Putin và nước Nga, ai chịu trách nhiệm về cuộc xâm lăng Ukraine ?

Chiến công vang dội mới đây của Kiev không thể có được nếu không có sự hỗ trợ tích cực của Mỹ. Ukraine đang trở thành một Israel mới, "toàn dân chống giặc" ; còn Putin đang phải chịu sức ép từ phe diều hâu, tuy quân đội Nga hiện đã mất khả năng tấn công. Không chỉ giành cho bằng được chiến thắng, mà kẻ xâm lăng còn phải trả giá, nhưng ai là bị cáo, Putin hay nước Nga ?

Các chiến binh Ukraine tại Dolyna (thuộc Donetsk), vùng đất vừa tái chiếm ngày 14/09/2022. AP - Evgeniy Maloletka

Le Monde hôm nay chạy tựa "Điện : Các kịch bản cảnh báo cho mùa đông". Le Figaro nói về "Khí đốt, điện : Những lý do thực sự của việc tăng giá". Les Echos lo âu "Năng lượng : Chi phí nặng thêm cho các gia đình và cho Nhà nước". Libération chơi chữ "Giá năng lượng, một gáo nước ấm" thay vì dùng chữ "gáo nước lạnh" vì chính phủ đã hạn chế mức tăng tối đa là 15%. Riêng La Croix đăng ảnh trang nhất các chiến binh Ukraine trên xe tăng và chạy tựa "Hy vọng quay trở lại với Ukraine". Ở trang trong các báo, bên cạnh vấn đề năng lượng, tình hình Ukraine vẫn là đề tài được chú ý nhất.

Không có Mỹ hỗ trợ, cuộc phản công của Ukraine khó thành công

Trước hết, Le Monde cho biết "Phía sau cuộc phản công của quân đội Ukraine là sự ủng hộ lớn lao của Hoa Kỳ". Không chỉ chuyển giao vũ khí và huấn luyện binh sĩ, Mỹ còn chia sẻ với Ukraine thông tin tình báo. Chính tổng thống Volodymyr Zelensky đã công nhận "Chúng tôi không thể tái chiếm những vùng đất này nếu không có sự giúp đỡ của Hoa Kỳ".

Từ ngày 24/02, Washington đã viện trợ 14,5 tỉ đô la thiết bị quân sự, trong đó 12,5 tỉ lấy trực tiếp từ kho vũ khí của quân đội Mỹ. Để so sánh, ngân sách quốc phòng hàng năm của Ukraine chỉ khoảng 5 tỉ đô la. Chỉ riêng Hoa Kỳ đã chiếm đến 70% viện trợ quân sự cho Kiev, thứ nhì là Ba Lan rồi đến Anh, Pháp đứng thứ 11. Mỹ đã cung cấp cho Ukraine trang bị đủ cho cả một quân đội. Có thể kể : hơn 40.000 hỏa tiễn chống tăng vác vai (trong đó có 8.500 Javelin), 126 đại bác M777 loại 155 ly, 1.400 drone cảm tử (Switchblade và Phoenix Ghost), 20 trực thăng (Mi-17), 1.400 hỏa tiễn phòng không (Stinger), 8 giàn hỏa tiễn địa-không (Nasams), hàng mấy trăm chiếc xe bọc thép (M113, Humvee) …

Không chỉ số lượng mà còn là chất lượng, chẳng hạn 16 giàn phóng rốc-kết đa nòng Himars đã làm thay đổi hẳn bộ mặt chiến trường. Đạn pháo Mỹ cũng giúp đối phó với hỏa lực khủng khiếp của quân Nga. Từ 15.000-20.000 thiết bị Starlink của tỉ phú Elon Musk rất hữu ích cho việc liên lạc của binh sĩ, và Mỹ hứa tặng tiếp. Những tháng gần đây, Hoa Kỳ đã huấn luyện cho 1.500 quân nhân Ukraine cách sử dụng M777, Himars, drone… Hai chiến hạm Nga bị đánh chìm ở Hắc Hải hồi tháng Sáu bằng hỏa tiễn Harpoon phương Tây là công của các pháo thủ được tập huấn ở Mỹ.

Quan trọng nhất là thông tin tình báo, có thể nói đây là hoạt động quy mô nhất của NATO từ sau chiến tranh lạnh. Mỗi ngày, các phi cơ do thám của Không quân Mỹ đều ngang dọc trên Hắc Hải và vùng biên giới Ukraine-Romania, thu thập các dữ liệu điện tử của quân Nga. Hình ảnh vệ tinh của Mỹ cũng giúp bộ tham mưu Ukraine bao quát được chiến trường trong thời gian thực. Theo New York Times, cuộc phản công ở Kherson và Kharkiv đã được Lầu Năm Góc lập ra các phương án giả định để Kiev chọn lựa cách đánh có nhiều khả năng thành công nhất.

Quân đội Nga không còn khả năng tấn công

Phóng sự của La Croix mô tả tình hình ở Kharkiv sau khi được giải phóng. Người dân thành phố lớn thứ nhì Ukraine vui mừng vì đuổi được quân Nga, nhưng các vụ oanh tạc vào hệ thống điện nhắc nhở họ biên giới Nga rất gần, và mùa đông sắp tới sẽ khó khăn. La Croix cũng cho rằng "Quân đội Nga đã mất khả năng tấn công". Sau thất bại nặng nề ở Kharkiv, Bộ Quốc phòng Nga loan báo "oanh kích ồ ạt vào các đơn vị Ukraine trên tất cả chiến trường", báo chí nhà nước thì hô hào phá hủy các cơ sở hạ tầng dân sự. Nhưng liệu quân đội Nga có còn đủ sức ?

Các chuyên gia không loại trừ giả thiết quân Nga đã đạt đến "cực điểm", theo cách gọi của lý thuyết gia quân sự Carl von Clausewitz, có nghĩa là không tấn công nổi, chỉ có thể phòng vệ. Nhà sử học Michel Goya nhận định trong thời gian qua quân đội Nga sa sút còn Ukraine mạnh lên. Những đơn vị thiện chiến của Nga chịu thiệt hại nhiều, được thay thế bằng các tân binh hay lính đánh thuê, quân ly khai kém trang bị và thiếu ý chí. Nếu không cải tổ chiều sâu và huy động thêm nhiều quân, Nga không thể tái lập một chiến tuyến vững chắc.

Nhà nghiên cứu Michael Kofman của CNA nhấn mạnh sự sụp đổ nhanh chóng của quân Nga ở Kharkiv "phản ánh các vấn đề về nhân lực và tinh thần của một quân đội bị quá tải". Chuyên gia Rob Lee, Foreign Policy Resaearch Institute, nhấn mạnh Moskva bất lực trong việc cho tình báo tham gia các chiến dịch, trong khi hơn một tháng qua đã có tin Ukraine tập trung lực lượng gần Kharkiv. Các nhà phân tích khác nêu thêm truyền thống chỉ có các chỉ huy cấp cao mới được quyết định. Theo Conflict Intelligence Team (CIT), trận vừa rồi bộc lộ những điểm yếu của quân đoàn số 11 và sư đoàn xe tăng trực thuộc.

Trước mắt, Nga không đủ sức để bảo vệ Kherson ở miền nam và có được tiến bộ tại Donbass ở miền đông. Ngay cả nếu Vladimir Putin nhận lấy rủi ro chính trị, ra lệnh tổng động viên, sẽ còn phải mất nhiều tháng để huấn luyện lính mới, cũng không có khả năng trang bị cho họ. Và những vấn đề gặp phải trên chiến trường lâu nay vẫn chưa được giải quyết.

Bị Kiev lấn át trên chiến trường, Putin dưới áp lực của phe diều hâu

Les Echos nhận thấy "Putin đang chịu áp lực từ Ukraine và phe diều hâu ở Moskva". Sau thắng lợi vang dội của quân đội Ukraine, Vladimir Putin rơi vào tình thế mà ông ta ghét nhất, đó là phải quyết định dưới sức ép. Bên cạnh áp lực về quân sự còn là chính trị. Chiến thắng của địch thủ đã cổ vũ những người chủ trương tự do nhân đó nói lên nhiều bất bình khác, nhưng nhất là những thành phần diều hâu chỉ trích tổng thống quá mềm yếu. Nhà nghiên cứu Tatiana Kastouéva-Jean của IFRI cho biết tình hình hiện rất căng thẳng tại đỉnh cao quyền lực Kremlin. Tuy giới tinh hoa, như thường lệ, ủng hộ tổng thống nhưng lịch sử nước Nga cho thấy tất cả những đảo lộn chính trị không phải từ đường phố mà từ trò chơi ảnh hưởng ở thượng tầng.

Vladimir Putin bỗng dưng bị xầm xì chỉ trích bởi những người lâu nay vẫn lặp lại luận điệu của ông ta. Truyền hình nhà nước nói về "tình thế khó khăn", trên mạng xã hội các chuyên gia và blogger thân chính quyền chế giễu thất bại của các tướng lãnh và băn khoăn về tinh thần chiến đấu của quân lính. Những chỉ trích công khai và bất thường này có thể là biểu hiện sự bất mãn sâu sắc của một số nhóm thế lực. Hiện thời Putin không bị đe dọa, nhưng một nhân vật từng có ảnh hưởng ở Kremlin nhắc nhở : "Giới tinh hoa ủng hộ Sa hoàng, dù là quân chủ, cộng sản hay xuất thân từ tình báo như Putin. Cho đến khi họ hiểu rằng Sa hoàng chính là vấn đề, và quyết định giải quyết vấn đề đó".

"Toàn quốc kháng chiến", Ukraine đang trở thành Israel mới

Les Echos coi Ukraine là một "Israel mới, nơi mỗi người dân đều là chiến sĩ". Từ chủ doanh nghiệp đến nông dân, xã hội Ukraine từ sáu tháng qua đã quân sự hóa để bảo vệ chủ quyền đất nước. Từ lâu đã thay bộ veste bằng chiếc áo thun màu nhà binh mỗi khi xuất hiện, ông Zelensky trở thành biểu tượng cho xã hội Ukraine trong chiến tranh. Cựu đại sứ Mỹ tại Israel, David Shapiro nhận thấy Israel và Ukraine đều có điểm chung là phải đối mặt với mối đe dọa khổng lồ về an ninh quốc gia, và dân chúng sẵn sàng bảo vệ tổ quốc.

Câu "Slava ZSU" (Vinh quang cho lực lượng vũ trang Ukraine) thường xuyên xuất hiện trên những bức tường của các thành phố, làng mạc trên toàn quốc, trở thành khẩu hiệu đoàn kết toàn dân chống xâm lăng. Nhiều người dân nay mặc trang phục mang màu sắc quân đội nước mình, hoặc xăm lên người những hình ảnh biểu tượng cho lòng yêu nước. Chương trình giảng dạy trong nhà trường có thêm giáo dục quốc phòng.

Các nhà quan sát cho rằng hiện tượng quân sự hóa là logic, trước thiệt hại to lớn về nhân mạng và cơ sở hạ tầng mà Ukraine phải chịu đựng. Theo số liệu chính thức, đã có 9.000 quân nhân tử trận kể từ đầu cuộc xâm lăng, còn đối với thường dân con số này lớn hơn rất nhiều. Chỉ riêng Mariupol, ước tính đã có đến 21.000 dân thường thiệt mạng trong đợt vây hãm. Trước sự tàn bạo của quân chiếm đóng, không có gì đáng ngạc nhiên khi người dân Ukraine hết sức ủng hộ quân đội nước họ. Quân đội Ukraine hiện có gần 200.000 binh sĩ, lực lượng phòng vệ dân sự 115.000 người, hầu hết xung phong gia nhập trong ba ngày đầu cuộc xâm lăng.

Simon Franck, một doanh nhân Pháp làm ăn ở Ukraine cho biết ngay sau khi quân Nga tràn sang, có nhiều nhân viên xin nghỉ để ra mặt trận. "Đó là các chuyên viên đồ họa, thảo chương, phụ trách nhân sự… chưa bao giờ có kinh nghiệm chiến đấu". Lực lượng dân quân này phản ánh trung thực thành phần xã hội Ukraine : các đơn vị ở thành phố lớn gồm doanh nhân, công nhân, giáo viên, cán bộ quản lý, còn ở thôn quê gồm nông dân, nhà buôn… Với 1,3 triệu khẩu súng đang được luân chuyển, Ukraine nay là một trong những nước mà dân chúng được vũ trang nhiều nhất thế giới, vì điều này liên quan đến sự tồn vong của họ.

Chiến tranh Ukraine : Bắc Kinh không còn giả vờ trung lập

Về phía Bắc Kinh, Libération lưu ý "Trung Quốc không còn giả vờ trung lập trong cuộc chiến tranh Ukraine". Người đứng đầu ngành ngoại giao Châu Âu Josep Borrell hồi tháng Ba đã từng mong muốn Trung Quốc đứng ra làm "trung gian hòa giải". Thế nhưng Lật Chiến Thư (Li Zhanshu), chủ tịch Quốc hội, quan chức số 3 của chế độ Trung Quốc vừa ngang nhiên nói rằng Moskva "đáp trả" Hoa Kỳ và NATO là "lẽ đương nhiên", cho biết "đã hỗ trợ Nga bằng nhiều cách". 

Bỏ qua việc đánh tráo khái niệm về cuộc xâm lược, tuyên bố của Lật Chiến Thư ít nhất cũng đã xóa đi những nhập nhằng về cái gọi là "trung lập" mà Bắc Kinh vẫn rêu rao hơn sáu tháng qua. Ông ta đã xác nhận quan điểm thù nghịch với phương Tây, đi ngược lại những tuyên bố chính thức. Đồng thời đào sâu thêm những nghịch lý của ngoại giao Trung Quốc, vốn lặp đi lặp lại "tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các nước", "giải quyết khủng hoảng một cách hòa bình"...

Bắc Kinh chưa bao giờ lên án cuộc xâm lăng của Nga, nhưng lại không ngớt tố cáo việc phương Tây trừng phạt Moskva, bán vũ khí cho Kiev ; và những tháng gần đây, Trung Quốc tranh thủ mua dầu lửa của Nga giá rẻ, tiếp tay cản trở cấm vận. Đang căng thẳng với Hoa Kỳ về Đài Loan, Trung Quốc chơi lá bài "đoàn kết chiến lược" với Nga.

Hòa giải ngay để Nga hòa nhập quốc tế, như Đức hậu thế chiến ?

Le Monde đặt vấn đề "Cuộc chiến ở Ukraine, thường được coi là chiến tranh thuộc địa hay đế quốc, là của Putin hay của nước Nga ?". Tờ báo thuật lại một khoảnh khắc khó xử hôm thứ Bảy 10/09 tại Kiev, vào cuối hội nghị cấp cao về Ukraine, Yalta European Strategy. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksii Reznikov trên diễn đàn đang phấn khởi trước chiến thắng ở Kharkiv, thì cựu đại sứ Đức Wolfgang Ischinger đề nghị nên nghĩ đến hòa giải. Ischinger nêu ví dụ nước Đức bại trận năm 1945, nhưng vài năm sau đã được đứng vào hàng ngũ những nước ngày nay là đồng minh.

Hội trường im lặng một cách lịch sự, rồi cựu tổng thống Estonia, Kersti Kaljulaid đứng dậy, nhã nhặn nhưng cương quyết, chỉnh lại : việc đó diễn ra sau khi Đức đã nhận mọi sai lầm, còn Liên Xô thì chưa bao giờ, cho nên thế giới mới lâm vào tình trạng hiện nay. Bà hy vọng Nga sẽ đi theo con đường này. Những tràng pháo tay nở rộ hoan nghênh !

Chỉ trong vài câu ngắn, bà Kaljulaid, 52 tuổi, đã cho thấy tâm trạng của giới tinh hoa Ukraine, Ba Lan và các nước Baltic : một chiến thắng chưa đủ, kẻ xâm lăng còn phải trả giá cho tội ác. Tòa án quốc tế sẽ phải làm việc, vì luật quốc tế đã bị vi phạm trắng trợn.

Nước Nga hay Putin phải chịu trách nhiệm về cuộc xâm lăng ?

Nhưng vấn đề được đặt ra tại những quốc gia nạn nhân của Liên Xô hay người kế thừa là Nga, thậm chí cả hai như trường hợp Ukraine : ai là bị cáo ? Phải chăng đó là Vladimir Putin, đã lãnh đạo từ 22 năm qua bằng bàn tay sắt ? Hay ê-kíp của ông ta, hoặc chế độ, nước Nga, hay là dân Nga vốn ủng hộ mạnh mẽ cuộc xâm lăng - theo các thăm dò ? Vấn đề hết sức phức tạp là trách nhiệm tập thể được nêu ra, và trước đó là tranh cãi về visa cho công dân Nga.

Nhiều người cho rằng "Tất cả những người Nga đều phải trả giá chứ không chỉ những người cầm đầu". Một số có bàn tay vấy máu, số khác ủng hộ bằng sự im lặng. Nga chọn lựa đóng băng tình hình sau thời kỳ Yeltsin (1990-1999), không hề tỏ ra ân hận về những tội lỗi trong quá khứ. Ngược với Đức, Nga chưa hề nói "sẽ không bao giờ như thế nữa", mà còn có tâm lý muốn trả thù. Và như vậy các láng giềng không thể cảm thấy an toàn. Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski nói với Ukraine "Chiến thắng thực sự của các bạn sẽ phải là sự thay đổi chế độ ở Moskva". 

Theo Le Monde, song song đó còn là sự thay đổi của xã hội. Nhà sử học Pháp Nicolas Werth nhận định những luận điệu của Putin "đáp ứng sự chờ đợi của một xã hội mất phương hướng sau khi hệ thống xô-viết sụp đổ". Tương tự, nhà sử học Ba Lan Marek Cichocki không cho rằng Putin đã tạo ra nước Nga hiện nay, mà nước Nga đã tạo ra Putin. Trong ý nghĩa đó, người Nga có phần trách nhiệm. Nhưng triết gia Hannah Arendt đã viết "Nếu tất cả mọi người đều có lỗi thì chẳng ai có lỗi cả". Cuộc tranh luận đã mở ra, rất xa so với ý tưởng "tránh sỉ nhục" nước Nga.

Thụy My

Từ đầu tháng 9/2022, quân đội Ukraine bất ngờ phản công và giành được một số thắng lợi quan trọng, nhất là tại vùng đông bắc. Chỉ trong vài ngày, diện tích lãnh thổ thu hồi lên đến hàng nghìn cây số vuông, được đánh giá là tương đương với diện tích mà quân Nga chiếm được kể từ tháng 4 đến nay. Cuộc phản công thần tốc của quân đội Ukraine có triển vọng ra sao ?

Quân đội Ukraine kiểm tra các loại đạn và mìn chưa nổ ở làng Udy, nơi vừa được giải phóng khỏi sự chiếm đóng của Nga, ở khu vực Kharkiv. (Reuters / Gleb Garanich)

Đối với nhà nghiên cứu Dimitri Minic, chuyên gia về quân đội Nga, làm việc tại Trung tâm Nga Centre Russie/NEI thuộc Viện Pháp về Quan hệ Quốc tế (IFRI), "hiện tại quân Nga đã lâm vào thế bị động", "không còn đủ lực để mở một chiến dịch lớn như vào đầu năm nay", và "về mặt quân sự", quân đội Ukraine có đủ khả năng giành lại vùng bán đảo Crimea. Chuyên gia Dimitri Minic nhấn mạnh : Sức chiến đấu của quân đội hai bên không chỉ phụ thuộc vào vũ khí, mà còn vào tinh thần binh sĩ. Quân đội Nga bất ngờ bị đẩy vào thế phòng thủ tại Ukraine, trong lúc có nhiều khả năng đông đảo dân chúng Nga, nhất là giới trẻ, không ủng hộ một cuộc chiến tổng lực chống Ukraine.

RFI xin giới thiệu bài phỏng vấn của Phóng viên Aude Le Gentil với chuyên gia Dimitri Minic trên nhật báo Pháp Le Journal du Dimanche (JDD) ngày 12/09/2022.

Journal du Dimanche : Làm thế nào giải thích được bước tiến thần tốc của các lực lượng vũ trang Ukraine tại vùng đông bắc ?

Dimitri Minic : Cuộc tấn công bất ngờ khiến quân đội Nga lâm vào thế bị động. Trước đó, quân đội Ukraine đã thông báo về chiến dịch phản công ở miền nam, tại vùng Kherson. Quân Ukraine đã tấn công vào các kho vũ khí, các cây cầu, các sở chỉ huy và cơ sở hậu cần… Tất cả những hành động này có thể làm giảm sút khả năng bám trụ, kiểm soát lãnh thổ của quân Nga. Đây chủ yếu là một cuộc chiến hao mòn, với các cuộc oanh kích từ xa, các vụ phá hoại, xâm nhập, và các vùng đất chiếm được chỉ có diện tích không đáng kể. Ngược lại, tại vùng Kharkiv, lực lượng được huy động là tương đương, nhưng cách tấn công là hoàn toàn khác : chúng ta đã chứng kiến một chiến dịch thần tốc.

JDD : Vì sao quân đội Nga không dự kiến được cuộc phản công này ?

Dimitri Minic : Tình báo Nga đã không thực hiện được nhiệm vụ, chủ yếu do khả năng phân tích các dữ liệu thu thập được hơn là vì các khó khăn kỹ thuật trong việc thu thập dữ liệu. Do vậy, cuộc phản công của quân Ukraine đã như một đòn sấm sét giáng vào, khiến các lực lượng Nga bị mất phương hướng, kiệt sức và không ít binh sĩ hoàn toàn không có kinh nghiệm chiến trường. Một bộ phận quân đội Nga đã rút lui trong hỗn loạn. Tuy nhiên, các nguyên nhân ắt là đa dạng. Ngoài vấn đề nói trên, còn có những điểm yếu trong khâu chỉ huy, cùng với việc thông tin được loan tải kém. Phía Nga đã bị đánh lạc hướng. Quân Nga đã lựa chọn việc rút bớt quân từ vùng Kharkiv và tăng cường lực lượng tại Kherson, nơi từ nhiều tuần nay Kiev thông báo tiến hành phản công. Chiến dịch của Ukraine đã thành công đến như vậy cũng do Moskva đã không biết cách giải quyết các thách thức về tổ chức, về chỉ huy, về quân số, cũng như các hỗ trợ tinh thần.

JDD : Vì sao nói các thành phố mà Ukraine vừa chiếm lại có ý nghĩa chiến lược ?

Dimitri Minic : Kupiansk và Izium là rất quan trọng đối với quân Nga. Kupiansk (thuộc Kharkiv, miền đông bắc) nằm ở giao điểm các tuyến giao thông trên bộ, có vai trò là hậu phương cho các chiến dịch Nga tại vùng Donbass (miền đông). Còn chính từ Izium mà Moskva đã từng có ý định triển khai chiến dịch bao vây các lực lượng Ukraine ở Donbass hồi tháng 2, tháng 3 năm nay. Những thất bại mang tính chiến lược này đối với Nga là điều tiêu biểu cho thấy sự sụp đổ của lực lượng Nga tại tỉnh Kharkiv và chấm dứt hy vọng của Nga có thể chiếm được Donbass trong thời gian trước mắt và trung hạn.

JDD : Các lực lượng Ukraine sẽ tiếp tục giành thêm thế thượng phong, hay cuộc phản công sẽ phải ngưng lại ?

Dimitri Minic : Cuộc phản công có thể sẽ giảm tốc độ. Quân đội Ukraine sẽ phải củng cố khu vực tiền tuyến, và bảo đảm an toàn cho các lãnh thổ vừa chiếm lại, bố trí các cơ sở hậu cần cần thiết, và để cho các đơn vị nghỉ ngơi hồi sức. Tiếp theo đó, quân đội Ukraine có thể tiếp tục tấn công để lấy lại Severodonetsk, Lyssytchansk, và một số đô thị khác thuộc khu vực này của vùng Donbass. Chắc hẳn sẽ có một thời gian ngưng nghỉ. Theo tôi, chiến dịch có ý nghĩa triệt để nhất đối với quân đội Ukraine là cắt làm đôi vùng lãnh thổ Nga kiểm soát tại tỉnh Zaporijjia, thậm chí quân đội Ukraine có thể tiến đến tận Mariupol. Chúng ta thấy mức độ thiếu tổ chức và tinh thần yếu kém của quân Nga tại Donbass, nếu quân đội Ukraine phá vỡ chiến tuyến ở khu vực trung tâm, quân đội Nga có thể sụp đổ.

JDD : Liệu quân Nga có phương tiện để tiến hành một cuộc phản công ở miền đông ?

Dimitri Minic : Điều này phụ thuộc vào khả năng của phía Ukraine xác định mục tiêu. Quân Nga đã phải rút chạy, và thu quân lại. Họ vừa chịu một thất bại, nhưng thất bại này chưa có ý nghĩa quyết định. Quân Nga vẫn còn kiểm soát được Donbass, và chừng nào mà khu vực họ kiểm soát thu hẹp lại, quân đội Ukraine sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tái chiếm. Quân Nga có thể mưu toan mở một chiến dịch lớn, điều này có thể dẫn đến hai khả năng : một là thất bại hoàn toàn, và hai là có thể giúp phía Nga lấy lại niềm tin. Kinh nghiệm cho chúng tôi thấy, trong tình trạng hiện nay, quân Nga không còn đủ lực để tiến hành một cuộc chiến dịch lớn như vào mùa xuân năm nay.

JDD : Nga có thể nhanh chóng mất Kherson ?

Dimitri Minic : Kherson có thể thất thủ trong tháng tới. Chúng ta thấy là Nga đã mất thế chủ động, và quân đội Ukraine sẽ ngày càng áp đặt được nhịp độ của họ. Có hai kịch bản : hoặc là phía Nga sẽ không làm gì và như vậy có thể bị bao vây tại Kherson, hoặc là chủ động từ bỏ các khu vực đã chiếm được, như Kherson, để quay về bảo vệ một khu vực nhỏ hơn, và tăng cường binh lực bằng cách tổng động viên. Tuy nhiên, việc tổng động viên có rất nhiều khả năng sẽ là một thất bại với chính quyền Nga. 

JDD : Vì sao như vậy ?

Dimitri Minic : Xét trên giấy tờ, việc tổng động viên có thể làm thay đổi cục diện chiến tranh. Tuy nhiên, kinh nghiệm về việc tuyển mộ tân binh tại Nga trong những năm gần đây, nhất là năm nay, cho thấy tỉ lệ dân Nga hưởng ứng nhìn chung là thấp. Nếu tổng động viên diễn ra, đây sẽ là một trắc nghiệm lớn về thái độ thực sự của giới trẻ đối với các kế hoạch chiến tranh của tổng thống Vladimir Putin. Đặc biệt là khả năng chiến đấu của tân binh và quân nhân dự bị là yếu kém. Và đó ắt hắn sẽ là một tính toán sai lầm về cả quân sự cũng như chính trị. Hệ quả là chế độ Putin có thể sụp đổ.

JD : Tổng thống Nga có thể sẽ buộc phải tuyên bố tổng động viên ?

Dimitri Minic : Điều này thật khó dự báo, bởi vấn đề không phải là diễn biến trên chiến trường mà là cách tổng thống Nga cảm nhận về điều này. Cụ thể là, đối với ban lãnh đạo chính trị - quân sự Nga, cú đột phá này được đánh giá là thật sự nghiêm trọng hay không ? Điện Kremlin có thể có ấn tượng là cuộc phản công này của quân đội Ukraine chỉ là một giai đoạn khó khăn tạm thời, và quân đội Nga vẫn còn có thể trụ được về dài hạn. Tại Moskva, giới truyền thông và chính trị đang sôi sục, và bắt đầu đặt ra những câu hỏi đầy tức giận. Điều khiến cho uy thế của Putin bị suy yếu xuất phát nhiều hơn từ chỗ quân đội Nga đang thua cuộc chiến này, hơn là ông ta đã quyết định gây chiến. Các blogger quân sự Nga từ lâu nay đã kêu gọi tổng động viên, bởi ắt là họ tin tưởng một cách lạc quan ngây thơ rằng dân Nga đoàn kết với chính quyền. Tuy nhiên, điện Kremlin vẫn luôn từ chối giải pháp này. Có thể là tâm thế bi quan giúp cho họ tỉnh táo hơn.

(…) 

JD : Đứng từ phía Ukraine, bước tiến này - ngoài việc khiến dân chúng phấn khích - phải chăng có thể thuyết phục phương Tây tiếp tục hậu thuẫn Ukraine ?

Dimitri Minic : Điều này thực sự có ý nghĩa bảo đảm với phương Tây là các trợ giúp của họ dành cho Ukraine là có ích, và cần phải tiếp tục đoàn kết, và những hy sinh không phải là vô ích. Điều này rất quan trọng, bởi Nga thường xuyên muốn chia rẽ nội bộ phương Tây. Thực tế là Hoa Kỳ tăng cường hậu thuẫn Kiev. Ukraine đang có các trang thiết bị ngày càng hiện đại hơn, và tinh thần ngày càng phấn chấn với các thắng lợi mới. Ngược lại tình hình ngày càng trở nên tồi tệ hơn với quân đội Nga, quân Nga sẽ ngày càng phải huy động các vũ khí cũ kỹ hơn, với chất lượng tồi, và buộc phải huy động vào cuộc chiến những người ngày càng ít sẵn sàng chiến đấu hơn.

JD : Chính quyền Ukraine khẳng định có thể tái chinh phục toàn bộ lãnh thổ, bao gồm bán đảo Crimea, trong lúc Nga vẫn duy trì các mục tiêu ban đầu. Phải chăng điều này có nghĩa là chiến tranh sẽ còn kéo dài ?

Dimitri Minic : Cuộc chiến này sẽ chỉ dừng lại khi một trong hai bên tham chiến tin rằng bản thân họ không có thể làm gì để giành thêm thắng lợi. Về mặt quân sự, quân đội Ukraine có thể lấy lại được bán đảo Crimea. Nếu tình hình tiếp tục như hiện nay, nếu lực lượng Nga tại Ukraine tiếp tục suy sụp, thì Nga không thể bảo vệ được bán đảo Crimea mà không sử dụng vũ khí nguyên tử. Điều có nhiều khả năng nhất là một thay đổi về chính trị (tại Nga và về phía Nga – người dịch), như điều này đã từng xảy ra trong lịch sử Nga. Đối với Ukraine, giờ đây mục tiêu chinh phục toàn bộ lãnh thổ là hợp lý xét về mặt chính trị, bởi lãnh thổ này thuộc về Ukraine, nhưng đồng thời cũng bởi vì mục tiêu này ngày càng trở nên ít phi thực tế hơn trước.

Aude Le Gentil thực hiện

Nguyên tác : Guerre en Ukraine : "La Russie n’a plus la force de mener une grande offensive", Le Journal du Dimanche, 12/09/2022

Trọng Thành lược dịch

Nguồn : RFI, 15/09/2022

Ukraine liên tục giành thêm chiến thắng trong các cuộc phản công từ một tuần qua trên các mặt trận phía đông. Quân Nga bị đẩy lùi về phía Donbass, vào sâu trong khu vực từ 8 năm nay nằm trong tay các lực lượng ly khai thân Nga. Moskva cố trấn an việc rút quân trong vùng Donetsk là "có kiểm soát". Hàng loạt tiếng nói chỉ trích tổng thống Putin bắt đầu xuất hiện tại Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Hải Quân, Saint-Petersburg, 31/07/2022. AP - Mikhail Klimentyev

Một điều chưa từng có : Tuần trước, nhiều dân biểu thành phố Saint-Petersburg và Moskva đã công khai kêu gọi tổng thống Vladimir Putin từ chức. Tại Saint-Pétersbourg, những người ký tên trong một bức thư gửi lên Duma Nga (Quốc hội) cho rằng, chiểu theo Hiến pháp, tổng thống Nga có thể bị phế truất vì tội "phản bội". Bức thư nêu ra một loạt tổn thất mà nước Nga phải gánh chịu do cuộc chiến tranh tại Ukraine : mất mát về người, thiệt hại về kinh tế, NATO lấn về phía đông và chảy máu chất xám của Nga sang phương tây. Cảnh sát đã triệu tập tác giả của trên bức thư trên.

Tại Moskva, các dân biểu thành phố cũng ký tên trong một văn bản, tuy không nhắc đến cuộc chiến tại Ukraine, nhưng kêu gọi ông Vladimir Putin từ chức vì tổng thống đã đẩy nước Nga vào cuộc chiến tranh lạnh.

Đáng chú ý hơn là những phát biểu của lãnh đạo Tchetchenia, nước Cộng hòa thuộc Liên Bang Nga, Ramzan Kadyrov, một người vốn được coi là trung thành với điện Kremlin. Theo báo Anh The Guardian, trên mạng Telegram, nhân vật này đã tỏ thất vọng về những thất bại của quân đội Nga mới đây tại Ukraine và tuyên bố : "Nếu nay mai, không có một sự thay đổi chiến lược nào thì tôi sẽ phải nói chuyện với các lãnh đạo Bộ Quốc phòng và lãnh đạo đất nước để giải thích cho họ tình hình thực sự trên thực địa".

Ngay cả giới vẫn được gọi là có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa Nga cũng bắt đầu lên tiếng. Cựu quan chức tình báo Igor Guirkine phê phán chiến lược quân sự của Kremlin, rằng Nga thiếu phương tiện triển khai tại Ukraine, đặc biệt là không ra lệnh tổng động viên ở Nga.

Cuối tháng 8, tổng thống Vladimir Putin đã ký một sắc lệnh cho phép đến đầu năm 2023, quân đội Nga tăng 10% quân số. Tuy nhiên, giới quan sát nhận thấy biện pháp này cũng đang gặp nhiều khó khăn.

Anh Vũ

Phiếm luận

CIA quá nguy hiểm

Nước Nga trước cuộc chiến với Ukraine, dù sao đi nữa vẫn là một nước hùng cường trên thế giới, có uy tín trên trường quốc tế, quân đội thứ nhì thế giới, vũ khí bán khắp nơi…

Tại Donbass, quân Nga đã bỏ lại rất nhiều trang bị chiến tranh và khí tài cho quân Ukraine - Ảnh minh họa

Chỉ mấy ngày qua, mọi chuyện tự nhiên hoàn toàn đảo ngược. Quân Nga, mặc dù bị cấm rút lui, nhưng vẫn tùy nghi di tản với tốc độ kinh hoàng, bỏ lại biết bao nhiêu trang bị chiến tranh cho quân Ukraine. Thiệt hại về người, về khí tài và tinh thần thì không bút nào tả xiết. Tin chiến thắng của Ukraine hoàn toàn là sự thật không thể chối cãi. Ngay cả TV của Nga cũng đã ít nhiều nói đến.

Khi Putin mới mở màn cuộc xâm lược, những sự phản kháng ở bên trong nước Nga còn yếu ớt và không đồng bộ, và chủ yếu là nhân dân tự phát. Trên các phương tiện truyền thông của Nga thì chỉ có các thông tin tuyên truyền nhảm nhí theo lệnh của Putin.

Tin chiến thắng dồn dập của Ukraine đã chấn động nước Nga và nhiều đại biểu quốc hội của Nga đã chính thức lên tiếng đòi Putin từ chức, thậm chí đòi truy tố Putin là kẻ phản bội. Trên TV của Nga cũng đã có các cuộc tranh luận nói về các thất bại của Nga trên chiến trường Ukraine. Trong số những người hung hăng cuồng nhiệt ủng hộ Putin, cũng đã có người thay đổi giọng cường điệu, thậm chí khẳng định đánh thắng Ukraine là điều không thể làm đươc.

Quân đội của Ukraine vẫn chưa công bố chính thức số lượng binh sĩ Nga bị chết và bị bắt sống, nhưng họ đã tiết lộ rằng Tập đoàn xe tăng cận vệ số 1, một đơn vị xe tăng rất lớn đã bị tiêu diệt, phương tiện chiến đấu bị tịch thu, rất nhiều lính bị bắt sống, con số có thể lên đến vài ngàn. Tất nhiên vẫn có một số phương tiện truyền thông của Nga và một số bò đỏ Maze in Vn vẫn ông ổng lên rằng đây là một cuộc rút quân trong trật tự để nhử quân Ukraine vào trận địa… Một số bò đỏ còn dẫn binh pháp trích trong Tam quốc diễn nghĩa. Có vẻ như Khổng Minh đã sống lại, đang giúp quân Nga.

Nếu quân Ukraine vẫn tiếp tục đánh mạnh được như mấy ngày nay thì chắc chắn sẽ gây phản ứng dây truyền dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn của chiến dịch đặc biệt của Pu văn Tin và còn có thể là sự sụp đổ của một đế quốc.

CIA và KGB là hai cơ quan tình báo lớn nhất và khủng khiếp nhất của nhân loại. Trong mấy chục năm qua, họ đã cài người vào nhau và làm hại lẫn nhau. Rất nhiều nhân viên của KGB đã làm việc cho CIA, và ngược lại cũng có nhiều nhân viên của CIA làm việc cho KGB. Có những nhân vật leo rất cao, gây tổn thất rất lớn. Tình cờ cách đây không lâu tôi có đọc được những câu chuyện có thật liên quan đến những việc này.

Có thể nói là từ sau chiến tranh thế giới thứ II đến nay, nước Nga chưa bao giờ ở trong một tình trạng thảm hại như thế, chưa bao giờ bị thất bại to lớn như thế trên tất cả các mặt trận : kinh tế, ngoại giao và quân sự. Nước Nga thực sự ở bên bờ vực thẳm. Nước Nga có nhiều nguy cơ nổ tung vỡ vụn thành nhiều quốc gia nhỏ chứ không còn là Liên Bang Nga như ngày nay. Nước Nga trước chiến tranh đã quá tụt hậu so với Mỹ. Đã từng là đàn anh của Trung Quốc, nhưng hiện tại Nga lại xin làm đệ của Trung Quốc. Putin nhiều lần phải đi "cầu viện" Trung Quốc. Nhục. Nước Nga chỉ lo làm ăn không thôi, không đánh nhau, cũng khó tránh khỏi những khó khăn kinh tế và cũng không thể rút ngắn khoảng cách với Mỹ và Trung Quốc. Vậy mà còn lao đầu vào đánh nhau để tiêu tốn cả tỷ đô la mỗi ngày. Thông minh ???

Kẻ nào đã đẩy nước Nga vào tình trạng này ? Đó chính là đế quốc Mỹ. Chính CIA đã cài Putin vào KGB và đẩy Putin lên làm tổng thống. Tôi kêu gọi tất cả những người yêu nước Nga, kể cả người Việt Nam phải tìm cách phá tan âm mưu này của CIA.

Hoàng Quốc Dũng

(15/09/2022)

Ukraine : Bệnh viện ở Kharkiv khó khăn vì Nga chủ ý oanh kích cơ sở hạ tầng dân sự

Thu Hằng, RFI, 14/09/2022

Vùng Kharkiv trở thành chiến trường ác liệt ở miền đông trong đợt phản công của Ukraine từ đầu tháng 09/2022. Trước đà tiến của phía Ukraine, quân Nga vừa tháo lui vừa nhắm bắn vào những cơ sở hạ tầng thiết yếu trong vùng, như nhà máy điện, hệ thống dẫn nước.

Các thiết bị y tế trong một bệnh viện ở Zolochiv bị hư hại do Nga pháo kích, Kharkiv, Ukraine, ngày 31/07/2022. AP -–Evgeniy Maloletka

Đặc phái viên RFI Anastasia Becchio và Boris Vichith tường thuật khó khăn của một bệnh viện quân y ở vùng Kharkiv :

Căn hầm của bệnh viện quân y được chuyển thành nơi trú ẩn luôn sẵn sàng tiếp nhận bệnh nhân. Natalia Ishan, giám đốc bệnh viện, cho biết : "Đây là nơi trú bom của chúng tôi. Còn đây là những dụng cụ chăm sóc bước đầu, kia là những bình nước, giường, ghế và một máy phát điện phòng trường hợp điện bị cắt".

Nếu như nguy cơ bệnh viện quân y trở thành mục tiêu một cuộc tấn công vẫn rất cao, thì hiện giờ nguồn điện mới là một trong những lo ngại chính của đội ngũ bác sĩ sau khi tên lửa của Nga nhắm vào các cơ sở hạ tầng dân sự.

Ở đầu bên kia hành lang, nơi các quân nhân bị thương đang nghỉ trong phòng, thì trong phòng phẫu thuật mới là nơi Dmytro Strona, bác sĩ phẫu thuật chính, dành nhiều thời gian.

Ông nói : "Chúng tôi có rất nhiều việc với người bị thương được đưa đến đây. Dù sao vẫn đang lúc chiến tranh ! Chúng tôi có một máy phát điện nhưng không đủ mạnh như chúng tôi cần. Hôm nay, điện bị cắt, khiến chúng tôi rất căng thẳng. Chúng tôi có những cuộc phẫu thuật đã được lên kế hoạch, nhưng chúng tôi cũng có những trường hợp khẩn cấp và trong trường hợp đó, chúng tôi phải phẫu thuật dưới ánh đèn pin".

Một điểm lo lắng khác, đó là các cuộc tấn công của Nga làm hư hại lâu dài các hệ thống nước và sưởi ấm trong khi mùa thu dường như đã đến".

Thu Hằng

************************

Ukraine chiếm lại hơn 6.000 km vuông lãnh thổ, Nga nã tên lửa vào nhiều điểm thất thủ

Minh Anh, RFI, 13/09/2022

Hôm 12/09/2022, quân đội Ukraine thông báo có thêm nhiều thắng lợi mới trong cuộc phản công ở mặt trận phía đông. Tính đến hôm nay, Ukraine đã chiếm lại được hơn 6.000 km vuông lãnh thổ trong số 116 ngàn cây số vuông bị Nga chiếm đóng. Tuy nhiên, tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định tiếp tục "chiến dịch đặc biệt" cho đến khi nào "đạt được các mục tiêu" và quân đội Nga lại nã tên lửa vào một số vùng mà phía Ukraine giành lại được.

Lính cứu hỏa Ukraine đang dập lửa tại một tòa nhà bị quân Nga pháo kích, Kharkiv, ngày 12/09/2022. Reuters –Stringer

Theo AFP, quân đội Ukraine khẳng định trong vòng 24 giờ, đã được chiếm lại từ tay quân Nga thêm hơn 20 địa phương. Trong một video đăng tối qua, chánh văn phòng tổng thống Ukraine giải thích : Lữ đoàn 14 đã tiến đến làng Ternova, vùng Kharkiv, cách biên giới với Nga 5 km.

Theo như tường thuật của hai đặc phái viên đài RFI, Anastasia Becchio et Boris Vichith, các thắng lợi này phần nào khích lệ tinh thần chiến đấu của binh sĩ Ukraine. Trong hàng ngũ quân nhân Ukraine, nhiều người tỏ ra lạc quan khi nói đến những mục tiêu tiếp theo như Kherson, Donbass và Crimea.

Theo một quan chức Mỹ xin ẩn danh, được AFP, trích dẫn, đà phản công chớp nhoáng của Ukraine đang đẩy quân Nga rơi vào thế khó khăn trên bình diện tiếp tế, hậu cần và chỉ huy. Trong bối cảnh này, Moskva khẳng định đã dội bom những vùng lãnh thổ mà quân Ukraine lấy lại được, như Koupiansk và Izium, cách không xa Kharkiv.

Phía Ukraine cho biết Nga đã tiến hành khoảng 40 vụ tấn công trong suốt ngày hôm qua nhắm vào "các cơ sở quân sự và dân sự Ukraine", gây nhiều thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều cơ sở hạ tầng thiết yếu như các cơ sở điện, nước của nhiều thành phố như Kharkiv, Zaporijjia, Sloviansk và Kramatorsk.

Tuy nhiên, Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh của Mỹ (ISW) cảnh báo, dù "Ukraine đã giáng một thất bại quân sự quan trọng cho Nga khi chiếm lại được hầu hết vùng Kharkiv, thì cuộc phản công hiện nay chưa thể giúp chấm dứt chiến tranh".

Minh Anh

Cục diện chiến tranh ở Ukraine cho thấy phương Tây chọn đúng chiến lược

Cuộc phản công lớn của quân đội Ukraine đẩy lùi quân Nga tiếp tục là chủ đề lớn của nhiều báo Pháp. Liên Âu (EU) áp trần giá điện để đối phó với khủng hoảng năng lượng đe dọa toàn châu lục, là chủ đề nổi bật khác. Về Pháp, báo chí nói nhiều đến việc chính quyền bật đèn xanh cho luật về "An tử", hay quyền lựa chọn thời điểm từ giã cõi đời, với trợ giúp y tế, một chủ đề vốn được coi là húy kỵ tại Pháp.  

Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu mặc áo mang màu quốc kỳ Ukraine phát biểu trước Nghị Viện Châu Âu ở Strasbourg, miền đông nước Pháp, ngày 14/09/2022. AP - Jean-Francois Badias

Về cuộc phản công của quân đội Ukraine, Le Monde có bài xã luận "Ukraine : thực tế cho thấy chiến lược của phương Tây là đúng". Tờ báo nói đến chiến lược nào của phương Tây ? Le Monde nhận định : "Xu thế mới của cuộc chiến tranh, cho thấy rõ năng lực chiến đấu của người Ukraine, và đồng thời xác nhận sự lựa chọn chiến lược của các đồng minh phương Tây của Kiev là đúng : cụ thể là hỗ trợ mạnh mẽ cho Ukraine, nhưng không vượt quá lằn ranh đỏ để trở thành một bên tham chiến".  

So với thời điểm khởi đầu cuộc chiến, tình hình giờ đây đã đảo ngược. Quân đội Ukraine hiện tại "đông hơn, trang bị tốt hơn và quyết tâm hơn nhiều". "Sự trợ giúp quân sự đáng kể chủ yếu từ Hoa Kỳ cho Kiev đã mang lại sự khác biệt trên thực địa", cùng với việc các binh sĩ Ukraine được huấn luyện tốt về năng lực tác chiến, đã tỏ ra đáng gờm trên chiến trường.  

Việc phương Tây hỗ trợ mạnh mẽ Ukraine, nhưng không trực tiếp tham chiến, đặt tổng thống Nga, chính quyền Nga đối diện với trách nhiệm của mình. Nga là bên có "trách nhiệm duy nhất", khi gây ra cuộc chiến tranh này. Le Monde đặc biệt chú ý đến các hệ quả của cuộc phản công của Ukraine, bước đầu thành công, đối với xã hội Nga. Một mặt, các thất bại của "chiến dịch quân sự đặc biệt" (tên gọi mà chính quyền Putin dùng để nói về cuộc chiến tranh hạn chế chống Ukraine), với cuộc phản công nói trên, đang thổi bùng nỗi giận dữ của phe chủ trương "chiến tranh tổng lực" chống Ukraine, khiến xung đột Nga chống Ukraine có nguy cơ leo thang vượt tầm kiểm soát.  

Nhưng mặt khác, các thất bại của quân đội Nga cho dân chúng Nga thấy rõ thực tế trên chiến trường là "hoàn toàn trái ngược" với các luận điệu tuyên truyền của điện Kremlin. Bài xã luận của Le Monde khép lại với nhận định : "Chính các vũ khí của phương Tây đang góp phần chủ yếu trong việc âm thầm làm sói mòn" niềm tin trong xã hội Nga vào bộ máy tuyên truyền của Moskva.

Ukraine thúc đẩy xây dựng dân chủ ngay trong thời chiến 

Cuộc phản công của quân đội Ukraine với sự hỗ trợ của EU, không chỉ đẩy lùi quân Nga mà còn thúc đẩy nỗ lực xây dựng dân chủ tại Ukraine là một hồ sơ khác của Le Monde. "Chống tham nhũng, cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền : giới chức Ukraine đang nỗ lực chuẩn bị cho giai đoạn kết thúc chiến tranh và tái thiết". Le Monde coi việc xây dựng dân chủ là một "mặt trận" khác đối với chính quyền Kiev.  

Le Monde dẫn lại nhận xét của nhà quan sát Sergiy Solodkyy (viện tư vấn New Europe Center), tóm lại ba thời điểm mà người Ukraine đã từng thử nghiệm nhưng thất bại. Lần thứ nhất, sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991, nỗ lực xây dựng dân chủ đã bị tầng lớp đặc quyền ở Ukraine và giới mafia trong các xã hội hậu – Xô viết ngăn cản. Lần thứ hai là cuộc Cách mạng Da cam 2004 đã không lật đổ được tầng lớp tài phiệt. Cuộc cách mạng Maidan 2014 đã có cơ hội dẫn đến dân chủ hóa, nhưng bị Nga can thiệp.  

Le Monde ghi nhận một quyết tâm cao tại Kiev hướng đến dân chủ hóa trong bối cảnh chiến tranh. Khắp nơi, mọi người truyền đi câu nói : "chúng ta không thể thất bại một lần nữa". Một ví dụ cho thấy sự thay đổi : thẩm phán Romand Maselko - nổi tiếng trong các nỗ lực chống tham nhũng – vừa được Quốc hội Ukraine bổ nhiệm làm thành viên Hội đồng tư pháp cấp cao, phụ trách cải cách hệ thống tư pháp, có thẩm quyền bổ nhiệm thẩm phán. Đây được coi là một mắt xích quan trọng trong cuộc chiến chống tham nhũng, nhưng là một mắt xích yếu.  Theo thẩm phán Romand Maselko, trước chiến tranh, cách nay một năm, ông "không thể tưởng tượng nổi mình được bổ nhiệm vào vị trí này". Chiến tranh chống xâm lược Nga đã thúc đẩy nỗ lực chống tham nhũng tại Ukraine. Nhiều tổ chức xã hội dân sự Ukraine cũng gia tăng hành động để ngăn ngừa việc các nhóm đặc quyền kiếm lợi từ các khoản viện trợ khổng lồ của phương Tây cho Ukraine.  

Le Monde khép lại bài viết với kết luận, trong cuộc chiến tranh này, chính trường Ukraine đang thay đổi sâu sắc. Tổng thống Nga Vladimir Putin rốt cuộc sẽ phải gánh thất bại kép : "không chỉ Ukraine đã chứng tỏ một cách dứt khoát họ là một dân tộc độc lập, mà điều tồi tệ hơn đối với chính quyền Putin, đó là dân tộc này có khả năng xây dựng được một Nhà nước dân chủ".  

"Cuộc chiến tranh tại Ukraine làm EU thay đổi như thế nào" 

Cuộc chiến Ukraine chống xâm lược Nga tác động sâu sắc đến chính Liên Âu là một hồ sơ trang nhất của Le Figaro, với bài "Cuộc chiến tranh tại Ukraine làm EU thay đổi như thế nào".  Le Figaro điểm lại những cuộc khủng hoảng lớn nhất với châu lục, từ khủng hoảng tài chính 2008, khủng hoảng nhập cư 2015 dến Brexit hay đại dịch, để lưu ý là cuộc xâm lăng của Nga khiến trọng tâm của khối từ "cặp đôi Pháp – Đức kỳ cựu" dịch chuyển sang các thành viên "trẻ" của EU ở khu vực phía đông của khối, có lập trường triệt để với Nga, như khẳng định của ngoại trưởng Litva Linas Linkevicius, gắn liền "vận mệnh của Châu Âu và nền dân chủ" với vận mệnh của Ukraine, "mà Ukraine thắng có nghĩa là Nga phải bại".  

Các nước từng thuộc về Liên Xô (như ba nước cộng hòa Baltic) hay khối cộng sản do Liên Xô đứng đầu (như Ba Lan) đã "có quan điểm thực tế hơn và phản ứng kịp thời hơn" trong cuộc khủng hoảng này, trong lúc cặp Pháp - Đức đã bị "tình thế vượt qua", không chỉ trong giai đoạn đầu xung đột, mà ngay đến tận bây giờ.  Vào giai đoạn đầu chiến tranh, tiếng nói của Pháp và Đức được nghe nhiều hơn tại Bruxuelles, trái ngược với hiện tại. Le Figaro nhiều lần dẫn lại nhận định của nghị sĩ Châu Âu đảng Xanh Rebecca Hams, nhấn mạnh đến các ảo tưởng của Pháp và Đức, trong nhiều thập niên, hy vọng có thể "đưa lại được Putin trở về con đường đúng".  

Le Figaro dự báo, hai phe – phe "hòa bình bằng mọi giá" và phe "trước hết phải chiến thắng" - sẽ còn tiếp tục đối đầu vào mùa thu này, đặc biệt trong bối cảnh nước Đức đối mặt với suy thoái và nước Pháp với khó khăn về năng lượng. Tuy nhiên, bất luận thế nào, theo Le Figaro, Pháp và Đức vẫn tiếp tục là hai trụ cột của EU, Đức về mặt kinh tế, Pháp về mặt quân sự và ngoại giao. Và các thành viên EU, dù ở Đông hay Tây, Bắc hay Nam, "đều có chung một quyết tâm duy trì một đồng thuận tối thiểu trong thế đối đầu với nước Nga Putin". Le Figaro khép lại bài viết với nhận xét lạc quan : "Châu Âu tiến lên trong khủng hoảng. Và cuộc chiến tranh Ukraine - đã buộc EU phải đổi mới - rút cục sẽ có thể là tốt cho EU".  

EU áp giá trần điện, dự kiến thu hơn 100 tỉ euro tiền lãi từ ngành điện 

Giá điện tăng vọt đe dọa Châu Âu, trong bối cảnh một mùa đông có nguy cơ thiếu điện đang đến gần. Cuộc khủng hoảng có ý nghĩa sống còn với nền kinh tế Châu Âu buộc Ủy Ban Châu Âu phải mạnh tay. Theo nhật báo kinh tế Les Echos, Ủy ban đang chuẩn bị một kế hoạch đánh thuế mạnh nhắm vào ngành điện lực. Một dự thảo kế hoạch mà Les Echos có được, cho thấy giá trần dự kiến là 180 euro Mgw/h, đối với các loại điện ngoại điện than và điện khí đốt. Nếu giá vượt quá 180 euro, chính quyền các nước sẽ thu lại phần chênh lệch. Liên quan đến các ngành năng lượng hóa thạch (than, dầu, khí…), Ủy ban dự kiến sẽ đưa ra khoản thu đặc biệt 33% lợi nhuận đối với năm tài chính 2022. Kế hoạch năng lượng của Ủy Ban Châu Âu cũng dự kiến sẽ cắt giảm 10% điện tiêu thụ doanh nghiệp và gia đình.  

Châu Âu đối mặt với khủng hoảng năng lượng cũng là chủ đề trang nhất của nhật báo công giáo La Croix. Một nội dung chính trong bài diễn văn thường niên về tình hình Liên Hiệp của chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen, đọc trước Nghị Viện Châu Âu ở Strasbourg hôm nay, liên quan đến các biện pháp năng lượng. Mấu chốt của vấn đề là có được các biện pháp vừa đủ mạnh, nhưng phải được sự đồng thuận của các thành viên Châu Âu. Bên cạnh vấn đề giá trần điện, vấn đề giá trần khí đốt mua từ Nga cũng đang gây nhiều bất đồng. Một số ít quốc gia phụ thuộc nặng nề vào khí đốt Nga không muốn ủng hộ sáng kiến này vì sợ bị cắt hoàn toàn khí đốt. La Croix nhấn mạnh đến xu thế khá phổ biến trong hoàn cảnh khó khăn hiện nay, khi nhiều nước tìm cách đặt lợi ích quốc gia lên trên hết, và nghiêng về việc tự ai nấy lo.  

Tuy nhiên, theo nghị sĩ Christophe Grudler, thành viên Ủy ban Năng lượng của Nghị Viện Châu Âu, trong nội bộ khối đã tồn tại cơ chế tài chính MIE, cho phép bù lấp các mắt xích còn thiếu trong hệ thống kết nối năng lượng toàn châu lục. Nghị sĩ Christophe Grudler tin tưởng là các nước có thể thu hẹp bất đồng, như trong việc đối phó với đại dịch Covid trước đây, để đạt đồng thuận. Tuy nhiên, thành viên Ủy ban Năng lượng của Nghị Viện Châu Âu này cũng đặc biệt lưu ý trường hợp riêng của Hungary, Budapest bị nghi nghờ là thậm chí có thể ký kết riêng rẽ hợp đồng với tập đoàn Nga Gazprom.  

Chiến tranh Ukraine : Trung Quốc tránh công khai đứng về phía Nga  

Về thời sự quốc tế, chuyến công du của chủ tịch Trung Quốc ra nước ngoài, lần đầu tiên kể từ 970 ngày, là một hồ sơ trong mục Thế giới của Les Echos. Theo nhật báo kinh tế Pháp, việc ông Tập Cận Bình chọn Kazakhstan và Uzbekistan làm điểm đến đầu tiên cho thấy chính sách đối ngoại của Bắc Kinh là ưu tiên quan hệ với "thế giới ngoài phương Tây". Tuy nhiên, theo đánh giá của Viện tư vấn về rủi ro chính trị quốc tế Eurasia Group, có trụ sở tại New York, việc chủ tịch Trung Quốc không chọn đi Nga trước tiên có thể là không muốn truyền đi một ấn tượng là Bắc Kinh ủng hộ cuộc xâm lăng Ukraine của Nga. Les Echos nhắc lại, ít tuần trước khi Nga phát động cuộc chiến tranh chống Ukraine, tổng thống Nga đã tới Bắc Kinh và ký kết với chủ tịch Trung Quốc một tuyên bố hợp tác "không giới hạn".  

Giờ đây, chính quyền Tập Cận Bình cố gắng tỏ ra ít nhiều đóng vai trò "trung lập" trong cuộc xung đột Nga – Ukraine, giảm bớt thái độ ủng hộ công khai với Nga. Viện tư vấn Eurasia Group ghi nhận : trong chuyến công du Moskva mới đây, chủ tịch Quốc hội Trung Quốc Lật Chiến Thư (Li Zhanshu) đã "không đề cập đến vấn đề Ukraine, theo các văn bản chính thức". Nhiều khả năng là Bắc Kinh vẫn tiếp tục chính sách đi dây, "thúc đẩy quan hệ kinh tế và đối tác chiến lược với Nga, nhưng không vi phạm các lệnh cấm vận của phương Tây với Moskva, cũng như không trực tiếp ủng hộ các hoạt động quân sự của điện Kremlin tại Ukraine".   

Viễn cảnh ảm đạm của kinh tế Pháp 

Thời sự nước Pháp với nhiều chính sách mới của chính phủ là trang nhất nhiều báo. Le Monde nói đến việc tổng thống Macron muốn cải cách nhanh chóng "hệ thống tiền hưu trí", với dự kiến cải cách sẽ có hiệu lực ngay từ mùa hè năm tới 2023. Theo Le Monde, dự án cải cách này có thể sẽ đưa chính phủ và các nghiệp đoàn vào một cuộc xung đột. Les Echos chạy tựa trang nhất : "Tăng trưởng, lạm phát : chân trời u ám".

Dự kiến được chính phủ đưa ra hôm qua ít lạc quan hơn dự kiến đưa ra hồi tháng 7/2022. Dự phóng tăng trưởng giảm mạnh (từ 1,4% còn 1%), trong lúc dự phóng lạm phát tăng mạnh hơn (4,2% với 3,2%). Nhưng theo Les Echos, giới kinh tế còn "bi quan hơn Bộ Tài chính", khi nói đến tỉ lệ tăng trưởng gần như bằng 0, thậm chí suy thoái đến 0,7% trong năm tới (Ngân hàng Barclay).  

Dự luật an tử :  Đừng để "quyền được chọn cái chết, thành luật buộc phải chết" 

Việc chính quyền Pháp mở đường cho việc ra luật về vấn đề "an tử" – một vấn đề hết sức nhạy cảm trong xã hội Pháp - là chủ đề được hầu hết các báo loan tải. Macron mở đường cho luật về an tử là tựa lớn trang nhất Le Figaro. Tổng thống Pháp cũng quyết định sẽ tổ chức thảo luận toàn quốc về chủ đề này ngay từ tháng 10, và kết luận sẽ được đưa ra vào mùa xuân năm tới. Tuy nhiên, theo Le Figaro, dự luật về "an tử", được coi là một cải cách trọng tâm trong nhiệm kỳ hai của ông Macron, đang đối mặt với nhiều hoài nghi.   

Về dự luật an tử, bài xã luận của La Croix khẳng định lập trường được Ủy ban Tư vấn Đạo lý Quốc gia (CCNE) đưa ra hôm qua ''có giá trị lịch sử''. Đối với La Croix, Ủy ban CCNE đã dỡ bỏ một trong các trở ngại cuối cùng để Quốc Hội có thể ra luật về vấn đề này. Tuy nhiên, nhật báo công giáo cũng lưu ý đến quan điểm của nhiều thành viên trong Ủy ban, một thay đổi lớn lao như trên – tức việc chủ động chọn cái chết đối với những người không còn khả năng chữa trị - sẽ là phi đạo đức, nếu đồng thời với quyết định này, chính quyền không tăng cường các phương tiện dành cho những khoa chăm sóc người bệnh trong giai đoạn cuối đời.

La Croix cũng cảnh báo là không thể để luật về "quyền được chọn cái chết một ngày nào đó biến thành luật buộc phải chết, đối với những người trong cảnh ngộ mong manh nhất", do các gánh nặng mà việc kéo dài cuộc sống của họ đè nặng lên thân nhân hay cộng đồng.  

Godard : Sự ra đi của người khổng lồ của điện ảnh Pháp 

Sự ra đi của đạo diễn Godart, người khổng lồ của điện ảnh Pháp, là một chủ đề trang nhất của nhiều nhật báo. Nhật báo Le Monde dành phụ trương hôm nay để tưởng nhớ Godard, người làm nên "cuộc cách mạng trong điện ảnh". Trang nhất Le Figaro nói về Jean-Luc Godard, "huyền thoại cuối cùng của Làn Sóng Mới". La Croix nhắc đến người đạo diễn có khả năng sáng tạo phi thường, đồng thời cũng là một người liên tục đưa ra các thách thức với xã hội đương thời. Theo nhật báo Công giáo, di sản của Godard để lại đã và sẽ tiếp tục gây nhiều tranh luận.   

Nhật báo thiên tả Libération dành một phần lớn số báo hôm nay để tưởng nhớ đến đạo diễn Jean-Luc Godard với nhan đề trang nhất "Forever Godard" (Godard sống mãi). "Con người mơ mộng cuối cùng" – bài xã luận của Libération nói đến nhà nghệ sĩ đa tài, triết gia, văn sĩ, nhà cách mạng. Godard là người khởi xướng làn sóng điện ảnh mới ở Pháp đầu những năm 1960. Tác phẩm điện ảnh cuối cùng của ông là "Livre d’image" (năm 2018). Đúng vào lúc chính quyền Pháp bật đèn xanh cho dự luật về an tử, Liberation nói đến việc Godard ở tuổi 91 quyết định chọn thời điểm chết cho mình vào ngày hôm qua, tại đất nước Thụy Sĩ, nơi ông chọn làm quê hương thứ hai trong giai đoạn cuối đời. Godard ra đi nhưng để lại sau ông hàng loạt tác phẩm bậc thầy có ý nghĩa cách mạng đối với thể loại điện ảnh, "đảo lộn tất cả các giá trị đương thời".  

Trọng Thành

Chiến tranh Ukraine : Tổng thống Zelensky đến thăm một thành phố vừa chiếm lại được

Thanh Phương, RFI, 14/09/2022

Hôm 14/09/2022, tổng thống Volodymyr Zelensky đã đến Izium, thành phố chiến lược mà quân Ukraine vừa chiếm lại được từ tay quân Nga ở vùng Kharkiv. Đây là lần đầu tiên ông đến thăm một vùng lãnh thổ được giải phóng trong một chiến dịch phản công thần tốc của lực lượng Kiev. Trong khi đó, hôm qua, một phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết Hoa Kỳ sắp thông báo một khoản viện trợ quân sự mới cho Kiev,

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tham gia lễ thượng cờ Ukraine tại thành phố Izium được giải phóng, ngày 14/09/2022. AP - Leo Correa

Trong vòng hai tuần, quân Ukraine đã chiếm lại gần như toàn bộ vùng Kharkiv, đặc biệt là chiếm lại các thành phố Balaklya, Koupiansk et Izium, đồng thời mở một chiến dịch phản công khác ở miền nam, vào vùng Kherson mà quân Nga đang chiếm đóng.

Hôm qua quân đội Nga thông báo đã tiến hành những vụ "oanh kích ồ ạt" vào tất cả các mặt trận để ngăn chặn đà phản công thần tốc của quân Ukraine. Theo phủ tổng thống Ukraine, trong vòng 24 tiếng đồng hồ, đã có ít nhất 8 người chết và 19 người bị thương do các vụ oanh kích của Nga tại vùng Kharkiv (đông bắc) và Donetsk (đông). 

Bộ tổng tham mưu quân đội Ukraine tố cáo, tại những vùng bị quân Nga chiếm đóng, họ ghi nhận có đến 200 tội ác chiến tranh mỗi ngày. Họ cho biết thêm là hơn 7.000 km vuông trong 10 vùng của Ukraine đã bị quân chiếm đóng gài mìn.

Về phía Nga, hôm qua, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri Peskov lại tố cáo binh lính Ukraine đã có những hành động trả đũa các thường dân tại những vùng mà họ chiếm lại được, đặc biệt là tại vùng Kharkiv đã có những người "bị tra tấn, bị ngược đãi".

Mỹ hứa cấp thêm viện trợ quân sự

Hôm qua, một phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết Hoa Kỳ sắp thông báo một khoản viện trợ quân sự mới cho Kiev, đồng thời ghi nhận "đang có thay đổi về đà tiến" của quân đội Ukraine trong chiến dịch phản công, giành lại những vùng đất bị quân Nga chiếm đóng. 

Ông John Kirby, một trong những phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, tuyên bố : Washington sẽ tiếp tục yểm trợ tổng thống Volodymyr Zelensky trong chiến dịch phản công. Phát ngôn viên Hoa Kỳ ghi nhận : "Nhiều thiết bị mà chúng tôi đã cung cấp trong những tuần qua và những tháng qua đã chứng tỏ tính chất quan trọng và hiệu quả trong khả năng của quân Ukraine chuyển sang thế tấn công". Tuy nhiên, ông Kirby thận trọng cảnh báo : "Đây là chiến tranh, và chiến tranh thì không thể lường trước được". 

Về ngoại giao, hôm qua, trong một cuộc điện đàm, thủ tướng Đức Olaf Scholz đã kêu gọi tổng thống Vladimir Putin ra lệnh "triệt thoái toàn bộ" lực lượng Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine và các bên phải nhanh chóng tìm ra một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột.

Thanh Phương

**************************

Ukraine phản công thắng lợi nhờ viện trợ quân sự Mỹ trên mọi mặt

Trọng Nghĩa, RFI, 14/09/2022

Ngoài việc cung cấp thiết bị quân sự và huấn luyện binh sĩ, Hoa Kỳ còn chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine, đặc biệt là các hình ảnh từ vệ tinh quan sát của Mỹ, đồng thời tham gia lập kế hoạch tác chiến.

Ảnh minh họa : Lính Ukraine sử dụng đại pháo M777 do Mỹ viện trợ trong một cuộc tấn công vào vị trị của Nga ở vùng Kharkiv (Ukraine), ngày 21/07/2022. Reuters – Gleb Garanich

Theo Bộ Quốc phòng Ukraine, chỉ trong vòng vài ngày, quân đội nước này đã giành được nhiều thắng lợi rõ rệt ở khu vực xung quanh Kherson và Kharkiv trong chiến dịch phản công tại mặt trận phía nam và phía đông bắc, và đà tiến công vẫn tiếp diễn vào hôm nay, 14/09/2022. Đối với giới quan sát, thành công trên chiến trường của lực lượng Ukraine không thể tách rời khỏi sự giúp đỡ tận tình của Mỹ.

Ngoài việc cung cấp thiết bị quân sự và huấn luyện binh sĩ, Hoa Kỳ còn chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine, đặc biệt là các hình ảnh từ vệ tinh quan sát của Mỹ, cho phép giới chỉ huy quân đội Ukraine có được cái nhìn tổng quát về tình hình trên chiến trường.

Chính tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là người đã loan báo những con số đầy ấn tượng về thắng lợi của chiến dịch phản công : Ngày 10/09 ông cho biết là lực lượng Kiev đã giành lại được 2.000 cây số vuông lãnh thổ bị quân Nga chiếm đóng. Hai ngày sau đó, hôm 12/09, ông đã nói đến con số 6.000 km2 được giải phóng.

Theo ghi nhận của nhật báo Pháp Le Monde ngày 14/09, nhà lãnh đạo Ukraine không hề che giấu thực tế là chính Mỹ đã giúp đất nước ông giành được những thắng lợi quan trọng đó. Phát biểu nhân chuyến ghé thăm Kiev hôm 09/09 vừa qua của ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, tổng thống Zelensky công nhận : "Chúng tôi không thể lấy lại những vùng lãnh thổ đó nếu không có sự giúp đỡ của Hoa Kỳ".

Mỹ bảo đảm 70% viện trợ quân sự của phương Tây cho Ukraine

Phải nói là cho đến nay, Mỹ là nước đi đầu trong công cuộc viện trợ cho Ukraine để chống lại sự xâm lược của Nga, đặc biệt là trợ giúp về mặt quân sự.

Theo Lầu Năm Góc, kể từ ngày 24/02, tức là ngày Nga khởi động cuộc xâm lược nước láng giềng, Mỹ đã chuyển hơn 14,5 tỷ đô la thiết bị quân sự cho Ukraine, trong đó có 12,5 tỷ đô la được lấy trực tiếp từ kho vũ khí của quân đội Mỹ. Để so sánh, ngân sách quốc phòng của Ukraine chỉ khoảng 5 tỷ đô la một năm trước khi Nga xâm lược.

Theo một báo cáo của Viện Nghiên Cứu Kinh Tế Thế Giới Kiel tại Đức, công bố vào tháng 8 vừa qua, chỉ riêng Hoa Kỳ đã cung cấp đến 70% viện trợ quân sự của phương Tây cho Ukraine. Nước đứng hàng thứ hai là Ba Lan, tiếp theo sau là Vương Quốc Anh. Riêng nước Pháp đứng ở vị trí thứ 11.

Ngoài xe tăng hạng nặng và máy bay chiến đấu, những loại vũ khí mà Washington và các đồng minh vẫn chưa muốn cung cấp vì sợ leo tháng tranh chấp với Moskva, Mỹ đã chuyển giao cho Ukraine vũ khí đủ để trang bị cho một đạo quân hoàn chỉnh : từ 40.000 chiếc tên lửa chống tăng, trong đó có 8.500 chiếc Javelin hiện đại, 126 khẩu đại pháo 155mm loại M777, 1.400 máy bay không người lái một nửa loại Switchblade và một nửa loại Phoenix Ghost, 20 chiếc trực thăng Mi-17), 1.400 hệ thống tên lửa phòng không di động Stinger, 8 hệ thống tên lửa đất đối không Nasam, 200 chiếc xe thiết giáp M113 và hàng trăm chiếc Humvee…

Ngoài số lượng, điều quan trọng hơn cả là chất lượng của các vũ khi được cung cấp, giúp quân đội Ukraine ngăn chặn các cuộc tấn công của Nga để rồi sau đó phản công. Theo ý kiến Bộ Tổng Tham Mưu các lực lượng võ trang Ukraine, việc Washington chuyển giao 16 bệ phóng tên lửa Himars M142 từ tháng 6 (Vương Quốc Anh, Na Uy và Đức cũng cung cấp 9 hệ thống M270, một loại vũ khí tương đương) đã đánh dấu một bước ngoặt, giúp Ukraine tấn công chính xác vào các vị trí trọng yếu của Nga, từ các kho vũ khí, đạn dược, cho đến các trục hậu cần, ở cách xa đến 80 km.

Trong một cuộc chiến mà pháo binh được cho là đóng một vai trò quan trọng, nguồn cung cấp đạn dược khổng lồ (800.000 quả đạn 155 mm, 144.000 quả 105 mm, 85.000 quả 120 mm, v.v.) cũng có ý nghĩa quyết định trong việc đáp trả hỏa lực của pháo binh Nga và hỗ trợ cho một chiến tuyến dài 2.500 km, trong đó 1.300 km được coi là đang có giao tranh dữ dội.

Thiết bị truyền tin, huấn luyện binh sĩ

Ngoài vũ khí sát thương, các loại thiết bị quân sự khác cùng các trợ giúp quân sự phi vật chất như huấn luyện binh sĩ hay chia sẻ thông tin tình báo mà Hoa Kỳ cung cấp cho Ukraine cũng mang ý nghĩa quyết định.

Tập đoàn viễn thông Starlink, thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk, cho biết là đã cung cấp cho Ukraine từ 15.000 đến 20.000 thiết bị nhận tín hiệu từ vệ tinh, rất hữu ích cho quân đội khi mạng lưới liên lạc bị cắt. Trong một tuyên bố đưa ra hôm thứ Hai, 12/09, Bộ Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh : "Mục tiêu của chúng tôi hiện nay là tiếp tục cung cấp cho Ukraine mọi thứ họ cần".

Được khởi xướng từ năm 2014 sau khi Nga sáp nhập Crimế, việc huấn luyện binh sĩ Ukraine theo chiến thuật của NATO cũng đã được Mỹ đẩy mạnh sau khi chiến tranh nổ ra. Lầu Năm Góc ngày 12/09 vừa qua đã tiết lộ rằng họ đã huấn luyện khoảng 1.500 binh sĩ sử dụng các thiết bị của Mỹ trong những tháng gần đây : 630 người được huấn luyện sử dụng đại pháo M777, 325 xạ thủ cho hệ thống phóng pháo phản lực Himars, 100 chuyên gia điều khiển máy bay không người lái...

Bên cạnh đó, Washington cũng hỗ trợ chương trình đào tạo được triển khai trên đất Anh vào mùa hè, nơi đã huấn luyện hơn 4.000 binh sĩ.

Hôm 07/09, phát biểu tại một hội nghị, thứ trưởng Quốc Phòng Mỹ Bill LaPlante xác nhận sự kiện hai tàu Nga hoạt động ở Biển Đen đã bị đánh chìm hồi tháng 6 vừa qua bằng tên lửa Harpoon của phương Tây, được các xạ thủ do Mỹ đặc biệt huấn luyện bắn đi từ đất liền. Một nguồn tin quân sự xác nhận : "Quân đội Ukraine không phải là quân đội thứ yếu. Họ từng được huấn luyện thường xuyên cùng với quân đội NATO trước chiến tranh, nên có cơ sở rất tốt".

Chia sẻ thông tin tình báo, giúp lập kế hoạch tác chiến

Quan trọng hơn nữa là Hoa Kỳ đã chia sẻ với Ukraine thông tin tình báo. Mỗi ngày, máy bay do thám của không quân Mỹ đều bay ngang dọc trên không phận Biển Đen và vùng biên giới giữa Ukraine và Rumani, để thu thập dữ liệu điện tử và từ tính do quân đội Nga phát ra.

Theo các nhà phân tích, hình ảnh từ vệ tinh quan sát của Mỹ cũng được cung cấp cho Bộ Tổng Tham Mưu Quân Đội Ukraine, giúp cho họ có cái nhìn tổng quan về các hoạt động trên chiến trường gần như theo thời gian thực.

Joseph Henrotin, thành viên nghiên cứu tại Viện Chiến Lược So Sánh (ISC), cho biết : "Hôm nay chúng ta đang chứng kiến ở Ukraine hoạt động tình báo lớn nhất của NATO kể từ khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc".

Dù phủ nhận sự hiện diện của các cố vấn quân sự trên hiện trường, nhưng rõ ràng là Hoa Kỳ cũng tham gia vào việc lập kế hoạch tác chiến.

Một bài viết trên nhật báo Mỹ New York Times ngày 13/09, đã trích lời các quan chức Mỹ, cho biết là cuộc phản công kép ở Kherson sau đó ở Kharkiv đã được chuẩn bị với các quân nhân Mỹ từ Lầu Năm Góc trong các bài tập mô phỏng – gọi là wargames trong thuật ngữ quân sự.

Ông Colin Kahl, thứ trưởng phụ trách chính sách quốc phòng tại Lầu Năm Góc cho biết : "Chúng tôi đã thực hiện các bài tập mô phỏng và trên sa bàn. Các cuộc tập trận đó đã cho thấy là một số phương án phản công có nhiều khả năng thành công hơn phương án khác. Chúng tôi đã chuyển khuyến nghị cho phía Ukraine, và sau đó chính người Ukraine đã suy nghĩ và đưa ra quyết định của riêng họ".

Trọng Nghĩa

***********************

Ukraine phản công : Putin dưới áp lực của phe "diều hâu"

Thanh Phương, RFI, 14/09/2022

Việc quân Nga bị lực lượng của Kiev đánh bại ở miền đông Ukraine trong những ngày qua đã là một cú sốc đối với những nhân vật thuộc phe "diều hâu" ở Moskva. Những nhân vật này đã công khai chỉ trích chiến lược của điện Kremlin. 

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chung vui cùng những người lính ngay tại thành phố Izium (Ukraine) vừa được giải phóng, ngày 14/09/2022. Các chiến thắng liên tiếp của Ukraine gây áp lực nặng nề trên tổng thống Nga Putin. AP - Leo Correa

Phản ứng của những người chủ trương "đánh đến cùng" càng mạnh hơn sau khi quân Nga phải rút khỏi vùng Kharkiv trước đà phản công của quân Ukraine. Bộ Quốc Phòng Nga khẳng định không hề có chuyện bại trận, mà đây chỉ là "tập hợp lại" lực lượng.

Có thể đây là dấu hiệu cho thấy chính quyền của tổng thống Vladimir Putin bắt đầu bực bội vì những lời chỉ trích đó : Hôm 13/09/2022, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri Peskov đã yêu cầu những người chỉ trích nên "rất chú ý" chỉ phát biểu "trong khuôn khổ của luật pháp", vì luật hiện hành của Nga trừng phạt nghiêm khắc những người "làm mất uy tín" quân đội.

Nhưng theo ghi nhận của hãng tin AFP, ngay cả các kênh truyền hình nhà nước, vốn rất trung thành với điện Kremlin, cũng không giấu được thái độ lo ngại. Sau khi lực lượng Ukraine chiếm lại được thành phố Balakliia ở miền đông bắc, một trong những nhân vật vẫn phát biểu thay cho chính quyền Putin trong giới truyền thông, ông Vladimir Soloviev, đã cho rằng tình hình "rất nghiêm trọng, khó khăn".

Thậm chí lần đầu tiên, một số cây bút xã luận, nhà phân tích, blogger và quan chức vẫn ủng hộ hết mình "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine đã công khai chỉ trích điện Kremlin trên truyền hình và trên các mạng xã hội.

Phát biểu trên mạng Telegram hôm Chủ nhật vừa qua, lãnh đạo Tchetchenia Ramzan Kadyrov đã cực lực chỉ trích "những sai lầm" mà theo ông các viên tướng Nga đã phạm phải ở Ukraine.

Trong giới dân tộc chủ nghĩa cực đoan ở Nga, chiến dịch phản công thần tốc của quân đội Ukraine đã khiến nhiều người sững sờ, nhất là vì đây không phải thất bại đầu tiên của quân Nga : Vào tháng 3, lực lượng Nga đã phải triệt thoái khỏi vùng Kiev, rồi sau đó đến tháng 4 bị mất chiếc soái hạm ở Hắc Hải.

Đối với Egor Kholmogorov, một bình luận viên vẫn ủng hộ chiến tranh Ukraine, chỉ có hai giải thích cho tình hiện nay : hoặc "chúng ta bị phản bội", hoặc "quân đội của chúng ta không có khả năng chiến đấu".

Hãng tin AFP trích dẫn ông Boris Nadejdine, một cựu dân biểu, tuyên bố trong một cuộc tranh luận truyền hình : " Không thể nào chiến thắng Ukraine với những nguồn lực như hiện nay, với những phương pháp chiến tranh của thời thuộc địa, tức là chỉ sử dụng quân nhân chuyên nghiệp và lính đánh thuê, mà không tổng động viên".

Về phần những người ủng hộ mạnh mẽ nhất "chiến dịch quân sự đặc biệt", kể từ nay họ thúc giục điện Kremlin tăng tốc ở Ukraine, thậm chí yêu cầu dùng vũ khí nguyên tử để oanh kích "cảnh cáo" vào đảo Rắn trên Hắc Hải, đảo mà quân Nga đã rút đi vào tháng 7.

Những chỉ trích của phe "diều hâu" phải chăng là một mối đe dọa đối với tổng thống Putin ? Đối với bà Tatiana Stanovaia, người sáng lập R.Politik, một trung tâm phân tích chính trị độc lập, hiện giờ nguy cơ đối với chính quyền còn rất hạn chế. Nhưng bà Stanovaia cho rằng nếu tình hình chiến sự ở Ukraine xấu đi thêm, nếu quân Nga tổn thất thêm nhân mạng, bị thua trận, hoặc buộc phải triệt thoái, thì mối quan hệ giữa những thành phần "yêu nước" với chính quyền Putin sẽ "bị thử thách nặng nề". Khác với phe đối lập với điện Kremlin, chính quyền sẽ khó mà trấn áp những tiếng nói phản kháng từ những thành phần "yêu nước" này.

Thanh Phương

********************

Quân Nga sụp đổ ở đông bắc Ukraine sau khi Kyiv cắt đứt đường tiếp tế

Reuters, VOA, 10/09/2022

Nga đã từ bỏ thành trì chính của mình ở đông bắc Ukraine ngày thứ Bảy. Đó là sự sụp đổ bất ngờ của một trong những tiền tuyến chính của cuộc chiến sau khi các lực lượng Ukraine dồn ép đe dọa bao vây khu vực này trong một cuộc tiến công vũ bão.

Các quân nhân của lực lượng An ninh Nhà nước Ukraine tuần tra trong một khu vực của thành phố Kupiansk vừa được giải phóng, ở vùng Kharkiv, Ukraine trong bức ảnh công bố ngày 10 tháng 9 năm 2022. (Press Service of the State Security Service of Ukraine/Handout via Reuters)

Sự sụp đổ nhanh chóng của Izium ở tỉnh Kharkiv là thất bại nặng nề nhất của Moscow kể từ khi binh sĩ của họ buộc phải rút lui khỏi thủ đô Kyiv vào tháng 3, và có thể là một bước ngoặt mang tính quyết định trong cuộc chiến tranh kéo dài sáu tháng, với hàng ngàn binh sĩ Nga bỏ lại đạn dược và thiết bị khi họ tháo chạy.

Hãng thông tấn nhà nước TASS dẫn lời bộ quốc phòng Nga cho biết họ đã ra lệnh cho binh sĩ rời khỏi khu vực lân cận để tăng cường các hoạt động ở những nơi khác thuộc vùng Donetsk lân cận.

Người đứng đầu chính quyền của Nga tại các khu vực ở Kharkiv mà nước này kiểm soát đã yêu cầu tất cả người dân di tản khỏi tỉnh và chạy sang Nga để "bảo toàn tính mạng", TASS đưa tin. Những người mục kích mô tả đường sá chật cứng xe cộ với những người rời khỏi lãnh thổ do Nga nắm giữ.

Các quan chức Ukraine không nói họ đã chiếm lại được Izium, nhưng chánh văn phòng của Tổng thống Volodymyr Zelensky, Andriy Yermak, đăng một bức ảnh cho thấy binh sĩ Ukraine ở ngoại ô thành phố. Trước đó, ông đăng lên Twitter một emoji hình chùm nho. Tên của thành phố này có nghĩa là "nho khô".

Thông báo rút quân của Nga được đưa ra vài giờ sau khi quân Ukraine chiếm được thành phố Kupiansk xa hơn về phía bắc, đầu mối đường sắt duy nhất tiếp tế toàn bộ tiền tuyến của Nga khắp vùng đông bắc Ukraine. Việc này khiến hàng ngàn quân Nga đột ngột bị cắt đứt khỏi đường tiếp tế khắp một dải mặt trận, nơi đã chứng kiến một số trận chiến khốc liệt nhất của cuộc chiến.

Có những dấu hiệu cho thấy có vấn đề cho Nga ở những nơi khác dọc theo các vị trí còn lại của họ ở mặt trận phía đông, với các quan chức thân Nga thừa nhận những khó khăn ở các địa điểm khác và phía Ukraine ám chỉ sẽ có những đợt tiến công sắp tới.

Những ngày trước, lực lượng của Kyiv đã tràn qua chiến tuyến và kể từ đó đã chiếm lại hàng chục thị trấn và làng mạc trong một cuộc tấn công cơ giới hóa diễn ra nhanh chóng, ào ạt tiến về phía trước hàng chục kilômét mỗi ngày.

Sáng sớm ngày thứ Bảy, các quan chức Ukraine đăng những hình ảnh binh sĩ của họ giương cao lá cờ xanh dương và vàng của đất nước trước tòa thị chính ở Kupiansk, giáng một đòn có vẻ như mang tính quyết định đối với các đơn vị đồn trú của Nga được tiếp tế bởi các tuyến đường sắt của thành phố.

"Để đạt được các mục tiêu đã đề ra của Chiến dịch Quân sự Đặc biệt nhằm giải phóng Donbas, quyết định đã được đưa ra để tái tập hợp quân Nga đóng tại các khu vực Balakliia và Izium với mục đích tăng cường nỗ lực ở hướng Donetsk", TASS dẫn lời bộ quốc phòng Nga nói.

Các lực lượng Nga đã bỏ Balaklya vài ngày trước.

Việc Nga bất ngờ từ bỏ tiền tuyến ở phía nam thành phố Kharkiv đã đưa tới sự kết thúc nhanh chóng và đột ngột một giai đoạn mà cuộc chiến ở trong thế giằng co không ngừng trên một mặt trận tĩnh, với lợi thế thuộc về Moscow.

Các lực lượng Nga đã chiến đấu quyết liệt để chiếm lấy Izium ngay từ đầu cuộc chiến, và sau đó sử dụng thành phố này làm căn cứ hậu cần cho một trong những chiến dịch chính của họ - một cuộc tấn công kéo dài nhiều tháng từ phía bắc nhắm vào vùng Donbas kế cận.

Có những dấu hiệu cho thấy Ukraine có thể tận dụng tình trạng rối loạn bằng các cuộc tấn công dọc các khu vực khác của mặt trận phía đông. Denis Pushilin, người đứng đầu chính quyền ly khai do Nga dựng lên ở tỉnh Donetsk, cho biết tình hình ở Liman, phía đông Izium, "vẫn còn khá khó khăn - cũng như tại một loạt khu định cư ở phía bắc nước cộng hòa".

Xa hơn một chút về phía đông, các quan chức Ukraine ám chỉ có thể sẽ có một nỗ lực tái chiếm Lysychansk, thành phố mà Moscow đã chiếm giữ vào tháng 7 sau nhiều tuần giao tranh trong một trong những trận chiến đẫm máu nhất.

Thống đốc khu vực Serhiy Gaidai của Ukraine được truyền thông Ukraine dẫn lời nói rằng quân đội Ukraine đã được nhìn thấy ở ngoại ô của thành phố này.

Nguồn : VOA, 10/09/2022

Người Việt bày tỏ vui mừng trên mạng xã hội trước tin quân Nga ‘tháo chạy’

RFA, 12/09/2022

Người Việt bày tỏ vui mừng trên mạng xã hội trong cuối tuần qua trước tin quân Ukraine phản công chiếm lại một loạt các thành phố quan trọng ở vùng đông bắc nước này từ quân Nga.

Hình minh hoạ : một người dân đọc báo có bài về cuộc tấn công của Nga vào Ukraine hôm 25/2/2022 ở Hà Nội – AFP

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trong bài phát biểu đêm thứ sáu tuần qua nói rằng quân Ukraine đã giải phóng được 30 khu dân cư ở Kharkiv. Bộ Quốc phòng Nga thừa nhận đã phải rút quân khỏi thành phố Izium – thành phố chiến lược quan trọng trong khu vực đối với quân Nga ở miền đông Ukraine. Nhưng phía Nga gọi cuộc rút lui là chiến thuật để tập trung quân cho hướng Donetsk.

Facebooker Bác Sĩ Hiếu bình luận về cuộc rút chạy mà phía Nga gọi là "kế hoạch rút lui chiến thuật" như sau :

"Quân Nga chạy nhanh quá làm Ukraine đuổi theo không kịp. Chỉ tiếc cho lính Nga không kịp mang về hết được số máy giặt và tủ lạnh họ khai thác được".

Facebooker Nguyễn Triệu Vỹ nói "Bộ đội cụ Tin đã chạy khỏi Kherson và Dobass một cách thành công theo đúng kế hoạch của chiến dịch quân sự đặc biệt".

Chính phủ Nga ngay từ đầu cuộc chiến tại Ukraine vào tháng 2 vừa qua đã gọi đây là một chiến dịch quân sự đặc biệt thay vì gọi là cuộc chiến xâm lược.

Facebooker Oanh Vy Lý viết :

"Quân Nga đang chạy bở hơi tai, đứt hơi thở. Nhiều cư dân mạng đề nghị trao chức vô địch chạy marathon đồng đội giải ‘rút lui’ mở rộng trên 8.000 km cho quân Nga, quả xứng đáng".

Trên trang Facebook cá nhân, nhà văn Nguyễn Thông - với hơn 27.000 người theo dõi, viết :

"...Đám phát xít Nga nó không dễ dàng chấp nhận chịu thua (nói chữ là thất bại) nhưng thực tế chiến trường mới là nhân tố quyết định. Và thực tế cho thấy nó đang thua, có thể thua nhanh hơn nhiều người nghĩ…

Những người tử tế đang mong Ukraine thắng nhanh hơn nữa để giải phóng đất nước khỏi quân xâm lược tàn bạo".

Ông cũng nói có không ít kẻ cay cú khi Nga thua, như tướng công an Lê Văn Cương hay đại tá quân đội Lê Thế Mẫu, nhưng "lịch sử là dòng thác, rác rưởi tất bị cuốn phăng".

Bình luận về những diễn biến mới nhất trong cuộc xung đột Ukraine-Nga, cựu sĩ quan tình báo của Quân đội Nhân dân Việt Nam Vũ Minh Trí trao đổi với phóng viên của Đài Á Châu Tự Do (RFA) qua tin nhắn như sau :

"Những ngày gần đây, phía Ukraine liên tục giành chiến thắng là điều rất dễ hiểu bởi họ có đủ hai yếu tố chủ yếu nhất, đó là ý chí chiến đấu và óc thông minh, sáng tạo rất cao bên cạnh việc được trang bị vũ khí rất hiện đại".

"Phía Nga thì ngược lại, ngày càng thể hiện là một đội quân ô hợp, rệu rã về chính trị, với vũ khí, trang bị kĩ thuật kém tiên tiến, thậm chí còn lạc hậu", ông Trí nói. 

Theo cựu cán bộ của Tổng cục Tình báo Quân đội, công tác tình báo cũng góp phần đáng kể vào chiến thắng của Ukraine. 

Theo ông, Ukraine đã rất thành công trong việc han các phương tiện kĩ thuật để thu thập thông tin tình báo về bọn xâm lược, nhờ vậy mà đánh trúng nhiều mục tiêu quân sự trọng yếu của chúng như sở chỉ huy, kho han, bến bãi, cầu cống, và trang thiết bị.

Họ cũng đã đẩy mạnh công tác phản gián, vô hiệu hoá được nhiều điệp viên, cộng tác viên của tình báo Nga, ông Trí bổ sung.

Facebooker Dương Quốc Chính  với hơn 59.000 người theo dõi, nói với RFA rằng tuy ông dự đoán được kết cục Nga thua nhưng khá bất ngờ về diễn biến quá nhanh trên chiến trường :

"Nói chung việc Nga rút chạy khá bất ngờ, khá giống Việt Nam Cộng Hoà, nên có nhiều câu hỏi. Tất nhiên kết cục này mình cũng đã dự đoán, là Nga trước sau cũng sẽ phải thua, nhưng không ngờ là họ rút quá nhanh".

Ông lý giải cho sự thất bại của quân Nga chủ yếu là do mất tinh thần của đội quân thiếu tinh nhuệ với nhiều lính nghĩa vụ. Theo ông, quân đội mất tinh thần thì vũ khí mạnh không bù lại được.

Ông đặt ra han hoạt cân hỏi, trong đó có sự lo lắng về khả năng Moscow sử dụng vũ khí hạt nhân :

"Ukraine có dám đánh luôn Crimea không ? Và nếu Crimea bị Ukraine đánh thì Nga có han tới vũ khí hạt nhân ? Bởi với người Nga thì đánh vào Crimea là đánh vào nước Nga rồi".

Ông Đỗ Thế Đăng, một nhà hoạt động xã hội ở Hà Nội, cũng băn khoăn về khả năng quân Nga hành động bừa bãi trong lúc hỗn loạn mà không lường trước hậu quả. Ông nói :

"Nhận định chung là Nga đang thất thế. Bằng chứng không phải là việc rút quân mà là ngoài việc rút chạy, cầm cự trên chiến trường, Nga đã han tên lửa dẫn đường tấn công vào các cơ sở dân sự.

Việc bắn vào các cơ sở dân sự rất nhiều. Nhiều khả năng là sự rối loạn về thông tin tình báo trong giai đoạn căng thẳng này dẫn đến việc hành động bừa bãi mà không biết đến hậu quả".

Nhắc lại thái độ ngoại giao đu dây và ngoại giao "cây tre" của Nhà nước Việt Nam, blogger Nguyễn Thông viết "Đáng thương cho những kẻ chỉ biết quan ngại, đi dây, cây tre. Liệu có đang lục tục soạn thư chúc mừng Ukraine chiến thắng không, hay lại đề nghị hai bên hết sức kiềm chế ngồi vào bàn đàm phán".

Chính phủ Việt Nam ngay từ đầu cuộc chiến đã tránh lên tiếng chỉ trích Nga và cũng không gọi đây là cuộc chiến xâm lược. Việt Nam đã ba lần bỏ phiếu trắng và chống với các nghị quyết lên án Nga tại Liên Hiệp Quốc. 

Theo blogger Nguyễn Thông, ngày Ukraine ca khúc khải hoàn, thì cả thế giới sẽ điểm mặt chỉ tên Việt Nam với tư cách là một trong vài quốc gia không dám chỉ trích Nga trong việc xua quân xâm lược nước láng giềng.

Nhà báo Võ Văn Tạo từ Nha Trang nói ông rất vui mừng về tin chiến thắng của Ukraine nhưng ông dự báo còn rất nhiều khó han cho quân dân của Tổng thống Zelensky trước quân Nga.

"Đạo quân xâm lược mà thất bại thì tất cả những người yêu hoà bình đều phấn khởi. Thế nhưng có nhiều bình luận trên mạng của Việt Nam tỏ ra rất lạc quan, cho là chiến tranh kết thúc trong đầu tháng 10 tức là trước khi mùa đông tới nhưng tôi cho rằng nhận định này quá ư là lạc quan".

Ông cho rằng không nên đánh giá thấp quân đội Nga dù tinh thần của đội quân này đang xuống rất thấp, và cũng không nên quên rằng Ukraine đang nhận sự trợ giúp rất lớn về quân sự và kinh tế từ Hoa Kỳ và phương Tây. 

Ông nói sự hỗ trợ này có thể giảm nếu các quốc gia đó không vượt qua được sự đe doạ cắt nguồn khí đốt của Nga trong mùa đông tới.

Nhà bình luận chính trị Dương Quốc Chính cho rằng kết cục có hậu nhất cho cả Ukraine và Nga là Putin bị chính người Nga phế truất và hai nước ký hiệp ước hoà bình.

Nhiều báo kiểm soát bởi Nhà nước Việt Nam cũng đưa tin về cuộc rút chạy của quân Nga trước cuộc tiến công của quân Ukraine.

Tuy nhiên, cũng còn nhiều người Việt Nam không tin rằng quân Nga đang thất thế.

Trên trang Facebook của mình, Đại tá quân đội Lê Thế Mẫu viết "Tin quân Ukraine phản công thắng lợi là tin giả 100%" khi trả lời câu hỏi của một người về tin cập nhật quân Ukraine phản công và giành thắng lợi ở các mặt trận Kherson, Kharkiv, và Izium.

************************

Đối thoại Chính sách Quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ

VOA, 13/09/2022

Đối thoại Chính sách Quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2022 vừa diễn ra tại Hà Nội vào ngày 12/9, dưới sự chủ trì của Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Tiến sĩ Ely Ratner, và Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, theo thông cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ.

Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Tiến sĩ Ely Ratner (trái), và Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến.

"Đây là diễn đàn cấp cao nhất nhằm thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương", người phát ngôn Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Trung tá Martin Meiners, cho biết trong thông cáo.

"Hai nhà lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, đặc biệt trong bối cảnh các động lực khu vực đang thay đổi ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".

Tại cuộc họp, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ratner khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập là lâu dài, đồng thời ông nhấn mạnh sự ủng hộ liên tục của Hoa Kỳ đối với vai trò trung tâm của ASEAN.

Hai nhà lãnh đạo Việt - Mỹ cũng tái khẳng định tầm quan trọng của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và nhất trí làm việc tập thể và với các đối tác cùng chí hướng để giải quyết và giải quyết các tranh chấp trong khu vực một cách hòa bình, thông cáo cho biết thêm.

Hai bên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác thiết thực giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, những nỗ lực chung trong việc tìm kiếm hài cốt của binh sĩ mất tích của cả hai bên và ghi nhận cam kết lâu dài của Bộ Quốc phòng đối với các nỗ lực xử lý dioxin.

Ngoài ra, Tiến sĩ Ratner cũng chia sẻ dữ liệu mới, do Đại học Harvard thu thập, nhằm giúp xác định những quân nhân Việt mất tích.

Cả hai lãnh đạo Việt - Mỹ cũng nhất trí tập trung tăng cường hợp tác hai bên trong lĩnh vực thương mại quốc phòng, an ninh hàng hải, chia sẻ thông tin, an ninh mạng và quân y.

*************************

Hoa Kỳ yêu cầu bị chú nơi sinh khi xin thị thực đối với người Việt mạng hộ chiếu mẫu mới

RFA, 12/09/2022

Những người Việt mang hộ chiếu mẫu mới muốn xin thị thực vào Hoa Kỳ phải bổ sung bị chú của Chính phủ Hà Nội về nơi sinh kể từ ngày 3/10/2022.

Hộ chiếu mới của Việt Nam - Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Yêu cầu vừa nêu được Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh thông báo trên trang Facebook. Theo đó, sau khi xem xét kỹ lưỡng, Bộ Ngoại giao Mỹ có quyết định đối với mục đích xin thị thực của những người Việt mang hộ chiếu mới được cấp từ 1/7 mà không có nơi sinh. Đó là những người xin thị thực phải bổ sung bị chú của Chính phủ Việt Nam về nơi sinh.

Thông cáo của Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ nêu rõ : "Chúng tôi khuyến cáo tất cả các cá nhân đã có lịch hẹn phỏng vấn trong thời gian tới cần bổ sung bị chú trước ngày hẹn. Vì những bất tiện nhất định của yêu cầu này, chúng sẽ tiếp tục phỏng vấn các đương đơn mà không có bị chú trong hộ chiếu từ nay đến hết ngày 29/9".

Trong thời gian từ nay đến ngày 3/10, những đương đơn xin thị thực định cư và không định cư phải làm theo các yêu cầu cụ thể của phía Hoa Kỳ.

Các đương đơn mới khi điền đơn DS-160 hay DS-260 phải bảo đảm điền thông tin về nơi sinh của bản thân chứ không điền quê quán hoặc nơi đăng ký khai sinh ; cũng như phải điền tên tỉnh/thánh và quốc gia nơi đương đơn sinh ra.

Các đương đơn mang hộ chiếu mới màu tím than được cấp kể từ ngày 1/7/2022 phải bổ sung thông tin bị chú nơi sinh trước khi phỏng vấn. Đương đơn có thể mang theo bản gốc giấy khai sinh đến buổi phỏng vấn hay hộ chiếu cũ bìa xanh lá cây có thông tin nơi sinh cùng với hộ chiếu mới.

Mẫu hộ chiếu mới màu tím than mà Việt Nam cấp kể từ ngày 1/7 không có thông tin về nơi sinh khiến một số quốc gia Châu Âu như Đức, Tây Ban Nha, Czech và Phần Lan phải lên tiếng từ chối cấp thị thực cho người mang mẫu hộ chiếu đó.

Bộ Ngoại giao và Bộ Công an Việt Nam đã làm việc và một số nơi yêu cầu Chính phủ Hà Nội phải có bị chú về nơi sinh khi xin thị thực nhập cảnh vào nước họ.

*************************

VinFast nhắm thị trường Mỹ sau khi bàn giao loạt ô tô điện đầu tiên trong nước

VOA, 12/09/2022

VinFast, nhà sản xuất ô tô duy nhất của Việt Nam, đã bắt đầu bàn giao loạt ô tô thể thao đa dụng (SUV) chạy bằng điện đầu tiên cho khách hàng trong nước và dự kiến sẽ giao xe tại Mỹ sớm nhất vào tháng 12.

Mẫu xe VF8 được giới thiệu tại lễ bàn giao 100 ô tô điện SUV đầu tiên của VinFast tại nhà máy ở Hải Phòng hôm 10/9. Nhà sản xuất ô tô khởi nghiệp của Việt Nam dự kiến giao xe cho khách hàng ở Mỹ cuối năm nay.

Trong một tuyên bố đưa ra hôm 10/9, Vingroup, tập đoàn quản lý VinFast, cho biết rằng nhà sản xuất ô tô của Việt Nam trong cùng ngày đã bàn giao 100 ô tô điện VF8 đầu tiên cho những người đặc cọc sớm nhất tại nhà máy VinFast ở Hải Phòng.

Thông báo của tập đoàn lớn nhất Việt Nam còn cho biết VinFast sẽ xuất khẩu lô xe VF8 đầu tiên với số lượng khoảng 5.000 chiếc tới Mỹ, Canada và Châu Âu vào đầu tháng 11 năm nay. Dự kiến, theo tuyên bố của Vingroup, những khách hàng quốc tế đầu tiên của VinFast có thể được nhận xe vào tháng 12.

VinFast, bắt đầu hoạt động vào năm 2019, đang chuẩn bị mở rộng tại thị trường Mỹ, nơi công ty này sẽ phải cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô lớn trên thế giới như Tesla của Mỹ, hay Volkswagen của Đức hoặc Toyota của Nhật. Công ty sản xuất ô tô của Việt Nam khởi nghiệp bằng hai mẫu xe SUV chạy bằng điện, VF8 và VF9, cùng với chương trình cho thuê pin để giảm giá mua cho người dùng.

Các mẫu xe điện của VinFast lần đầu tiên được công ty này giới thiệu ra công chúng tại các triển lãm ô tô quốc tế ở Mỹ, lần lượt là Los Angles vào tháng 11/2021 và Las Vegas vào tháng 1/2022.

Nói với Reuters bên lề lễ bàn giao xe tại nhà máy ở Hải Phòng, Giám đốc điều hành toàn cầu của VinFast, bà Lê Thị Thu Thủy, cho biết "lô hàng đầu tiên gồm 5.000 chiếc VF8 sẽ dành cho thị trường Mỹ và Bắc Mỹ". Theo bà Thủy cho biết hôm 10/9, việc sản xuất loạt xe cho thị trường này "sẽ bắt đầu từ tuần tới".

"Sau đó, chúng tôi sẽ bắt đầu sản xuất cho thị trường EU (Liên Hiệp Châu Âu)", bà Thủy nói với Reuters.

Bà Thủy, người thay thế giám đốc điều hành người Đức Michael Lohscheller để lãnh đạo VinFast từ tháng 12 năm ngoái, được trích lời trong tuyên bố của Vingroup cho biết rằng đã có 65.000 khách hàng quốc tế đặt mua xe điện của VinFast.

Theo Reuters, VinFast dự kiến sẽ bán được 750.000 xe ô tô điện mỗi năm vào năm 2026, bắt đầu với các mẫu SUV chạy điện hoàn toàn, là VF8 và VF9.

Hồi cuối tháng 3 năm nay, VinFast cho biết họ sẽ xây dựng một nhà máy sản xuất ô tô điện ở North Carolina, một tiểu bang ở bờ Đông nước Mỹ, với công suất dự kiến ban đầu là 150.000 xe ô tô điện mỗi năm. Hồi tháng 7, công ty này cho biết đã ký thỏa thuận với hai ngân hàng quốc tế lớn để huy động ít nhất 4 tỷ USD toàn cầu cho dự án sản xuất xe ô tô điện ở Mỹ.

Bang North Carolina đã dành một gói ưu đãi trị giá 1,25 tỷ USD để thu hút hãng ô tô của Việt Nam đến với bang, trong đó khoảng 250 triệu USD được dành cho việc nâng cấp cầu, đường ở trong và xung quanh địa điểm xây dựng nhà máy của VinFast. Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng hồi tháng 4 cho biết VinFast cũng sẽ tìm kiếm các khoản vay của Chính phủ Mỹ để mở rộng hoạt động của công ty ở Hoa Kỳ.

Cũng vào tháng 4, VinFast cho biết công ty đã đăng ký phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) với các cơ quan quản lý chứng khoán Mỹ, nhưng chưa xác định được thời gian cụ thể cho đợt phát hành.

Bước ngoặt Kharkiv, thất bại đau đớn nhất của Nga từ sau trận Kiev

Trong chiến dịch phản công thần tốc ở Kharkiv của Ukraine bắt đầu từ cuối tuần qua, bản đồ chiến sự mỗi tiếng đồng hồ trôi qua lại trở thành lỗi thời. Hàng loạt thành phố nhanh chóng được tái chiếm, quân Nga bỏ chạy để lại vô số khí tài, có những nơi đầu hàng cả đơn vị. Đây là thất bại thê thảm nhất của Moskva kể từ sau trận đánh Kiev hồi cuối tháng Hai.

Người dân tại Kozacha Lopan, một địa điểm thuộc tỉnh Kharkiv mừng rỡ ôm chầm lấy các chiến binh Ukraine vừa tiến vào giải phóng thành phố. Ảnh chụp màn hình video trên mạng xã hội ngày 11/09/2022. Vyacheslav Zadorenko via Reuters -

Đà tiến như vũ bão của quân đội Ukraine, Hoàng gia Anh trong thời gian tang lễ của nữ hoàng Elizabeth II là hai chủ đề nổi bật nhất hôm nay. Le Figaro nói về "Cuộc phản công ngoạn mục của Ukraine ở miền đông bắc". Tương tự với Les Echos và La Croix "Thất bại nặng nề của quân Nga tại đông bắc", "Ukraine khiến quân đội Nga nhận một loạt cú tát trái". Bài xã luận của La Croix mang tựa đề "Bất ngờ Ukraine", trang bìa Libération chạy tựa "Ukraine, sự đột phá" và dành trọn hồ sơ hôm nay cho chủ đề này.

Ukraine tiến quân thần tốc, bản đồ chiến sự thay đổi từng giờ

Thông tín viên Libération mở đầu bài tường thuật bằng nhận xét của tổng thống Ba Lan tại Yalta European Strategy (YES, một loại diễn đàn Davos thường niên ở Ukraine) "Đôi khi điều khó tưởng tượng lại trở thành sự thực". Ông muốn nói về cuộc xâm lược của Nga bắt đầu hôm 24/02, và một ngày thứ Bảy đáng nhớ khi một loạt các thành phố ở Kharkiv được tái chiếm. Tổng thống Aleksander Kwasniewski dự báo "Giờ đây chúng ta tiến gần đến khả năng lạc quan - Ukraine chiến thắng".

Từ nhiều tuần qua, mọi cái nhìn đều hướng về Kherson. Nhưng hôm thứ Năm, nhiều lữ đoàn Ukraine đã có đợt phản công chớp nhoáng vào Izium, ngã tư chiến lược giữa Kharkiv và Donbass. La Croix cho rằng yếu tố bất ngờ đạt được do Nga đã lọt vào bẫy khi tập trung quân về Kherson, để hở Kharkiv.

Theo Libération, các nhóm thám báo phối hợp với đoàn xe bọc thép, được pháo binh yểm trợ ồ ạt bằng Himars và đại bác M777 của Mỹ, đã xuyên thủng phòng tuyến Nga, giải phóng Balaklia. Tiếp đó là Volokhiv Yar, Chevchenkove... nhằm cắt con đường tiếp tế huyết mạch giữa Izium với Nga. Đến thứ Bảy, lá cờ hai màu xanh vàng đã phấp phới trên tòa thị chính Kupiansk – nơi tập trung nhiều tuyến đường sắt. "Hoan hô các chàng trai, cô gái ! Quân đội Ukraine tiến còn nhanh hơn mạng 4G của chúng tôi" - nhà mạng Kyivstar viết trên Twitter.

Bản đồ chiến sự của các chuyên gia quân sự phải cập nhật từng giờ, trên mạng tràn ngập hình ảnh người dân ôm chầm lấy các chiến sĩ tại những ngôi làng vừa được giải phóng, hàng đoàn xe quân sự Nga bị phá hủy và những tù binh. Giao tranh còn diễn ra ở Lyman (thuộc Donetsk), Vovchansk (nằm giữa Kharkiv và Nga), và quân Ukraine được cho là đã có mặt ở Svatove (thuộc Luhansk)...

Thất bại nặng nề nhất của Nga sau trận Kiev

Moskva nói rằng đang "tái phối trí" lực lượng từ Balaklia và Izium về Donetsk. Cũng như việc rút khỏi miền đông bắc hồi tháng Tư là do "đã đạt được mục tiêu chiến dịch", triệt thoái khỏi đảo Rắn là "cử chỉ thiện chí". Tuy nhiên Libération nêu ra số vũ khí, đạn dược rất lớn bị bỏ lại cho thấy đây là một sự tháo chạy trong hỗn loạn. Le Figaro dẫn lời nhà sử học quân sự Cédric Mas lưu ý "một phần vũ khí bị tịch thu có thể được Ukraine tái sử dụng, nhưng nhất là quân đội Nga không còn hỏa lực mạnh". Tổng thống Volodymyr Zelensky trong video thường nhật tối thứ Bảy nhấn mạnh quân Nga "đã có chọn lựa tốt là chạy trốn".

Không đơn giản chỉ đánh lạc hướng, mà đây là hai cuộc hành quân khác nhau. Tại Kherson, Ukraine dùng cách vây hãm bằng những trận pháo kích và những cuộc tấn công lẻ tẻ để cô lập quân Nga phía bắc sông Dniepr. Còn tại Kharkiv, Ukraine đã có sự đột phá, đánh thẳng vào trung tâm của kẻ địch khiến lính Nga chạy "vắt giò lên cổ" - từ ngữ của Le Figaro. Thủ lãnh "Cộng hòa Donetsk" nhìn nhận "tình thế khó khăn". 

Theo Libération, trên thực tế đây là thảm họa cho Kremlin, là thất bại thê thảm nhất kể từ trận đánh Kiev hồi tháng Hai. Les Echos cũng khẳng định Nga đã "thảm bại" với những đơn vị đầu hàng toàn bộ, xe tăng bỏ lại ngổn ngang… và mặt trận chỉ còn cách biên giới Nga 50 kilomet.

Chỉ năm ngày nữa là đến hạn chót do Vladimir Putin đề ra để chiếm trọn vùng Donbass, quân Nga lại bị sụp đổ trên toàn mặt trận đông bắc. Viện Nghiên cứu Chiến tranh nhận thấy lực lượng Ukraine tiến sâu được 70 kilomet ở một số nơi, từ 06/09 giành lại được trên 3.000 cây số vuông lãnh thổ, nhiều hơn số đất mà quân Nga chiếm được từ tháng Tư. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksiy Reznikov tuyên bố không thể đàm phán trước khi tái lập chủ quyền trên toàn bộ đường biên giới cũ, kể cả Donbass và Crimea ; Nga phải trả giá cho việc phá hoại và chịu trách nhiệm về những tội ác.

"Lễ hội thời dịch hạch" trong nỗi hoang mang

Trong khi quân Nga phải chạy trối chết, tối thứ Bảy Vladimir Putin khai mạc "vòng đu quay lớn nhất Châu Âu" cao 140 mét, thủ đô nước Nga rực sáng pháo bông mừng kỷ niệm 875 năm - một cảnh được tác giả bài viết mượn tạm tựa một vở kịch của Pushkin để mô tả : "Lễ hội thời dịch hạch". Âm nhạc tưng bừng, đám đông vô tư trong cái nóng mùa hè...

Nhưng từ nhiều ngày qua, chính quyền thử thăm dò khả năng tổng động viên, trên mạng xã hội phe cứng rắn tỏ ra sốt ruột. Theo Les Echos, sở dĩ có những lời đả kích dữ dội, rất nhiều khả năng là đã được một số phe nhóm ngành an ninh (siloviki) bật đèn xanh. Còn cơ quan tuyên truyền bối rối chẳng biết nói gì. Trong những tháng qua họ liên tục ca ngợi những bước tiến của "quân giải phóng" Nga, nay chỉ biết lặp đi lặp lại "đừng hoang mang" - cho thấy bắt đầu hoảng sợ. Một dấu hiệu khác : việc tổ chức "trưng cầu dân ý" bị hoãn lại vô thời hạn. Nhận thấy gió đã xoay chiều, Margarita Simonian, giám đốc Russia Today lâu nay đòi hủy diệt toàn bộ Ukraine và tiêu diệt phát-xít, dịu giọng kêu gọi hòa hợp hòa giải.

Đối với nhà sử học quân sự Michel Goya, khi tiến hành cùng lúc hai chiến dịch quy mô, quân đội Ukraine thực sự tỏ ra hiệu quả. Sau sáu tháng, họ đã tích tụ được kinh nghiệm cộng với quyết tâm bảo vệ đất nước. Vũ khí phương Tây (giàn phóng rốc-kết Himars, đại bác PzH-2000, đại pháo Caesar…) cũng đóng vai trò rất đáng kể trong việc tiêu hủy các kho đạn của địch. Đa số nhà phân tích không hề hình dung ra một sự đảo ngược tình thế như vậy ở giai đoạn này của cuộc chiến.

Bước ngoặt của cuộc chiến

Nhưng quan trọng là khả năng của Kiev huấn luyện được hàng mấy chục ngàn chiến sĩ và củng cố các đơn vị tác chiến đã mệt mỏi, còn Nga không làm được. Chiến thắng của Ukraine cho thấy những điểm yếu to lớn của quân đội Nga. Những đội quân tinh nhuệ đã kiệt lực, được thay bằng tân binh chiến đấu kém hơn, không có khả năng tổ chức những đợt tấn công lớn như vậy. Và tình báo thì quá tệ, Nga không hay biết gì trong khi Ukraine tập trung 5 đến 6 lữ đoàn (từ 10.000 đến 15.000 quân) và nhiều phương tiện quân sự trong vùng.

Cuộc phản công diễn ra trong lúc Nga và các đồng minh (Trung Quốc, Ấn Độ, Mông Cổ, Syria…) tập trận lớn ở Viễn Đông, huy động nhiều sĩ quan cao cấp và vũ khí. Ông Goya không chắc các sĩ quan này và nhất là Vladimir Putin ý thức được sự yếu kém của quân đội mình. Quân Nga và ly khai không thể có quyết tâm bằng những chiến binh vệ quốc Ukraine. Nếu có khả năng tổ chức những cuộc tấn công như vậy trong dài hạn, chiến thắng sẽ trong tầm tay Kiev. Theo ông Goya, đa số các nhà quan sát đã đánh giá quá cao sức mạnh của Nga và coi thường khả năng của Ukraine.

Các báo Pháp hôm nay đều coi trận đánh Kharkiv là một bước ngoặt. Le Figaro ghi nhận, người ta không ngớt ngạc nhiên về những diễn biến của cuộc chiến. Thủ đô Ukraine được cho là sẽ nhanh chóng thất thủ, nhưng Volodymyr Zelensky đã chống chọi được, đoàn quân đông đảo của Putin đã phải triệt thoái khỏi Kiev và Kharkiv. Donbass tưởng như mất hẳn sau khi Severodonetsk bị chiếm, nhưng rồi Ukraine đã phản công… Nếu kể thêm việc tái chiếm đảo Rắn, đánh chìm soái hạm Moskva xuống đáy biển, bắn hỏa tiễn sang Crimea thì "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Vladimir Putin đã biến thành cơn ác mộng.

Ukraine có thể chiếm lại được tất cả những lãnh thổ đã mất

Trong bài xã luận, Libération nhận định "tất cả đều có thể". Trái với hy vọng của Putin, vũ khí phương Tây tiếp tục được đưa đến. Mới tuần trước, Hoa Kỳ loan báo một đợt viện trợ mới trong đó có việc chuyển giao ngay một số khí tài. Thời điểm là rất quan trọng : Ukraine cần giành được thêm nhiều chiến thắng trước mùa đông lạnh giá. Về tâm lý, không ít lính Nga có lẽ cũng băn khoăn trước viễn cảnh phải trải qua một mùa đông thứ hai dưới hỏa lực Ukraine, trong khi được hứa hẹn chỉ là một chiến dịch chớp nhoáng.

Xã luận của La Croix nhấn mạnh, làm thế nào lại không ủng hộ một quốc gia, một nền dân chủ đã chiến đấu dũng cảm như thế chống lại một chế độ như Putin, đã kéo quân sang xâm lược bất chấp luật pháp quốc tế ? Sự can dự ngày càng nhiều của Hoa Kỳ làm thay đổi hẳn thế trận, chính phủ Pháp cũng viện trợ vũ khí và hỗ trợ Kiev theo nhiều dạng thức. Nhưng bên cạnh đó còn ảnh hưởng của dư luận, khi giá khí đốt tăng vào mùa đông tới cộng thêm lạm phát, nên càng cần phải đứng vững bên cạnh người Ukraine. Bài xã luận của Le Figaro cũng cho rằng cùng với chiến dịch phản công của Kiev, cần có một đợt huy động mới từ phương Tây – lực lượng của Volodymyr Zelensky xứng đáng với lòng tin ấy.

Nhưng nếu thua đau, Vladimir Putin sẽ phản ứng như thế nào ? Libération lo ngại ông ta có thể điên cuồng trả thù, và như vậy cần phải thật nhanh chóng hỗ trợ Kiev, để tất cả những hy sinh lâu nay không phải là vô ích. Chuyên gia Michel Goya cũng cho rằng Ukraine có khả năng tái chiếm toàn bộ những lãnh thổ đã mất, nhưng câu hỏi lớn là thái độ của Nga. Putin rất khó chấp nhận việc bại trận. Moskva có thể ra lệnh tổng động viên dù phức tạp về cả phương tiện lẫn chính trị. Cuộc chiến này, hoặc có thể dẫn đến việc thay đổi chế độ, hoặc biến thành chiến tranh tổng lực với một Nhà nước hung hăng hơn.

Merci Madame, nữ hoàng trọn đời phục vụ nước Anh

Nhìn sang Anh quốc, tất cả các báo đều dành rất nhiều trang cho những bài viết về cuộc đời nữ hoàng Elizabeth II, tang lễ của nhân vật được thần dân yêu mến nhất trong hoàng gia, vai trò của tân vương Charles III, các nhân vật hoàng tộc, những đảo lộn và thách thức sắp tới…

Bài "Merci, Madame" trên Les Echos nhắc đến cuốn sách kinh điển của nhà sử học Mỹ Barbara Tuchman về Đệ nhất Thế chiến, mang tựa đề "The Guns of August" (Những khẩu đại bác tháng Tám). Tác phẩm này mở đầu bằng một chương mô tả cụ thể chi tiết tang lễ vô cùng long trọng của quốc vương Edouard VII ở Luân Đôn năm 1910. Toàn bộ vua chúa, nguyên thủ Châu Âu cũng như thế giới đều có mặt để tiễn đưa người con của nữ hoàng Victoria. Thời đó, Châu Âu là trung tâm thế giới, và Anh quốc là trung tâm Châu Âu.

Năm 2022, Châu Âu không còn là trái tim của thế giới và nước Anh từ bảy thập niên năm qua là một quốc gia trên đà đi xuống - một cường quốc bậc trung đã đánh mất tư cách đế quốc, vẫn đang tìm kiếm một vai trò. Elizabeth đệ nhị trong 70 năm trị vì không thể kìm hãm được đà này, nhưng bà đã hoàn thành nhiệm vụ một cách hoàn hảo với phẩm cách, sự duyên dáng, khiêm nhường, đồng cảm, và ý thức trách nhiệm cao độ. Người ta chỉ có thể làm tốt khi yêu công việc, và Elizabeth II đã đóng trọn vai trò nữ hoàng, một hòn đá tảng, một ngọn đèn pha vững chắc của đất nước. Thank you Ma'am.

Thụy My

Ukraine chiếm lại được thành phố chiến lược miền đông Izyum

Trọng Thành, RFI, 12/09/2022

Chính quyền Kiev khẳng định đã giành được thêm nhiều thắng lợi trong cuộc chiến chống lại quân đội Nga tại miền đông và miền nam Ukraine. Quân đội Ukraine lấy lại được thành phố chiến lược Izyum, tỉnh Kharkiv, vốn bị quân Nga kiểm soát từ cuối tháng 3/2022.  

Lính Ukraine đến gần một xe tăng Nga bị bị phá hủy trong cuộc chiến ở vùng Kharkiv, Ukraine, 11/09/2022. AP

Theo AFP, trong một thông báo hàng ngày vào tối hôm qua, 11/09/2022, ngày thứ 200 của chiến tranh, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảm ơn các lực lượng vũ trang Ukraine đã "giải phóng hàng trăm thành phố, làng mạc, mới đây, nhất là Balakliya, Izium và Kupiansk". Sáng hôm nay, 12/09, quân đội Ukraine thông báo, các lực lượng vũ trang nước này đã chiếm lại thêm "hơn 20 địa điểm khác" tại hai vùng Kharkiv và Donetsk riêng trong vòng 24 giờ qua.  

Trong một thông báo khác, tư lệnh quân đội Ukraine, tướng Valeri Zaloujny cho biết, kể từ chiến dịch phản công đầu tháng 9 cho đến nay, quân đội Ukraine đã lấy lại được tổng cộng hơn 3.000 km² lãnh thổ, và tại một số khu vực quân Ukraine chỉ còn "cách biên giới với Nga khoảng 50 km".   

Về phần mình, hôm qua chính quyền Nga lần thứ hai thừa nhận phải lui quân, theo tường trình của thông tín viên Paul Gogo từ Moskva :  

"Không có tuyên bố chính thức nào, không có lời giải thích nào về những gì giống như một cuộc tháo chạy trong hỗn loạn của quân đội Nga ở khu vực Kharkiv. Tuy nhiên, một bản đồ do Bộ Quốc phòng Nga công bố hôm Chủ nhật cho thấy rõ các vùng lãnh thổ mà quân đội nước này đã bị buộc phải rời bỏ trong những ngày gần đây. Đây là lần thứ hai Nga thừa nhận việc tháo lui.

Hôm thứ Bảy, Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã tập hợp các lực lượng tại khu vực Donetsk, thủ phủ của vùng Donbass, vùng lãnh thổ mà Nga không thể để mất. Lời lẽ thông báo được đưa ra với ngụ ý rằng việc rút quân đã được trù tính từ trước. Tuy nhiên, tình hình hiện nay có vẻ khó khăn đối với Moskva. Nga vừa mất thêm nhiều vùng. 

Cùng lúc đó, chính quyền Nga cũng đang cố gắng thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế vào nguy cơ do các vụ bắn phá gần nhà máy điện hạt nhân Zaporijia gây ra. Moskva cáo buộc Kiev là thủ phạm. Đây cũng là một cách để xua tan tình hình khó khăn của Nga tại vùng Kherson, cách đó không xa. Theo một nguồn tin Nga được một số phương tiện truyền thông nói tiếng Nga loan tải, việc tổ chức trưng cầu dân ý về vấn đề sát nhập các khu vực bị chiếm đóng ở miền nam Ukraine vào Nga không còn là chủ đề thời sự hiện tại".  

Trọng Thành

**********************

Quân Nga bị 'áp đảo 1 chọi 8' khi Ukraine phản công ở Kharkiv

Merlyn Thomas, BBC, 12/09/2022

Các lực lượng Ukraine trong cuộc phản công hồi tuần trước ở khu vực Kharkiv có số lượng đông áp đảo phía Nga với tỷ lệ 8-1, quan chức cao cấp của Nga ở vùng bị chiếm đóng cho biết.

Ukraine nói họ đã tái chiếm được 20 ngôi làng ở Kharkiv hôm Chủ Nhật

Ông Vitaly Ganchev nói với kênh truyền hình Nga rằng quân đội Ukraine đã chiếm các ngôi làng ở phía bắc và đột phá qua biên giới vào Nga.

Ukraine cho biết họ đã giành lại quyền kiểm soát trên 3.000 km vuông lãnh thổ với cuộc phản công có thể coi là bước đột phá trong cuộc chiến kéo dài tới nay đã sáu tháng.

BBC không thể xác minh những số liệu này.

Quân đội Ukraine cho biết họ đã chiếm lại 20 ngôi làng chỉ trong 24 giờ qua, trong đợt tiếp tục phản công ở miền đông bắc đất nước.

Các quan chức quốc phòng Anh cho rằng những thành công của quân đội Ukraine sẽ có "ý nghĩa quan trọng" đối với việc xây dựng kế hoạch hoạt động tổng thể của Nga.

Tuy nhiên, phát ngôn viên Điện Kremlin nói bất kể tình hình, các chiến dịch tại Ukraine sẽ vẫn được tiếp tục thực hiện "cho tới khi mọi nhiệm vụ được đặt ra lúc ban đầu" được hoàn tất.

Nga nói các lực lượng của họ đã tiến hành những vụ tấn công vào các vùng mà Ukraine vừa mới chiếm lại.

Trong số những mục tiêu đó gồm cả Izyum và Kupiansk, nơi mà quân Ukraine lấy lại được trong hôm thứ Bảy.

Nga đáp trả bằng hỏa tiễn

Nga xác nhận đã rút quân khỏi hai thị trấn này nhưng nói đây là một phần của công việc tập kết các đơn vị cho mục tiêu "tăng cường cho mặt trận Donetsk".

Nga bị cáo buộc là đã nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng dân sự để trả thù cho những thất bại trên chiến trường.

Moscow đáp trả trong Chủ Nhật bằng việc tiến hành một làn sóng tấn công tên lửa khắp Ukraine, khiến nguồn điện bị cắt.

Các vụ mất điện được cho là đã ảnh hưởng đến hàng triệu người ở các vùng Kharkiv và Donetsk. Thị trưởng thành phố Kharkiv cho biết hiện tại nguồn điện đã được khôi phục.

Ông Ihor Terekhov gọi đây là một nỗ lực trả thù thấp hèn và vô đạo đức đối với những thành công mới đây của quân đội Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksii Reznikov, cho biết ưu tiên hiện nay là đảm bảo an toàn cho các vùng lãnh thổ đã tái chiếm được trong một tuần tiến quân nhanh chóng vào vùng Kharkiv.

Quân đội Nga dường như đã bỏ lại một lượng lớn thiết bị và đạn dược khi rút khỏi các khu vực họ đã nắm giữ kể từ những tuần đầu tiên nổ ra cuộc chiến.

Một hãng sản xuất xe tăng chiến đấu của Nga đã chuyển sang hoạt động "suốt ngày đêm" sau những thất bại này, theo nội dung các bài tường thuật.

Tin tức nói công nhân tại nhà máy Uralvagonzavod ở Nizhny Tagil, hãng sản xuất xe bọc thép lớn nhất của Nga, không được phép đi nghỉ phép do "nhu cầu sản xuất".

Merlyn Thomas

Nguồn : BBC, 12/09/2022

**********************

Quân Nga tháo chạy, Moskva phóng tên lửa phá hủy mạng lưới điện nước ở miền đông Ukraine

Thùy Dương, RFI, 12/09/2022

Trong khi quân đội Nga đang phải tháo chạy khỏi nhiều nơi ở miền đông và đông bắc Ukraine, ngay tối hôm 11/09/2022, Moskva đã cho phóng nhiều tên lửa nhằm phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự chiến lược, nhất là hệ thống điện và nước của nhiều thành phố nơi quân Nga thất trận, gây mất điện diện rộng ở miền đông Ukraine.

Lực lượng cứu hỏa Ukraine dập lửa sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào một trạm điện ở Kharkiv, Ukraine, ngày 11/ 9/2022. AP - Kostiantyn Liberov

Một trong những vùng bị ảnh hưởng nhiều nhất là Kharkiv, mà Kiev tuyên bố đã giải phóng khỏi quân xâm lược. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky giận dữ gọi đó là hành vi "khủng bố" của Nga. Trong khi đó, Oleg Nikolenko, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Ukraine, xem đó là "một hành động vô vọng sau những mất mát vô cùng lớn của quân Nga và sau vụ Nga phải rút quân khỏi miền đông Ukraine". 

Từ Kiev, thông tín viên Stéphane Siohan cho biết thêm chi tiết :

"Tối Chủ Nhật (11/09), 11 tên lửa hành trình của Nga được phóng đi từ biển Caspian và rơi xuống các thành phố ở miền đông bắc và miền đông Ukraine. Những hỏa tiễn này nhắm đến các nhà máy điện và mạng lưới cơ sở hạ tầng cung cấp nước. Và thế là Kharkiv, thành phố trước chiến tranh có 1,5 triệu dân, đột ngột chìm trong bóng tối, chuyện tương tự cũng đã xảy ra ở các thành phố Sumy, Dnipro, Poltava, Kremenchuk, Zaporijjia, cũng như tại Kramatorsk ở vùng Donbass.

Ngay trong đêm qua, muộn hơn một chút, mạng lưới điện đã phần nào được khôi phục trở lại tại Sumy, Poltava và Dnipro, trong khi đó tại Kharkiv, một nhân viên đã thiệt mạng trong vụ oanh kích nhắm vào nhà máy điện của thành phố.

Tổng cộng, 9 triệu người, tức là một phần tư dân số Ukraine, đã bị mất điện và mất nước. Theo luật quốc tế, tấn công vào các cơ sở hạ tầng dân sự bị xem là một tội ác chiến tranh. Thông tin vụ tấn công mới này đã làm cho rất nhiều người Ukraine bất bình trong khi mùa thu và mùa đông đang đến, và cũng gây nguy hiểm cho cả các bệnh viện.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng đã phản ứng rất gay gắt. Tối hôm qua, ông tuyên bố : nếu phải lựa chọn giữa việc không có khí đốt, không có ánh sáng, không có nước và không có các người (ý nói đến quân Nga), thì chúng tôi muốn không có các người hơn".

Thùy Dương

************************

Ukraine liên tiếp chiến thắng, Nga phải rút quân về bảo vệ vùng Donetsk ly khai

Thu Hằng, RFI, 11/09/2022

Cục diện chiến tranh đang thay đổi ở miền đông và đông bắc Ukraine. Sau thông báo chiếm lại được hơn 30 địa phương, trong đó có nhiều thành phố chiến lược, ngày 11/09/2022, quân đội Ukraine cho biết đã giải phóng được khoảng 3.000 km 2 lãnh thổ kể từ đầu tháng 09.

Xác xe bọc thép bị phá hủy trên một con đường ở Balakliya, vùng Kharkiv, ngày 10/09/2022. AFP - JUAN BARRETO

Trước đó, theo phát biểu của tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaloujny, quân Nga đã lựa chọn đúng khi rút lui vì "ở Ukraine, không có chỗ cho những kẻ chiếm đóng". Quân đội Ukraine tiếp tục đà tiến, chiếm lại nhiều địa phương chiến lược ở vùng Kharkiv, từ Kupiansk đến Izium, thậm chí đang mở rộng chiến tuyến vùng Donbass.

Thông tín viên Stéphane Siohan tại Kiev tường thuật :

"Hoan hô những chàng trai, cô gái ở vùng Kharkiv, các bạn còn nhanh hơn cả mạng 4G của chúng tôi". Nhà cung cấp dịch vụ di động Kyivstar đã đăng thông điệp này trên mang Twitter gửi đến quân nhân Ukraine tối thứ Bẩy (10/09).

Suốt cả ngày, người dân Ukraine dán mắt lên màn hình, cố theo dõi đà tiến từ thành phố này sang thành phố khác của quân đội trong khi các thông báo liên tục vang lên : "Kupiansk thất thủ". Rồi rất nhanh sau đó là Izium, ngã ba giữa Kharkiv và vùng Donbass, cũng đã được giải phóng. Thế nhưng, lực lượng Ukraine vẫn tiếp tục đà tiến ở bên kia sông Oskil, về phía Donbass. Các trận giao tranh diễn ra ở Lyman, nằm ở vùng Donetsk.

Và đến cuối ngày, ông Andriy Yermak, người đứng đầu văn phòng tổng thống ở Kiev, đã đăng trên Twitter hình một con cáo. Con cáo là biểu tượng của Lyssytchansk. Thành phố công nghiệp nằm ở vùng Donbass này đã bị quân Nga chiếm từ đầu mùa hè và các trận giao tranh diễn ra hôm thứ Bẩy quanh thành phố này.

Chủ Nhật 11/09 sẽ là ngày đầy sự kiện. Dù sao quân đôi Nga đã chính thức rút khỏi Izium. Đây là thất bại quân sự lớn nhất của Moskva ở Ukraine kể từ khi Kiev phản công từ tháng 04".

Ngày 11/09, tròn 200 ngày quân Nga xâm chiếm Ukraine, Bộ tổng tham mưu Ukraine cho biết là "quá trình giải phóng các phần lãnh thổ tại các huyện ở Kupiansk và Izium trong vùng Kharkiv đang diễn ra". Trước đó, phía Nga thông báo đã "rút" quân đóng "ở các vùng Balakliya và Izium" để tăng cường cho lực lượng quanh vùng Donetsk, vùng đất hiện do quân ly khai thân Nga kiểm soát.

Ở miền nam, tình hình nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia tiếp tục gây lo ngại. Ngày 11/09, Kiev thông báo lò phản ứng số 6 và cũng lò phản ứng cuối cùng trong nhà máy điện hạt nhân đã "bị cắt kết nối với mạng lưới điện" và ngừng hoạt động. Tập đoàn Energoatom ra thông cáo cho biết "các biện pháp chuẩn bị đang được tiến hành để làm lạnh lò phản ứng".

Ukraine không tin vào khả năng đàm phán với Nga

Chính quyền Ukraine tái khẳng định không thể đàm phán được với Moskva vì hiện giờ "không ai tin" vào chính quyền Nga, theo phát biểu hôm 09/09 của tổng thống Zelensky tại hội nghị hàng năm Yalta European Strategy (YES). Trước đó, trả lời phỏng vấn tuần báo Pháp Le Journal du Dimanche, ngoại trưởng Ukraine gọi tổng thống Nga Putin là "kẻ nói dối". "Kinh nghiệm đã chỉ cho chúng tôi rằng cách đàm phán tốt nhất với Putin, đó là chiến trường".

Theo một trang thông tin Ukraine, được Le Monde trích dẫn, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhắc đến khả năng nối lại đàm phán hòa bình với tổng thống Zelensky trong chuyến công du Kiev hôm 09/09.

Thu Hằng

**********************

Nga thông báo "dồn quân" về Dotnesk : Triệt thoái chiến lược hay bại trận ?

Minh Anh, RFI, 11/09/2022

Tại vùng Donbass, quân đội Ukraine dường như đã chiếm lại được nhiều địa phương trong vài giờ qua. Đà tiến quân nhanh này buộc Bộ Quốc phòng Nga hôm 10/09/2022 thông báo "rút" các lực lượng hiện diện tại vùng Balakliya và Izyum, miền nam vùng Kharkiv (phía đông Ukraine) nhằm "chi viện" cho vùng Donetsk. Chính quyền thân Nga ở Kherson, miền nam Ukraine cũng kêu gọi người dân sơ tán. 

Xe thiết giáp Nga bị bỏ lại đằng sau ở vùng Kharkiv trước đà tiến của lực lượng Ukraine. Ảnh do cơ quan báo chí Quân đội Ukraine công bố ngày 11/09/2022 via Reuters – Armed Forces of Ukraine

Theo Moskva, đây là một cuộc rút quân có tính toán. Tuy nhiên, các hình ảnh đầu tiên đến từ các chiến trường cho thấy điều ngược lại, nhiều phương tiện bị bỏ rơi. Paul Gogo, thông tín viên đài RFI tại Moskva, ghi nhận một bầu không khí hoảng loạn trên các kênh truyền thông ủng hộ điện Kremlin. 

"Ít ra có thể nói là những người ủng hộ một đường lối cứng rắn tại Ukraine, vào cuối tuần này, đặc biệt tỏ ra cuống cuồng tại Nga. Khắp nơi, trên các kênh của mạng xã hội Telegram, người ta có thể thấy nhiều tuyên bố hốt hoảng từ phía những phe tuyên truyền có mặt trên thực địa. Một số người thừa nhận một thất bại nghiêm trọng cho quân đội Nga, nhưng số khác thì vẫn bám theo các phát biểu chính thức từ chính quyền. 

Bộ Quốc Phòng Nga, tối thứ Bảy, 10/09, cho biết là đã ra quyết định dồn quân về vùng Donetsk để đáp trả các cuộc tấn công từ Ukraine. Tóm lại, Nga muốn người ta tin rằng đây là một cuộc rút lui có kiểm soát. Điều này trái ngược với nhiều hình ảnh các phương tiện vận chuyển và đạn dược bị bỏ lại phía sau trong đợt rút lui này. 

Bà Margarita Simonian, tổng biên tập hiếu chiến của kênh truyền thông Nga Russia Today, từ nhiều tháng qua đòi hủy diệt toàn bộ Ukraine, hôm qua kêu gọi một tình hữu nghị giữa hai nước. 

Tổng thống nước cộng hòa ly khai Donetsk, Denis Pouchiline, đăng một đoạn video ngắn được ghi lại từ xe ô tô, thừa nhận một tình thế khó khăn. Về phần mình, ông Vladimir Putin, đã dành cả ngày ở Moskva. Thứ Bảy 10/09, thủ đô nước Nga mừng sinh nhật lần thứ 875, xa rời với chiến sự."

Minh Anh

**************************

Chiến dịch Kharkiv : Ukraine nói đã tái chiếm gần 3000 km vuông từ tay Nga

BBC, 11/09/2022

Quân đội Ukraine cho biết các lực lượng của họ đã chiếm lại được hơn 3.000 cây số vuông trong một cuộc phản công nhanh ở miền đông Ukraine.

Một người lính Ukraine đứng cạnh chiếc xe của quân đội Nga - có ký hiệu chữ Z trên xe - tại Kharkiv hôm thứ Sáu

Sự tiến quân đáng kể, nếu được xác nhận, đồng nghĩa với việc các lực lượng của Kyiv đã chiếm lại được diện tích rộng gấp ba lần so với diện tích họ đã nêu trong vòng chỉ mới hơn 48 giờ đồng hồ.

Vào tối thứ Năm, Tổng thống Zelensky nêu con số 1.000 cây số vuông và sau đó là 2.000 cây số vuông vào tối thứ Bảy.

BC không thể xác minh các số liệu Ukraine đưa ra, và các phóng viên không được phép tiếp cận các khu vực chiến tuyến.

Hôm thứ Bảy, với cuộc phản công ở phía đông, ​​quân đội Ukraine đã tiến vào các thị trấn đóng vai trò tiếp tế quan trọng mà Nga nắm giữ là Izyum và Kupiansk.

Tuy nhiên, các quan chức quốc phòng Anh cảnh báo rằng giao tranh vẫn tiếp diễn bên ngoài các thị trấn đó. Và các quan chức ở Kyiv cho biết các lực lượng Ukraine vẫn đang chiến đấu để giành quyền kiểm soát một số khu dân cư xung quanh Izyum.

Bộ Quốc phòng Nga xác nhận các lực lượng của họ đã rút khỏi Izyum và Kupiansk, điều mà họ nói là sẽ cho phép các lực lượng của họ "tái nhóm" trong vùng lãnh thổ mà phe ly khai được Moscow hậu thuẫn đang nắm giữ.

Bộ Quốc phòng Nga cũng xác nhận việc rút quân khỏi thị trấn quan trọng thứ ba là Balaklyia, nhằm "tăng cường các nỗ lực" trên mặt trận Donetsk. Lực lượng Ukraine đã tiến vào thị trấn này hôm thứ Sáu.

Đồng thời, người đứng đầu chính quyền do Nga lập nên ở khu vực Kharkiv khuyến cáo người dân sơ tán sang Nga "để giữ mạng sống".

Đoạn video chưa được kiểm chứng đăng trên mạng xã hội cho thấy cảnh xe cộ xếp hàng dài tại các cửa khẩu biên giới. Tỉnh trưởng khu vực biên giới Belgorod ở Nga, Vyacheslav Gladkov, cho biết "hàng nghìn" người đã vượt biên sang Nga.

Ông Gladkov hôm thứ Bảy nói rằng những người nhập cảnh vào Nga sẽ được cung cấp dịch vụ ăn uống, sưởi ấm và hỗ trợ y tế lưu động.

Tốc độ của cuộc phản công đã khiến người Nga mất cảnh giác, và nhà lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov - một người ủng hộ trung thành của Tổng thống Vladimir Putin - có vẻ như đang đặt câu hỏi về việc Nga rút lui.

Trong một thông điệp đăng trên Telegram, ông Kadyrov cho biết nếu không có gì thay đổi trong vận may của Nga thì ông sẽ buộc phải chất vấn, đòi lãnh đạo đất nước giải thích tình hình.

Nhưng Nga vẫn nắm giữ khoảng một phần năm Ukraine, và không mấy ai nghĩ đến chuyện cuộc chiến sẽ nhanh chóng kết thúc. Bản thân ông Kadyrov khẳng định "Nga sẽ thắng" và "vũ khí của NATO" sẽ bị "nghiền nát".

Quân Ukraine chiếm lại một số vùng trong cuộc phản công tại Kharkiv. Vùng xanh : Quân Ukraine tái chiếm. Hình bên trái là tình thê ngày 6/9, hình bên phải là cục diện hôm 10/9

Các bước tiến của Ukraine - nếu duy trì được - sẽ là những thay đổi quan trọng nhất nơi chiến tuyến kể từ khi Nga rút khỏi các khu vực xung quanh Kyiv vào tháng Tư.

Kupiansk đóng vai trò là cồng tiếp vận chính ở phía đông của Nga và việc mất đi Izyum - nơi Moscow đã dành hơn một tháng để cố gắng chiếm lấy hồi đầu cuộc chiến - sẽ được coi là một sự sỉ nhục lớn đối với Tổng thống Vladimir Putin.

Theo một chuyên gia quân sự, cuộc tiến công này đánh dấu lần đầu tiên kể từ sau Thế chiến thứ hai, toàn bộ đơn vị của Nga đã bị mất tích.

Những chiến lợi phẩm thu được cũng sẽ được coi là một dấu hiệu cho thấy quân đội Ukraine có khả năng giành lại phần lãnh thổ đã bị chiếm đóng - điều rất quan trọng trong lúc Kyiv tiếp tục yêu cầu các đồng minh phương Tây cứng rắn hỗ trợ quân sự.

Ngoại trưởng Ukraine, Dmytro Kuleba, cho biết những diễn biến mới nhất cho thấy lực lượng của nước này có thể kết thúc cuộc chiến nhanh hơn nếu có thêm nhiều vũ khí phương Tây hơn.

Hôm thứ Bảy, các quan chức quốc phòng Anh cho rằng phần lớn diện tích bị chiếm lại chỉ do người Nga "nắm giữ một chút".

Ukraine tiến hành phản công ở phía đông vào đầu tuần này, trong khi sự chú ý của quốc tế đang tập trung vào một cuộc tiến công dự kiến ​​gần thành phố Kherson ở miền nam.

Các nhà phân tích tin rằng Nga đã điều chuyển một số binh sĩ dày dạn kinh nghiệm nhất của mình đến bảo vệ thành phố.

Tuy nhiên, cùng với việc giành được vị thế ở phía đông, Ukraine cũng đang đạt được lợi thế ở phía nam, một quan chức cho biết.

Nataliya Gumenyuk, người phát ngôn của Bộ chỉ huy phía nam của quân đội Ukraine, cho biết họ đã tiến "từ hai đến vài chục km" dọc theo mặt trận đó.

Nhưng tin tức nói các lực lượng Nga đang chiến đấu ở mặt trận phía nam rút về các vị trí phòng thủ, và binh lính Ukraine đã phải đối mặt với sự kháng cự nặng nề kể từ khi cuộc tấn công bắt đầu.

Tại Kharkiv, một người thiệt mạng và một số ngôi nhà bị hư hại vào thứ Bảy khi tên lửa Nga tấn công thành phố, theo các quan chức địa phương.

Trong một diễn biến khác, cơ quan quản lý năng lượng của Ukraine, Energoatom, cho biết lò phản ứng cuối cùng tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga chiếm đóng đã ngừng hoạt động và không phát điện.

Lò phản ứng này đã tự tạo ra năng lượng cho nhà máy trong ba ngày - nó ngừng hoạt động khi nguồn điện bên ngoài được khôi phục.

Hãng điều hành Ukraine cho biết để ngăn chặn việc có thể xảy ra tình huống trường hợp khẩn cấp, cần phải tạm dừng hoạt động bắn phá nhắm vào các đường dây điện nối nhà máy với lưới điện quốc gia.

Nguồn : BBC, 11/09/2022