một cuộc biểu vận động ở Panama City Beach, Fla., vào tuần trước. Ảnh Doug Mills/The New York Times

Bằng phương thức này, Trump hi vọng sẽ khiến cho ít nhất một số cử tri tin rằng hầu hết các chính trị gia đều lem nhem, dơ bẩn về tài chánh hơn là nhận ra chính Trump mới là vị tổng thống tham nhũng nhất trong lịch sử nước Mỹ một thời gian rất dài.

Nói một cách cụ thể hơn, Trump cho biết sẽ yêu cầu bộ trưởng tư pháp William Barr – người do Trump bổ nhiệm – điều tra về các thỏa thuận giữa ông Joe Biden, người đang dự trù ra tranh cử tổng thống năm 2020 với Ukraine. Luật sư riêng của Trump, Rudy Giuliani đồng ý với Trump, cho biết muốn nhờ chính phủ Ukraine giúp đỡ trong việc điều tra.

Trên nguyên tắc, những việc điều tra này không có gì trái với pháp luật, tuy nhiên khi hành động như vậy, Trump đang tận dụng quyền lực của mình để tìm cách bôi nhọ, dánh phá đảng Dân Chủ.

Jonathan Chait bình luận hành động này trên Tạp Chí New York rằng : "Đây là việc chưa một tổng thống nào trong lịch sử Mỹ nghĩ tới sẽ hành động. Những quyền lực hành pháp đã bị một tổng thống tham nhũng lạm dụng và một đảng phái đã nhắm mắt làm ngơ cho sự lạm dụng đó vượt quá giới hạn một cách đáng sợ".

Một nữ đồng nghiệp của Chait, Maureen Dowd bày tỏ : "Một tổng thống hơn 2 năm dài cố gắng chống trả những nghi ngờ đã cấu kết với chính quyền ngoại bang giúp đỡ mình trong cuộc bầu cử, chỉ 3 tuần lễ sau khi (tạm) thoát nạn lại cho luật sư của mình tuyên bố sẽ liên minh với chính phủ ngoại quốc để xúc tiến, điều hành tranh cử năm 2020".

Nguyên nhân Trump sử dụng chiến thuật này nhằm đánh vào Joe Biden là do một câu chuyện xẩy ra khi Joe Biden còn là phó tổng thống cho Barack Obama. Vào năm 2014, Hunter Biden - con trai Joe Biden – bắt đầu làm việc trong ban chấp hành của một công ty của Ukraine do Mycola Zlochevsky - một chính trị gia có quá khứ rất phức tạp lãnh đạo.

Việc Hunter Biden cho biết cha đang là phó tổng thống cho Obama là một quyết định sai lầm tệ hại. Vào cùng thời điểm đó, Joe Biden đang cố gắng liên kết, làm việc với các nước Đông Âu, kể cả Ukraine để ngăn chận khả năng bành trướng của Nga trong khu vực.

Tờ New York Times và Bloomberg News vừa công khai nói về chuyện này. NY Times đặt vấn đề xung đột quyền lợi với Joe Biden và theo báo cáo của Bloomberg cho biết những câu hỏi đã được Joe Biden trả lời.

Theo sự khằng định của Erik Wemple báo Washington Post, rất khó theo giõi được chi tiết nhưng không có bằng chứng nào cho thấy Joe Biden đã giúp đỡ con trai mình hoặc Zlochevsky.

Oliver Bullough tác giả một quyển sách mô tả về một vài nhân vật liên hệ nói với Washington Post : "Khi các nhà báo đi tìm ngọn lửa sau đám khói mù về câu chuyện Biden-Ukraine, họ gọi điện thoại cho tôi để hỏi tôi nghĩ gì về chuyện này? Nhiều người muốn nhận được câu trả lời rằng có một sự cấu kết nào đó nhưng tôi đã nói cho họ biết rằng không có chuyện đó".

Mặc dầu vậy, câu chuyện vẫn trở nên vẩn đục khiến cho Joe Biden bị nghi ngờ. Đó chính là điều mà Trump và liên minh ma quỷ của Trump mong muốn. Trump đã áp dụng chiến thuật này trong lần tranh cử năm 2016 khiến cho Hillary Clinton, xuất hiện dưới mắt nhiều cử tri là một ứng cử viên tham nhũng, tồi bại. Chính Hunter Biden và Hillary đã nhẹ dạ, vô tình giúp đỡ cho Trump thực hiện âm mưu.

Tuy nhiên giờ đây mọi chuyện mới trở nên thật sự đen tối và nguy hiểm hơn. Trump hiện đang là tổng thống với đầy đủ quyền lực để có thể uy hiếp, lèo lái, ép buộc, dụ dỗ người khác tham dự vào trò chơi.

Các nhân viên liên bang, những người làm việc cho Trump hoặc các giới chức ngoại quốc có liên hệ mật thiết với Mỹ, không muốn bị chính quyền Trump ghét bỏ... có thể vì quyền lợi, địa vị sẽ tham gia chiến thuật đểu cáng của Trump.

Trong trường hợp này, tôi thật sự vui mừng về câu trả lời nhanh chóng, rõ ràng. Ngày hôm qua viên thẩm phán tối cao Ukraine đã thông báo cho hãng tin Bloomberg biết là hoàn toàn không có điểm nào có thể nghi ngờ Biden đã có hành động sai trái.

Sự thật này chắc chắn không làm cho Giulinia và Sean Hanity hài lòng. Chắc chắn họ sẽ tìm cách đẩy câu chuyện Ukraine đi xa hơn. Trường hợp Joe Biden thua trong sự chọn lựa ứng cử viên đại diện đảng Dân Chủ, Trump và ban tham mưu của chiến dịch tranh cử sẽ tìm thấy những câu chuyện mờ ám về ứng cử viên sáng giá nhất.

David Leonhardt

Nguyên tác : Trump’s 2020 Dirty Tricks, The New York Times, 17/05/2019

Thạch Đạt Lang phỏng dịch, 19/05/2019