Cựu tổng thống Donald Trump vẫn chưa chấp nhận kết quả bầu cử năm 2020. Trên mạng xã hội Social Truth ngày 03/12/2022, tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ đánh giá bầu cử "gian lận (ở quy mô lớn) nên cần chấm dứt toàn bộ các nguyên tắc và quy định (…) kể cả trong Hiến pháp".

Donald Trump phát biểu tại tư dinh Mar-a-Lago ở Palm Beach, Florida, Hoa Kỳ ngày 15/11/2022. © Jonathan Ernst / Reuters

Hai năm sau cuộc bầu cử tổng thống hồi năm 2020, Donald Trump vẫn quy trách nhiệm cho các tập đoàn công nghệ cao của Mỹ "hợp tác chặt chẽ với bên Đảng Dân Chủ" tạo thuận lợi đưa Joe Biden vào Nhà Trắng. Do vậy, theo ông, "những nhà lập pháp vĩ đại" của Hoa Kỳ sẽ "không muốn và không chấp nhận các cuộc bầu cử sai trái và gian lận".

Đài truyền hình Mỹ CNN cho rằng Donald Trump kêu gọi dẹp bỏ bản Hiến Pháp, hủy kết quả bầu cử tổng thống 2020, để có thể trở lại cầm quyền. Nhưng tuyên bố này nuôi dưỡng các thuyết âm mưu.

Một ngày trước phát biểu của cựu tổng thống Trump, mạng xã hội Twitter đăng tài liệu về những hành vi "đàn áp tự do ngôn luận" trên mạng xã hội vừa thuộc về nhà tỷ phú Elon Musk. Hồ sơ tập trung vào một bài báo trên New York Post hồi tháng 10/2020, tức một tháng trước bầu cử tổng thống Hoa Kỳ cách nay hai năm. Nội dung bài viết cáo buộc Hunter Biden, con trai ứng viên Joe Biden, đối thủ của Trump, lạm dụng uy tín, giúp thân phụ của ông liên hệ với một doanh nhân Ukraina. Cách nay hai tuần, Donald Trump vừa thông báo lại ra tranh cử tổng thống Mỹ. Đầu tuần này, cựu tổng thống Hoa Kỳ tuyên bố ủng hộ những người đã xông vào tòa nhà Quốc Hội Mỹ hôm 06/01/2021 trên đồi Capitol.

Nhà Trắng lập tức mạnh mẽ chỉ trích tuyên bố của cựu tổng thống Trump. Phát ngôn viên phủ tổng thống Hoa Kỳ Andrew Bates cho rằng "tấn công vào bản Hiến Pháp" Mỹ là điều "không thể chấp nhận" được.

Thanh Hà

Khi đối diện với một trong những ứng cử viên Cộng hòa đang chạy đua trong đảng, Tổng thống Joe Biden sẽ bất lợi khi bị so sánh về tuổi tác. Ông Trump chỉ trẻ hơn ông Biden ba tuổi không có lợi thế đó.

Nhưng Donald Trump đã tuyên bố tái tranh cử, đảng Cộng hòa khó ngăn cản. Điều duy nhất họ có thể làm được là đầu năm tới sẽ tổ chức các cuộc bỏ phiếu "thí nghiệm" ở một số tiểu bang nơi ông Trump không

Có thể đoán trước, trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, bất cứ ứng cử viên nào của đảng Cộng hòa cũng hy vọng thắng ông Joe Biden, trừ ông Donald Trump ! Ông Trump đã tuyên bố sẽ ra tranh cử, nhưng ông cũng đọc báo và biết các cuộc nghiên cứu dư luận, thấy rõ ràng mình rất khó đắc cử lần nữa. Vào phút chót, ông sẽ tìm ra lý do để "không thèm tranh cử" nữa.

Cử tri Cộng hòa hâm mộ ông Trump vẫn lên tới 80% nhưng số người muốn ông tranh cử năm 2024 thì chỉ hơn 60%. Các chính khách công khai tỏ thái độ nghi ngờ. Các thống đốc Cộng hòa họp ở Orlando, Florida, mà không một người nào ghé chào ông ở Palm Beach. Không một nghị sĩ Cộng hòa nào có mặt khi ông công bố ý định tái tranh cử. Ngược lại, cùng lúc đó, họ bỏ phiếu tiếp tục tín nhiệm Nghị sĩ Mitch McConnell, mặc dù ông Trump đã đả kích, chế nhạo cả hai vợ chồng ông trưởng khối đối lập ở Thượng viện. Những tỷ phú thường góp cho quỹ tranh cử của ông Trump cũng đang tìm người khác.

Trong cuộc họp của Liên minh Cộng hòa gốc Do Thái (Republican Jewish Coalition) ở Las Vegas tuần này, nhiều chính khách tỏ ý muốn thay thế ông Trump. Chris Christie, thống đốc New Jersey không ngần ngại nói thẳng rằng ông Trump làm giảm uy tín của đảng, "đã tới lúc ngưng không nói thì thầm nữa, đến lúc không e sợ một cá nhân nào nữa !"

Ông Chris Christie nhắc đến ba cuộc bỏ phiếu, năm 2018, 2020 và 2022, "Chúng ta thua, thua,và thua liên tiếp. Và sự thật là chúng ta thua vì Donald Trump". Chris Sununu, thống đốc New Hampshire, nhận định, "Ông ta đang đi xuống mức thấp nhất, và sẽ không kéo lên được nữa".

Cựu chủ tịch Hạ viện Paul D. Ryan, đã rút khỏi chính trị sau khi đụng độ với ông Trump năm 2017, tuyên bố, "Bây giờ chúng ta đều biết rằng vì ông Trump mà đảng Cộng hòa thất cử. Còn dính đến ông ta là còn thất cử".

Mike Pompeo, nguyên bộ trưởng ngoại giao chính phủ Trump, trong một thông điệp tuýt đã nhại lời ông Trump nói ông luôn luôn chỉ có thắng, "thắng mãi đến nỗi phát chán", để mỉa mai, "Bây giờ thì tôi phát chán vì thua mãi !"

Larry Hogan, thống đốc Maryland cũng nói tương tự. Nikki Haley, cựu đại sứ Mỹ ở Liên Hiệp Quốc và từng đắc cử thống đốc South Carolina hai lần, tuyên bố bà sẽ tranh cử vì "cần một thế hệ những người lãnh đạo mới".

Cùng với Ron DeSantis, thống đốc Florida và Phó Tổng thống Mike Pence, trên đây là danh sách những người đang chuẩn bị giành vai ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa năm 2024. Nhiều cố vấn đã khuyên ông Trump không nên tuyên bố tranh cử năm 2024 trước cuộc bầu cử quốc hội vừa qua. mà trước đó ai cũng nghĩ đảng Cộng hòa sẽ đại thắng. Ông không nghe, làm theo ý mình. Ai cũng cho là đảng Cộng hòa không chiếm được đa số ở Thượng viện và thắng rất nhỏ ở Hạ viện vì các cử tri độc lập tỏ thái độ chống ông Trump. Vì thế, ai cũng nóng lòng bày tỏ ý định thay thế ông Trump trong trận đấu 2024.

Ông Chris Christie đã có kinh nghiệm. Năm 2012 ông là một ngôi sao đang lên trong đảng, có triển vọng ra tranh cử với Tổng thống Barack Obama, nhưng ông dè dặt và chậm chạp quá. Khi ông tuyên bố muốn tranh cử thì đã trễ : ông Mit Romney, nguyên thống đốc Massachusetts nhập cuộc trước rồi ; được các tỷ phú ủng hộ đảng Cộng hòa nhiệt liệt đóng góp vào quỹ tranh cử.

Cựu Phó Tổng thống Mike Pence ở một địa vị rất tế nhị vì phải chứng tỏ mình xứng đáng hơn ông Trump, sau bốn năm đóng vai phụ. Ngày Chủ nhật vừa qua, ông nói khéo léo trên đài NBC về cuộc bầu cử quốc hội : "Các ứng cử viên chú tâm đến các vấn đề trước mắt của dân chúng và các giải pháp trong tương lai sẽ được mọi người ủng hộ. Ứng cử viên nào chỉ chú ý đến quá khứ, ứng cử viên còn lo tranh tụng về cuộc bỏ phiếu năm 2020 thì thất bại".

Nhận xét trên có thể dùng để phán đoán các ứng cử viên đang muốn đại diện đảng Cộng hòa năm 2024. Phần lớn họ đang chú ý làm cách nào qua mặt được ông Trump trong cuộc chạy đua sơ bộ trong đảng. Phần lớn chỉ tấn công vào tánh tình, hành động của cá nhân ông Trump, đặc biệt lúc ông ngồi coi ti vi trong khi trụ sở quốc hội bị tấn công ngày 6 tháng 1 năm 2021. Họ chưa chứng tỏ được mối quan tâm của mình trước các vấn đề của nước Mỹ, cũng chưa đưa ra một chương trình cụ thể để phục hồi kinh tế, chống lạm phát, tạo thêm công việc làm, cải tổ chính sách di dân như thế nào, vân vân.

Nghị sĩ Rick Scott (Cộng hòa – Fla.), chủ tịch Ủy ban vận động bầu Thượng viện đảng Cộng hòa là người duy nhất đưa ra một chương trình đầy đủ, nhưng bị phần lớn các "chuẩn ứng cử viên" trên coi là đi quá xa, khó thu hút được đa số các cử tri độc lập.

Các chính khách trên cũng chưa tìm cách chinh phục những cử tri nhiệt liệt ủng hộ ông Trump dù ông nói hoặc làm bất cứ điều gì. Đó là thành phần cơ bản vẫn bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa, những người da trắng, lớn tuổi, không học đại học và phần lớn ở nông thôn.

Những người hăng hái xông ra muốn thay thế ông Trump đều dựa trên dư luận, biết rằng các cử tri Cộng hòa và những người độc lập không muốn ông làm tổng thống lần nữa. Công ty nghiên cứu dư luận Morning Consult cho biết 80% cử tri Cộng hòa ủng hộ ông Trump nhưng chỉ có 61% muốn ông tái tranh cử. Trong số các cử tri độc lập, 73% không muốn ông ra lần nữa.

Công ty YouGov thấy số người trong đảng Cộng hòa ủng hộ ông Trump tụt từ 81% xuống 77% trong một tuần, sau khi ông tuyên bố tranh cử lại. Số người muốn ông tái tránh cử từ 60% xuống chỉ còn 47%. YouGov hỏi các cử tri chọn lựa giữa ông Trump và Thống đốc Ron DeSantis, thấy tỷ số 46% - 39% nghiêng về phía ông DeSantis. Những cử tri tự nhận là bảo thủ cũng vậy, chọn ông DeSantis với tỷ số 51% - 33%. Công ty Edison Research phỏng vấn các cử tri đi bầu quốc hội vừa qua, thấy trong 10 người thì 6 người không có cảm tình với ông Trump. Ông là người duy nhất có thể thua khi tranh cử với ông Joe Biden. Một ứng cử viên Cộng hòa khác có thể thắng vì họ chiếm lại được lòng tin của các cử tri độc lập và các người Cộng hòa bất mãn với ông Trump.

The YouGov cũng tìm ra là 54% dân Mỹ nghĩ rằng ông Biden già quá, chỉ có 18% nghĩ rằng ông vẫn làm việc được. Trong số các cử tri độc lập, chỉ có 8% nghĩ như vậy, còn 51% lo rằng ở tuổi 82 vào năm 2024 ông khó đảm trách công việc của một tổng thống.

Khi đối diện với một trong những ứng cử viên Cộng hòa đang chạy đua trong đảng, Tổng thống Joe Biden sẽ bất lợi khi bị so sánh về tuổi tác. Ông Trump chỉ trẻ hơn ông Biden ba tuổi không có lợi thế đó.

Nhưng Donald Trump đã tuyên bố tái tranh cử, đảng Cộng hòa khó ngăn cản. Điều duy nhất họ có thể làm được là đầu năm tới sẽ tổ chức các cuộc bỏ phiếu "thí nghiệm" ở một số tiểu bang nơi ông Trump không mạnh. Nếu bỏ phiếu thử mà ông Trump liên tiếp thua Sununu ở New Hampshire, thua DeSantis ở Florida, thua Mike Pence ở Indiana, vân vân, thì ông sẽ tìm cách tránh. Ông luôn luôn có thể tuyên bố cả hệ thống tổ chức bầu cử bị lũng đoạn, rồi ông hãnh diện rút lui không tham dự cuộc chơi gian lận nữa.

Ngô Nhân Dụng

Nguồn : VOA, 25/11/2022

Tổng thống Donald Trump đã tranh cử tổng thống hai lần, thắng một thua một. Như một võ sĩ không mệt mỏi, ông mới thượng đài đấu hiệp thứ ba, năm 2024. Trong đảng Cộng hòa chưa thấy ai có thể qua mặt ông khi bỏ phiếu sơ bộ, kể cả Ron DeSantis, thống đốc Florida. Trong đảng Dân chủ chưa biết có người nào sẽ thay Tổng thống Joe Biden hay không. Nếu Trump và Biden tái đấu, chưa biết ai thắng ai, nhưng trận đấu sẽ rất hào hứng !

Tổng thống Donald Trump tuyên bố tranh cử tổng thống năm 2024 ngày 15/11/2022.

Nhiều chính khách Cộng hòa đề nghị ông Trump không tuyên bố tái tranh cử trước ngày 6 tháng 12 khi tiểu bang Georgia sẽ bỏ phiếu chọn giữa Cầu thủ Herschel Walker, Cộng hòa và Nghị sĩ Raphael Warnock, Dân chủ. Nếu ông hoãn lại tới sau ngày đó thì Walker sẽ có cơ hội gây quỹ nhiều hơn, sau khi được 5 nghị sĩ Cộng hòa cùng lên tiếng ủng hộ. Nhưng ông Trump không quan tâm.

Chỉ có một đại biểu Cộng hòa đến dự cuộc họp báo tái tranh cử của ông Trump là Dân biểu Madison Cawthorn, tiểu bang North Carolina ; ông Cawthorn sắp về hưu vì không được đảng đưa ra tranh cử năm nay. Hai người con lớn của ông, Ivanka và Don Jr., cũng không có mặt.

Một lý do người ta mong ông trì hoãn là vì đảng Cộng hòa thua ở Thượng viện và thắng rất nhỏ ở Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội vừa qua, mà trước đó ai cũng tin rằng đảng sẽ thắng lớn. Trong sáu tiểu bang "ngang ngửa", những ứng cử viên nghị sĩ và thống đốc được ông Trump ủng hộ phần lớn đều thua. Người ta cho rằng ông Trump nên công bố ý định tranh cử trễ hơn, để công chúng quên những thất bại vừa qua.

Ông Trump đã cổ động cho các ứng cử viên thống đốc ở các tiểu bang Michigan và Pennsylvania, cả hai đều thất bại. Ở Pennsylvania, ứng cử viên thống đốc Doug Mastriano theo ông Trump lớn tiếng phủ nhận kết quả cuộc bỏ phiếu năm 2020 và chống phá thai kịch liệt, thua đối thủ 14%, vì thế đã kéo theo Mehmet Oz, một người có nhiều triển vọng thắng.

Theo nhật báo Wall Street Journal dựa trên nghiên cứu của AP VoteCast, năm nay các cử tri Cộng hòa đi bầu đông hơn, chiếm 49% tổng số, còn đảng Dân chủ chỉ chiếm 43%. Riêng trong cuộc bỏ phiếu bầu Thượng viện, Cộng hòa cũng đông hơn, chênh lệch 5% ở Pennsylvania, 8% ở Georgia và 11% tại Arizona. Dù có ưu thế đó, các ứng cử viên Cộng hòa vẫn thua ở hai nơi, và tại Georgia sẽ phải bỏ phiếu lại. Ông Oz thua đối thủ John Fetterman 19% số phiếu của những cử tri độc lập, và 8% các cử tri Cộng hòa.

Các cử tri độc lập, không theo đảng nào thường quyết định kết quả bầu cử. Các đảng chính trị thường chỉ được 30% các cử tri độc lập tin tưởng, 50% không tin, theo AP VoteCast.

Năm 1994 đảng Cộng hòa đã chiếm 14% phiếu của cử tri độc lập, năm 2010 chiếm được 19% cho nên đã kiểm soát quốc hội. Đối lại, năm 2006 đảng Dân chủ chiếm 18%, và năm 2018 được 12% các cử tri độc lập ủng hộ, chiếm lại được Hạ viện.

Trong cuộc bỏ phiếu năm nay, các cử tri độc lập bầu cho đảng Dân chủ 4% nhiều hơn đảng Cộng hòa trong cả nước Mỹ, theo AP VoteCast. Tại Pennsylvania,18% nhiều hơn, ở Georgia 28% và tại Arizona 30% nhiều hơn, đã quyết định kết quả sau cùng.

Tại Arizona, ứng cử viên Blake Masters được Tổng thống Trump ủng hộ đã thua 30% phiếu của các cử tri độc lập và cũng kém đối thủ 14% phiếu của các cử tri Cộng hòa, chỉ được 2% các cử tri Dân chủ ủng hộ, chịu thua Nghị sĩ Mark Kelly. Ông đã tranh cử với đề tài phủ nhận kết quả cuộc bầu cử năm 2020, không coi ông Biden là tổng thống chính đáng. Nhiều ứng cử viên Cộng hòa cũng tranh cử với đề tài phủ nhận như ông Masters và cũng thất bại tại sáu tiểu bang mà ông Trump muốn lật ngược kết quả.

Các cử tri độc lập có vẻ đã chán nghe những lời tố cáo gian lận bầu cử. Hàng chục tòa án đã bác bỏ đơn kiện của những người ủng hộ Tổng thống Trump, trong đó có các quan tòa do ông Trump bổ nhiệm.

Tấn công cuộc bầu cử năm 2020 là gian lận không còn hấp dẫn nữa. Vì vậy, ngay trong bài diễn văn công bố ra tranh cử năm 2024, cựu Tổng thống Trump cũng không nói một câu nào về vấn đề đó nữa ; chứng tỏ ông biết rút kinh nghiệm và tự kiềm chế.

Ông Donald Trump là một trong 10 vị tổng thống Mỹ đã thất cử sau một nhiệm kỳ, như các ông William Howard Taft, Martin Van Buren và George H.W. Bush. Nhưng ông Trump là người thứ nhì đã kéo theo cả đảng cùng xuống như mình, giống Tổng thống Herbert Hoover người lãnh đạo nước Mỹ trong thời khủng hoảng kinh tế 1930.

Ông Trump đã thay đổi nhiều đường lối căn bản của đảng Cộng hòa. Về kinh tế, đảng Cộng hòa vẫn đề cao tự do mậu dịch như một tín điều của chủ nghĩa tư bản, ông Trump chủ trương bảo hộ hàng nội hóa, đánh thuế nặng hàng nhập cảng. Từ thời Tổng thống Eisenhower Cộng hòa vẫn chủ trương phải cân bằng ngân sách, nhưng ông Trump đã đưa tới tình trạng khiếm hụt cao kỷ lục sau 4 năm cầm quyền. Các nhà chính trị Cộng hòa phải chấp nhận những đường lối của ông Trump vì ông có sức hấp dẫn lớn đối với các cử tri luôn luôn ủng hộ đảng ; phần lớn là những người da trắng, ở miền quê, lớn tuổi.

Các cử tri căn bản trên ủng hộ ông Trump không phải vì các chính sách của ông, ngoài thái độ chống di dân và chủ trương bảo hộ hàng nội hóa. Mối quan hệ giữa hai bên, người lãnh đạo và quần chúng, dựa trên tư cách cá nhân và sức thu hút cảm tình. Vì vậy, những người chống ông bằng cách vạch ra các chính sách họ coi là sai lầm cũng không làm cho ông mất phiếu. Những thất bại của ứng cử viên Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm nay, mà nhiều người coi ông Trump gây ra, cũng không ảnh hưởng gì tới những cử tri căn bản đã tin tưởng vào ông.

Đối với các người ủng hộ ông, ông Trump đóng vai trò đặc biệt, vừa là một "người hùng" tự nhận là một "thiên tài ổn định", lại vừa là một "nạn nhân" bị đánh phá, đả kích, bêu xấu vì ganh ghét. Ông kể tội kẻ thù của mình là "giới thượng lưu" (elites) nắm chiếm quyền hành ở nước Mỹ từ lâu nay. Các cử tri căn bản của ông cũng thấy mình bị bỏ quên, bị thua thiệt trong khi kinh tế Mỹ tiến bộ mấy chục năm qua, cũng coi "giới thượng lưu" đó là kẻ thù của chính họ !

Sau khi ông Trump đắc cử năm 2016, đảng Cộng hòa đã thua trong các cuộc bỏ phiếu năm 2018, 2020 và 2022. Họ có thể tiếp tục đi cùng ông vào năm 2024 hay không ? Nhật báoWall Street Journal nghiên cứu dư luận trong tháng 10, 2022, thấy 93% cử tri Cộng hòa hài lòng về thành tích của ông Trump trong 4 năm ở Tòa Bạch Ốc. Nhưng họ không hoàn toàn ủng hộ ông tranh cử lần nữa. Nhiều người thường giúp quỹ tranh cử của đảng Cộng hòa bắt đầu ngưng gửi cho ông Trump mà đóng góp cho Thống đốc Ron DeSantis, tiểu bang Florida. Nghị sĩ Jerry Moran (CH) được ông Trump ủng hộ và thắng cử tại Kansas trong tháng này, nhưng cũng không tỏ ý ủng hộ ông Trump tranh cử năm 2024.

Nhưng Đảng Cộng hòa không thể dễ dàng gạt Trump ra ngoài cuộc tranh cử năm 2024. Nếu họ chính thức đưa ra một ứng cử viên tổng thống khác, ông Trump vẫn có thể tranh cử với tư cách độc lập, không đảng phái, và thu hút mất nhiều phiếu cử tri. Đó là nỗi khó khăn của Cộng hòa, chưa thể đoán họ sẽ giải quyết ra sao !

Ngô Nhân Dụng

Nguồn : VOA, 17/11/2022

Hoa Kỳ : Donald Trump giận dữ về việc bổ nhiệm công tố viên điều tra ông

Thanh Phương, RFI, 19/11/2022

Tối hôm 18/11/2022, cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đã rất giận dữ về việc chính quyền bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt để điều tra về ông trong hai vụ, trong đó có vụ bạo loạn đồi Capitol 6/1/2021. Trước đó, bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland đã giao nhiệm vụ cực kỳ "nhạy cảm" này cho Jack Smith, công tố viên hiện làm việc tại La Haye cho Tòa án đặc biệt về Kosovo. 

Donald Trump phát biểu tại dinh thự Mar-a-Lago, bang Florida, ngày 18/11/2022, sau khi bộ trưởng Tư Pháp Merrick Garland bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt điều tra về cựu tổng thống. AP - Rebecca Blackwell

Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin tường trình :

Từ nhiều tuần qua và thậm chí từ nhiều tháng qua, Merrick Garland vẫn chịu nhiều áp lực đòi ông phải truy tố Donald Trump. Nhưng ông vẫn chủ trương phải tôn trọng tính độc lập của ngành tư pháp, đồng thời rất ý thức về tầm mức chính trị của những hồ sơ mà ông xử lý.  

Ông đã được bổ nhiệm bởi Joe Biden, người đang nghĩ đến chuyện tái tranh cử thêm một nhiệm kỳ, còn Donald Trump thì cũng vừa tuyên bố ứng cử lần nữa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024. 

Như vậy, không phải là bộ trưởng Tư pháp sẽ quyết định có truy tố cựu tổng thống Mỹ hay không, mà quyết định sẽ thuộc về công tố viên đặc biệt, đặc trách việc đưa ra kết luận về hai vụ việc, trước nhất là vai trò của Donald Trump trong vu bạo loạn ngày 06/01/2021 nhằm đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020, và vụ các tài liệu mật bị đem ra khỏi Nhà Trắng trước khi bị FBI tịch thu tại tư dinh của ông Trump ở Mar A Lago.  

Để đảm nhận vai trò đó, Merrick Garland đã chọn một nhân vật dày dặn kinh nghiệm. Jack Smith là người gốc New York và trong cương vị công tố viên, ông đã dẹp trừ được các băng đảng tại đây. Sau đó, ông đã đứng đầu một ê kíp khoảng 30 công tố viên chuyên về các vụ tham nhũng và gian lận bầu cử.  Cho tới nay, ông làm việc ở La Haye để điều tra cho Tòa án Công lý Quốc tế về các tội ác chiến tranh ở Kosovo.

Jack Smith đã hứa sẽ làm việc một cách hoàn toàn độc lập, nhưng Donald Trump chưa gì đã không tin, tố cáo một sự bất công và báo trước là sẽ không cộng tác với công tố viên.

Thanh Phương

*************************

Bộ Tư pháp Mỹ bổ nhiệm công tố viên đặc biệt điều tra Trump

Reuters, VOA, 19/11/2022

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland thông báo bổ nhiệm Jack Smith làm công tố viên đặc biệt cho các cuộc điều tra về hành động của cựu Tổng thống Donald Trump, trong phòng họp báo của Bộ Tư pháp Mỹ ở Washington, Mỹ, ngày 18 tháng 11 năm 2022.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland ngày thứ Sáu bổ nhiệm Jack Smith, một công tố viên điều tra tội phạm chiến tranh, làm công tố viên đặc biệt để giám sát các cuộc điều tra của Bộ Tư pháp liên quan đến Donald Trump, bao gồm cả việc cựu tổng thống này xử lý các tài liệu nhạy cảm và nỗ lực đảo ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020.

Thông báo của ông Garland được đưa ra ba ngày sau khi ông Trump, người theo Đảng Cộng hòa, tuyên bố sẽ tái tranh cử tổng thống vào năm 2024. Ông Garland cho biết tư cách ứng cử viên của ông Trump, cũng như ý định tái tranh cử của Tổng thống Đảng Dân chủ Biden, khiến việc bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt là cần thiết.

Các công tố viên đặc biệt đôi khi được bổ nhiệm để điều tra các vụ án nhạy cảm về chính trị và họ thực hiện công tác của mình với một mức độc độc lập khỏi lãnh đạo Bộ Tư pháp.

Công tố viên đặc biệt Jack Smith (Ảnh : AP)

"Tiến độ của các cuộc điều tra sẽ không dừng lại hoặc trì trệ dưới sự giám sát của tôi", ông Smith nói trong một phát biểu. "Tôi sẽ suy xét một cách độc lập và sẽ xúc tiến các cuộc điều tra một cách nhanh chóng và thấu đáo hướng tới bất cứ kết quả nào mà các dữ kiện và luật pháp xác định".

Ông Smith sẽ giám sát cuộc điều tra về việc ông Trump xử lý các tài liệu của chính phủ sau khi rời Nhà Trắng vào năm ngoái và cuộc điều tra về những nỗ lực can thiệp vào quá trình chuyển giao quyền lực một cách ôn hòa sau cuộc bầu cử năm 2020, ông Garland cho biết.

Ông Smith, một người độc lập về chính trị, cho tới gần đây từng là công tố viên trưởng của tòa án đặc biệt ở The Hague, được giao nhiệm vụ truy tố các tội ác chiến tranh ở Kosovo. Trước đó, ông giám sát bộ phận liêm chính công cộng của Bộ Tư pháp và từng là công tố viên liên bang và tiểu bang ở New York.

Đây là lần thứ hai trong vòng năm năm Bộ Tư pháp chỉ định một công tố viên đặc biệt để điều tra hành vi của ông Trump. Cựu giám đốc FBI Robert Mueller, được bổ nhiệm làm công tố viên đặc biệt vào năm 2017, đã thu thập bằng chứng về các liên lạc giữa ban vận động tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump và Nga, nhưng nhận thấy không đủ bằng chứng để truy tố.

Các đặc vụ FBI đã thu giữ hàng ngàn tài liệu của chính phủ, một số được đánh dấu tuyệt mật, từ tư gia ở Mar-a-Lago của ông Trump trong một cuộc lục soát được tòa án chấp thuận vào ngày 8 tháng 8. Các nhà điều tra cũng đang điều tra ông Trump về chuyện cản trở cuộc điều tra. Ông Trump đã đệ đơn kiện dân sự nhằm trì hoãn cuộc điều tra tài liệu mật và giữ một số tài liệu không cho các nhà điều tra tiếp cận.

Cuộc điều tra còn lại là cuộc điều tra quy mô lớn về một âm mưu bất thành của các đồng minh của ông Trump nhằm đảo ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 bằng cách gửi hàng loạt danh sách đại cử tri giả tạo tới Cơ quan Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ và cố gắng ngăn Quốc hội xác nhận chiến thắng bầu cử của ông Biden.

Một đại bồi thẩm đoàn đang nghe bằng chứng trong vụ án đó, với các công tố viên ra trát buộc khai chứng cho các cựu luật sư hàng đầu của Nhà Trắng và các cố vấn thân cận của Phó Tổng thống Mike Pence.

Theo Reuters

Nguồn : VOA, 19/11/2022

Kết quả thắng thua trong cuộc bầu cử giữa kỳ thế nào vẫn chưa được phân định rạch ròi, nhưng có một "ứng viên" bị xem đã hoàn toàn thất bại lần này. Đó là cựu Tổng thống Donald Trump.

Hai năm qua, kể từ ngày rời Bạch Ốc, Donald Trump dành nhiều thời gian để vận động cho hàng trăm ứng viên Cộng hòa được chính Trump chọn lựa hay hậu thuẫn cho cuộc bầu cử vừa qua.

Hai năm qua, kể từ ngày rời Bạch Ốc, bên cạnh việc tiếp tục tấn công vào các định chế dân chủ lâu đời của Hoa Kỳ qua việc tiếp tục rêu rao về sự gian lận bầu cử tại Mỹ, cản trở vào công việc điều hành quốc gia của chính phủ đương nhiệm, tiếp tục thực hiện những hành động bị xem là phạm pháp, Donald Trump còn dành nhiều thời gian để vận động cho hàng trăm ứng viên Cộng hòa được chính Trump chọn lựa hay hậu thuẫn cho cuộc bầu cử vừa qua.

Trump làm điều này với một mục đích duy nhất là, chứng tỏ vai trò và quyền lực của mình, thao túng đảng Cộng hòa như một thái thượng hoàng và tìm kiếm, chuẩn bị đồng minh một khi tái tranh cử. Nhưng như kết quả cuộc bầu cử đã cho thấy, nó hoàn toàn không như Trump ảo tưởng về ảnh hưởng của mình. Hay nặng hơn, như nhận xét từ ngay giới truyền thông cánh hữu là, Donald Trump đã thất bại khi chẳng giúp được gì cho đảng Cộng hòa chiến thắng áp đảo như kỳ vọng.

Các ứng viên được Trump ủng hộ đã thắng hay thua như trong bất cứ các cuộc bầu cử thông thường nào khác. Tuy nhiên một số ứng viên do đích thân Trump chọn lựa và bơm tiền, dồn sức vận động tranh cử cho đến những ngày cuối cùng đã thất cử. Các nguồn tin cho biết đây là điều làm Trump thất vọng và giận dữ rất nhiều trong vài ngày qua.

Nhưng điều có lẽ làm Donald Trump giận dữ hơn là truyền thông cánh hữu đã không còn tường trình nhiều về các cuộc vận động bầu cử của Trump từ trước những ngày bầu cử và đổ lỗi cho Trump về sự thất bại của nhiều ứng viên đảng Cộng hòa theo sau cuộc bầu cử.

Thay vào đó, là những ca ngợi cho sự chiến thắng áp đảo của Thống Đốc Florida là Ron DeSantis, người được xem là ngôi sao mới của đảng Cộng hòa và là cái gai trong mắt của Donald Trump một khi DeSantis tuyên bố ra tranh cử tổng thống năm 2024. Điều mà không có lý do gì ngăn cản DeSantis sẽ làm.

Trong bài xã luận đăng trên tờ New York Post ngay sau ngày bầu cử, tờ báo cánh hữu từng là đồng minh lâu năm của Donald Trump chạy tít "DeFUTURE, Ron DeSantis chứng tỏ ông là tương lai của đảng Cộng hòa". Ngay dòng đầu tiên, xã luận viết rằng, "Một ngạn ngữ xưa bảo chó cứ sủa nhưng đoàn lữ hành cứ đi. Phiên bản mới là Trump đóng vai chó sủa ồn ào và DeSantis vẫn bước đến chiến thắng". (An old proverb says that the dogs bark, but the caravan goes on. In an updated version, Donald Trump plays the noisy dog as Ron DeSantis marches to victory).

Không có gì nặng nề hơn cách ví von này.

Chưa hết, trong ngày thứ Năm 10 tháng 11 hôm nay, tờ báo này ra tiếp tục ra bài xã luận khác với cách chơi chữ ngay tựa bài rằng, "Trumpty, Dumpty", diễn nôm theo cách nói Việt Nam là "Trump đã xong hàng". Bên trên tựa là dòng chữ, "Don (gã không thể xây tường) đã té nặng, tất cả những người Cộng hòa có thể tập họp đảng về lại được chưa ?" (Don (who couldn’t build a wall) had a great fall — can all the GOP’s men put the party back together again ?).

Hay hiểu rõ hơn theo như bài viết là, Donald Trump đã hết thời và đã đến lúc đảng Cộng hòa và truyền thông cánh hữu cần tập họp lại dưới trướng một ngôi sao mới vì tương lai của đảng Cộng hòa, theo như cách gọi của New York Post và các hệ thống truyền thông cánh hữu khác hiện nay. Nhân vật đó không ai khác hơn là Thống đốc Ron DeSantis.

Thống đốc Ron DeSantis cùng vợ và các con - Die Presse/Welt

Ron DeSantis đã chứng minh là vậy khi chiến thắng áp đảo đối thủ tại Florida lần này với tỉ lệ gần 20%, cao gấp bội các tỉ lệ Trump có được trong các cuộc bầu cử tổng thống tại tiểu bang này trước kia và thu hút được thêm một số cử tri gốc Mỹ la tinh.

Ron DeSantis, 44 tuổi, tốt nghiệp Sử học và Luật khoa tại Đại học Yale và Harvard, từng phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ. DeSantis đắc cử và là dân biểu Hạ Viện Hoa Kỳ từ năm 2012 cho đến khi đắc cử thống đốc Florida vào năm 2018.

Một hồ sơ nhân thân sáng giá thông lệ trên chính trường Hoa Kỳ về khả năng, học vấn lẫn sự phục vụ.

Chưa bàn đến phẩm cách, điều không được xem là quan trọng với đảng Cộng hòa.

Tên tuổi của DeSantis được nhắc đến nhiều, kể cả vô số những luật lệ hay hành động tạo ra nhiều tranh cãi kể từ khi đắc cử thống đốc Florida cho đến nay.

Bị xem là một chính khách Cộng hòa cực đoan và độc đoán với những chính sách bảo thủ, Ron DeSantis là một Donald Trump thứ nhì nhưng nguy hiểm hơn gấp bội phần do khả năng và cái đầu của ông ta, cũng như không nhiều kịch tính như Donald Trump.

Mặt khác, DeSantis cũng chưa tấn công và chỉ trích người đồng đảng hay giới lãnh đạo Cộng hòa như Donald Trump đã và đang làm, DeSantis sẽ dễ dàng tạo ra những liên minh và hậu thuẫn hơn khi ra tranh cử. Chính vì vậy, không ngạc nhiên nếu Ron DeSantis trở thành quân cờ sáng giá của một đảng Cộng hòa thực dụng và lắm mưu tính, nhất là theo sau kết quả cuộc bầu cử vừa qua.

Tất nhiên Donald Trump không phải là con người thực tế để hiểu và chấp nhận việc này nên có nhiều khả năng ông vẫn sẽ tuyên bố ra tái tranh cử tổng thống như các nguồn tin đã đưa. Một phần vì muốn níu kéo quyền lực và điều quan trọng hơn nữa là để đối phó với vòng vây pháp luật về những hệ lụy mà ông ta đã gây ra cho nước Mỹ.

Và đối thủ đầu tiên mà Donald Trump cần triệt hạ là Ron DeSantis. Trump và ban tranh cử đã thẳng thừng cảnh cáo DeSantis ngay sau ngày bầu cử rằng, hãy bằng lòng với chức vụ Thống đốc Florida, chớ (dại) ra tranh cử bởi Trump biết rõ mọi "thâm cung bí sử" của DeSantis hơn ai hết. Quảng cáo cho một kịch bản gay cấn đã được báo trước và tung ra như vậy.

Trumpty, Dumpty ! Donald Trump đã hết thời, "xong hàng".

Nhưng phía Dân chủ có lẽ đang mong Trump sẽ tuyên bố tái tranh cử. Và như vậy, cử tri sẽ có dịp chứng kiến những hồi kịch đấu đá, tấn công nhớp nhúa giữa Trump cùng Ron DeSantis hay các ứng viên khác để có dịp định rõ lại con người Donald Trump và các chính khách đảng Cộng hòa như thế nào.

Điều này chỉ có lợi cho đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử 2024.

Nhã Duy

12/11/2022

Không riêng nhãn hiệu Trump mà bất cứ nhãn hiệu chính trị nào, Cộng hòa hay Dân chủ đều có thể lợi dụng để kiếm tiền. Tên Joe Biden không được dùng nhiều vì nhãn hiệu Biden bán không chạy !

Từ khi ông nhậm chức tổng thống, giá trị của cái tên Trump lên cao vọt trong trường chính trị, mặc dù giảm xuống trong ngành địa ốc ; vì nhiều chủ nhà không muốn dùng một nhãn hiệu có người yêu, người ghét.

Đầu năm ngoái, một mạng thông tin và bình luận chính trị báo cho độc giả biết họ nhận được rất nhiều cú điện thoại yêu cầu ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump. Đó là những máy tự động gọi điện thoại (robocalls) có thể gọi đi hàng triệu nơi một lúc, người nghe muốn trả lời chỉ cần nhấn mấy cái nút là xong việc.

Nhiều cú robocalls gọi cho POLITICO nói ngay một mục tiêu rõ rệt, và cụ thể. Thí dụ, "Xin ông/bà tặng 100 đô la để vận động bắt công ty Twitter phải đưa Tổng thống Trump trở lại sử dụng diễn đàn. Có lúc điện thoại yêu cầu đóng góp một số tiền nhỏ để bảo vệ bức tường của Tổng thống Trump ở biên giới U.S.-Mexico, vì đảng Dân chủ muốn phá hủy. Tặng một số tiền tương đương, quý vị có thể "chặn đứng Kamala Harris và chủ nghĩa xã hội". Các cú điện thoại trên có khi kèm theo một câu do chính Tổng thống Trump nói, nghe đúng giọng của ông, trích từ một băng ghi âm nào đó. Nghe như thật !

Một công ty "tiếp thị viễn liên" (telemarketing) tạo những robocalls kiểu đó, đã quả quyết với nhà báo rằng "tất cả" tiền đóng góp đều được "chuyển thẳng tới Tổng thống Trump". Nhưng không ai biết người nào đứng ra tổ chức, cũng không thấy các ủy ban vận động (PAC) của ông Trump, như Save America PAC nhắc gì đến chuyện này.

Nhiều telemarketers khác nói họ làm việc tình nguyện không lương cho "Chiến dịch Hỗ trợ Lãnh đạo Mỹ" (Campaign to Support American Leaders PAC). Nhưng không thấy ban vận động này ghi danh với Ủy ban Bầu cử Liên bang (FEC, Federal Election Commission). Năm 2019 một PAC mang tên gần giống, "Hỗ trợ Lãnh đạo Mỹ" (không có chữ Campaign) đã xuất hiện để ủng hộ ông Trump nhưng đứng ngoài, không quan hệ với ban tranh cử của ông. Nhóm này có thật, năm 2020 đã gây quỹ được 2,5 triệu mỹ kim, và đã sử dụng 375.000 để cổ động người dân bỏ phiếu cho ông Trump ! Ngoài ra, họ không gửi đồng nào góp cho quỹ tranh cử của ông cả. Trả lời nhà báo POLITICO, ông Kelly Sadler, phát ngôn viên của ủy ban "Nước Mỹ trước hết" (America First super PAC) của chính ông Trump thật, nói rằng : "Chúng tôi không thể ngăn cản họ được".

Tổng thống Trump thừa biết thế nào cũng có người lạm dụng tên ông. Ngay từ khi kinh doanh địa ốc ông đã chủ ý biến tên của mình thành một nhãn hiệu được đăng ký đáng giá. Ông xây dựng Tòa Tháp Trump giát vàng lộng lẫy ở New York để cả thế giới phải biết đến. Sau đó ông cho thuê tên mình, tòa nhà nào muốn mang tên Trump phải trả lệ phí và bị kiểm soát coi có đàng hoàng hay không. Khi ông vay mấy trăm triệu tiền mở sòng bài, sòng bài mang tên ông cũng phải trả lệ phí, ngoài số tiền lương trả cho ông khi ông làm chủ tịch hay giám đốc. Đến lúc sòng bài thua lỗ khai phá sản, ông đã thu hồi nhiều hơn số tiền bỏ vào góp vốn, còn các ngân hàng đành mất nợ.

Từ khi ông nhậm chức tổng thống, giá trị của cái tên Trump lên cao vọt trong trường chính trị, mặc dù giảm xuống trong ngành địa ốc ; vì nhiều chủ nhà không muốn dùng một nhãn hiệu có người yêu, người ghét.

Trước cảnh những người lợi dụng tên mình để gây quỹ rồi cầm tiền bỏ túi, ông Trump đã chính thức cảnh cáo không ai được lợi dụng, nếu không sẽ bị kiện. Các dân biểu, nghị sĩ, đến các nghị viên thành phố hay quận cũng không được dùng tên ông để gây quỹ. Những tổ chức chính thức như Ủy ban Toàn Quốc đảng Cộng hòa (RNC, Republican National Committee) và các ủy ban tương tự nhắm gây quỹ cho các cuộc bầu cử Hạ viện (NRCC) và Thượng viện (NRSC), đều được luật sư của ông Trunp báo tin không được sử dụng tên hoặc hình ảnh của ông nếu không xin phép trước. Ông Justin Riemer, luật sư của RNC, đã nhắc nhở rằng họ có quyền nói đến ông vì ông là một nhân vật của công chúng (public figure) ; ông phải Trump đồng ý.