 | Tổng quan: | 3051299 |
Suốt mấy tuần lễ Tổng bí thư vắng mặt trước và sau Tết, sân khấu chính trị Ba Đình căng như một dây đàn, nhưng thứ dân thì vẫn thờ ơ, trơ lì trước mọi biến động của thời thế mà không hề chờ đợi, không hề hy vọng bất cứ điều tốt lành nào.
"Tứ trụ" của Đảng cộng sản Việt Nam tại cuộc họp Quốc hội ở Hà Nội hôm 15/1/2024 (từ trái qua) : Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng - AFP
_______________________
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ốm yếu phải ra ra vào vào bệnh viện nay không còn là tin nhậy cảm. Sau thời gian vắng mặt dài, ông xuất hiện trở lại Quốc hội. Sáng 15/1/2024 ông đã dự lễ khai mạc kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khoá 15, dập tan những nghi vấn về sức khoẻ của ông những ngày cuối năm (1). Liền kề, ông lại "bốc hơi" thêm hơn hai tuần lễ liền. Chiều 31/1/2024, tại hội nghị Trung ương bất thường, Đảng cộng sản Việt Nam đã quyết định cho Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương, được hạ cánh an toàn, nhưng tin tức chính thức không khẳng định mà cũng không bác bỏ ông Trọng có hay vắng mặt tại cuộc họp này.
Theo các nguồn nội bộ không muốn tiết lộ danh tính, sau lần "giả chết bắt quạ" trước Tết của Tổng bí thư, các thế lực bước đầu đã "biểu dương" lực lượng. Sáng 10/1/2024, tại Hà Nội, Bộ trưởng Công an – Đại tướng Tô Lâm tiếp Thứ trưởng Công an Trung Quốc Trần Tư Nguyên ; nêu rõ đây là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo Bộ Công an sau chuyến thăm của ông Tập Cận Bình và đây cũng là đoàn đại biểu cấp cao nước ngoài đầu tiên mà Bộ Công an đón tiếp trong năm mới ; nhấn mạnh "hợp tác quốc phòng – an ninh thực chất hơn" giũa hai nước (2).
Bộ trưởng Tô Lâm (phải) và Thứ trưởng Bộ Công an Trung Quốc – ông Trần Tư Nguyên. Hình : Bộ Công An
Và rồi ông Trọng một lần nữa tái xuất hiện. Sáng 7/2/2024 (tức 28 tháng Chạp), ông đã đến dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại nhà 67, Khu di tích Hồ Chí Minh trong Phủ Chủ tịch (3). Bách tính thấy ông lầm rầm khấn vái, không rõ ông nói những gì, nhưng đây là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trút hơi thở cuối cùng. Kế đó, sáng 13/2/2024, Tổng bí thư lại đến dâng hương tỏ lòng thành kính các bậc tiên đế tại Điện Kính Thiên, khu di tích Hoàng thành Thăng Long (4).
Thắp hương khấn vái ngay trên vùng đất phủ lấp bao đời vua, không rõ Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có suy nghĩ gì về sự hưng phế của các triều đại, và cũng không biết ông có những dự cảm gì, khi thấy mình chỉ vừa mới vắng mặt thời gian ngắn mà các "thủ túc" rục rịch ra quân, còn giới truyền thông thì "bình loạn" nhiều phương án quá ! Ông Trọng có chạnh lòng nhớ đến Vua Tự Đức năm xưa ? Không con nhưng có đến ba người con nuôi mà không biết nhường ngôi cho ai ? Chính xác hơn, khó biết ai trong số mình chấm sẽ là người trung thành khi ông Tổng rời cõi tạm để đi gặp các Cụ Mác – Lê – Hồ ?
Các triều đại xưa, quân chủ chuyên chế hay phong kiến tập quyền chỉ thuộc về một dòng họ duy nhất. Ngày nay, dưới triều đại "Đảng chủ" và "Vua Tập thể" (từ của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An dùng một thời) thì sự phân quyền có khác (5). Nhưng khác hay giống với ngày xưa thì ở đây đều có một mẫu số chung. Đó là con dân xứ Đông Lào ngày nay vẫn bị bỏ rơi trong các cuộc "chia quả thực" thời 4.0…
Mà con dân nước Việt thời nào cũng vậy. Xưa thì "đầu tắt mặt tối"",bán mặt cho đất bán lưng cho trời", vất vả suốt ngày đêm. Nay thì "đổ mồ hôi sôi nước mắt" trong cuộc mưu sinh hàng ngày, hoặc phải bán sức lao động, kể cả đi ở đợ, làm gái bên xứ người. Bị vắt kiệt sức lực bởi các loại tư bản "loang lổ", không riêng gì "đỏ" hay "vàng". Không giống hàng trăm quốc gia dân chủ khác trên thế giới, tất cả "thần dân" xứ này hiển nhiên đều bị loại khỏi "trò chơi vương quyền" một cách không thương xót.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng dâng hương tại Điện Kính Thiên, Khu di tích Hoàng thành Thăng Long-Di sản văn hóa thế giới. Ảnh : Trí Dũng – TTXVN
Quan niệm của người dân giờ đây đối với giới chóp bu đa phần hầu như không còn mấy lòng tin vào bất cứ một "thế tử" nào trong đám cầm quyền. Phe phái nào lên thì đều "vũ như cận" đối với họ. Câu cửa miệng hiện nay là cóc nào chẳng là cóc, dù là "tía" hay "nâu", phần lớn đều là hiện thân của lòng tham và tội ác. Ngoại trừ một phạm vi hẹp trong giới quan sát, còn phần đông người dân đều thờ ơ, không mấy quan tâm đến thời cuộc. Đối với đám được hưởng lợi trực tiếp hoặc gián tiếp từ sự chia chác nói trên, họ thích tụng ca bài "đất nước này là của chúng mình", thả sức tùy ý "cuốc ngang hay bổ dọc".
Suốt mấy tuần lễ Tổng bí thư vắng mặt trước và sau Tết, sân khấu chính trị Ba Đình căng như một dây đàn, nhưng thứ dân thì vẫn thờ ơ, trơ lì trước mọi biến động của thời thế mà không hề chờ đợi, không hề hy vọng bất cứ điều tốt lành nào. Còn các phe phái, sau khi tuốt gươm cũng đã kịp nhận ra, cơ hội tỉ thí chưa tới. Dàn xếp để Võ Văn Thưởng chúc Giao Thừa "bá tánh" xong, các bên tra gươm vào vỏ, tạm lui binh, sau khi thỏa thuận được với nhau phương án "quả thực" đầu năm (6).
Đã có nhiều những đồn đoán về việc sắp xếp trong "Tứ trụ" một khi ông Trọng ra đi. Các ứng cử viên còn lại trừ vị trí Chủ tịch nước của ông Võ Văn Thưởng, bao gồm Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Bộ trưởng Công an Tô Lâm chia nhau các ghế Tổng bí thư, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội. Cũng có nguồn tin chưa xác định cho rằng ông Phạm Minh Chính sẽ ngồi vào ghế Tổng bí thư và để hai ghế còn lại cho ông Huệ và ông Tô Lâm, nhưng cũng có bình luận khác nhận định rằng thỏa hiệp này chỉ là tạm thời cho đến năm 2026 (năm của Đại hội 14).
Nhưng theo một số đánh giá khác thì cuộc "chia quả thực" đầu năm này trong biến động của bước đường cùng là chắc chắn, gần như mặc định và sẽ không thay đổi giữa chừng nữa. Nhưng việc chia chác này, khỏi phải mổ sẻ nhiều, sẽ có những tác động rất tiêu cực đối với mọi sinh hoạt kinh tế và xã hội của đất nước.
Trong bộ máy quyền lực sắp xếp như trên, xu hướng chuyên chế, đàn áp sẽ vượt trội hơn so với thời kỳ trước đây. Hơn một nửa của "Tứ trụ" vẫn là công an và an ninh tư tưởng (Chính, Tô Lâm và Thưởng). Nhưng từ nay họ sẽ không phải dè chừng để kiếm phiếu, hẳn nhiên bộ máy sẽ tăng cường trấn áp, bắt bớ và toàn xã hội sẽ tiếp tục bị bóp nghẹt…
Cũng phải nói thêm, việc "chia quả thực" đầu năm nói trên còn cần được chính thức hóa (một cách hình thức) tại phiên họp Trung ương đặc biệt và phải được sự "chuẩn thuận" từ phía bên kia biên giới. Có điều Tập Cận Bình cũng đang vào hồi rối ren, nên khi thấy ở "thuộc quốc", các phe phái thỏa hiệp được với nhau thì nhiều phần Bắc triều rồi cũng sẽ chấp nhận để cho con thuyền "cùng chung vận mệnh" (CCD) bớt tròng trành.
Tuy nhiên, vẫn tiểm ẩn một phương án có khả năng đe dọa "bàn cỗ" đầu năm. Đó là "những con ngựa ô" đang náu mình, chưa xuất hiện công khai. Lực lượng này tuy không mạnh bằng "Tứ trụ" đương quyền, nhưng họ đại diện cho khát vọng muốn thay đổi trên nhiều lĩnh vực. Màn "chia quả thực" đầu năm chỉ là biến động trước bước đường cùng, và về thực chất đó chỉ là "sự đánh tráo" các vị trí. Mục đích là để duy trì nguyên trạng.
Khát vọng muốn thay đổi của "phái ngựa ô" hẳn nhiên sẽ có sức cuốn hút đối với đa số từ hơn 200 Ủy viên Trung ương, những người đang đối mặt với sóng gió của nền kinh tế, muốn có đột phá sau trì trệ hiện nay. Phái này có lợi thế tiềm năng mà "Tam" trong "Tứ trụ" không thể có được, đó là khuôn mặt họ còn tương đối "sạch nước cản", hoặc ít ra cũng đỡ lem luốc hơn và không bị giới hạn bởi độ tuổi. Vì vậy, "phái ngựa ô" này có khuynh hướng chấp thuận việc "chia quả thực" đầu năm chỉ là tạm thời. Tất cả phải chờ đến Đại hội 2026. Cho đến lúc đó, cả "Tam trụ" khó dành được các "giải đặc biệt" về tuổi tác như Nguyễn Xuân Phúc và Nguyễn Phú Trọng thời Đại hội 13.
Và khi cuộc chia chác được đưa ra Đại hội thì câu chuyện có thể sẽ lại chuyển theo hướng khác. Ra Đại hội thì "bống có gan bống, bớp có gan bớp", mỗi vùng miền và mỗi phái đều có thế mạnh riêng, không thể xem thường nhau được. Châu Thị Thu Nga hai lần xin được khai báo trước Tòa việc chạy 1,5 triệu đôla để vào đại biểu Quốc Hội… (7). Sự tỉ thí lần này giữa các phe phái của hơn hai trăm Ủy viên Trung ương chắc chắn sẽ phải "chi" nặng hơn. Chung cuộc sẽ được quyết định bởi "mạnh vì gạo, bạo vì tiền". Cho đến lúc đó, mọi sự dàn xếp sau hậu trường chưa có gì là chắc chắn !
Trần Hiếu Chân
Nguồn : RFA, 14/02/2024
Trần Hiếu Chân là một blogger, đồng thời cũng là nhà báo độc lập tích cực tham gia vào mạng lưới xã hội đấu tranh vì tự do báo chí, dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam. Blogger này cũng là một trong những nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế và đường lối ngoại giao của Việt Nam và các nước ASEAN.
Tham khảo :
Chúng ta không phải lo ngại rằng sự cáo chung của chế độ cộng sản sẽ đưa tới một giai đoạn hỗn loạn. Đặc tính chung của các đảng cộng sản là khi chế độ cáo chung chúng bốc hơi ngay tức khắc và hoàn toàn không gây ra xáo trộn nào. Đảng Cộng Sản Liên Xô với hơn 400.000 cơ sở và gần 20 triệu đảng viên đã tan biến hẳn trong vài ngày. Các đảng cộng sản Đông Âu khác cũng thế.
Những thử thách chính trị đang đặt ra cho chế độ cộng sản rất khó vượt qua ngay cả nếu kinh tế không có vấn đề. Ảnh minh họa bích chương cổ động Đảng Cộng Sản Việt Nam
Nếu chỉ căn cứ vào những tuyên bố của các cấp lãnh đạo cộng sản và các dự đoán của Ngân Hàng Thế Giới và Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế thì kinh tế Việt Nam đang rất khả quan. Tăng trưởng năm 2023 đạt 5,05% đứng thứ nhì trong khu vực và bối cảnh 2024 cũng khá thuận lợi. Tình hình chính trị như vậy ổn vững. Vấn đề là tình hình kinh tế không lạc quan và các thử thách chính trị còn nguy ngập hơn.
Những thử thách trước mắt
Phải nói ngay rằng những thử thách chính trị đang đặt ra cho chế độ cộng sản rất khó vượt qua ngay cả nếu kinh tế không có vấn đề. Nhưng trước hết hãy nhìn qua tình hình kinh tế.
Con số tăng trưởng 5,05% chắc chắn là ngụy tạo như đã được trình bày trong một bài trước (1). Làm sao tăng trưởng năm 2023 có thể là 5,05% trong khi thuế lợi tức giảm 6%, ngành xây dựng chiếm 27% GDP đang tê liệt và trên bờ phá sản, xuất khẩu giảm 8% (riêng xuất khẩu sang Mỹ giảm 18%), nhập khẩu giảm 14% ? Theo báo chí trong nước, cuối năm 2023 các địa phương đã vội vã thi hành chỉ thị của chính phủ (sau hội nghị toàn quốc về tình hình kinh tế tháng 7/2023) là phải giải ngân các khoản đầu tư công dự trù và đã bơm vào sinh hoạt kinh tế hơn 1 triệu tỷ đồng (42 tỷ USD, hay13% GDP thực sự, 10% GDP chính thức). Như vậy GDP trong năm 2023 thực ra sút giảm khoảng 7% chứ không có tăng trưởng. Tình trạng đáng buồn này có thể nhìn thấy ngay trong cuộc sống hàng ngày. Không khí dịp Tết năm nay ảm đạm, số công nhân mất việc tiếp tục gia tăng, nhiều người không còn tiền để về quê với gia đình trong đêm giao thừa.
Một con số kinh khủng khác : tổng số nợ của các công ty phi tài chính –nghĩa là các công ty sản xuất hàng hóa và dịch vụ chiếm phần lớn hoạt động kinh tế- năm 2020 đã lên đến 237% tổng sản lượng nội địa (GDP), hiện nay tỷ lệ này ít nhất cũng phải trên 300%. Các kinh nghiệm đều cho thấy rằng ở một nước với mức độ phát triển như Việt Nam nợ của các công ty phi tài chính không được quá 60% GDP. Việt Nam đã vượt quá 5 lần mức độ báo động. Phải hiểu rằng các công ty Việt Nam đang rất nguy kịch và có thể phá sản bất cứ lúc nào, kéo theo sự phá sản của các ngân hàng cho họ vay tiền. Bối cảnh kinh tế Việt Nam không chỉ khó khăn mà còn nguy ngập.
Kinh tế nguy ngập trước hết là vấn đề của nhân dân Việt Nam. Đảng Cộng Sản không mấy quan tâm đến các vấn đề xã hội bởi vì họ duy trì quyền lực bằng đàn áp chứ không phải bằng hậu thuẫn quần chúng. Tuy vậy khủng hoảng kinh tế cũng có tác dụng giáng một đòn ơn huệ vào một chế độ vốn đã chao đảo và đó chính là trường hợp của chế độ cộng sản Việt Nam.
Từ hơn mười năm nay, sau khi ông Nguyễn Phú Trọng trở thành nhân vật quyền lực nhất, Đảng Cộng Sản đã tách biệt hẳn với nhân dân Việt Nam và hành xử như một lực lượng chiếm đóng. Trong các cơ quan nhà nước, các công ty quốc doanh, ngay cả trong các trường học và các bệnh viện, mọi chức vụ từ phó phòng trở lên đều chỉ dành cho các đảng viên cộng sản. Trong quân đội và công an, mọi cấp bậc từ hạ sĩ quan trở lên đều phải là đảng viên. Một ách thống trị ngoại bang –dù là Bắc thuộc trước đây hay Pháp thuộc gần đây- cũng không xấc xược đến như thế. Đảng Cộng Sản với Nguyễn Phú Trọng đứng đầu không coi dân tộc Việt Nam ra gì vì cậy có lực lượng công an hùng hậu và sẵn sàng đàn áp thẳng tay. Một phụ nữ yếu bệnh, Phạm Thị Đoan Trang, bị xử 9 năm tù chỉ vì viết hai cuốn sách nhỏ "Chính trị bình dân" và "Cẩm nang nuôi tù". Một trí thức doanh nhân, Trần Huỳnh Duy Thức, bị xử 16 năm tù chỉ vì có ý định thành lập một chính đảng dù chưa hề có hành động nào. Một giáo viên âm nhạc, Đặng Đăng Phước, bị 8 năm tù vì đã hát những bài nhạo báng chính quyền "làm giảm lòng tin của người dân vào chính quyền". Nhưng người dân còn lòng tin nào vào chính quyền cộng sản để làm giảm ? Sự tàn nhẫn đã vượt mọi tưởng tượng. Đảng Cộng Sản đã cậy có bạo lực để gạt đại bộ phận nhân dân Việt Nam ra ngoài lề xã hội ngay trên chính đất nước Việt Nam nhưng đó chỉ là một sai lầm ngu muội. Chính họ đã tự tách rời hẳn khỏi nhân dân Việt Nam để trở thành một thế lực thù địch. Tình trạng này không thể kéo dài vì Việt Nam đã mở cửa ra với thế giới, nhân dân Việt Nam ngày càng mạnh lên trong khi Đảng Cộng Sản ngày càng yếu đi ; nó có thể kết thúc một cách rất bi đát cho Đảng Cộng Sản.
Đảng Cộng Sản đã tách biệt hẳn với nhân dân Việt Nam và hành xử như một lực lượng chiếm đóng.
Không chỉ bị cô lập với nhân dân Việt Nam, Đảng Cộng Sản cũng đang mất phương hướng. Cho đến nay niềm tin nền tảng của những người lãnh đạo cộng sản Việt Nam là chỉ cần lấy Trung Quốc làm mẫu mực, cứ rập khuôn theo Trung Quốc là đâu sẽ vào đó, tất cả cuối cùng đều sẽ êm suôi (2). Chính niềm tin đó đã khiến họ nghĩ rằng mình không cần giỏi và cũng không cần người giỏi và do đó cứ việc đàn áp thẳng tay những trí thức cứng đầu. Giờ đây sự phá sản của mô hình Trung Quốc đã rõ ràng và sẽ ngày càng rõ ràng hơn. Đảng Cộng Sản sắp lâm vào tình trạng hoảng loạn vì không biết phải làm gì.
Không chỉ mất một mẫu mực để sao chép, chính quyền cộng sản Việt Nam còn mất luôn một chỗ dựa và một bửu bối để mặc cả với Mỹ và các đồng minh. Chỗ dựa là nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc về gia công, rồi dán nhãn Made in Vietnam và xuất khẩu sang Mỹ và Châu Âu kiếm lời, nói khác đi là làm trung gian xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc. Bửu bối là nhu cầu lôi kéo Việt Nam của Mỹ và đồng minh để Việt Nam đừng là đồng lõa của Trung Quốc trong chính sách bành trướng bá quyền, đặc biệt là tham vọng kiểm soát Biển Đông. Bửu bối đó đã khiến Việt Nam được nhiều ưu ái trong thời gian qua nhưng bây giờ tình thế đã thay đổi. Trung Quốc ngày càng chao đảo và không còn là một đe dọa nữa vì phải co cụm lại để giải quyết những mâu thuẫn nội bộ như mọi đế quốc đã từng có trên thế giới trong tiến trình suy thoái. Nhu cầu tranh thủ Việt Nam không còn như trước nữa. Mỹ và các nước dân chủ không còn cần phải nhắm mắt làm ngơ trước những vi phạm nhân quyền và tiếp tục dung túng vai trò trung gian xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc của Việt Nam nữa. Nếu không nhận ra kịp thời sự thay đổi này chế độ cộng sản Việt Nam sẽ gặp những khó khăn rất lớn.
Giữa lúc phải đương đầu với những khó khăn rất khó vượt qua đó mối nguy lớn nhất của Đảng Cộng Sản Việt Nam là nội bộ tan nát như chưa bao giờ thấy. Trong vòng một năm chủ tịch nước, hai phó thủ tướng và hàng chục bộ trưởng, thứ trưởng, cục trưởng, vụ trưởng bị thanh trừng, nhiều người bị bắt giam và truy tố. Về phía đảng là ba ủy viên bộ chính trị và hàng tá ủy viên trung ương, bí thư tỉnh ủy, v.v. Khủng hoảng rất lớn ! Tất cả bị buộc tội tham nhũng. Đúng, nhưng đó chỉ là lý cớ chứ không phải lý do vì tất cả mọi quan chức đều rất tham nhũng ; họ đều rất giầu trong khi lương rất thấp. Lý do thực sự là đấu đá phe phái. Trong một năm đã có bốn hội nghị trung ương, hai bình thường và hai bất thường. Tuy nhiên hai hội nghị trung ương bình thường cũng không "bình thường" chút nào. Hội nghị trung ương 7, tháng 5/2023, trên nguyên tắc rất quan trọng vì được coi là "đại hội giữa nhiệm kỳ" để chuẩn bị định hướng và nhân sự lãnh đạo –gồm ban chấp hành trung ương, bộ chính trị và ban bí thư- cho nhiệm kỳ sắp tới, đã hoàn toàn thất bại. Nó chỉ kéo dài hai ngày rưỡi rồi giải tán mà không lấy được một quyết định nào. Phải hiểu là các ủy viên ban chấp hành trung ương chỉ gặp nhau để cãi nhau. Hội nghị trung ương 8, tháng 10/2023, cũng vẫn bế tắc. Các nghị quyết chỉ được công bố hai tháng sau đó. Hội nghị trung ương 8 còn xác nhận sự chia rẽ trầm trọng trong ban chấp hành trung ương. Theo thông báo, một Ban Chỉ Đạo đã được trao quyền trực tiếp và tuyệt đối để quy định nhân sự lãnh đạo nhiệm kỳ tới. Nói cách khác, nhóm cầm quyền hiện nay tự ý chọn lựa các thuộc cấp sẽ thay thế họ. Vĩnh biệt nguyên tắc "dân chủ trong nội bộ đảng". Phải nói Đảng Cộng Sản đang rất phân hóa trong nội bộ, sở dĩ quần chúng không lưu ý chỉ vì giữa Đảng và nhân dân sự ly dị đã tuyệt đối.
Lặp lại kịch bản Liên Xô ?
Trong năm 2024 Đảng Cộng Sản sẽ bắt buộc phải giải quyết xong một vấn đề mà lẽ ra họ đã phải giải quyết trong năm 2023 là quy hoạch nhân sự lãnh đạo đảng cho nhiệm kỳ sắp tới, nhất là chọn lựa một người thay thế ông Nguyễn Phú Trọng trong chức tổng bí thư. Không có gì bảo đảm là họ sẽ giải quyết ổn thỏa được, và như thế sẽ lâm vào khủng hoảng nội bộ lớn.
Nhưng tại sao họ không thể tìm được người thay thế ông Nguyễn Phú Trọng ?
Lý do không phải là vì ông Trọng là người tài đức xuất chúng không ai bì kịp. Cũng không phải vì ông đã có những thành tích ngoạn mục. Trái lại ông đã thất bại trên mọi mặt. Chiến dịch "đốt lò" chống tham nhũng của ông đã không làm tham nhũng giảm đi mà còn tăng lên. Các vụ tham nhũng vang động nhất, như Việt Á, Chuyến Bay Giải Cứu, FLC – Trịnh Văn Quyết, AIC – Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Vạn Thịnh Phát – Trương Mỹ Lan, đều đã nổi cộm ngay trong thời gian ông đang đốt lò. Riêng vụ Vạn Thịnh Phát đáng lẽ phải khiến chính quyền cộng sản và ông Trọng rất xấu hổ. Trương Mỹ Lan, một phụ nữ người Việt gốc Hoa với lý lịch không rõ ràng, đã từng cùng gia đình đòi bỏ quốc tịch Việt Nam, mà vẫn thao túng được rất nhiều quan chức, gây thiệt hại trên một triệu tỷ đồng (42 tỷ USD), tương đương với 4 tháng thu nhập của mỗi gia đình Việt Nam. Mục tiêu xây dựng Đảng của ông đã chỉ khiến Đảng Cộng Sản tan nát hơn trong nội bộ. Chính sách "ngoại giao cây tre" chẳng tranh thủ được ai và ngày càng trở thành trơ trẽn. Kế hoạch kinh tế mười năm 2011 -2021 dự trù vào năm 2020 Việt Nam sẽ trở thành một nước công nghiệp phát triển có thu nhập trung bình nhưng tới nay, năm 2024, công nghiệp Việt Nam chỉ mới là 11% GDP và chủ yếu là gia công và lắp ráp. GDP trên mỗi đầu người của Việt Nam, xấp xỉ 3.000 USD, mới chỉ bằng 1/4 mức trung bình thế giới, tuy vậy Nguyễn Phú Trọng không hề hổ thẹn mà còn tự hào rằng "đất nước chưa bao giờ có được cơ ngơi như bây giờ" ! Thành tích quan trọng nhất của ông Nguyễn Phú Trọng là đã dành mọi chức vụ thuộc bộ máy nhà nước cho riêng các đảng viên cộng sản và biến Đảng Cộng Sản thành một lực lượng chiếm đóng.
Lý do thực sự khiến ông Trọng khó có thể thay thế có lẽ là vì ông Trọng là "người cộng sản chân chính" cuối cùng. Tôi có một người bạn thân, anh Trần Bắc Quỳ, tức nhà văn Trần Hoài Dương, từng là cấp trên của ông Nguyễn Phú Trọng trong Tạp Chí Học Tập, sau đổi tên thành Tạp Chí Cộng Sản. Theo anh Trần Hoài Dương, ông Trọng là một người chân thật và tận tụy. Trong các buổi họp của ban chính trị do anh Trần Hoài Dương điều khiển, ông Trọng thường được giao trách nhiệm lập biên bản, ông luôn luôn ghi chép đầy đủ và trung thực phát biểu của mỗi người. Ông cũng ít có những ý kiến gây tranh cãi nên không xung đột với ai. Anh Trần Hoài Dương nhận định Nguyễn Phú Trọng là một người tốt và tương đối hiền lành nhưng hạn hẹp về kiến thức và tầm nhìn ; kiến thức của ông chủ yếu là những gì ông đã học được trong Đảng. Đó cũng là nhận xét của tôi sau một thời gian quan sát ông Trọng. Chính vì thế mà Nguyễn Phú Trọng khó thay thế. Tìm đâu ra một người chân thật trong Đảng Cộng Sản ? Tìm đâu ra một người còn dám nói mà không biết ngượng rằng chủ nghĩa Mác – Lênin là đúng, tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh là cao siêu ? Bộ máy sàng lọc của Đảng Cộng Sản tuy đã loại bỏ hết những người có trí tuệ và nhân cách nhưng mọi cấp lãnh đạo, dù chỉ bỏ một chút thời giờ để học hỏi và theo dõi các thông tin, cũng đều phải biết rằng chủ nghĩa Mác – Lênin đã chết, tư tưởng Hồ Chí Minh không có gì và đạo đức Hồ Chí Minh rất thấp.
Việc thay thế Nguyễn Phú Trọng thực ra đã được thỏa thuận trong Đại Hội 13 vì đại hội này đã biểu quyết không thay đổi bản điều lệ đảng theo đó tổng bí thư chỉ giữ chức hai nhiệm kỳ. Rồi hôm sau họ lại phải bất chấp bản điều lệ đảng giữ ông Nguyễn Phú Trọng làm tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba vì không thể đồng ý trên một người thay thế, dù lúc đó ông đã rất yếu mệt sau khi bị nhồi máu tim.
Đại Hội 13 đã phải vi phạm nội quy của đảng để giữ lại một tổng bí thư đã mất gần hết khả năng là vì Đảng Cộng Sản đã thay đổi bản chất khiến việc chọn một tổng bí thư trở thành quá khó khăn. Một cách đều đặn và nhanh chóng quyền lực trong đảng đã tập trung vào một người, chế độ đã dần dần tự chuyển hóa từ độc tài đảng trị sang độc tài cá nhân. Sự chuyển hóa này không phải do ông Trọng, ông không phải là người tham quyền cố vị và hơn nữa lại đã quá yếu mệt, nó chỉ là hậu quả tất yếu của sự mất lý tưởng của Đảng Cộng Sản. Sự thực giản dị là chỉ có một lý tưởng đẹp và đúng mới có thể đoàn kết được một số đông người. Quyền lợi cá nhân chỉ chia rẽ chứ không gắn kết, càng gây chia rẽ nếu lại là quyền lợi bất chính. Đó là lý do khiến các đảng cướp và mafia chỉ quy tụ được vài chục người. Đảng Cộng Sản đã mất lý tưởng, chủ nghĩa Mác – Lênin đã chết hẳn rồi và không những thế còn để lại một ký ức đầy những dối trá và tội ác. Ngày nay tại Việt Nam, cũng như tại Trung Quốc, Triều Tiên và Cuba, các đảng cộng sản đã rõ rệt là những đảng hung bạo của người giầu để thống trị và bóc lột người nghèo ; người ta chỉ vào đảng cộng sản vì quyền lợi cá nhân bất chính hay để đừng bị chèn ép mà thôi -và trong đáy lòng có lẽ cũng phải xấu hổ- chứ không còn ai vào đảng vì lẽ phải và lòng yêu nước hay tình người nữa. Người ta không có lý do gì để kính trọng các đồng đảng, vì họ chỉ là đồng đảng chứ không phải là đồng chí. Một đảng như vậy làm sao có thể lấy được những quyết định chung ? Tập trung quyền lực vào tay một người là bắt buộc để đảng có thể tiếp tục cai trị.
Chuyển hóa từ độc tài đảng trị sang độc tài cá nhân như vậy là một giai đoạn tự nhiên trong tiến trình đào thải của các chế độ cộng sản sau khi không còn lý tưởng chung, nhưng tập trung vào tay ai là cả một vấn đề lớn vì người đó sẽ có toàn quyền trên số phận của những người khác. Càng khó vì sau một thời gian dưới chế độ độc tài cá nhân và chịu đựng bế tắc về ý thức hệ và lý luận, tất cả các cộng sự viên thân cận của nhà độc tài đều gần như ngang nhau không ai nổi trội hơn hẳn để đươc coi là người kế vị tự nhiên. Cho tới nay các chế độ độc tài cộng sản chuyển hóa thành độc tài cá nhân chưa bao giờ giải quyết được ổn thỏa vấn đề kế vị người lãnh tụ. Nguyễn Phú Trọng sẽ bắt buộc phải ra đi sau Đại Hội 14 đầu năm 2026, cũng có thể sớm hơn vì lý do sức khỏe, Đảng Cộng Sản phải giải quyết ngay trong năm nay vấn đề kế vị nếu không sẽ lâm vào nội chiến trong đảng. Tuy vậy không có dấu hiệu nào là họ sẽ giải quyết được. Hỗn loạn và đổ vỡ có xác suất cao hơn.
Người ta có thể ngờ vực nhận định này dựa trên kinh nghiệm Stalin và Mao. Hai bạo chúa này đã chết mà chế độ không lâm vào hỗn loạn dù sự kế tiếp đã có gây xung đột. Lý do là vì lúc đó chủ nghĩa cộng sản chưa mất hết sức quyến rũ và còn có thể được sử dụng như một lý tưởng để kết hợp một số đáng kể các đảng viên cộng sản, đủ để trấn áp những người đã mất lòng tin. Đó hoàn toàn không phải là trường hợp của Đảng Cộng Sản Việt Nam hiện nay. Tranh chấp nội bộ chắc chắn sẽ khốc liệt.
Một đặc tính khác của các chế độ cộng sản trong giai đoạn cuối là tầm quan trọng ngày càng lớn của hai thế lực tuyên giáo thủ cựu và công an tình báo. Lý tưởng cộng sản càng bị phản bác thì lực hai lượng này càng được tăng cường. Tuyên giáo để cố giữ độc quyền ngôn luận và cố thuyết phục đảng viên và quần chúng rằng chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn còn giá trị. Công an để đàn áp những phần tử cứng đầu không thể thuyết phục. Hai thế lực này trở thành kình địch khi phải thay thế tổng bí thư vì giành được chức tổng bí thư là được tất cả.
Trường hợp Liên Xô trong thập niên 1980 là một thí dụ. Brezhnev đã cầm quyền rất lâu, từ 1966 đến 1982, mặc dù sức khỏe rất suy sụp trong những năm chót, dù không đến nỗi như Nguyễn Phú Trọng. Trước khi qua đời Brezhnev đã chỉ định Chernenko để kế vị ông, cũng giống như Nguyễn Phú Trọng đã chọn Võ Văn Thưởng. Tuy vậy ngay sau khi Brezhnev chết phe công an đã làm một cuộc đảo chính cung đình để loại Chernenko và đưa Andropov, trùm tổng cục tình báo KGB, lên làm tổng bí thư kiêm chủ tịch Liên Bang Xô Viết. Sau đó it lâu Andropov cũng chết và Chernenko, lúc đó đã rất yếu mệt, được đưa lên làm tổng bí thư bù nhìn để giảm bớt căng thẳng. Chernenko chết không đầy một năm sau đó và Gorbachev, đệ tử ruột của Andropov, chính thức lên thay thế.
Phe công an tình báo đã thắng chỉ để tiếp thu một Đảng Cộng Sản Liên Xô đã hết sức sống và một Liên Bang Xô Viết đầy rẫy bất mãn và mâu thuẫn. Phe công an tình báo thắng chỉ để nhận ra rằng mình không thể lãnh đạo Đảng và nhà nước Liên Xô. Cả hai phe đều thiếu hậu thuẫn cả trong nhân dân lẫn trong đảng. Phe tuyên giáo bị khinh và ghét vì trong nhiều năm chỉ biết nói lấy được, lặp đi lặp lại những luận điệu sai và chán ngấy. Phe công an bị thù ghét vì đã đàn áp hung bạo và gây ra quá nhiều nạn nhân.
Gorbachev không còn chọn lựa nào khác hơn là chấp nhận những nhượng bộ quan trọng về dân chủ và nhân quyền, để chế độ cộng sản Liên Xô sụp đổ trong hòa bình thay vì trong bạo loạn và máu lửa.
Nhìn vào chế độ cộng sản Việt Nam hiện nay người ta có thể thấy trong bốn nhân vật quyền lực nhất thì hai người, Nguyễn Phú Trọng và Võ Văn Thưởng, thuộc phe tuyên giáo trong khi hai người kia, Phạm Minh Chính và Tô Lâm, thuộc phe công an. Hình như một kịch bản Liên Xô, cũng tương tự như phần lớn các kịch bản tại các nước Đông Âu, đang được lặp lại tại Việt Nam. Tuy vậy sự so sánh chỉ tương đối. So với Liên Xô trong thập niên 1980 chế độ cộng sản Việt Nam đang bị đặt trước những thử thách khó khăn và nghiêm trọng hơn nhiều. Sự cáo chung là chắc chắn và có thể rất sớm. Vấn đề chỉ là thay đổi sẽ đến như thế nào.
2023 là năm quy hoạch nhân sự lãnh đạo đảng cho nhiệm kỳ sắp tới, nhất là chọn lựa một người thay thế ông Nguyễn Phú Trọng trong chức tổng bí thư. Ảnh minh họa Bộ Tứ + 1
Chuẩn bị cho một trang sử mới
Điều chắc chắn là mọi người Việt Nam không cần lo âu vì sự cáo chung của chế độ cộng sản.
Không một người Việt Nam nào, kể cả các đảng viên cộng sản, có lý do chính đáng nào để tiếc chế độ này. Trước Thế Chiến II chúng ta là nước phát triển nhất vùng Đông Nam Á, Sài Gòn là viên ngọc của Viễn Đông và Hà Nội là thủ đô văn hóa của Đông Dương. Nếu không có Hồ Chí Minh và Đảng Cộng Sản Việt Nam thì giờ này nếu không hơn được Hàn Quốc và Đài Loan chúng ta cũng gần bằng họ, nghĩa là ít nhất cũng phồn vinh gấp mười lần hiện nay. Cuộc nội chiến 30 năm và những tội ác như tàn sát những người yêu nước không cộng sản ngay sau Cách Mạng Tháng 8, Cải Cách Ruộng Đất, tập trung cải tạo, đánh tư sản, vượt biên bán chính thức sau ngày 30/04/1975, v.v. cùng với những thiệt hại kinh khủng về nhân mạng đã khiến đất nước tổn thương rất nặng về tiềm năng, trí tuệ và tinh thần dân tộc. Mộng ước của đa số người Việt hiện nay là được rời Việt Nam để làm công dân một nước khác. Nhắc lại những sự thực đau lòng này là để chúng ta rút ra những bài học cho tương lai chứ không phải để kích thích hận thù ; chúng ta đã có quá nhiều những vết thương cần được hàn gắn và những hận thù cần được xóa bỏ để vươn lên và xây dựng tương lai chung.
Chúng ta cũng tuyệt đối không phải lo ngại rằng sự cáo chung của chế độ cộng sản sẽ đưa tới một giai đoạn hỗn loạn. Đặc tính chung của các đảng cộng sản là khi chế độ cáo chung chúng bốc hơi ngay tức khắc và hoàn toàn không gây ra xáo trộn nào. Đảng Cộng Sản Liên Xô với hơn 400.000 cơ sở và gần 20 triệu đảng viên đã tan biến hẳn trong vài ngày. Các đảng cộng sản Đông Âu khác cũng thế. Lý do là vì trong những năm cuối chúng được duy trì một cách giả tạo trên nền tảng chủ nghĩa Mác Lênin, một chủ nghĩa đã bị nhận diện là vừa sai lầm vừa độc hại, điều mà ngay cả những người lãnh đạo dùng quyền lực để tiếp tục ép buộc các đảng viên phải tôn sùng nó cũng thừa biết. Cho nên ngay khi chế độ cộng sản chấm dứt và sự ép buộc không còn nữa thì đảng cũng tan ngay.
Điều mà chúng ta phải lo âu là một khoảng trống chính trị như trường hợp Liên Xô. Chế độ cộng sản đã sụp đổ mà không có một lực lượng dân chủ nào. Gorbachev đã nhường chỗ cho Yeltsin, một người có uy tín nhưng không có cả dự án chính trị lẫn tổ chức hậu thuẫn. Kết quả là một giai đoạn lộng hành của đám doanh nhân trục lợi. Sau đó Yeltsin đã đưa Putin lên thay mình để bắt đầu một giai đoạn độc tài kiểu mafia và Liên Bang Nga bỏ lỡ cơ hội dân chủ hóa.
Để thành công giai đoạn hậu cộng sản chúng ta cần, ít nhất, một dự án chính trị đúng đắn và khả thi và một đội ngũ gồm những con người gắn bó với nhau trong cố gắng thực hiện dự án đó. Dự án chính trị đó sẽ phải đủ quảng đại để động viên mọi người Việt Nam dù thuộc quá khứ chính trị hay khuynh hướng chính trị nào xóa bỏ mọi hận thù để cùng nhau xây dựng một tương lai Việt Nam chung dân chủ và đa nguyên, bảo đảm chỗ đứng, tiếng nói và cơ hội đồng đều cho mọi người. Đội ngũ đó phải là đội ngũ của những người lấy lẽ phải, nhân quyền và tham vọng xây dựng một nước Việt Nam dân chủ và phồn vinh làm lý tưởng của đời mình.
Cố gắng rất lớn và rất khó nhưng tin vui là chúng ta không bắt đầu từ số không.
Nguyễn Gia Kiểng
(16/02/2024)
Một truyền thống lâu đời tại Việt Nam là dọn dẹp nhà cửa kỹ lưỡng trước khi Tết đến, năm nay vào ngày 10/2 dương lịch, để tránh quét mất may mắn trong năm mới.
Bàn chủ tọa Hội nghị tổng kết công tác ngành Nội chính Đảng và hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh năm 2023, phương hướng, nhiệm vụ năm 2024 : (từ trái sáng phải) Phan Đình Trạc, Trương Thị Mai và Vũ Văn Dũng. Ảnh Nhân Dân
Đảng cộng sản Việt Nam cũng tin vào truyền thống này, khi vừa phế chức một ủy viên Bộ Chính trị, người thứ ba trong vòng 13 tháng. Đây là một phần của chiến dịch chống tham nhũng "đốt lò" đang diễn ra.
Như hệ thống "song quy" khét tiếng của Trung Quốc, các đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam trước hết phải chịu kỷ luật Đảng. Ủy ban Kiểm tra Trung ương, do Ủy viên Bộ Chính trị Trần Cẩm Tú đứng đầu, chịu trách nhiệm tiến hành điều tra các đảng viên cấp cao. Chỉ sau khi đảng đưa ra phán quyết, đảng viên vi phạm mới được giao cho chính quyền dân sự để truy tố.
Ủy ban Kiểm tra trung ương có thể đưa ra bốn mức hình phạt : khai trừ đảng, cách chức trong đảng, cảnh cáo và khiển trách.
Hai hình phạt cuối có thể được áp dụng cho cấp ủy đảng chứ không chỉ cho các cá nhân đảng viên. Kể từ tháng 1/2021, khoảng 1.400 tổ chức đảng đã bị kỷ luật.
Trước Tết năm ngoái, các Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phạm Bình Minh và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đều bị buộc từ chức. Hai người sau thuộc Bộ Chính trị gồm 18 thành viên ưu tú được bầu tại Đại hội Đảng lần thứ 13 vào tháng 1/2021.
Những cuộc thanh trừng cấp cao này đã làm rung chuyển thị trường tài chính và niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài. Ba người này được coi là những nhà quản lý và đàm thoại với cộng đồng doanh nghiệp có năng lực nhất. Đối với một đất nước có nền kinh tế phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài như Việt Nam, chiến dịch "đốt lò" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng làm dấy lên lo ngại về ổn định chính trị.
Trong khi chiến dịch chống tham nhũng vẫn tiếp tục, mục tiêu đã chuyển sang các quan chức cấp thấp hơn và đối tác kinh doanh của các chính trị gia (tất cả họ đều có đối tác kinh doanh). Tất nhiên, ví dụ điển hình nhất là đại án Trương Mỹ Lan và Vạn Thịnh Phát, vụ lừa đảo và tham ô trị giá 12,3 tỷ USD.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thực sự tin rằng tham nhũng trong Đảng là mối đe dọa hiện hữu. Kể từ Ban Chấp hành Trung ương khóa 13, hơn 60.000 đảng viên CVP đã bị kỷ luật ; 80 người trong số họ là cán bộ cấp trung ương. 10% trong số 180 ủy viên Trung ương Đảng ban đầu được bầu vào năm 2021 đã mất việc, ba trong số 18 ủy viên Bộ Chính trị cũng vậy.
Năng lượng được coi là một trong những điểm yếu về kinh tế của Chính phủ và là điều thực sự gây khó chịu cho các nhà đầu tư. Các nhà sản xuất yêu cầu nguồn điện ổn định, trong khi các nhà đầu tư vào ngành năng lượng cảm thấy khó chịu vì tình trạng tham nhũng của chính phủ, các quy định không rõ ràng và tốc độ thực thi chính sách chậm chạp. Do bị quản lý chặt chẽ nên ngành năng lượng dễ xảy ra tham nhũng.
Không đáng ngạc nhiên khi Ủy ban Kiểm tra trung ương đã tập trung đánh vào ngành này. Hơn 80% số người bị kỷ luật tại kỳ họp Ủy ban Kiểm tra trung ương lần thứ 25 vào tháng 1, bao gồm 15 cá nhân và chín cấp ủy, đều thuộc các doanh nghiệp Nhà nước hoặc các bộ ngành của Chính phủ có liên quan đến lĩnh vực năng lượng.
Ủy ban Kiểm tra trung ương đã kết luận rằng Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam nên quyết định số phận của bốn đảng viên cấp cao, dù khuyến nghị rằng họ nên có "hình phạt thích đáng".
Bốn người này gồm Ủy viên Bộ Chính trị Trần Tuấn Anh , Trưởng ban Kinh tế Trung ương, người đứng đầu Đảng về các vấn đề kinh tế. Từ năm 2016-2021, ông giữ chức Bộ trưởng Bộ Công thương, nơi ông giám sát hoạt động của ngành năng lượng.
Cựu Bộ trưởng Công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh (giữa) tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội, ngày 15 /5/2016 - Reuters
Ngày 31/1, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp đột xuất và ông Anh nộp đơn từ chức. Dường như ông đã được cho một lối thoát để giữ thể diện vì cha ông, Trần Đức Lương, từng giữ chức Chủ tịch nước Việt Nam từ năm 1997-2006.
Dưới quyền ông Anh còn có hàng loạt quan chức khác có dính líu đến ngành năng lượng.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng khiển trách ông Mai Tiến Dũng, nguyên Ủy viên Trung ương đảng, Chánh văn phòng Chính phủ (cơ quan phối hợp liên bộ), và Trịnh Đình Dũng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021, người phụ trách ngành năng lượng.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng cũng khai trừ hai người khác vừa bị bắt vì tham nhũng là Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công thương, và Hoàng Quốc Vượng, nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương kiêm Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.
Ông Hải bị bắt ngày 21/12/2023 vì nhận hối lộ của Công ty Xuyên Việt Oil, một công ty đã "hạ bệ" nhiều quan chức. Công ty này là một trong 40 công ty có giấy phép nhập khẩu dầu, nhưng là một trong hai công ty thống trị nhập khẩu ở miền Nam, kiểm soát khoảng 40% thị trường phía Nam.
Sự quản lý yếu kém của công ty góp phần lớn vào tình trạng khan hiếm xăng dầu xảy ra tại Thành phố Hồ Chí Minh trong quý ba năm 2022, khi mức nhập khẩu xăng dầu giảm 40% và mức nhập khẩu dầu diesel giảm 35%. Công ty đã vỡ nợ 62 triệu USD tiền thuế và nợ ngân hàng khoảng 5,5 nghìn tỷ đồng (225 triệu USD).
Họ đã tìm cách hối lộ để thoát khỏi các trách nhiệm pháp lý và tài chính.
Đây chắc chắn là một vụ bê bối lớn, làm xấu mặt chính phủ, làm "mồi ngon" cho giới truyền thông và khiến các nhà đầu tư lo lắng. Năm ngoái là năm nóng kỷ lục và đợt nắng nóng sớm đã dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng đáng kể. Quy hoạch điện VIII (PDP8) vốn bị đình trệ từ lâu của đất nước, kéo dài đến năm 2035, không đạt được kỳ vọng đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, và các hướng dẫn thực hiện vẫn chưa được phê duyệt.
Các hình phạt cũng đã được áp dụng đối với các cán bộ cấp tỉnh.
Trần Đức Quận, Bí thư tỉnh ủy Lâm Đồng kiêm Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, bị bắt ngày 24/1 vì vi phạm công tác quản lý liên quan đến bất động sản. Ủy ban Kiểm tra trung ương đã kỷ luật bốn quan chức cấp tỉnh khác trong tháng đó.
Nhưng trường hợp của Nguyễn Nhân Chiến, nguyên Bí thư tỉnh ủy Bắc Ninh, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, mới thực sự đáng nói.
Ông Chiến có ít nhất 23 người họ hàng ở các vị trí lãnh đạo trong hầu hết các ban ngành, tổ chức trong tỉnh, từ dân sự, phúc lợi xã hội đến giáo dục. Bắc Ninh không còn là một tỉnh mà giống như một lãnh địa của dòng họ hơn.
Điều này không được phép xảy ra. Năm 2018, Đảng cộng sản Việt Nam đã thông qua các quy định đảm bảo rằng các cán bộ sẽ làm việc ở nhiều tỉnh khác nhau để ngăn chặn các thái ấp này. Trong khi số lượng cán bộ cấp cao đã làm việc ở chỉ một tỉnh đã giảm, trên trung bình có khoảng 20 trong số 63 người được nhận vào theo hệ thống cũ.
Trường hợp của ông Chiến là lý do cần đẩy nhanh việc áp dụng toàn diện các quy định năm 2018.
Trước Đại hội Đảng lần thứ 14, dự kiến diễn ra vào tháng 1/2026, chúng ta sẽ thấy nhiều nỗ lực chống tham nhũng tập trung vào lãnh đạo cấp tỉnh, những người chiếm khoảng 1/3 Ban Chấp hành Trung ương. Với quyền lực khá phi tập trung của Việt Nam, các tỉnh – tức các nơi thật sự nhận phần lớn nguồn đầu tư nước ngoài – là nơi tham nhũng.
Nhưng việc ông Trần Tuấn Anh là người thứ ba bị buộc phải từ chức trong vòng 13 tháng cũng đặt ra những câu hỏi về nền chính trị cấp trung ương và các ủy viên Bộ Chính trị trước Đại hội thứ 14.
Ban Chấp hành Trung ương đang bế tắc trong việc thay thế ông Minh và Phúc. Hiện nay, với ba chỗ trống, Ban Chấp hành Trung ương có thể bị buộc phải hành động, nhất là trước những tin đồn về sức khỏe của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Trong khi các nhà lãnh đạo Việt Nam có thể cố gắng tận hưởng không khí Tết, do cuộc "dọn nhà" càn quét của ông Trọng, không ai có thể quá thoải mái. Một số người đã thấy vận may – và những nguồn lợi bất chính của mình – bị quét đi.
Zachary Abuza
Nguồn : RFA, 12/02/2024
Zachary Abuza là giáo sư tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ ở Washington và là trợ giảng tại Đại học Georgetown. Các quan điểm thể hiện trong bài viết này là của riêng tác giả và không phản ánh quan điểm của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Trường Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, Đại học Georgetown hay RFA.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ngày 7/2 một lần nữa đã xuất hiện trở lại, và có cuộc gặp gỡ với các lãnh đạo Việt Nam nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Ngày 7/2, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có cuộc gặp gỡ với các lãnh đạo Việt Nam nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Ngoài việc chúc Tết, một nội dung trọng tâm được Tổng Trọng nhấn mạnh và lưu tâm, đó là "tiếp tục chuẩn bị tích cực cho Đại hội Đảng bộ các cấp và Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng ; đổi mới, làm tốt hơn nữa công tác quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIV, nhiệm kỳ 2026-2031".
Điều vừa kể cho thấy, các phe cánh trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam, vì mải mê đấu đá tranh giành quyền lực, đã quên cả ăn Tết. Điều đó trái với tập tục truyền thống của người Việt, "Trời đánh còn tránh miếng ăn".
Chuyện xe biển xanh gắn còi hụ của Chủ tịch Hội Phụ nữ Hà Tĩnh, được xem là một âm mưu chính trị tấn công vào phe Nghệ Tĩnh, một phe đang thắng thế trong cuộc đua nhân sự để thay thế cho chức vụ Tổng bí thư của ông Nguyễn Phú Trọng.
Báo Tiền Phong ngày 4/2 đưa tin, "Thanh tra Chính phủ bắt đầu thanh tra tại Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư và Uỷ ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh". Bản tin cho biết, Thanh tra Chính phủ đã công bố quyết định thanh tra trách nhiệm về thực hiện công vụ tại các cơ quan kể trên.
Theo đó, thời hạn thanh tra là 45 ngày làm việc tại đơn vị, kể từ ngày công bố quyết định thanh tra, trừ những ngày nghỉ theo quy định. Đồng thời, khi cần thiết, có thể thanh tra những nội dung liên quan trước hoặc sau thời kỳ thanh tra.
Giới thạo tin đánh giá, việc thanh tra đối với ba đơn vị kể trên, đều là những cơ sở hậu thuẫn cho phe Nghệ Tĩnh và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, trong suốt một thời gian dài. Điều đó cho thấy, Thủ tướng Phạm Minh Chính và phe cánh đang có kế hoạch chặn đường đối với ứng viên Vương Đình Huệ.
Theo nhà báo Kiem Mai Ba, một người quan tâm và thường xuyên đưa ra các bình luận về chính sự Việt Nam, trong status, "ĐÓN XUÂN NÀY TIẾC XUÂN XƯA", đã bình luận rằng :
"Ngày 4/2/2024 là ngày của Chúa, nhưng Thanh tra Chính phủ vẫn công bố Quyết định bắt đầu thanh tra tại : Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và đầu tư và UBND tỉnh Bắc Ninh.
Ngày 4/2 nhằm ngày 25 tháng Chạp, là thời khắc mà hai bộ và địa phương Quan họ đang rộn ràng đón xuân Giáp Thìn, được nghỉ 7 ngày tính từ 8/2 (29 Tết). Chỉ còn 4 ngày làm việc ngắn ngủi, mà Thanh tra Chính phủ vẫn mẫn cán vào cuộc. Thiệt là, buồn nào hơn đêm nay, khi ngoài kia bão tố đầy trời !"
Việc Tổng Trọng đã bước sang tuổi 80, tuổi cao, sức yếu, phải nghỉ là điều chắc chắn. Nhất là tại phiên bế mạc của Hội nghị Trung ương 8, khóa 13, Tổng Trọng đã tuyên bố "rửa tay, gác kiếm", để chuyển giao quyền lực người đứng đầu Đảng cho nhân vật kế nhiệm.
Một câu hỏi đặt ra là, "Ai sẽ thay thế cho ông Nguyễn Phú Trọng, để trở thành Tổng bí thư tại Đại hội Đảng khóa 14 tới đây ?"
Theo giới phân tích, cuộc đua vào chiếc ghế Tổng bí thư hiện nay là bộ "tam mã" : Phạm Minh Chính – Vương Đình Huệ – Võ Văn Thưởng. Nhưng cũng xin đừng quên một con ngựa bất kham có tên là Tô Lâm.
Trong số 3 người vừa kể, theo đánh giá, ông Võ Văn Thưởng, được cho là có hội đủ nhiều yếu tố. Song ông Thưởng còn ít tuổi, kinh nghiệm cũng như uy tín chưa đủ "chín". Còn Phạm Minh Chính hay Vương Đình Huệ, về năng lực chuyên môn và kinh nghiệm có thể tạm chấp nhận. Nhưng nhược điểm của 2 ông này đều là uy tín chưa thực sự cao, và có điểm yếu trầm trọng, đó là vấn đề đạo đức, đều có quan hệ tình ái "ngoài luồng".
Giới phân tích đánh giá, Tô Lâm là nhân vật duy nhất có quyền uy tuyệt đối trong Đảng, nếu so với các lãnh đạo chủ chốt của Đảng hiện nay.
Trong bài bình luận "Điều gì sẽ đến sau những xáo trộn trong hàng ngũ lãnh đạo Đảng", của nhà phân tích chính trị Việt Nam Zachary Abuza, bàn về nhân sự kế nhiệm ghế Tổng bí thư. Đối với ứng viên Phạm Minh Chính, ông Zachary Abuza cho rằng, "là người được hy vọng, ông Chính sẽ là trường hợp "đặc biệt" duy nhất ở lại Đại hội 14 tới đây".
Nói về các lời đồn về mối quan hệ của ông Chính với bà Nhàn AIC, người đang bỏ trốn và bị kết án vắng mặt 30 năm tù, tác giả Zachari nhận xét, "những lời đồn này cũng có thể là do những đối thủ của ông Chính đưa ra". Ông Zachary Abuza đánh giá : "Trong khi, khả năng ông Chính bị đẩy ra [khỏi cuộc chạy đua] có thể xảy ra, ông cũng rất có thể sẽ vẫn phục vụ hết nhiệm kỳ của mình".
Trong khi đó, ông Tô Lâm với mục tiêu hạ uy tín của ông Chính trong cuộc đua vào ghế Tổng bí thư, đã liên tiếp xử lý các vụ án có các quan chức liên quan đến Công ty cổ phần Tiến bộ (AIC) của bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn. Bởi bà Nhàn là nhân vật được cho có mối quan hệ trên mức tình cảm với Thủ tướng Chính.
Tô Lâm là nhân vật duy nhất có quyền uy tuyệt đối trong Đảng, nếu so với các lãnh đạo chủ chốt của Đảng hiện nay. Ảnh minh họa Tô Lâm và Phạm Minh Chính
Trong khi đó, ông Trọng không che giấu thái độ ủng hộ đối với Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ. Do đó, ông Huệ rất có thể sẽ là nhân vật kế nhiệm cho chiếc ghế Tổng bí thư tại Đại hội 14.
Kể cả việc, tại phiên khai mạc kỳ họp bất thường của Quốc hội Việt Nam khóa 15, vào ngày 15/1, ông Nguyễn Phú Trọng bất ngờ xuất hiện, được cho là theo đề nghị của ông Vương Đình Huệ. Điều đó khẳng định, sự ủng hộ mạnh mẽ của Tổng Trọng đối với Huệ Vương, là điều bất di bất dịch, không hề thay đổi.
Trà My
Nguồn : Thoibao.de, 10/02/2024
Điều 4 của Hiến pháp Việt Nam 2013 khẳng định vai trò lãnh đạo tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam (Đảng cộng sản Việt Nam) lên Nhà nước và xã hội. Đại hội lần thứ VI của Đảng cũng tái khẳng định quan điểm của ông Hồ Chí Minh về tôn chỉ, lý tưởng của Đảng rằng : "Đảng không có mục đích nào khác ngoài đấu tranh vì hạnh phúc của nhân dân" ; "Đảng phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng". Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại lễ bế mạc Hội nghị Trung ương 6 khóa XII rằng : "Ta làm hợp lòng dân thì dân tin và chế độ ta còn, Đảng ta còn. Ngược lại, nếu làm cái gì trái lòng dân, để mất niềm tin là mất tất cả".
Một người phụ nữ trước bảng quảng cáo cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng cộng sản Việt Nam dọc một đường phố ở Hà Nội vào ngày 31/1/2021. AFP
Thực tế Đảng cộng sản Việt Nam có đem lại hạnh phúc cho dân, có làm hợp lòng dân như những gì họ nói hay không ? Trung tá Đinh Đức Long, người tuyên bố từ bỏ Đảng cộng sản vào năm 2014, sau 31 năm là đảng viên, nói với RFA quan điểm của ông :
"Từ khi thành lập Đảng thì lúc nào họ chả nói mục đích xuyên suốt là đem lại hạnh phúc cho nhân dân. Khẩu hiệu của họ là ‘dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh’. Nhưng khác ở chỗ là họ làm thế nào thôi. Có cái họ đạt được, có cái chưa.
Cái đạt được mà ai cũng thấy là thống nhất được đất nước ; từ một nước đói ăn, giờ xuất khẩu gạo nhất nhì thế giới ; về đối ngoại, Việt Nam đã có quan hệ đối ngoại chiến lược toàn diện với hầu hết các nước lớn trên thế giới. Về kinh tế, quan hệ thương mại với Mỹ đứng đầu các nước ASEAN, đứng thứ tám trên thế giới.
Cái chưa đạt được là chưa hội nhập hoàn toàn với thế giới về các điều luật, các công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia, đã ký kết. Tôi nói về pháp luật, họ nói ‘mọi người bình đẳng trước pháp luật’, nhưng thực tế không như thế. Cán bộ đảng viên vẫn được xử nhẹ hơn. Thậm chí nộp tiền thì án lại giảm. Tức là hàng rào pháp luật thì họ có nhưng khi thực hiện lại theo chỉ đạo của đảng. Đặt đảng lên trên pháp luật. Không có tư pháp độc lập. Tòa xử không theo luật mà chỉ theo chỉ đạo của Đảng, như ông Trọng nói, cương lĩnh của Đảng đứng trên Hiến pháp thì đó là nguyên nhân của mọi nguyên nhân thôi".
Trong buổi nói chuyện cử tri hai quận Tây Hồ và Hoàn Kiếm hôm 28/9/2013, ông Nguyễn Phú Trọng tuyên bố : "Hiến pháp là văn kiện chính trị pháp lý quan trọng vào bậc nhất, sau Cương lĩnh của Đảng".
Đảng cộng sản Việt Nam thành lập vào ngày 3/2/1930, sau đó đổi tên thành Đảng cộng sản Đông Dương. Ngày 11/11/1945, Đảng cộng sản Đông Dương tuyên bố tự giải tán và tổ chức ra Hội nghiên cứu Chủ nghĩa Mác ở Đông Dương. Việc giải tán này thực chất được nói là đảng rút vào hoạt động bí mật.
Năm 1951, Đảng cộng sản Đông Dương quyết định ra hoạt động công khai và đổi tên thành Đảng Lao động Việt Nam. Ngày 3/3/1951, tại Hội nghị thống nhất Việt Minh - Liên Việt, Đảng Lao động Việt Nam chính thức ra mắt quốc dân. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của đảng diễn ra từ ngày 14 đến 20/12/1976, Đảng Lao động Việt Nam được đổi tên lại thành Đảng cộng sản Việt Nam.
Nhà báo Nguyễn Khắc Toàn nhận định về Đảng cộng sản Việt Nam :
"Khi ông Mikhail Gorbachov - Cựu Tổng bí thư Đảng cộng sản Liên Xô - lên cầm quyền, trong giai đoạn cuối mà Đảng cộng sản Liên Xô tan rã, bị chấm dứt hoạt động, ông có nói một câu rất đanh thép : ‘Tôi đã bỏ một nửa cuộc đời cho lý tưởng cộng sản. Ngày hôm nay tôi phải đau buồn mà nói rằng : Đảng cộng sản chỉ biết tuyên truyền và dối trá’. Như thế là đủ hiểu !".
Theo ông Nguyễn Khắc Toàn, con đường mà trước đây Đảng đi theo mô hình của Liên Xô xã hội chủ nghĩa thì cũng bế tắc, đưa đến những thất bại, nhưng nhờ có tư duy thay đổi từ Đại hội VI đến nay theo mô hình của Trung Quốc thì đất nước cũng thu được một chút thành tựu. Ông Toàn nói tiếp :
"Nhưng thành tựu như thế thì Đảng không nên thỏa mãn, bởi so với những nước như Hàn quốc, Đài Loan, Nhật Bản… là những nước cũng bị chiến tranh tàn phá nhưng chỉ trong 25, 30 năm họ đã trở thành hiện tượng kỳ diệu về kinh tế. Việt Nam với hơn 40 năm, tức gần gấp đôi thời gian phục hồi kinh tế của Hàn quốc, Đài Loan, Nhật Bản… mà bình quân đầu người chỉ có 4.000 đô la thì Đảng cộng sản Việt Nam vẫn để lãng phí nguồn lực của đất nước ; lãng phí thời gian và công sức của nhân dân.
Phải có đổi mới. Muốn đổi mới mạnh để mang lại hạnh phúc cho nhân dân ; để đưa đất nước thật sự cất cánh, thì chỉ có một con đường là cải cách thể chế chính trị để thu hút người tài. Nhất là trong giới trí thức. Phải chọn những người tài trong giới trí thức ngoài xã hội. Họ có thể không phải là đảng viên nhưng họ có tài năng, trí tuệ đứng trong hàng ngũ lãnh đạo của nhà cầm quyền, đưa đất nước đi lên".
Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam năm 2011 nêu rõ, phải tiếp thu tinh hoa trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật khách quan, xu thế thời đại và thực tiễn của đất nước để đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối cách mạng đúng đắn, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân. Mục đích của Đảng luôn được tuyên truyền là xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân chủ, giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh, không còn người bóc lột người, thực hiện thành công chủ nghĩa xã hội và cuối cùng là chủ nghĩa cộng sản.
Hai năm sau, năm 2013, khi phát biểu về dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, ông Nguyễn Phú Trọng có nói rằng : "Đổi mới chỉ là một giai đoạn, còn xây dựng chủ nghĩa xã hội còn lâu dài lắm. Đến hết thế kỷ này không biết đã có chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay chưa. Cho nên nếu có sửa thì phải nói là ‘đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới đưa đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội sẽ chuẩn hơn".
Cho đến nay, chỉ còn bốn quốc gia theo Xã hội chủ nghĩa dựa trên nền chủ nghĩa Marx-Lenin là : Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Cộng hòa Cuba, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nói về sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam mấy chục năm qua, luật sư Nguyễn Văn Đài nhận xét :
"Người cộng sản thì họ nói rất là hay, nhưng khi chúng ta nhìn vào thực tế thì chúng ta thấy, trong 94 năm qua, Đảng cộng sản Việt Nam đã tìm mọi cách dành quyền lãnh đạo, và họ đã sử dụng tất cả những biện pháp cứng rắn như đàn áp, bắt giữ những người có tiếng nói đối lập, không cho các tổ chức đối lập hoạt động.
Đặc biệt là trong hơn ba thập kỷ qua, kể từ khi đổi mới đất nước, khi nền kinh tế phát triển, họ đã tạo ra một hệ thống tham nhũng trên toàn quốc. Ngay cả những người lãnh đạo cao nhất của Đảng cộng sản Việt Nam từ thời ông Lê Khả Phiêu đến thời ông Nguyễn Phú Trọng đều nhiều lần thừa nhận tham nhũng đã trở thành quốc nạn, trở thành giặc nội xâm của đất nước.
Với tất cả những gì Đảng cộng sản Việt Nam đã và đang làm cho đất nước, họ không thể nào tự cải cách chính bản thân họ. Bởi họ thiếu đi động lực từ các đảng đối lập, từ báo chí tự do, từ các tổ chức xã hội dân sự. Cho nên, giải pháp tốt nhất là người dân Việt Nam phải được cầm trong tay lá phiếu để quyết định lựa chọn người lãnh đạo đất nước, cũng như lựa chọn đảng cầm quyền thì đất nước mới khá được".
Nhiều trí thức Việt Nam cho rằng, Việt Nam muốn giàu có, thịnh vượng thì phải dũng cảm từ bỏ chủ nghĩa Mác - Lênin, từ bỏ con đường xã hội chủ nghĩa, từ bỏ sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam.
Diễm Thi
Nguồn : RFA, 05/02/2024
"Mừng Đảng, mừng Xuân…" mà chẳng thấy mừng Dân tộc ? Ngày Tết, không đoái hoài đến lương dân, nên chưa mường tượng ra ‘đẳng cấp’ này được/bị Đảng xếp loại mấy ? ‘Hỡi ai cực khổ bần hàn’ đã từng tin rằng, ‘đấu tranh này là trận cuối cùng…’ giờ này chắc đang vỡ mộng. Tuy nhiên, người dân nào thì chính quyền ấy, cho nên ‘cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa’ (Nguyễn Du)
Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương cố Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng. Ảnh : Văn Điệp/TTXVN
Bài viết nhân ngày Đảng cộng sản Việt Nam ra đời do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đứng tên dài 14.400 chữ (1). Sau tuần lễ ẩn ẩn – hiện hiện trên chốn công đường và những lần vào – ra bệnh viện như hiện thời, với ‘long thể’ ấy mà Tổng bí thư vẫn duyệt nổi và cho posting lên một bài viết ‘tuôn trào’ như thế thì quả thực ‘Đảng ta vĩ đại thật !’
Chưa cần treo giải thưởng, lập tức đã có hàng tá bài phụ họa từ các báo ‘lề phải’ và các trang mạng ‘chân rết’ từ trung ương lẫn các địa phương khắp trong cả nước tới tấp tụng ca đến chóng mặt ‘bài bỉnh bút’ thượng dẫn theo kiểu khen ‘bộ quần áo mới của Hoàng đế’ (Truyện từ đại văn hào Hans Christian Andersen) (2). Chính cái tâm lý bầy đàn và sợ hãi những điều khác biệt đã khiến không ít ‘thần dân’ chúng ta ngộ nhận những điều trái với các vận động khách quan của lịch sử.
Các trang báo và trang mạng tung hô ‘Đảng ta vĩ đại thật’, lâu dần đã trở thành một diễn ngôn về sự ngụy biện lớn nhất trong truyền thông xưa nay ở Việt Nam. Sự ngụy biện ấy có thể giải thích bằng khái niệm ‘pluralistic ignorance’ (sự vô minh của các nhóm người khác nhau). Đấy chính là một tình huống ‘không ai tin ai, nhưng mọi người đều hiểu rằng tất cả ai ai cũng buộc phải giả vờ tin’. Hay nói cách khác, tất cả mọi người đều hiểu lơ mơ về việc Đảng ta có thật sự vĩ đại hay không, nhưng trên thực tế, ngày càng nhiều công dân xứ Đông Lào, kể cả một số đảng viên ‘bốn tốt’, không phải là không nhận thức ra điều ngược lại (3).
Giống hệt như những thần dân và các quan lại triều đình từ câu chuyện về ‘bộ quần áo mới của hoàng đế’, các thành viên của ‘vòng trong kề cận Đảng’ không sẵn lòng bộc lộ sự thiếu hiểu biết của mình bằng cách nhận chân thực tế nghiệt ngã trong cuộc mưu sinh của người dân và doanh nghiệp trong cơn khốn khó hiện nay. Tất cả đều ngậm miệng (ăn tiền) và kìm nén mọi sự hoài nghi cũng như sự hiểu biết trên thực tế, thậm chí còn giả vờ thông thái tỏ ra tin tưởng vào các điều bịa đặt, mặc dầu trong thâm tâm dần dà họ hiểu được sự vô nghĩa và giả dối của những ‘bản thánh ca phi sự thật’ ấy.
‘Đảng ta vĩ đại thật’ bởi các chiêu tung hô kiểu này : Chưa đầy một tuổi, Đảng lãnh đạo cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh (1930 – 1931). Tiếp đó là thử thách, vươn mình qua các thời kỳ 1936 – 1939 và 1939 – 1945. Để rồi, 15 tuổi, với gần 5.000 đảng viên, lãnh đạo toàn dân tộc tiến hành thắng lợi cuộc Cách mạng tháng Tám’, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/9/1945), đưa Việt Nam đứng vào hàng ngũ các dân tộc tiên phong trên thế giới đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực dân, vì hòa bình, độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội (4).
Nhưng thực tế lịch sử thì sao ? Cái gọi là ‘cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh’ mà có lúc Đảng đã muốn ví nó với ‘Công xã Paris’ thực chất là câu chuyện về ‘Cao Biền dậy non’, do tuân theo lệnh của Quốc tế Cộng sản, ‘xúi dục công nông’ nổi lên trong điều kiện khách quan và nguồn lực chưa chín muồi, để cuối cùng bị thảm bại. Còn tính chính danh của các cuộc kháng chiến ‘long trời lở đất’ cũng bị thách thức trước nhiều dữ liệu mới. Những bất đồng giữa Hồ Chí Minh với các ‘đồng chí’ hoạt động trong nước, giai đoạn trước 1945 : Cụ Hồ vẫn hy vọng vào các biện pháp ngoại giao, kể cả một số thỏa hiệp với Pháp. Nhưng ở miền Nam các đồng chí của Cụ đã chủ động nổ súng trước… Rồi ngay cả cuộc đồng khởi ở Bến Tre năm 1960 trong bối cảnh Liên hợp quốc đã có Tuyên bố về trao trả độc lập cho các nước và các dân tộc thuộc địa cũng là một vấn đề bảo lưu của lịch sử (5).
Hình chụp hôm 4/12/1953 ở Hà Nội : Chủ tịch Bắc Việt Nam Hồ Chí Minh phát biểu tại Đại hội Đảng Lao động Việt Nam. AFP
Hẳn nhiên, sẽ không công bằng nếu như đổ dồn tất cả lên đôi vai một ông già – tuy có ‘bệnh’ tham quyền cố vị, giống như mọi nhà độc tài trên thế giới nhưng đang bước sang tuổi 80 – những trọng trách lịch sử của Đảng cộng sản Việt Nam suốt 94 năm qua. Những khuôn mặt điển hình của xã hội dân sự trong nước bị Đảng coi như kẻ thù ‘không đội trời chung’ như Nguyên Ngọc, tác giả của ‘Đất nước đứng lên’, Nguyễn Quang A, Viện trưởng IDS (đã buộc phải tuyên bố tự giải tán), Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện PLD (hiện đang thụ án sau khi bị xử kín)… Tất cả những thành viên của các think-tank này qua các cuộc thảo luận trước đây, họ đều đau đáu một câu hỏi, ‘Đảng ta’ mắc sai lầm từ bao giờ ?
Trong bài viết ngắn trên Facebook của mình, nhà báo Huy Đức (Trương Huy San) kể lại : ‘Một lần, cựu Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình hỏi ‘Chúng ta bắt đầu sai từ bao giờ ?’ Nhà văn Nguyên Ngọc trả lời : ‘Thưa chị, chúng ta bắt đầu sai từ Đại hội Tua’ [Đại hội lần thứ 18 của Đảng Xã hội Pháp tổ chức tại thành phố Tours, năm 1920]. Cách hỏi của bà Bình cho thấy bà đã nhận thức ra Đảng cộng sản Việt Nam và những người ủng hộ đường lối của Đảng biết là có sai lầm, nhưng không chắc sai từ thời điểm nào. Cách trả lời của nhà văn Nguyên Ngọc cho thấy, ông cũng biết sai như bà Bình, nhưng chính xác hơn khi nhấn mạnh sai từ lúc Hồ Chí Minh đưa tay gia nhập Đệ tam Quốc tế Cộng sản tại Đại hội Tours, nói rõ hơn là sai từ khi Hồ Chí Minh trở thành người theo chủ nghĩa chuyên chế của Lenin. Đường lối ấy, ‘sắt máu’ hơn các chính sách của các đảng Dân chủ xã hội sau này (6).
Từ sai lầm gốc nói trên, Đảng đã đẻ ra những lãnh tụ nông dân, tả khuynh, chịu ảnh hưởng của đường lối chuyên chế và các biện pháp cưỡng bách khác. Họ chủ trương lấy việc ‘cướp chính quyền’ làm cứu cánh, còn tất cả chỉ là phương tiện, kể cả hàng triệu sinh mạng của quân và dân trong các cuộc nội chiến Bắc – Nam. Do nghề nghiệp, nhà báo Lê Phú Khải có nhiều cơ hội chứng kiến quyền uy của giới lãnh đạo này. Ông Khải kể ‘Lê Duẩn mắng mỏ những đồng chí của mình như mắng gia nhân đầy tớ trong nhà’. Và những nhà lãnh đạo sau Lê Duẩn thì lại cùng ‘cá mè một lứa’. Phan Văn Khải khích bác Trần Đức Lương (bố đẻ Trần Tuấn Anh vừa bị Đảng loại), hãy trả lại những quả đồi cướp được của dân để xây biệt phủ, thì Trần Đức Lương mắng át Phan Văn Khải ‘mày về bảo thằng con mày đừng giết người nữa, rồi hẵng bảo tao trả lại mấy quả đồi’. Lê Phú Khải nhận xét, họ mắng chửi nhau còn hơn hàng tôm, hàng cá nhưng lại khuyên nhau ‘vì sự ổn định đất nước’, ‘vì sự nghiệp lớn, hãy gác lại mọi chuyện’, rồi hỷ hả với nhau, đâu lại vào đó ! (7)
Cũng do đường lối độc tài và chuyên chế mang từ Liên Xô và Trung Quốc về, cho đến nay, cách nhìn của Đảng cộng sản Việt Nam đối với một số vấn đề quốc tế lẫn quốc nội hầu như vẫn bế tắc. Đảng cũng không chịu nhận bất cứ trách nhiệm lịch sử nào trước những vấn nạn hiện nay của đất nước, ít nhất là về mặt đạo lý dân tộc. Đảng kêu gọi kiều bào cùng chung tay xây dựng Tổ quốc. Đảng trân trọng lượng kiều hồi hàng năm đổ về nước ngày càng tăng, nhưng như Tiến sĩ Nguyễn Hữu Liêm từng phân tích : ‘Nghị quyết 36 không đề cập gì đến những sai lầm lớn lao và tàn độc của Đảng cộng sản sau năm 1975 đối với quân dân chính miền Nam, nhất là đối với người dân Sài Gòn. Từ học tập cải tạo dã man, đến đánh tư sản, đánh Hoa kiều, từ chế độ lý lịch hà khắc đến chính sách lùa dân thành thị lên các vùng kinh tế mới rừng thiêng nước độc, xua đuổi và cướp nhà cửa, tài sản, khiến hàng trăm ngàn dân phải vượt biển, vượt biên đường bộ, để rồi bị cưỡng hiếp bởi hải tặc, chết khát, chết đói, chết vì mìn bên Campuchia’ (8).
Trở lại bức tranh kinh tế – xã hội trước Tết, theo phóng sự do Đài RFA dẫn lại nhận xét của Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ, từ Na Uy, để giải quyết những bài toán lớn của quốc gia thì đòi hỏi người cầm quyền không phải chỉ có giấc mơ lớn, mà người cầm quyền cần phải có năng lực. Năng lực ở đây phải là tạo ra môi trường và cơ chế để hỗ trợ các doanh nghiệp thăng hoa và người dân thăng tiến trong cuộc sống. Nhưng thực tế ở Việt Nam hiện đang cho thấy điều ngược lại. Người dân bị áp bức, đất đai bị tước đoạt, tiếng nói bị bóp nghẹt, giáo dục bị nhồi sọ, thông tin bị kiểm duyệt, doanh nghiệp thì bị nhũng nhiễu, thuế cao, giấy tờ phức tạp, luật pháp nhập nhằng, tham nhũng tràn lan. Điều này chỉ là một vài trong vô số những điều hiện đang kềm hãm sự phát triển của dân tộc. Nhà cầm quyền hiện đang cố tình áp đặt, nhằm bám giữ chiếc ghế quyền lực cho chính mình, đánh đổi lại là cả một xã hội bị kềm nén, ngột ngạt, mất niềm tin, và một quốc gia phát triển không có định hướng và chiến lược (9). Câu hỏi được đặt ra trước hiện trạng này là, Đảng cộng sản Việt Nam còn muốn bắt giữ dân tộc này làm con tin cho những tham vọng quyền lực của Đảng đến bao giờ ?
Trần Hiếu Chân
Nguồn : RFA, 05/02/2024
Trần Hiếu Chân là một blogger, đồng thời cũng là nhà báo độc lập tích cực tham gia vào mạng lưới xã hội đấu tranh vì tự do báo chí, dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam. Blogger này cũng là một trong những nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế và đường lối ngoại giao của Việt Nam và các nước ASEAN.
Tham khảo :
(4) https://vietnamnet.vn/dang-ta-la-dao-duc-la-van-minh-dang-ta-that-la-vi-dai-2246673.html
(5) https://www.youtube.com/watch?v=hVqCZQCm5YU (Ủy viên Bộ Chính trị Trần Tuấn Anh thôi chức giữa lúc Đảng cộng sản Việt Nam đánh dấu 94 năm thành lập, VOA tiếng Việt)
(7) https://phanba.files.wordpress.com/2017/01/hoikylephukhai.pdf
Đảng cộng sản Việt Nam đang làm nhiều chuyện để kỷ niệm 94 năm ngày thành lập tổ chức chính trị này (3/2/1930 – 3/2/2024). Theo thông lệ, toàn Đảng Đảng cộng sản Việt Nam đồng thanh tụng ca truyền thống, công lao và sự ưu việt của họ.
Những người lính quân đội đứng gác trước một tấm biển ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia tại Hà Nội nơi diễn ra Đại hội Đảng Đảng cộng sản Việt Nam 13 hôm 26/1/2021 - AFP
Một trong những bài tụng ca kiểu này vừa được giới thiệu trên báo điện tử VietnamNet do bà Vũ Thị Kim Yến – Thạc sĩ đang làm việc tại Phòng Sưu tầm, Kiểm kê, Tư liệu thuộc Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch - viết.
Bà Yến khẳng định : "Sức mạnh vô địch của Đảng là ở tinh thần kỷ luật tự giác" (1). Tuy nhiên đó không phải là ý tưởng của bà Yến. Đó là "Bác" dạy. Lời "Bác" dạy được bà Yến trích nguyên văn : "Sức mạnh vô địch của Đảng là ở tinh thần kỷ luật tự giác, ý thức tổ chức nghiêm chỉnh của cán bộ và đảng viên" và ngoài điều đó, bà Yến còn trích dẫn nhiều lời dạy dạy khác của "Bác". Chẳng hạn, "trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo" là "vi trùng rất độc" !
Cứ nhìn vào thực tế hoạt động của Đảng Đảng cộng sản Việt Nam trong vài thập niên gần đây, tự nhiên sẽ thấy, dù không ngừng "học tập và làm theo" đủ thứ như "tư tưởng, đạo đức, tác phong" của "Bác" nhưng Đảng của bà Yến vẫn bị nhiễm độc toàn thân và kết quả phiên họp bất thường do Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 vừa tổ chức hôm 31/1/2024 chính là ví dụ mới nhất về tình trạng vô phương cứu vãn. Cứ căn cứ vào lời "Bác" dạy thì sức mạnh của Đảng không chỉ suy giảm mà đã toàn thân bất toại !
***
Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 13 bắt đầu chỉ đạo, điều hành hoạt động cả của Đảng Đảng cộng sản Việt Nam lẫn chính quyền Việt Nam từ cuối tháng 1/2021. Đến cuối tháng 1 năm nay là tròn hai năm. Trong hai năm ấy, tổ chức này tổ chức 13 phiên họp và gần một nửa (5/13) là những phiên họp bất thường. Mục tiêu chính của cả năm phiên họp bất thường là để loại trừ một số thành viên trong Ban chấp hành trung ương Đảng, trong đó có cả những thành viên đang đảm nhận vai trò Ủy viên Bộ Chính trị (Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Bình Minh, Trần Tuấn Anh).
Nếu tính gộp, Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 đã loại trừ tổng cộng 16 đồng chí mà trước đó Đảng Đảng cộng sản Việt Nam từng khẳng định là "tinh hoa" của cả đảng lẫn của dân tộc và đã được lựa chọn, cân nhắc kỹ càng.
Ngoài ba người được Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 tín nhiệm bầu vào Bộ Chính trị rồi nhất trí loại trừ như vừa kể, 13 người còn lại cũng đã được nhất trí để loại trừ là : Trần Văn Nam (Bí thư Bình Dương), Chu Ngọc Anh (Chủ tịch Hà Nội), Nguyễn Thanh Long (Bộ trưởng Y tế), Nguyễn Thành Phong (Phó Ban Kinh tế của Ban chấp hành trung ương), Bùi Nhật Quang (Bí thư kiêm Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), Huỳnh Tấn Việt (Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan trung ương), Phạm Xuân Thăng (bí thư Hải Dương), Vũ Đức Đam (Phó Thủ tướng), Nguyễn Phú Cường (Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội), Điểu K’Re (Phó Bí thư Thường trực Đắk Nông), Lê Đức Thọ (Bí thư Bến Tre), Trần Đức Quận (Bí thư Lâm Đồng), Phan Việt Cường (Bí thư Quảng Nam).
Cũng cần lưu ý là ngoài năm phiên họp bất thường mà mục đích chỉ là tụ tập để nhất trí loại bỏ, còn 4/8 phiên họp chính thức cũng có tiết mục nhất trí loại bỏ một số thành viên chính thức đang tại nhiệm là các phiên thứ ba (5/7/2021 – 8/7/2021), phiên thứ sáu (3/10/2022 – 9/10/2022), phiên thứ bảy (15/5/2023 – 17/5/2023), phiên thứ tám (2/10/2023 – 8/10/2023). Nếu cộng cả bốn phiên họp chính thức với năm phiên họp bất thường thì có tới 9/13 dịp tụ tập của Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 13 là để loại bỏ "tinh hoa" !
Đảng Đảng cộng sản Việt Nam là tổ chức độc quyền lựa chọn 16 Ủy viên Ban chấp hành trung ương khóa 13 đã bị loại bỏ và độc quyền sắp đặt 16 cá nhân này vào những vị trí lãnh đạo cả Đảng lẫn bộ máy công quyền, bất kể 16 cá nhân này đều có những dấu hiệu rõ ràng đã làm trái với điều "bác" dạy. Thế thì tại sao sau đó, Đảng Đảng cộng sản Việt Nam lại lôi 16 cá nhân này ra xử lý kỷ luật vìđã từng hành xử "trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo" ? Làm như thế có khác gì tự giác nhận thêm "vi trùng rất độc" khi đã thề sẽ nỗ lực điều trị tận gốc ?
***
Khoan bàn đến các sai phạm, chỉ xem cách Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 loại bỏ ông Trần Tuấn Anh và ông Phan Việt Cường qua phiên họp bất thường vừa được tổ chức cách nay vài ngày ắt sẽ thấy dù vẫn bi bô về "học tập và làm theo" mọi thứ từ "bác" nhưng xét cho đến cùng, "Bác" cũng chỉ được Đảng Đảng cộng sản Việt Nam dùng như pháp sư dùng "bùa". Nếu Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 13 chấp nhận cho ông Trần Tuấn Anh và ông Phan Việt Cường "thôi giữ các chức vụ được phân công, nghỉ công tác và nghỉ hưu" thì chẳng khác gì công nhận các thành viên trong Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 13 từ Tổng Bí thư trở xuống thua xa hai ông này trong việc "học tập và làm theo" mọi thứ từ "bác". Tại sao chỉ có hai ông này tự giác nhận "trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để xảy ra nhiều vi phạm, nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự, xử lý kỷ luật Đảng, hành chính" và tự xử bằng cách xin từ bỏ các chức vụ, nghỉ hẳn còn Tổng bí thư và toàn bộ những thành viên còn lại trong Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 13 vẫn bình chân như vại ?
Chẳng lẽ từ Tổng Bí thư trở xuống không có bất kỳ ai phải chịu trách nhiệm khi lựa chọn, sắp đặt rồi xử lý ký luật 16 Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13, trong đó có ba kiêm nhiệm vai trò Ủy viên Bộ Chính trị và đang đảm nhận nhiều trọng trách khác nhau, từ Chủ tịch Nhà nước, Phó Thủ tướng, đến Bộ trưởng, Bí thư một tỉnh, Chủ tịch một thành phố ? Khi toàn bộ thành viên của Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 13 nhất trí cho ông Trần Tuấn Anh và ông Phan Việt Cường "thôi giữ chức" với lý do như đã công bố (2) thì có khác gì xác định hai ông này tử tế hơn, xứng đáng hơn ông Nguyễn Phú Trọng và các ông khác vì chỉ có hai ông này mới nghiêm chỉnh "học và làm theo" mọi thứ từ "bác", thành ra chỉ có họ mới biết nhận "trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để xảy ra nhiều vi phạm, nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự, xử lý kỷ luật đảng, hành chính" ? Dẫn ý "Bác", xác định "trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo" là "vi trùng rất độc" chính là minh định đảng đã nhiễm trùng từ đầu trở xuống !
Tương tự, dùng những ý của "Bác" như "sức mạnh vô địch của đảng là ở tinh thần kỷ luật tự giác, ý thức tổ chức nghiêm chỉnh của cán bộ và đảng viên" để ca tụng việc xử lý kỷ luật chẳng khác gì xỏ xiên, Đảng đã liệt rồi !
Đồng Phụng Việt
Nguồn : RFA, 03/02/2024
Tham khảo :
(1) https://vietnamnet.vn/suc-manh-vo-dich-cua-dang-la-o-tinh-than-ky-luat-tu-giac-2245721.html
Giáo sư Jonathan London từ Đại học Leiden (Hà Lan), khi hay tin sức khỏe của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gần đây không được ổn định, đã "tuýt" như sau : "Việt Nam đang bước vào giai đoạn triết gia Gramsci gọi là ‘interregnum’ (thời kỳ bất ổn và không chắc chắn) : Quá khứ đang hấp hối, mà tương lai vẫn chưa được định hình...". Liệu khoảng trống quyền lực này sẽ còn kéo dài trong bao lâu ?
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội hôm 12/12/2023 - AFP
---------------------------
Như thế là tính đến gần đây, đã có ba bốn nguyên thủ quốc gia nước ngoài được nghe 21 phát đại bác rung chuyển hội trường Ba Đình nhưng lại "trượt" cái bắt tay và chụp ảnh chung với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Sau lần "ẩn – hiện" từ cuối năm ngoài đến đầu năm nay của ông Trọng, liên tục có những đồn đoán liên quan đến tình trạng bệnh tình không biết là giả hay thật của ông. Rõ ràng việc ông Trọng ra – vào bệnh viện, dù do bất thường hay chỉ là để kiểm tra định kỳ, không còn là chuyện "bí mật quốc gia" nữa rồi. Theo tin nội bộ – dĩ nhiên ẩn danh, vì sợ phạm húy khi động đến "long thể" của Tổng bí thư – bên cạnh Vương Chủ tịch, một vài cái tên khác đã được nhắc đến… để "truyền ngôi". Về cuộc đua giữa Đại tướng Công an Tô Lâm với Đại tướng Quân đội Phan Văn Giang, nghe đồn lợi thế đang nghiêng về bên có "súng dài". Việc vin vào một vụ án đã có "râu quai nón" để bắt khẩn cấp cựu Tổng biên tập báo Thanh Niên Nguyễn Công Khế, cũng được dư luận "thêu dệt", đó lệnh đánh vào "Đoàn phái", để hạ uy tín các cựu thủ lĩnh một thời là Võ Văn Thưởng và Trương Thị Mai (1).
Cuộc chuyển giao quyền lực lần này, nhìn bề ngoài, được tiến hành lặng lẽ, nhưng bên trong thì rất khẩn trương và nhiều thuyết âm mưu. Một nguồn thạo tin cho biết cuộc đấu đá quyết liệt đến mức, Trung ương đã phải hoãn họp một lần ! Cách đây nhiều năm, Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn từng kêu ca về hội chứng "tối mật" đối với sức khỏe của lãnh đạo. Phó Chủ tịch từng phàn nàn, không ít việc khó hiểu như sức khoẻ ông Nguyễn Bá Thanh thời đó cũng bị coi là mật (?!) Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý thì chất vấn : "Cứ cấm, cứ hạn chế thì làm sao dân tiếp cận được thông tin… 30 năm kinh tế cởi trói rất nhiều rồi, làm sao để cởi trói cho dân tiếp cận thông tin tốt hơn ?" (2). Nhắc lại chuyện cũ trong bối cảnh mới : Trong bài viết giữa tháng Giêng 2024, tờ Bloomberg, hãng thông tấn quốc tế uy tín có trụ sở ở New York (Mỹ) đã dẫn lời hai quan chức ẩn danh tại Việt Nam, nắm vấn đề về sức khỏe Tổng bí thư cho biết, ông Nguyễn Phú Trọng, 79 tuổi, đã nhập viện "hồi đầu tuần này liên quan đến một loại bệnh chưa được xác định". Thế nhưng, bằng một động thái hiếm hoi, ngày 13/1/2024, trang Facebook chính thức của Công an tỉnh Vĩnh Phúc lại lập tức phủ nhận : "MXH TikTok, các trang báo phản động đang xuất hiện các thông tin sai sự thật về Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, như "Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vắng mặt đi chữa bệnh..".. Trang mạng này viết lấy được : "Đấy là các thông tin sai sự thật, gây hoang mang dư luận, quý bạn đọc và nhân dân lưu ý" (3).
Tuy nhiên, rất ăn khớp với bản chất của nền chính trị tù mù và "thò ra thụt vào", ngay lập tức sau đó khoản một giờ đồng hồ, nội dung trang này đã đã bị ai đó ra lệnh gỡ bỏ. Nhưng trước đos, Giáo sư Alexander L. Vuving, từ Trung tâm Nghiên cứu An ninh châu Á – Thái Bình Dương Daniel K. Inouye, đã đánh giá trên mạng xã hội X (Twitter) : "Các ứng viên có khả năng nhất kế nhiệm ông Nguyễn Phú Trọng trong vai trò Tổng Bí thư là : Vương Đình Huệ, Chủ tịch Quốc hội và Trương Thị Mai, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương". Tương tự, tham gia trên mạng xã hội, Phó Giáo sư Jonathan London, hiện giảng dạy tại Đại học Leiden, Hà Lan, viết : "Chưa có tin chính thức mà vẫn rõ : Không ai có ảnh hưởng chính trị trong thập kỷ qua hơn NPT [Nguyễn Phú Trọng]. Bây giờ Việt Nam đang vào giai đoạn mà Gramsci gọi là interregnum : Quá khứ đang hấp hối, mà lại tương lai vẫn chưa sinh ra. Một giai đoạn có tính quyết định đã đến" (4).
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Hà Nội hôm 12/12/2023. AFP
Điều khá ngạc nhiên đối với giới quan sát, dư luận trong xã hội Việt Nam phần lớn tỏ ra bàng quan trước cái tin Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có thể "ra đi", hoặc ít nhất sẽ thôi giữ chức "Đảng trưởng" như trước đây nữa. Có hai khuynh hướng khá rõ rệt. Thứ nhất, cho rằng, ông Trọng có "ra đi" thì cũng là "hồng tang" rồi, vì bước sang tuổi 80, lại chịu nhiều bệnh tật, mà trụ được cho đến hôm nay, như thế là phúc nhà ! Mọi chuyện sẽ có Đảng và Nhà nước lo, không có gì phải chộn rộn. Khuynh hướng thứ hai, tiêu cực hơn, cho rằng, chẳng mấy ai quan tâm đến người thay ông Trọng làm Tổng bí thư. Tất cả sẽ là "vũ như cận" (vẫn như cũ !) Trên đài VOA của Chính phủ Mỹ, Blogger Lê Quốc Quân có bài viết "Uy tín Đảng cao hơn tương lai đất nước". Bình luận rằng, Việt Nam là một hình đồng dạng của Trung Quốc… Cả hệ thống chính trị đang loay hoay giải quyết bài toán "uy tín chính trị" của Đảng và các cá nhân lãnh đạo Đảng, chứ không phải là tương lai đất nước (5).
Trên đài RFA mới đây, Blogger Đồng Phụng Việt có nhắc lại câu chuyện Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuần trước cũng phải vào viện vì nhiễm trùng đường tiết niệu, nhưng đã không báo cáo cho Tổng thống, Quốc hội, và dân chúng Mỹ cũng không hề hay biết... Giữa lúc chính trường nước Mỹ đang trong tình trạng phân hóa chưa từng thấy, nhưng các đại diện của hai Đảng, cả Cộng hòa lẫn Dân chủ, vẫn cùng soạn thảo một Dự luật, bắt buộc Hội đồng An ninh Quốc gia phải thông báo sớm và rạch ròi về những bất thường liên quan đến sức khỏe của các thành viên. Dự luật nhấn mạnh, đòi hỏi này xuất phát từ lợi ích quốc gia – dân tộc khi các cá nhân nắm giữ vai trò quan trọng đối với an ninh quốc gia không thể đảm đương được nhiệm vụ thì phải thông báo cho cử tri ? (6)
Nước Mỹ là nơi giờ đây không cần bi bô… "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra", nhưng từ trước đến nay đã như thế và vẫn sẽ như thế (7). Còn Việt Nam ta, nơi có nền dân chủ "gấp vạn lần nền dân chủ xứ tư bản giẫy chết", thì Đảng/Nhà nước vẫn giành và giữ vững vai trò "chủ nô", không bao giờ cho "nô lệ" dưới quyền được biết, được bàn về sức khỏe của "các chủ nô". Từ liu tiu như Nguyễn Bá Thanh, Đinh Thế Huynh… cho đến các loại "Tứ trụ" như Trần Đại Quang hay những ngày này là Nguyễn Phú Trọng, ngoại trừ khi có tin quốc tang về các vị ấy !
Trần Hiếu Chân
Nguồn : RFA, 30/01/2024
Trần Hiếu Chân là một blogger, đồng thời cũng là nhà báo độc lập tích cực tham gia vào mạng lưới xã hội đấu tranh vì tự do báo chí, dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam. Blogger này cũng là một trong những nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế và đường lối ngoại giao của Việt Nam và các nước ASEAN.
Tham khảo :
(2) https://tuoitre.vn/suc-khoe-lanh-dao-khong-den-muc-phai-bi-mat-947868.htm
(4) https://www.bbc.com/vietnamese/articles/czqv4qvgw70o
(5) https://www.voatiengviet.com/a/uy-tin-dang-cao-hon-tuong-lai-dat-nuoc/7437571.html
Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đang phải đối mặt với cuộc tranh chấp nội bộ trong kế hoạch tìm người kế nhiệm lãnh đạo khóa đảng XIV, nhiệm kỳ 2026 – 2031.
Bộ Tứ + 1 đến dự phiên họp bất thường của Quốc hội ngày 15/01/2024 gồm các ông Phạm Minh Chính, Võ Văn Thưởng, Nguyễn Phú Trọng, Vương Đình Huệ và Tô Lâm (phía sau)
Những tranh chấp này được giữ kín để tránh hoang mang nội bộ. Chúng bộc phát ngay tại các đại hội đảng địa phương và các ban đảng từ tháng 10/2023.
Ông Nguyễn Phú Trọng, 80 tuổi. không còn điều kiện tái ứng cử sau 3 lần làm Tổng bí thư từ năm 2021. Có 3 người đứng sau ông Trọng gồm Chủ tịch nước Võ Văn Thường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ có đủ điều kiện làm Tổng bí thư.
Ông Trọng chọn người
Theo thông lệ, tất cả danh sách đề cử của địa phương được gửi về Bộ Chính trị cứu xét trước khi đưa ra Trung ương thảo luận. Sau đó, danh sách dự kiến Trung ương XIV được thông qua để bầu Bộ Chính trị và 4 chức danh được gọi là "chủ chốt" gồm Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng chính phủ và Chủ tịch quốc hội.
Những tiêu chuẩn về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống được đặt xuống bàn cân khi lựa chọn. Đứng đầu là phải : "Tuyệt đối trung thành với lợi ích của Đảng, của quốc gia - dân tộc và nhân dân : kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng".
Sau đó là không tham nhũng, được mọi người yêu mến, có khả năng hoàn tất nhiệm vụ trao phó và kiên quyết chống "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".
Theo quyết định của Trung ương, ông Trọng vừa là Trưởng Tiểu ban Nhân sự và Trưởng Tiểu ban Văn kiện của Đại hội đảng XIV. Tiểu ban Nhân sự có nhiệm vụ xây dựng phương hướng công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương : kế hoạch giới thiệu nhân sự Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng nhiệm kỳ 2026-2031 : báo cáo công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa mới trình Đại hội XIV của Đảng.
Trong khi Tiểu ban Văn kiện có nhiệm vụ xây dựng báo cáo chính trị và báo cáo tổng kết những thành tựu, kết quả của 40 năm đổi mới (1986-2026), trình Đại hội XIV của Đảng.
Như vậy, quyền chọn người và tương lai của đảng hoàn toàn nằm trong tay ông Trọng, một ngưởi nổi tiếng độc tài và là đệ tử trung thành của Chủ nghĩa cộng sản.
Tiêu chuẩn chức danh
Từ bản tính "không tin ai" và lập trường chính trị "Đảng phải chi phối toàn diện" của cá nhân, ông Nguyễn Phú Trọng đã chọn các ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, khoảng 200 người "chính thức" và "dự khuyết", trên căn bản "chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác". Riêng lối 20 ủy viên "dự khuyết" còn có tiêu chuẩn "trẻ" để kế thừa lớp cha anh.
Sau Ban Chấp hành Trung ương là đến việc cơ cấu khoảng 20 ủy viên Bộ Chính trị, cơ quan quyết định mọi việc của đảng và nhà nước. Các ủy viên Bộ Chính trị bầu ra Tổng bí thư. Sau đó Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch quốc hội, nhưng phải được đồng ý trước của Tổng bí thư và Bộ Chính trị.
Như vậy, ai sẽ thay ông Trọng giữ chức Tổng bí thư khóa đảng XIV, trong số ba ông Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ ?
Theo Quy định 214-QĐ/TW, ngày 02/01/2020 thì tiêu chuẩn của 4 chức danh chủ chốt như sau :
- Tổng bí thư : "Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : Có uy tín cao trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân ; là trung tâm đoàn kết, quy tụ và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân và sức mạnh thời đại để thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".
Người này cũng phải : "Tiêu biểu nhất về đạo đức, trí tuệ của toàn Đảng. Có trình độ cao về lý luận chính trị. Có kiến thức sâu, rộng, toàn diện trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng, quản lý nhà nước…".
- Chủ tịch nước : "Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : Có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân. Có năng lực nổi trội, toàn diện trên các mặt công tác, nhất là lĩnh vực đối nội, đối ngoại, an ninh, quốc phòng : hiểu biết sâu, rộng về công tác tư pháp…".
- Thủ tướng chính phủ : "Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : Có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân. Có năng lực nổi trội toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là trong hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh…".
- Chủ tịch quốc hội : "Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : Có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng, trong Quốc hội và nhân dân. Quyết liệt trong lãnh đạo, điều hành theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công".
Nhìn chung, cả 3 ông Võ Văn Thưởng, Phạm Minh Chính và Vương Đình Huệ có những ưu điểm giống nhau, nhưng ai sẽ lọt vào "mắt xanh" của ông Trọng còn là nghi vấn. Và, liệu người này có được lòng của Ban Chấp hành Trung ương khóa đảng XIV hay không ?
Vì vậy, trước thềm Hội nghị Trung ương XIV, nếu có những cuộc vận động âm thầm nhưng gay gắt diễn ra giữa các ông Thưởng, Chính và Huệ cũng là việc bình thường.
Theo tiểu sử cá nhân, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thạc sĩ, sinh ngày 13/12/1970, tại Hải Dương, miền Bắc nhưng trưởng thành và xây dựng sự nghiệp chính trị trong Nam. Có tin đồn ông là con của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt.
Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trung tướng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, sinh ngày 10/12/1958 (68 tuổi), Hoa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa.
Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ, Giáo sư, Tiến sĩ, sinh ngày 15/3/1957, xã Nghi Xuân, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
Trong 3 ứng viên, nếu nói về tiêu chuẩn địa phương thì ông Thưởng có ưu điểm sinh ra ở Bắc và được lòng người miền Nam hơn hai ông Chính và Huệ.
Tuy nhiên, cũng có người đề cập đến yếu điểm là ông Thưởng còn trẻ (54 tuổi), ít kinh nghiệm điều hành việc nước hơn hai ông Chính và Huệ.
Ngược lại chưa hẳn hai ông Chính và Huệ đã được lòng phe miền Bắc và Nam trong cuộc chạy đua hiện nay.
Phạm Trần
(17/01/2024)
Trên hết, Việt Nam vẫn là một hình đồng dạng của Trung Quốc, nơi mà cả hệ thống chính trị cũng đang loay hoay để giải quyết bài toán "uy tín chính trị" của Đảng và các cá nhân lãnh đạo đảng chứ không phải là tương lai đất nước.
Việt Nam vẫn là một hình đồng dạng của Trung Quốc, nơi mà cả hệ thống chính trị cũng đang loay hoay để giải quyết bài toán "uy tín chính trị" của Đảng và các cá nhân lãnh đạo đảng chứ không phải là tương lai đất nước.
Việt Nam đã bước qua năm 2023 với các hoạt độngngoại giao sôi động và một chiếc lò "rực lửa".
Ngay những ngày đầu tiên của năm 2024, lần đầu tiên 3 cựu Ủy viên Trung ương đảng gồm Chu Ngọc Anh, Nguyễn Thanh Long và Phạm Xuân Thăng cùng một lúc bước ra trước vành móng ngựa.
Cựuthứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng và hai chủ tịch tỉnh (Lâm Đồng và An Giang) là Trần Văn Hiệp và Nguyễn Thanh Bình cũng vừa bị bắt.
Ngoài ra hàng loạt quan chức ở Trung ương cũng như địa phương Thanh Hóa, Lâm Đồng… mà không thể nhớ hết tên cũng chuẩn bị được đưa vào lò, góp chung với hàng trăm bị cáo với vài trăm năm tù đã được tuyên trong năm 2023.
Trùm cuối chính là cơ chế
Trong vụ Việt Á, rất nhiều người dân vẫn xôn xao về "Trùm cuối". Lờithanh minh của chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc càng kích thích sự tò mò và làm cho những đồn đoán thêm xôm tụ, đặc biệt khi có 2 bị cáo là Nguyễn Bạch Thùy Linh và Nguyễn Thị Thanh Thủy đang ra tòa với tội danh"Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi" quy định tại Điều 366 Bộ luật Hình sự.
Không chỉ trong vụ Việt Á, hàng loạt vụ việc đã được đưa ra xét xử trước đây như "Chuyến bay giải cứu", Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB, AIC… đều bị đặt dấu hỏi về "trùm cuối" là ai ?
Những vụ"từ chức" vì "trách nhiệm chính trị" và "nghĩa vụ nêu gương" của các lãnh đạo cao cấp đều dẫn đến một cảm thức chung rằng đằng sau những bị cáo là "kính thưa các đồng chí chưa bị lộ", bên trên ông trùm vẫn còn những ông trùm khác…
Trong dân gian bắt đầu lưu truyền câu ca giao thời hiện đại là
"Chiếc lò là của cụ xây
Củi thì cũng chặt từ cây cụ trồng"
để nói rằng ai cũng biết cơ chế này là một mảnh đất màu mỡ cho các cây củi gộc phát triển và "đụng đâu trúng đó", ai "số đen" thì phải chịu như chính một bị cáo đã thốt lên trong phiên xét xử vụ Đại án chuyến bay giải cứu.
Và trùm cuối cho mọi ông trùm chính là cơ chế. Để cho tham nhũng phát triển với quy mô từ nhỏ đến lớn, từ đơn lẻ đến hệ thống, từ địa phương đến trung ương như vậy thì rõ ràng cầnrất nhiều thời gian, được nuôi dưỡng nhiều năm.
Trùm "cuối" là lúc mà các đảng viên tuyên thệ, rồi thông qua các khóa đào tạo, được bổ nhiệm và huấn luyện về chính trị… từ đó bắt đầu tạo nên xâu, chuỗi, rễ và hàng loạt quan hệ lằng nhằng khác mà chỉ có những ai thuộc diện "quy hoạch" mới được bước vào.
Nó phát triển khi những đảng viên trở thành quan chức và rơi vào trong vòng quay của một cơ chế tham nhũng, thành một mắt xích của hệ thống tham nhũng vặt, từ những việc nhỏ rồi lớn dần. Sau cùng, tham nhũng trở thành một phần tất yếu và lớn dần trong quá trình công tác của mình. Nó trở thành "dây" hoạt động như băng đảng và các quan chức có muốn thoát ra cũng rất khó.
Cơ chế kiểm soát xã hội nghiêm
Trong những năm gần đây, xã hội Việt Nam ngày càng bị kiểm soát nghiêm ngặt. Những tiếng nói bất đồng bị đàn áp bằng nhữngbản án nặng nề hơn. Bắt đầu là các thành viên hoạt động trực diện, sau đó là các nhóm xã hội dân sự và cuối cùng đến những người mới mon men viết bài phản biện trên mạng xã hội… Việc bắt bớ không chỉ xảy ra ở trong nước mà còn "xuyên biên giới" đặc biệt là sau sự việc nổi loạn giết người tại Tây Nguyên.
Theo Tổ chức Phóng viên không biên giới (RSF) thì riêng trong năm 2022, đã có đến 35 nhà báo bị bắt giữ và họđã xếp tự do báo chí của Việt Nam thứ hạng 178/180 quốc gia, chỉ hơn Trung Quốc và Bắc Triều Tiên, là mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu xếp hạng vào năm 2002. Các nhà báo chính thống cũng phải tự kiểm duyệt một cách nghiêm khắc nhất bởi chỉ cần đi lệch sự chỉ đạo của tổng biên tập hoặc Ban tuyên giáo, là sẽ bị ảnh hưởng.
Nếu như cách đây hơn 10 năm, Facebook, YouTube đã trở thành những kênh thông tin quan trọng giúp cho nhân dân có thể bày tỏ ý kiến, trao đổi về các vấn đề thời sự, đăng bài tố cáo các cơ quan công quyền và phê bình chính phủ, thì giờ đây họ đã buộc phải hợp tác với chính quyền để ngăn chặn, xóa bỏ hoặc "bóp tương tác" những bài viết phản biện xã hội.
Song song với đó, nhà nước tiếp tục xây dựng một lực lượng an ninh mạng và đội ngũ dư luận viên hùng hậuđến tận cấp Huyện nhằm đè bẹp lại các tiếng nói độc lập, và dẫn dắt dư luận đi theo "định hướng" của Đảng. Hầu hết các trang web tiếng Việt uy tín ở hải ngoại như VOA, BBC, RFI và RFA đều bị tường lửa ngăn chặn ở Việt Nam.
Ngoài ra, với việc thực hiện chương trình số hóa, quản lý căn cước công dân và thiết lậpĐịnh danh điện tử, Bộ Công An, nếu muốn, đã có thể kiểm soát được hầu hết công dân họ là ai và đang ở đâu tại bất cứ một thời điểm nào nếu như họ mang theo điện thoại di động.
Sự kiểm soát cộng với những "tin đồn" về sự kiểm soát làm cho chính nhân dân cảm thấy mất tự do và liên tục tự kiểm soát chính mình.
Phải có tự do báo chí và xã hội dân sự
Phải thừa nhận công cuộc "đốt lò" đã đem lại nhiều kết quả và đã tăng tính chính danh của Đảng cộng sản, nhưng nó nguy hiểm ở chỗ là đảng sử dụng "uy tín’ đã đạt được để tiếp tục đàn áp tiếng nói khác với chính mình.
Tệ hại hơn, công cuộc chống tham nhũng này sẽ làm thui chột hiệu năng của các cơ quan quyền lực Nhà nước khác khi mà các thành viên Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực được coi là "thanh gươm và lá chắn" rồi sử dụng nó đi chinh phạt, "xuyên táo" từ lập pháp sang hành pháp, tạo tâm lý trừng phạt nhiều hơn là minh định rõ ràng về những sai phạm bằng điều luật cụ thể với những nguyên tắc pháp lý rõ ràng.
Giờ đây, rất ít người dân quan tâm về chương trình "Cải cách tư pháp" và "Thượng tôn pháp luật" mà tha thiết hóng tin từ "Ủy ban Kiểm tra trung ương" và "Ban chỉ đạo trung ương" cùng với những khoản tiền "khắc phục" để giảm án.
Báo chí không còn là kênh trực tiếp có thể làm những phóng sự điều tra để vạch trần tham nhũng mà luôn luôn nơm nớp về lỗi "việt vị". Không có tự do báo chí thì càng chống càng tăng vì vỏ quýt dày đã có móng tay nhọn. Một hệ thống "hàng đổi hàng" ở cấp cao hơn đang được thiết lập, những quan lớn vẫn rất cần nhau trong những việc lớn và :"Tôi giúp anh việc A, anh phải biết mà trả công cho tôi bằng việc B".
Thêm nữa không có tự do báo chí thì các tin đồn lại như cây trồng được bón thêm phân. Dựa vào những thông tin mù mờ và những mảnh ghép rời rạc, các bình luận gia "vỉa hè" đã chắp nối và sáng tạo thêm để dẫn dắt, làm cho chính dân giảm sút niềm tin vào báo chí, luật pháp hay tòa án.
Chính trị "múa gậy trong bị" năm 2024
Công cuộc đốt lò vẫn tiếp tục, uy tín của Đảng vẫn được nâng cao nhưng hiệu năng của nhà nước sẽ suy giảm. Toàn bộ hệ thống báo chí vẫn tự "bịt miệng" và nền quản trị hành chính sẽ tiếp tục đình trệ và "đóng băng" do sợ sai phạm.
Bộ Công anđã trở thành siêu bộ với quân số đông, ngân sách lớn và nhiều công cụ pháp lý mới được ban hành, tiếp tục loay hoay với "đao kiếm" và gây sự khắp nơi, tạo nên tâm lý đối phó và mệt mỏi chung cho toàn nền hành chính.
Nền chính trị vẫn tiếp tục bị bóp nghẹt và đóng kín, những tiếng nói bất đồng vẫn sẽ không có cơ hội cất lên. Các tổ chức quốc tế vẫn tiếp tục kêu gọi hợp tác, đồng thời lên án như họ đang kêu gọitrả tự do cho Lê Hữu Minh Tuấn và Phan Văn Bách gần đây.
Mỹ vẫn tiếp tục đặt Việt Nam vàodanh sách Theo dõi Đặc biệt (SWL) do các vi phạm nghiêm trọng về tự do tôn giáo và những vùng như Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ vẫn khó khăn trong việc tuyền bá và thực hành tôn giáo.
Trên hết, Việt Nam vẫn là một hình đồng dạng của Trung Quốc, nơi mà cả hệ thống chính trị cũng đang loay hoay để giải quyết bài toán "uy tín chính trị" của Đảng và các cá nhân lãnh đạo đảng chứ không phải là tương lai đất nước.
Lê Quốc Quân
Nguồn : VOA, 13/01/2024
