Người Việt bày tỏ vui mừng trên mạng xã hội trước tin quân Nga ‘tháo chạy’

RFA, 12/09/2022

Người Việt bày tỏ vui mừng trên mạng xã hội trong cuối tuần qua trước tin quân Ukraine phản công chiếm lại một loạt các thành phố quan trọng ở vùng đông bắc nước này từ quân Nga.

Hình minh hoạ : một người dân đọc báo có bài về cuộc tấn công của Nga vào Ukraine hôm 25/2/2022 ở Hà Nội – AFP

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trong bài phát biểu đêm thứ sáu tuần qua nói rằng quân Ukraine đã giải phóng được 30 khu dân cư ở Kharkiv. Bộ Quốc phòng Nga thừa nhận đã phải rút quân khỏi thành phố Izium – thành phố chiến lược quan trọng trong khu vực đối với quân Nga ở miền đông Ukraine. Nhưng phía Nga gọi cuộc rút lui là chiến thuật để tập trung quân cho hướng Donetsk.

Facebooker Bác Sĩ Hiếu bình luận về cuộc rút chạy mà phía Nga gọi là "kế hoạch rút lui chiến thuật" như sau :

"Quân Nga chạy nhanh quá làm Ukraine đuổi theo không kịp. Chỉ tiếc cho lính Nga không kịp mang về hết được số máy giặt và tủ lạnh họ khai thác được".

Facebooker Nguyễn Triệu Vỹ nói "Bộ đội cụ Tin đã chạy khỏi Kherson và Dobass một cách thành công theo đúng kế hoạch của chiến dịch quân sự đặc biệt".

Chính phủ Nga ngay từ đầu cuộc chiến tại Ukraine vào tháng 2 vừa qua đã gọi đây là một chiến dịch quân sự đặc biệt thay vì gọi là cuộc chiến xâm lược.

Facebooker Oanh Vy Lý viết :

"Quân Nga đang chạy bở hơi tai, đứt hơi thở. Nhiều cư dân mạng đề nghị trao chức vô địch chạy marathon đồng đội giải ‘rút lui’ mở rộng trên 8.000 km cho quân Nga, quả xứng đáng".

Trên trang Facebook cá nhân, nhà văn Nguyễn Thông - với hơn 27.000 người theo dõi, viết :

"...Đám phát xít Nga nó không dễ dàng chấp nhận chịu thua (nói chữ là thất bại) nhưng thực tế chiến trường mới là nhân tố quyết định. Và thực tế cho thấy nó đang thua, có thể thua nhanh hơn nhiều người nghĩ…

Những người tử tế đang mong Ukraine thắng nhanh hơn nữa để giải phóng đất nước khỏi quân xâm lược tàn bạo".

Ông cũng nói có không ít kẻ cay cú khi Nga thua, như tướng công an Lê Văn Cương hay đại tá quân đội Lê Thế Mẫu, nhưng "lịch sử là dòng thác, rác rưởi tất bị cuốn phăng".

Bình luận về những diễn biến mới nhất trong cuộc xung đột Ukraine-Nga, cựu sĩ quan tình báo của Quân đội Nhân dân Việt Nam Vũ Minh Trí trao đổi với phóng viên của Đài Á Châu Tự Do (RFA) qua tin nhắn như sau :

"Những ngày gần đây, phía Ukraine liên tục giành chiến thắng là điều rất dễ hiểu bởi họ có đủ hai yếu tố chủ yếu nhất, đó là ý chí chiến đấu và óc thông minh, sáng tạo rất cao bên cạnh việc được trang bị vũ khí rất hiện đại".

"Phía Nga thì ngược lại, ngày càng thể hiện là một đội quân ô hợp, rệu rã về chính trị, với vũ khí, trang bị kĩ thuật kém tiên tiến, thậm chí còn lạc hậu", ông Trí nói. 

Theo cựu cán bộ của Tổng cục Tình báo Quân đội, công tác tình báo cũng góp phần đáng kể vào chiến thắng của Ukraine. 

Theo ông, Ukraine đã rất thành công trong việc han các phương tiện kĩ thuật để thu thập thông tin tình báo về bọn xâm lược, nhờ vậy mà đánh trúng nhiều mục tiêu quân sự trọng yếu của chúng như sở chỉ huy, kho han, bến bãi, cầu cống, và trang thiết bị.

Họ cũng đã đẩy mạnh công tác phản gián, vô hiệu hoá được nhiều điệp viên, cộng tác viên của tình báo Nga, ông Trí bổ sung.

Facebooker Dương Quốc Chính  với hơn 59.000 người theo dõi, nói với RFA rằng tuy ông dự đoán được kết cục Nga thua nhưng khá bất ngờ về diễn biến quá nhanh trên chiến trường :

"Nói chung việc Nga rút chạy khá bất ngờ, khá giống Việt Nam Cộng Hoà, nên có nhiều câu hỏi. Tất nhiên kết cục này mình cũng đã dự đoán, là Nga trước sau cũng sẽ phải thua, nhưng không ngờ là họ rút quá nhanh".

Ông lý giải cho sự thất bại của quân Nga chủ yếu là do mất tinh thần của đội quân thiếu tinh nhuệ với nhiều lính nghĩa vụ. Theo ông, quân đội mất tinh thần thì vũ khí mạnh không bù lại được.

Ông đặt ra han hoạt cân hỏi, trong đó có sự lo lắng về khả năng Moscow sử dụng vũ khí hạt nhân :

"Ukraine có dám đánh luôn Crimea không ? Và nếu Crimea bị Ukraine đánh thì Nga có han tới vũ khí hạt nhân ? Bởi với người Nga thì đánh vào Crimea là đánh vào nước Nga rồi".

Ông Đỗ Thế Đăng, một nhà hoạt động xã hội ở Hà Nội, cũng băn khoăn về khả năng quân Nga hành động bừa bãi trong lúc hỗn loạn mà không lường trước hậu quả. Ông nói :

"Nhận định chung là Nga đang thất thế. Bằng chứng không phải là việc rút quân mà là ngoài việc rút chạy, cầm cự trên chiến trường, Nga đã han tên lửa dẫn đường tấn công vào các cơ sở dân sự.

Việc bắn vào các cơ sở dân sự rất nhiều. Nhiều khả năng là sự rối loạn về thông tin tình báo trong giai đoạn căng thẳng này dẫn đến việc hành động bừa bãi mà không biết đến hậu quả".

Nhắc lại thái độ ngoại giao đu dây và ngoại giao "cây tre" của Nhà nước Việt Nam, blogger Nguyễn Thông viết "Đáng thương cho những kẻ chỉ biết quan ngại, đi dây, cây tre. Liệu có đang lục tục soạn thư chúc mừng Ukraine chiến thắng không, hay lại đề nghị hai bên hết sức kiềm chế ngồi vào bàn đàm phán".

Chính phủ Việt Nam ngay từ đầu cuộc chiến đã tránh lên tiếng chỉ trích Nga và cũng không gọi đây là cuộc chiến xâm lược. Việt Nam đã ba lần bỏ phiếu trắng và chống với các nghị quyết lên án Nga tại Liên Hiệp Quốc. 

Theo blogger Nguyễn Thông, ngày Ukraine ca khúc khải hoàn, thì cả thế giới sẽ điểm mặt chỉ tên Việt Nam với tư cách là một trong vài quốc gia không dám chỉ trích Nga trong việc xua quân xâm lược nước láng giềng.

Nhà báo Võ Văn Tạo từ Nha Trang nói ông rất vui mừng về tin chiến thắng của Ukraine nhưng ông dự báo còn rất nhiều khó han cho quân dân của Tổng thống Zelensky trước quân Nga.

"Đạo quân xâm lược mà thất bại thì tất cả những người yêu hoà bình đều phấn khởi. Thế nhưng có nhiều bình luận trên mạng của Việt Nam tỏ ra rất lạc quan, cho là chiến tranh kết thúc trong đầu tháng 10 tức là trước khi mùa đông tới nhưng tôi cho rằng nhận định này quá ư là lạc quan".

Ông cho rằng không nên đánh giá thấp quân đội Nga dù tinh thần của đội quân này đang xuống rất thấp, và cũng không nên quên rằng Ukraine đang nhận sự trợ giúp rất lớn về quân sự và kinh tế từ Hoa Kỳ và phương Tây. 

Ông nói sự hỗ trợ này có thể giảm nếu các quốc gia đó không vượt qua được sự đe doạ cắt nguồn khí đốt của Nga trong mùa đông tới.

Nhà bình luận chính trị Dương Quốc Chính cho rằng kết cục có hậu nhất cho cả Ukraine và Nga là Putin bị chính người Nga phế truất và hai nước ký hiệp ước hoà bình.

Nhiều báo kiểm soát bởi Nhà nước Việt Nam cũng đưa tin về cuộc rút chạy của quân Nga trước cuộc tiến công của quân Ukraine.

Tuy nhiên, cũng còn nhiều người Việt Nam không tin rằng quân Nga đang thất thế.

Trên trang Facebook của mình, Đại tá quân đội Lê Thế Mẫu viết "Tin quân Ukraine phản công thắng lợi là tin giả 100%" khi trả lời câu hỏi của một người về tin cập nhật quân Ukraine phản công và giành thắng lợi ở các mặt trận Kherson, Kharkiv, và Izium.

************************

Đối thoại Chính sách Quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ

VOA, 13/09/2022

Đối thoại Chính sách Quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2022 vừa diễn ra tại Hà Nội vào ngày 12/9, dưới sự chủ trì của Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Tiến sĩ Ely Ratner, và Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, theo thông cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ.

Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Tiến sĩ Ely Ratner (trái), và Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến.

"Đây là diễn đàn cấp cao nhất nhằm thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương", người phát ngôn Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Trung tá Martin Meiners, cho biết trong thông cáo.

"Hai nhà lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, đặc biệt trong bối cảnh các động lực khu vực đang thay đổi ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".

Tại cuộc họp, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ratner khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập là lâu dài, đồng thời ông nhấn mạnh sự ủng hộ liên tục của Hoa Kỳ đối với vai trò trung tâm của ASEAN.

Hai nhà lãnh đạo Việt - Mỹ cũng tái khẳng định tầm quan trọng của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và nhất trí làm việc tập thể và với các đối tác cùng chí hướng để giải quyết và giải quyết các tranh chấp trong khu vực một cách hòa bình, thông cáo cho biết thêm.

Hai bên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác thiết thực giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, những nỗ lực chung trong việc tìm kiếm hài cốt của binh sĩ mất tích của cả hai bên và ghi nhận cam kết lâu dài của Bộ Quốc phòng đối với các nỗ lực xử lý dioxin.

Ngoài ra, Tiến sĩ Ratner cũng chia sẻ dữ liệu mới, do Đại học Harvard thu thập, nhằm giúp xác định những quân nhân Việt mất tích.

Cả hai lãnh đạo Việt - Mỹ cũng nhất trí tập trung tăng cường hợp tác hai bên trong lĩnh vực thương mại quốc phòng, an ninh hàng hải, chia sẻ thông tin, an ninh mạng và quân y.

*************************

Hoa Kỳ yêu cầu bị chú nơi sinh khi xin thị thực đối với người Việt mạng hộ chiếu mẫu mới

RFA, 12/09/2022

Những người Việt mang hộ chiếu mẫu mới muốn xin thị thực vào Hoa Kỳ phải bổ sung bị chú của Chính phủ Hà Nội về nơi sinh kể từ ngày 3/10/2022.

Hộ chiếu mới của Việt Nam - Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Yêu cầu vừa nêu được Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh thông báo trên trang Facebook. Theo đó, sau khi xem xét kỹ lưỡng, Bộ Ngoại giao Mỹ có quyết định đối với mục đích xin thị thực của những người Việt mang hộ chiếu mới được cấp từ 1/7 mà không có nơi sinh. Đó là những người xin thị thực phải bổ sung bị chú của Chính phủ Việt Nam về nơi sinh.

Thông cáo của Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ nêu rõ : "Chúng tôi khuyến cáo tất cả các cá nhân đã có lịch hẹn phỏng vấn trong thời gian tới cần bổ sung bị chú trước ngày hẹn. Vì những bất tiện nhất định của yêu cầu này, chúng sẽ tiếp tục phỏng vấn các đương đơn mà không có bị chú trong hộ chiếu từ nay đến hết ngày 29/9".

Trong thời gian từ nay đến ngày 3/10, những đương đơn xin thị thực định cư và không định cư phải làm theo các yêu cầu cụ thể của phía Hoa Kỳ.

Các đương đơn mới khi điền đơn DS-160 hay DS-260 phải bảo đảm điền thông tin về nơi sinh của bản thân chứ không điền quê quán hoặc nơi đăng ký khai sinh ; cũng như phải điền tên tỉnh/thánh và quốc gia nơi đương đơn sinh ra.

Các đương đơn mang hộ chiếu mới màu tím than được cấp kể từ ngày 1/7/2022 phải bổ sung thông tin bị chú nơi sinh trước khi phỏng vấn. Đương đơn có thể mang theo bản gốc giấy khai sinh đến buổi phỏng vấn hay hộ chiếu cũ bìa xanh lá cây có thông tin nơi sinh cùng với hộ chiếu mới.

Mẫu hộ chiếu mới màu tím than mà Việt Nam cấp kể từ ngày 1/7 không có thông tin về nơi sinh khiến một số quốc gia Châu Âu như Đức, Tây Ban Nha, Czech và Phần Lan phải lên tiếng từ chối cấp thị thực cho người mang mẫu hộ chiếu đó.

Bộ Ngoại giao và Bộ Công an Việt Nam đã làm việc và một số nơi yêu cầu Chính phủ Hà Nội phải có bị chú về nơi sinh khi xin thị thực nhập cảnh vào nước họ.

*************************

VinFast nhắm thị trường Mỹ sau khi bàn giao loạt ô tô điện đầu tiên trong nước

VOA, 12/09/2022

VinFast, nhà sản xuất ô tô duy nhất của Việt Nam, đã bắt đầu bàn giao loạt ô tô thể thao đa dụng (SUV) chạy bằng điện đầu tiên cho khách hàng trong nước và dự kiến sẽ giao xe tại Mỹ sớm nhất vào tháng 12.

Mẫu xe VF8 được giới thiệu tại lễ bàn giao 100 ô tô điện SUV đầu tiên của VinFast tại nhà máy ở Hải Phòng hôm 10/9. Nhà sản xuất ô tô khởi nghiệp của Việt Nam dự kiến giao xe cho khách hàng ở Mỹ cuối năm nay.

Trong một tuyên bố đưa ra hôm 10/9, Vingroup, tập đoàn quản lý VinFast, cho biết rằng nhà sản xuất ô tô của Việt Nam trong cùng ngày đã bàn giao 100 ô tô điện VF8 đầu tiên cho những người đặc cọc sớm nhất tại nhà máy VinFast ở Hải Phòng.

Thông báo của tập đoàn lớn nhất Việt Nam còn cho biết VinFast sẽ xuất khẩu lô xe VF8 đầu tiên với số lượng khoảng 5.000 chiếc tới Mỹ, Canada và Châu Âu vào đầu tháng 11 năm nay. Dự kiến, theo tuyên bố của Vingroup, những khách hàng quốc tế đầu tiên của VinFast có thể được nhận xe vào tháng 12.

VinFast, bắt đầu hoạt động vào năm 2019, đang chuẩn bị mở rộng tại thị trường Mỹ, nơi công ty này sẽ phải cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô lớn trên thế giới như Tesla của Mỹ, hay Volkswagen của Đức hoặc Toyota của Nhật. Công ty sản xuất ô tô của Việt Nam khởi nghiệp bằng hai mẫu xe SUV chạy bằng điện, VF8 và VF9, cùng với chương trình cho thuê pin để giảm giá mua cho người dùng.

Các mẫu xe điện của VinFast lần đầu tiên được công ty này giới thiệu ra công chúng tại các triển lãm ô tô quốc tế ở Mỹ, lần lượt là Los Angles vào tháng 11/2021 và Las Vegas vào tháng 1/2022.

Nói với Reuters bên lề lễ bàn giao xe tại nhà máy ở Hải Phòng, Giám đốc điều hành toàn cầu của VinFast, bà Lê Thị Thu Thủy, cho biết "lô hàng đầu tiên gồm 5.000 chiếc VF8 sẽ dành cho thị trường Mỹ và Bắc Mỹ". Theo bà Thủy cho biết hôm 10/9, việc sản xuất loạt xe cho thị trường này "sẽ bắt đầu từ tuần tới".

"Sau đó, chúng tôi sẽ bắt đầu sản xuất cho thị trường EU (Liên Hiệp Châu Âu)", bà Thủy nói với Reuters.

Bà Thủy, người thay thế giám đốc điều hành người Đức Michael Lohscheller để lãnh đạo VinFast từ tháng 12 năm ngoái, được trích lời trong tuyên bố của Vingroup cho biết rằng đã có 65.000 khách hàng quốc tế đặt mua xe điện của VinFast.

Theo Reuters, VinFast dự kiến sẽ bán được 750.000 xe ô tô điện mỗi năm vào năm 2026, bắt đầu với các mẫu SUV chạy điện hoàn toàn, là VF8 và VF9.

Hồi cuối tháng 3 năm nay, VinFast cho biết họ sẽ xây dựng một nhà máy sản xuất ô tô điện ở North Carolina, một tiểu bang ở bờ Đông nước Mỹ, với công suất dự kiến ban đầu là 150.000 xe ô tô điện mỗi năm. Hồi tháng 7, công ty này cho biết đã ký thỏa thuận với hai ngân hàng quốc tế lớn để huy động ít nhất 4 tỷ USD toàn cầu cho dự án sản xuất xe ô tô điện ở Mỹ.

Bang North Carolina đã dành một gói ưu đãi trị giá 1,25 tỷ USD để thu hút hãng ô tô của Việt Nam đến với bang, trong đó khoảng 250 triệu USD được dành cho việc nâng cấp cầu, đường ở trong và xung quanh địa điểm xây dựng nhà máy của VinFast. Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng hồi tháng 4 cho biết VinFast cũng sẽ tìm kiếm các khoản vay của Chính phủ Mỹ để mở rộng hoạt động của công ty ở Hoa Kỳ.

Cũng vào tháng 4, VinFast cho biết công ty đã đăng ký phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) với các cơ quan quản lý chứng khoán Mỹ, nhưng chưa xác định được thời gian cụ thể cho đợt phát hành.

Bước ngoặt Kharkiv, thất bại đau đớn nhất của Nga từ sau trận Kiev

Trong chiến dịch phản công thần tốc ở Kharkiv của Ukraine bắt đầu từ cuối tuần qua, bản đồ chiến sự mỗi tiếng đồng hồ trôi qua lại trở thành lỗi thời. Hàng loạt thành phố nhanh chóng được tái chiếm, quân Nga bỏ chạy để lại vô số khí tài, có những nơi đầu hàng cả đơn vị. Đây là thất bại thê thảm nhất của Moskva kể từ sau trận đánh Kiev hồi cuối tháng Hai.

Người dân tại Kozacha Lopan, một địa điểm thuộc tỉnh Kharkiv mừng rỡ ôm chầm lấy các chiến binh Ukraine vừa tiến vào giải phóng thành phố. Ảnh chụp màn hình video trên mạng xã hội ngày 11/09/2022. Vyacheslav Zadorenko via Reuters -

Đà tiến như vũ bão của quân đội Ukraine, Hoàng gia Anh trong thời gian tang lễ của nữ hoàng Elizabeth II là hai chủ đề nổi bật nhất hôm nay. Le Figaro nói về "Cuộc phản công ngoạn mục của Ukraine ở miền đông bắc". Tương tự với Les Echos và La Croix "Thất bại nặng nề của quân Nga tại đông bắc", "Ukraine khiến quân đội Nga nhận một loạt cú tát trái". Bài xã luận của La Croix mang tựa đề "Bất ngờ Ukraine", trang bìa Libération chạy tựa "Ukraine, sự đột phá" và dành trọn hồ sơ hôm nay cho chủ đề này.

Ukraine tiến quân thần tốc, bản đồ chiến sự thay đổi từng giờ

Thông tín viên Libération mở đầu bài tường thuật bằng nhận xét của tổng thống Ba Lan tại Yalta European Strategy (YES, một loại diễn đàn Davos thường niên ở Ukraine) "Đôi khi điều khó tưởng tượng lại trở thành sự thực". Ông muốn nói về cuộc xâm lược của Nga bắt đầu hôm 24/02, và một ngày thứ Bảy đáng nhớ khi một loạt các thành phố ở Kharkiv được tái chiếm. Tổng thống Aleksander Kwasniewski dự báo "Giờ đây chúng ta tiến gần đến khả năng lạc quan - Ukraine chiến thắng".

Từ nhiều tuần qua, mọi cái nhìn đều hướng về Kherson. Nhưng hôm thứ Năm, nhiều lữ đoàn Ukraine đã có đợt phản công chớp nhoáng vào Izium, ngã tư chiến lược giữa Kharkiv và Donbass. La Croix cho rằng yếu tố bất ngờ đạt được do Nga đã lọt vào bẫy khi tập trung quân về Kherson, để hở Kharkiv.

Theo Libération, các nhóm thám báo phối hợp với đoàn xe bọc thép, được pháo binh yểm trợ ồ ạt bằng Himars và đại bác M777 của Mỹ, đã xuyên thủng phòng tuyến Nga, giải phóng Balaklia. Tiếp đó là Volokhiv Yar, Chevchenkove... nhằm cắt con đường tiếp tế huyết mạch giữa Izium với Nga. Đến thứ Bảy, lá cờ hai màu xanh vàng đã phấp phới trên tòa thị chính Kupiansk – nơi tập trung nhiều tuyến đường sắt. "Hoan hô các chàng trai, cô gái ! Quân đội Ukraine tiến còn nhanh hơn mạng 4G của chúng tôi" - nhà mạng Kyivstar viết trên Twitter.

Bản đồ chiến sự của các chuyên gia quân sự phải cập nhật từng giờ, trên mạng tràn ngập hình ảnh người dân ôm chầm lấy các chiến sĩ tại những ngôi làng vừa được giải phóng, hàng đoàn xe quân sự Nga bị phá hủy và những tù binh. Giao tranh còn diễn ra ở Lyman (thuộc Donetsk), Vovchansk (nằm giữa Kharkiv và Nga), và quân Ukraine được cho là đã có mặt ở Svatove (thuộc Luhansk)...

Thất bại nặng nề nhất của Nga sau trận Kiev

Moskva nói rằng đang "tái phối trí" lực lượng từ Balaklia và Izium về Donetsk. Cũng như việc rút khỏi miền đông bắc hồi tháng Tư là do "đã đạt được mục tiêu chiến dịch", triệt thoái khỏi đảo Rắn là "cử chỉ thiện chí". Tuy nhiên Libération nêu ra số vũ khí, đạn dược rất lớn bị bỏ lại cho thấy đây là một sự tháo chạy trong hỗn loạn. Le Figaro dẫn lời nhà sử học quân sự Cédric Mas lưu ý "một phần vũ khí bị tịch thu có thể được Ukraine tái sử dụng, nhưng nhất là quân đội Nga không còn hỏa lực mạnh". Tổng thống Volodymyr Zelensky trong video thường nhật tối thứ Bảy nhấn mạnh quân Nga "đã có chọn lựa tốt là chạy trốn".

Không đơn giản chỉ đánh lạc hướng, mà đây là hai cuộc hành quân khác nhau. Tại Kherson, Ukraine dùng cách vây hãm bằng những trận pháo kích và những cuộc tấn công lẻ tẻ để cô lập quân Nga phía bắc sông Dniepr. Còn tại Kharkiv, Ukraine đã có sự đột phá, đánh thẳng vào trung tâm của kẻ địch khiến lính Nga chạy "vắt giò lên cổ" - từ ngữ của Le Figaro. Thủ lãnh "Cộng hòa Donetsk" nhìn nhận "tình thế khó khăn". 

Theo Libération, trên thực tế đây là thảm họa cho Kremlin, là thất bại thê thảm nhất kể từ trận đánh Kiev hồi tháng Hai. Les Echos cũng khẳng định Nga đã "thảm bại" với những đơn vị đầu hàng toàn bộ, xe tăng bỏ lại ngổn ngang… và mặt trận chỉ còn cách biên giới Nga 50 kilomet.

Chỉ năm ngày nữa là đến hạn chót do Vladimir Putin đề ra để chiếm trọn vùng Donbass, quân Nga lại bị sụp đổ trên toàn mặt trận đông bắc. Viện Nghiên cứu Chiến tranh nhận thấy lực lượng Ukraine tiến sâu được 70 kilomet ở một số nơi, từ 06/09 giành lại được trên 3.000 cây số vuông lãnh thổ, nhiều hơn số đất mà quân Nga chiếm được từ tháng Tư. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksiy Reznikov tuyên bố không thể đàm phán trước khi tái lập chủ quyền trên toàn bộ đường biên giới cũ, kể cả Donbass và Crimea ; Nga phải trả giá cho việc phá hoại và chịu trách nhiệm về những tội ác.

"Lễ hội thời dịch hạch" trong nỗi hoang mang

Trong khi quân Nga phải chạy trối chết, tối thứ Bảy Vladimir Putin khai mạc "vòng đu quay lớn nhất Châu Âu" cao 140 mét, thủ đô nước Nga rực sáng pháo bông mừng kỷ niệm 875 năm - một cảnh được tác giả bài viết mượn tạm tựa một vở kịch của Pushkin để mô tả : "Lễ hội thời dịch hạch". Âm nhạc tưng bừng, đám đông vô tư trong cái nóng mùa hè...

Nhưng từ nhiều ngày qua, chính quyền thử thăm dò khả năng tổng động viên, trên mạng xã hội phe cứng rắn tỏ ra sốt ruột. Theo Les Echos, sở dĩ có những lời đả kích dữ dội, rất nhiều khả năng là đã được một số phe nhóm ngành an ninh (siloviki) bật đèn xanh. Còn cơ quan tuyên truyền bối rối chẳng biết nói gì. Trong những tháng qua họ liên tục ca ngợi những bước tiến của "quân giải phóng" Nga, nay chỉ biết lặp đi lặp lại "đừng hoang mang" - cho thấy bắt đầu hoảng sợ. Một dấu hiệu khác : việc tổ chức "trưng cầu dân ý" bị hoãn lại vô thời hạn. Nhận thấy gió đã xoay chiều, Margarita Simonian, giám đốc Russia Today lâu nay đòi hủy diệt toàn bộ Ukraine và tiêu diệt phát-xít, dịu giọng kêu gọi hòa hợp hòa giải.

Đối với nhà sử học quân sự Michel Goya, khi tiến hành cùng lúc hai chiến dịch quy mô, quân đội Ukraine thực sự tỏ ra hiệu quả. Sau sáu tháng, họ đã tích tụ được kinh nghiệm cộng với quyết tâm bảo vệ đất nước. Vũ khí phương Tây (giàn phóng rốc-kết Himars, đại bác PzH-2000, đại pháo Caesar…) cũng đóng vai trò rất đáng kể trong việc tiêu hủy các kho đạn của địch. Đa số nhà phân tích không hề hình dung ra một sự đảo ngược tình thế như vậy ở giai đoạn này của cuộc chiến.

Bước ngoặt của cuộc chiến

Nhưng quan trọng là khả năng của Kiev huấn luyện được hàng mấy chục ngàn chiến sĩ và củng cố các đơn vị tác chiến đã mệt mỏi, còn Nga không làm được. Chiến thắng của Ukraine cho thấy những điểm yếu to lớn của quân đội Nga. Những đội quân tinh nhuệ đã kiệt lực, được thay bằng tân binh chiến đấu kém hơn, không có khả năng tổ chức những đợt tấn công lớn như vậy. Và tình báo thì quá tệ, Nga không hay biết gì trong khi Ukraine tập trung 5 đến 6 lữ đoàn (từ 10.000 đến 15.000 quân) và nhiều phương tiện quân sự trong vùng.

Cuộc phản công diễn ra trong lúc Nga và các đồng minh (Trung Quốc, Ấn Độ, Mông Cổ, Syria…) tập trận lớn ở Viễn Đông, huy động nhiều sĩ quan cao cấp và vũ khí. Ông Goya không chắc các sĩ quan này và nhất là Vladimir Putin ý thức được sự yếu kém của quân đội mình. Quân Nga và ly khai không thể có quyết tâm bằng những chiến binh vệ quốc Ukraine. Nếu có khả năng tổ chức những cuộc tấn công như vậy trong dài hạn, chiến thắng sẽ trong tầm tay Kiev. Theo ông Goya, đa số các nhà quan sát đã đánh giá quá cao sức mạnh của Nga và coi thường khả năng của Ukraine.

Các báo Pháp hôm nay đều coi trận đánh Kharkiv là một bước ngoặt. Le Figaro ghi nhận, người ta không ngớt ngạc nhiên về những diễn biến của cuộc chiến. Thủ đô Ukraine được cho là sẽ nhanh chóng thất thủ, nhưng Volodymyr Zelensky đã chống chọi được, đoàn quân đông đảo của Putin đã phải triệt thoái khỏi Kiev và Kharkiv. Donbass tưởng như mất hẳn sau khi Severodonetsk bị chiếm, nhưng rồi Ukraine đã phản công… Nếu kể thêm việc tái chiếm đảo Rắn, đánh chìm soái hạm Moskva xuống đáy biển, bắn hỏa tiễn sang Crimea thì "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Vladimir Putin đã biến thành cơn ác mộng.

Ukraine có thể chiếm lại được tất cả những lãnh thổ đã mất

Trong bài xã luận, Libération nhận định "tất cả đều có thể". Trái với hy vọng của Putin, vũ khí phương Tây tiếp tục được đưa đến. Mới tuần trước, Hoa Kỳ loan báo một đợt viện trợ mới trong đó có việc chuyển giao ngay một số khí tài. Thời điểm là rất quan trọng : Ukraine cần giành được thêm nhiều chiến thắng trước mùa đông lạnh giá. Về tâm lý, không ít lính Nga có lẽ cũng băn khoăn trước viễn cảnh phải trải qua một mùa đông thứ hai dưới hỏa lực Ukraine, trong khi được hứa hẹn chỉ là một chiến dịch chớp nhoáng.

Xã luận của La Croix nhấn mạnh, làm thế nào lại không ủng hộ một quốc gia, một nền dân chủ đã chiến đấu dũng cảm như thế chống lại một chế độ như Putin, đã kéo quân sang xâm lược bất chấp luật pháp quốc tế ? Sự can dự ngày càng nhiều của Hoa Kỳ làm thay đổi hẳn thế trận, chính phủ Pháp cũng viện trợ vũ khí và hỗ trợ Kiev theo nhiều dạng thức. Nhưng bên cạnh đó còn ảnh hưởng của dư luận, khi giá khí đốt tăng vào mùa đông tới cộng thêm lạm phát, nên càng cần phải đứng vững bên cạnh người Ukraine. Bài xã luận của Le Figaro cũng cho rằng cùng với chiến dịch phản công của Kiev, cần có một đợt huy động mới từ phương Tây – lực lượng của Volodymyr Zelensky xứng đáng với lòng tin ấy.

Nhưng nếu thua đau, Vladimir Putin sẽ phản ứng như thế nào ? Libération lo ngại ông ta có thể điên cuồng trả thù, và như vậy cần phải thật nhanh chóng hỗ trợ Kiev, để tất cả những hy sinh lâu nay không phải là vô ích. Chuyên gia Michel Goya cũng cho rằng Ukraine có khả năng tái chiếm toàn bộ những lãnh thổ đã mất, nhưng câu hỏi lớn là thái độ của Nga. Putin rất khó chấp nhận việc bại trận. Moskva có thể ra lệnh tổng động viên dù phức tạp về cả phương tiện lẫn chính trị. Cuộc chiến này, hoặc có thể dẫn đến việc thay đổi chế độ, hoặc biến thành chiến tranh tổng lực với một Nhà nước hung hăng hơn.

Merci Madame, nữ hoàng trọn đời phục vụ nước Anh

Nhìn sang Anh quốc, tất cả các báo đều dành rất nhiều trang cho những bài viết về cuộc đời nữ hoàng Elizabeth II, tang lễ của nhân vật được thần dân yêu mến nhất trong hoàng gia, vai trò của tân vương Charles III, các nhân vật hoàng tộc, những đảo lộn và thách thức sắp tới…

Bài "Merci, Madame" trên Les Echos nhắc đến cuốn sách kinh điển của nhà sử học Mỹ Barbara Tuchman về Đệ nhất Thế chiến, mang tựa đề "The Guns of August" (Những khẩu đại bác tháng Tám). Tác phẩm này mở đầu bằng một chương mô tả cụ thể chi tiết tang lễ vô cùng long trọng của quốc vương Edouard VII ở Luân Đôn năm 1910. Toàn bộ vua chúa, nguyên thủ Châu Âu cũng như thế giới đều có mặt để tiễn đưa người con của nữ hoàng Victoria. Thời đó, Châu Âu là trung tâm thế giới, và Anh quốc là trung tâm Châu Âu.

Năm 2022, Châu Âu không còn là trái tim của thế giới và nước Anh từ bảy thập niên năm qua là một quốc gia trên đà đi xuống - một cường quốc bậc trung đã đánh mất tư cách đế quốc, vẫn đang tìm kiếm một vai trò. Elizabeth đệ nhị trong 70 năm trị vì không thể kìm hãm được đà này, nhưng bà đã hoàn thành nhiệm vụ một cách hoàn hảo với phẩm cách, sự duyên dáng, khiêm nhường, đồng cảm, và ý thức trách nhiệm cao độ. Người ta chỉ có thể làm tốt khi yêu công việc, và Elizabeth II đã đóng trọn vai trò nữ hoàng, một hòn đá tảng, một ngọn đèn pha vững chắc của đất nước. Thank you Ma'am.

Thụy My

Ukraine chiếm lại được thành phố chiến lược miền đông Izyum

Trọng Thành, RFI, 12/09/2022

Chính quyền Kiev khẳng định đã giành được thêm nhiều thắng lợi trong cuộc chiến chống lại quân đội Nga tại miền đông và miền nam Ukraine. Quân đội Ukraine lấy lại được thành phố chiến lược Izyum, tỉnh Kharkiv, vốn bị quân Nga kiểm soát từ cuối tháng 3/2022.  

Lính Ukraine đến gần một xe tăng Nga bị bị phá hủy trong cuộc chiến ở vùng Kharkiv, Ukraine, 11/09/2022. AP

Theo AFP, trong một thông báo hàng ngày vào tối hôm qua, 11/09/2022, ngày thứ 200 của chiến tranh, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảm ơn các lực lượng vũ trang Ukraine đã "giải phóng hàng trăm thành phố, làng mạc, mới đây, nhất là Balakliya, Izium và Kupiansk". Sáng hôm nay, 12/09, quân đội Ukraine thông báo, các lực lượng vũ trang nước này đã chiếm lại thêm "hơn 20 địa điểm khác" tại hai vùng Kharkiv và Donetsk riêng trong vòng 24 giờ qua.  

Trong một thông báo khác, tư lệnh quân đội Ukraine, tướng Valeri Zaloujny cho biết, kể từ chiến dịch phản công đầu tháng 9 cho đến nay, quân đội Ukraine đã lấy lại được tổng cộng hơn 3.000 km² lãnh thổ, và tại một số khu vực quân Ukraine chỉ còn "cách biên giới với Nga khoảng 50 km".   

Về phần mình, hôm qua chính quyền Nga lần thứ hai thừa nhận phải lui quân, theo tường trình của thông tín viên Paul Gogo từ Moskva :  

"Không có tuyên bố chính thức nào, không có lời giải thích nào về những gì giống như một cuộc tháo chạy trong hỗn loạn của quân đội Nga ở khu vực Kharkiv. Tuy nhiên, một bản đồ do Bộ Quốc phòng Nga công bố hôm Chủ nhật cho thấy rõ các vùng lãnh thổ mà quân đội nước này đã bị buộc phải rời bỏ trong những ngày gần đây. Đây là lần thứ hai Nga thừa nhận việc tháo lui.

Hôm thứ Bảy, Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã tập hợp các lực lượng tại khu vực Donetsk, thủ phủ của vùng Donbass, vùng lãnh thổ mà Nga không thể để mất. Lời lẽ thông báo được đưa ra với ngụ ý rằng việc rút quân đã được trù tính từ trước. Tuy nhiên, tình hình hiện nay có vẻ khó khăn đối với Moskva. Nga vừa mất thêm nhiều vùng. 

Cùng lúc đó, chính quyền Nga cũng đang cố gắng thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế vào nguy cơ do các vụ bắn phá gần nhà máy điện hạt nhân Zaporijia gây ra. Moskva cáo buộc Kiev là thủ phạm. Đây cũng là một cách để xua tan tình hình khó khăn của Nga tại vùng Kherson, cách đó không xa. Theo một nguồn tin Nga được một số phương tiện truyền thông nói tiếng Nga loan tải, việc tổ chức trưng cầu dân ý về vấn đề sát nhập các khu vực bị chiếm đóng ở miền nam Ukraine vào Nga không còn là chủ đề thời sự hiện tại".  

Trọng Thành

**********************

Quân Nga bị 'áp đảo 1 chọi 8' khi Ukraine phản công ở Kharkiv

Merlyn Thomas, BBC, 12/09/2022

Các lực lượng Ukraine trong cuộc phản công hồi tuần trước ở khu vực Kharkiv có số lượng đông áp đảo phía Nga với tỷ lệ 8-1, quan chức cao cấp của Nga ở vùng bị chiếm đóng cho biết.

Ukraine nói họ đã tái chiếm được 20 ngôi làng ở Kharkiv hôm Chủ Nhật

Ông Vitaly Ganchev nói với kênh truyền hình Nga rằng quân đội Ukraine đã chiếm các ngôi làng ở phía bắc và đột phá qua biên giới vào Nga.

Ukraine cho biết họ đã giành lại quyền kiểm soát trên 3.000 km vuông lãnh thổ với cuộc phản công có thể coi là bước đột phá trong cuộc chiến kéo dài tới nay đã sáu tháng.

BBC không thể xác minh những số liệu này.

Quân đội Ukraine cho biết họ đã chiếm lại 20 ngôi làng chỉ trong 24 giờ qua, trong đợt tiếp tục phản công ở miền đông bắc đất nước.

Các quan chức quốc phòng Anh cho rằng những thành công của quân đội Ukraine sẽ có "ý nghĩa quan trọng" đối với việc xây dựng kế hoạch hoạt động tổng thể của Nga.

Tuy nhiên, phát ngôn viên Điện Kremlin nói bất kể tình hình, các chiến dịch tại Ukraine sẽ vẫn được tiếp tục thực hiện "cho tới khi mọi nhiệm vụ được đặt ra lúc ban đầu" được hoàn tất.

Nga nói các lực lượng của họ đã tiến hành những vụ tấn công vào các vùng mà Ukraine vừa mới chiếm lại.

Trong số những mục tiêu đó gồm cả Izyum và Kupiansk, nơi mà quân Ukraine lấy lại được trong hôm thứ Bảy.

Nga đáp trả bằng hỏa tiễn

Nga xác nhận đã rút quân khỏi hai thị trấn này nhưng nói đây là một phần của công việc tập kết các đơn vị cho mục tiêu "tăng cường cho mặt trận Donetsk".

Nga bị cáo buộc là đã nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng dân sự để trả thù cho những thất bại trên chiến trường.

Moscow đáp trả trong Chủ Nhật bằng việc tiến hành một làn sóng tấn công tên lửa khắp Ukraine, khiến nguồn điện bị cắt.

Các vụ mất điện được cho là đã ảnh hưởng đến hàng triệu người ở các vùng Kharkiv và Donetsk. Thị trưởng thành phố Kharkiv cho biết hiện tại nguồn điện đã được khôi phục.

Ông Ihor Terekhov gọi đây là một nỗ lực trả thù thấp hèn và vô đạo đức đối với những thành công mới đây của quân đội Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksii Reznikov, cho biết ưu tiên hiện nay là đảm bảo an toàn cho các vùng lãnh thổ đã tái chiếm được trong một tuần tiến quân nhanh chóng vào vùng Kharkiv.

Quân đội Nga dường như đã bỏ lại một lượng lớn thiết bị và đạn dược khi rút khỏi các khu vực họ đã nắm giữ kể từ những tuần đầu tiên nổ ra cuộc chiến.

Một hãng sản xuất xe tăng chiến đấu của Nga đã chuyển sang hoạt động "suốt ngày đêm" sau những thất bại này, theo nội dung các bài tường thuật.

Tin tức nói công nhân tại nhà máy Uralvagonzavod ở Nizhny Tagil, hãng sản xuất xe bọc thép lớn nhất của Nga, không được phép đi nghỉ phép do "nhu cầu sản xuất".

Merlyn Thomas

Nguồn : BBC, 12/09/2022

**********************

Quân Nga tháo chạy, Moskva phóng tên lửa phá hủy mạng lưới điện nước ở miền đông Ukraine

Thùy Dương, RFI, 12/09/2022

Trong khi quân đội Nga đang phải tháo chạy khỏi nhiều nơi ở miền đông và đông bắc Ukraine, ngay tối hôm 11/09/2022, Moskva đã cho phóng nhiều tên lửa nhằm phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự chiến lược, nhất là hệ thống điện và nước của nhiều thành phố nơi quân Nga thất trận, gây mất điện diện rộng ở miền đông Ukraine.

Lực lượng cứu hỏa Ukraine dập lửa sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào một trạm điện ở Kharkiv, Ukraine, ngày 11/ 9/2022. AP - Kostiantyn Liberov

Một trong những vùng bị ảnh hưởng nhiều nhất là Kharkiv, mà Kiev tuyên bố đã giải phóng khỏi quân xâm lược. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky giận dữ gọi đó là hành vi "khủng bố" của Nga. Trong khi đó, Oleg Nikolenko, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Ukraine, xem đó là "một hành động vô vọng sau những mất mát vô cùng lớn của quân Nga và sau vụ Nga phải rút quân khỏi miền đông Ukraine". 

Từ Kiev, thông tín viên Stéphane Siohan cho biết thêm chi tiết :

"Tối Chủ Nhật (11/09), 11 tên lửa hành trình của Nga được phóng đi từ biển Caspian và rơi xuống các thành phố ở miền đông bắc và miền đông Ukraine. Những hỏa tiễn này nhắm đến các nhà máy điện và mạng lưới cơ sở hạ tầng cung cấp nước. Và thế là Kharkiv, thành phố trước chiến tranh có 1,5 triệu dân, đột ngột chìm trong bóng tối, chuyện tương tự cũng đã xảy ra ở các thành phố Sumy, Dnipro, Poltava, Kremenchuk, Zaporijjia, cũng như tại Kramatorsk ở vùng Donbass.

Ngay trong đêm qua, muộn hơn một chút, mạng lưới điện đã phần nào được khôi phục trở lại tại Sumy, Poltava và Dnipro, trong khi đó tại Kharkiv, một nhân viên đã thiệt mạng trong vụ oanh kích nhắm vào nhà máy điện của thành phố.

Tổng cộng, 9 triệu người, tức là một phần tư dân số Ukraine, đã bị mất điện và mất nước. Theo luật quốc tế, tấn công vào các cơ sở hạ tầng dân sự bị xem là một tội ác chiến tranh. Thông tin vụ tấn công mới này đã làm cho rất nhiều người Ukraine bất bình trong khi mùa thu và mùa đông đang đến, và cũng gây nguy hiểm cho cả các bệnh viện.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng đã phản ứng rất gay gắt. Tối hôm qua, ông tuyên bố : nếu phải lựa chọn giữa việc không có khí đốt, không có ánh sáng, không có nước và không có các người (ý nói đến quân Nga), thì chúng tôi muốn không có các người hơn".

Thùy Dương

************************

Ukraine liên tiếp chiến thắng, Nga phải rút quân về bảo vệ vùng Donetsk ly khai

Thu Hằng, RFI, 11/09/2022

Cục diện chiến tranh đang thay đổi ở miền đông và đông bắc Ukraine. Sau thông báo chiếm lại được hơn 30 địa phương, trong đó có nhiều thành phố chiến lược, ngày 11/09/2022, quân đội Ukraine cho biết đã giải phóng được khoảng 3.000 km 2 lãnh thổ kể từ đầu tháng 09.

Xác xe bọc thép bị phá hủy trên một con đường ở Balakliya, vùng Kharkiv, ngày 10/09/2022. AFP - JUAN BARRETO

Trước đó, theo phát biểu của tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaloujny, quân Nga đã lựa chọn đúng khi rút lui vì "ở Ukraine, không có chỗ cho những kẻ chiếm đóng". Quân đội Ukraine tiếp tục đà tiến, chiếm lại nhiều địa phương chiến lược ở vùng Kharkiv, từ Kupiansk đến Izium, thậm chí đang mở rộng chiến tuyến vùng Donbass.

Thông tín viên Stéphane Siohan tại Kiev tường thuật :

"Hoan hô những chàng trai, cô gái ở vùng Kharkiv, các bạn còn nhanh hơn cả mạng 4G của chúng tôi". Nhà cung cấp dịch vụ di động Kyivstar đã đăng thông điệp này trên mang Twitter gửi đến quân nhân Ukraine tối thứ Bẩy (10/09).

Suốt cả ngày, người dân Ukraine dán mắt lên màn hình, cố theo dõi đà tiến từ thành phố này sang thành phố khác của quân đội trong khi các thông báo liên tục vang lên : "Kupiansk thất thủ". Rồi rất nhanh sau đó là Izium, ngã ba giữa Kharkiv và vùng Donbass, cũng đã được giải phóng. Thế nhưng, lực lượng Ukraine vẫn tiếp tục đà tiến ở bên kia sông Oskil, về phía Donbass. Các trận giao tranh diễn ra ở Lyman, nằm ở vùng Donetsk.

Và đến cuối ngày, ông Andriy Yermak, người đứng đầu văn phòng tổng thống ở Kiev, đã đăng trên Twitter hình một con cáo. Con cáo là biểu tượng của Lyssytchansk. Thành phố công nghiệp nằm ở vùng Donbass này đã bị quân Nga chiếm từ đầu mùa hè và các trận giao tranh diễn ra hôm thứ Bẩy quanh thành phố này.

Chủ Nhật 11/09 sẽ là ngày đầy sự kiện. Dù sao quân đôi Nga đã chính thức rút khỏi Izium. Đây là thất bại quân sự lớn nhất của Moskva ở Ukraine kể từ khi Kiev phản công từ tháng 04".

Ngày 11/09, tròn 200 ngày quân Nga xâm chiếm Ukraine, Bộ tổng tham mưu Ukraine cho biết là "quá trình giải phóng các phần lãnh thổ tại các huyện ở Kupiansk và Izium trong vùng Kharkiv đang diễn ra". Trước đó, phía Nga thông báo đã "rút" quân đóng "ở các vùng Balakliya và Izium" để tăng cường cho lực lượng quanh vùng Donetsk, vùng đất hiện do quân ly khai thân Nga kiểm soát.

Ở miền nam, tình hình nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia tiếp tục gây lo ngại. Ngày 11/09, Kiev thông báo lò phản ứng số 6 và cũng lò phản ứng cuối cùng trong nhà máy điện hạt nhân đã "bị cắt kết nối với mạng lưới điện" và ngừng hoạt động. Tập đoàn Energoatom ra thông cáo cho biết "các biện pháp chuẩn bị đang được tiến hành để làm lạnh lò phản ứng".

Ukraine không tin vào khả năng đàm phán với Nga

Chính quyền Ukraine tái khẳng định không thể đàm phán được với Moskva vì hiện giờ "không ai tin" vào chính quyền Nga, theo phát biểu hôm 09/09 của tổng thống Zelensky tại hội nghị hàng năm Yalta European Strategy (YES). Trước đó, trả lời phỏng vấn tuần báo Pháp Le Journal du Dimanche, ngoại trưởng Ukraine gọi tổng thống Nga Putin là "kẻ nói dối". "Kinh nghiệm đã chỉ cho chúng tôi rằng cách đàm phán tốt nhất với Putin, đó là chiến trường".

Theo một trang thông tin Ukraine, được Le Monde trích dẫn, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhắc đến khả năng nối lại đàm phán hòa bình với tổng thống Zelensky trong chuyến công du Kiev hôm 09/09.

Thu Hằng

**********************

Nga thông báo "dồn quân" về Dotnesk : Triệt thoái chiến lược hay bại trận ?

Minh Anh, RFI, 11/09/2022

Tại vùng Donbass, quân đội Ukraine dường như đã chiếm lại được nhiều địa phương trong vài giờ qua. Đà tiến quân nhanh này buộc Bộ Quốc phòng Nga hôm 10/09/2022 thông báo "rút" các lực lượng hiện diện tại vùng Balakliya và Izyum, miền nam vùng Kharkiv (phía đông Ukraine) nhằm "chi viện" cho vùng Donetsk. Chính quyền thân Nga ở Kherson, miền nam Ukraine cũng kêu gọi người dân sơ tán. 

Xe thiết giáp Nga bị bỏ lại đằng sau ở vùng Kharkiv trước đà tiến của lực lượng Ukraine. Ảnh do cơ quan báo chí Quân đội Ukraine công bố ngày 11/09/2022 via Reuters – Armed Forces of Ukraine

Theo Moskva, đây là một cuộc rút quân có tính toán. Tuy nhiên, các hình ảnh đầu tiên đến từ các chiến trường cho thấy điều ngược lại, nhiều phương tiện bị bỏ rơi. Paul Gogo, thông tín viên đài RFI tại Moskva, ghi nhận một bầu không khí hoảng loạn trên các kênh truyền thông ủng hộ điện Kremlin. 

"Ít ra có thể nói là những người ủng hộ một đường lối cứng rắn tại Ukraine, vào cuối tuần này, đặc biệt tỏ ra cuống cuồng tại Nga. Khắp nơi, trên các kênh của mạng xã hội Telegram, người ta có thể thấy nhiều tuyên bố hốt hoảng từ phía những phe tuyên truyền có mặt trên thực địa. Một số người thừa nhận một thất bại nghiêm trọng cho quân đội Nga, nhưng số khác thì vẫn bám theo các phát biểu chính thức từ chính quyền. 

Bộ Quốc Phòng Nga, tối thứ Bảy, 10/09, cho biết là đã ra quyết định dồn quân về vùng Donetsk để đáp trả các cuộc tấn công từ Ukraine. Tóm lại, Nga muốn người ta tin rằng đây là một cuộc rút lui có kiểm soát. Điều này trái ngược với nhiều hình ảnh các phương tiện vận chuyển và đạn dược bị bỏ lại phía sau trong đợt rút lui này. 

Bà Margarita Simonian, tổng biên tập hiếu chiến của kênh truyền thông Nga Russia Today, từ nhiều tháng qua đòi hủy diệt toàn bộ Ukraine, hôm qua kêu gọi một tình hữu nghị giữa hai nước. 

Tổng thống nước cộng hòa ly khai Donetsk, Denis Pouchiline, đăng một đoạn video ngắn được ghi lại từ xe ô tô, thừa nhận một tình thế khó khăn. Về phần mình, ông Vladimir Putin, đã dành cả ngày ở Moskva. Thứ Bảy 10/09, thủ đô nước Nga mừng sinh nhật lần thứ 875, xa rời với chiến sự."

Minh Anh

**************************

Chiến dịch Kharkiv : Ukraine nói đã tái chiếm gần 3000 km vuông từ tay Nga

BBC, 11/09/2022

Quân đội Ukraine cho biết các lực lượng của họ đã chiếm lại được hơn 3.000 cây số vuông trong một cuộc phản công nhanh ở miền đông Ukraine.

Một người lính Ukraine đứng cạnh chiếc xe của quân đội Nga - có ký hiệu chữ Z trên xe - tại Kharkiv hôm thứ Sáu

Sự tiến quân đáng kể, nếu được xác nhận, đồng nghĩa với việc các lực lượng của Kyiv đã chiếm lại được diện tích rộng gấp ba lần so với diện tích họ đã nêu trong vòng chỉ mới hơn 48 giờ đồng hồ.

Vào tối thứ Năm, Tổng thống Zelensky nêu con số 1.000 cây số vuông và sau đó là 2.000 cây số vuông vào tối thứ Bảy.

BC không thể xác minh các số liệu Ukraine đưa ra, và các phóng viên không được phép tiếp cận các khu vực chiến tuyến.

Hôm thứ Bảy, với cuộc phản công ở phía đông, ​​quân đội Ukraine đã tiến vào các thị trấn đóng vai trò tiếp tế quan trọng mà Nga nắm giữ là Izyum và Kupiansk.

Tuy nhiên, các quan chức quốc phòng Anh cảnh báo rằng giao tranh vẫn tiếp diễn bên ngoài các thị trấn đó. Và các quan chức ở Kyiv cho biết các lực lượng Ukraine vẫn đang chiến đấu để giành quyền kiểm soát một số khu dân cư xung quanh Izyum.

Bộ Quốc phòng Nga xác nhận các lực lượng của họ đã rút khỏi Izyum và Kupiansk, điều mà họ nói là sẽ cho phép các lực lượng của họ "tái nhóm" trong vùng lãnh thổ mà phe ly khai được Moscow hậu thuẫn đang nắm giữ.

Bộ Quốc phòng Nga cũng xác nhận việc rút quân khỏi thị trấn quan trọng thứ ba là Balaklyia, nhằm "tăng cường các nỗ lực" trên mặt trận Donetsk. Lực lượng Ukraine đã tiến vào thị trấn này hôm thứ Sáu.

Đồng thời, người đứng đầu chính quyền do Nga lập nên ở khu vực Kharkiv khuyến cáo người dân sơ tán sang Nga "để giữ mạng sống".

Đoạn video chưa được kiểm chứng đăng trên mạng xã hội cho thấy cảnh xe cộ xếp hàng dài tại các cửa khẩu biên giới. Tỉnh trưởng khu vực biên giới Belgorod ở Nga, Vyacheslav Gladkov, cho biết "hàng nghìn" người đã vượt biên sang Nga.

Ông Gladkov hôm thứ Bảy nói rằng những người nhập cảnh vào Nga sẽ được cung cấp dịch vụ ăn uống, sưởi ấm và hỗ trợ y tế lưu động.

Tốc độ của cuộc phản công đã khiến người Nga mất cảnh giác, và nhà lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov - một người ủng hộ trung thành của Tổng thống Vladimir Putin - có vẻ như đang đặt câu hỏi về việc Nga rút lui.

Trong một thông điệp đăng trên Telegram, ông Kadyrov cho biết nếu không có gì thay đổi trong vận may của Nga thì ông sẽ buộc phải chất vấn, đòi lãnh đạo đất nước giải thích tình hình.

Nhưng Nga vẫn nắm giữ khoảng một phần năm Ukraine, và không mấy ai nghĩ đến chuyện cuộc chiến sẽ nhanh chóng kết thúc. Bản thân ông Kadyrov khẳng định "Nga sẽ thắng" và "vũ khí của NATO" sẽ bị "nghiền nát".

Quân Ukraine chiếm lại một số vùng trong cuộc phản công tại Kharkiv. Vùng xanh : Quân Ukraine tái chiếm. Hình bên trái là tình thê ngày 6/9, hình bên phải là cục diện hôm 10/9

Các bước tiến của Ukraine - nếu duy trì được - sẽ là những thay đổi quan trọng nhất nơi chiến tuyến kể từ khi Nga rút khỏi các khu vực xung quanh Kyiv vào tháng Tư.

Kupiansk đóng vai trò là cồng tiếp vận chính ở phía đông của Nga và việc mất đi Izyum - nơi Moscow đã dành hơn một tháng để cố gắng chiếm lấy hồi đầu cuộc chiến - sẽ được coi là một sự sỉ nhục lớn đối với Tổng thống Vladimir Putin.

Theo một chuyên gia quân sự, cuộc tiến công này đánh dấu lần đầu tiên kể từ sau Thế chiến thứ hai, toàn bộ đơn vị của Nga đã bị mất tích.

Những chiến lợi phẩm thu được cũng sẽ được coi là một dấu hiệu cho thấy quân đội Ukraine có khả năng giành lại phần lãnh thổ đã bị chiếm đóng - điều rất quan trọng trong lúc Kyiv tiếp tục yêu cầu các đồng minh phương Tây cứng rắn hỗ trợ quân sự.

Ngoại trưởng Ukraine, Dmytro Kuleba, cho biết những diễn biến mới nhất cho thấy lực lượng của nước này có thể kết thúc cuộc chiến nhanh hơn nếu có thêm nhiều vũ khí phương Tây hơn.

Hôm thứ Bảy, các quan chức quốc phòng Anh cho rằng phần lớn diện tích bị chiếm lại chỉ do người Nga "nắm giữ một chút".

Ukraine tiến hành phản công ở phía đông vào đầu tuần này, trong khi sự chú ý của quốc tế đang tập trung vào một cuộc tiến công dự kiến ​​gần thành phố Kherson ở miền nam.

Các nhà phân tích tin rằng Nga đã điều chuyển một số binh sĩ dày dạn kinh nghiệm nhất của mình đến bảo vệ thành phố.

Tuy nhiên, cùng với việc giành được vị thế ở phía đông, Ukraine cũng đang đạt được lợi thế ở phía nam, một quan chức cho biết.

Nataliya Gumenyuk, người phát ngôn của Bộ chỉ huy phía nam của quân đội Ukraine, cho biết họ đã tiến "từ hai đến vài chục km" dọc theo mặt trận đó.

Nhưng tin tức nói các lực lượng Nga đang chiến đấu ở mặt trận phía nam rút về các vị trí phòng thủ, và binh lính Ukraine đã phải đối mặt với sự kháng cự nặng nề kể từ khi cuộc tấn công bắt đầu.

Tại Kharkiv, một người thiệt mạng và một số ngôi nhà bị hư hại vào thứ Bảy khi tên lửa Nga tấn công thành phố, theo các quan chức địa phương.

Trong một diễn biến khác, cơ quan quản lý năng lượng của Ukraine, Energoatom, cho biết lò phản ứng cuối cùng tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga chiếm đóng đã ngừng hoạt động và không phát điện.

Lò phản ứng này đã tự tạo ra năng lượng cho nhà máy trong ba ngày - nó ngừng hoạt động khi nguồn điện bên ngoài được khôi phục.

Hãng điều hành Ukraine cho biết để ngăn chặn việc có thể xảy ra tình huống trường hợp khẩn cấp, cần phải tạm dừng hoạt động bắn phá nhắm vào các đường dây điện nối nhà máy với lưới điện quốc gia.

Nguồn : BBC, 11/09/2022

Nga thừa nhận thất trận và gửi quân tăng viện đến miền đông Ukraine

Thu Hằng, RFI, 10/09/2022

Quân Nga cho biết hàng phòng thủ đã bị chọc thủng một phần ở chiến tuyến đông nam Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine và buộc phải gửi quân tăng viện. Ngày 09/09/2022, một quan chức ly khai thừa nhận quân đội Ukraine tiến "rất rõ và nhanh" và đã chiếm lại nhiều vùng đất do Nga chiếm đóng ở vùng biên giới.

Binh sĩ Ukraine trên một chiếc xe bọc thép gần vùng Bakhmout, ngày 07/09/2022. © AMMAR AWAD/Reuters

Truyền thông Nga đăng nhiều đoạn video cho thấy quân đội Nga triển khai quân về hướng Kharkiv, rất nhiều xe bọc thép, lựu pháo, xe tải chạy trên những con đường không được nêu địa danh.

Còn tại làng Grakove, gần Kharkiv, được quân Ukraine chiếm lại cách đây hai ngày, phóng viên của AFP chứng kiến cảnh hoang tàn đổ nát cho thấy mức độ bạo lực của các cuộc tấn công. Cảnh sát khai quật hai thi thể, có thể là nạn nhân tội ác chiến tranh Nga. Một người đàn ông 61 tuổi, một trong số những cư dân hiếm hoi còn ở lại Grakove, kể lại với AFP là "tình hình rất đáng sợ, bom nổ khắp nơi".

Ngày 10/09, Ukraine cho biết đã chiếm thêm được thành phố Kupians, ở miền đông. Đây là một địa điểm chiến lược, bị rơi vào tay quân Nga từ nhiều tháng qua. Còn ở mặt trận miền nam, quân đội Ukraine đã tiến sâu thêm vài chục kilomet vào các vùng bị quân Nga chiếm đóng. Kể từ đầu cuộc phản công, Ukraine đã chiếm lại được hơn 30 địa phương, theo thông báo tối 09/09 của tổng thống Volodymyr Zelensky.

Trả lời RFI ngày 09/09, tướng Jérôme Pellistrandi, thuộc Tạp chí Quốc Phòng Pháp, phân tích đà phản công của Ukraine :

"Chủ yếu đó là nhờ các loại vũ khí của pháo binh với hệ thống pháo phản lực HIMARS nổi tiếng của Mỹ cho phép nhắm đến những mục tiêu cách xa đến 80 km và pháo tự hành Caesar mà Pháp cung cấp.

Ngoài ra còn phải kể đến cả một kênh tình báo với những máy bay không người lái giúp thu thập thông tin vô cùng chính xác và hiệu quả. Có thể thấy là những công cụ này cho phép Ukraine nắm lại ưu thế trên thực địa và buộc quân Nga phải chuyển sang thế thủ. Quân Ukraine đánh vào những địa điểm được gọi là "cấp thứ 2", có nghĩa là hậu phương của Nga, nơi đặt những kho hậu cần nhiên liệu, đạn dược và các sở chỉ huy.

Chúng ta thấy là các cuộc phản công của Ukraine đã được chuẩn bị rất kỹ với việc sử dụng các loại vũ khí cho phép bắn sâu vào khu vực do quân Nga kiểm soát và, nhờ vào khả năng ngắm chính xác mục tiêu và tình báo hiệu quả, còn cho phép vô hiệu hóa quân Nga. Đó là điều đang diễn ra. Có vẻ như quân Ukraine đang chiếm lại nhiều vùng đất từ tay đối thủ Nga".

Ukraine cần ít nhất 350 tỉ đô la để tái thiết đất nước vì Nga gây chiến

Cuộc chiến do Nga phát động gây thiệt hại khổng lổ cho Ukraine. Theo thẩm định được chính phủ Ukraine, Ủy Ban Châu Âu và Ngân Hàng Thế Giới nêu trong thông cáo chung ngày 09/09, chính quyền Kiev cần "ít nhất 350 tỉ đô la nếu cuộc chiến chấm dứt hôm nay (09/09)" để tái thiết đất nước và hỗ trợ nền kinh tế. 350 tỉ đô la tương đương với 1,5 lần GDP của Ukraine trong năm 2021. Gần 1/3 số tiền này phải được tháo khoán để đáp ứng những nhu cầu khẩn cấp nhất trong ba năm tới.

Cũng trong ngày 09/09, Liên Hiệp Châu Âu đã thông qua đợt viện trợ thứ hai, 5 tỉ euro, thông qua hình thức cho vay, trong khuôn khổ gói viện trợ trị giá 9 tỉ euro cho Ukraine trong năm 2022. Gói viện trợ này được chủ tịch Ủy Ban Châu Âu thông báo trong tháng Năm này.

Thu Hằng

Nguồn : RFI, 10/09/2022

***********************

Ukraine giành lại Izyum trên đường phản công còn Nga nói 'rút quân để phòng thủ Donetsk'

BBC, 10/09/2022

Quân đội Ukraine đã tiến vào thành phố quan trọng Izyum sau khi giành lại thị trấn Kupiansk ở miền đông, còn quân Nga xác nhận họ rút đi để "củng cố mặt trận ở Donetsk".

Lính Ukraine - Ảnh minh họa

Trước đó, quân đội Ukraine đã tiến vào thị trấn Kupiansk, phất cờ ở nhiều công sở.

Balaklyia cũng đã do Ukraine kiểm soát.

Nghi binh thành công ?

Các trang mạng xã hội bình luận nhiều về khả năng nghi binh của phía Ukraine. Họ tuyên bố đánh Kherson nhưng thực ra là tiến quân đẩy Nga ra khỏi các vùng gần Kharkiv.

Theo BBC News và BBC tiếng Ukraine cập nhật tin tức lúc 18g30 Anh, thì nếu giữ được các đô thị này, Ukraine sẽ đạt thắng lợi mang tính cổ vũ to lớn trong cuộc phản công chống Nga xâm lược.

Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky nói trên truyền hình tối thứ Bảy 10/09 rằng quân đội nước ông đã "giải phóng 2000 km2 lãnh thổ" bị Nga chiếm những tháng qua.

Kupiansk là một trung tâm tiếp tế quan trọng cho các lực lượng Nga ở miền đông Ukraine và đã thất thủ một tuần sau cuộc xâm lược hồi tháng Hai.

Nay, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận họ "rút quân khỏi Izyum để tăng cường cho mặt trận Donetsk".

Trước đó, các quan chức quốc phòng Anh cho biết Ukraine đã tiến sâu 50 km (31 dặm) vào lãnh thổ do Nga nắm giữ trước đó.

Bộ Quốc phòng Anh cho biết : "Các lực lượng Nga có thể đã bị bất ngờ".

Trước đó Ukraine đã phát động cuộc phản công ở phía đông vào đầu tuần này, mặc dù quốc tế lại đang tập trung quan tâm vào một cuộc tiến công dự kiến ​​gần thành phố Kherson, miền nam nước này.

Các nhà phân tích tin rằng Nga đã chuyển hướng một số binh sĩ dày dạn kinh nghiệm nhất đến bảo vệ thành phố Kherson.

Quân nhân Ukraine nhìn chiếc xe có chữ Z của Nga bỏ lại, gần Kharkiv

Ở phía đông, giới quan sát cho rằng Ukraine tìm cách chiếm Kupiansk và từ từ bao vây hàng nghìn quân Nga gần thành phố Izyum gần đó.

Phát biểu từ Kyiv trong bài phát biểu hàng đêm, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói các lực lượng của ông đang "trả lại lá cờ Ukraine và sự bảo vệ cho tất cả người dân của chúng tôi".

Phát biểu tại Brussels hôm thứ Sáu, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken nói cuộc tấn công đã "đạt được tiến bộ thực sự".

Ông Blinken nói : "Ukraine đang tiến hành một cách rất cân nhắc với một kế hoạch mạnh mẽ và được hỗ trợ một cách nghiêm túc bởi các nguồn lực mà chúng ta đang cung cấp".

Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock đã đến Kyiv hôm thứ Bảy trong một chuyến thăm bất ngờ, theo bà là để thể hiện cam kết của Berlin đối với quốc phòng Ukraine.

Bà Baerbock nói : "Tôi đã đến Kyiv hôm nay để chứng tỏ rằng họ có thể tiếp tục dựa vào chúng tôi".

Và hôm thứ Sáu, ông Zelensky đã trao Huân chương Công lao, danh hiệu cao quý nhất của Ukraine, cho Haluk Bayraktar - người đứng đầu công ty sản xuất máy bay không người lái Bayraktar của Thổ Nhĩ Kỳ. 

Máy bay không người lái chiến đấu TB2 của công ty, có thể mang 4 tên lửa, đã trở thành biểu tượng của sự kháng cự của Ukraine.

Ông Bayraktar đã từ chối cung cấp vũ khí cho Nga và nói với CNN vào tháng 8 rằng "chúng tôi ủng hộ Ukraine, ủng hộ chủ quyền của nước này, cuộc kháng chiến giành độc lập của nước này".

Nguồn : BBC, 10/09/2022

Đột phá thần tốc ở Kharkov, ưu thế chiến trường nghiêng về Ukraine

The Economist và Courrier International đều quan tâm đến đà tiến công thần tốc của quân chính phủ Kiev miền đông. Hôm nay quân đội Ukraine đã chiếm được thành phố Kupyansk thuộc tỉnh Kharkov, và chỉ vài giờ sau thành phố Izyum cũng được giải phóng. Đây có thể là bước ngoặt giúp ưu thế nghiêng về phía Kiev trong cuộc chiến.

111111111111111111111

Lực lượng Ukraine đã tái chiếm hai thành phố quan trọng ở Kharkov ngày 10/09/2022. Ảnh minh họa : Một trung tâm kinh doanh giải trí ở Kharkov bị hỏa tiễn Nga làm hư hại nặng ngày 09/09/2022. Reuters - Stringer

Loa phường Hà Nội lên báo Anh

Liên quan đến Việt Nam, loa phường ở Hà Nội kỳ này "được" lên báo The Economist qua bài viết "Các loa phóng thanh ở thủ đô Việt Nam lại vang lên những câu tuyên truyền". Tuần báo Anh nhận xét, đường phố Hà Nội vốn đã không hề yên tĩnh với những dòng xe gắn máy, xe hơi trên những đường phố hẹp, tiếng còi, tiếng động cơ inh ỏi xen lẫn với tiếng máy khoan, tiếng rao hàng, tiếng kêu của gia súc. Nay chính quyền thành phố lại còn muốn bổ sung thêm tiếng "loa phường" (dùng nguyên văn tiếng Việt), một hệ thống phóng thanh trong thời kỳ chiến tranh nhằm phổ biến các thông cáo của Nhà nước và để tuyên truyền. "Loa phường" báo động máy bay Mỹ và cập nhật những tin tức lạc quan trên chiến trường.

Khi chiến tranh kết thúc, những chiếc loa này lại được dùng cho những việc khác như tố cáo những người chưa đóng thuế, kêu gọi làm vệ sinh khu phố... Những tiếng loa gào liên miên khiến có người tức giận bèn cắt dây hay đổ nước vào loa. Loa phường chấm dứt hoạt động từ 2017, một số được dùng lại trong đại dịch để nhắc nhở đeo khẩu trang, giữ khoảng cách. Nhưng giờ đây Hà Nội muốn kích hoạt lại hệ thống này trên toàn thành phố từ nay đến năm 2025. Một thống kê cho biết 70% cư dân muốn tống khứ hẳn loa phường, nhưng cho đến nay chính quyền Hà Nội vẫn giữ nguyên ý định vì đó là chủ trương của đảng bộ thành phố.

Bước ngoặt mới : Ukraine tái chiếm Izyum và Kupyansk, quân Nga tháo chạy

Về chiến sự ở Ukraine, trang web The Economist nhanh chóng cập nhật những bước tiến của quân chính phủ Kiev ở miền đông. Courrier International lạc quan đặt câu hỏi "Sau Kherson và Kharkiv, quân Ukraine liệu sẽ tấn công đến Mélitopol ?" Hôm nay 10/09, quân đội Ukraine đã chiếm được thành phố Kupyansk, và vài giờ sau các nguồn tin của các bên đều công nhận thành phố Izyum cũng đã được giải phóng. Kupyansk vốn là trung tâm hậu cần rất quan trọng cho Nga. Igor Girkin, một cựu chỉ huy Nga cảnh báo khả năng "thất bại mang tính chiến lược, Ukraine bao vây và tiêu diệt nhiều đơn vị của chúng ta". Bộ Quốc phòng Nga mô tả - một cách thiếu thuyết phục - đó là do muốn tập trung lực lượng về phía nam Donetsk.

Một sự trùng hợp là cuộc phản công lần này cũng do tướng Oleksandr Syrsky - người đã tổ chức phòng thủ Kiev - lãnh đạo. Chừng như ông nhận ra một điểm yếu của Nga gần thành phố Balakliya và nhanh chóng cho vây hãm, nhờ đó quân Ukraine tiến sâu hơn về hướng đông, cắt quân Nga làm đôi ở hai bên bờ sông Oskil, trong khi cả ba chiếc cầu đều nằm trong tầm pháo của Ukraine. Một chiến binh Ukraine cho biết các toán quân Nga sau khi lãnh những đợt pháo dữ dội đã tháo chạy ngay cả trước khi quân Ukraine tiến tới. Một nguồn tin địa phương nói rằng một số lính Nga đã thay đồ dân sự, chạy trốn bằng xe đạp hay xe hơi đánh cắp được.

Cuộc tấn công bất ngờ vào Kharkov là thay đổi quan trọng nhất, giúp lợi thế nghiêng về Ukraine kể từ cuối tháng Ba, sau khi quân Nga rút khỏi Kiev. Theo tổng thống Volodymyr Zelensky, tổng cộng kể từ đầu tháng Chín đã giải phóng được 2.000 cây số vuông lãnh thổ. Thắng lợi này không phải từ chiến dịch phản công được loan báo từ lâu tại Kherson ở miền nam, đã bắt đầu từ ngày 29/08, mà chủ yếu nhờ đợt đột kích vào đông nam Kharkov. Lá cờ hai màu xanh vàng của Ukraine nay phấp phới trên nhiều thành phố và làng mạc đã sạch bóng quân Nga. Nhiều video ghi ở Kharkov cho thấy dân địa phương đổ ra hoan nghênh đoàn xe và các chiến sĩ Ukraine.

Đặc nhiệm, Wagner và blogger Nga tức giận trước thất bại

Thường xuyên có mặt ở tuyến đầu, trên Telegram lính đánh thuê Wagner và một số thành viên lực lượng đặc biệt Nga, bực tức đả kích bộ chỉ huy là vô trách nhiệm - một điều khó tưởng tượng đối với quân chính quy. Những nguồn tin không chính thống này lại có những thông tin đầy đủ hơn cả bộ tham mưu Nga về thực tế chiến trường Ukraine. Theo Courrier International, lần đầu tiên những người bình luận trên kênh Telegram dù là cựu chiến binh, blogger thân Nga hay thân Ukraine đều đưa những tin tức như nhau.

Tất cả đều nhận thấy quân Nga đang thất điên bát đảo. Nhiều đơn vị chính quy Nga và quân ly khai Donbass cũng như Vệ binh Quốc gia đang bị bao vây vì quân Ukraine tiến quá nhanh. "Họ cố chống chọi, nhưng tình hình là trầm trọng, thậm chí tuyệt vọng". Trang Off News de Sofia cho rằng "Với cú đòn này, quân đội Ukraine đã dạy một bài học thực sự cho bộ chỉ huy của chúng ta về cách tiến hành phản công". Một kênh của lính đánh thuê Wagner cho biết chấp nhận làm người báo tin xấu vì "Trong một hệ thống mà cấp trên không thích những tin tức không vui, cấp dưới không dám nói ngược lại, thì cần phải làm điều gì đó".

Một kênh khác tên Reverse Side of the Medal, tự cho là trực tiếp từ Wagner tóm tắt sự kiện ở Kharkov : "Tất cả đều bỏ chạy, trừ các chiến binh Wagner". Kênh này tố cáo "Những ông tướng chỉ lo đánh bóng các ngôi sao của mình, trong khi người của chúng tôi chết trận và bị mất những vùng đất đã chiếm được". Kênh Grey Zone đăng nhiều hình ảnh và video xác nhận Ukraine đã chiếm được nhiều địa điểm trong vùng (Verbovka, Yakovenka, Volokhov Yar, Bayrak, Novaya Gusarovka…), trong khi những người có trách nhiệm của Kiev vẫn trung thành với chủ trương giữ im lặng. Grey Zone cũng thường xuyên phản bác các báo cáo chính thức của bộ tham mưu Nga : "Đến khi nào các vị ở trên cao mới chịu hiểu tất cả không phải đều màu hồng như tuyên truyền ?"

Cựu tổng thống Pháp : Putin hung hăng, Châu Âu phải thay đổi

Về quan hệ giữa Nga với Liên Hiệp Châu Âu (EU), trả lời phỏng vấn của L'Express nhân dịp ra mắt cuốn sách mới, cựu tổng thống Pháp François Hollande cho rằng Châu Âu đã bị Vladimir Putin ru ngủ. Ông Hollande nhận thấy cứ mỗi lần Hoa Kỳ hay Châu Âu tặng cho một cơ hội thì Putin liền nhảy vào, như ở Syria năm 2013 hay Ukraine từ 2014.

Hồi tháng Hai, ít có nhà lãnh đạo nào hình dung ra Putin có thể xâm lăng Ukraine, và nay phương Tây phải lo thích ứng trước những hành động hiếu chiến của ông ta nhằm phá hoại các nền dân chủ và mở rộng ảnh hưởng của Moskva. Theo cựu tổng thống Pháp, 2012 là năm mà thế giới bắt đầu hỗn loạn, khi Vladimir Putin quay lại điện Kremlin và Tập Cận Bình lên nắm quyền tại Trung Quốc, khối liên kết giữa hai bên ngày càng mạnh dần.

Phương Tây có nên lập ra một khối khác ? Tất cả còn tùy Hoa Kỳ có muốn tiếp tục hiện diện ở châu lục, và bản thân Châu Âu có sẵn sàng tự vệ hay không. François Hollande cho rằng không thể tiếp tục tình trạng hiện nay cả về chính trị, năng lượng, kinh tế lẫn quân sự. Năm 2015, cựu tổng thống Pháp từng bị chính giới chỉ trích dữ dội khi hủy hợp đồng bán hai chiến hạm Mistral cho Moskva sau khi Nga chiếm Crimée. Nay thử tưởng tượng nếu giờ đây hai tàu chở trực thăng hiện đại này gây tổn thất nhân mạng lớn cho Ukraine trong cuộc xung đột hiện nay !

Nga dùng khí đốt ép EU thôi hỗ trợ Ukraine

Le Point tìm cách lý giải "Tại sao Putin tung ra cuộc chiến khí đốt ?". Với những nỗ lực giành thêm đất đai không kết quả, hy vọng chiến thắng của Nga khó thể thành sự thực, ít nhất là trong ngắn hạn. Trong bối cảnh đó, Putin cho rằng lãnh vực chính trị là hứa hẹn nhất, qua việc tìm cách chia rẽ Châu Âu bằng công cụ khí đốt. Những nước nào thỏa hiệp sẽ được ông chủ điện Kremlin ưu tiên mở vòi khí. Chẳng hạn điều gì sẽ diễn ra ở Đức nếu chính phủ nước này, kém vững vàng và hay do dự, đối mặt với tình trạng thiếu khí đốt kéo dài ? Không chỉ ảnh hưởng đến việc sưởi ấm của các gia đình mà đa số kỹ nghệ Đức sẽ bị thiệt hại. Putin hy vọng các nước Châu Âu sẽ thúc giục Zelensky điều chỉnh mục tiêu chiến đấu, hay ngồi vào bàn thương lượng. Mùa thu và mùa đông năm nay sẽ là thời điểm qua trọng không chỉ cho Ukraine mà cả cho tương lai Châu Âu.

Đức giàu nhất Châu Âu nhưng quân đội vẫn thiếu phương tiện

Cũng liên quan đến nước Đức, L'Express cho rằng Bundeswehr (tức quân đội Đức) là một lực lượng cần phải được gấp rút cải tổ. Tại doanh trại Klotzberg ở Rheinland-Platz, 90 quân nhân phải dùng chung 2 nhà vệ sinh, còn tại Husum một số tòa nhà không có nước nóng lẫn nước uống được. Ủy viên Eva Högl hồi tháng Ba đã tiết lộ tình trạng thiếu thốn như trên của Bundeswehr. Chưa đến 30 % số chiến hạm sẵn sàng hoạt động, chỉ 150/350 xe bọc thép Puma có thể tham chiến, 6/10 trực thăng và phi cơ không cất cánh được. Và nếu chiến tranh xảy ra, chỉ vài ngày là hết đạn trong kho.

Ngày 24/02, khi những chiếc xe tăng Nga vượt qua biên giới Ukraine, nước Đức sững sờ nhận ra đã quá thiếu cảnh giác trước Vladimir Putin, và nền kinh tế hùng mạnh nhất Châu Âu không có khả năng bảo vệ lãnh thổ. Cú sốc quá lớn đối với dân Đức, trong đó không ít người thân Nga. Giờ đây 2/3 người Đức muốn tăng chi tiêu quốc phòng (trước đó chỉ là 19 %). André Uzulis, tổng biên tập tạp chí Loyal xác nhận : "Họ sợ hãi, và nay lại quan tâm đến địa chính trị, quân sự sau nhiều thập niên thờ ơ". Olaf Scholz đã hiểu điều đó. Chỉ ba ngày sau khi Putin khởi động cuộc chiến, thủ tướng Đức có quyết định lịch sử : lập một quỹ đặc biệt 100 tỉ euro cho 5 năm để có được "quân đội quy ước lớn nhất Châu Âu".

Tuy nhiên bộ máy cồng kềnh hiện nay là trở ngại không nhỏ. Cơ quan phụ trách cung ứng cho quân đội đặt tại Koblenz tập trung mọi đơn đặt hàng, từ vớ cho binh lính đến chiến hạm, có đến 10.000 công chức. Dù quyết định mua súng trường từ 2017, Bundeswehr vẫn chưa nhận được. Tương tự với nón sắt cho lính nhảy dù hay giày đi tuyết cho bộ binh miền núi. Về nhân lực, từ cuối tháng Tám quân đội đã thực hiện những video kêu gọi nhập ngũ để cố gắng tuyển thêm 21.500 sĩ quan và hạ sĩ quan. Trước mắt, Đức loan báo mua 60 trực thăng Chinook và 35 chiếc F-35 của Mỹ.

Chuộng vũ lực, Putin có thể đưa nước Nga vào ngõ cụt

Do một số tuần báo kỳ trước chưa đưa kịp sự kiện ông Mikhail Gorbachev qua đời, tuần này tiếp tục có những bài viết về vị tổng thống cuối cùng của Liên bang Xô viết. Xã luận của Le Point nói về "Sự thật của Gorbachev". Chính ông chứ không phải Ronald Reagan đã chấm dứt chiến tranh lạnh và chạy đua vũ trang. Cũng chính Gorbachev đã chấp nhận rút lui trước Boris Yeltsin, và cho phép các nước cộng hòa trong liên bang được độc lập. Ông đã thay đổi cuộc sống của nhiều triệu người, mang lại cho họ tư do. Hiếm có một giải Nobel Hòa bình nào lại xứng đáng như giải thưởng đã trao cho Mikhail Gorbachev năm 1990. Điểm được cho là yếu kém của ông thực chất lại là tính cách nhân văn đáng ca ngợi : không để xảy ra biển máu.

Nhà sử học Anne de Tinguy nhận xét "Gorbachev là phản nghĩa của Putin". Bà Tinguy nhấn mạnh, di sản của Mikhail Gorbachev vô cùng lớn lao. Năm 1989, tất cả các nước Châu Âu trong khối xã hội chủ nghĩa được ra khỏi vòng kềm tỏa của Liên Xô một cách êm ả chính nhờ ông không muốn dùng vũ lực và tháng 7/1990, NATO tuyên bố Liên bang Xô viết không còn là địch thủ. Vladimir Putin giờ đây làm ngược lại, luôn coi phương Tây là kẻ thù. Ông ta phạm cùng những sai lầm như các nhà lãnh đạo xô-viết trước đây, khi dành ưu tiên hàng đầu cho sức mạnh quân sự, mà không mấy quan tâm đến đa dạng hóa nền kinh tế, phát triển cơ sở hạ tầng, thúc đẩy sáng tạo.

Nga vốn là một Nhà nước độc tài, tham nhũng, mafia. Cùng với chiến tranh và cấm vận, hố ngăn cách về công nghệ với phương Tây sẽ càng sâu thêm, chưa kể dân số giảm sút. Putin dẫn dắt đất nước mình vào ngõ cụt. Khi Le Point đặt câu hỏi, liệu chế độ Putin có thể sụp đổ như Liên Xô hay không, chuyên gia này lưu ý, không ai dự báo được có một ngày Liên bang Xô viết chấm dứt tồn tại, và một cách nhanh chóng như vậy, Nga không thể là một ngoại lệ của lịch sử.

Elizabeth II, nữ hoàng của cả một thế kỷ

Nữ hoàng Anh băng hà là chủ đề tràn ngập trên trang web các tuần báo, có tờ đã kịp cho ra phụ trang riêng như Le Point. Số cuối tuần của Le Monde đăng ảnh nữ hoàng thời trẻ trên nền đen với dòng tựa "Elizabeth đệ nhị, nữ hoàng của một thế kỷ". Tờ báo nhận thấy một số nhân vật đóng vai trò biểu tượng không chỉ của một đất nước, một dân tộc mà cả một giai đoạn lịch sử. Elizabeth II gắn liền với ký ức từ thời hậu Đệ nhị Thế chiến khi bà lên ngôi đến những năm Covid, từ thời phi thực dân hóa đến các thập kỷ Thatcher, Brexit, với cơn sốt Beatles và bi kịch Diana. Trong 70 năm trị vì, nữ hoàng đã tiếp xúc tất cả những tên tuổi lớn trên thế giới, từ De Gaulle đến Kennedy, từ Giáo hoàng John Paul II đến Nehru, Mandela.

Cần nhớ rằng khi bà trở thành nữ hoàng ngày 06/02/1952 ở tuổi 25, tổng thống Mỹ là Harry Truman và ở Pháp là Vincent Auriol. Bước lên ngai vàng vào thời xe lửa còn chạy bằng hơi nước, điện thoại quay tay và hôn nhân là suốt đời, nữ hoàng phải làm quen với phi cơ siêu thanh, Twitter và chứng kiến ba người con ly dị. Vô số bài báo, sách và phim tài liệu được dành cho vị nữ hoàng không bao giờ trả lời phỏng vấn, chỉ đọc có 4 bài diễn văn trong suốt 70 năm, không ai biết được bà nghĩ gì. Elizabeth II phục vụ đất nước cho đến hơi thở cuối cùng : bà tiếp tân thủ tướng Liz Truss theo đúng thủ tục hai ngày trước khi qua đời.

Nữ hoàng Anh băng hà là sự kiện được khắp nơi trên thế giới coi là dấu hiệu kết thúc một thời đại, đặc biệt tại 15 đất nước mà bà là nguyên thủ, vào lúc Anh quốc đang đối mặt với khủng hoảng kinh tế xã hội. Nước Anh mất đi một quyền lực mềm mạnh mẽ, là sợi dây đoàn kết. Tân vương Charles III, ít được cảm tình hơn, từng muốn gây ảnh hưởng với những chủ đề như đô thị hóa, môi trường, liệu pháp thay thế, nhưng không được dư luận hưởng ứng. Ông hứa sẽ thay đổi. Tuy nhiên ở tuổi 73, nhiệm vụ của "vị vua chờ đợi" nay thành "vua chuyển tiếp" chắc chắn sẽ khó khăn. Charles lên ngôi vào lúc sự thống nhất của vương quốc đang bị đe dọa, từ Scotland cho đến Bắc Ireland, không ít người Anh muốn chấm dứt sự trị vì của hoàng gia (27%, tỉ lệ này lên đến 40% nơi lớp trẻ 18-24 tuổi), và chiếc bóng biểu tượng của người mẹ không dễ mờ nhòa.

Thụy My

Kiev thông báo chiếm lại một thành phố miền đông

Thanh Phương, RFI, 9/09/2022

Hôm 08/09/2022, tổng thống Ukraine thông báo quân đội nước này đã chọc thủng các tuyến phòng thủ của quân Nga và nhất là đã chiếm lại một thành phố ở miền đông.

   Lính Ukraine tại một vị trí gần chiến tuyến trong vùng Kharkiv, Ukraine, ngày 24/08/2022. Reuters – Vyacheslav Madiyevskyy

Theo hãng tin AFP, trong bài phát biểu thường nhật trên Internet, tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định là quân đội Ukraine đã chiếm lại thành phố Balaklia, vùng Kharkiv, miền đông Ukraine. Ông cho chiếu một đoạn video cho thấy binh lính Ukraine đang có mặt tại thành phố 27 ngàn dân, bị quân Nga chiếm từ đầu tháng 3. 

Tại vùng Kharkiv, lực lượng Ukraine tuyên bố đã chọc thủng được các tuyến phòng thủ của Nga vào sâu 50 km. Còn ở miền nam, một sĩ quan cấp cao của bộ tổng tham mưu quân đội Ukraine thông báo lực lượng của Kiev đã chọc thủng được các tuyến phòng thủ của quân Nga vào sâu đến hàng chục km và đã "giải phóng nhiều địa phương".

Sau cuộc họp với các đồng minh của Ukraine tại căn cứ Mỹ Ramstein, Đức, hôm qua, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley đã khen ngợi đà phản công của quân Ukraine. Cuộc họp ở căn cứ Ramstein là nhằm phối hợp viện trợ quân sự cho Kiev. Tuy nhiên, tướng Milley đã một lần nữa từ chối cấp cho quân đội Ukraine loại tên lửa chiến thuật ATACMS, có tầm bắn lên tới 300 km. 

Hôm qua, sau khi hội đàm với tổng thống Volodymyr Zelensky và ngoại trưởng Dmytro Kouleba, ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã hứa là Washington sẽ yểm trợ Kiev "cho đến khi nào chấm dứt cuộc xâm lược của Nga và Ukraine giành lại toàn bộ chủ quyền". Ông Blinken đến đây để thảo luận về khoản viện trợ mới 2,8 tỷ đô la dành cho Ukraine và 18 nước trong khu vực, trong đó có 675 triệu viện trợ vũ khí, đạn dược cho Kiev. 

Thanh Phương

********************

Kiev xác nhận đã phản công tại Crimea

Thanh Hà, RFI, 08/09/2022

Ngày 07/09/2022, tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaloujny lần đầu tiên xác nhận vào tháng trước, Kiev đã mở đợt oanh kích vào các căn cứ quân sự của Nga tại Crimea, vùng lãnh thổ đã bị Moskva sáp nhập từ 2014. Cùng lúc Kiev ghi được một số thắng lợi cả tại các khu vực đông nam và đông bắc Ukraine.

Ảnh chụp từ trên không : Căn cứ không quân Saki bị cháy sau cuộc tấn công, Novofedorivka, Crimea, ngày 10/08/2022. via Reuters – Maxar Technologies

"Ukraine đã thành công trong các đợt oanh kích nhắm vào các căn cứ quân sự của kẻ thù, đặc biệt là vào sân bay Saki". Tổng tư lệnh quân đội Ukraine trong bài viết được hãng thông tấn chính thức Ukrinform đăng tải xác nhận chiến dịch này đã diễn ra vào tháng 8 vừa qua và ông đe dọa Kiev sẽ "tiếp tục" hành động theo hướng này vào năm tới. Tướng Zaloujny khẳng định quyết tâm "dịch chuyển mặt trận đến Crimea" và tiết lộ thêm một số chi tiết về các đợt oanh kích của quân đội Ukraine hồi tháng trước, như vụ phi trường quân sự tại Saki tại Crimea đầu tháng 8/2022 bị trúng hỏa tiễn làm 1 người chết và nhiều người bị thương, đồng thời đã đã phá hủy một số kho đạn của quân đội Nga.

Phát biểu tối qua (07/09/2022) tổng thống Volodymyr Zelensky xác nhận quân đội Ukraine đã giành lại được một số địa điểm trong vùng Kharkiv, đông bắc Ukraine. Ông không đi sâu vào chi tiết, nhưng theo giới quan sát, chiến dịch phản công của quân đội Ukraine đang "tăng tốc", đặc biệt là tại khu vực miền nam, chung quanh Kherson. 

Thông tín viên RFI từ Kiev Stéphane Siohan ghi nhận những bước tiến rõ rệt của quân đội Ukraine :

Thứ Tư, chính quyền Kiev xác nhận quân đội Ukraine đã tấn công các địa điểm ở Balakleia và Volokhiv Yar, gần thành phố Izioum, nằm giữa Kharkiv và Donbass (bắc và đông Ukraine). Tối qua, tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định quân đội đã gặt hái được một số thắng lợi tại Kharkiv, nhưng ông tránh nêu đích danh những địa điểm có giao tranh. Mặc dù bộ tham mưu ra lệnh giữ bí mật thông tin, một số quân nhân Ukraine tham gia chiến dịch phản công đôi khi đã quá hào hứng, không thể kềm chế, nên đã đăng tải hình ảnh, video trên các mạng xã hội, để lộ chiến thuật của quân đội Ukraine.

Quân đội Ukraine đang tiến hành một chiến dịch chớp nhoáng, tăng cường mặt trận ở phía thành phố Koupiansk và bao vây quân Nga tại một địa điểm chiến lược là thành phố Izium. Từ nhiều tuần qua, Kremlin đã đưa quân đang đóng ở khu vực đông bắc Ukraine xuống miền nam để tăng viện cho Kherson. Ukraine tận dụng cơ hội này để phản công, chiếm lại lợi thế trong vùng đông bắc. Theo thuật ngữ quân sự, chiến tranh vẫn còn trong vùng mây mù, nhưng dường như quân đội Ukraine đang lấy lại tinh thần. 

Thêm 650 triệu đô la viện trợ vũ khí của Hoa Kỳ cho Ukraine

Vào lúc Ukraine thông báo giành lại được một số địa điểm từ tay quân đội Nga, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin hôm nay 08/09/2022 họp với các nước đồng minh tại căn cứ không quân Ramstein, Đức, để bàn về kế hoạch tăng cường viện trợ quân sự cho Kiev. Trên nguyên tắc, tại cuộc họp nhằm phối hợp các hoạt động hỗ trợ Ukraine đối phó với quân Nga, Hoa Kỳ sẽ thông báo chuyển giao cho Kiev thêm thiết bị quân sự với tổng trị giá lên tới 675 triệu đô la.

Thanh Hà

********************

Kiev xác nhận phản công ở mặt trận miền đông và đông bắc Ukraine

Thu Hằng, RFI, 07/09/2022

Từ cuối tháng 08/2022, quân đội Ukraine đã tổ chức phản công trên quy mô lớn để chiếm lại thành phố Kherson ở miền nam, do Nga kiểm soát từ tháng Ba. Tối 06/09, một cố vấn của tổng thống Zelensky thông báo Ukraine cũng đang phản công ở miền đông và đông bắc nước này, "song song" với chiến dịch ở miền nam.

Quân đội Ukraine rời khỏi Bakhmut, một vùng chiến sự ở miền đông Ukraine, ngày 05/09/2022. Reuters – Ammar Awad

Trên mạng Telegram, ông Oleksiy Arestovych cho biết "ở vùng Kharkiv, có nhiều thay đổi nhanh chóng buộc quân đội Nga phải rút về phía đông. Nơi duy nhất mà các toán quân Nga đến là Bakhmut. Nhưng không thành công". Còn theo bản tin sáng 07/09 của quân đội Ukraine, bộ binh đã tấn công 7 điểm chỉ huy Nga, 13 "khu vực tập trung lực lượng Nga" nhưng không nêu chi tiết và đã đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga ở nhiều thành phố trong vùng Donetsk, kể cả thành phố chiến lược Bakhmut.

Cụ thể, theo thông tin trên mạng Telegram của Danil Bezsonov, một quan chức cấp cao của nước Cộng Hòa tự xưng Donetsk, "lực lượng vũ trang Ukraine, sau thời gian dài chuẩn bị pháo binh, đã tấn công thành phố Balakliya", ở vùng Kharkiv. "Hiện tại, Balakliya bị bao vây và nằm trong tầm pháo của Ukraine. Mọi cách tiếp cận đều bị cản vì đạn pháo". Vẫn theo quan chức ly khai này, nếu Balakliya bị thất thủ, quân Nga ở Izyum sẽ bị hở sườn tây bắc.

Hãng tin Reuters chưa kiểm chứng được những thông tin trên. Còn tổng thống Volodymyr Zelensky tỏ ra thận trọng, không nhắc nhiều đến các chiến dịch đang diễn ra ở vùng Kharkiv trong buổi tổng kết tình hình tối 06/09. Tuy nhiên, ông thông báo quân Ukraine đã bắn hạ 5 tên lửa hành trình của Nga trong ngày 06/09, chủ yếu ở mặt trận miền nam.

Thành phố Energoda ở miền nam, nơi có nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia, lại bị oanh kích tối 06/09, chỉ vài giờ sau khi cơ quan năng lượng nguyên tử quốc Tế AIEA công bố báo cáo và kêu gọi lập "vùng an toàn" quanh nhà máy hiện quân Nga kiểm soát. Ukraine và Nga lại tiếp tục cáo buộc nhau tiến hành oanh kích.

Thu Hằng

Tướng McCaffrey tiên đoán trong vòng ba tháng quân Ukraine sẽ "đóng rọ" (bag) một số lớn quân Nga trong vòng đai của sông Dnieper.

Quân đội Ukraine đã chuyển lực lượng xuống phía Nam từ giữa tháng Tám, mở đầu một giai đoạn mới trong chiến cuộc với mục tiêu giải phóng tỉnh Kherson. Hình minh họa.

Quân đội Ukraine đã chuyển lực lượng xuống phía Nam từ giữa tháng Tám, mở đầu một giai đoạn mới trong chiến cuộc với mục tiêu giải phóng tỉnh Kherson. Họ sử dụng những đại pháo và hỏa tiễn tầm xa, lực lượng đặc biệt, và các toán dân quân đánh du kích đằng sau phòng tuyến quân địch.

Ngày 7/9, quân Ukraine lại mở cuộc tấn công mới từ thành phố Kharkiv ở biên giới phía Bắc tiến về hướng Đông để chặn đường tiếp tế của quân Nga cho mặt trận phía Nam, theo tin của các bloggers Nga theo dõi chiến cuộc. Cuộc tiến quân này cũng đe dọa quân Nga ở thành phố Izyum, một cứ điểm then chốt trong hệ thống chuyển quân và tiếp vận.

Ở phía Nam, cuối tuần qua quân Ukraine đã vượt qua sông Inhulets. Nhiều video cho thấy quốc kỳ Ukraine đã được treo lên tại nhiều thị xã chỉ cách thành phố Kherson 60 km hoặc 100 km.

Hai hướng tấn công, về phía Đông và ở phía Nam, cho thấy Ukraine đang làm chủ chiến trường.

Quân Ukraine tấn công khi nào và ở địa điểm nào họ thấy chắc thắng, nếu cần thì rút nhanh, trong khi quân Nga chỉ lo phòng ngự. Ukraine đã phá hủy những cây cầu chính khiến quân Nga phải dùng cầu phao, tiếp tế khó khăn. Nhiều binh sĩ tử trận, vũ khí, chiến cụ bị tiêu hủy, tinh thần quân Nga xuống thấp.

Quân đội Ukraine dùng những hỏa tiễn "tinh khôn" do Mỹ, Anh, Đức và Thụy Điển viện trợ nhắm vào các kho vũ khí và các căn cứ ở sau lưng quân địch hơn 50 cây số. Hệ thống vệ tinh nhân tạo của Anh, Mỹ và của cả các công ty tư nhân cung cấp tọa độ chính xác, chỉ sai chừng 5, 10 mét. Những máy bay không người lái, giá rẻ 3.000 mỹ kim, có thể bay thấp, quan sát và gửi tọa độ cho pháo binh và hỏa tiễn, đánh trúng mục tiêu trong vòng 20 giây đồng hồ, theo báoWall Street Journal.

Nhiều thanh niên Ukraine thông thạo tin học đã dùng "mỹ nhân kế" để dụ cho quân Nga tiết lộ vị trí của họ. Nikita Knysh, 30 tuổi, một chuyên gia tin học, nói với nhật báoThe Financial Times rằng ngay khi quân Nga tấn công, anh và một số 30 người bạn sống ở nhiều nơi, đã nghĩ cách sử dụng tài xâm nhập máy vi tính (hacking) của địch để giúp nước, lập ra một nhóm tên là Hackyourmom.

Nhóm này bịa ra những "địa chỉ ma" trên mạng lưới xã hội, kể cả Telegram, dùng hình ảnh các phụ nữ hấp dẫn, tìm gây quan hệ với các binh sĩ Nga. Sau nhiều lần trao đổi, các "cô gái ảo" này bảo lính Nga gửi hình ảnh cho các cô coi. "Họ là những anh lính đang khát tình", Knysh nói vớiFinancial Times, họ đã gửi ngay những bức hình chứng tỏ họ đang ở ngoài mặt trận". Tháng trước, các "hackers" căn cứ vào các bức hình như vậy đã tìm ra "địa chỉ" mấy người lính Nga này, ở một một căn cứ gần thành phố Melitopol ở miền Nam Ukraine. Họ gửi tọa độ cho quân đội, và mấy ngày sau căn cứ Nga lãnh đạn pháo kích và hỏa tiễn.

Một thành viên của nhóm Hackyourmom, anh Maxim, nói, "Tôi chợt nghĩ ra rằng mình có thể truy tầm những căn cứ quân sự khác, không nghỉ".

Trong khi tinh thần chiến đấu của dân Ukraine lên cao như vậy thì quân Nga đang lâm cảnh bế tắc. Tướng hồi hưu Mark Hertling người Mỹ tiên đoán quân Nga ở Kherson sẽ phải đầu hàng khi Ukraine thắt chặt vòng vây, theoNewsweek ngày 5/9. Vùng Kherson nằm bên bờ Hắc Hải, bị Nga chiếm đóng ngay trong tháng 3/2022. Theo tướng Hertling phân tích trên Twitter, có nhiều dấu hiệu quân Nga ở Kherson "cực kỳ vô kỷ luật", "huấn luyện và khả năng chiến đấu tồi tệ, tinh thần xuống thấp, và rất dễ bị bịnh".

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW, Institute for the Study of War) ghi nhận quân Nga đã rút khỏi một vùng chiếm đóng rộng bằng nước Đan Mạch, 43 ngàn cây số vuông, sau khi ngưng tấn công thủ đô Kyiv. Quân Ukraine pháo kích và bắn hỏa tiễn liên tục vào hậu cứ quân địch, phá hủy các kho đạn dược và hỏa tiễn, các kho xăng dầu, và các bộ chỉ huy, kể cả đầu não của đội lính đánh thuê Wagner được chuyển từ Syria qua Ukraine tiếp viện.

Tướng Barry McCaffrey trả lời đài MSNBC, cũng tiên đoán Vladimir Putin đang bị đẩy vào "trong cái rọ" (in a box), theoNewsweek. Quân Nga say rượu, tàn bạo, tướng lãnh không cung cấp hiệu lệnh đầy đủ, hệ thống chỉ huy cấp dưới lỏng lẻo. Khoảng 15 ngàn quân bị kẹt trong thành phố Kherson với con sông Dnieper chạy vòng ở phía Đông và phía Nam. Ngày 5/9, chính quyền do Nga dựng lên ở Kherson phải hủy bỏ cuộc trưng cầu dân ý nhắm chứng tỏ dân chúng muốn sáp nhập vào nước Nga.

Cũng theo Newsweek ngày 5/9, quân Nga thuộc lữ đoàn 127 đã từ chối không hành quân vì không được tiếp tế đủ, kể cả nước uống. Những binh sĩ "nổi loạn" bị phạt, rút ra khỏi đơn vị. Trước đó vào tháng Bảy, Lữ đoàn 109, ở phía Tây Bắc Kherson đã đầu hàng ngay khi bị tấn công. Trong đơn vị này có cả những lính tình nguyện đã ký hợp đồng với quân Nga, 17 binh sĩ đã bị bắt để trừng phạt. Các lữ đoàn này gồm các thanh niên sống trong vùng quân Nga chiếm đóng ở hai tỉnh phía Đông, Donetsk và Luhansk và bị bắt lính để đánh lại chính phủ Ukraine của họ ; họ thiếu kinh nghiệm chiến trường và cũng không muốn chiến đấu.

Vladimir Putin không dám đưa những thanh niên đang làm nghĩa vụ quân sự qua Ukraine vì biết không ai muốn đi vào chỗ chết. Quân Nga đã tuyển mộ lính tình nguyện trong các nhà tù và từ một bệnh viện tâm thần ở thành phố St. Petersburg. Các tù nhân được hứa hẹn giảm án hoặc xóa án, và cũng như các bệnh nhân, sẽ được cho một số tiền thưởng, lãnh lương cao hơn mức bình thường, được phát nhà ở và học bổng sau khi hết hợp đồng. Nhưng bây giờ nhiều lính tình nguyện cũng từ chối không chiến đấu, theoNewsweek.

Trong khi đang bế tắc ngoài mặt trận, Vladimir Putin còn lo kho vũ khí đạn dược cạn dần mà sản xuất không kịp. Guồng máy chế tạo vũ khí cũng bị ảnh hưởng vì lệnh cấm vận của Âu, Mỹ ; đặc biệt là cấm bán các chất bán dẫn cho Nga. Cả hệ thống công nghiệp, dân sự và quân sự, đều bị ngưng trệ vì thiếu "chíp". Các công ty Trung Quốc cũng không dám bán chip cũng như các vũ khí hoặc bộ phận cho Nga. Bà Gina Raimondo, bộ trưởng Thương mại Mỹ đã nhiều lần cảnh báo các công ty chế tạo chíp của Trung Quốc không được vi phạm lệnh cấm vận ; nếu không chính họ sẽ bị cấm không được mua chip và các khí cụ tin học của Mỹ.

Vladimir Putin phải đặt mua các máy bay không người lái của Iran, nhiều chiếc bị hư ngay khi sử dụng. Putin cũng đang mua đạn súng đại bác và hỏa tiễn của Bắc Hàn. Tin tình báo Mỹ tiết lộ rằng những đạn 152 ly và hỏa tiễn kiểu Katyusha là những vũ khí cũ rích, theo báoNew York Times ngày 5/9.

Tướng Hertling ca ngợi cuộc phản công trong vùng Kherson là một "chiến lược thần tình" ! Quân đội Nga ở trong thành phố sẽ bị cô lập, sau lưng là con sông Dnieper (Dnipro) với hai cây cầu bị phá hủy vì pháo kích liên tiếp, cầu phao dựng lên cũng vẫn lãnh đạn.

Tướng McCaffrey tiên đoán trong vòng ba tháng quân Ukraine sẽ "đóng rọ" (bag) một số lớn quân Nga trong vòng đai của sông Dnieper. Quân Ukraine đang tiến chiếm các làng, cắt quân Nga thành từng mảnh nhỏ.

Trong khi đó,ông Vladimir Putin mới nói rằng trong cuộc "hành quân đặc biệt" ở Ukraine, Nga vẫn vững mạnh, "không mất gì cả" ! Hơn 50.000 quân sĩ chết mà coi như không mất gì cả ! Nói trắng trợn như vậy không biết có phải là con người hay không !

Ngô Nhân Dụng

Nguồn : VOA, 08/09/2022

Chiến tranh quá ác liệt, Nga và Ukraine đều bí mật tìm mua thêm vũ khí

Le Monde hôm nay tiết lộ, Nga và Ukraine đều tìm mua thêm vũ khí của nước khác. Đó là hệ quả bất ngờ của cuộc chiến khốc liệt chưa từng thấy tại Châu Âu kể từ sau Đệ nhị Thế chiến, do Vladimir Putin khởi xướng.

Một lính Nga chuẩn bị phóng chiếc drone Orlan-10 tại một địa điểm không được tiết lộ, ngày 09/08/2022. Chưa bao giờ trong lịch sử chiến tranh, máy bay không người lái được sử dụng nhiều như trên chiến trường Ukraine (Ảnh do Bộ Quốc phòng Nga cung cấp). AP

Cả Moskva lẫn Kiev đều đối mặt với nguy cơ thiếu khí tài, đạn dược, và thông tin của quân đội cũng như tình báo phương Tây cho thấy, hai bên tham chiến không ngần ngại tìm đến các nước như Bắc Triều Tiên, Iran, Pakistan để bổ sung.

Nga tìm mua đạn rốc-kết của Bắc Triều Tiên và drone của Iran

Theo như các tin tức được Washington giải mật và New York Times tiết lộ hôm 06/09, Nga "đang mua hàng triệu khẩu rốc-kết và pháo của Bắc Triều Tiên" để cung cấp cho đội quân đang ở Ukraine. Tuy không có chi tiết nào thêm về số vũ khí này, nhưng Bình Nhưỡng có khả năng sản xuất đạn 152 ly, một trong những loại đạn quân Nga sử dụng, và đạn cho giàn phóng rốc-kết đa nòng TOS-1 hiện đang có mặt trên chiến trường Ukraine.

Giữa tháng Bảy, cố vấn an ninh Nhà Trắng Jake Sullivan khẳng định có thông tin cho thấy "Tehran chuẩn bị cung cấp cho Nga mấy trăm chiếc drone trong thời gian ngắn". Tướng Pat Ryder, phát ngôn viên Lầu Năm Góc hôm 30/08 công nhận "Các phi cơ vận tải Nga đã được chất lên những drone tại một sân bay Iran và sau đó bay về Nga, trong nhiều ngày suốt tháng Tám".

Theo các chuyên gia quân sự, đó là những drone tác chiến mặt đất, chủ yếu loại Shahed-129 có thể bay 24 giờ liên tục, được coi là cạnh tranh với Predator của Mỹ. Tuy vậy Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ nói rằng các drone này đang bị một số trục trặc, vẫn chưa được đưa ra mặt trận. Trên thực địa cũng không thấy hình ảnh nào về drone Iran.

Vũ khí NATO không đủ, Ukraine mua đạn pháo từ Pakistan

Về phía Kiev, trang web Ukraine @UAWeapon chuyên theo dõi những vũ khí trên chiến trường hôm 30/08 cho biết lực lượng Ukraine có sử dụng đạn pháo của Pakistan. Trong các hình ảnh, video trên mạng xã hội cũng có thể thấy những chiến binh Ukraine dùng đạn 122 ly có chữ POF (Pakistan Ordnance Factories), nhà sản xuất vũ khí chính của Islamabad. Theo một nhà ngoại giao Mỹ ở Nam Á, có thể đó là từ thỏa thuận tay ba trên cơ sở ứng trước món tín dụng 1,17 tỉ đô la mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hứa cho vay từ đầu năm. Các chuyên gia hàng không ghi nhận một chiếc Boeing C-17 của Không quân Hoàng gia Anh trong tháng Tám đã bay ít nhất 12 chuyến giữa căn cứ Rawaljpindi của Pakistan và Romania - nước trung chuyển vũ khí cho Ukraine.

Sau thất bại trong việc chiếm Kiev, quân Nga rút về tấn công miền đông và miền nam. Mỗi ngày Nga bắn đến 60.000 quả pháo, tạo sức mạnh kinh hồn nhằm đè bẹp đối thủ. Ukraine chỉ có đại bác dùng đạn 122 ly và 152 ly còn sót lại thời Liên Xô, và hầu như đã tận dụng hết, trong khi đạn của NATO là 155 ly, thế nên phải quay sang Pakistan.

Phía Nga từ đầu mùa hè phải đối mặt với chiến dịch tiêu hủy kho đạn hết sức hiệu quả của Ukraine, nhờ các giàn rốc-kết đa nòng M142 Himars và M270 MLRS do phương Tây viện trợ, có tầm bắn đến 80 kilomet với sai số chỉ vài mét. Hôm thứ Hai, bộ trưởng quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết từ tháng Sáu, quân Ukraine đã pháo kích tầm xa 350 lượt vào các mục tiêu "có giá trị cao". Do cấm vận, Moskva cũng cần khẩn cấp nhiều linh kiện như bộ biến điện, bộ điều hợp, bán dẫn... đa số do Mỹ, hay Đức, Anh, Đài Loan sản xuất. Đó là một trong những lý do khiến Nga phải tìm đến nước thứ ba.

Truy tặng huy chương dù là kẻ sát nhân

Về lực lượng binh sĩ, Nga cũng không thay thế nổi số lính tử trận tại Ukraine. Kremlin phải nỗ lực tuyển mộ các "tình nguyện quân", nhận cả tù nhân, công nhân viên, thậm chí đăng lời rao ở bệnh viện tâm thần. Hôm 05/09 tại Kamchatka ở vùng Viễn Đông, cách mặt trận đến 7.000 km, Vladimir Putin ra lệnh cho chính quyền địa phương phải bảo đảm được chỉ tiêu quân tình nguyện.

Ông ta cổ vũ công dân cầm súng bằng cách phân phát huy chương. Hôm 26/08, Putin truy tặng huy chương dũng cảm cho Ivan Neparatov, một kẻ sát nhân tái phạm nhiều lần, bị kết án 25 năm tù. Vladimir Ossetchkine, người sáng lập tổ chức phi chính phủ Gulagu.net phát hiện thông tin này, cho biết trong vụ giết người cuối cùng năm 2010, Neparatov đâm nạn nhân đến 88 nhát !

Tử trận quá nhiều, Nga chiêu mộ quân cả ở nhà tù và viện tâm thần

Ossetchkine cũng thu thập được nhiều bằng chứng về các chiến dịch tuyển quân tại các nhà tù ở Rostov gần Ukraine. Một người tù kể lại vào lúc 6 giờ sáng 30/08, tất cả được tù nhân trại giam số 2 của Rostov được lệnh xếp hàng nghe thông báo tuyển quân. Họ được hứa trả lương 100.000 đến 300.000 rúp một tháng (1.600-5.000 euro), hợp đồng 6 tháng, sau đó được trả tự do và xóa án. Nếu tử trận, thân nhân nhận được 5 triệu rúp. Số tù nhân chấp nhận đề nghị này được cho là 400 người ở trại giam số 2 và 600 ở trại giam số 15. Các "tình nguyện quân" Donbass được báo trước là sẽ sung vào các đơn vị xung kích ở tuyến đầu.

Các tập đoàn quốc doanh cũng bị áp lực : tập đoàn đường sắt RZD được lệnh cung cấp "tối thiểu 10.000 quân tình nguyện". Một nhà báo còn phát hiện thông báo tuyển quân đăng trên trang web của hai bệnh viện tâm thần ở Saint Petersburg ; một tổ chức trợ giúp người vô gia cư được đề nghị phân phát truyền đơn tuyển mộ.

Nhu cầu binh lính vô cùng lớn : tiền tuyến trải dài 2.000 km, đối thủ Ukraine quyết tự vệ và đôi khi có được những vũ khí vô cùng lợi hại. Trong sáu tháng qua, số lính Nga bị loại khỏi vòng chiến được Mỹ ước tính khoảng 80.000, và hôm thứ Ba Ukraine loan báo số lính tử trận của Nga đã vượt quá 50.000. Moskva thì đã ngưng công bố số thương vong từ 25/03. Về mặt chính thức, chỉ có 1.351 lính Nga thiệt mạng trong "chiến dịch quân sự đặc biệt".

Moskva đang đùa với lửa tại nhà máy điện nguyên tử Zaporijia

Liên quan đến nhà máy điện nguyên tử Zaporijia, Le Monde và La Croix cùng chú ý đến việc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (AIEA) đòi lập một "khu vực bảo vệ", trước tình trạng "không thể chịu đựng nổi" tại đây.

Tổng giám đốc AIEA, ông Rafael Mariano Grossi từ đầu cuộc chiến không ngừng bày tỏ quan ngại, và sau khi đến thăm nhà máy ông tuyên bố "Chúng ta đang đùa với lửa". Các chuyên gia nhận thấy tầm cỡ của thiệt hại do các cuộc oanh kích và giao tranh gây ra : trong số những công trình bị hư hại có những tòa nhà chứa nhiên liệu, chất thải phóng xạ rắn, hệ thống cảnh báo và giám sát mức phóng xạ… Một mối đe dọa thường trực đối với những trách vụ quan trọng như ngăn chận phóng xạ thoát ra và làm nguội lò phản ứng ! Hôm 03/09, thậm chí ê-kíp AIEA còn phải trú ẩn ở tầng trệt do bị oanh kích gần đó.

Tác động khác của các hoạt động quân sự là nhân viên người Ukraine phải làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, bị stress, quá tải – chẳng hạn lực lượng chữa cháy chỉ còn phân nửa – có thể xảy ra những sai lầm. Ông Grossi đã thành công trong việc thương lượng cho hai thanh tra lưu lại nhà máy nhằm góp phần giảm bớt nguy cơ tai nạn.

Putin hướng sang Châu Á, Miến Điện cảm thấy "đồng bệnh tương lân"

Trên lãnh vực đối ngoại, Le Figaro chú ý đến việc"Tại Vladivostok, Vladimir Putin biện minh cho việc xoay trục sang Châu Á", với hy vọng tìm được các thị trường và nhà cung cấp mới trong tình thế bị cấm vận. Đọc diễn văn hôm qua tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông (EEF), tổng thống Nga đả kích "cơn sốt trừng phạt" của phương Tây nhằm "duy trì một trật tự thế giới lỗi thời", nhưng "không thể cô lập được Nga". Có bốn nhà lãnh đạo hiện diện : Mông Cổ, Miến Điện, Armenia, và nhân vật số 3 của Trung Quốc là Lật Chiến Thư (Li Zhanshu).

"Bị phương Tây trừng phạt, Moskva cùng với tập đoàn quân sự Miến Điện tỏ ra ý hợp tâm đầu" - là tựa đề một bài viết khác trên Le Figaro. Nga trở thành nhà cung cấp hàng đầu cho Miến Điện về xe tăng, phi cơ tiêm kích, hỏa tiễn, còn Miến Điện bắt đầu mua dầu khí Nga và trả bằng đồng rúp. Các tướng lãnh đảo chánh ngày càng bị quốc tế cô lập, liên tục đi thăm Moskva từ một năm qua và đã hai năm liên tiếp các quân nhân Nga tham gia diễn binh mừng ngày thành lập quân đội Miến Điện. Tuy không có việc cho Nga đặt căn cứ quân sự vì Hiến pháp cấm, nhưng sắp tới các chiến hạm Nga có thể băng qua vịnh Bengale. Sự xích gần lại giữa hai nước nằm trong bối cảnh Moskva ngày càng hướng về Đông Á. Kremlin duy trì mối quan hệ mạnh mẽ với Trung Quốc, Ấn Độ, Đông Nam Á và không hề quan tâm đến nhân quyền.

Nga đe dọa cắt nguồn, Châu Âu vẫn quyết áp giá trần khí đốt

Về năng lượng, Les Echos nhận thấy "Châu Âu sẵn sàng nhận lấy rủi ro khi ấn định mức trần cho giá khí đốt", dù Vladimir Putin đe dọa sẽ cúp nguồn cung cấp khí. Làm để nào để chấm dứt tình trạng bị Moskva liên tục bắt bí ? Bruxelles hôm qua đề nghị một loạt biện pháp nhằm làm giảm giá khí đốt, đồng thời hạn chế thu nhập của Gazprom - hiện đang tài trợ cho chiến tranh. Đây là lần đầu tiên : Liên Hiệp Châu Âu chưa bao giờ can thiệp để hạn chế giá cả thị trường, cho dù giá khí đốt đã tăng từ 8 đến 10 lần kể từ khi khởi đầu cuộc xâm lăng Ukraine, dẫn đến giá điện cũng tăng theo.

Theo Ủy Ban Châu Âu, việc áp mức trần là "khả thi nhất", vì nay EU chỉ lệ thuộc 9% nguồn cung từ Nga so với trước chiến tranh là 40%. Trên thực tế, có nhiều vấn đề phải giải quyết. Ấn định giá trần quá thấp sẽ làm tăng mức cầu, thế nên phải quy định cả quota nhập khẩu, và sau đó phân bổ cho các thành viên – cả một kế hoạch logistic phức tạp. Châu Âu cũng sẽ thương lượng với Na Uy, Algeria, Hoa Kỳ… để mua được khí đốt giá phải chăng. Riêng về khí hóa lỏng (GNL) thì không thể áp giá, vì 100% nhà sản xuất ở Mỹ là tư nhân.

Tài phiệt Ukraine nương theo chiều gió

Riêng về tình hình nội bộ Ukraine, Le Figaro cho biết sức ảnh hưởng của các nhà tài phiệt đã yếu đi rất nhiều, họ đang trong tầm ngắm của tổng thống Volodymyr Zelensky. Làm giàu trong thập niên 90, các nhà tài phiệt Ukraine vẫn làm mưa làm gió trên chính trường và truyền thông. Cho đến khi chiến tranh xảy ra, một số tài phiệt tài trợ cho các đơn vị Ukraine, tuy nhiên số khác thân cận với tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovich chỉ khoanh tay đứng nhìn, thậm chí hỗ trợ các phong trào thân Nga. Nhưng nay cảm thấy gió đã đổi chiều, họ quay sang ủng hộ chính phủ Kiev.

Nổi bật nhất là trường hợp Rinat Akhmetov, từ lâu đứng về phe Yanukovich. Từ tháng Hai, đại gia này bị mất nhiều nhà máy nhất là ở Mariupol, tài sản từ 15,4 tỉ đô la xuống còn 4,2 tỉ. Akhmetov kiện Moskva lên Tòa án Nhân quyền Châu Âu và tặng 100 triệu euro cho trợ giúp nhân đạo. Tuy nhiên tổng thống Zelensky bắt đầu chiến dịch chống tham nhũng với đạo luật có hiệu lực từ tháng Sáu. Theo luật mới, bị coi là tài phiệt khi hội đủ 3/4 tiêu chí : độc quyền, có trên 50 triệu euro, có ảnh hưởng chính trị và truyền thông ; danh sách này ước tính có 86 người, Akhmetov liền nhượng lại các kênh truyền hình của mình để hy vọng tránh né.

Thậm chí cả Ihor Kolomoisy, sở hữu chủ kênh truyền hình đã lăng-xê bộ phim nhiều tập "Người đầy tớ nhân dân", từng là người bảo trợ chính trị cho Zelensky cũng có thể bị ảnh hưởng. Nhà hoạt động Tatiana Chevtchouk nói : "Nga đã đầu tư vào việc làm tham nhũng lan tràn nơi chúng tôi, mua các dân biểu và viên chức địa phương, phá hoại cải cách để tạo ra một Ukraine thiếu minh bạch". Đối lập cho rằng cần xây dựng những định chế vững chắc mới có thể đối phó với tham nhũng.

Thụy My

Tổng thống Zelensky tuyên bố giành lại nhiều khu vực ở miền đông và nam Ukraine

Chi Phương, RFI, 05/09/2022

Trong một video đăng tải tối Chủ nhật, 04/09/2022, tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định lực lượng Ukraine đã giành lại 2 khu vực ở miền nam và một khu vực ở miền đông nước này từ tay quân đội Nga. 

Quân Ukraine trên đường tiến vào Donetsk, miền Đông Ukraine, ngày 28/08/2022. AP - Leo Correa

Trong video đăng tối Chủ nhật, ông Zelensky gửi lời cảm ơn tới lực lượng Ukraine đã giải phóng một khu vực ở vùng Kherson và chiếm lại một số cao điểm dọc theo hướng Lysychansk - Siversk.

Lực lượng Ukraine cũng lấy lại hai khu dân cư ở miền nam nước này. Theo Reuters, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không nêu rõ địa danh và thời gian cụ thể mà chỉ đơn giản tuyên bố nhận được "tin tốt" từ các chỉ huy quân sự cấp cao của Ukraine.

Về phía Nga, Bộ Quốc phòng Nga cũng đăng tải một video trên cổng thông tin của bộ, xác nhận việc Kiev nỗ lực tấn công một số vùng ở Mykolaiv - Kryvyi nhưng "không thu được kết quả gì", hãng tin AP trích dẫn.

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Igor Konashenkov khẳng định lực lượng Nga đã tấn công vào các vị trí của quân đội và lực lượng dự bị của Ukraine. Trong vòng 24g, Ukraine đã mất 11 xe tăng, 17 xe tăng chở quân, trong đó có 4 chiếc Bradley APCs do Hoa Kỳ sản xuất.

Chi Phương

***********************

Ukraine : Kiev khẳng định có "giao tranh ác liệt" trên "gần như toàn bộ" vùng Kherson

Minh Anh, RFI, 30/08/2022

24 tiếng đồng hồ sau khi chính thức thông báo một chiến dich phản công ở miền nam Ukraine, chính quyền Kiev vào sáng sớm hôm 30/08/2022, cho biết là những cuộc "giao tranh ác liệt" giữa lực lượng Ukraine với quân Nga đang diễn ra ở "gần như toàn bộ" vùng Kherson bị Nga chiếm đóng. Thực tế chiến trường cho thấy, lực lượng Kiev đã gặt hái một vài thành công, cho dù Moskva khẳng định là cuộc phản công của Ukraine hoàn toàn thất bại

Hố bom ở cầu bắc qua sông Dnipro, trong vùng Kherson, Ukraine, ngày 21/07/2022. AFP - STRINGER

Từ Kiev, thông tín viên Stéphane Siohan tường trình : 

"Bất kỳ hoạt động quân sự nào cũng cần được giữ bí mật. Bà Natalya Humenyuk, phát ngôn viên của bộ chỉ huy quân sự Ukraine đã khẳng định như trên. Thế nhưng vào hôm qua, 29 tháng 8, theo các nguồn tin trùng hợp, các lực lượng vũ trang Ukraine đã đột ngột phát động một chiến dịch phản công trên toàn bộ chiến tuyến phía nam, từ khu vực xung quanh Zaporijjia cho đến tận Biển Đen. 

Tính đến lúc này, quân Đội Ukraine có vẻ như đã phá vỡ được một số điểm trong tuyến phòng thủ đầu tiên trong số ba tuyến mà Nga dựng lên trước Kherson, có nơi tiến sâu được hơn mười km. 

Pháo binh Ukraine đã nã ồ ạt vào Nova Kakhovka và vùng phụ cận Kherson, khiến cho các cầu tạm mà Nga lắp đặt trên sông Dnieper không thể sử dụng được. 

Khuya hôm qua, binh sĩ Ukraine đã đăng nhiều video lên mạng xã hội, chứng minh sự hiện diện của họ rất sâu bên trong chiến tuyến của kẻ thù, trong khi các video tương tự của phía Nga dường như cho thấy phản ứng bất ngờ, với nhiều đơn vị bị thất thần trước trận mưa pháo đến từ phía Ukraine. 

Dường như Kiev đã tái chiếm được nhiều hơn là bốn địa phương được loan báo trong 24 giờ qua. Dù sao chăng nữa thì trong những ngày sắp tới, thách thức đối với Ukraine là bao vây hơn 20.000 binh sĩ Nga ở phía tây sông Dnepr, bằng cách ngăn chăn việc vượt qua sông". 

Zelensky kêu gọi quân đội Nga rút khỏi miền nam Ukraine 

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào tối thứ Hai 29/08 đã kêu gọi các binh sĩ Nga chạy trốn khỏi các cuộc tấn công do quân đội Ukraine phát động gần thành phố Kherson, nói rằng Kiev đang giành lại quyền kiểm soát lãnh thổ của mình. Trong một bài phát biểu hàng ngày, Volodymyr Zelensky hứa rằng quân đội Ukraine sẽ đánh đuổi quân đội Nga "đến tận biên giới".

Moskva khẳng định cuộc phản công "thất bại" 

Nga tuyên bố đã đẩy lùi các "nỗ lực tấn công" của Ukraine ở khu vực Kherson và Mykolaiv, cũng ở miền nam Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga vào hôm 29/08 khẳng định : "Trong ngày quân đội Ukraine đã cố gắng tấn công theo ba hướng, ở khu vực Mykolaiv và Kherson", nhưng phía Ukraine đã "thất bại một cách thê thảm", và lực lượng Ukraine đã phải "chịu tổn thất nặng nề". 

Phát ngôn viên của bộ chỉ huy "Miền Nam" của Quân Đội Ukraine, Natalia Goumenyuk, trước đó, đã nói rằng lực lượng Kiev đang tấn công "theo nhiều hướng" trên mặt trận này nhằm đẩy quân Nga qua bên kia sông Dnepr.

Minh Anh

**********************

Chiến tranh Ukraine : Nhà máy điện nguyên tử Zaporijjia lại mất kết nối với lưới điện

Thùy Dương, RFI, 04/09/2022

Ngày 03/09/2022, nhà máy điện nguyên tử Zaporijjia của Ukraine, hiện đang bị quân Nga chiếm đóng, lại bị mất kết nối với mạng lưới tải điện, theo thông báo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế AIEA.

Toàn cảnh nhà máy điện hạt nhân Zaporijja bên bờ sông Dniepr, Ukraine. Ảnh chụp ngày 27/04/2022. AFP – Ed Jones

Theo giải thích của AIEA, đường dây kết nối cuối cùng còn hoạt động "đã bị hư hại". Ba tuyến kết nối khác "đã mất trước đó trong cuộc xung đột". Sự cố xảy ra hôm qua "sau những đợt oanh kích mới trong khu vực", theo thông tin mà nhà chức trách Ukraine báo cáo với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế. Tuy nhiên, AIEA cũng trấn an là nhà máy Zaporijjia vẫn tiếp tục vận hành "nhờ một tuyến dự phòng". 

Về phía Energoatom, trong một thông cáo đăng tải trên mạng telegram, công ty điện lực Ukraine đổ lỗi cho các cuộc tấn công của lực lượng Nga và lưu ý "do không đủ công suất cho hai lò phản ứng, lò phản ứng số 5 đã phải dừng hoạt động". Theo AFP, cả Energoatom và AIEA đều xác nhận hiện giờ lò phản ứng số 6 vẫn đang vận hành, sản xuất điện để làm mát các thanh nhiên liệu và bảo đảm một số tiêu chí an toàn thiết yếu khác.

Xin nhắc lại, hôm 25/08, lần đầu tiên trong lịch sử hoạt động, nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia ở miền nam Ukraine tạm thời bị ngắt kết nối với mạng điện bên ngoài, làm dấy lên mối lo ngại của quốc tế về nguy cơ xảy ra một tai nạn hạt nhân.

Khu vực xung quanh nhà máy điện Zaporijjia, nhà máy điện nguyên tử lớn nhất Châu Âu, trong thời gian qua thường xuyên bị bắn phá. Nga và Ukraine đều đổ lỗi cho nhau về các vụ tấn công và sự cố trong nhà máy. Theo thông báo hôm thứ Năm (01/09) của tổng giám đốc AIEA, Rafael Grossi, khi đến thanh sát nhà máy điện hạt nhân lớn nhất Châu Âu, có nhiều dấu hiệu cho thấy "sự toàn vẹn của nhà máy đã nhiều lần bị xâm phạm" và tình hình là "không thể chấp nhận được".

Sau khi tổng giám đốc AIEA rời đi, vẫn còn 6 chuyên gia của phái đoàn thanh sát AIEA lưu lại tại chỗ cho đến ngày 04/09 hoặc 05/09 để tiếp tục tìm hiểu tình hình. Theo kế hoạch của AIEA, sẽ có 2 chuyên gia lưu lại liên tục, lâu dài tại nhà máy. Theo lãnh đạo AIEA, sự hiện diện này là "vô cùng quan trọng để giúp ổn định tình hình".

Hôm 03/09, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng đã đề nghị đồng nhiệm Nga Vladimir Putin để Ankara làm trung gian tháo gỡ bế tắc trong cuộc khủng hoảng nhà máy điên hạt nhân Zaporijjia.

Thùy Dương

**********************

Ukraine oanh kích một căn cứ của Nga gần nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia

Thùy Dương, RFI, 03/09/2022

Quân đội Ukraine ngày 02/09/2022 thông báo đã tấn công một căn cứ của Nga tại Energoda ở miền nam, không xa nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia -Energodar. Ảnh chụp ngày 04/08/2022. © Alexander Ermochenko - Reuters

Trong bản tin thường nhật, quân đội Ukraine khẳng định : "Tại các địa phương Kherson và Energodar, các cuộc oanh kích chính xác của quân chúng tôi đã phá hủy 3 hệ thống pháo của kẻ thù, một kho đạn, giết chết nhiều binh sĩ Nga".

Quân đội Ukraine tố cáo trước khi phái đoàn thanh sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế IAEA đến hôm thứ Năm 01/09, các lực lượng Nga đã kịp di dời "toàn bộ các thiết bị quân sự của họ" khỏi khu vực nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia mà Nga đã chiếm được của Ukraine. Khu vực nhà máy điện Zaporijjia, nhà máy điện nguyên tử lớn nhất Châu Âu, trong thời gian qua thường xuyên bị bắn phá, làm dấy lên lo ngại về một thảm họa hạt nhân. Nga và Ukraine đều đổ lỗi cho đối phương.

Trong khi đó, AFP cho biết tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 03/09 đã đề nghị đồng nhiệm Nga Vladimir Putin để Ankara làm trung gian giải quyết vụ khủng hoảng nhà máy điên hạt nhân Zaporijjia. Theo thông cáo của phủ tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Erdogan tuyên bố Ankara có thể tạo điều kiện thuận lợi tháo gỡ vụ Zaporijjia, tương tự như Ankara từng làm để các bên đạt thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine.

Thùy Dương

Chiến tranh Ukraine : Vì sao Nga rốt cuộc sẽ bại trận ?

Điện Kremlin dường như không còn có thể theo đuổi lâu dài cuộc chiến tranh ở Ukraine, do trừng phạt kinh tế của phương Tây và sức công phá của các loại vũ khí được đồng minh cung cấp cho Kiev. Trận đánh Kherson lần này sẽ mang tính quyết định.

111111111111111111111111

Ảnh minh họa : Các chiến binh Ukraine chuẩn bị tấn công các vị trí Nga bằng lựu pháo M777 của Mỹ tại Kharkov, ngày 14/07/2022. AP - Evgeniy Maloletka

Một mùa hè nóng chưa từng thấy, mùa khai trường thiếu giáo viên, vật giá gia tăng, nguy cơ thiếu điện, khí đốt trong mùa đông tới, đó là những ưu tư trên mặt báo Pháp hôm nay, bên cạnh chủ đề luôn được nhắc đến nhiều nhất là cuộc chiến tranh ở Ukraine.

Châu Âu, Hoa Kỳ, Trung Quốc đều có nguy cơ suy thoái

Le Monde đưa tin trang nhất "Châu Âu, Hoa Kỳ, Trung Quốc : Cảnh báo suy thoái toàn cầu". Ba cột trụ kinh tế thế giới đều có vẻ dễ tổn thương như nhau, khác hẳn với cuộc đại khủng hoảng năm 2008.

Cú sốc khí đốt tại Châu Âu, lạm phát ở Hoa Kỳ, những vụ phong tỏa liên miên và khủng hoảng địa ốc ở Trung Quốc… Những đầu tàu kinh tế thế giới lần lượt nhấp nháy đèn đỏ. Ngân hàng Morgan Stanley cảnh báo, bóng ma suy thoái đang đe dọa khắp nơi trên thế giới, và một chuyên gia nói thêm, "Đối với người tiêu thụ, một mùa đông lạnh giá kéo dài đang hiển hiện". Nhiều nhà kinh tế bắt đầu dự báo khu vực đồng euro sẽ rơi vào suy thoái từ nay đến cuối năm, Hoa Kỳ có thể tránh được nhưng bị khựng lại, còn Trung Quốc vốn là động cơ của kinh tế thế giới từ một phần tư thế kỷ, chưa bao giờ gặp khó khăn đến thế.

Thêm vào danh sách là Anh quốc – dường như suy thoái đã bắt đầu, Trung Âu bị ảnh hưởng trực tiếp từ cuộc xâm lăng Ukraine, hay các nước đang phát triển đang bị khủng hoảng trầm trọng : Lebanon, Sri Lanka, Pakistan hầu như phá sản, Thổ Nhĩ Kỳ lạm phát phi mã. Tuy nhiên đây không phải là kịch bản thảm họa như năm 2008, suy thoái toàn cầu lần này không quá nghiêm trọng.

Năm 2022 khởi đầu đầy màu hồng vì Covid có vẻ sắp kết thúc, người dân được chính phủ trợ giúp. Nhưng rồi lạm phát xảy ra do hậu quả đại dịch – hệ thống logistic rối loạn, thiếu nhân công – rồi đến cuộc chiến tranh ở Ukraine. Trung Quốc thì tiếp tục ngoan cố với chính sách zero Covid. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) năm ngoái ước tính tăng trưởng năm 2022 là 4,9%, nay hạ xuống 3,2% mà vẫn bị cho là quá lạc quan.

Trận đánh tái chiếm Kherson : Lần đầu Ukraine không còn ở thế thủ

Liên quan đến tình hình Ukraine, cuộc phản công nhằm tái chiếm Kherson được tất cả các báo chú ý. Le Figaro nhận định, lần đầu tiên kể khi khi khởi đầu cuộc chiến, Ukraine không còn ở thế thủ trước Moskva. Tờ báo nhận thấy cuộc phản công được chuẩn bị rất có phương pháp. Trước đó Ukraine liên tục bắn pháo vào hậu cứ Nga, nhắm chủ yếu vào cơ sở hạ tầng và kho đạn, đến tận Crimea.

Nếu Kiev loan báo từ tháng Bảy nhưng bây giờ mới thực sự tấn công, đó là để khẩn cấp ngăn Nga tổ chức "trưng cầu dân ý" ở các vùng chiếm đóng rồi hợp thức hóa. Bên cạnh đó còn nhằm nâng cao tinh thần dân chúng và những người ủng hộ phương Tây. Việc tái chiếm Kherson sẽ giúp cho Mikolaiv và cả miền nam Ukraine được an toàn, đồng thời đe dọa Crimea. Tóm lại, là đẩy cuộc chiến sang phía kẻ địch.

Theo cựu sĩ quan thủy quân lục chiến và nhà nghiên cứu lịch sử quân sự Michel Goya, Ukraine đã tập trung tấn công vào những chiếc cầu ở Kherson và Nova Kakhovka, các trận địa pháo ở hai bên sông Dniepr. Những đợt pháo dồn dập nhất kể từ đầu cuộc chiến hội đủ mọi điều kiện cần thiết cho trận tấn công lớn, thông qua việc tìm cách vô hiệu hóa phòng thủ của địch.

Kiev vẫn rất kiệm lời, phát ngôn viên tập đoàn quân phía nam chỉ khẳng định một điều duy nhất là tất cả những cây cầu nối Kherson với các lãnh thổ Nga đều đã bị phá hủy. Mục tiêu dường như không chỉ nhằm cô lập quân Nga, mà còn ngăn đường rút lui của họ. Nhưng cũng theo ông Goya, dù vậy lính Nga vẫn có thể làm cầu phao hay dùng phà như hiện nay.

Hậu trường chiến tranh mạng giữa Moskva và Kiev

Tuy nhiên những cuộc giao tranh không chỉ diễn ra ngoài mặt trận mà cả trên thế giới ảo. Le Figaro viết về "Ukraine-Nga : Hậu trường của chiến tranh mạng". Từ hôm 24/02, Nga đã tấn công trên 800 vụ vào Ukraine. Một giờ trước cuộc xâm lăng, tin tặc Nga đã ồ ạt đánh vào mạng vệ tinh của Ukraine, gây hậu quả sang tận nước Pháp : 70.000 thuê bao bị mất kết nối. Hôm 17/08, cơ quan nguyên tử lực EnergAtome của Ukraine bị tấn công DDoS với 7,25 triệu máy chủ. Không chỉ tấn công tin học, Nga còn trực tiếp thả bom vào các trung tâm lưu trữ dữ liệu của Ukraine.

Kiev không khoanh tay chịu trận, mà kêu gọi thế giới ủng hộ công cuộc kháng chiến chính nghĩa. Một số hacker của quân đội Mỹ đã giúp một tay, sau đó là IT Army, đội quân gồm 230.000 người tình nguyện được phối hợp qua Telegram. Cũng có những nhóm hacker tham gia bênh vực Ukraine như Anonymous, một số chuyên gia an ninh mạng của F-Secure hay Vectra tình nguyện giúp đỡ vô vị lợi, Starlink của tỉ phú Elon Musk tặng hàng ngàn thiết bị kết nối internet. Và hiện nay dữ liệu của 16 cơ quan cấp bộ Ukraine đã được chuyển sang cloud Azur của Microsoft để tránh bị tin tặc Nga tấn công.

EU đồng thuận về huấn luyện cho Ukraine, tranh cãi về visa cho người Nga

Về phía Liên Hiệp Châu Âu, các bộ trưởng quốc phòng hôm qua tại Praha đã nhất trí bật đèn xanh cho việc lập một phái bộ chung để hỗ trợ lực lượng Ukraine. Les Echos dẫn lời lãnh đạo ngoại giao EU, ông Josep Borrell nhấn mạnh đến sự đồng thuận này, vì một số thành viên có phần nào e ngại trước nhiệm vụ mới mẻ. Ngoài huấn luyện sử dụng thiết bị, quân đội Ukraine còn cần trợ giúp về cách tổ chức, hậu cần. Một số nước đã huấn luyện cho binh sĩ Ukraine sử dụng những vũ khí do họ cung cấp, riêng Anh nhận đào tạo cấp tốc 10.000 tân binh trong ba tuần lễ, có sự hỗ trợ một phần của bốn nước Bắc Âu.

Cũng tại Praha, đề nghị cấm công dân Nga nhập cảnh được ngoại trưởng 27 nước EU thảo luận gay go. Ý tưởng này được nhiều nước ủng hộ, nhất là các nước Baltic, Phần Lan, Ba Lan ; ngược lại Đức, Pháp phản đối. Hôm nay, EU quyết định ngưng áp dụng thỏa thuận dành ưu tiên cho công dân Nga ký năm 2017. Le Figaro giải thích, các chiếu khán mới vẫn có thể được cấp nhưng tốn kém và phức tạp hơn, mỗi quốc gia có thể siết chặt hoặc nới lỏng tùy ý. Một hậu quả khác là những visa hiện tại chỉ có giá trị nhập cảnh vào nước đã cấp nhưng không phải toàn bộ không gian Schengen. Trên thực tế, công dân Nga không còn có thể nhập cảnh vào Đông Âu, cả sáu nước giáp giới đều muốn đóng cửa với người Nga.

Putin đã thua về địa chính trị, và có thể cả quân sự

Nhìn chung, Les Echos phân tích "Tại sao Nga rốt cuộc sẽ thua". Điện Kremlin dường như không còn có thể theo đuổi cuộc chiến tranh ở Ukraine lâu dài, do trừng phạt kinh tế của phương Tây và sức công phá của các loại vũ khí được đồng minh cung cấp cho Kiev. Trận đánh Kherson lần này sẽ mang tính quyết định.

Theo tác giả bài viết, Nga có thể sẽ thất bại trong cuộc chiến tranh khởi đầu cách đây hơn nửa năm. Trên thực tế, Moskva đã thua về địa chính trị. Mục tiêu đưa Ukraine trở vào vòng ảnh hưởng của mình đã tan thành bọt nước : Kiev nay nghiêng hẳn về phương Tây. Nga đã đẩy Thụy Điển, Phần Lan gia nhập NATO. Điểm tựa chính tại Châu Âu là Đức không còn ngây thơ, và 27 nước Liên Hiệp Châu Âu (EU) sẽ làm mọi cách để không phải mua dầu khí của Nga nữa. Như vậy Nga còn lại đồng minh và khách hàng quan trọng nào, ngoài Trung Quốc ? Với nguy cơ trở thành chư hầu của Bắc Kinh.

Nhưng điều quan trọng đối với công luận cũng như các bên tham chiến là chiến tranh kết thúc như thế nào ? Dự báo có thể gây bàng hoàng, vì quân đội thứ nhì thế giới - trên giấy tờ - đối đầu với một quốc gia chỉ có được vài sư đoàn hoạt động được hồi năm 2014. Tuy nhiên về lâu về dài, rất có thể quân đội Nga sẽ bị bại trận, hay ít nhất là mất đi những lãnh thổ chiếm được vào đầu cuộc xâm lăng.

Cấm vận của phương Tây gây tác hại lâu dài

Các lý do vừa về kinh tế vừa về quân sự. Trên thực tế, trừng phạt của phương Tây gây khó khăn lớn cho nỗ lực chiến tranh của Putin. Tuy không hạ gục nền kinh tế Nga - như một số người đã đắc chí nhấn mạnh - nhưng các lãnh vực chủ chốt đã bị bóp nghẹt vì không còn nhập khẩu được từ phương Tây. Sản xuất xe hơi chỉ còn 1/10 trong tháng Sáu, các máy bay lần lượt nằm chết dí trên phi đạo vì không được bảo trì, và sức mạnh của đồng rúp chỉ là giả tạo.

Moskva trông đợi vào sự "mệt mỏi" của công chúng Châu Âu, nhất là khi cúp khí đốt để thúc đẩy kỹ nghệ Đức phải nài nỉ bỏ cấm vận, nhưng như vậy Nga "mất toi" một phần ba nguồn thu nhập. Phải bán rẻ dầu khí, một khi thanh toán xong hàng hóa thiết yếu cần nhập, Moskva chỉ còn lại 300 triệu đô la một ngày để chi cho chiến tranh, tương đương khoảng 50 hỏa tiễn Kalibr. Một con số khác cho thấy cuộc so găng mất cân đối như thế nào : GDP Nga là 1.700 tỉ đô la, thấp hơn các đồng minh của Kiev đến... 28 lần.

Ukraine còn có được tiếp tế không ngơi nghỉ với luồng vũ khí phương Tây hết sức tối tân : đại bác Caesar của Pháp, giàn phóng hỏa tiễn di động M270 của Anh, và nhất là 16 giàn Himars của Mỹ - có thể phá hủy khoảng 100 kho đạn, giàn radar hay hỏa tiễn mỗi ngày. Kiev sở hữu số lượng xe tăng cao hơn hẳn trước chiến tranh, nhờ tịch thu của Nga và được đồng minh viện trợ, trong khi kẻ địch bị diệt mất 1.300 xe tăng, tương đương 1/3 số xe hoạt động được.

Nga đã tận dụng hết 80% số hỏa tiễn hành trình trong kho, ước tính khoảng 3.000 chiếc, và không thể sản xuất tiếp vì thiếu thiết bị điện tử phương Tây, trừ phi mua được một ít từ chợ đen. Với nhịp độ tiêu thụ những quả đạn có tầm bắn gần và kém chính xác hiện nay - thuộc loại cao nhất trong lịch sử - giới chuyên gia ước tính chỉ 6 đến 8 tháng nữa, pháo binh Nga sẽ phải im tiếng.

Quân Nga rồi sẽ rơi vào tuyệt lộ ?

Moskva cũng không có nổi sáng kiến chiến lược nào. Các toán đặc nhiệm và nhảy dù hầu như không còn hoạt động, chiến binh Chechenya chỉ thấy xuất hiện trên TikTok và hạm đội đã lâu không được huy động. Máy bay Nga dè dặt khi bay vào không phận Ukraine, chỉ thực hiện khoảng 15 phi vụ một ngày, và mùa thu này có thể bị vô hiệu hóa bởi hỏa tiễn Nasams của Mỹ. Thực tế chỉ còn pháo binh, "món võ" truyền thống của Nga là thực sự chiến đấu.

Tình báo Mỹ ước lượng khoảng 1/3 lực lượng xâm lược của Nga đã bị loại ra khỏi vòng chiến, tức khoảng 80.000 quân bị tử thương hoặc bị thương. Nay Moskva phải tuyển thêm lính không kinh nghiệm, đến tận 60 tuổi. Tinh thần binh sĩ xuống rất thấp, theo như các tin tức về những vụ đào ngũ, trả lương trễ, nhậu nhẹt.

Đã hẳn Ukraine cũng bị mất 20 đến 30.000 quân, và cuộc phản công vào Kherson chưa có kết quả. Nhưng Kiev sẽ còn tiếp tục phá hủy một cách có phương pháp những đường tiếp vận của quân Nga - tất cả hiện đang trong tầm bắn hỏa tiễn Ukraine, và các kho đạn tại Crimea tưởng chừng bất khả xâm phạm, mỗi ngày đều bị nhắm đến. Cho đến khi nào quân Nga, bị cô lập, khủng hoảng, hết đạn, không còn cách nào khác là rút lui hoặc đầu hàng.

Thụy My