Chuyến đi Hoa Kỳ của Nguyễn Phú Trọng có ích gì cho chuyện Biển Đông ?

Đinh Xuân Quân, VOA, 31/08/2019

Mỹ mong chờ chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tới Hoa Kỳ ?

Chủ Tịch Nước Việt Nam kiêm Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng sắp chính thức công du Hoa Kỳ. Việc này có giúp Việt Nam ngăn cản được bước tiến của Trung Quốc tại Biển Đông hay không ? Nga là bạn thân nhất của Việt Nam, nhưng từ thời còn Liên Sô tới giờ chưa từng động binh giúp Việt Nam khi Trung Quốc tấn công quân sự, để dẫn tới tình hình Việt Nam chấp nhận vào vòng kim cô của Trung Quốc với "4 tốt, 16 chữ vàng" – một cam kết giữa hai đảng Cộng sản Trung Quốc-Việt Nam mà chưa từng hội ý Quốc hội Việt Nam và là một cam kết liên tục bị Hải Quân và Hải Cảnh Trung Quốc vi phạm trên Biển Đông.

Bây giờ, câu hỏi là ông Nguyễn Phú Trọng có thể tìm được hỗ trợ từ Hoa Kỳ trên Biển Đông hay không ? Bài này sẽ cố gắng tìm câu trả lời khả dĩ.

Nhân vụ tàu Hải Dương 8 Trung Quốc xâm phạm lãnh hải Việt Nam, ngày 19/7, Bộ Ngoại giao Việt Nam lên tiếng yêu cầu tàu Trung Quốc rời khỏi lãnh hải Việt Nam.

Trong tuyên bố ngày 22/8, Mỹ "quan ngại sâu sắc về việc Trung Quốc tiếp tục can thiệp vào những hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí lâu nay của Việt Nam trong khu vực Việt Nam tuyên bố là vùng đặc quyền kinh tế".

Đây là lần thứ 2 Mỹ lên tiếng về hành xử của Trung Quốc trên Biển Đông kể từ khi Bắc Kinh đưa tàu thăm dò địa chấn Hải Dương 8 vào khu vực mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền và gây ra vụ đối đầu giữa các tàu hải cảnh của hai bên trong gần 2 tháng qua.

Sau đó, cố vấn an ninh Quốc gia Hoa Kỳ J. Bolton lên tiếng. Ngày 26/8 Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ liên tiếp lên tiếng phản đối Bắc Kinh uy hiếp hoạt động dầu khí của Việt Nam trên Biển Đông. Các vụ cãi nhau liên tiếp xảy ra từ ngày 3/7/2019 đến nay, tàu "Hải Dương Địa Chất 8" của Trung Quốc rời vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam (EEZ) nhưng sau đó lại trở lại gây nhiều lời to tiếng giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Tranh chấp giữa tàu Việt Nam và tàu Trung Quốc trong khu vực đặc quyền kinh tế Việt Nam còn dính dáng đến hãng Rosneft của Nga, nhưng cho đến nay Nga vẫn im lặng.

Việc Trung Quốc gây hấn và muốn độc quyền khai thác Biển Đông đã bắt đầu và kéo dài từ 1974 khi Trung Quốc chiếm Hoàng Sa của Việt Nam Cộng Hòa, 1988 chiếm đảo Gạc Ma của Việt Nam, rồi gây hấn tại vùng biển Việt Nam có chủ quyền hiện nay. Điều này cho thấy chính sách thân thiện với Trung Quốc của lãnh đạo Việt Nam đã không thành công.

Lịch sử Việt Nam, từ Hai bà Trưng đến Ngô Quyền, đến Trần Hưng Đạo, rồi đến Tự Đức cầu cứu Trung Quốc khi Pháp muốn đánh chiếm Việt Nam, cho thấy chưa bao giờ Trung Quốc để yên Việt Nam. Họ chỉ để yên Việt Nam khi chính họ bị họa hay suy yếu, khi bị giặc Mông hay Mán đe dọa hay khi bị các nước Tây Phương xâm chiếm.

Dân Việt Nam đã có cả ngàn năm hiểu về "gene đế quốc của Trung Quốc" !

Trong nhiều năm qua, Việt Nam mở ra ngoài, kết bạn với nhiều nước cho nên vấn đề Biển Đông đã được quốc tế hóa, nhất là tranh chấp Biển Đông. Việt Nam đã thành công phần nào. Nhiều nước đã lên tiếng bênh vực, như Hoa kỳ, Úc, Âu châu, Nhật, Ấn, vv.

Nay Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng kiêm chủ tịch nước sắp đi thăm Hoa Kỳ, Việt Nam có thể làm gì để giảm bớt sức ép của Trung Quốc vì các chính sách "trấn an" của Việt Nam đối với Trung Quốc không làm giảm lòng tham vọng độc quyền của Trung Quốc tại Biển Đông.

Chính sách Trung Quốc đối với Việt Nam

Sau khi Hoa Kỳ liên kết với Trung Quốc chống Liên Xô, chính sách Việt Nam "thân thiện với Liên Xô không mấy thành công". Việt Nam đã tham gia vào COMECON. Trước khi Đặng Tiểu Bình "muốn dạy cho Việt Nam một bài học", Đặng Tiểu Bình đã đàm phán với Tổng thống Jimmy Carter. Nhờ Mỹ, Trung Quốc biết Liên Xô không động binh. Khi Trung Quốc đánh Gạc Ma thì Liên Xô còn ở Cam Ranh cũng không động binh. Hiện nay Rofsnef bị hăm dọa mà Nga cũng chưa lên tiếng.

Từ Hội nghị Thành Đô vào tháng 9/1990, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chịu phục tùng Trung Quốc, đã tự đặt kim cô trên đầu. Hậu quả là quyền lợi của Việt Nam tại Biển Đông bị lấn áp ngày càng trắng trợn. Tại sao ?

Chính sách Trung Quốc

Trong một thời gian rất lâu, Trung Quốc dùng "chính sách tầm ăn dâu" chiếm Biển Đông. Họ không khi nào gây quá khó khăn để các nước bên ngoài Biển Đông phải can thiệp.

- Bộ máy tuyên truyền Trung Quốc lúc nào cũng rêu rao, "…đừng tin và ngả theo Hoa Kỳ vì họ đã bỏ Việt Nam Cộng Hòa…", "…Làm sao tin được Hoa Kỳ ? Nói theo bây giờ là toàn là "Trung Quốc fake news". Nên nhớ là trong chuyến đi 2016 thăm Việt Nam, Tổng thống Obama đã hứa không dính vào thay đổi chế độ Việt Nam ;

- Trung Quốc đã dùng một chính sách "mềm - soft power", dùng tiền, tham nhũng, dùng người trung gian chiếm đất, chiếm các dự án kinh tế thay mặt họ. Tại Biển Đông, hết việc cấm đánh cá, đâm tàu cá Việt Nam, tới việc tập trận bắn đạn thật, xây dựng đảo nhân tạo đến việc cho các tàu dân quân dọa nạt, đánh cá, phá rối Philippines, hay các quốc gia trong vùng Biển Đông ;

- Đối với các nước ASEAN, Trung Quốc cố chia rẽ, mua chuộc nhiều nước như Campuchia, Lào, không lấy được đồng thuận, hay đối với Malaysia và Indonesia thì qua đầu tư (mà họ tham nhũng các chính trị gia địa phương)… Trung Quốc còn dùng các thế "vùng độc quyền", lũng đoạn. Như vậy Trung Quốc cần gì phải chiếm Việt Nam ? Họ đã mua Manilla mặc dù Manilla thắng kiện về Biển Đông ;

- Trung Quốc dùng mọi yêu sách để ép Việt Nam. Các mối liên lạc kinh tế như việc mua gạo Việt Nam, mua trái cây Việt Nam, Đồng Bằng Sông Cửu Long bị khô vì Trung Quốc đóng các đập thượng nguồn Sông Cửu Long, các đầu tư nhà đất tại Việt Nam qua trung gian người Việt, qua vợ con người Việt hay qua du lịch, Trung Quốc đều dùng để ép các nước nhỏ hơn. Chính sách "tằm ăn dâu" của Trung Quốc càng ngày càng dồn Việt Nam vào chân tường. Chính sách "Kim Cô" của Trung Quốc dùng mọi thủ đoạn để chiếm tài nguyên dầu khí vùng Biển Đông từ một nơi không có tranh cãi đến chỗ tranh cãi qua mọi thủ đoạn ;

- Trả lời Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ, James Kraska, Chủ tịch Trung tâm Stockton về Luật hàng hải Quốc tế thuộc Trường Hải Quân Hoa Kỳ, cho rằng Trung Quốc có hành động "bất hợp pháp" trên Biển Đông và vi phạm "nghiêm trọng" Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982)".

Nói tóm, qua tiền, hứa đầu tư, dọa nạt quân sự, Trung Quốc đã và đang hoành hành Đông Nam Á.

Thế giới nghĩ sao ?

Trung Quốc đang dùng các tàu khảo sát để gây chú ‎‎ý cho thấy là họ có chủ quyền trong vùng "lưỡi bò" đối với Việt Nam, Philippines và Malaysia. Về Biển Đông, Tòa Trọng Tài Quốc Tế (PCA) không công nhận chủ quyền dựa trên lịch sử do đó không công nhận đường "lưỡi bò". Việc Trung Quốc dùng đường lưỡi bò để phá rối việc khai thác dầu khí Việt Nam, gởi tàu vào khu vực độc quyền Việt Nam là bất hợp pháp. Trung Quốc không công nhận phán quyết tòa trọng tài nhưng các nước khác đều công nhận. Hoa Kỳ còn hứa sẽ bảo vệ giàn khoan ExxonMobil gần Hoàng sa.

Trung Quốc và Hoa Kỳ đã liên tục đấu khẩu về điều mà Washington nói về việc Bắc Kinh quân sự hóa Biển Đông. Mới đây, Trung Quốc từ chối cho tàu Mỹ ghé vào Hong Kong và cảng Thanh Đảo. Việc khu trục hạm Mỹ vào 12 hải l‎ý ‎đảo nhân tạo tại Vành Khăn (Mischief Reef) và Chữ Thập (Fiery Cross Reef), theo phát ngôn viên Hạm đội 7 của hải quân Hoa kỳ nói, là nhằm "thách thức các yêu sách quá quắt trên biển và bảo toàn quyền tiếp cận vào tuyến đường biển theo quy định của luật quốc tế".

Theo Giáo sư Thayer thì Mỹ sẽ không đơn phương bảo vệ Việt Nam chống lại Trung Quốc vì Việt Nam không phải là đồng minh cũng không phải đối tác chiến lược của Washington.

Ngoài ra còn vấn đề làm thế nào để có được sự ủng hộ của các quốc gia Châu Âu (EU), Úc, Nhật và các thành viên ASEAN. Trong khu Thái Bình Dương, Nhật, Úc là những nước rất chú ý đến Biển Đông. Thủ Tướng Úc vừa ghé Hà Nội đã lên tiếng về tình hình Biển Đông. Nhật cũng viện trợ tàu cảnh sát biển cho Việt Nam và Philippines và hợp tác kinh tế và quân sự. Nhật còn cố cứu TPP mà Tổng thống Trump đã bỏ. Các nước NATO qua ông Tổng thư ký Stoltenberg cũng đã nhắc về cuộc trỗi dậy của Trung Quốc. EU cũng đã ký với Việt Nam là đối tác chiến lược. Ấn Độ cũng hợp tác quân sự với Việt Nam.

Nhân việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Hoa kỳ, Việt Nam có thể làm gì để thay đổi đánh giá của GS Thayer về việc Hoa kỳ và thế giới giúp Việt Nam ?

Trong tình huống có nhiều thuận lợi sao Việt Nam không dám ?

Hiện nay tình hình có lợi cho Việt Nam. Tại sao Việt Nam không dám "nhúc nhích" ? Đó chỉ là vì Việt Nam bị "yểm bùa" như Tề Thiên trong chuyện Tây Du K‎‎ý.

Lúc nào Trung Quốc cũng dùng chiêu bài "Đại sự", "4 tốt 16 chữ vàng" đế kiềm chế, hiếp ức Việt Nam. Người Việt đều đọc chuyện "Tây Du K‎‎ý" và biết về Tề thiên Đại Thánh". Tề thiên vừa nghịch vừa khôn ngoan bị Kim cô trên đầu kiểm soát. Khi quá quắt thì thầy Đường Tăng cầu kinh, xiết vòng kim cô, Tề Thiên lại mất bình an. "Đại sự - 4 tốt 16 chữ vàng" là một thứ "Kim Cô" mà Trung Quốc đặt lên Đảng cộng sản Việt Nam với ý đồ kiềm chế Đảng cộng sản Việt Nam. "Diễn tiến Hòa bình" cũng là một thứ kim cô khác mà Trung Quốc đặt lên đầu Đảng cộng sản Việt Nam, mà các đảng viên Việt Nam lập đi lập lại một cách thiếu suy nghĩ, rơi sâu thêm vào mưu đồ Trung Quốc.

Hậu quả của chính sách bùa "Kim cô" : Trung Quốc "yểm" các lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam. Hậu quả họ không dám kêu gọi dân chúng xuống đường chống yêu sách Trung Quốc tại Biển Đông.

Vì kim cô, nhà cầm quyền Việt Nam lại cho bắt bớ, bỏ tù, ruồng bắt các người bất đồng ý kiến chỉ vì họ muốn yêu nước, muốn một nước Việt Nam độc lập, không phụ thuộc Trung Quốc, không muốn rơi vào một thời kỳ Bắc thuộc như cựu Đại sứ Nguyễn Cơ Thạch đã từng than.

Hậu quả của bùa kim cô là Việt Nam đang bị yểm bùa trên đầu mình. Không dám nhúc nhích, chinh sách "3 không" sẽ không cho phép các nước bạn của Việt Nam, kể cả Hoa Kỳ, giúp một cách tận tình chỉ vì "Việt Nam không dám gỡ bùa kim cô".

Thể gỡ ?

Trước hết, cái vòng Kim cô này do chính Đảng cộng sản Việt Nam tự chọn làm đàn em của Đảng cộng sản Trung Quốc. Lúc đó, Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh và Thủ tướng Đỗ Mười thay mặt Đảng cộng sản Việt Nam. Có Đảng nhưng không có ai thay mặt dân Việt Nam !

Cái vòng "Kim cô - bùa yểm của Trung Quốc" không có tính pháp lý quốc tế mà chỉ giữa hai đảng cộng sản mà thôi, không thể ngồi trên Hiến Pháp Việt Nam, không có tính cách pháp lý. Như vậy, trên mọi mặt về tính luật Pháp, không có gì mà Việt Nam phải giữ lời hứa vì nay Trung Quốc càng ngày càng quyết đoán, càng muốn thu tính dầu khí của Việt Nam.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là thế hệ lãnh đạo thứ ba. Vậy tại sao còn phải giữ cam kết này đối với Trung Quốc khi họ đang "ăn cướp" tại bãi Tư chính, chỉ cách Phan Thiết chưa tới 200 km.

Phải nhắc lại là Trung Quốc là một nước lớn, vừa tham vừa hiểm, hơn nữa không tuân theo luật quốc tế mà lúc nào cũng dùng "thịt đè người" (khi mình tư cho phép).

Trung Quốc luôn luôn muốn trở lại Việt Nam (Trung Hoa Dân Quốc sau đệ nhị thế chiến đã gởi tướng Lư Hán vào 1946, chỉ rút sau khi Pháp khôn khéo thương thuyết với Tưởng Giới Thạch hay Trung Quốc khi Mao Trạch Đông công nhận Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa vào 1950). Trung Quốc muốn tiếp tục đưa Việt Nam vào tròng của họ, dưới ảnh hưởng của họ. Ví dụ tại Hội Nghị Genève năm 1954, khi biết là bị Trung Quốc bán đứng cho Pháp, Tổng thống Phạm văn Đồng - trưởng phái đoàn Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa - đã điện thoại cho Ngoại Trưởng Quốc gia Việt Nam là Trần văn Đỗ để tìm giải pháp giữa người Việt Nam với nhau, vì ông ta nói là miền Bắc đã bị Trung Quốc, Nga và Pháp áp đặt vĩ tuyến 17 chia cắt Việt Nam.

Theo lời Tổng bí thư Lê Duẩn, "…chúng ta đánh cho Trung Quốc và cho Liên xô", thì nay Việt Nam đã bị ê chề trên bàn cờ quốc tế khi Trung Quốc và Hoa Kỳ đi nước cờ chống Liên Xô và bắt tay với nhau (không phải chỉ có Việt Nam Cộng Hòa bị bỏ rơi mà chính Trung Quốc cũng dùng lá bài này đối với Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Lá bài Trung Quốc còn độc ngàn lần vì Trung Quốc muốn một thời Bắc thuộc thêm lần thứ 3. Cuộc đi đêm Mỹ -Trung nay đã trở thành cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung, chưa kể thương chiến Mỹ -Trung trong khi Nga không lên tiếng hay chỉ ngồi bán vũ khí cho Việt Nam ?

Muốn "thoát Trung", điều cần và ắt là phải vứt bỏ cái "Kim cô, cái bùa yểm" của Trung Quốc mà Đảng cộng sản Việt Nam tự đặt lên đầu. Muốn vậy Việt Nam cần phải có một chính sách lâu dài dần dần dãn ra khỏi Trung Quốc. Việt Nam đang ở thế lợi vào 2019 vì nay mọi nước trên thế giới đều thấy Trung Quốc quyết đoán, muốn cướp Biển Đông một mình và muốn là số 1 thế giới.

Chuyến đi Hoa Kỳ vào tháng 10 tới của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Việt Nam trong một hoàn cảnh có nhiều thuận lợi. Liệu Tổng bí thư kiêm chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có giám vứt cái "kim cô" ? Có giám nói là nhận định của Giáo sư Thayer là sai vì ông Nguyễn Phú Trọng có đủ quyền làm chuyện này. Nếu không ông chỉ lại là một thứ như Hun Sen của Campuchia, sau khi tuyên bố ủng hộ Trung Quốc lại đi thăm, vuốt ve Việt Nam. Sau Hoa Kỳ, liệu Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có lại đi thăm Trung Quốc ?

Lịch sử Việt Nam cho thấy nhiều người đã hèn hạ bán nước để lấy vài chức "phù du" do các triều đình Trung Quốc phong. Họ có biết là nhiều triều đại Trung Quốc không phải là lúc nào cũng của người Hán mà còn của người Mãn Thanh, người Mông cổ… Vậy tại sao Việt Nam lại phải sợ ? Kinh nghiệm và lịch sử Triều Tiên cho ta nhiều ví dụ hay nhất là họ dám đứng thẳng với Trung Quốc, hơn người Việt Nam. Việt Nam có thể học nhiều từ Triều Tiên cách đứng thẳng, nhất là trong lịch sử cận đại.

Muốn giải quyết tình trạng Biển Đông, cần có hậu thuẫn của toàn dân và nếu có sức mạnh toàn dân sẽ được thế giới ủng hộ thì Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phải vứt cái "kim cô" trên đầu Đảng cộng sản Việt Nam. Vứt một cách khéo léo và luật quốc tế sẽ giúp Việt Nam lấy lại thăng bằng trong quan hệ với Trung Quốc, không phải quan hệ anh - em mà là quan hệ giữa hai quốc gia.

Bỏ bùa kim cô này chỉ là bước đầu trong cuộc đương đầu với người khổng lồ Trung Quốc trong lịch sử Việt Nam nhiều ngàn năm. Liệu chuyến viếng thăm Hoa kỳ lần này sẽ giúp Việt Nam làm chuyện đó không ? Liệu có dám đứng thẳng, hay tiếp tục luồn cúi ?

Tiến sĩ Đinh Xuân Quân

Nguồn : VOA, 31/08/2019

*********************

Nguyễn Phú Trọng thăm Mỹ - Quan hệ hai nước sẽ cải thiện ?

Diễm Thi, RFA, 30/08/2019

Mục đích chuyến đi

Trong cuộc hội đàm tại Hà Nội hôm 27/2/2019, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã mời Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Hoa Kỳ trong năm nay để tiếp tục trao đổi về những biện pháp tăng cường quan hệ Đối tác Toàn diện giữa hai nước.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng bí thư, CTN Việt Nam Nguyễn Phú Trọng trong cuộc họp tại Hà Nội hôm 27/2/2019. Reuters

Nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng nêu điểm khác biệt lớn nhất giữa lần dự kiến đi Mỹ vào giữa năm 2019 của Nguyễn Phú Trọng và lần dự kiến thứ hai vào tháng 10 cùng năm là hội chứng "Tàu Trung Quốc".

Ông phân tích rằng trước tháng 5 năm 2019 chưa có vụ tàu Trung Quốc gây hấn ở khu vực Bãi Tư Chính, do đó quan hệ Việt - Mỹ có cần thiết được đẩy lên tầm ‘đối tác chiến lược’ hay không cũng không quá khẩn thiết đối với ông Trọng và giới chóp bu trong Bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam, dù trước đó đã liên tiếp xảy ra hai vụ Trung Quốc gây hấn đều ở Bãi Tư Chính vào tháng 7 năm 2017 và tháng 3 năm 2018.

Nhưng kể từ đầu tháng 7 năm 2019, khi Trung Quốc ngang nhiên đem tàu thăm dò dầu khí vào khu vực Bãi Tư Chính, thì tình hình đã khác hẳn, kéo theo cán cân đàm phán Việt - Mỹ đã nghiêng hẳn về phía Mỹ, xét trên phương diện ‘ai cần ai hơn’ vào lúc này ?

"Bài toán đặt ra với Nguyễn Phú Trọng hiện thời là trong khi ông ta vẫn tuyệt đối ‘cấm khẩu’ về vụ tàu Hải Dương và giới quan chức cấp dưới của ông ta cũng ‘sao y bản chánh’, ông ta phải gấp rút thời gian để lôi kéo được người Mỹ tham gia bảo vệ không chỉ vùng biển mà cả vùng trời của Việt Nam ở Biển Đông".

Nhà báo tự do Nguyễn Ngọc Già, cũng là một người theo dõi sát thời cuộc, nhận định chuyến đi dự kiến vào tháng 10, nếu diễn ra, thì đó là một tín hiệu tốt cho Đảng cộng sản Việt Nam nói chung và cho Bộ chính trị nói riêng, trong tình thế hiện nay mà ông ví với thành ngữ "thù trong giặc ngoài".

Ông nêu điểm tương đồng không thay đổi trong mối quan hệ Việt - Mỹ từ năm 1946 cho đến nay :

"Đặt trong bối cảnh tình hình hiện nay, tôi nhớ tới năm 2013, ông Trương Tấn Sang, đương kim Chủ tịch nước lúc bấy giờ, sang thăm chính thức Hoa Kỳ và có mang bức thư của ông Hồ Chí Minh năm 1946 gửi Tổng thống Harry Truman (dù không nhận được hồi âm), gọi là tặng lại cho Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Barack Obama.

Nội dung bức thư đó chúng ta thấy rất rõ ở điểm : Việt Nam đang cầu viện Hoa Kỳ can thiệp vào tình hình Việt Nam lúc bấy giờ. Đó là một thông điệp quá rõ để thấy nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đang rất cần Hoa Kỳ".

Trong khi đó, nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc lại cho rằng mục đích chuyến đi của Tổng Bí Thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sang Mỹ, mà theo Giáo sư Carl Thayer là khoảng tháng 10, là để mở rộng quan hệ Việt - Mỹ và giải quyết những vấn đề nóng bỏng hiện nay trên Biển Đông. Trong đó, Mỹ với vai trò và tính cách là một cường quốc có quyền lợi ở khu vực này. Tuy nhiên ông không đánh giá cao chuyến đi sắp tới bởi một số lý do sau :

"Thứ nhất, sức khỏe của ông Trọng chưa thể bảo đảm cho một chuyến đi dài ngày ; Thứ hai là trong quan hệ Việt - Mỹ, không thể một sớm một chiều mà có thể thay đổi từ quan hệ đối tác chiến lược sang đối tác chiến lược toàn diện.

Một điểm nữa, Tổng thống Donald Trump là một ông "sáng nắng chiều mưa", và Việt Nam không phải là trọng điểm chiến lược của Mỹ ở Châu Á- Thái Bình Dương. Do đó mối quan hệ Việt - Mỹ trong thời gian trước mắt chưa có gì bảo đảm để khắng khít theo mong muốn của Việt Nam với chính sách "ba không"".

Ông Đinh Kim Phúc cho rằng nếu muốn đẩy mối quan hệ Việt - Mỹ hiện nay thêm một bước thì chỉ cần cấp Bộ trưởng ngoại giao là đủ chứ không cần tới nguyên thủ quốc gia.

Liên quan đến quan hệ quốc phòng Việt - Mỹ, Luật sư Vũ Đức Khanh, một người luôn theo dõi tình hình chính trị Việt Nam từ Canada thì cho rằng ông Trọng không có khả năng "tăng tốc" mối quan hệ này vì hạn chế về tuổi tác và ý thức hệ. Tuy vậy ông nhận xét :

"Với những gì chúng ta có thể quan sát được về mặt nổi trong quan hệ Việt - Trung và những căng thẳng đang có trên Biển Đông, khả năng một quan hệ tầm chiến lược toàn diện sẽ được nâng cấp trong chuyến thăm Nhà Trắng kỳ này của ông Trọng".

Việt Nam kỳ vọng điều gì ?

Tại cuộc họp báo thường kỳ vào chiều ngày 14/3/2019, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng cho biết, Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sẽ sang thăm Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Thời gian chuyến thăm sẽ được thu xếp vào thời điểm thích hợp.

Vào cuối tháng 4/2019, Bộ Trưởng Công An cộng sản Việt Nam Tô Lâm dẫn đầu một phái đoàn cấp cao của Việt Nam thăm Mỹ theo lời mời của các cơ quan thực thi pháp luật Hoa Kỳ.

Tổng thống Donald Trump và Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội ngày 12 tháng 11 năm 2017. AFP

Trong cuộc gặp với Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ David Hale, ông Tô Lâm nói : "Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và mong muốn tiếp tục thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị của nhau".

Đó là cách nói của ông Tô Lâm, còn với nhận định của giới chuyên gia về tình hình chính trị thì theo ông Phạm Chí Dũng, với tình hình Biển Đông như hiện nay, Việt Nam phải làm sao đạt được quan hệ ‘đối tác chiến lược’ với Mỹ, để bảo đảm rằng quốc gia đối trọng duy nhất với Trung Quốc ở Biển Đông sẽ hỗ trợ chế độ cộng sản Việt Nam khai thác dầu khí. Ông nêu ra giải pháp :

"Nhưng muốn đạt được ý đồ trên, chính thể độc đảng ở Việt Nam lại phải tính đến việc từ bỏ một phần hoặc toàn bộ chính sách ‘ba không’ giáo điều và vô bổ của nó, nhất là hai nguyên tắc không liên kết với nước này để chống lại nước khác và không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam đã tự lấy đá ghè chân mình".

Chính sách "3 không" của Việt Nam bao gồm : không tham gia các liên minh quân sự, không là đồng minh quân sự của bất kỳ nước nào, không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam và không dựa vào nước này để chống nước kia.

Việt Nam cho rằng chính sách này thể hiện Việt Nam giữ trạng thái cân bằng trong quan hệ với các cường quốc.

Ở một nhìn nhận khác, ông Nguyễn Ngọc Già khẳng định rằng, trong chuyến thăm Mỹ lần này, phía Việt Nam phải đáp ứng được yêu cầu của Hoa Kỳ về mặt kinh tế với hai vấn đề quan trọng là thâm thủng mậu dịch và thao túng tiền tệ. Việt Nam không nên để Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ như Donald Trump đã từng cảnh báo.

Ngoài vấn đề kinh tế, một vấn đề nữa mà theo ông Việt Nam cần phải nắm lấy cơ hội ngay, đó là quốc phòng :

"Bây giờ họ không chần chừ được nữa, không có đường lui nữa với tình hình Bãi Tư Chính nói riêng và tình hình Biển Đông kết hợp với tình hình Hong Kong, Đài Loan…"

Ông Nguyễn Ngọc Già cũng nhận định thêm rằng, Việt Nam có thể thực hiện hay nhượng bộ một số điều để làm vừa lòng Hoa Kỳ, trừ nhân quyền và thể chế độc đảng :

"Một điểm duy nhất xuyên suốt mà theo tôi, những ai có quan tâm thời cuộc đều thấy rất rõ từ thời Trần Đại Quang làm Chủ tịch nước, đó là họ sẵn sàng đáp ứng tất cả những yêu cầu của Hoa kỳ, nhưng họ chỉ mong muốn phía Hoa Kỳ phải tôn trọng thể chế độc đảng. Tôi nghĩ rằng trong thời điểm hiện nay, có thể Hoa Kỳ vẫn sẽ chấp nhận điều đó.

Nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc nhận xét rằng dù có "chiều" lòng Hoa Kỳ tới đâu, dù có thể hiện quan điểm mới của Việt Nam trong chính sách mà Việt Nam hay gọi là "đa dạng hóa, đa phương hóa" thì cũng không giải quyết được tình hình hiện nay cho Việt Nam, vì Việt Nam hiện vẫn là một nước nhỏ, kinh tế thì vẫn còn nghèo, quân sự thì hạn chế bên cạnh một cường quốc hung hãn như Trung Quốc :

"Chính vì vậy mà hơn một tháng qua, ông Nguyễn Phú Trọng không hề lên tiếng trong vấn đề biển đảo. Tôi nghĩ rằng đó là thế thủ, chừa đường lui để tiếp tục quan hệ với Trung Quốc trong tương lai nếu Trung Quốc tạm chấm dứt, tạm đình chỉ hoặc thay đổi phương hướng của mình về tình hình Biển Đông".

Hôm 26/8/2019, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ lên tiếng chỉ trích Trung Quốc có những hành động xâm lấn cưỡng bức đối với các hoạt động khai thác dầu khí ở vùng nước mà Việt Nam đòi chủ quyền. Bộ Quốc phòng Mỹ gọi các hành động của Trung Quốc là chiến thuật bắt nạt các nước, đồng thời khẳng định cam kết của Mỹ trong việc tiếp tục bảo vệ các đồng minh và đối tác để đảm bảo tự do hàng hải và các hoạt động kinh tế ở khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 30/09/2019

Có hai "đòn cân não" quanh Bãi Tư Chính

Chiến Thành, RFA, 29/08/2019

Thứ nhất, đó là cuộc đối đầu (stand-off) giữa Trung Quốc và Việt Nam quanh khủng hoảng Bãi Tư Chính, từ nay đang bước sang tháng thứ ba. thứ hai, đó là một đợt sóng ngầm khác, trầm trầm mà cương quyết không kém "đòn cân não" Trung – Việt, đó là cuộc đối đầu giữa xã hội dân sự Việt Nam với nhà nước cộng sản toàn trị của nó [1]. Hai stand-off này tuy "hai là một", đang hội tụ một số đặc điểm gợi nhớ lại "cuộc chiến kỳ quặc" (strange war) từ thế kỷ trước [2].

Hình minh họa. Biểu tình phản đối Trung Quốc ở thành phố Hồ Chí Minh hôm 11/5/2014 - AFP

___________________________

Hai trong một

Cả hai sự đối đầu đều có cùng một xuất phát chung, đó là cuộc đấu trí kỳ lạ đang diễn ra giữa những "người anh em thù địch" Việt – Trung (brother enemy) [3], cũng như giữa những người Việt với nhau. Lịch sử ghi nhận giai đoạn đầu của thế chiến hai (sau khi phát xít Đức xâm lược Ba Lan tháng 9/1939 và trước khi chiếm Pháp tháng 4/1940) là một "cuộc chiến cuội" (phoney war) – "cuộc chiến nhập nhèm" (twilight war). Winston Churchill gọi như thế là để nhấn mạnh sự vắng bóng các hoạt động vũ trang trong một thời điểm kế hoạch xâm lược trên thực tế đã được khai triển.

Lần này cũng vậy ! Sau hai tháng dè chừng, quần thảo, thậm chí có lúc rượt đuổi nhau, các tuyển thủ Hà Nội vẫn "vững tay lái". Phía "bạn vàng" tăng sức ép tối đa và mong sao cho Việt Nam nổ súng. Ngay đến màn diễn "bắt mắt" giữa những vòi rồng khủng phun nước vào nhau hay cậy thế dùng tàu to súng lớn để chèn, húc hoặc va đập vào các tàu cảnh sát biển Việt Nam (như hồi HD-981) chưa thấy xẩy ra. Các quán bia hơi ở thủ đô và các thành phố lớn vẫn chật ních khách nhậu. Ai đó sẽ cười vào mặt người hỏi nếu "nhỡ" nêu vấn đề Biển Đông trong những ngày này. Phải chăng không chỉ quanh Hồ Gươm, mà ngay trong lòng Hà Nội hay xung quanh Hà Nội cũng chẳng mấy ai bàn đến câu chuyện Bãi Tư Chính ?

Một số giới tinh hoa từ xã hội dân sự buộc phải thảng thốt : "Tổ quốc có bao giờ nhục như thế này chăng ?" Thật ra thì chẳng có gì là nhục nhã cả ! "Rất đỗi tự hào" nữa là đằng khác ! Đó là "niềm tự hào" không dấu diếm của đảng và nhà nước. Sau bao nhiêu năm, giờ đây chính quyền đã thành công trong việc liên tục "dội" nhiều gáo nước lạnh vào "các bếp than hồng" ủ lòng yêu nước, biến một bộ phận "không nhỏ" các thần dân của mình thành "những người ngoài hành tinh". Họ dường như đến từ sao Hỏa, sao Kim. Chuyện Bãi Tư Chính đã có đảng và nhà nước lo, hơi đâu dây vào cho mệt xác, lại còn bị xếp vào hàng ngũ lực lượng chống đối !

Nhưng xin thưa, quý vị chớ có nhầm ! Cái hiện tượng đang đánh lừa cái bản chất đấy. Cả cái vắng lặng lẫn đô hội mà bạn đang cảm nhận, ẩn chứa trong cả hai là sự yên tĩnh trước cơn bão, đồng thời đó cũng là sự sôi sục kìm nén trước giờ phát lệnh. Thậm chí "cơn bão" ngoài Bãi Tư Chính hiện đang tiến rất gần bờ, thậm chí những "vòng xoáy" đầu tiên của bão có thể đổ bộ ngay vào đất liền, nếu đảng và nhà nước tỏ các dấu hiệu "nhường" Tư Chính cho Trung Quốc.

Trên thực tế, nếu như "cuộc chiến kỳ quặc" thứ nhất đang diễn ra giữa hai nhà nước cộng sản với nhau thì trớ trêu thay, "cuộc chiến kỳ quặc" thứ hai lại đang âm ỉ ngay trong lòng xã hội Việt Nam, giữa các tổ chức dân sự với nhà nước toàn trị của nó. Sở dĩ hai "đòn cân não" này thực chất chỉ là một, vì nó đều do chủ nghĩa bành trướng của Trung Quốc gây ra ! Có chính quyền nào lại cản phá công dân mình tham gia vào cuộc chiến chống ngoại xâm, bảo vệ chủ quyền biển đảo ? Ấy vậy mà VTV1 vừa mở ra một chương trình ngay trong "giờ vàng" để cho các dư luận viên xỉ vả, kể cả bằng thứ ngôn ngữ chợ búa, bôi nhọ các lực lượng dân chủ, lực lượng chống Trung Quốc, tôn vinh sức mạnh và tính ưu việt của quân đội nhà nghề Trung Quốc, với tần suất dữ dội như trong những tuần lễ gần đây [4]. Đến mức một FB đã phải đặt câu hỏi : "Tình báo Hoa Nam đang lãnh đạo báo chí Việt Nam ?" [5].

Bước ngoặt lịch sử – Khi nào ?

Tâm bão hiện nay nằm ở đâu ? Tâm bão đang nằm trên lằn ranh giữa những kẻ rắp tâm đầu hàng Trung Quốc với những con người quyết tâm giữ Bãi Tư Chính. Hẳn nhiên là cả hai lực lượng này đều nằm ở mọi cấp, cả bên trong lẫn bên ngoài quân đội (đặc biệt là hải quân, lực lượng chính được cho là đang trấn giữ biển đảo) và cả ở trong lẫn ở ngoài chính quyền (nhưng đặc biệt là giới hoạch định chính sách). Năm nay khi Trung Quốc leo thang áp chế ép Việt Nam từ bỏ các hoạt động kinh doanh xung quanh Bãi Tư Chính (như các năm 2016 và 2017 Việt Nam đã nhượng bộ), chắc chắn Bắc Kinh theo dõi rất sát cái "hàn thử biểu" đo sức chịu đựng của thần dân đôi bờ lằn ranh ở "thuộc quốc".

Hình minh họa. Hình chụp 14/5/2014 : tàu hải cảnh Trung Quốc gần giàn khoan HD981 AFP

Vào năm 2014 trước đây, Trung Quốc rút giàn khoan khủng HD-981 về nước trước một tháng (so với tuyên bố) không chỉ vì Trung Quốc đã hoàn thành mục tiêu bồi đắp, cơi nới 7 thực thể địa lý trên Biển Đông, mà chủ yếu là vì Trung Quốc "ngợp" trước làn sóng chống Tàu nổi lên dữ dội từ Bắc chí Nam. Trung Quốc buộc phải tổ chức các cuộc phản-biểu tình khá lộ liễu ngay trên đất Việt Nam để vô hiệu hoá những làn sóng yêu nước có thể cuốn phăng mọi thứ, kể cả những kẻ "nằm vùng" trong chính quyền "thân địch". Hẳn nhiên, Trung Quốc thừa gian hùng để dừng bước trước "khúc quanh ngoặt lịch sử ấy".

Còn lần này ? Cả hai "stand-off" nói trên đang diễn ra trong bối cảnh cùng lúc, Hà Nội vừa phải đối mặt để xử lý các âm mưu tranh giành quyền lực nội bộ (vấn đề thừa kế tại Đại hội 13), vừa phải lo gấp rút cải thiện môi trường quốc tế (thúc đẩy bang giao với Mỹ) để hoá giải cả hai "đòn cân não" nói trên. "Cái khó bó cái khôn". Trong cả hai trách vụ này, tay chân của Tàu đã thọc quá sâu, nắm giữ quá nhiều "át chủ bài" khiến ông Trọng và phe cánh phải nhìn trước nhìn sau rất lâu trước khi lấy quyết định cuối cùng. Trong khí đó, như người Mỹ từng nhiều lần nhắc nhở : "Thời gian và thuỷ triều chẳng chờ ai cả" (Time and Tide Wait for None).

Theo một nguồn tin ngoại giao, Mỹ đã gợi ý với Việt Nam, năm 2019 này cần nâng quan hệ song phương lên cấp "đối tác chiến lược". Các quan chức Lầu Năm Góc cũng yêu cầu Hà Nội tạo điều kiện cho các chuyến thăm hàng năm của hàng không mẫu hạm nguyên tử của Hải quân Mỹ. Từ 20/8 đến nay, Mỹ đã liên tục nhiều lần lên án mạnh mẽ thái độ bắt nạt và can thiệp của Trung Quốc đối với hoạt động khai thác dầu khí của Việt Nam vốn đã có từ lâu. Nếu ông Trọng thăm Nhà Trắng và gặp Tổng thống Trump vào tháng 10 tới, đấy sẽ là thời điểm thuận lợi cho cả đôi bên đẩy mạnh quan hệ song phương, đặc biệt là hợp tác về an ninh biển[6].

Nếu việc hoá giải cả "hai đòn cân não" nói trên suôn sẻ, Việt Nam chắc chắn sẽ giữ được Bãi Tư Chính. Giữ được Bãi Tư Chính là không chỉ giữ được một trong những "yết hầu" của Hà Nội trên Biển Đông, Việt Nam sẽ có thời cơ tốt hơn để thực hiện một cuộc bẻ lái "con thuyền không bến" hiện nay, một mặt vẫn giữ được an ninh biên giới trên biển và trên bộ với "bạn vàng", mặt khác, môi trường quốc tế sẽ "hanh thông" hơn nhờ các thoả thuận đa phương mới (với AOIP cũng như với EU) cũng như nhờ các nền tảng song phương vững chắc hơn với khối dân chủ và tiến bộ.

Chiến Thành

Nguồn : RFA, 29/08/2019

---------------

[1] Khủng hoảng bãi Tư Chính : Bước ngoặt mới cho VN | Nguyễn Quang Dy

[2] Phoney War (Wiki)

[3] Brother Enemy – The War After The War (Anh em Thù địch), Tác giả : Nayan Chanda (nhà báo Ấn Độ), Collier Book, New York, 1986

[4] https://vtv.vn/video/doi-dien-nhung-thu-doan-gay-bat-on-xa-hoi-388175.htm

[5] Tình báo Hoa Nam đang lãnh đạo báo chí Việt Nam ?, rfavietnam

[6] Ba khả năng nếu Chủ tịch Trọng thăm Mỹ tới đây

**********************

Hải Dương 8 vào gần Phan Thiết nhằm ý đồ gì ?

Phạm Chí Dũng, VOA, 28/08/2019

Cú xâm nhập của tàu Hải Dương 8 và nhóm tàu hộ vệ cho nó của Trung Quốc vào sâu trong vùng lãnh hải Việt Nam, chỉ cách thành phố biển Phan Thiết có 180 km, đã phóng thêm một nhát cọ để dần hoàn tất bức họa mang tên ‘Trung Quốc hóa Việt Nam’.

Tàu CCG 3901 và tàu Hải Dương Địa chất 8 của Trung Quốc hoạt động trái phép tại khu vực bãi Phúc Tần - Tư Chính.

‘Trung Quốc hóa Việt Nam’

Cú xâm nhập quá tự tin trên vẫn chỉ được thông tin bởi hãng tin Reuters - theo dữ liệu của trang web Marine Traffic theo dõi các chuyển động của tàu vào ngày 24/8/2019, và mạng xã hội chứ không phải bởi bất cứ phương tiện nào trong số hơn 800 tờ báo quốc doanh và hệ thống tuyên giáo của Đảng cộng sản Việt Nam - những địa chỉ mà suốt từ đầu tháng 6 năm 2019, khi Hải Dương 8 bắt đầu chiến dịch gây hấn tại khu vực Bãi Tư Chính như vào chốn không chủ quyền, cho tới nay đã hầu như câm nín về thông tin cho người dân.

Những nhát cọ trước đây làm tôn bức tranh ‘Trung Quốc hóa Việt Nam’ là đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc đã được lưu hành và tiêu xài thoải mái và công nhiên ở nhiều tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam và cả ở những thành phố du lịch đầy rẫy du khách Trung như Đà Nẵng, Nha Trang… Vào năm 2018, thậm chí chính quyền Việt Nam còn chấp nhận cho người Trung Quốc được lái xe vào sâu trong lãnh thổ Việt Nam tới 180 km.

Tất cả đều là của ‘nó’, và ‘nó’ đang dần biến lãnh địa và lãnh hải Việt Nam thành một thứ sân sau mang mùi và màu Trung Quốc.

Nhưng vì sao Hải Dương 8 lại vào gần Phan Thiết - điều khiến người ta liên tưởng đến mối đe dọa hiện hữu về các tàu chiến Trung Quốc có thể đổ quân lên đất liền chứ không chỉ xâm phạm vùng biển ở khu vực Bãi Tư Chính của Việt Nam ?

Những ý đồ của ‘cá mập’

Trong vụ giàn khoan Hải Dương 981 xâm phạm vùng lãnh hải của Việt Nam ở Biển Đông vào năm 2014, giàn khoan này đã gây sức ép lên các mỏ dầu khí mà Việt Nam định tiến hành khai thác vào thời điểm đó. Nhưng họa đồ di chuyển của Hải Dương 981 chỉ quanh quẩn nơi các mỏ dầu khí của Việt Nam chứ không có tàu hải cảnh nào của Trung Quốc áp sát đất liền Việt Nam như cái cách tàu Hải Dương 8 và các tàu hộ vệ đã tiếp cận Phan Thiết vào năm 2019.

Do đó, có thể đánh giá chiến dịch gây hấn của ‘cá mập’ Trung Quốc tại Bãi Tư Chính vào năm 2019 là rất ‘phong phú’, chứa đựng ít nhất 2 - 3 mục đích.

Mục đích đầu tiên đương nhiên là tranh ăn dầu khí với Việt Nam.

Tiếp theo ‘đường lưỡi bò 9 đoạn’ được Bắc Kinh điều chỉnh vào năm 2018 mà đã quét qua đến 67 lô dầu khi - chiếm phần lớn các mỏ dầu khí của Việt Nam ở Biển Đông, Hải Dương 8 và hờm sẵn sau lưng nó có thể là những giàn khoan khổng lồ như Hải Dương 981 và Đông Phương nhằm gây sức ép buộc chính thể ‘đảng em’ Việt Nam phải chia phần dầu khí khai thác được tại các mỏ Cá Rồng Đỏ - là liên doanh giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) với hãng dầu khí Repsol của Tây Ban Nha, và mỏ Lan Đỏ - liên doanh giữa PVN với Tập đoàn dầu khí Rosneft của Nga - cả hai đều nằm ở vùng biển đông nam Việt Nam. Và tốt nhất là Việt Nam chỉ được liên doanh với Trung Quốc mà không với bất kỳ quốc gia nào khác.

Trong cả hai lần gây hấn tại Bãi Tư Chính vào tháng 7 năm 2017 và tháng 8 năm 2018, Trung Quốc đều đạt được mục đích tạm thời khi buộc Repsol phải ‘tháo chạy’ khỏi mỏ Cá Rồng Đỏ, còn đối tác Việt Nam thì phải cắm mặt bồi thường cho Repsol khoản chi phí mà tập đoàn Tây Ban Nha đã ứng ra ban đầu để thăm dò dầu khí, có thể lên tới 300 - 400 triệu USD.

Nhưng vụ tàu Hải Dương 8, vừa trở lại khu vực Bãi Tư Chính sau 5 ngày quay lại đảo Đá Chữ Thập để tiếp liệu đã ‘tham quan’ vùng biển gần Phan Thiết, cho thấy Trung Quốc còn muốn vươn xa hơn mục đích đầu tiên.

Vụ việc trên xảy ra trong bối cảnh một tin tức đang ngày càng cận kề : sau một thời gian khá dài được Ban Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe trung ương tận tình cứu chữa, ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng đã gần như hồi phục khỏi cơn bạo bệnh và chuẩn bị cho chuyến thăm Washington - một chuyến đi đặc biệt quan trọng - không chỉ về danh thể của Nguyễn Phú Trọng mà còn do tính chất đối đầu đã tới lúc không thể khoan nhượng giữa Việt Nam với Trung Quốc, mà theo đó Việt Nam đang rất cần đến lực lượng hải quân và không quân của Hoa Kỳ - đối trọng duy nhất với Trung Quốc tại Biển Đông - để bảo vệ Việt Nam khai thác dầu khí nuôi đảng.

Vậy Trung Quốc muốn gì ?

Chẳng khó để hình dung ra rằng Tập Cận Bình chẳng thích thú gì với chuyến đi Mỹ của Nguyễn Phú Trọng, và muốn gây sức ép buộc Trọng phải hủy bỏ chuyến đi đó. Hoặc nếu không hủy bỏ thì buộc Nguyễn Phú Trọng phải đi Trung Quốc trước khi đi Mỹ, như một biểu hiện ‘triều kiến’.

Thời điểm dự kiến cho chuyến đi Mỹ của Nguyễn Phú Trọng đang lùi sang tháng 10 năm 2019.

Còn nhớ, việc thăm Mỹ của Nguyễn Phú Trọng đã dược dự kiến trong nửa đầu năm 2019, nhưng do Trọng bị bạo bệnh tại Kiên Giang ‘nhà Ba Dũng’ nên đành phải tạm gác lại chuyến đi đó. Thay vào đó, Nguyễn Xuân Phúc đã được cử đi Bắc Kinh dự Hội nghị thượng đỉnh về sáng kiến ‘Một vành đai, Một con đường’ do Trung Quốc chủ trì, diễn ra vào tháng 4 năm 2019. Gần 3 tháng sau đó, vẫn không phải Nguyễn Phú Trọng mà là Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đi Bắc Kinh gặp Tập Cận Bình để ‘làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược’ và cả một từ ngữ cực kỳ mơ hồ và nghe có vẽ giễu cợt : ‘đại cục’.

Ngoài hai mục đích trên, rất có thể Trung Quốc còn muốn gián tiếp trả đũa Mỹ về cuộc chiến thương mại và ‘nắn gân’ Mỹ về thái độ và hành động hỗ trợ Việt Nam tại Bãi Tư Chính, cùng đe dọa cả dự án Cá Voi Xanh mà Bắc Kinh còn lâu mới lãng quên.

Bất động và tê liệt

Đã hầu như chắc chắn là sau giai đoạn đầu cho tàu Hải Dương 8 vào quấy phá tại Bãi Tư Chính, Trung Quốc sẽ còn ra những đòn mới và lắm chiêu trò hơn nhằm hành hạ tinh thần ảo não của giới chóp bu Việt Nam.

Sau vùng biển Phan Thiết, nhiều khả năng Hải Dương 8 sẽ còn ‘du hí’ tại những vùng biển khác của Việt Nam và chẳng biết đến khi nào mới chịu chấm dứt trò chơi đau khổ ấy, nhất là trong ngữ cảnh cả Bộ Chính trị Việt Nam tuyệt đối ‘cấm khẩu’.

Và trong bối cảnh toàn bộ lực lượng vũ trang Việt Nam bất động và bất lực. Cho đến nay, Bộ Quốc phòng Việt Nam vẫn tuyệt đối chẳng có một phản ứng nào ra hồn.

Phản ứng được xem là ‘dũng cảm’ nhất từ lực lượng hải quân Việt Nam là điều hai tàu hộ vệ tên lửa mang tên Quang Trung và Trường Sa ra khu vực Bãi Tư Chính - theo thông tin từ các hãng tin quốc tế chứ không phải bởi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam lúc nào cũng ‘đọc vẹt’ - té ra chỉ là một động tác giả tạo và thêm một lần nữa, trong số rất nhiều lần từ trước tới nay, chứng minh tính chất ‘hải quân bám bờ’ trong khi ngư dân Việt phải ra sức bám biển dù bị tàu Trung Quốc đâm va và bắn giết, là bất di bất dịch và … đúng quy trình.

Đã có tin tàu hộ vệ tên lửa Quang Trung, sau ít ngày bơi lội ngoài biển mà chẳng biết để làm gì, cuối cùng đã rút về quân cảng Cam Ranh. Đồng nghĩa với việc để mặc cho các tàu Trung Quốc tự do xâm nhập vùng biển chỉ cách Phan Thiết chưa đầy 200 cây số.

Trong khi đó, ‘mọi việc đã có đảng và nhà nước lo" vẫn kiên định chết giẫm một chỗ. Thậm chí một cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc của ‘quân đỏ’ - những người Việt thân chính quyền đang sinh sống ở Đức - đã được vài tờ báo nhà nước đưa tin và hình ảnh nhưng lại bị Ban Tuyên giáo trung ương tuýt còi và lệnh gỡ bài ngay sau đó, cho thấy căn bệnh sợ hãi ‘thiên triều’ đã ăn quá sâu vào não trạng giới quan lại cầm quyền Việt Nam và khiến tê liệt phần lớn, nếu không nói là toàn diện hệ thống dân sự và cả quân sự của chế độ này.

Đã quá muộn, nhưng vẫn còn hơn không, Nguyễn Phú Trọng và những người đồng đảng của ông ta phải tự quyết định về thái độ và hành động chấm dứt đu dây với Trung Quốc - mà hậu quả như ta thán của một viên tướng Việt "Trung Quốc dồn Việt Nam vào chân tường rồi !".

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 28/08/2019

****************

Tại sao giải pháp dễ nhưng thực hành lại khó ?

Mặc Lâm, VOA, 28/08/2019

Tình hình bãi Tư Chính và tàu Hải Dương 8 xâm phạm vùng đặc khu kinh tế của Việt Nam vẫn đang diễn biến ngày càng phức tạp và khó đoán định. Tin mới nhất cho biết con tàu này đang tiến dần vào Việt Nam chỉ cách Phan Thiết 185 hải lý tức đã vào khu vực kinh tế của Việt Nam có bề rộng 200 hải lý tính từ đất liền. Hành động ngông cuồng này của Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh chưa bao giờ tỏ ra mềm lòng trước Hà Nội kể cả khi người bạn nhỏ bé này hết mực nhún nhường người anh cả trong cái gọi là "đại cục".

Một trạm gác di động của Việt Nam tại Trường Sa, tháng Tư, 2010.

Trong thời điểm đối đầu hiện nay giữa hai nước, mang tàu thăm dò địa chất vào sâu trong vùng biển Việt Nam Bắc Kinh đang khiêu khích cả thế giới, nhất là Mỹ, một quốc gia mà hồi gần đây luôn lên tiếng bênh vực cho những nước yếu hơn Trung Quốc trên bàn cờ Biển Đông. Trung Quốc đã có những hành động khiêu khích đối với Mỹ trên vùng biển này lẫn trên lĩnh vực ngoại giao, mọi tuyên bố đều xoáy vào luận điểm : Cả Biển Đông là của Trung Quốc và nước ngoài không có quyền tham dự vào trên bất cứ phương tiện nào.

Còn Việt Nam thì sao ? Vẫn chưa có động tĩnh gì trong khi nhìn bề ngoài thì Trung Quốc giống như đang dí cả chính phủ Việt Nam vào một cái rọ chật chội của truyền thông. Ngoài việc lên tiếng một cách yếu ớt như thường lệ, báo chí, tuyên giáo và cả hệ thống chưa được phép lên tiếng chống lại Trung Quốc như Trung Quốc đang cổ vũ cả nước của họ chống lại Việt Nam. Cái rọ truyền thông ấy chứng tỏ Trung Quốc rất thành công khi cấy "đại cục phù" vào cơ thể của Bộ chính trị Việt Nam khiến cả một hệ thống tê liệt ý chí, bạc nhược tinh thần và tư duy nô lệ đang từng ngày ăn mòn vào suy nghĩ của rất nhiều người kể cả trong và ngoài đảng.