Một người Mỹ tại Paris

Donald Trump sẽ đến Paris vào ngày 14/07/2017 theo lời mời của Emmanuel Macron nhân Quốc Khánh Pháp. Nhiều đơn vị Mỹ sẽ diễn hành cùng với quân nhân Pháp trên đại lộ Champs Elysées ghi dấu 100 năm ngày Hoa Kỳ tham dự Thế Chiến Thứ Nhất. Tổng thống Pháp tính toán gì khi mời chủ nhân Nhà Trắng,người không được cảm tình của công luận Châu Âu. Đề tài tốn nhiều giấy mực.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại sân bay Leonardo da Vinci-Fiumicino, Roma, Ý, 23/05/2017. REUTERS/Remo Casilli/File Photo

Libération đưa độc giả tới Mosul trong hoang tàn đổ nát do Daesh để lại trong khi Le Figaro khẳng định hoàng hôn phủ bóng tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo tại Mosul. Nhật báo kinh tế Les Echos đưa hai tin báo động : thâm thủng trong ngân sách quốc gia do chính phủ trước để lại 8 tỷ đôla. Và cơn gió lạnh thổi qua thị trường chứng khoán Châu Âu mà bất trắc đang chờ trong sáu tháng cuối năm 2017.

Nhật báo công giáo La Croix đưa lên trang nhất thông tin gây chấn động tòa thánh Vatican : hồng y người Úc George Pell, bộ trưởng tài chính của Vatican bị tư pháp Úc truy tố về tội lạm dụng tình dục trẻ em trong thập niên 1970.

Trong số các chủ đề đa dạng của các nhật báo ghi ngày thứ Sáu 30/06/2017, Le Monde dành bài xã luận với tựa đề : Một Người Mỹ tại Paris, mượn tựa của một tác phẩm nổi tiếng của Ernest Hemingway.

Le Monde mô tả "người Mỹ Donald Trump" phải từ chối lời mời của nữ hoàng Anh và thủ tướng Theresa May vì thần dân Anh và đô trưởng Luân Đôn chống đối. Tại Đức, chính quyền chuẩn bị đối phó với những cuộc biểu tình lớn chống chủ nhân Nhà Trắng sang dự Thượng đỉnh G20 vào ngày 7 và 8/07/2017 ở Hambourg.

Một kết quả thăm dò ý kiến của Pew Research Center tuần qua cho thấy uy tín của tổng thống Donald Trump tuột dốc thê thảm trong công luận Châu Âu, kể cả ngưòi Pháp. Tổng thống Barack Obama được hâm mộ bao nhiêu thì tổng thống Donald Trump bị ghét bấy nhiêu. Chỉ có Ba Lan là mong chờ đón tổng thống Trump vào ngày 06/07.

Macron thực tiễn

Thế nhưng, tổng thống Pháp Emmanuel Macron không phải là người dễ bị thuyết phục. Chủ nhân điện Elysée đã từng chứng minh ông không ngại tiếp xúc với những lãnh đạo bị ghét bỏ. Đòn ngoại giao ngoạn mục là mời tổng thống Nga Vladimir Putin sang điện Versailles, chứng tỏ thái độ thực tiễn trên hồ sơ Bachar al-Assad, không buộc nhà độc tài phải ra đi làm điều kiện tiên quyết để giải quyết cuộc chiến.

Với Donald Trump, một người xem thường Liên Hiệp Châu Âu, rút nước Mỹ ra khỏi hiệp định khí hậu Paris COP21, Emmanuel Macron, áp dụng bí kíp của Machiavelli (quân sư của nhiều lãnh chúa ở nước Ý thời Phục Hưng thế kỷ 14 - 15) đã đoạt ngôi vô địch "tâm cơ khó lường"của lãnh đạo siêu cường số một.

Nếu chủ nhân điện Kremlin được khoản đãi trong cung son điện ngọc thì chủ nhân Nhà Trắng sẽ được chào đón với lễ nghi quân cách trên đại lộ Champs-Elysées. Cũng như khi dùng xe quân sự mui trần cho ngày nhậm chức, Emmanuel Macron muốn nói là ông gắn bó với những hình ảnh biểu trưng sức mạnh của nước Pháp và nước Pháp là cường quốc hạt nhân, là thành viên thường trực của Hội Đồng Bảo An, ngang hàng với Hoa Kỳ. Donald Trump muốn phục hồi "uy thế vĩ đại cho nước Mỹ " thì Emmanuel Macron muốn "trả lại uy thế vĩ đại cho địa cầu".

Để đạt được mục tiêu này, theo tổng thống Pháp, cần phải vượt lên trên tâm lý tranh hơn tranh thua của trẻ con như cú bắt tay thử nội lực (tại Thựơng đỉnh G7) mà phải hợp tác chống khủng bố, giải quyết khủng hoảng Syria và chống biến đổi khí hậu. Làm những chuyện lớn này không thể thiếu nước Mỹ.

Bên cạnh đó, tổng thống Pháp còn muốn đặt mình trong vai trò lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu trên chính trường quốc tế. Liệu nhà lãnh đạo 39 tuổi này có thể làm được không. Kết luận, và cũng là câu trả lời của Le Monde : Được, nhưng phải đi tới chứ không chỉ dừng lại ở hình ảnh và biểu tượng.

Sự kiện tổng thống Pháp Emmanuel Macron mời tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây ngạc nhiên mà tổng thống Mỹ nhận lời lại càng bất ngờ hơn. Đây là một thành công mới của Emmanuel Macron, theo nhận định của một nhà ngoại giao. Trong bài "cử chỉ tính toán của Macron" thông tín viên Stéphane Le Bars từ Washington, cho biết lãnh đạo Mỹ-Pháp sẽ "tăng cường mối hợp tác đã chặt chẽ" từ chống khủng bố cho đến kinh tế.

Trong bối cảnh hai nước đã đe dọa trả đũa Damascus nếu một lần nữa, vũ khí hóa học được sử dụng tại chiến trường Syria, hồ sơ này sẽ được thảo luận trong dạ tiệc chiều 13/07. Theo Le Monde, sự kiện vị tổng thống Mỹ từng đưa những thông điệp thiếu lịch sự với Pháp như là "Paris không còn là Paris, thành phố ánh sáng" nay sắp đến Paris đã gây ngạc nhiên tại nước Mỹ nhưng ít được bình luận.

Tại Pháp, nhật báo công giáo La Croix đặt câu hỏi có nên mời Donald Trump dự lễ diễn binh 14/07 hay không ? Phe ủng hộ cho rằng đây là biểu tượng của hai nước đồng minh lâu dài, nếu chỉ mời quân đội Mỹ mà không mời tổng tư lệnh tối cao thì chỉ gây bất đồng vô ích. Còn theo phe chống, đa số là cánh tả, thì tổng thống Pháp phải nhân cơ hội này để thảo luận sâu xa về thế cờ chiến lược chung và đặt thẳng vấn đề với Donald Trump về mối quan hệ với tổng thống Nga Putin.

Một người Trung Quốc tại Hồng Kông

Hồng Kông là chủ đề được quan tâm đặc biệt : 20 năm sau ngày Luân Đôn trao trả nhượng địa Hồng Kông cho Bắc Kinh (01/07/1997), vì sao chỉ có 20% người dân bán đảo mang tên Hương Cảng xem mình là người Trung Quốc ?

Bên cạnh bản tin "Nước Pháp kêu gọi Trung Quốc trả tự do cho Lưu Hiểu Ba" là phóng sự của Le Figaro "Tập Cận Bình triệt hạ Hồng Kông". Theo tường thuật của đặc phái viên Sébastien Falletti thì Hồng Kông đã biến thành một đồn lũy đón tiếp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhân 20 năm Bắc Kinh lấy lại chủ quyền.

Các biện pháp an ninh đặc biệt, với 11.000 cảnh sát chìm nổi, được bố trí chặt chẽ đề phòng biểu tình và bảo vệ "tư lệnh khủng bố" như lời ta thán của một người đàn ông trung niên thuộc thế hệ thứ ba gốc Quảng Đông : 20 năm qua là 20 năm xấu. Người Hoa lục tràn sang xâm lấn làm vật giá leo thang. Chính nỗi bất bình này đã làm cho xu hướng đòi độc lập lên cao lấn át phong trào đấu tranh dân chủ, theo nhận định của nhật báo cánh hữu.

Nhật báo kinh tế Les Echos điểm qua những khó khăn của "Hồng Kông đang bị Trung Quốc nuốt chửng. Người nghèo khó ngày càng đông và càng nghèo hơn, phải lên nóc cao ốc mà ở. Tuổi trẻ không bao giờ bỏ cuộc".

Tuổi trẻ không bỏ cuộc là lời xác quyết của Hoàng Chí Phong (Joshua Wong), cậu học sinh trung học trong phong trào Dù Vàng năm 2014, nay là một sinh viên thủ lĩnh đảng dân chủ Demosito, tiếp tục thách thức người khổng lồ Trung Quốc : chúng tôi sẽ chứng minh cho Tập Cận Bình thấy thời điểm này không phải là lúc ăn mừng mà là biểu tình phản kháng.

Một khi Hồng Kông trở về Trung Quốc, Hoàng Chí Phong chỉ ra những mưu toan của Trung Quốc như dùng tư pháp để trói tay các nhà tranh đấu, dùng "tư bản đỏ" để xâm chiếm Hồng Kông, đầu cơ địa ốc hay qua bàn tay tỷ phú Jack Mã Vân, chủ nhân Alibaba, kiểm soát nhật báo có uy tín South China Morning Post.

Gọng kềm

Chiến thuật ba mặt giáp công : kinh tế, chính trị, văn hóa của Trung Quốc được nhật báo công giáo La Croix lược kể nhận xét của một vài thanh niên tuổi 20 trong bài "Định mệnh đắng cay của Hồng Kông".

Phần dẫn nhập nhắc lại khung cảnh trời mưa u ám trong buổi lễ bàn giao ngày 01/07/1997. Hai mươi năm sau, một thanh niên 27 tuổi nhớ lại : ba mẹ tôi không vui nhưng chấp nhận sự kiện một cách bình thường cho dù họ là những người tị nạn chế độ Mao Trạch Đông.

Một giáo viên Anh văn 28 tuổi tuyệt vọng vì giá nhà đất lên cao quá. Một sinh viên tên Anthus Leung than phiền ra đường nghe tiếng quan thoại ngày càng đông. Mỗi năm có 50.000 dân Hoa lục sang Hồng Kông định cư (theo thỏa thuận với Anh Quốc), nhân lên 20 năm, tổng cộng là 1 triệu trên tổng số 7 triệu dân Hồng Kông : một cuộc xâm lăng văn hóa của Bắc Kinh.

Libération cũng dành hai trang để tường thuật "nỗi niềm thất vọng" của dân Hồng Kông với bài cùng tựa. Nhưng trong gọng kềm của Bắc Kinh, tuổi trẻ Hồng Kông vẫn tìm cách kháng cự.

Cũng như mỗi thứ sáu, Trung Quốc mua 8 trang của Le Figaro để tuyên truyền. Trong số này có bài "phóng sự" : Tập Cận Bình tuyên chiến với ba thế lực ma quỉ là khủng bố, ly khai và cực đoan hầu chứng tỏ Trung Quốc là một cường quốc có tinh thần trách nhiệm đối với láng giềng và hòa bình thế giới.

Lập luận của Trung Quốc có đáng tin hay không ? Trên trang kinh tế, Le Figaro đưa tin : Hàng giả vẫn phồn vinh tại Trung Quốc. Báo cáo của hải quan Liên Hiệp Châu Âu, phản ánh thực tế này, làm Bắc Kinh bất bình.

Bạo lực gia đình tại Pháp : ai vô tâm ?

Khác với các đồng nghiệp tập trung vào tình hình chính trị, kinh tế, nhật báo cánh tả độc lập chọn tệ nạn bạo lực trong gia đình làm chủ đề chính : 220 phụ nữ thiệt mạng trong ba năm qua trong sự vô tâm của tình nhân, của chồng hay chồng cũ. Án mạng gần nhất xảy ra hôm 11/06/2017 khi một ông chồng trói vợ trên đường rầy xe lửa cao tốc TGV.

Điều tra "vụ án giết người hàng loạt", Libération xem lại những trang báo cũ ở địa phương để báo động trung bình mỗi ba ngày có một vụ giết vợ. Trong số 220 nạn nhân chỉ có 20 người nước ngoài và chỉ có 15 thủ phạm nghiện rượu. Các biện pháp đề phòng có sẵn nhưng theo Libération, hồ sơ này không phải là mối quan tâm hàng đầu của tân chính phủ Pháp.

Tú Anh

Hình ảnh nước Mỹ xấu đi trong mắt thế giới dưới chính quyền Tổng thống Trump (VOA, 28/06/2017)

Hình ảnh nước Mỹ trong mắt thế giới đã xấu đi rõ rệt dưới chính quyền Tổng thống Trump, theo một cuộc khảo sát thực hiện tại 37 quốc gia.

Ủng hộ viên của ông Trump tổ chức biểu tình chống cuộc tuần hành "100 Ngày Thất bại" ở New York hôm Thứ Bảy 29/4/2017, để phản đối ông Trump vào dịp 100 ngày ông lên làm Tổng Thống.

Kết quả khảo sát do Trung tâm Nghiên cứu Pew thực hiện, cho thấy cái nhìn thiện cảm về Hoa Kỳ trong phần còn lại của thế giới đã tuột dốc, từ 64% xuống còn 49%. Riêng tại Mexico, nước láng giềng phía Nam nước Mỹ, chỉ có 30% người đươọc khảo sát nói họ có quan điểm tích cực về Hoa Kỳ.

Hình ảnh nước Mỹ đã xấu đi trên khắp thế giới từ khi Tổng thống Donald Trump lên cầm quyền. Một đa số áp đảo người dân ở các nước khác không tin tưởng vào khả năng lãnh đạo của ông Trump, theo kết quả cuộc khảo sát của Trung tâm Pew.

5 tháng sau khi ông Trump lên nhậm chức, cuộc nghiên cứu trải rộng trên 37 quốc gia cho thấy tỷ lệ tán thành Hoa Kỳ trong phần còn lại của thế giới sụt giảm xuống còn 49%, so với 64% vào lúc cuối nhiệm kỳ Tổng thống thứ nhì của người tiền nhiệm, tức là sau 8 năm cầm quyền của Tổng Thống Barack Obama.

Tỷ lệ đối tượng có quan điểm tiêu cực về nước Mỹ cao hơn nhiều tại các nước đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ, kể cả hai nước láng giềng là Mexico và Canada, và các đối tác ở Châu Âu, như Đức và Tây Ban Nha.

Ông Trump lên cầm quyền hồi tháng Giêng năm nay, cam kết sẽ đặt "Nước Mỹ Trên Hết". Từ đó, ông đã xúc tiến kế hoạch thăm dò để xây một bức tường dọc theo biên giới giáp với Mexico, loan báo rút Hoa Kỳ ra khỏi Hiệp định Khí hậu Paris, đồng thời tố cáo nhiều nước kể cả Canada, Đức và Trung Quốc, về những đường lối làm ăn không công bằng đối với Hoa Kỳ.

Tỷ lệ đối tượng không tin tưởng vào khả năng Tổng thống Donald Trump sẽ hành xử đúng đắn trong các vấn đề quốc tế vô cùng cao. Tại Canada, tỷ lệ này là 75%, ngang với nước Anh, Đức : 87%, Pháp : 86%. Tây Ban Nha : 92%. Tại Châu Á, tỷ lệ người không tin tưởng ở khả năng lãnh đạo của Tổng thống Trump là 78%, Nhật Bản : 72%, Úc : 70%, Indonesia : 57%.

Đi ngược với xu hướng hầu như toàn cầu này, các đối tượng Việt Nam và Philippines có cái nhìn tích cực hơn về đương kim Tổng thống Mỹ. Tỷ lệ không tin tưởng vào ông Trump tại Việt Nam chỉ ở mức 29%, trong khi tỷ lệ tán thành ông Trump đạt 58%.

Tại Philippines, tỷ lệ tán thành ông Trump lên tới 69%, tỷ lệ không tin tưởng chỉ ở mức 23%.

Vẫn dựa trên cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew, Tổng thống Mỹ Donald Trump hình như chiếm được cảm tình nhiều hơn tại các nước nằm dưới quyền cai trị của các chế độ độc tài, đặc biệt ở Châu Phi.

Phúc trình của Trung tâm Pew nói hiện tượng tỷ lệ đối tượng có cái nhìn thiện cảm với nước Mỹ tuột dốc từ khi ông Trump lên nắm quyền rất phổ biến, từ Châu Mỹ La tinh, Bắc Mỹ, Châu Âu, Á Châu và Châu Phi.

Cuộc khảo sát được thực hiện dựa trên câu trả lời của hơn 40,000 người trong thời gian từ ngày 16/2 tới ngày 8/5 năm nay.

Trên toàn cầu, 75% đối tượng được khảo sát mô tả ông Trump là "kiêu ngạo", 65% cho rằng ông Trump là "bất khoan dung", và 62% cho rằng ông "nguy hiểm". Nhưng đa số 55% cũng mô tả ông là một "lãnh đạo mạnh mẽ".

********************

Hình ảnh về Mỹ bị thay đổi lớn vì Trump ? (BBC, 27/06/2017)

Trump không ngại chia sẻ quan điểm của ông về các quốc gia khác, nhưng các quốc gia khác thì nghĩ gì về ông ?

Nhiệm kỳ tổng thống của Donald Trump đã có sự "ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách thế giới nhìn nhận Hoa Kỳ", một nghiên cứu quy mô lớn cho thấy.

Cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew, phỏng vấn hơn 40.000 người từ 37 quốc gia trong năm nay, cho thấy mức độ ưa thích nước Mỹ chỉ tăng ở Việt Nam và Nga, nhưng suy giảm ở rất nhiều nước khác.

Pew kết luận rằng Tổng thống Hoa Kỳ và các chính sách của ông "đều không được ủng hộ rộng rãi trên thế giới".

Cuộc khảo sát chỉ cho thấy hai trên 37 nước có quan điểm tốt hơn về ông Trump so với ông Obama - là Israel và Nga.

Nhưng báo cáo này cũng cho thấy nhiều người cảm thấy mối quan hệ của đất nước họ và Hoa Kỳ sẽ không thay đổi trong nhiều năm tới.

Những điểm mấu chốt từ cuộc khảo sát, được tiến hành từ 16/2 đến 8/5, bao gồm :

Độ ưa thích nước Mỹ giảm

Chỉ số ưa thích nước Mỹ giảm ở mức độ rộng toàn cầu. Số dân chúng có quan điểm tích cực về nước Mỹ giảm mạnh ở nhiều nước thuộc Mỹ Latinh, Bắc Mỹ, Châu Âu, Châu Á và Châu Phi.

Mức độ ưa thích nước Mỹ chỉ tăng ở hai quốc gia là Nga và Việt Nam.

Tin trưởng Obama hơn Trump

Cựu Tổng thống Obama ở thời điểm kết thúc nhiệm kỳ được tín nhiệm cao hơn nhiều so với Tổng thống Trump ở thời điểm hiện tại.

Ở Việt Nam, mức chênh lệch đánh giá độ tín nhiệm giữa Obama và Trump là 13 điểm. Còn ở Indonesia, độ chênh lệch lên tới 41 điểm.

Giữa các đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ, sự tín nhiệm giảm nhiều nhất.

Hầu hết đều không có quan điểm tích cực về Trump

Dựa trên thang đánh giá từ "Nguy hiểm", "Không chập nhận được", "Ngạo mạn", "Có quan tâm", "Đủ tư chất", "Thuyết phục", "Một nhà lãnh đạo tài năng, hầu hết đều đánh giá ông Trump là một người "kiêu ngạo", báo cáo của Pew cho biết.

Hầu hết đều cho ông Trump là nhà lãnh đạo mạnh mẽ, nhất là ở khu vực Mỹ Latin và các quốc gia Châu Phi. Tuy nhiên rất ít có quốc gia nào thấy ông Trump hội tụ đủ tư chất làm tổng thống.

Kết quả lựa chọn ngẫu nhiên từ 37 nước tham gia khảo sát

Đây không phải là ý kiến của chúng tôi mà là ý kiến của 40.447 người do công ty Pew và đồng sự của họ phỏng vấn.

Mọi người có thể lo lắng về việc Trump có ảnh hưởng gì tới đất nước của họ, rất nhiều có thể thấy ông ta kiêu ngạo hay nguy hiểm - nhưng như thế không có nghĩa là việc ông ấy làm tổng thống có tác động trực tiếp tới họ.

Điều này có thể không đúng với mọi trường hợp, nhưng trung bình khoảng 41% người dân cho rằng quan hệ giữa đất nước họ với Hoa Kỳ không thay đổi.

Tuy khảo sát tập trung vào ý kiến quốc tế, nhưng một báo cáo gần đây cũng của Pew cho thấy rằng tỷ lệ ủng hộ ông Trump tại Hoa Kỳ vẫn ở mức thấp kể từ khi ông lên nắm quyền.

Chỉ khoảng 39% người Mỹ cho rằng ông làm tốt vai trò của mình. Tuy nhiên, ông Trump vẫn được đa số ủng hộ trong đảng của mình.

Diễn viên hài mở triển lãm "Thư viện twitter" của tổng thống Trump (RFI, 18/06/2017)

Đã gần 5 tháng ông Donald Trump ngự ở Nhà Trắng. Phong cách liên tục dùng twitter, để bày tỏ quan điểm của tổng thống Mỹ về mọi vấn đề chính trị trong nước và quốc tế, bị nhiều người phản đối, nhưng cũng có nhiều người coi đây là một trò cười. Theo AFP, tại New York, một triển lãm đặc biệt mang tên "Thư viện twitter của tổng thống" được tổ chức trong hôm qua và hôm nay, Chủ nhật 18/06/2017. Triển lãm thực hiện theo sáng kiến của diễn viên hài Trevor Noah.

Triển lãm "Thư viện twitter của tổng thống Trump", New York, 17 và 18/06/2017. RFI

Việc tổ chức triển lãm "thư viện tweet của tổng thống" là một cách để nhắc đến các thư viện mà tổng thống Mỹ nhiều đời đã xây dựng, sau khi rời chức vụ, để làm nơi lưu trữ các tài liệu quý (1). Đây là dịp mà công chúng có thể tìm xem toàn bộ các thông điệp twitter của Donald Trump, kể từ năm 2009, khi tổng thống tương lai bắt đầu mở tài khoản cá nhân @realDonaldTrump. Một số thông điệp nổi tiếng nhất của tổng thống nhiều bê bối này được đóng khung vàng cẩn thận, giống như trong viện bảo tàng.

Tài khoản twitter cá nhân được Donald Trump tiếp tục sử dụng sau khi nhậm chức tổng thống ngày 20/01/2017, thay vì tài khoản chính thức @POTUS. @realDonaldTrump hiện được hơn 32 triệu dân mạng theo dõi.

Trong triển lãm này có cả một tấm bản đồ thế giới để chỉ ra mối liên hệ giữa các thông điệp tweet của tổng thống Trump với các nước. Tuy nhiên, theo một thống kế, đối tượng tweet nhiều nhất của ông Trump là đối thủ, người tiền nhiệm Barack Obama.

Đặc biệt tại triển lãm, có một phòng Bầu Dục mô phỏng và một số toa lét giống như ở Nhà Trắng, nơi khách thăm có thể vào đây để tweet "theo kiểu tổng thống Trump", để thể hiện quan điểm về các vấn đề thời sự chính trị thế giới.

Tác giả của cuộc triển lãm, diễn viên hài Trevor Noah, là người dẫn chương trình nổi tiếng của mục "The Daily Show" của kênh truyền hình cáp Comedy Central.

Dự luật "Covfefe" cấm Donald Trump tự xóa thông điệp trên twitter cá nhân

Triển lãm diễn ra chớp nhoáng nói trên được tổ chức trong bối cảnh một dân biểu Mỹ vừa đệ trình một dự luật hồi đầu tuần này, yêu cầu coi các bình luận trên twitter của tổng thống là "phát ngôn chính thức", và vì tầm quan trọng của chúng, các twett của tổng thống cần được lưu trữ và tổng thống không được tự tiện xóa bỏ, kể cả đối với tài khoản cá nhân.

Theo Reuters, dự luật mang tên "Covfefe" là viết tắt của "Communication Over Various Feeds Electronically For Engagement act". Khi dùng cái tên "Covfefe", nghị sĩ Dân Chủ Mike Quigley, người đề xuất dự luật, ắt hẳn muốn nhại lại một tweet nổi tiếng gần đây của Donald Trump có chữ covfefe.

Chữ covfefe trong thông điệp tweet "Despite the constant negative press covfefe" ngày 31/05 có thể hiểu là "coverage" bị viết sai. Thế nhưng, tweet này bị chủ nhân xóa bỏ, để thay bằng một thông điệp mới đầy giễu cợt : "Who can figure out the true meaning of "covfefe" ? ? ? Enjoy !" (tạm dịch là : Đố ai đoán được ý nghĩa thực sự của chữ "covfefe". Tận hưởng nhé !).

Rõ ràng giọt nước đã tràn ly ! 

Trọng Thành

----
(1) Đầu tháng 5/2017, Barack Obama công bố mô hình dự án "thư viện tổng thống" đầy tham vọng của ông, với mục tiêu là nơi ươm mầm cho thế hệ lãnh đạo tương lai. Dự án khu "thư viện" bao gồm một bảo tàng, một thư viện và một khu hội nghị. Thư viện Obama được xây dựng tại Chicago, sẽ khởi công từ năm 2021.

*******************

Hiệu ứng nhà kính : Pháp lập Quỹ khí hậu để thu hút nhân tài... Mỹ (RFI, 18/06/2017)

Thông điệp "Hãy làm hành tinh chúng ta vĩ đại trở lại" của tổng thống Pháp Macron gây chú ý. Thông điệp là một lời đối lại quan điểm coi Hoa Kỳ trên hết của tổng thống Mỹ Donald TrumpRFI

Hai tuần sau khi tổng thống Emmanuel Macron mời gọi khoa học gia Mỹ và quốc tế sang Pháp nghiên cứu chống biến đổi khí hậu, chính phủ Pháp tháo khoán 30 triệu euro đầu tiên để "tiếp đón khoảng 50 nhà nghiên cứu trong vòng 5 năm".

Theo AFP, trong thông báo ngày 17/06/2017 bộ trưởng bộ Đại Học và Nghiên Cứu Frederique Vidal cho biết "Chương trình ưu tiên nghiên cứu chống biến đổi khí hậu" có ngân sách lên đến 60 triệu euro. Chính phủ đóng góp phân nửa là 30 triệu, theo tỷ lệ mỗi euro do đại học và các cơ quan nghiên cứu chi ra sẽ được Nhà nước ủng hộ thêm một euro.

Cách nay hai tuần, khi tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút bỏ Hiệp Định Khí Hậu Paris COP 21, tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi giới khoa học gia và các nhà công nghiệp Mỹ sang Pháp làm việc.

Lời kêu gọi "hãy làm hành tinh chúng ta vĩ đại trở lại" đã được cộng đồng mạng đón tiếp nồng nhiệt với hơn 240.000 chia sẻ trên toàn cầu. Một tuần sau, Điện Elysée mở tài khoản trên internet để quảng bá lời mời gọi này sau khi hội ý với bộ trưởng Sinh Thái Nicolas Hulot và chính phủ.

Ngân sách 60 triệu euro tài trợ cho các chuyên gia ngoại quốc, đặc biệt là Mỹ, trong các ngành nghiên cứu về biến đổi khí hậu, địa cầu và chuyển tiếp năng lượng. 

Tú Anh

Nga can thiệp bầu cử Mỹ : Trump thừa nhận đang bị điều tra (RFI, 17/06/2017)

Hôm 16/07/2017, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thừa nhận là bản thân ông đang bị điều tra trong khuôn khổ nghi án Nga can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ 2016. Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, đặc trách điều tra về hồ sơ này, hiện đang xem xét khả năng ông Donald Trump có đã tìm cách cản trở cuộc điều tra hay không.

Nhân vật số hai bộ Tư Pháp Mỹ Rod Rosenstein trong một buổi điều trần tại Ủy ban tình báo Thượng Viện, 07/06/2017. REUTERS/Aaron P. Bernstein

Trên trang Twitter của ông hôm qua, tổng thống Trump viết : "Tôi đang bị điều tra về vụ cách chức giám đốc FBI bởi người đã bảo tôi cách chức giám đốc FBI", ám chỉ đến vụ cách chức ông James Comey ngày 09/05 vừa qua.

Tổng thống Trump không nói người đó là ai, nhưng dường như đó là nhân vật số hai của bộ Tư Pháp Mỹ, Rod Rosenstein. Rosenstein là người đã chỉ trích cựu giám đốc FBI James Comey và dựa trên những chỉ trích của ông Rosenstein mà tổng thống Mỹ đã cách chức ông Comey. Sau vụ cách chức này, ông Rosenstein đã bổ nhiệm công tố viên độc lập Muller ngày 17/05, để không bị mang tiếng là can thiệp vào ngành tư pháp.

Ông Trump bị cáo buộc là đã cách chức ông Comey vì giám đốc FBI không chịu ngưng điều tra về cựu cố vấn an ninh quốc gia Mike Flynn về nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ.

Đây dường như là lần đầu tiên tổng thống Trump công khai thừa nhận ông bị điều tra về việc cản trở tư pháp. Nhưng những người thân cận với ông Trump cố giải thích rằng thật ra ông chỉ phản ứng lại thông tin của báo chí, chứ không phải là công khai thừa nhận bị điều tra.

Trên trang Twitter hôm qua, tổng thống Trump khẳng định là cho tới nay vẫn chưa có bằng chừng gì về sự thông đồng giữa ông với nước Nga.

Nhưng theo tờ Washington Post, công tố viên đặc biệt Mueller rất quan tâm đến những lời khai của cựu giám đốc FBI Comey và đã bắt đầu thẩm vấn các quan chức chủ chốt trong vụ này. Năng lực điều tra của ông ngày càng mạnh, vì kể từ nay êkíp của ông có đến 13 người.

Thanh Phương

**********************

Biện lý Mueller mướn thêm luật sư, mở rộng điều tra về liên hệ Nga-Trump (VOA, 17/06/2017)

Biện lý đặc biệt Mueller mướn thêm 13 luật sư để giúp ông tiến hành cuộc điều tra về vai trò của Nga, can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm ngoái.

Biện lý đặc biệt Mueller

Đài CNN hôm 16/6 trích lời người phát ngôn của ông Mueller, Peter Carr, cho biết ông Mueller đã tăng cường nhân lực với một đội ngũ điều tra viên và chuyên gia hàng đầu, gồm các luật sư có kinh nghiệm đã từng đại diện cho các công ty Mỹ tại tòa án, kể cả những luật sư từng phụ trách các hồ sơ nổi bật, từ Watergate cho tới vụ tai tiếng tài chính của tập đoàn Enron.

Biện lý Robert Mueller còn điều tra liệu Tổng thống Donald Trump có cản trở công lý hay không, và đã nới rộng phạm vi cuộc điều tra này để bao gồm các giao dịch tài chánh và kinh doanh của con rể Tổng thống Trump, một trong những cố vấn hàng đầu của ông Trump.

Các bản tin trước đây nhắc đến các cuộc tiếp xúc giữa ông Kushner với người đứng đầu một ngân hàng phát triển của nhà nước Nga. Các luật sư của Jared Kushner cho biết ông sẽ hợp tác với các nhà điều tra.

Toán điều tra của ông Mueller sẽ phỏng vấn các quan chức tình báo Mỹ cấp cao, kể cả Giám Đốc Tình báo Quốc gia Dan Coats, Giám Đốc Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), Đô đốc Mike Rogers, và Phó Giám Đốc NSA vừa về hưu Richard Ledgett.

Các cuộc phỏng vấn với các quan chức tình báo và an ninh hàng đầu nước Mỹ là những dấu hiệu đầu tiên về nỗ lực của đội ngũ mới của biện lý đặc biệt Robert Mueller.

Đầu tuần trước, ông Trump đã dùng trang Twitter để chỉ trích những bài báo liên quan tới cuộc điều tra của biện lý đặc biệt để xét xem liệu ông có cản trở công lý hay không.

Ông Trump viết :

"Họ đã bịa đặt ra một chuyện giả mạo về vụ thông đồng với người Nga mà không tìm ra được bất cứ bằng chứng nào, vì vậy bây giờ họ bày ra việc cản trở công lý để hậu thuẫn cho câu chuyện giả mạo đó".

Trong một bình luận khác tải trên trang Twitter của ông, ông Trump viết :

"Bạn đang chứng kiến vụ ‘săn phù thủy’ lớn nhất trong lịch sử chính trị Mỹ - dẫn đầu là một số người xấu xa và đầy mâu thuẫn !"

Một người phát ngôn của văn phòng biện lý đặc biệt đã từ chối bình luận. Đại diện của Giám đốc Tình báo quốc gia cũng không bình luận, mà chỉ nói cơ quan này sẽ hoàn toàn hợp tác với biện lý đặc biệt.

Giữa lúc ông Mueller đang tập hợp đội ngũ điều tra, những phát biểu của ông Christopher Ruddy, một người bạn của Tổng thống Trump, đã làm dấy lên một loạt nghi vấn mới.

Có mặt tại Tòa Bạch Ốc hôm 12/6, ông Ruddy nói trên đài PBS rằng ông Trump đang xét tới chuyện sa thải biện lý đặc biệt Robert Mueller.

Nhưng trích một nguồn tin thân cận với Tổng thống Trump, CNN mới đây nói ông Trump đã được khuyên nên tránh giải pháp chắc chắn sẽ gây sốc này.

Tuần trước, cựu Giám Đốc FBI James Comey đã ra điều trần trước một ủy ban Thượng viện Hoa Kỳ. Ông nói ông tin rằng Tổng thống Trump đã tìm cách gây áp lực để ông hủy bỏ cuộc điều tra về cựu cố vấn an ninh quốc gia Mike Flynn, người đã dấu giếm các cuộc tiếp xúc đáng nghi và cả nhận tiền của chính phủ nước ngoài, kể cả của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.

***************************

Trump nợ Mỹ, chủ nợ quốc tế ít nhất 315 triệu đôla (VOA, 17/06/2017)

Tổng thống Mỹ Donald Trump nợ nước Mỹ và các chủ nợ quốc tế ít nhất là 315 triệu đôla Mỹ trong các khoản nợ cá nhân, bao gồm 130 triệu đôla nợ Ngân hàng Deutsche.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nợ nước Mỹ và các chủ nợ quốc tế ít nhất là 315 triệu đôla Mỹ

Văn phòng Đạo đức Chính phủ Hoa Kỳ công bố văn bản công khai tài chính mới nhất của Tổng thống vào cuối ngày thứ Sáu. Tài liệu 98 trang này được đăng lên website của văn phòng đạo đức.

Văn bản này cho thấy ông Trump có thu nhập hơn nửa tỉ đôla - ít nhất là 594 triệu đôla cho năm 2016 và đầu năm 2017.

Ông kiếm được 20 triệu đôla thu nhập từ khách sạn của ông ở Washington, khai trương vào tháng 9 năm ngoái, và thêm 115,9 triệu đôla từ Câu lạc bộ Golf Doral Quốc gia Trump ở thành phố Miami, bang Florida.

Nhà Trắng nói trong một thông cáo hôm thứ Sáu rằng ông Trump "hoan nghênh cơ hội tự nguyện nộp đơn công khai tài chính cá nhân của mình", và nói thêm rằng đơn này đã được "chứng nhận bởi Văn phòng Đạo đức Chính phủ tuân theo những thủ tục bình thường của văn phòng".

Tuy nhiên, Tổng thống vẫn chưa công bố hồ sơ thuế của mình. Hồ sơ thuế cung cấp một bức tranh chi tiết hơn về những hoạt động tài chính của ông.

Donald Trump : Tổng thống bị "án treo"

Báo L’Obs tuần này có bài phân tích về tình trạng bên bờ vực thẳm của tổng thống Mỹ Donald Trump với tựa đề : "Một tổng thống bị án treo". Tình hình đặc biệt trở nên tồi tệ với ông Trump kể từ khi cựu giám đốc FBI ra điều trần trước Quốc Hội. Tuy nhiên vấn đề là Donald Trump không chỉ dính vào một, mà nhiều bê bối cùng một lúc, thêm vào đó nhân vật này thường "không bỏ lỡ dịp khiến tình hình ngày càng nghiêm trọng hơn".

Ông Rober Mueller, công tố viên đặc trách điều tra nghi án tổng thống Trump ngăn cản tư pháp. Ảnh chụp năm 2013. REUTERS/Larry Downing

Chưa đầy năm tháng sau khi tuyên thệ nhậm chức, Donald Trump trở thành một người chịu "án treo". Người ta đặt câu hỏi : Liệu ông Trump sẽ còn trụ được đến khi nào ? Tổng thống Mỹ không những chìm ngập trong bê bối, mà tốc độ chìm xuồng đang diễn ra ngày càng mau lẹ.

Theo L’Obs, một điều chắc chắn là công tố viên đặc biệt Robert Mueller đang trực tiếp hướng mũi điều tra vào Donald Trump. Những bằng chứng mà cựu giám đốc FBI James Comey thu thập được có thể dẫn đến việc truy tố tổng thống, trước hết với cáo buộc "cản trở tư pháp".

Chủ tịch Hạ Viện Paul Ryan biện minh rằng vấn đề của tổng thống Trump là do "thiếu kinh nghiệm". Tuy nhiên, lập luận này "không trụ nổi một giây" khi phải đối diện với những sự kiện cụ thể, như việc tổng thống Mỹ đã chủ động ra lệnh cho tất cả ra ngoài, để một mình đối thoại với giám đốc FBI James Comey tại phòng Bầu Dục.

Cho đến nay, Donald Trump hoàn toàn phủ nhận đã yêu cầu James Comey ngưng điều tra về Michael Flynn, cố vấn an ninh quốc gia vào thời điểm đó, về các quan hệ mờ ám với Nga. Tuy nhiên, hai lãnh đạo an ninh thân cận với tổng thống, giám đốc CIA Dan Coats và giám đốc NSA Mike Rogers, đều từ chối trả lời trước Thượng Viện, khi bị chất vấn : Có được (tổng thống) yêu cầu tác động đến một cuộc điều tra đang diễn ra hay không ? Các chuyên gia ngờ rằng, do không trực tiếp tác động được đến đối tượng, tổng thống Mỹ đã dùng hai lãnh đạo CIA và NSA làm trung gian gây ảnh hưởng.

Cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt cũng có thể đưa ra ánh sáng những quan hệ bí ẩn có thể có với Nga của bảy nhân vật thân cận với tổng thống, trong đó có Bộ trưởng Tư Pháp Jeff Sessions, điều mà ông Sessions từng thề thốt là không có.

Sự sụp đổ từ từ

Theo L’Obs, tình hình càng nghiêm trọng hơn khi Donald Trump đã tiêu tốn toàn bộ năng lượng của chính phủ vào các bê bối, trong lúc cơ may tiến hành các cải cách quan trọng thì "ngày càng teo lại". Barry Ritholtz, một trong những nhà báo Mỹ nhiều ảnh hưởng nhất, từng tin tưởng Trump có thể thực hiện được 96% chương trình cải cách, nay chỉ cho rằng được đến 25% đã là may mắn.

Về viễn cảnh tương lai của tổng thống đang chịu "án treo", L’Obs so sánh thái độ của cánh tả Dân chủ với cánh hữu Cộng Hòa. Về phía cánh hữu, sự ủng hộ tổng thống ngày càng co lại, trước viễn cảnh đen tối của "một cú sụp đổ đang từ từ diễn ra".

Càng gần đến thời điểm bầu Quốc hội giữa nhiệm kỳ vào tháng 11/2018, phe Cộng hòa càng lo đại bại, khi không một cải cách đáng kể nào được thực hiện. Phía phe Dân chủ, thì một mặt chờ kết quả điều tra tiến triển, có bằng cớ vững chắc mới yêu cầu phế truất, mặt khác, khôn khéo để bất bình trong dân chúng gia tăng. Trong trường hợp này, nếu để phó tổng thống Mike Pence thay thế ông Trump sớm chưa chắc đã hay.

Liệu Donald Trump có lựa chọn "kịch bản lý tưởng" là từ chức để cứu vãn uy tín của đảng Cộng hòa ? L’Obs tỏ ra nghi ngờ, với nhận xét đầy vẻ châm biếm : Việc phế truất cũng có mặt hay của nó, đó là tạo dịp để Donald Trump lập kỷ lục về mặt thu hút khán thính giả truyền hình.

Nước Nga : xuất hiện "Lênin" của 2017 ?

Về phong trào đối lập Nga đang trỗi dậy trở lại với các cuộc biểu tình khắp cả nước mới đây, ngày 12/06, báo Courrier International dẫn lại nhận định đa chiều từ báo chí nước này. Nhật báo tư nhân Moskovski Komsomolets so sánh lãnh đạo đối lập Alexei Navalny với Lênin, người lãnh đạo cuộc cách mạng "vô sản", bùng nổ cách đây đúng một thế kỷ.

Theo tờ báo, chính quyền Putin chưa từng phải đối mặt với một phong trào phản kháng mạnh mẽ đến như vậy. Thực ra, đối với Moskovski Komsomolets, nói đến Lênin trước hết là để phê phán tham vọng chính trị lớn của Alexei Navalny, đến tính cách sắt đá của lãnh đạo đối lập, không ngần ngại hy sinh "những con chuột" (tức những người biểu tình) bị đưa lên tuyến đầu, trong cuộc chơi mèo vờn chuột với chính quyền, cho dù theo tờ báo, chính lãnh đạo đối lập cũng sẵn sàng chấp nhận đánh cược số phận của mình.

Nezavissimaia Gazeta, nhật báo của giới trí thức Moskva, mô tả cụ thể việc Alexei Navalny ưu tiên phương thức đối đầu. Hôm 11/06, thay vì tổ chức biểu tình tại Sakharov, nơi yêu cầu đã được cấp phép, lãnh đạo đối lập kêu gọi tập hợp ngay tại trung tâm thủ đô Moskva. Tổng cộng 30.000 người đã tham gia, theo tờ báo (5.000 người, theo cảnh sát). Trên toàn quốc, dân chúng tại khoảng 210 đô thị đã xuống đường.

Ngày 12/06 đi vào lịch sử chính trị Nga đương đại, về số lượng người bị câu lưu (khoảng 2.000 người trên toàn quốc). Tuy nhiên, theo Courrier International, thành công của cuộc xuống đường cho thấy quyết tâm đối mặt với mọi thách thức của Alexei Navalny. Nhật báo trên mạng Nga Gazetu.ru, chuyên về thời sự, thì nói đến việc ông Navalny bị phạt 30 ngày tù, tức nhiều hơn 10 ngày so với dự kiến. Kết quả là Navalny bị lỡ dịp tham dự một buổi hòa nhạc, nhưng đổi lại ông ấy có thời gian "để đọc nhiều sách báo".

"Trăng sắt" : tình cảnh công nhân Trung Quốc

Trong những năm gần đây, xuất hiện hàng loạt phim tài liệu về tình cảnh khổ ải của người lao động Trung Quốc từ nông thôn ra thành phố tìm sinh kế. Đặc biệt được chú ý có bộ phim Trăng sắt (Iron Moon), của Wu Feiyue, ra mắt tại Hoa Kỳ mùa thu năm ngoái 2016 (xem trang giới thiệu phim ironmoonmovie.com )

Phim nói về những nhà thơ – công nhân. Đây là chủ đề "mục 360°" mà Courrier International chuyển đến độc giả tuần này, qua bài viết của nhà báo Anh Megan Walsh trên mạng văn học Mỹ Literary Hub.

Năm 2014, Hứa Lập Chí (Xu Lizhi), công nhân của công ty Foxconn (1), tự sát. "Chết là cách duy nhất để chứng minh (với mọi người) là ta đã sống", tâm sự của một blogger làm việc cho Foxconn trước đó bốn năm đã trở thành hiện thực. Người thanh niên 24 tuổi đã nhảy từ tầng lầu thứ 19, sau khi công bố toàn bộ thơ của mình lên mạng. "Nhà thơ chết vì chiếc điện thoại di động của bạn / The poet who died for your phone" là tựa một bài viết trên tờ báo mạng Mỹ Time.

Còn tại Trung Quốc, truyền thông nhà nước ngợi ca những vần thơ của Hứa Lập Chí, trong khi rất ít người thực sự biết đến cuộc đời đau đớn và nỗi lòng chất chứa của người công nhân "thất học". "Trăng sắt" là một trong những bài thơ nổi tiếng của anh.

Theo nữ dịch giả Eleanor Goodman, kết hợp "trăng" và "sắt" là cách để nhà thơ đã khuất thể hiện cú sốc kinh hoàng mà anh đã chịu, cú sốc của sự đối nghịch giữa "văn hóa truyền thống Trung Hoa và chủ nghĩa tư bản", "tình người và thế giới máy móc", "tình cảm lãng mạn và một thế giới hoàn toàn trần trụi".

Tan nát, tuyệt vọng… tâm sự của Hứa Lập Chí vén lộ phần nào tâm trạng của hàng trăm triệu công nhân Trung Quốc.

Phải tuân theo các chế độ giờ giấc khắc nghiệt, nước uống ô nhiễm, không khí độc hại, rất nhiều công nhân đối mặt với nguy cơ bị thương, bị tàn phế bất cứ lúc nào. Năm 2005, ước tính ít nhất 40.000 ngón tay của công nhân bị cắt cụt, chỉ riêng tại các đặc khu kinh tế miền nam.

Sau mười mấy giờ làm việc cực nhọc bên dây chuyền, giống như Hứa Lập Chí, một vài người trong số họ đã thả hết nỗi lòng vào những vần thơ, chuyển ra thế giới bên ngoài những cảm xúc chân thật về đời sống dưới đáy của hàng chục triệu người tại các khu công nghiệp của quốc gia được mệnh danh là "công xưởng của hành tinh".

Thịnh vượng Trung Hoa và những người bị hy sinh

Theo tác giả bài viết, khác hẳn với giới văn sĩ được coi là "trí thức", tiêu biểu như giải Nobel văn học Mạc Ngôn (Mo Yan) – chọn bút pháp siêu thực hay hiện thực huyền ảo để tránh phải đối mặt với những gai góc của hiện thực -, những nhà thơ - công nhân đã xác lập "mối liên hệ sâu sắc và phong phú giữa câu chuyện lớn về sự thịnh vượng kinh tế" của Trung Quốc với "hàng triệu câu chuyện đời của những người vô danh, đã hy sinh toàn bộ tuổi trẻ, sức khỏe, cả thể chất cũng như tinh thần" trong các xưởng máy (2).

Bài giới thiệu về những nhà thơ công nhân Trung Quốc khép lại với Wu Xia, một trong những tác giả được đánh giá là "lạc quan nhất" và "khoan dung nhất". Qua những vần thơ, nữ công nhân nghề may bày tỏ tình cảm trìu mến với những người mà cô hình dung sẽ tận hưởng các sản phẩm in dấu bàn tay cô.

Theo tác giả, những bài thơ trong "Trăng sắt" là một cơ hội giúp chúng ta đối diện với lương tâm, trực tiếp cảm nhận được rằng, đằng sau mỗi sản phẩm được làm ra tại các địa ngục trần gian tại Trung Quốc, là cái giá nhân sinh ghê gớm ; người tiêu thụ có dịp chiêm nghiệm về "thái độ đồng lõa thụ động", hơn là tiếp tục chỉ trích "một cách nhẹ nhàng" và chiếu lệ về tình trạng vi phạm nhân quyền tại Trung Quốc.

Nước Pháp trước ngưỡng cửa cải cách

Nước Pháp chuẩn bị bước vào vòng hai cuộc bầu cử Quốc Hội, đảng Cộng hòa Tiến bước của tổng thống được dự đoán chắc chắn sẽ giành chiến thắng áp đảo, với hơn 400 trên 500 ghế dân biểu. Nắm toàn bộ quyền lực, chính phủ Macron được coi là đủ cơ hội để tiến hành các cải cách lớn như cam kết. Le Point hối thúc : "Bây giờ là lúc… không thể thoái thác". Về phần mình, L’Obs đặt câu hỏi : Cú "Big bang" trong dự án cải cách luật lao động của tổng thống sẽ đi tới đâu ?

Tờ báo dành nhiều trang để, một mặt mô tả cách làm việc được đánh giá là "chưa từng có" của tổng thống, qua việc lựa chọn cẩn thận những người môi giới đàm phán, để cải cách êm thấm, mặt khác phân tích các ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người lao động, cụ thể là lương bổng, hợp đồng lao động và tổ chức đại diện.

Pháp : hàng triệu người khao khát "làm lại từ đầu"

Thay đổi lớn trong đời sống chính trị đi kèm với thay đổi lớn trong cuộc sống riêng tư của mỗi người. Đó là ấn tượng mà L’Express tuần này muốn truyền tải đến bạn đọc. Hồ sơ chính của L’Express nhấn mạnh đến ước mơ "làm lại cuộc sống từ đầu" của hàng triệu người Pháp.

Trang bìa L’Express là hình ảnh tươi trẻ của nữ diễn viên hài Caroline Vigneaux, vốn là một luật sư, nhưng quyết định bỏ hẳn cái nghề đầy hứa hẹn với lương cao, để làm lại cuộc đời. Tấu hài mang tên của One Woman Show của cựu luật sư đã được hơn 250.000 người tán thưởng. Tại Pháp, hiện có khoảng 10.000 nhà tư vấn chuyên hỗ trợ người muốn chuyển nghề.

"Than" cũng có thể "đồng hành" với năng lượng tái tạo

Một câu hỏi làm nhức đầu giới chuyên môn lâu nay, đó là làm thế nào dự trữ được năng lượng do gió và mặt trời tạo ra ? Courrier International dẫn lại một thử nghiệm bất ngờ, có thể mang lại một giải pháp đơn giản, nhưng hiệu quả.

Courrier International dẫn lại Wall Street Journal, giới thiệu giải pháp của một số vùng tại Đức và Mỹ, sử dụng các mỏ than đã qua khai thác, làm bể chứa nước. Năng lượng gió và mặt trời chưa dùng ngay được sử dụng để bơm nước từ dưới lên mỏ than cũ, khi cần điện, chỉ cần đưa nước xuống trở lại để làm chạy tua bin.

Tại Đức, công ty than RAG đang có ý định sử dụng các hầm mỏ sâu hơn 1.200 mét, ở một tỉnh miền tây, để làm bể chứa nước khổng lồ, đủ dùng cho 500.000 gia đình. So với các hình thức trữ năng lượng khác như ắc quy, phương thức này có vốn đầu tư ban đầu đắt giá hơn, nhưng đổi lại có thể sử dụng trong thời gian dài hơn rất nhiều (có thể đến một thế kỷ), chi phí bảo dưỡng cũng không đáng kể.

Trọng Thành

----

(1) Foxconn là công ty Đài Loan nhận thầu các linh kiện điện tử của hãng điện thoại di động nổi tiếng Apple. 

(2) Trong những thập niên cải cách đầu tiên tại Trung Quốc cũng đã có những công nhân làm thơ, nhưng đó là thứ thơ ca theo đường lối, trung thành với chế độ, ca ngợi sự thay đổi kinh tế của đất nước, bất chấp những vất vả phải gánh chịu. Bộ phim "Trăng sắt" và tập thơ tuyển cùng tên cho thấy một cách nhìn khác hẳn của những người trong cuộc.

Giải Nobel Kinh tế Joseph Stiglitz : "Với Donald Trump, Hoa Kỳ còn khổ sở"

Từ khi vào Nhà Trắng đến nay mới chưa được nửa năm, tổng thống Donald Trump đã khiến dư luận báo chí tốn không ít giấy mực về những tác phong, phát ngôn đến đường lối chính trị. Ông Trump không những là nỗi thất vọng của những ai vốn vẫn quen nhìn Hoa Kỳ như là cường quốc lãnh đạo thế giới mà sẽ còn làm cho nước Mỹ khổ sở.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, Washington DC, ngày 14/06/2017. REUTERS/Kevin Lamarque

Nhật báo kinh tế Les Echos ngày 15/06/2017 có bài viết của Joseph E. Stiglitz, giải thưởng Nobel Kinh Tế và hiện là giáo sư Đại học Columbia, New York. Bài báo lấy tựa đề : "Đã đến lúc hành động chống lại Donald Trump".

Mở đầu bài viết, nhà kinh tế Mỹ khẳng định : "Donald Trump đã ném quả bom vào cấu trúc kinh tế thế giới được xây dựng với muôn vàn khó khăn từ sau Thế Chiến Thứ II". Theo tác giả thì việc tổng thống Trump quyết định "rút Hoa Kỳ ra khỏi Thỏa thuận về khí hậu Paris vừa qua chỉ là màn mới nhất tấn công vào nền tảng giá trị của chúng ta, vào các thể chế của chúng ta".

Giải Nobel Kinh Tế đã vạch ra tất cả những cách nghĩ, cách làm của ông Donald Trump đều phủ nhận tất cả những gì đã có, phục vụ lợi ích riêng chứ không hề vì quyền lợi chung của nước Mỹ, dân Mỹ. Tác giả Joseph Stiglitz viết : "Việc phủ nhận khoa học của ông ta, đặc biệt trong lĩnh vực khí hậu đang đe dọa những tiến bộ công nghệ… Ông Trump đang đe dọa sự vận hành của xã hội Mỹ và nền kinh tế Mỹ".

Theo giải Nobel Kinh Tế, ông Trump đã lợi dụng nỗi bất bình trong người dân Mỹ về kinh tế trì trệ trong nhiều năm qua.Thế nhưng, chương trình thuế khóa và bảo hiểm y tế cho thấy thực chất mục tiêu của ông, đó là : "Làm giàu cho bản thân, tạo đặc quyền đặc lợi cho những người đã ủng hộ ông". Dẫn chứng là : "Trong một đất nước tuổi thọ giảm, cải cách bảo hiểm y tế của ông ta đã để mặc thêm 23 triệu người khánh kiệt trước bệnh tật ". Tác giả nhận định : "Với Trump, nước Mỹ sẽ còn phải khổ sở".

Trump chấm dứt vai trò lãnh đạo thế giới của Hoa Kỳ

Trong những điều kiện như vậy, tác giả đặt câu hỏi, "phải làm gì trước một loại bạo chúa tính khí thất thường muốn tất cả thuộc về mình ? Thế giới có thể hành động thế nào trước một nước Mỹ đang trở thành Nhà nước lưu manh ?"

Tác giả nhận thấy, riêng vấn đề khí hậu toàn cầu, "bây giờ chúng ta đã biết thế giới không thể tin vào Hoa Kỳ để đối mặt với những đe dọa hiện hữu của quá trình khí hậu ấm lên. Châu Âu và Trung Quốc đã đúng khi khẳng định cam kết ủng hộ một tương lai biết tôn trọng môi trường. Đó là sự lựa chọn tốt cho hành tinh và cho cả kinh tế… Châu Âu và Châu Á rồi sẽ bỏ cách xa Hoa Kỳ trên lĩnh vực công nghệ xanh. Các nước còn lại của thế giới không nên ngần ngại đánh thuế các-bon vào những hàng xuất khẩu Mỹ không tôn trọng chuẩn mực thế giới".

Cuối cùng tác giả kết luận : "Đối với ông Trump, rõ ràng là một cuộc tranh luận có lý lẽ không làm ông ta thay đổi ý. Đã đến lúc phải hành động".

Các đảng chính trị truyền thống : nguy cơ phá sản cả chính trị lẫn kinh tế

Nước Pháp đang ở giữa hai vòng bầu cử Quốc hội. Báo Le Monde trở lại với thất bại của hai đảng chính trị truyền thống tả - hữu của Pháp, nhưng trên khía cạnh tài chính.

Sau thất bại ở cuộc bầu cử tổng thống và nay đến bầu cử Quốc hội, Đảng Xã Hội (PS) bên cánh tả và đảng cánh hữu Những Người Cộng Hòa ( LR) không chỉ bị đặt trước nguy cơ phá sản về chính trị mà sẽ còn phải điêu đứng về tài chính. Bởi vì phần lớn những chu cấp tài chính của Nhà nước cho các đảng chính trị phụ thuộc vào số lượng các nghị sĩ trúng cử và số phiếu thu được trong bầu cử.

Theo Le Monde, cứ mỗi nghị sĩ trúng cử sẽ mang lại cho đảng mình 37.280 euro. Thêm vào đó, mỗi phiếu thu được ở vòng 1 sẽ được ngân sách Nhà nước trợ cấp cho 1,42 euro. Theo như ước tính kết quả vòng 1, Đảng Xã Hội có thể mất 245 đại biểu, đảng LR mất từ 80 đến 150 đại biểu. Như vậy con số thất thoát tài chính của hai đảng này sẽ phải lên tới hàng triệu euro. Hai đảng truyền thống thay nhau lãnh đạo nhiều thập kỷ qua sắp tới sẽ phải vật lộn với nguồn kinh phí cạn kiệt để sinh tồn dưới thời Macron.

Đảng Xã Hội còn đứng trước thực tế nghiệt ngã khác, đó là số lượng đảng viên giảm sút tới một nửa từ hơn 250 nghìn xuống còn khoảng 120 nghìn người. Đây cũng là một nguồn góp quỹ đáng kể cho đảng. Vì thế, sau vòng 2 tới đây, PS sẽ phải tính toán và có thể sẽ phải bán trụ sở hoành tráng của mình ở trung tâm thủ đô để tồn tại.

Với đảng cánh hữu Những Người Cộng Hòa, dù về thứ nhì ở vòng một, nhưng đảng này cũng dự báo sẽ mất khoảng 100 đại biểu. Như vậy nguồn thu sẽ bị giảm ít nhất gần 4 triệu euro trong khi đảng này trong những năm qua đang bị thâm hụt chi tiêu hàng chục triệu euro do các chiến dịch tuyển cử tốn kém. Thêm vào đó, Những Người Cộng Hòa đang gánh món nợ tới 55 triệu euro. LR đang phải chuẩn bị cho những ngày tháng thắt lưng buộc bụng.

Một kịch bản thất thu khác cũng xảy ra với đảng cực hữu Mặt Trận Quốc Gia (FN). Đảng này trong vòng 1 vừa qua chỉ thu được 2.990 454 phiếu, tức giảm 538.209 phiếu so với kỳ bầu cử năm 2012 và như thế FN thất thu khoảng 764 nghìn euro.

Thế mới thấy, ở Pháp, thất bại trong tuyển cử của một đảng phái không đơn thuần là chính trị mà còn là tổn thất kinh tế trực tiếp. Và tổn thất này cũng không hề nhỏ.

Phải giảm nhẹ gánh nặng cho Hy Lạp !

Chuyển qua nhật báo Libération. Chủ đề chính của tờ báo là Hy Lạp. Trang nhất Libération chạy tựa lớn : "Ông Macron, hãy chìa tay ra với nhân dân Hy Lạp !".

Lý do có lời kêu gọi đó là hôm nay, 15/06/2017, nhóm nước khu vực đồng euro (Eurogroupe) gặp nhau để quyết định số phận con nợ Hy Lạp. Xã luận của Libération, nhân dịp này kêu gọi nước Pháp hãy cân nhắc ủng hộ giải pháp xóa cho Hy Lạp ít ra là một phần nợ khiến người dân đất nước này đang phải è cổ ra trả nợ trong bao nhiêu năm qua.

Libération nhắc lại : "Dưới sự lãnh đạo can đảm của thủ tướng Alexis Tsipras, đất nước Hy Lạp đã phải chấp nhận chịu đựng phi thường để tôn trọng các cam kết vay nợ. Ủy Ban Châu Âu cũng thừa nhận kể từ đầu cuộc khủng hoảng chưa bao giờ có một lãnh đạo Hy Lạp đáng tin cậy như ông Tsipras. Những hy sinh đã tác động nghiệt ngã đến xã hội Hy Lạp. (…) Rõ ràng là dưới con mắt của tất cả các chuyên gia có thiện ý, giờ đây không chỉ giảm nhẹ càng nhiều càng tốt gánh nợ của nước này, mà phải có biện pháp cụ thể xóa bớt khoản nợ nay đã chiếm gần 180% GDP đang đè nặng lên nền kinh tế của Hy Lạp…".

Libération kêu gọi tổng thống Pháp : "Ông tổng thống, trong thành phần chính phủ trước, ông đã tỏ sự ân cần với Hy Lạp. Giờ đây ở vị thế mạnh, ông có dịp để đóng vai trò quyết định trong lịch sử của Liên Hiệp Châu Âu. Ông sẽ làm như vậy chứ ?"

Đi cùng với bài xã luận trên, Libération còn dành nhiều trang bài điểm lại tình hình nợ công của Hy Lạp để cho thấy suốt từ năm 2009, người dân ở quốc gia thành viên nhỏ bé của Liên Hiệp Châu Âu này đã phải gồng mình sống trong kham khổ cũng chỉ để được vay tiền, và gánh nợ lớn thì vẫn ngày thêm chồng chất.

Trung Quốc : Bùng nổ phẫu thuật thẩm mỹ trong giới trẻ

Liên quan đến Châu Á, báo Le Figaro có bài phóng sự về đề tài xã hội với hàng tựa khá thú vị : "Cuộc đua dao kéo của giới trẻ Trung Quốc". Bài phóng sự điều tra của Le Figaro nói về một hiện tượng xã hội đang rất phổ biến trong giới trẻ Trung Quốc hiện nay.

Với hy vọng trở nên nổi tiếng để làm giàu nhanh nhờ vào sự bùng nổ phát video trực tiếp trên internet, ngày càng đông các cô gái trẻ ở Trung Quốc nhờ cậy đến dao kéo để thay đổi diện mạo. Họ sẵn sàng bỏ những khoản tiền lớn để phẫu thuật thẩm mỹ, để rồi kết quả là họ đều có những khuôn mặt giống nhau, rập khuôn với những nhân vật trong truyện tranh hay phim hoạt hình. Mục đích là trở nên nổi tiếng để dễ dàng kiếm tiền trong thời đại internet. Xu hướng này trong giới trẻ đang làm bùng nổ thị trường thẩm mỹ ở đất nước hơn 1,2 tỷ người.

Tại Bắc Kinh, tác giả bài báo đã gặp một cô gái chân quê, đến từ tỉnh Sơn Đông. Cô đã xoay xở để có được 9.000 euro, một tài sản lớn với nhiều người Trung Quốc, để làm lại khuôn mặt, mà theo cô đó là cách đầu tư tuyệt vời. Với một khuôn mặt khả ái nhờ phẫu thuật thẩm mỹ, cô xuất hiện trên các video phát trực tiếp trên các mạng xã hội để bán hàng qua mạng, và cô đã thu hút được rất nhiều fan theo dõi. Kết quả đó giúp công việc làm ăn của cô tiến triển tốt. Cô gái này cho biết, chỉ sau 6 tháng, mỗi tháng cô đã có thể kiếm được từ 8-10 nghìn euro. Trường hợp của cô gái trẻ này giờ không còn là cá biệt mà đang thành một trào lưu trong giới trẻ Trung Quốc, những người muốn kiếm tiền dễ mà không phải lao động vất vả.

Nhiều năm gần đây, trên mạng xã hội ở Trung Quốc đã bùng nổ các trang cá nhân phát video trực tiếp của các cô gái trẻ mong muốn trở thành người nổi tiếng nhanh chóng trên internet. Họ ý thức được thu nhập của họ liên quan trực tiếp đến diện mạo và sự nổi tiếng. Điểm hẹn của thành công trước tiên phải là các trung tâm phẫu thuật thẩm mỹ. Theo thống kê của một hiệp hội phẫu thuật thẩm mỹ ở Trung Quốc, trong năm 2014 có 7 triệu người nhờ đến dao kéo để tân trang lại khuôn mặt. Thị trường này ước tích giá trị khoảng 52 tỷ euro trong năm 2015 và sẽ tăng gấp đôi vào năm 2019. Trung Quốc sẽ trở thành thị trường lớn thứ 3 trong lĩnh vực này, sau Mỹ và Brazil.

Thế nhưng ở Trung Quốc, thị trường này không được quản lý chặt. Cả nước chỉ có 3.000 bệnh viện tư được cấp phép hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ. Trong khi đó vẫn có khoảng từ 50 nghìn đến 100 nghìn salon làm đẹp, không có chuyên môn, giấy phép nhưng vẫn tiến hành các hình thức phẫu thuật thẩm mỹ khác nhau.

Anh Vũ

200 nghị sĩ Mỹ kiện Tổng thống Trump nhận tiền từ nước ngoài (BBC, 14/05/2017)

Gần 200 thành viên Quốc hội Mỹ cùng tham gia đơn kiện Tổng thống Donald Trump vì nhận tiền của các chính phủ nước ngoài thông qua các doanh nghiệp của ông Trump.

 Khách sạn Trump International ở Washington DC được nhắm đến cho các nhà ngoại giao nước ngoài

Ít nhất 30 thượng nghị sĩ và 166 hạ nghị sĩ tham gia.

Họ cáo buộc ông Trump vi phạm hiến pháp cấm nhận tiền khi chưa có sự đồng ý của quốc hội.

Đơn kiện nói từ khi nhậm chức tổng thống, ông Trump chưa xin quốc hội thông qua các khoản tiền mà các công ty của ông đã nhận từ chính phủ nước ngoài.

Họ nói đây là đơn kiện lớn nhất của các nghị sĩ đối với một tổng thống Mỹ.

Nhiều viên chức nhà nước và doanh nghiệp tư nhân cũng đang kiện ông Trump trong các vụ tương tự.

Bộ trưởng tư pháp tiểu bang Maryland và Quận Columbia cũng đã loan báo đơn kiện hôm thứ Hai.

Nhà Trắng bác bỏ mọi cáo buộc.

Tổ chức toàn cầu của ông Trump gồm đến hơn 500 doanh nghiệp như khách sạn, sân golf, bất động sản, có liên hệ làm ăn với các chính phủ nước ngoài.

Từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã chuyển việc kiểm soát hàng ngày doanh nghiệp cho một quỹ của các con trai.

Nhưng ông không bán các doanh nghiệp và các nhà chỉ trích nói lẽ ra ông phải làm điều này để tránh xung đột lợi ích.

Luật sư của tổng thống nói quy định trong hiến pháp chỉ cấm quan chức nhận quà của nước ngoài, chứ không áp dụng cho các khoản tiền như trả tiền phòng khách sạn.

********************

Bộ trưởng tư pháp Mỹ chối quanh về hồ sơ Nga (RFI, 14/06/2017)

Bộ trưởng tư pháp Hoa Kỳ Jeff Sessions hôm qua 13/06/2017 đã điều trần gần ba tiếng đồng hồ trước Thượng Viện về hồ sơ Nga. Ông bộ trưởng nhiều lần khẳng định sự trung thực của mình, và bác bỏ mọi cáo buộc thông đồng với Moskva. Lấy cớ là có bổn phận giữ bí mật, ông Jeff Sessions nhiều lần từ chối trả lời câu hỏi của các thượng nghị sĩ.

Bộ trưởng Tư Pháp Mỹ Jeff Sessions điều trần trước Thượng Viện về hồ sơ liên quan tới Nga tại Washington ngày 13/06/2017. REUTERS/Jonathan Ernst

Từ Washington, thông tín viên RFI Anne-Marie Capomaccio tường trình :

Ông Jeff Sessions đã trở thành bậc thầy trong nghệ thuật né đòn, và việc ông từ chối trả lời đã làm các thượng nghị sĩ Dân Chủ bực tức. Bộ trưởng tư pháp đã sử dụng mọi phương cách có được để kéo dài thời gian với các câu trả lời : "phải giữ bí mật về các cuộc đối thoại với tổng thống, không biết các sự kiện, không nhớ được…".

Về các cuộc gặp gỡ đại sứ Nga Kislyak, người ta chẳng biết được gì cả. Nhưng cũng chính vì lý do này mà ông bộ trưởng bị đặt ra ngoài cuộc điều tra về hồ sơ Nga.

Sau cuộc điều trần dài gần ba tiếng đồng hồ, công chúng chẳng biết thêm gì nhiều. Nếu ông bộ trưởng đã khuyến cáo sa thải giám đốc FBI, đó là vì ông Comey đã không khởi tố bà Hillary Clinton về vụ email. Và ngược lại nếu tổng thống viết trên Twitter là ông James Comey bị cách chức vì hồ sơ Nga, thì đó là quyết định của ông Trump.

Bộ trưởng tư pháp chối bỏ mọi sự thông đồng của ê-kíp ông Trump với Nga, và đặt tay lên ngực để khẳng định sự trung thực của mình. Cuối cùng, Jeff Sessions cho biết không có ý định cách chức biện lý đặc biệt Robert Mueller.

Thông tin duy nhất có thể làm mọi người đều đồng ý, đó là việc tin tặc Nga tấn công trong chiến dịch tranh cử - một chủ đề chính hiếm khi được nêu ra trong cuộc điều trần này, rốt cuộc cũng được nhắc đến.

Thụy My

************************

Mỹ : Bộ trưởng tư pháp ra điều trần về liên hệ với Nga (RFI, 13/06/2017)

Bộ trưởng tư pháp Mỹ Jeff Sessions điều trần trước Thượng Viện ngày 13/06/2017, về hồ sơ liên hệ với Nga và những vấn đề còn mập mờ sau những lời chứng của cựu giám đốc FBI James Comey trong buổi điều trần ngày 08/06/2017.

Jeff Sessions trong cuộc điều trần trước Thượng Viện Mỹ ngày 08/01/2017 để được chấp thuận làm bộ trưởng tư pháp Hoa Kỳ. REUTERS/Kevin Lamarque/File Photo

Thông tín viên RFI tại Washington, Anne-Marie Capomacio, cho biết thêm chi tiết.

"Tại sao bộ trưởng tư pháp lại gặp đại sứ Nga tại Mỹ nhiều lần trong lúc diễn ra cuộc vận động tranh cử tổng thống ? Tại sao ông Jeff Sessions đã không nói đến những cuộc gặp này lúc ông được đề cử ? Những điều này đã khiến ông bị gạt ra bên ngoài cuộc điều tra.

Giờ đây ông có xác nhận những gì James Comey đã điều trần hay không ? Ông đã có ra khỏi Phòng Bầu Dục để cho cựu giám đốc FBI James Comey nói chuyện một mình với tổng thống hay không ? Cuộc điều trần của bộ trưởng Jeff Sessions sẽ công khai như theo yêu cầu của ông, và các thượng nghị sĩ, như Lindsey Graham, có nhiều câu hỏi : Nếu bộ trưởng tư pháp làm chính trị, điều này không hay cho mọi người. Tôi muốn truy vấn đề này đến cùng, trước Thượng Viện. Tôi muốn biết những gì Comey nói có đúng hay không. Có phải là ngài bộ trưởng đã tạo ra một tình huống khiến ông không thể đánh giá một cách điềm tĩnh những gì diễn ra giữa tổng thống và ông Comey hay không.

Vấn đề là vị bộ trưởng, do vai trò của ông trong chính quyền, có thể nêu lên quyền được giữ im lặng nếu những câu hỏi của các thượng nghị sĩ làm ông khó chịu.

Cuộc điều trần có tầm quan trọng đặc biệt đối với ông Jeff Sessions, nguyên là thượng nghị sĩ đầu tiên đứng về phía ứng cử viên Trump, nhưng đã phải chịu cơn thịnh nộ của tổng thống vì ông Trump rất bực tức sau khi một nhà điều tra đặc biệt được đề cử để xem xét nghi án Nga".

California chận sắc lệnh nhập cư thứ hai của tổng thống Trump

Ngày 12/06/2017, tòa phúc thẩm liên bang tại California đã bác sắc lệnh nhập cư thứ hai của chính quyền Trump. Thông tín viên RFI Anne-Marie Capomaccio cho biết, giống như bang Maryland, ba thẩm phán California cho rằng sắc lệnh mang tính kỳ thị chủng tộc và đi ngược với tinh thần của Hiến Pháp Hoa Kỳ. Theo sắc lệnh của tổng thống Mỹ, công dân sáu nước Iran, Syria, Yemen, Somalia, Soudan và Libya bị cấm vào lãnh thổ Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, tòa California cho phép chính quyền tăng cường kiểm soát tiền sử của mọi du khách nước ngoài. Nhà Trắng đã đệ đơn kháng án lên tòa án tối cao song cơ quan này chưa chấp nhận xem xét vụ việc.

Mai Vân

Tòa Bạch Ốc được yêu cầu giao băng ghi âm cuộc trao đổi Trump-Comey (VOA, 10/06/2017)

Lãnh đạo cuộc điều tra của ủy ban tình báo Hạ viện về việc Nga can thiệp cuộc bầu cử Mỹ 2016 ngày 9/6 loan báo đã gửi thư cho cựu Giám đốc FBI, James Comey, yêu cầu giao nộp bấy kỳ ghi chú nào liên quan đến các cuộc trao đổi giữa ông Comey với Tổng thống Donald Trump.

Tổng thống Donald Trump và cựu Giám đốc FBI James Comey

Dân biểu Cộng hòa Mike Conaway và dân biểu Dân chủ Adam Schiff cho biết cũng đã gửi thư đến cố vấn Tòa Bạch Ốc, Don McGahn, yêu cầu xác nhận xem có băng ghi âm hoặc ghi chú nào về các cuộc trao đổi giữa ông Comey với ông Trump hay không. Nếu có, họ đề nghị Tòa Bạch Ốc phải cung cấp bản sao cho ủy ban trước ngày 23/6 năm nay.

***********************

Tổng thống Trump cáo buộc cựu giám đốc FBI Comey nói dối (RFI, 10/06/2017)

Hôm 09/06/2017, ông Donald Trump đã cáo buộc cựu giám đốc Cục Điều tra Liên bang James Comey là nói dối, khi nhân vật này khẳng định là tổng thống Mỹ đã yêu cầu ông ngưng điều tra cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn về những mối liên hệ giữa nhân vật này với Nga.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) và đồng nhiệm Rumani Klaus Iohannis (T) họp báo chung ngày 9/06/2017, tại Nhà Trắng. REUTERS/Jonathan Ernst

Ông James Comey đã khai như trên khi ra điều trần trước Thượng Viện Mỹ ngày 08/06/2017. Cựu giám đốc FBI còn cho biết là tổng thống Trump đã đòi ông phải trung thành với chủ nhân Nhà Trắng. Nhưng ông Trump đã phản bác toàn bộ những cáo buộc đó, tuyên bố sẳn sàng ra khai báo với lời tuyên thệ trước công tố viên công tố viên đặc biệt đang điều tra về vụ Nga can thiệp bầu cử Mỹ.

Từ Washington, thông tín viên Jean-Louis Pourtet gởi về bài tường trình :

"Bất chấp những tuyên bố sai lạc và những lời dối trá, tôi hoàn toàn vô tội. Hơn thế nữa, Comey chính là kẻ để lộ thông tin." Tổng thống Trump đã viết như thế trên mạng Twitter sáng sớm hôm qua. Sau đó ông lại nói thêm về chuyện này nhân cuộc họp báo chung với tổng thống Rumani Klaus Iohannis. Ông Trump nói :

"Không hề có chuyện thông đồng cũng như cản trở pháp luật. Thật tình mà nói thì James Comey đã xác nhận rất nhiều điều mà tôi đã nói và một số tuyên bố của ông ta hoàn toàn không đúng sự thật".

Như vậy, kẻ nói dối chính là Comey, chứ không phải là ông : Tổng thống Trump khẳng định không hề yêu cầu cựu giám đốc FBI ngưng điều tra Michael Flynn về những cuộc tiếp xúc với các quan chức Nga. Ông cho rằng việc ông đòi Comey cam kết trung thành với ông là chuyện buồn cười. Tổng thống Trump giải thích rằng : "Tôi chỉ mới quen ông ta thôi".

Ông Trump có thật sự đã ghi âm cuộc nói chuyện với cựu giám đốc FBI, như ông đã hàm ý như thế hay không ? Ông sẽ nói sau về chuyện này. Dường như là không hề có chuyện ghi âm như thế, nhưng người này tố cáo người kia nói dối, làm sao biết được là ai nói thật ?

Tổng thống Trump cam kết sẳn sàng ra khai báo với lời tuyên thệ trước công tố viên đặc biệt đang điều tra về vụ Nga can thiệp bầu cử Mỹ".

Thanh Phương

*********************

Phản pháo Comey, Trump tuyên bố sẵn sàng khai chứng hữu thệ (VOA, 10/06/2017)

Tổng thống Donald Trump ngày 9/6 khẳng định không hề tìm cách ngăn trở cuộc điều tra của FBI đối với cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn, tố cáo cựu Giám đốc FBI James Comey khai gian phản lại lời thề trước Quốc hội.

Tổng thống Donald Trump và cựu Giám đốc FBI James Comey

Trong cuộc điều trần trước Ủy ban Tình báo Thượng viện hôm 8/6, ông Comey khai rằng Tổng thống Trump đã yêu cầu ông ngưng điều tra ông Flynn và mối liên hệ giữa ông này với Nga.

Tổng thống Trump nói những lời khai chứng của ông Comey cũng giúp làm rõ là không hề có sự thông đồng nào giữa ông với Nga trong cáo giác Nga can thiệp bầu cử Mỹ 2016.

"Ông James Comey đã xác nhận phần lớn những gì tôi đã nói. Và có một vài điều ông ấy nói không đúng sự thật", Tổng thống Trump tuyên bố tại Vườn Hồng Tòa Bạch Ốc.

Khi một phóng viên hỏi ông Trump rằng ông ấy có yêu cầu ông Comey ngưng điều tra ông Flynn hay không, ông Trump khẳng định "Tôi không hề nói chuyện đó".

Tuy nhiên, khi ký giả này tiếp tục hỏi "Vậy ông Comey đã khai gian chuyện này phải không ?", Tổng thống Trump đáp "Cái đó không phải tôi nói. Ý tôi là tôi không hề nói chuyện đó".

Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng dù không có gì sai nếu như ông mở lời như thế, nhưng ông không hề phát ngôn như vậy.

Tại buổi điều trần hôm qua, cựu Giám đốc FBI nói Tổng thống Trump hồi tháng Giêng có yêu cầu ông cam kết trung thành với Tổng thống, một đề nghị bất thường khiến gây nghi ngại về tính độc lập của cơ quan FBI.

"Tôi sẽ không bảo tôi muốn anh thề trung thành. Ai mà làm thế ?" Tổng thống Trump tuyên bố tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Romani hôm 9/6.

Khi được hỏi liệu ông có sẵn lòng có phản hồi hữu thệ với những gì ông Comey đã trình bày trước Quốc hội hay không, Tổng thống Trump nói ông sẵn sàng "100%".

Ông Trump đồng ý ra khai chứng hữu thệ, như vậy những phát ngôn của ông lẫn của ông Comey sẽ trở thành cơ sở làm việc của các nhà điều tra liên bang.

Nếu điều tra cho thấy lời khai chứng của ông Trump hoặc những ghi chú của ông Comey về những gì đôi bên trao đổi không đúng sự thật thì một trong hai người có thể bị buộc tội khai gian với các nhà điều tra liên bang.

Hiến pháp Mỹ không nêu thẳng liệu một Tổng thống có thể bị truy tố hình sự hay không và đây cũng là đề tài gây tranh cãi pháp lý. Tổng thống có thể bị truy tố sau khi hết nhiệm kỳ.

********************

Luật sư của Trump đòi công bố ghi chép của Comey (VOA, 10/06/2017)

Luật sư riêng của Tổng thống Mỹ Donald Trump dự định sẽ đệ đơn khiếu nại vào đầu tuần sau về việc cựu Giám đốc FBI James Comey tiết lộ các cuộc trò chuyện với Tổng thống, một người thân cận nhóm luật sư cho biết hôm thứ Sáu.

Luật sư Marc Kasowitz sẽ đệ đơn khiếu nại lên Tổng thanh tra của Bộ Tư pháp và cũng sẽ đệ nạp yêu cầu lên Ủy ban Tư pháp và Ủy ban Tình báo Thượng viện về lời khai của ông Comey, theo nguồn tin này. Nguồn tin này từ chối xác định danh tính vì vấn đề này không được công khai.

Ông Comey, trong lời khai chứng trước Ủy ban Tình báo Thượng viện Hoa Kỳ hôm thứ Năm, cáo buộc ông Trump sa thải ông để tìm cách làm suy yếu cuộc điều tra của Cục điều tra Liên bang về việc Nga can thiệp vào chiến dịch tranh cử Tổng thống vào năm 2016.

Ông Comey nói ông Trump đã gây áp lực buộc ông phải chấm dứt cuộc điều tra nhắm vào cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn và nói với ông Comey rằng ông cần sự trung thành của ông, mặc dù các giám đốc FBI trên nguyên tắc làm việc độc lập với Tòa Bạch Ốc.

Ông Kasowitz bác bỏ những điểm này và đã công kích ông Comey vì rò rỉ "những trao đổi bí mật" ra cho giới truyền thông.

Các chuyên gia pháp lý đã đặt nghi vấn về lập luận của ông Kasowitz rằng những trao đổi riêng của ông Trump với ông Comey nên được coi là trao đổi bí mật.

*************************

Donald Trump lên án James Comey (BBC, 09/06/2017)

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng trên Twitter sau khi cựu giám đốc FBI James Comey chỉ trích ông tại buổi điều trần trước ủy ban Thượng viện.

Viết một đoạn trên Twitter, ông Trump gọi ông Comey là "kẻ rò rỉ tin tức".

Ông muốn ám chỉ điều mà luật sư của ông đã nói sau buổi điều trần hôm thứ Năm : rằng ông Trump không phải là đối tượng điều tra và ông Comey đã tiết lộ cuộc nói chuyện với tổng thống cho một luật sư, người chia sẻ lại cho báo chí.

Viết một đoạn trên Twitter, ông Trump gọi ông Comey là "kẻ rò rỉ tin tức".

Tai buổi điều trần, ông Comey nói ông tin rằng mình bị sa thải để gây ảnh hưởng đến cuộc điều tra chiến dịch tranh cử của ông Trump.

Cựu lãnh đạo FBI dẫn dắt một trong nhiều điều tra về Nga trước khi bị sa thải.

Ông Comey ra điều trần trước Ủy ban tình báo Thượng viện hôm thứ Năm.

Ông nói tổng thống gây sức ép đòi ông ngừng điều tra cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn.

Ông Flynn mất chức sau khi nói dối phó tổng thống về các cuộc đàm thoại với đại sứ Nga trước khi ông Trump làm tổng thống.

Ông Comey cũng nói tổng thống phỉ báng ông và FBI khi nói FBI "được lãnh đạo kém".

Sau buổi điều trần, luật sư riêng của tổng thống ra thông cáo bác bỏ cáo buộc của ông Comey.

Luật sư Marc Kasowitz nói Tổng thống Trump không bao giờ ngăn chặn điều tra về cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ.

Luật sư cũng nói buổi điều trần xác nhận ông Trump không bị điều tra liên quan cáo buộc về Nga.

****************

Mỹ : Phiên điều trần của cựu giám đốc FBI phủ thêm bóng đen trên Nhà Trắng (RFI, 09/06/2017)

Hôm 08/06/2017, cựu giám đốc Cục Điều Tra Liên Bang Mỹ (FBI) James Comey có phiên điều trần trước Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện Mỹ về các cuộc tiếp xúc giữa ông và tổng thống Mỹ Donald Trump xoay quanh cuộc điều tra Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) và cựu giám đốc FBI James Comey (ảnh ghép) REUTERS

Nội dung buổi điều trần rất được mong đợi này không đưa ra những phát hiện trấn động nào như nhiều người dự báo, nhưng ít nhiều đã làm chao đảo vị thế của tổng thống Donald Trump sau chưa đầy nửa năm vào Nhà Trắng.

Cựu giám đốc Cục Điều Tra Liên Bang Mỹ FBI James Comey cách đây gần một tháng đã bị tổng thống Donald Trump đột ngột cách chức. Phiên điều trần trước Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện Mỹ ngày hôm qua chủ yếu nhằm để ông James Comey làm sáng tỏ thông tin có hay không việc tổng thống ra lệnh ngăn cản cuộc điều tra của FBI về mối liên hệ với Nga của cố vấn an ninh của tổng thống, tướng Michael Flynn, trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Danald Trump hồi năm 2016.

Dư luận Mỹ mong đợi xem cựu giám đốc FBI có đưa ra những chi tiết mới hay những bằng chứng cụ thể về việc tổng thống Donald Trump, trong các cuộc gặp riêng với ông James Comey, đã ra lệnh ngừng các cuộc điều tra về ông Flynn trong mối quan hệ với Nga, hay nói cách khác là tổng thống can thiệp, cản trở điều tra của tư pháp. Thế nhưng những phát biểu của ông James Comey trước các thượng nghị sĩ của cả hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ và truyền hình trực tiếp được đánh giá là không có gì mới và có sức "bùng nổ" ghê gớm có thể tác động mạnh đến chiếc ghế tổng thống Trump như một số đồn đoán trước đó.

Xuyên suốt nội dung điều trần, ông Comey chỉ khẳng định một điều là ông đã bị tổng thống Trump sa thải vì cuộc điều tra liên quan đến quan đến Nga, với mục đích gây ảnh hưởng đến cách thức tiến hành điều tra của FBI và ông đánh giá đó là điều rất nghiêm trọng.

Tuy nhiên, phiên điều trần của cựu giám đốc FBI cũng phơi ra được những chi tiết thú vị về vị tổng thống đặc biệt của nước Mỹ. Ông Comey kết tội ông Trump là "kẻ dối trá". Dẫn chứng là trong tất cả các cuộc tiếp xúc nói chuyện riêng với tổng thống Trump, ông đều ghi chép đầy đủ, điều mà ông Comey không bao giờ làm với cựu tổng thống Obama. Hay như giải thích về lý do sa thải ông, tổng thống nói rằng là vì tình hình hoạt động ở FBI rối ren, lộn xộn. Cựu giám đốc FBI khẳng định, đó cũng là những lý lẽ "dối trá". Donald Trump đã được biết đến là một vị tổng thống phát ngôn tiền hậu bất nhất, giờ đây ông bị tố là "kẻ dối trá" thì quả là điều không thể xem nhẹ đối với tư cách một nguyên thủ quốc gia.

Ngoài ra, trong phiên điều trần hôm qua, ông James Comey đã có ít nhất 3 lần từ chối trả lời công khai các câu hỏi của các thượng nghị sĩ liên quan đến mối liên hệ có thể có giữa chính quyền Trump và Nga. Ông hứa sẽ trả lời trong phiên họp kín với các thượng nghị sĩ. Điều này cho thấy cuộc điều tra về mối liên hệ với Nga vẫn còn những góc khuất để cuộc điều tra của tư pháp Mỹ làm sáng tỏ trong thời gian tới.

Có một điều mà dư luận cũng mong đợi, đó là phản ứng của đích thân tổng thống Trump, sau sự kiện liên quan trực tiếp đến ông. Không giống như thường lệ, báo chí Mỹ mỏi mắt ngóng chờ một dòng twitt của tổng thống, nhưng không thấy đâu từ hôm qua. Lần này, ông Donald Trump chọn cách phản pháo qua luật sư riêng Marc Kasowitz, để bác bỏ những nội dung điều trần của cựu giám đốc FBI. Giới quan sát nhận định, có thể ông Trump đã ý thức được tầm quan trọng của sự việc, nên đã tỏ ra thận trọng hơn.

Dù những tình tiết điều trần của cựu giám đốc FBI chưa thể đẩy đi xa hơn vụ tổng thống Trump bị nghi ngờ cản trở tư pháp, nhưng cùng với các điều tra đang tiến hành về mối liên hệ và sự can dự của Nga vào bầu cử Mỹ, đó sẽ là một gánh nặng chính trị đeo đẳng chủ nhân Nhà Trắng trong thời gian tới.

Anh Vũ

Donald Trump dọn cỗ cho Trung Quốc làm bá chủ thế giới

"Ông Trump làm lợi cho Trung Quốc", đó là nhận định của cây bút Alain Frachon trên Le Monde (số ra ngày 09/06/2017). Theo tác giả, chủ trương cô lập của tổng thống Mỹ đã mở ra cả một đại lộ thênh thang cho Bắc Kinh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) tiếp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Mar-a-Lago, Florida ngày 06/04/2017. REUTERS/Carlos Barria/File Photo

Trung Quốc, trung thành với chủ nghĩa mao-ít cổ lỗ sĩ, tiếp tục cuộc trường chinh hướng đến địa vị thèm muốn : siêu cường số một thế giới. Tất cả đều thuận lợi. Hai cường quốc Mỹ, Nga đều có những bận rộn khác, để lại đại lộ rộng mở cho Trung Quốc. Với "Con đường tơ lụa mới", Tập Cận Bình tha hồ tăng cường ảnh hưởng của Bắc Kinh trên thế giới.

Nước Nga của ông Vladimir Putin, bị ám ảnh bởi hào quang quá khứ, nhất định muốn tái lập "vùng ảnh hưởng" tại các nước lân cận. Còn Mỹ quốc của Donald Trump thì muốn rút lui trên trường quốc tế, với chủ trương cô lập của tân tổng thống. Có thể các nhà sử học sẽ ghi lại mùa xuân năm 2017 như thời kỳ vòi bạch tuộc Bắc Kinh bắt đầu vươn ra khắp thế giới.

Hồi giữa tháng Năm, Washington sững sờ trước xì-căng-đan mới : tổng thống Trump sa thải giám đốc FBI James Comey. Thủ đô nước Mỹ mỗi sáng thức dậy lại lo ngại tổng thống lại tung ra một tin Twitter mới, mà Alain Frachon ví von như những quả lựu đạn đã mở chốt trong một chính quyền hỗn loạn. Trong lúc đó, khoảng 30 lãnh đạo các nước đến Bắc Kinh, tham gia diễn đàn đầu tiên về "Con đường tơ lụa mới", còn được gọi là OBOR (One Belt, One Road – Một vành đai, một con đường).

Được khởi động năm 2013, đây là môt dự án chiến lược nhằm gia tăng ảnh hưởng chính trị. Trung Quốc ồ ạt đầu tư ra nước ngoài để xây dựng các sân bay, hải cảng, đường xe lửa và xa lộ. Toàn bộ mạng lưới cơ sở hạ tầng này nhằm nối liền Trung Quốc với Châu Âu, đi xuyên qua Trung Á, Châu Phi và các nước láng giềng Đông Nam Á. Dự kiến huy động 1.000 tỉ đô la, đây là một loại "kế hoạch Marshall theo kiểu Tàu". Tác giả Gideon Rachman trên Financial Times viết : "Cho dù nếu chỉ thực hiện được phân nửa tổng số dự án, OBOR đặt cả một vùng rộng lớn về địa lý và địa chiến lược vào quỹ đạo của Bắc Kinh".

Diễn đàn tại Bắc Kinh tổ chức cùng thời điểm với hội nghị thượng đỉnh NATO ở Bruxelles. Trong dịp đầu tiên gặp gỡ các đồng minh Châu Âu, tổng thống Mỹ từ chối nhắc lại nguyên tắc tương trợ giữa các thành viên, gây gổ với bạn bè Châu Âu. Vài ngày sau đó, ông Donald Trump loan báo Hoa Kỳ rút khỏi hiệp định khí hậu Paris.

Theo Le Monde, cũng như người ta tưới nước cho sân tennis trước trận đấu, ông Trump đã dọn đường giùm cho người Trung Quốc. Ngay sau khi bước chân vào Nhà Trắng, Donald Trump đã hủy bỏ việc tham gia Hiệp định Đối tác Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), do người tiền nhiệm đã dày công thương thảo với 11 quốc gia đối tác.

Lợi dụng món quà từ trên trời rơi xuống này, Trung Quốc tái thúc đẩy dự án tự do mậu dịch của mình để cạnh tranh, bỏ qua mọi quy chuẩn về xã hội và sinh thái. Các đồng minh của Mỹ tại Thái Bình Dương chứng kiến Bắc Kinh quân sự hóa Biển Đông mà không bị chống đối. Dự thảo ngân sách của chính quyền Trump cắt giảm 30% ngân sách Bộ Ngoại giao, 30% viện trợ nước ngoài, và không một đồng xu nào cho quỹ bảo vệ môi trường. Vào thời điểm "kế hoạch Marshall Trung Quốc", người ta phải đặt dấu hỏi về sự lãnh đạo của Hoa Kỳ.

"Rõ ràng là ông Trump đang mở toang cánh cửa cho ảnh hưởng của Trung Quốc" - Richard Haass, chủ tịch Council on Foreign Relation ở New York nhận định. Đó chính là tham vọng che giấu phía sau "Con đường tơ lụa mới" của Bắc Kinh. Về kinh tế, Trung Quốc tìm được các thị trường mới cho thép và xi-măng sản xuất thừa. Về mặt chiến lược, "Con đường tơ lụa mới" giúp các tuyến đường nhập khẩu nguyên vật liệu vào Trung Quốc được an ninh.

Đó còn là lợi ích chính trị : Trung Quốc trải rộng được ảnh hưởng một cách chưa từng thấy từ nhiều thế kỷ qua. Bắc Kinh muốn cạnh tranh và rồi loại trừ sự lãnh đạo của Mỹ tại Châu Á. Liệu mùa xuân 2017 cũng là lúc khởi đầu cho "thế kỷ của Trung Quốc" ?

Cựu giám đốc FBI không ngần ngại tố Trump dối trá

Sự kiện cựu giám đốc FBI James Comey bị Donald Trump sa thải, ra điều trần trước Ủy ban Tình báo Thượng Viện Hoa Kỳ hôm 08/06, được tất cả các báo Pháp dành nhiều trang để tường thuật. Le Monde cho rằng "Cựu giám đốc FBI thách thức Trump", Le Figaro chú ý đến việc "Comey công khai tố cáo ông Trump dối trá". Les Echos nhận xét ông Comey "khiến Trump bối rối, nhưng không đưa ra nhận định cụ thể về hậu quả pháp lý". Còn Libération nhận định "Comey chống lại Trump, lột trần sự việc".

Tờ báo mô tả, những camera của báo chí toàn thế giới chĩa vào điện Capitol, một số bar ở Washington DC mở cửa sớm hơn thường lệ, với thực đơn đặc biệt và màn hình lớn. Từ hôm trước, các kênh truyền hình CNN và Fox News đã cho đếm ngược thời gian chờ đợi. Trong phòng họp H2016 của Thượng Viện, trước 15 thượng nghị sĩ và một rừng nhà báo, cựu giám đốc FBI với khuôn mặt nghiêm nghị, mắt nhìn thẳng, đã đáp ứng sự chờ đợi của mọi người.

Trước một loạt câu hỏi dồn dập, James Comey không ngần ngại lột tả câu chuyện. Luôn tỏ ra điềm đạm, ông tấn công thẳng vào Donald Trump, cáo buộc tổng thống Mỹ "dối trá". Kể lại chi tiết những cuộc gặp và điện thoại với tổng thống Trump, Comey cho biết ông buộc lòng phải ghi chép lại nội dung vì sợ rằng ông Trump sẽ nói dối. Trả lời câu hỏi của một thượng nghị sĩ : "Vì sao chúng tôi phải tin ông ?", cựu giám đốc FBI khẳng định : "Ông có thể tin toàn bộ lời chứng của tôi. Tôi cố gắng trung thực và cụ thể tối đa".

Theo Bruce Ackerman, giáo sư luật đại học Yale, thì "Một số tin Twitter của tổng thống, các tuyên bố của ông Trump về lý do cách chức giám đốc FBI và lời chứng của ông Comey phù hợp với nhau, chứng tỏ Donald Trump đã ngăn trở tư pháp". Nhưng Michael O’Hanlon, chuyên gia về quốc phòng và tình báo của Viện Brookings cho rằng các bằng chứng vẫn chưa đầy đủ. "Những lời nói của ông Donald Trump trong những cuộc đối thoại được ông James Comey kể lại vẫn còn chung chung. Chúng làm xấu đi hình ảnh của tổng thống, gây chấn động truyền thông, nhưng chưa thể trở thành cơ sở thực tế cho việc truất phế".

Philippines : Quân thánh chiến sát hại người Công giáo ở Malawi

Về Châu Á, thông tín viên của La Croix ở Malawi cho biết "Tại Philippines, xung đột kéo dài, người Công giáo phải chạy trốn". Thành phố lớn nhất khu vực Hồi giáo tự trị ở miền nam Philippines từ hai tuần qua bị nhóm thánh chiến Maute trung thành với tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo (Daesh, IS) gieo rắc kinh hoàng. Trên 100.000 thường dân đã phải đi lánh nạn.

Một y tá của bệnh viện Amai-Pakpak ở Marawi, nơi diễn ra cuộc tấn công đầu tiên của nhóm Maute hôm 23/5 kể lại, hôm đó anh chỉ kịp trốn vào cư xá bệnh viện. "Các cửa kính của cư xá màu sẫm nên khó thấy. Tôi nghe quân thánh chiến ra lệnh cho các hộ lý đang khiêng băng-ca phải đọc bài kinh Hồi giáo Chahada". Bọn chúng giết chết hai nhân viên y tế, bung ra những lá cờ đen rồi đi sang khu cấp cứu. Anh phải lẻn trốn đi cùng các đồng nghiệp.

Một người bán hàng nêu ra nhiều vụ sát hại người Công giáo gần đây, mà báo chí Philippines không nói đến, trong khi chính mắt anh trông thấy. Thứ Bảy 03/06, 120 người dân Marawi đã chạy thoát được khỏi thành phố, trong đó có những người Công giáo được hàng xóm cho ẩn náu. Nhóm này đã qua mặt được các tay súng Maute, bằng cách từng người hô lên "Allahu Akbar" mỗi lần đi ngang một trạm kiểm soát. Một nhân chứng khác nhận xét : "Nhiều quân thánh chiến chỉ mới khoảng 20 tuổi thậm chí trẻ hơn, nên dễ bị tẩy não. Họ là những thanh niên ít học".

Iraq : Dân Mosul bị kẹt lại với IS phải ăn giấy và cỏ dại

Tại khu vực chiến sự ở Trung Đông, phóng sự của hai đặc phái viên Le Figaro tại Iraq mô tả "Mosul, địa ngục Daesh". Hai trăm ngàn thường dân, mà phân nửa là trẻ em, đã bị kẹt lại ở Tây Mosul. Thiếu thốn thực phẩm, thuốc men, người dân phải ăn thịt mèo, thùng carton nhúng nước và cỏ dại.

Những người nghèo không có khả năng mua thực phẩm tích trữ đang bị nạn đói đe dọa, nơi chữa bệnh cũng không có : bệnh viện cuối cùng đã bị IS chiếm. Trả lời qua điện thoại, một người dân mô tả tình cảnh địa ngục ở đây : "Chúng tôi sắp chết đói. Người dân đành phải làm thịt mèo, nhúng nước các thùng carton cho mềm ra để ăn, và ăn cả cỏ. Trẻ em chỉ còn da bọc xương. Nước thì lờ lợ không uống được. Tại khu phố Bab Lakash của tôi, ngay ngõ vào khu phố cổ, lại còn tệ hại hơn cả. Cứ như là Ngày phán xét cuối cùng. Người ta đi lang thang tìm thức ăn mà chẳng biết về đâu".

Theo nhân chứng này, "các xác chết vô thừa nhận nằm rải rác trên đường phố gần tuyến đầu". "Nếu tìm cách bỏ trốn, coi như tự mang bản án tử vào mình. Bọn chúng bắn cả phụ nữ và trẻ em".

Các giám mục Venezuela : Không nên áp đặt chế độ mác-xít

Nhìn sang Châu Mỹ, thông tín viên La Croix tại Roma cho biết hôm qua các giám mục đến từ Venezuela khi được Giáo hoàng Francis tiếp kiến đã báo động về tình hình "hết sức trầm trọng" của đất nước mình.

Các hồng y và giám mục Venezuela đã trao cho Đức giáo hoàng danh sách 70 người thiệt mạng trong các cuộc biểu tình gần đây. Trước đó hồng y Jorge Urosa Savino, tổng giám mục Caracas đã hứa hẹn sẽ trình bày cho giáo hoàng với "một cái nhìn trực tiếp, trần trụi và thực tế về tình hình".

Trước cuộc khủng hoảng nhân đạo đang diễn ra trên toàn quốc, hồng y Urosa Savino nhận định giải pháp là "chính phủ phải giải quyết các vấn đề đã gây ra, và không nên khăng khăng tiếp tục áp đặt chế độ xã hội chủ nghĩa, cộng sản, mác-xít, độc tài quân sự".

Kỹ thuật mới của Pháp để cứu sống người bị ngưng tim

Trên lãnh vực y tế, trang khoa học của Le Figaro ca ngợi "Sáng chế ngoạn mục của cơ quan Samu (y tế cấp cứu Paris) để cứu sống các trường hợp bị ngưng tim". Các nhân viên cấp cứu sử dụng kỹ thuật cho máu lưu thông không qua trái tim mà qua một bộ máy vừa bơm máu lên não vừa lọc oxy ngay tại hiện trường, cứu sống được rất nhiều người.

Nếu đã sử dụng máy kích tim và chích adrénaline mà sau 30 phút tim của nạn nhân vẫn chưa đập lại, đội cấp cứu sẽ dùng đến ECMO (Extracorporelle Membrane Oxygenation). Cách đây vài năm, không thể tưởng tượng được là có thể sử dụng kỹ thuật tinh vi này trên đường phố, lâu nay vẫn dùng trong phòng mổ để duy trì oxy bộ óc trong lúc phẫu thuật. Bệnh nhân cũng được khử trùng, và nhân viên cấp cứu cũng mặc trang phục như trong phòng giải phẫu.

Bác sĩ Lionel Lamhaut nhấn mạnh, nếu không dùng ECMO, tất cả các bệnh nhân hầu như sẽ tử vong. Sáng chế độc đáo này gây ảnh hưởng lớn trên thế giới, Paris đã huấn luyện cho các ê-kíp cấp cứu của Lyon, Perpignan, Madrid và sắp tới sẽ là Bruxelles, Vienna, Luân Đôn và Melbourne. Tuy nhiên điều quan trọng là đào tạo kỹ thuật cấp cứu cho công chúng, vì nếu nạn nhân không được xoa nắn ngực trước thì đội ngũ cấp cứu đến sau dù có máy móc hiện đại cũng bó tay.

Bầu cử Quốc hội, tình trạng khẩn cấp : Tựa chính báo Pháp

Tựa chính của các báo Paris hôm nay đều tập trung cho thời sự nước Pháp. Les Echos dự báo về cuộc bầu cử "Big bang tại Quốc Hội" : đảng Cộng Hòa Tiến Bước có thể giành được đến 400 ghế, và tổng thống Macron sẽ rảnh tay để cải cách.

La Croix đăng ảnh những hàng ghế trống trong Quốc hội và đặt câu hỏi : "Đa số nào cho Macron ?". Vòng một diễn ra vào Chủ nhật tới sẽ cho ra lời đáp. Theo tờ báo, sự rạn nứt của các phe đối lập không phải là một tin vui. Một nền dân chủ muốn hoạt động tốt cần có được lực lượng đủ khả năng phản biện trước đa số cầm quyền.

Le Mondechạy tựa "Khủng bố : Chính phủ muốn thiết lập tình trạng khẩn cấp thường trực". Dự thảo luật tăng cường chống khủng bố và an ninh nội địa sẽ làm những biện pháp tạm thời được áp dụng sau các vụ khủng bố năm 2015 trở thành quy định chính thức. Được trình lên Hội đồng Quốc phòng hôm 7/6, văn bản này khẳng định quyền lực của cảnh sát vượt lên các thẩm phán. Việc chỉ đạo ngành tình báo được tập trung vào một cơ quan trực tiếp dưới quyền điện Elysée.

Với ảnh bìa màu đỏ, Libération "Phản đối tình trạng khẩn cấp thường xuyên". Tờ báo trách cứ tân tổng thống Pháp khi tìm cách biến các biện pháp an ninh khẩn cấp thành luật lệ chung, Emmanuel Macron đã quay lưng lại với các cam kết của mình, làm ảnh hưởng đến các quyền tự do cá nhân.

Le Figaroquan tâm đến lãnh vực giáo dục, chạy tựa "Macron chỉnh sửa lại các bản copy của Hollande". Tân Bộ trưởng giáo dục muốn bãi bỏ các chính sách của chính phủ tiền nhiệm như cấm lưu ban, tuần học 4 ngày, bỏ các lớp song ngữ, cổ ngữ…để trở lại như bình thường, một chủ trương được tờ báo cánh hữu hoan nghênh.

Thụy My

Cựu giám đốc FBI khẳng định bị tổng thống Mỹ gây sức ép (RFI, 08/06/2017)

Cựu giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ FBI James Comey, hôm 08/06/2017, ra điều trần trước Quốc Hội. Sự kiện này rất được chú ý và được coi như một bước ngoặt trong cuộc điều tra về khả năng Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hồi năm ngoái, cũng như mối liên hệ giữa nhóm cộng sự thân cận của Donald Trump với Moskva.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) và cựu lãnh đạo FBI James Comey REUTERS/Jonathan Ernst/Kevin Lamarque/File Photo

Trước cuộc điều trần, Quốc Hội Mỹ đã cho công bố tuyên bố sơ khởi của James Comey, trong đó, cựu giám đốc FBI khẳng định Donald Trump có ý định gây áp lực trong tiến trình điều tra.

Từ Washington, thông tín viên Anne Marie Capomaccio tường trình :

"Có các sự việc mới ? Không hẳn là như vậy… bởi vì báo chí đã đăng tải khá nhiều tiết lộ và những thông tin này giờ đây được khẳng định qua tuyên bố sơ khởi của James Comey.

Trước tiên, đó là việc tổng thống Mỹ yêu cầu giám đốc FBI tuyệt đối trung thành với ông. Về đề nghị này, James Comey đáp trả là sẽ trung thực… Giữa trung thành và trung thực có một sự khác nhau quan trọng.

Về các áp lực của tổng thống liên quan đến tướng Flynn, Donald Trump đã nói với James Comey : tôi muốn là ông cho qua việc này. Nói một cách khác, hãy cho chìm xuồng vụ này.

Ngược lại, điều gây ngạc nhiên nhất là bối cảnh và việc James Comey tỏ ra nghi ngại ngay lập tức tổng thống Mỹ. Ngay trong cuộc gặp đầu tiên với Donald Trump, James Comey cảm thấy khó chịu, không thoải mái. Chính vì thế, ông đã quyết định viết lại mọi việc, kiểu như nhật ký. Mọi gặp gỡ, trao đổi với tổng thống đều được nguyên giám đốc FBI ghi lại chi tiết, rồi thông báo cho các cấp phó và các ghi chép này được lưu hồ sơ".

RFI tiếng Việt

*******************

Comey : Trump sa thải tôi để làm suy yếu cuộc điều tra về Nga (VOA, 09/06/2017)

Cựu Giám đốc FBI James Comey hôm thứ Năm cáo buộc Tổng thống Donald Trump sa thải ông nhằm tìm cách làm suy yếu cuộc điều tra của FBI về sự thông đồng khả dĩ giữa ban vận động tranh cử Tổng thống năm 2016 của ông Trump với Nga.

Cựu giám đốc FBI James Comey phát biểu trong phiên điều trần của Ủy ban Tình báo Thượng viện trong Điện Capitol, ngày 8 tháng 6, 2017, ở Washington.

Trong buổi điều trần được nhiều người nóng lòng chờ đợi nhất trong nhiều năm qua, ông Comey nói với các nhà lập pháp rằng chính quyền Trump đã nói dối và bôi nhọ ông và FBI sau khi Tổng thống sa thải ông vào ngày 9 tháng 5.

Suốt hơn hai giờ khai chứng, ông Comey nói với Ủy ban Tình báo Thượng viện rằng ông tin rằng ông Trump đã chỉ thị ông chấm dứt cuộc điều tra của FBI nhắm vào cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn như một phần trong cuộc điều tra rộng lớn hơn về Nga.

Tuy nhiên ông Comey không tiết lộ bất kỳ thông tin mới quan trọng nào về mối liên hệ giữa ông Trump và các cộng sự của ông với Nga, một vấn đề đã bao trùm những tháng đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump và làm sao lãng khỏi các mục tiêu chính sách của ông như đại tu hệ thống y tế của Mỹ và cắt giảm thuế.

Qua những câu trả lời ngắn gọn và được cân nhắc cẩn thận, ông Comey vẽ nên một bức tranh về một vị Tổng thống hống hách mà ông không tin tưởng và ép ông chấm dứt cuộc điều tra của FBI nhắm vào ông Flynn.

Sau khi ông Trump sa thải ông Comey, chính quyền đã đưa ra những lý do khác nhau về việc này. Ông Trump sau đó mâu thuẫn với nhân viên của chính mình và thừa nhận vào ngày 11 tháng 5, rằng ông đã sa thải ông Comey vì cuộc điều tra về Nga.

Khi được hỏi tại sao ông nghĩ là ông Trump sa thải mình, ông Comey nói ông không rõ. Nhưng ông nói thêm : "Một lần nữa, tôi căn cứ trên lời của Tổng thống. Tôi biết tôi bị sa thải về điều gì đó liên quan đến cách mà tôi khi đó đang tiến hành cuộc điều tra về Nga vốn đặt áp lực lên ông ấy trong một chừng mực nào đó, khiến ông ấy khó chịu, và ông ấy quyết định sa thải tôi vì điều đó."

Nhưng ông Comey không nói liệu ông có nghĩ rằng Tổng thống đã tìm cách cản trở công lý hay không nhưng có nói rằng ông Flynn "gặp nguy về pháp lý" với cuộc điều tra của FBI.

"Tôi không nghĩ rằng ở địa vị của tôi tôi có thể nói rằng cuộc trò chuyện với Tổng thống có phải là một nỗ lực cản trở hay không. Tôi cho đó là một điều rất đáng lo ngại," ông Comey nói với Ủy ban.

Những người chỉ trích ông Trump nói rằng bất kỳ nỗ lực nào của Tổng thống nhằm cản trở cuộc điều tra của FBI đều có thể là cản trở công lý. Một hành vi phạm tội như vậy có thể dẫn đến việc ông Trump bị Quốc hội luận tội, dù các nghị sĩ Đảng Cộng hòa kiểm soát cả Thượng viện lẫn Hạ viện cho thấy họ không mặn mà với hành động này.

***********************

Mỹ : Phiên điều trần của cựu giám đốc FBI phủ thêm bóng đen trên Nhà Trắng (RFI, 08/06/2017)

Hôm 08/06/2017, cựu giám đốc Cục Điều Tra Liên Bang Mỹ (FBI) James Comey có phiên điều trần trước Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện Mỹ về các cuộc tiếp xúc giữa ông và tổng thống Mỹ Donald Trump xoay quanh cuộc điều tra Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) và cựu giám đốc FBI James Comey (ảnh ghép)REUTERS

Nội dung buổi điều trần rất được mong đợi này không đưa ra những phát hiện trấn động nào như nhiều người dự báo, nhưng ít nhiều đã làm chao đảo vị thế của tổng thống Donald Trump sau chưa đầy nửa năm vào Nhà Trắng.

Cựu giám đốc Cục Điều Tra Liên Bang Mỹ FBI James Comey cách đây gần một tháng đã bị tổng thống Donald Trump đột ngột cách chức. Phiên điều trần trước Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện Mỹ ngày hôm qua chủ yếu nhằm để ông James Comey làm sáng tỏ thông tin có hay không việc tổng thống ra lệnh ngăn cản cuộc điều tra của FBI về mối liên hệ với Nga của cố vấn an ninh của tổng thống, tướng Michael Flynn, trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Danald Trump hồi năm 2016.

Dư luận Mỹ mong đợi xem cựu giám đốc FBI có đưa ra những chi tiết mới hay những bằng chứng cụ thể về việc tổng thống Donald Trump, trong các cuộc gặp riêng với ông James Comey, đã ra lệnh ngừng các cuộc điều tra về ông Flynn trong mối quan hệ với Nga, hay nói cách khác là tổng thống can thiệp, cản trở điều tra của tư pháp. Thế nhưng những phát biểu của ông James Comey trước các thượng nghị sĩ của cả hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ và truyền hình trực tiếp được đánh giá là không có gì mới và có sức "bùng nổ" ghê gớm có thể tác động mạnh đến chiếc ghế tổng thống Trump như một số đồn đoán trước đó.

Xuyên suốt nội dung điều trần, ông Comey chỉ khẳng định một điều là ông đã bị tổng thống Trump sa thải vì cuộc điều tra liên quan đến quan đến Nga, với mục đích gây ảnh hưởng đến cách thức tiến hành điều tra của FBI và ông đánh giá đó là điều rất nghiêm trọng.

Tuy nhiên, phiên điều trần của cựu giám đốc FBI cũng phơi ra được những chi tiết thú vị về vị tổng thống đặc biệt của nước Mỹ. Ông Comey kết tội ông Trump là "kẻ dối trá". Dẫn chứng là trong tất cả các cuộc tiếp xúc nói chuyện riêng với tổng thống Trump, ông đều ghi chép đầy đủ, điều mà ông Comey không bao giờ làm với cựu tổng thống Obama. Hay như giải thích về lý do sa thải ông, tổng thống nói rằng là vì tình hình hoạt động ở FBI rối ren, lộn xộn. Cựu giám đốc FBI khẳng định, đó cũng là những lý lẽ "dối trá". Donald Trump đã được biết đến là một vị tổng thống phát ngôn tiền hậu bất nhất, giờ đây ông bị tố là "kẻ dối trá" thì quả là điều không thể xem nhẹ đối với tư cách một nguyên thủ quốc gia.

Ngoài ra, trong phiên điều trần hôm qua, ông James Comey đã có ít nhất 3 lần từ chối trả lời công khai các câu hỏi của các thượng nghị sĩ liên quan đến mối liên hệ có thể có giữa chính quyền Trump và Nga. Ông hứa sẽ trả lời trong phiên họp kín với các thượng nghị sĩ. Điều này cho thấy cuộc điều tra về mối liên hệ với Nga vẫn còn những góc khuất để cuộc điều tra của tư pháp Mỹ làm sáng tỏ trong thời gian tới.

Có một điều mà dư luận cũng mong đợi, đó là phản ứng của đích thân tổng thống Trump, sau sự kiện liên quan trực tiếp đến ông. Không giống như thường lệ, báo chí Mỹ mỏi mắt ngóng chờ một dòng twitt của tổng thống, nhưng không thấy đâu từ hôm qua. Lần này, ông Donald Trump chọn cách phản pháo qua luật sư riêng Marc Kasowitz, để bác bỏ những nội dung điều trần của cựu giám đốc FBI. Giới quan sát nhận định, có thể ông Trump đã ý thức được tầm quan trọng của sự việc, nên đã tỏ ra thận trọng hơn.

Dù những tình tiết điều trần của cựu giám đốc FBI chưa thể đẩy đi xa hơn vụ tổng thống Trump bị nghi ngờ cản trở tư pháp, nhưng cùng với các điều tra đang tiến hành về mối liên hệ và sự can dự của Nga vào bầu cử Mỹ, đó sẽ là một gánh nặng chính trị đeo đẳng chủ nhân Nhà Trắng trong thời gian tới.

Anh Vũ

*******************

Tổng thống Trump cam kết không ‘đầu hàng’ (VOA, 09/06/2017)

Tổng thống Donald Trump ngày 8/6 tuyên bố với những người ủng hộ ‘Chúng ta đang bị vây hãm’ và thề quyết sẽ tiếp tục tranh đấu.'

Tổng thống Trump và cựu Giám đốc Comey

Phát biểu được đưa ra ngay trong ngày diễn ra cuộc điều trần của cựu Giám đốc FBI James Comey tại Quốc hội Mỹ về vụ Tổng thống Trump bất ngờ sa thải ông Comey hồi tháng trước sau các cuộc gặp riêng mà, theo ghi chú của ông Comey, qua đó ông Trump đã nhiều lần căn vặn ông Comey về lòng trung thành đối với Tổng thống và yêu cầu ông Comey ngưng điều tra cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn.

Tổng thống Trump nhấn mạnh "Chúng ta đang bị vây hãm..nhưng chúng ta sẽ vực dậy lớn mạnh hơn bao giờ hết."

"Chúng ta không lùi bước trước những gì chúng ta làm đúng…chúng ta biết cách tranh đấu và chúng ta sẽ không bao giờ chịu thua," ông Trump nói.

**********************

Cựu Giám đốc FBI : Chính quyền Trump gian dối, bôi nhọ tôi (VOA, 09/06/2017)

Cựu Giám đốc FBI James Comey ngày 8/6 tuyên bố trước Quốc hội rằng ông bị cản trở bởi Tổng thống Donald Trump tìm cách buộc ông phải ngưng cuộc điều tra cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn nhưng ông Comey không khẳng định liệu ông cho có là Tổng thống tìm cách cản trở công lý hay không.

Cựu Giám đốc FBI James Comey tại cuộc điều trần ở Quốc hội 8/6/2017

Phát biểu trước Ủy ban Tình báo Thượng viện tại một trong những buổi điều trần được công chúng nóng lòng trông đợi nhất trong nhiều năm nay, cựu Giám đốc FBI nói chính quyền của Tổng thống Trump đã gian dối và bôi nhọ hình ảnh của ông lẫn Cục Điều tra Liên bang FBI khi sa thải ông hôm 9/5.

Trong văn bản điều trần công bố một ngày trước khi tới Quốc hội, ông Comey nêu rõ Tổng thống Trump hồi tháng hai đã yêu cầu ông ngưng cuộc điều tra của FBI nhắm vào cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn trong khuôn khổ cuộc điều tra về cáo giác Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016.

"Tôi nghĩ bản thân tôi không thể nói những trao đổi giữa Tổng thống với tôi có là một nỗ lực của Tổng thống nhằm cản trở hay không. Đối với tôi, hành động đó hết sức trở ngại, hết sức đáng quan ngại," ông Comey tuyên bố trước các nhà lập pháp.

Buổi điều trần này có thể dẫn tới những ‘hậu quả’ đáng kể đối với nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump trong lúc cố vấn đặc biệt Robert Mueller và một số ủy ban của Quốc hội đang điều tra cáo giác Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ 2016 và liệu chiến dịch tranh cửa của ông Trump có thông đồng với Nga hay không.

Nga bác tố cáo này và Tòa Bạch Ốc cũng khẳng định không hề có hành động đồng lõa nào.

Ông Trump đã gây ra một cơn lốc chính trị khi bất ngờ sa thải ông Comey.

Cựu Giám đốc FBI nói chính quyền Trump đã hạ thấp uy tín của ông trong các bình luận đưa ra sau vụ sa thải.

"Dù luật không yêu cầu phải đưa ra lý do khi sa thải Giám đốc FBI, nhưng chính quyền đã chọn cách bôi nhọ hình ảnh của tôi mà quan trọng hơn cả là hình ảnh của FBI khi nói rằng có lộn xộn trong Cục Điều tra Liên bang và rằng đội ngũ nhân lực ở đây đã mất niềm tin vào người lãnh đạo," ông Comey nói.

"Những điều đó là dối trá, không hơn không kém," cựu Giám đốc FBI nhấn mạnh.

Vấn đề Nga đã làm đau đầu Tổng thống Trump ngay những tháng đầu nhậm chức. Những người chỉ trích cho rằng bất kỳ nỗ lực nào của ông Trump nhằm cản trở cuộc điều tra của FBI đều có thể là một hành động cản trở công lý.

Nếu có đề nghị tại Quốc hội muốn luận tội Tổng thống để truất phế dựa trên cáo buộc cản trở công lý thì cuộc điều trần của ông Comey hôm nay có thể củng cố thêm cho nỗ lực đó, theo một số chuyên gia pháp lý.

Ông Comey trình bày rằng ông ghi chú sau các cuộc gặp với Tổng thống Trump vì ‘Tôi thật lòng lo là ông ấy có thể bịa đặt về bản chất cuộc gặp, nên tôi nghĩ rất cần phải ghi chép lưu lại.’

************************

Cựu Giám đốc FBI : Tổng thống Trump yêu cầu tôi trung thành (VOA, 08/06/2017)

Ngay trong lời đầu bài phát biểu trước Quốc hội vào ngày 7/6, cựu Giám đốc FBI, James Comey, nêu rõ Tổng thống Donald Trump bảo ông rằng : "Tôi cần sự trung thành. Tôi trông đợi lòng trung thành" trong một buổi cơm tối hồi tháng Giêng, theo các tài liệu công bố 1 ngày trước khi ông Comey ra trả lời chất vấn của Ủy ban Tình báo Thượng viện.

Tổng thống Donald Trump và cựu Giám đốc FBI James Comey

Bài diễn văn đã soạn của ông Comey được tiết lộ cho báo giới chiều 6/6.

Trong đó, ông Comey mô tả chi tiết rằng ông và Tổng thống Trump ăn tối riêng với nhau vào tháng Giêng. Dịp này, Tổng thống Trump hỏi ông Comey có muốn tiếp tục giữ chức Giám đốc FBI hay không. Ông Comey đáp ông muốn phục vụ hết 10 năm nhiệm kỳ và ‘không đứng về bên nào xét về mặt chính trị.’

Vẫn theo lời ông Comey, sau đó Tổng thống Trump đã đưa ra những lời lẽ đề cập đến sự trung thành. Ông Comey trả lời rằng ông chỉ có thể cam kết thành thật với Tổng thống. Khi Tổng thống Trump bảo ông ấy muốn ‘một sự trung thành chân thật’, ông Comey đã ngừng một lát rồi đáp rằng "Tôi sẽ dành cho Tổng thống điều đó.’

Ông Comey bị Tổng thống Trump đột ngột sa thải vào tháng trước.

*********************

Donald Trump phản bác nội dung điều trần của cựu giám đốc FBI (RFI, 09/06/2017)

Hôm 08/06/2017, tại Washington, ông James Comey đã ra điều trần công khai trước Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện Mỹ liên quan đến những cáo giác cho rằng tổng thống Donald Trump can thiệp cản trở cuộc điều tra liên quan đến mối quan hệ của cựu cố vấn an ninh của tổng thống với Nga.

Marc Kasowitz, luật sư của tổng thống Mỹ Donald Trump, phát biểu sau phiên điều trần của cựu giám đốc FBI, James Comey trước Thượng Viện, Washington, ngày 08/06/2017. REUTERS/Yuri Gripas

Trong phiên điều trần kéo dài 3 giờ, cựu giám đốc FBI đã nhiều lần tố ông Donald Trump nói dối và khẳng định có việc tổng thống Mỹ đề nghị "cho qua cuộc điều tra Flynn". Ngay sau buổi điều trần, luật sư của ông Trump đã phản công, phủ nhận những phát biểu của ông James Comey trước Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện Mỹ.

Anne-Marie Capomaccio, thông tín viên RFI tại Washington tường trình :

Cựu giám đốc FBI đã không úp mở chỉ trích tính ngay thẳng của tổng thống Mỹ. Ông James Comey cho biết ông dè chừng với tất cả các cuộc gặp với Donald Trump. Ông nói : "Tôi đã sợ ông ấy nói dối về bản chất các cuộc gặp của chúng tôi, vì thế điều quan trọng là phải ghi chép lại tất cả".

Không một thượng nghị sĩ nào nghi ngờ ghi chép của James Comey, phiên điều trần này rõ ràng đã khiến uy tín của tổng thống Mỹ bị lung lay. Ông James Comey đã thẳng thừng chỉ trích vào cá nhân Donald Trump. Luật sư của tổng thống, Marc Kasowwitz ngay lập tức đã phủ nhận những phát biểu của cựu lãnh đạo FBI. "Tổng thống không hề gợi ý, tôi xin trích, để cho qua cuộc điều tra ông Flynn".

Trở lại với các phát biểu đốp chát nhau và cuộc phản công như mong đợi của Donald Trump, luật sư Kasowwitz nói : "Ông Comey đã nhận là người chịu trách nhiệm để lộ thông tin không được phép cho báo chí về các cuộc nói chuyện riêng với tổng thống. Các cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét liệu có phải điều tra về các vụ lộ tin tức đó hay không".

Theo một số người thì Donald Trump đã bị tổn thương sau phiên điều trần của James Comey. Còn cựu giám đốc FBI thì vẫn giữ ý kiến cho rằng nếu các cuộc nói chuyện với tổng thống được ghi âm thì ông mong muốn được phổ biến băng ghi âm đó. 

Với Donald Trump, điều cốt lõi vẫn được bảo toàn. Cựu giám đốc FBI đã khẳng định cá nhân tổng thống không bị điều tra về các mối liên hệ với Nga. Mọi người đã hầu như quên mất rằng điểm khởi phát của vụ việc này chính là nghi vấn Moskva can thiệp vào chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ.

Anh Vũ